FactNameh | فکت‌نامه

11 Jul 2025 21:42

👆 تصاویر مربوط به اسکرین‌شات مقاله اصلی موسسه آمریکایی مطالعات جنگ و اسکرین‌شات دستکاری‌شده‌ای که از صداوسیما پخش شده است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

11 Jul 2025 17:25

✍️ از سرنگونی اف۱۶ به‌دست سرهنگ محمد علیزاده چه می‌دانیم؟

🔹به‌تازگی در رسانه‌های داخلی ایران و فضای مجازی تصویری از یک بنر با عکس یک افسر پدافند دست به دست می‌شود که در اثر حمله اسرائیل کشته شده‌است.

🔹در متن این بنر آمده که سرهنگ محمد علیزاده، در دفاع از سایت فردو، ساعاتی پس از اینکه یک فروند جنگنده اف۱۶ (F-16) اسرائیلی را ساقط کرد در حمله هوایی دشمن کشته شد.

🔹ادعای سرنگونی اف۱۶ بی‌اساس است و با توجه به اینکه محدوده عمل و فعالیت‌های یگان پدافند «حضرت معصومه قم» مشخص است، شواهدی بر اینکه این پدافند در بعدازظهر روز ۲۳ خرداد، اف۱۶ ساقط کرده باشد، وجود ندارد.

🔹این ادعا را لیلا علیزاده، خواهر سرهنگ علیزاده، مطرح کرده و گفته «برادرم چون فرمانده بودند، به گفته دوستانشان همه آنها را از پای دستگاه دور می‌کند و خود پای دستگاه می‌رود و یک هواپیمای اف ۱۶ اسرائیلی را سرنگون می‌کند و بعد از آن یک اف۳۵ برادرم را به درجه شهادت می‌رساند.»

🔹با وجود این ادعا، تصاویر یونیفرم سرهنگ علیزاده نشان می‌دهد رسته او «الکترونیک» است، نه پدافند. بنابراین، ادعای ساقط کردن یک اف۱۶ فاقد پشتوانه عینی است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

10 Jul 2025 20:29

🔹 ماجرای بمب‌افکن 2-B که در عملیات فریب حمله به ایران شرکت داشت

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که یک بمب‌افکن B-2 آمریکا پس از بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران، «گم شده است». برخی نیز این ادعا را مطرح کرده‌اند که ایران این بمب‌افکن 2-B را «شکار» کرده است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹در ایران از سوی مقامات و رسانه‌های رسمی ادعایی مبنی برای شناسایی یا هدف قرار دادن این بمب‌افکن‌ها منتشر نشده است.

🔹ایالات متحده هم می‌گوید که هفت بمب‌افکن B-2 که در عملیات «چکش نیمه‌شب» شرکت داشتند و به سوی ایران پرواز کرده بودند به پایگاه هوایی وایتمن در ایالت میسوری بازگشتند. پنتاگون نقشه حمله را منتشر کرد و توضیح داد که در طی حمله هیچ دفاعی از سوی ایران مشاهده نشد.

🔹ارتش آمریکا اعلام کرد که در همان روز یک عملیات فریب هم انجام داده که شامل چند هواپیمای B-2 بود. این هواپیماها در جهت مخالف، یعنی به سمت اقیانوس آرام پرواز کردند و هرگز وارد ایران نشدند.

🔹گزارش برخی وب‌سایت‌ها مانند The War Zone که سه روز بعد از حمله منتشر شد، حاکی از آن است که یکی از این هواپیماهای B-2 که در عملیات فریب شرکت داشت، به دلیل نقص فنی احتمالی، در هاوایی فرود اضطراری داشت. به نظر می‌رسد دلیل شایعات مبنی بر مفقود شدن یک بمب‌افکن نیز همین گزارش‌هاست. این نخستین‌بار نیست که یک B-2 در هاوایی فرود اضطراری می‌کند.

🔹بنابراین هیچ گزارشی از «گم شدن» یا «شکار» این بمب‌افکن‌ها وجود ندارد و فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

09 Jul 2025 20:58

🎥 از انفجار میدان قدس تجریش چه می‌دانیم؟

🔹رسانه‌های جمهوری اسلامی روز ۱۲ تیر ۱۴۰۴ ویدیویی با عنوان «لحظه اصابت پرتابه اسرائیل به میدان قدس تجریش» منتشر کردند.

🔹تصاویر حمله اسرائیل در ۲۵ خرداد در این منطقه، دو انفجار را نشان می‌دهد؛ انفجار اول در طبقات بالای ساختمان بانک شهر یعنی مرکز رسیدگی به امور مساجد و انفجار دوم در میدان قدس تجریش.

🔹این ویدیو با تصاویری که لحظاتی پس از انفجار منتشر شده بود مطابقت دارد و واقعی به نظر می‌رسد. تصاویری از حفره بزرگ ناشی از انفجار در آن نقطه نیز در رسانه‌ها منتشر شده است.

🔹برخی از مجموعه‌های درستی‌سنجی صحت این ویدیو را تایید کردند و سازمان عفو بین‌الملل هم گزارشی در رابطه با این حمله ارائه کرده است.

🔹ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

09 Jul 2025 06:15

❌ خبر جعلی منسوب به ترامپ درباره تایید دستگیری خلبان اسرائیلی در ایران

🔹به‌تازگی ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و در آن، یک «کارشناس» مدعی سرنگونی نه‌ یک جنگنده، بلکه پنج اف‌۳۵ اسرائیلی می‌شود. او می‌گوید برای لو نرفتن نحوه عملکرد پدافند، تاکنون تصویری منتشر نشده، اما در عوض «تایید» دونالد ترامپ را به عنوان سند حرف‌های خود عنوان می‌کند.

🔹این ادعا شاخ‌دار است. این ششمین‌بار است که فکت‌نامه خبر جعلی سرنگونی جنگنده اف‌۳۵ و اسارت خلبان اسرائیلی را درستی‌سنجی می‌کند.

