FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 18:39

❌ انتساب یک ویدیو مربوط به چین به آتش‌سوزی مقر موساد

🔹ویدیویی با عنوان «آتش گرفتن مقر موساد بعد از حمله ایران در ۲۷ خرداد» در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

🔹این ویدیو هیچ ارتباطی به ایران و اسرائیل ندارد.

🔹ویدیو مربوط به آتش‌سوزی گسترده در یک پارکینگ موتورسیکلت در شهر چونگ‌چینگ چین است که روز چهارشنبه ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ رخ داد.

🔹رسانه‌های داخلی ایران اعلام کرده‌اند که خبرگزاری رسمی روسیه، اسپوتنیک، منبع این ویدیو و خبر است.

🔹این ویدیو به طور گسترده با ادعای مشابه در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی نیز منتشر شده است.

🔹امروز، ۲۷ خرداد، سپاه طی بیانیه‌ای از حمله موفق به مقر آمان (موساد) در هرتزلیا خبر داد. منابع اسرائیلی می‌گویند موشک‌ها تنها به انباری و پارکینگ اصابت کرده و یک اتوبوس خالی در آتش سوخته است.

🔹بنابراین، فارغ از ادعای دو طرف، قطعا ویدیوی منتشرشده با عنوان «آتش گرفتن مقر موساد بعد از حمله ایران» نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 17:13

❌ مصاحبه قدیمی پزشکیان با تلویزیون روسیه

🔹در شبکه‌های اجتماعی، ویدئویی از مصاحبه مسعود پزشکیان، با ادعایی به این مضمون منتشر شده که ایران بعد از حملات اسرائیل از مواضع خود کوتاه آمده و اسرائیل را به رسمیت شناخته است.

🔹این مصاحبه، قدیمی است که با تلویزیون روسیه انجام شده بود و ربطی به روزهای اخیر ندارد.

🔹پزشکیان در پاسخ به سوال مجری درباره توانایی‌های نظامی ایران، بدون اشاره مستقیم یا غیرمستقیم به کشور خاصی این حرف‌ها را زده است.

🔹رئیس‌جمهوری ایران در این مصاحبه چندبار اسرائیل را به خاطر اتفاقات غزه محکوم می‌کند و در کل مصاحبه حتی نشانه‌ای ضمنی از این دیده نمی‌شود که ایران، اسرائیل را به رسمیت بشناسد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده درباره این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 23:57

❌ ادعای بی‌اساس درباره فرار مجتبی خامنه‌ای به روسیه

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی با این ادعا منتشر شده که «پس از چت‌های مسئولین فرودگاه در روسیه درخصوص فرار یک شخصیت مملکتی ایران به مسکو، حالا صحبت‌هایی درخصوص فرار مجتبی خامنه‌ای به همراه اعضای خانواده علی خامنه‌ای به روسیه قوت گرفته است.»

🔹اشاره به افشای چت‌های مسئولان فرودگاهی در روسیه، بی‌اساس است و هیچ منبع رسمی و نیمه‌رسمی درباره آن چیزی منتشر نکرده و حتی در شبکه‌های اجتماعی هم به جز تعداد محدودی پست بی‌نام و نشان، چیزی درباره آن وجود ندارد.

🔹نشانه‌هایی در ویدیو وجود دارد که احتمال ساختگی‌بودن آن با هوش مصنوعی را تقویت می‌کند:

1️⃣ اتومبیل ‌BMW وسط، درِ عقب ندارد.

2️⃣ در لحظاتی بی‌آنکه دری باز شود، فردی از سمت چپ عقب خودرو بیرون می‌آید.

3️⃣ این فرد به سمت ون حرکت می‌کند، اما برای چند لحظه محو و دوباره ظاهر می‌شود.

🔹دو روز پیش‌تر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفت نشانه‌هایی در دست دارد که حاکی است «رهبران ارشد رژیم ایران در حال بستن چمدان‌های خود هستند»؛ اما فعلا هیچ توضیحی در این‌باره نداده است.

🔹با این اوصاف، فکت‌نامه این ادعا را بی‌اساس می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 17:46

❌ ادعای شاخ‌دار ادای احترام نازی به پرچم ایران در آلمان

🔹ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند «ادای احترام نازی به پرچم ایران در آلمان» را نشان می‌دهد.

🔹این ادعا شاخ‌دار است. ویدیو در تاریخ ۷ ژانویه ۲۰۲۵ در رم ایتالیا ضبط شده و پرچمی که در ویدیو دیده می‌شود، پرچم ایتالیا است.

🔹این ویدیو مراسم بزرگداشتی است که فعالان راست افراطی در ایتالیا برای رویداد «واقعه خیابان آکا لارنتزیا» و قتل دو جوان راستگرا در سال ۱۹۷۸ برگزار کردند.

🔹در این مراسم که حدود ۱۳۰۰ نفر در آن شرکت داشتند، بسیاری از شرکت‌کنندگان سلام فاشیستی دادند.

🔹پلیس رم گفت کسانی که با ادای این سلام ترویج فاشیسم کردند را شناسایی و پیگیری می‌کند.

🔹بر این اساس فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 16:34

❌ این عکس علی شمخانی در بیمارستان، قدیمی است

🔹این عکس که در ساعت‌های گذشته با عنوان عکس جدید از علی شمخانی دست‌به‌دست می‌شود، قدیمی است.

🔹این تصویر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در رسانه‌ها منتشر شده بود و ربطی به روزهای اخیر ندارد.

🔹در آن زمان، رسانه‌های داخلی ایران در توضیح این عکس نوشته بودند: «علی شمخانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، تحت عمل جراحی قرار گرفت.»

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 Jun 2025 22:45

❌ ویدیوی منتسب به آغاز اعتراضات مردم در ایران، قدیمی است

🔹برخی اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی با انتشار ویدیویی از درگیری مردم و نیروهای پلیس جمهوری اسلامی مدعی شده‌اند که «اعتراضات علیه رژیم در ایران آغاز شده است.»

🔹این ادعا نادرست و ویدیوی مورد اشاره، قدیمی است.

🔹این ویدیو در تاریخ ۸ دی ۱۳۹۶ در رسانه‌ها با عنوان