🔹نه جنگنده‌ اسرائیلی در ایران سرنگون شده، نه خلبانی دستگیر شده و ترامپ یا هیچ مقام رسمی و منبع معتبری نیز به این مساله اشاره نکرده‌اند.

🔹چند روز پیش برخی رسانه‌ها در ایران از جمله نورنیوز، خبر جعلی «تایید ترامپ» را منتشر و حذف کردند، اما هنوز آثار آن در برخی پایگاه‌های خبری قابل مشاهده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که «ترامپ اسارت خلبان اسرائیلی را تایید کرد»، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

07 Jul 2025 23:54

🔹 فتوای محاربه مکارم شیرازی و نوری‌همدانی علیه ترامپ، واقعی است

🔹مسعود پزشکیان در مصاحبه با تاکر کارلسون گفته فتوای مراجع تقلید علیه ترامپ نیست، جنبه قتل و تهدید ندارد و فقط توهین به مذهب یا شخصیت‌های مذهبی را محکوم می‌کند.

🔹اشاره رئیس‌جمهوری ایران به فتوای اخیر ناصر مکارم‌شیرازی و حسین نوری‌همدانی است که در واکنش به تهدید دونالد ترامپ علیه خامنه‌ای صادر شده‌اند و به صراحت رئیس‌جمهور آمریکا را «محارب» خوانده‌اند.

🔹مکارم شیرازی همچنین در حکم خود، کسانی را که در جهت اجرای آن اقدام کنند، از پیش «مجاهد فی سبیل‌الله» خوانده که مستحق پاداش است.

🔹طبق ماده ۸۲ قانون مجازات اسلامی حکم محارب یکی از این چهار مورد است: «قتل»، «به صلیب کشیده شدن»، «قطع دست و پا» یا «تبعید».

🔹برخی روحانیون صاحب مقام در جمهوری اسلامی با اشاره به این فتوای محاربه رئیس‌جمهوری آمریکا، اظهار امیدواری کرده‌اند که ترامپ به‌زودی به «سزای اعمالش» برسد.

🔹ناصر مکارم‌شیرازی و حسین نوری‌همدانی، طبق اعلام جامعه مدرسین حوزه، جزو شش «مراجع عظام تقلید» به شمار می‌آیند که طبق احکام شیعه تقلید از آنها، دست‌کم برای مقلدان «مکلف» واجب است.

🔹احکام تقلید در تشیع پیچیده است، اما طبق قواعد این فتوا در صورتی بی‌اثر می‌شود که یا این دو مرجع نظرشان را عوض کنند، یا مرجع دیگری، فتوای دیگری صادر کند که مقلدان به آن مراجعه کنند.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این گفته مسعود پزشکیان نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

07 Jul 2025 18:33

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش پنجم)

🔹ویدیوی منتشرشده با عنوان «حضور کماندوهای اسرائیلی در فردو»، واقعی نیست. تجهیزات دیده‌شده در ویدیو، با سانتریفیوژهای فردو و کلا ایران همخوانی ندارد و اصل ادعا نیز در هیچ منبع معتبر یا حتی نیمه‌معتبری منتشر نشده است.

🔹صداوسیما در روزهای اخیر دو ویدیو را با عنوان «حمله ایران به اسرائیل» منتشر کرده که یکی از آنها ساختگی و جعلی است و دیگری نیز مربوط به انفجار یک کارخانه مواد شیمیایی در چین است.

🔹عکسی که با عنوان «تصویر ماهواره‌ای از تخریب موسسه وایزمن اسرائیل» در رسانه‌ها منتشر شده، در اصل تصویر ماهواره‌ای پایگاه موشکی ایران در تبریز، بعد از حملات اسرائیل را نشان می‌دهد.

🔹البته موسسه وایزمن در جریان حملات ایران هدف حمله قرار گرفت اما این تصویر ارتباطی با آن ندارد.

🔹ویدیویی که به اسم «حمله خلبان اسرائیلی به پدافند ایران» منتشر شده، در واقع یک تصویر ساختگی مربوط به یک بازی کامپیوتری است.

🔹ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

05 Jul 2025 13:01

🎙 شاخ‌دارهای پس از جنگ

🔹در قسمت ۲۲۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا آمارهای کوتاهی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ اخیر را مرور کردیم و سپس درباره ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، توضیحاتی دادیم.

🔹گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای از ابتدای جنگ تا امروز، باعث شد تا یک سخنرانی قدیمی از او بازنشر زیادی پیدا کند. درباره این موضوع و فکت‌چک آن صحبت کرده‌ایم.

🔹افت نرخ هش‌ریت بیت‌کوین دنیا در زمان قطع اینترنت ایران، از موضوعات مورد توجه کاربران در روزهای اخیر بود که به آن پرداخته‌ایم.

🔹ادعای تسنیم درباره عکسی که در «رادیو فردا» منتشر شده بود، ادامه روند انتشار ویدیوهای قدیمی و جعلی در صداوسیما، ویدیوی وایرال‌شده منتسب به ورود کماندوهای اسرائیلی به ویرانه‌های فردو، جعل خبر درباره تلفات اسرائیل در جنگ اخیر و تصویر نادرست منتسب به خسارت‌های موسسه وایزمن اسرائیل، از جمله دیگر سوژه‌های این قسمت هستند.

🔹گزارش تازه‌ترین گردهمایی فکت‌چکرها (گلوبال‌فکت) را در ادامه این قسمت خواهید شنید.

🔹پس از آن، سه ادعای حوزه سلامت را مرور می‌کنیم که قبل از شروع جنگ درستی‌سنجی کرده بودیم، اما فرصتی برای مرور آنها پیش نیامده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:30 مقدمه
00:03:36 آمارهایی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ
00:08:05 درباره حمله اسرائیل به زندان اوین چه می‌دانیم؟
00:10:32 ادعای خامنه‌ای درباره پنهان شدن رهبران آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر
00:19:57 آیا کاهش هشت‌ریت بیت‌کوین ارتباطی با قطع اینترنت ایران دارد؟
00:25:50 ماجرای چاپ عکس استاندار یزد به اسم «دانشمند هسته‌ای»
00:27:39 ویدیوهای قدیمی و ساخته هوش مصنوعی در صداوسیما
00:28:34 ویدیو نادرست از ادعای ورود کماندوهای اسرائیل به فردو
00:31:35 برعکس‌کردن خبر تعداد تلفات در حملات اسرائیل به ایران
00:34:52 انتساب تصاویر تخریب پایگاه موشکی تبریز به «وایزمن» اسرائیل
00:36:03 گزارشی از تازه‌ترین گردهمایی گلوبال‌فکت
00:44:50 ادعای شبه‌علمی و خطرناک تاثير رژيم قلیایی بر درمان سرطان
00:47:46 ادعای نادرست درباره بی‌اثر و مضربودن کرم ضدآفتاب
00:49:55 ادعای شاخ‌دار درباره اثر دانه انار بر سرطان
00:53:29 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2025 20:10

❌ ادعای نادرست سقوط ارزش لاکهید مارتین به‌دنبال سرنگونی اف-۳۵

🔹در مطبوعات و رسانه‌ها ادعا شده که در پی ادعای انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل به‌دست پدافند جمهوری اسلامی ایران، سهام شرکت لاکهید مارتین میلیاردها دلار سقوط کرد.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹افت قیمت سهام لاکهید مارتین ارتباط مستقیمی با خبر کاهش سفارش خرید جنگنده‌های اف۳۵ ارتش آمریکا دارد که روز ۲۱ خرداد اعلام شد و همان روز این سقوط رخ داد.

🔹این اتفاق قبل از شروع جنگ ۱۲روزه (در ۲۳ خرداد) و انتشار ادعای سرنگونی این جنگنده (از ۲۴ خرداد) آغاز شده بود.

🔹در کنار همه این‌ها، فکت‌نامه پیش‌تر ادعاها درباره انهدام اف۳۵های اسرائیل در ایران را رد کرده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا درباره دلیل سقوط سهام شرکت لاکهید مارتین نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2025 06:35

🎙 شاخ‌دارهای پس از جنگ

🔹در قسمت ۲۲۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا آمارهای کوتاهی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ اخیر را مرور کردیم و سپس درباره ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، توضیحاتی دادیم.

🔹گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای از ابتدای جنگ تا امروز، باعث شد تا یک سخنرانی قدیمی از او بازنشر زیادی پیدا کند. درباره این موضوع و فکت‌چک آن صحبت کرده‌ایم.

🔹افت نرخ هش‌ریت بیت‌کوین دنیا در زمان قطع اینترنت ایران، از موضوعات مورد توجه کاربران در روزهای اخیر بود که به آن پرداخته‌ایم.

🔹ادعای تسنیم درباره عکسی که در «رادیو فردا» منتشر شده بود، ادامه روند انتشار ویدیوهای قدیمی و جعلی در صداوسیما، ویدیوی وایرال‌شده منتسب به ورود کماندوهای اسرائیلی به ویرانه‌های فردو، جعل خبر درباره تلفات اسرائیل در جنگ اخیر و تصویر نادرست منتسب به خسارت‌های موسسه وایزمن اسرائیل، از جمله دیگر سوژه‌های این قسمت هستند.

🔹گزارش تازه‌ترین گردهمایی فکت‌چکرها (گلوبال‌فکت) را در ادامه این قسمت خواهید شنید.

🔹پس از آن، سه ادعای حوزه سلامت را مرور می‌کنیم که قبل از شروع جنگ درستی‌سنجی کرده بودیم، اما فرصتی برای مرور آنها پیش نیامده بود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2025 18:08

❌ ویدئوی سخنرانی فرمانده سپاه به زبان عبری، با هوش مصنوعی دستکاری شده است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از محمد پاکپور، فرمانده جدید سپاه، منتشر شده که او را در حال تهدید اسرائیلی‌ها به زبان عبری نشان می‌دهد.

🔹این ویدئو با هوش مصنوعی دستکاری شده است.

🔹در نسخه اصلی، پاکپور به زبان فارسی حرف می‌زند.

🔹ویدیوی این سخنرانی، یک روز پس از آتش‌بس، به گفته رسانه‌های ایران در قرارگاه مرکزی نبی‌اکرم ضبط شده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای سخنرانی فرمانده سپاه به زبان عبری، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2025 21:17

🎥 آیا تا سه روز پس از ۱۱ سپتامبر خبری از مقامات آمریکایی نبود؟

🔹همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای، ویدیویی از سخنرانی ۲۰ سال پیش او این روزها خبرساز شده است.

🔹رهبر جمهوری اسلامی ایران یکم فروردین ۱۳۸۴ گفته بود «بعد از ۱۱ سپتامبر، دولتمردان آمریکا گم‌وگور بودند.»

🔹این ادعا شاخ‌دار است.

🔹بر اساس گزارش‌ها و تصاویر مستند، هم جرج بوش رئیس‌جمهور وقت، هم معاون او دیک چنی و هم مقام‌های ارشد دولتی مانند دونالد رامسفلد وزیر وقت دفاع، در روز یازده سپتامبر حضور فعال داشتند و موقعیت مکانی آنها مشخص بوده است.

🔹ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2025 07:02

❌ آمار بی‌اساس درباره تعداد تلفات اسرائیل در حملات ایران

🔹برخی از روزنامه‌ها و مطبوعات مثل شرق و اطلاعات، خبری را با عنوان هک‌شدن یک سایت اسرائیلی به نام «هس» و لو رفتن «آمار واقعی تلفات نظامی اسرائیل» منتشر کرده‌اند.

🔹این خبر جعلی است.

🔹نه لوموند (آنطور که در برخی از این خبرها ادعا شده) آن را منتشر کرده و نه در اسرائیل سایت خبری‌ای به نام «هس» وجود دارد.

🔹بررسی خبرها نشان می‌دهد حساب‌های کاربری که به نظر می‌رسد نزدیک به روسیه‌اند برای نخستین‌بار این خبر را منتشر کرده‌اند.

🔹بر اساس گزارش‌ها، ۲۸ اسرائیلی بر اثر حملات جمهوری اسلامی ایران جان خود را از دست داده‌اند که یک نفر از آنها نظامی بوده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

30 Jun 2025 20:32

🔹 ماجرای جالب چاپ عکس استاندار یزد به اسم «دانشمند هسته‌ای»

🔹خبرگزاری تسنیم با انتشار گزارشی، «رادیو فردا» را متهم کرده که عکس «استاندار یزد» را روی بنر نماز جمعه تهران فوتوشاپ کرده و به عنوان «شهید هسته‌ای» جا زده است.

🔹این ادعای تسنیم، شاخ‌دار است و ماجرای این عکس هم واقعا عجیب است.

🔹اول، جعلی در کار نیست. عکسی که رادیوفردا منتشر کرده، عکس خبرگزاری رویترز از نماز جمعه ۳۰ خرداد است و مشابه آن در بسیاری از رسانه‌ها، از جمله خبرگزاری‌های رسمی داخل ایران منتشر شده است.

🔹دوم، بله در تصویری که تسنیم می‌گوید، عکس محمدرضا بابایی، استاندار یزد به اشتباه به‌جای «اکبر مطلبی‌زاده»، استاد فیزیک دانشگاه آزاد یزد، منتشر شده که در جریان حملات اسرائیل کشته شد.

🔹اما اشتباهی که در این عکس رخ داده ربطی به رادیو فردا ندارد. مسئول این اشتباه، طراحان بنر نماز جمعه تهران هستند که ظاهرا بعد از جست‌وجوی اسم آقای مطلبی‌زاده در گوگل، اولین تصویر را روی بنر چاپ کرده‌اند.

🔹خبرگزاری تسنیم هم وقتی متوجه این اشتباه شده، به جای چند دقیقه تحقیق و جست‌وجو، رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران را به جعل عکس متهم کرده است.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعای خبرگزاری تسنیم نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

27 Jun 2025 20:15

❌ ادعای شاخ‌دار خامنه‌ای درباره پنهان شدن رهبران آمریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر

🔹به بهانه وایرال شدن سخنرانی قدیمی خامنه‌ای، اصل ادعای او، یعنی «گم و گور شدن رهبران آمریکا بعد از حملات یازده سپتامبر» را فکت‌چک کردیم.
ما به این ادعای قدیمی خامنه‌ای نشان شاخ‌دار دادیم.

🔹بر اساس گزارش‌های مستند، فیلم‌ها و تصاویر موجود از یازده سپتامبر، هم جرج بوش، رئیس‌جمهور وقت، هم معاون او دیک چنی و هم مقام ارشد دولتی مانند دونالد رامسفلد وزیر وقت دفاع، در روز یازده سپتامبر حضور فعال داشته‌اند و موقعیت مکانی آنها مشخص بوده است.

🔹همان روز، بوش از دفتر کار خود در کاخ سفید سخنرانی تلویزیونی داشته و رامسفلد در محل برج‌های دوقلو در نیویورک با خبرنگاران صحبت کرده است.

🔹البته حادثه ۱۱ سپتامبر قابل مقایسه با وضعیت فعلی نیست. رعایت پروتکل‌های امنیتی برای مقام‌های سیاسی، یک قاعده است و در همه کشورها از جمله در آمریکا رعایت می‌شود، اما این مساله با آن چیزی که رهبر جمهوری اسلامی به آن «گم و گور» شدن می‌گوید، بسیار تفاوت دارد.

🔹به همین دلیل فکت‌نامه با احتساب زمینه طرح این ویدئو، به این ادعای علی خامنه‌ای نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

11 Jul 2025 19:38

🔹 نمایش یک سند دست‌کاری‌شده در صداوسیما

🔹امیرحسین طهماسبی مجری برنامه تلویزیونی سیاست خارجی از شبکه سه صداوسیما ادعا کرد که «موسسه آمریکایی مطالعات جنگ اعلام کرده ۴۶۰ موشک جمهوری اسلامی ایران، به اسرائیل اصابت کرده است.»

🔹 این ادعا نادرست است و تصویری که او نشان می‌دهد، دستکاری شده است.

🔹موسسه آمریکایی مطالعات جنگ اعلام کرده در اثر شلیک حدود ۵۵۰ موشک از ایران، ۶۰ برخورد ناشی از موشک‌های بالستیک یا باقی‌مانده سیستم پدافند هوایی اسرائیل، در این کشور رخ داده‌است.

🔹در تصویری که این برنامه تلویزیونی نشان داده، اولا عدد ۶۰ به ۴۶۰ تغییر پیدا کرده و در نتیجه این اسکرین‌شات، دستکاری‌شده و جعلی است و ثانیا برخوردها ترکیبی از موشک‌های جمهوری اسلامی ایران و باقی‌مانده سیستم پدافند هوایی اسرائیل بوده است.

🔹اصل توییت این موسسه را می‌توانید اینجا ببینید.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

11 Jul 2025 06:35

🎙 ویدیوی تجریش

🔹در قسمت ۲۲۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا درباره ویدیوی پربازدید و پرواکنش انفجار تجریش صحبت کردیم.

🔹ادعای مسعود پزشکیان درباره فتوای دو مرجع تقلید علیه دونالد ترامپ، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹سرنگونی جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیلی در ایران، یکی از پرتکرارترین ادعاهای نادرست هفته‌های اخیر است. در این قسمت به متن و حواشی این مساله پرداختیم و همچنین به گمانه‌زنی‌ها درباره خرید جنگنده‌های چینی از سوی ایران اشاره کردیم.

🔹تصاویر ماهواره‌ای از برخی پایگاه‌های موشکی و نظامی ایران، سوالاتی را درباره زمین‌های فوتبال کنار این مراکز ایجاد کرده است که درباره آن هم توضیح داده‌ایم.

🔹در هفته‌های اخیر نام رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها در رسانه‌های ایران تکرار شده است. مشکل جمهوری اسلامی با گروسی چیست؟

🔹موضوع مهاجران افغانستانی در ایران و ادعای جاسوسی گسترده آنها برای اسرائيل، از موضوعات داغ این روزهای رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است که درباره آن نیز صحبت می‌کنیم.

🔹در پایان، دو فکت‌چک کوتاه را درباره سخنرانی فرمانده جدید سپاه و ویدیویی که ادعا شده از کابین خلبان یک جنگنده اسرائیلی ضبط شده، مرور خواهیم کرد.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

10 Jul 2025 19:09

❌ ادعاهای نادرست درباره پیدا شدن «سما جهانباز» در افغانستان

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که «سما جهانباز» - دختری که تیرماه ۱۴۰۱ در شیراز ناپدید شد - در افغانستان پیدا شده است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹خانواده‌ای که ادعا کرده‌اند دخترشان سه سال قبل ربوده شده بود، به خانواده سما جهانباز گفته بودند که ردی از او در افغانستان وجود دارد، اما برخلاف ادعای اولیه، بعدا هیچ سند و مدرکی برای این ادعا ارائه نکردند.

🔹همین گمانه‌زنی‌ها موجب شده تا برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی ادعا کنند که سما پیدا شده است.

🔹خواهر سما جهانباز با تکذیب این خبر، گفته «متاسفانه این خبر صحت ندارد و ما همچنان هیچ رد و نشان موثقی از خواهرم پیدا نکرده‌ایم.»

🔹همچنان تا زمان انتشار این گزارش، سوالات بی‌پاسخی درباره وضعیت سما جهانباز وجود دارد اما آنچه می‌دانیم این است که تا کنون نشانه معتبری درباره وضعیت او به دست نیامده و او پیدا نشده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای پیدا شدن سما جهانباز نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

09 Jul 2025 14:03

📝 از زمین‌های چمن فوتبال در پایگاه‌های موشکی چه می‌دانیم؟

🔹انتشار تصاویر ماهواره‌ای متعدد از سایت‌های موشکی مختلف که همگی ویژگی مشابهی دارند، این پرسش را برای افکار عمومی به‌وجود آورده که آیا این زمین‌های چمن‌کاری‌شده، تصادفی‌اند یا بخشی از یک طرح سازمان‌یافته؟

🔹برخی آن را نشانه رخنه اطلاعاتی و علامت‌گذاری تعمدی عوامل نفوذی می‌دانند و برخی دیگر آن را به حساب ابتکار (یا ساده‌انگاری) داخلی سپاه برای ایجاد امکانات رفاهی در پایگاه‌ها می‌گذارند.

🔹فکت‌نامه ۳۵ پایگاه موشکی و پهپادی زیرزمینی یا تونلی یا روی زمینی جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرده و از میان آنها ۲۴ پایگاه زمین فوتبال دارند و بقیه هم بیشتر در مناطق صعب‌العبوری هستند که امکان ساخت زمین فوتبال در آنها نیست.

🔹تعدادی از پایگاه‌هایی که زمین فوتبال ندارند، اتفاقا در غرب کشور بوده‌اند و هم از آنجا به اسرائیل حمله شده و هم اسرائیل دهانه‌های آنها را هدف قرار داده است.

🔹با این وجود، شباهت این الگو با تاکتیک معروف «الی کوهن» در سوریه، بر جذابیت و جنجال موضوع افزوده است.

🔹تا زمانی که اطلاعات بیشتری از سوی منابع رسمی یا تحقیقات مستقل منتشر نشود، نمی‌توان با قطعیت در مورد علت این پدیده حکم داد.

🔹وجود این زمین‌های فوتبال در مجاورت سایت‌های حساس، یک واقعیتِ مشاهده‌شده است؛ اما سطح دسترسی امنیتی اسرائیل به اطلاعات محرمانه سپاه در سایر مسائل نشان می‌دهد که احتمال وابستگی ارتش این کشور به این روش برای کشف پایگاه‌های مخفی سپاه، خیلی کمتر است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

08 Jul 2025 21:54

❌ ادعای نادرست درباره قطعی شدن خرید ۴۰ فروند جت J-10C از چین

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعاهایی درباره خرید و تحویل ۴۰ فروند جنگنده J-10C از چین و تحویل آن به ایران منتشر شده است.

🔹این خبر تاکنون هیچ‌گونه تأیید رسمی از سوی مقامات ایران یا چین دریافت نکرده و یک ادعای تاییدنشده از یک منبع غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی است.

🔹به گفته کارشناسان، موانع اقتصادی و لجستیکی موجود، تحقق فوری چنین معامله‌ای را بعید می‌سازد و تحلیلگران، زمان لازم برای طی چنین فرآیندی را حداقل یک تا دو سال برآورد می‌کنند.

🔹در گزارش‌های رسانه‌های داخلی ایران تنها به «گمانه‌زنی» درباره امکان توافق بین ایران و چین برای خرید J-10C و موانع پیش‌روی آن پرداخته شده است، نه به وقوع خرید قطعی.

🔹برخی رسانه‌های بین‌المللی نیز با استناد به منابعی مانند روزنامه خراسان، صرفاً به احتمال و گمانه‌زنی درباره این خرید، به‌ویژه در پی تعلل روسیه در تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ اشاره کرده‌اند.

🔹هیچ‌یک از این گزارش‌ها، خرید نهایی یا تحویل این جنگنده‌ها را تأیید نمی‌کند.

🔹پیشینه تلاش ایران برای خرید جنگنده J-10C به سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردد؛ زمانی که به دلیل توافق نشدن بر سر نحوه پرداخت (تهاتر نفت و گاز در ازای ارز خارجی) این قرارداد به نتیجه نرسید.

🔹در سال ۲۰۲۰ نیز مذاکراتی برای خرید ۳۶ فروند از این جنگنده انجام شد، اما باز هم بی‌نتیجه ماند.

🔹با سفر اخیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران به چین در روز ۴ تیر ۱۴۰۴ و اظهارنظر ترامپ درباره اینکه ایران می‌تواند به چین نفت بفروشد، گمانه‌زنی‌ها بر سر امکان خرید این جنگنده مجددا بالا گرفت.

🔹بنابراین با توجه به اطلاعات موجود، فکت‌نامه به ادعای خرید و تحویل جنگنده‌های چینی از سوی ایران، نشان «نادرست» می‌دهد.

🔹همزمان با انتشار این ادعاها، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی با این عنوان منتشر شده است: «ایران خلبانان خود را برای بررسی و تست جنگنده به چین اعزام کرد».

🔹این ادعا هم نادرست است. این ویدیو، قدیمی و مربوط به یک نمایشگاه هوایی در چین است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

07 Jul 2025 21:40

🔹 ادعای منتسب به «امام جمعه افغانستان» درباره اخراج مهاجران از ایران

🔹در اینستاگرام ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند «امام جمعه افغانستان» می‌گوید «بزودی اینکاری که ایران با مهاجرین کرده است، به سر خودشان خواهد آمد».

🔹در افغانستان، امام جمعه واحدی وجود ندارد و مانند ایران در هر شهر و ولایت امام جمعه همان منطقه نماز جمعه می‌خواند. بنابراین مشخص نیست منظور از «امام جمعه افغانستان» چیست.

🔹شخص حاضر در این ویدیو، ابوماهر شیخ خواجه فضل‌الرحمن انصاری، یک واعظ در هرات است که چنین سخنانی را بیان کرده است.

🔹او درباره اخراج گسترده مهاجران افغانستانی از ایران گفته «این را بدانند مسئولین همسایه نامهربان که این روز به سرشان خواهد آمد».

🔹با توجه به اینکه این صحبت‌ها واقعا مطرح شده اما گوینده آن «امام حمعه افغانستان» نیست، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

06 Jul 2025 07:05

📝 درباره تعداد افغانستانی‌های متهم به جاسوسی در ایران چه می‌دانیم؟

🔹در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل موج گسترده‌ای از بازداشت و اخراج مهاجران افغانستانی از ایران آغاز و گزارش‌هایی از بازداشت برخی اتباع افغانستانی با اتهام جاسوسی برای اسرائیل منتشر شد.

🔹هشتگ‌هایی مانند «#اخراج_افغانی_مطالبه_ملی» دوباره در شبکه‌های اجتماعی داغ شد و فضای ضدافغان به جامعه و زندگی روزمره نیز کشیده شد و همزمان، برخی کمپین‌ها در داخل ایران برای مخالفت با این سیاست‌ها و نحوه اجرای آن شکل گرفت.

🔹بر اساس آمار رسمی، از حدود ۶ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران، تنها ۱۶ نفر با اتهام جاسوسی بازداشت شدند.

🔹این تعداد فقط ۲.۳ درصد از مجموع ۷۰۰ بازداشت‌شده مرتبط با اتهام جاسوسی در آن دوره را تشکیل می‌دهد.

🔹بنابراین، نسبت جرم‌انگاری در میان مهاجران افغانستانی حتی از میانگین جامعه ایرانی نیز کمتر بوده است.

🔹بسیاری از اخبار منتشرشده درباره جاسوسی، یا فاقد سند معتبر بوده‌اند یا از سوی مقامات تکذیب شده‌اند.

🔹نمونه‌هایی از این اخبار شامل ویدیوی «کشف پایگاه موساد» و بازداشت‌هایی در مشهد و اسلامشهر، واقعی نبودند.

🔹همزمانیِ بازداشت مهاجران فاقد مدارک با انتشار این اخبار، باعث شکل‌گیری تصور نادرست درباره مشارکت گسترده افغانستانی‌ها در خرابکاری شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Jul 2025 07:04

📝 قضیه‌ گروسی؛ مشکل مقام‌های جمهوری اسلامی با مدیر کل آژانس چیست؟

🔹از زمان حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران، حملات لفظی و رسانه‌ای مقام‌های جمهوری اسلامی به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شدت گرفته است.

🔹مقام‌های سیاسی، نظامی و رسانه‌های حکومتی، گروسی را به جاسوسی، دروغ‌گویی، خیانت و حتی زمینه‌سازی برای جنگ متهم کرده و گاه تهدید می‌کنند.

🔹مبنای اصلی این اتهامات، گزارش اخیر آژانس است؛ اما دقیقا مشخص نیست ایراد مقام‌های حکومت ایران چیست و کدام بخش گزارش از نظر جمهوری اسلامی خلاف واقعیت است.

🔹در این گزارش گفته شده ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به نسبت سه ماه قبل یک و نیم برابر شده و به بیش از ۴۰۰ کیلوگرم رسیده که نگران‌کننده است.

🔹در این گزارش همچنین به محدودیت‌های بازرسان، تاخیر در پاسخ‌دهی و ارائه اطلاعات و کاهش شدید شفافیت اشاره شده که مساله تازه‌ای نیست و حتی خود مقام‌های ایرانی هم آن را تایید کرده‌اند.

🔹همزمان برخی مقام‌ها و رسانه‌ها با انتشار بخش‌هایی از دو مصاحبه‌ اخیر گروسی، می‌گویند او بعد از جنگ اعتراف کرده که ایران هیچ برنامه سازمان‌یافته‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد.

🔹اول، ویدئوی مصاحبه‌های گروسی تقطیع شده‌اند. در قسمت‌های حذف‌شده به صراحت به افزایش سوال‌برانگیز و نگران‌کننده ذخایر اورانیوم و محدودیت‌های بازرسی اشاره شده است.

🔹دوم، گروسی می‌گوید آژانس شواهدی از تلاش سازمان‌یافته برای ساخت سلاح هسته‌ای ندیده‌، اما احتمال وجود برنامه مخفیانه‌‌، دور از چشم بازرسان آژانس را رد نکرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2025 12:12

📝 چرا سرنگونی اف-۳۵ اسرائیل به دست پدافند جمهوری اسلامی ایران غیرممکن است؟

🔹از همان روزهای آغاز جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، مقامات رسمی و برخی رسانه‌های داخلی، مدعی سرنگونی جنگنده‌های اف-۳۵ اسرائیل به‌دست پدافند جمهوری اسلامی ایران شدند؛ از جمله، مسئول روابط عمومی ارتش در دومین روز جنگ اعلام کرد دو فروند اف۳۵ ساقط شده‌اند.

🔹این ادعا بی‌اساس و نادرست است. نه شاهدی دارد، نه سندی، نه تصویری و نه حتی منطق فنی.

🔹اف‌۳۵ نه فقط به‌خاطر پنهان‌کاری پیشرفته و جنگ الکترونیک، بلکه به‌دلیل جایگاهش در یک «شبکه نبردی» پیچیده، هدفی تقریبا غیرممکن برای پدافند جمهوری اسلامی است.

🔹این جنگنده به‌تنهایی نمی‌جنگد؛ بلکه یک جزء از شبکه اطلاعاتی و پردازشی است که داده‌های خود را با همه اجزای درگیر نبرد از جمله سایر جنگنده‌ها در لحظه به اشتراک می‌گذارد.

🔹در یک سناریوی حمله، اف‌۳۵ در سکوت وارد حریم هوایی حریف می‌شود، پدافندها را با حسگرهایش شناسایی می‌کند و موقعیت آنها را برای اف‌۱۵هایی که دور از خطر پرواز می‌کنند، می‌فرستد و آنها با موشک‌های بالستیک هواپایه از صدها کیلومتر دورتر پدافند را سرکوب و راه را برای بقیه جنگنده‌ها باز می‌کنند.

🔹اف‌۳۵ پنهانی از کنار پدافند رد نمی‌شود؛ بلکه آن را ناتوان می‌کند.
روی اف۳۵ نسخه اسرائیل، برای مقابله با رادارهای جمهوری اسلامی، پکیج اختصاصی نصب شده است.

🔹 این ویدیو را ببینید.

🔹شبکه پدافندی «مدافعان آسمان ولایت» یک سامانه یکپارچه با معماری واحد نیست؛ بلکه مجموعه‌ای ناهمگون از سامانه‌های دوران شوروی، آمریکای دوره جنگ سرد، چینی، روسی و مهندسی معکوس از باقی‌مانده زمان شاه و تولید سپاه است.

🔹هرکدام از این سامانه‌ها نسل، منطق طراحی و زبان داده‌ متفاوتی دارند. یکپارچه‌سازی واقعی آنها در یک شبکه سریع و بی‌نقص، چالشی فنی است و اغلب با شکاف‌هایی همراه است که دشمنان پیشرفته می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند.

🔹برای مقابله با اف۳۵ و غلبه بر پنهان‌کاری، «جهاد خودکفایی سپاه» سراغ رادارهای هشدار اولیه VHF رفت اما این رادارها فقط یک نقطه مبهم از «حضور» جنگنده پنهان‌کار می‌دهند. برای همین باید محدوده را به رادارهای دقیق‌تر مانند اس‌۳۰۰ یا باور۳۷۳ واگذار کنند و این دقیقا همان حلقه‌ایست که اف۳۵ می‌تواند پدافند را کور کند یا فریب دهد.

🔹در یک سناریوی محتمل، یک رادار غدیر (یا مطلع‌الفجر متحرک)، مستقر در ارتفاعات غرب کشور، ممکن است بتواند حضور گروهی از اف۳۵ها را در فاصله‌ای دور (مثلا در شرق سوریه) تشخیص دهد اما دقت کافی برای تشخیص مسیر ندارد. بنابراین اطلاعات را به اس۳۰۰ می‌دهد.

🔹اف ۳۵ با رصد رادار اس۳۰۰، به سمت آنتن آن، امواج قدرتمند می‌فرستد و با اخلال در عملکرد و فریب آن با اهداف کاذب و سپس با مانور و خروج از پوشش رادار، مکان آن را برای اف۱۵ها مشخص می‌کند.

🔹نیروی هوایی اسرائیل سال‌ها این سناریو را در سوریه با رادارهای اس-۲۰۰ و اس-۳۰۰ آزموده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2025 21:58

🔹 درباره حمله هوایی اسرائیل به میدان قدس تجریش چه می‌دانیم؟

🔹همزمان با انتشار ویدیوی جدید از لحظه حمله هوایی اسرايیل به میدان قدس تجریش در روز ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، بسیاری از مخاطبان از ما خواسته‌اند درستی ویدیو را بررسی کنیم.

🔹بررسی دقیق آنچه اتفاق افتاده، نیاز به دسترسی کامل به محل انفجار و بررسی از نزدیک دارد اما اگر بخواهیم درباره درستی این تصاویر نظر بدهیم، به نظر می‌رسد این ویدیوی ۱۲ ثانیه‌ای جدید، با دیگر گزارش‌ها و تصاویری که لحظاتی بعد از انفجار ضبط و منتشر شده، همخوانی داشته باشد.

🔹ما در بررسی شواهد تصویری دیگر و جزئیات متعدد فریم‌های این ویدیو، تا این لحظه نشانه‌ای از ساختگی‌بودن آن پیدا نکردیم.

🔹به نظر می‌رسد ویدیو از یک دوربین مداربسته (احتمالا دوربین کنترل ترافیک) ضبط شده باشد. دوربین، میدان قدس تجریش به سمت شرق (خیابان باهنر و ابتدای دزاشیب) را نشان می‌دهد.

🔹دو انفجار در ویدیو دیده می‌شود که اولی مربوط به ساختمان مربوط به مرکز امور رسیدگی به مساجد ناحیه شهید باهنر (بالای بانک شهر)‌ و دومی در میدان قدس است.

🔹ویدیوهای دیگر نیز تایید می‌کند که افرادی بر اثر این انفجار در خودروهای خود گرفتار شده بودند. عفو بین‌الملل در گزارش خود به کشته‌شدن دست‌کم ۱۲ نفر از جمله یک زن باردار در حمله به میدان قدس تجریش اشاره کرده است.

🔹با این توضیحات و اطلاعات موجود، فکت‌نامه به این ویدیو نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2025 15:44

❌ جا زدن کلیپ بازی جنگی به جای ویدیوی حمله هوایی به ایران

🔹ویدیویی که در این روزها با عنوان «عبور خلبان اسرائیلی از میان پدافند ایران و بمباران سامانه پدافندی» در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، کلیپی از یک بازی شبیه‌ساز جنگی است.

🔹این کلیپ دی‌ماه سال ۱۴۰۳ منتشر شده و مربوط به بازی رایانه‌ای به نام «شبیه‌سازی جنگی دیجیتال» یا DCS World است.

🔹استفاده از ویدیوی بازی‌های جنگی، روشی قدیمی برای انتشار ادعاهای نادرست درباره حملات نظامی است.

🔹فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2025 18:16

❌ انتساب تصاویر تخریب پایگاه موشکی ایران در تبریز به موسسه وایزمن اسرائیل

🔹ادعایی مبنی بر انتشار یک تصویر ماهواره‌ای از تخریب ساختمان موسسه وایزمن اسرائیل در اثر حمله موشکی ایران، در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فارسی و انگلیسی منتشر شده است.

🔹این ادعا نادرست است و تصویر منتشرشده مربوط به حمله موشکی ایران به مواضع اسرائیلی نیست، بلکه تصویر خسارت ناشی از حملات اسرائیل به پایگاه موشکی ایران در تبریز است.

🔹مقایسه این تصویر با تصاویر گوگل‌مپ از پایگاه موشکی تبریز و موسسه وایزمن اسرائیل، نشان می‌دهد که تصویر متعلق به تبریز است.

🔹شرکت Maxar Technologies این تصویر و تصاویر بیشتری از خسارات وارده به سایت موشکی تبریز منتشر کرده است.

🔹موسسه علوم وایزمن اسرائیل در جریان حملات ایران هدف قرار گرفت و خسارات گسترده‌ای به آن وارد شد، اما تصویر ماهواره‌ای آن محو شده و تصویر منتشرشده نیز به این موسسه ارتباطی ندارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای مربوط به این تصویر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2025 00:21

❌ ویدیوی نادرست از ادعای ورود کماندوهای اسرائیل به فردو

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که مدعیست تصاویر ضبط‌شده کماندوهای اسرائیلی است که پر از ورود به فردو از خسارت واردشده به آنجا فیلمبرداری کرده‌اند.

🔹به چند دلیل این ادعا نادرست است.

🔹اول، در فردو، تنها سانتریفیوژهای نسل IR-1 و IR-6 نصب هستند که چنین اندازه و ظاهری (شبیه آنچه در ویدیو دیده می‌شود) ندارند.

🔹دوم، حتی دیگر سانتریفیوژهای نصب‌شده در نطنز یعنی IR-2m و IR-4 نیز این شکلی نیستند و میله‌های جذب ارتعاش آنها، کاملا متفاوت است.

🔹بنابراین آنچه در تصویر دیده می‌شود هیچ ربطی به سانتریفیوژ‌های ایران ندارد.

🔹به جز این شواهد تصویری، ما هیچ رسانه معتبر یا منبع قابل اعتنایی پیدا نکردیم که این ویدیو را منتشر کرده باشد.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 Jun 2025 15:03

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش چهارم)

🔹بعد از اعلام آتش‌بس، رسانه‌های داخل ایران ویدیویی را با ادعای «تل‌آویو، قبل و بعد از جنگ با ایران» منتشر کردند. این ادعا نادرست است و تقریبا تمام تصاویر این کلیپ، ساخته هوش مصنوعی است.

🔹ویدیویی در رسانه‌های ایران و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌شود مربوط به لاشه اف۳۵ اسرائیل در ایران است. این ادعا نادرست است و بررسی نشانه‌های تصویری ثابت می‌کند که این ویدیو ارتباطی با این جنگنده ندارد.

🔹ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، جعلی است؛ هرچند که تصاویر دیگری نشان می‌دهد که در کدام بخش‌های این زندان انفجار رخ داده است.

🔹ویدیویی منتشر و ادعا شده نتانیاهو در یک سخنرانی گفته اسرائیل از ایران شکست خورده و قدرت مقابله ندارد. این ویدیو، قدیمی و زیرنویس آن نیز جعلی است.

🔹ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

27 Jun 2025 19:25

✍️ توضیح تکمیلی درباره ارتباط قطع اینترنت در ایران با کاهش هش‌ریت بیت‌کوین

🔹برای برخی مخاطبان این شبهه پیش آمده که فکت‌نامه گفته کل افت هش‌ریت به دلیل قطع اینترنت در ایران بوده است.

🔹خیر، اینطور نیست.

🔹در مقاله فکت‌نامه گفته شده همزمان با جنگ این افت اتفاق افتاده و همزمان با قطع کامل اینترنت در ایران، این شیب افت شدیدتر شده است. در متن مقاله تاکید کرده‌ایم که همه این افت مربوط به ایران نیست.

🔹احتمالا چیزی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افت را بتوان به ایران نسبت داد که اگر نسبت به کل افت در بازه قطع کامل اینترنت (۱۸ تا ۲۳ ژوئن) در نظر بگیریم بین ۳ تا ۵ درصد کل هش‌ریت می‌شود.

🔹این با برآوردهای قبلی نیز سازگار است که می‌گفتند سهم ایران بین ۳ تا ۴/۵ درصد کل هش‌ریت است.

🔹منابع در متن مقاله فکت‌نامه به تفصیل ذکر شده‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh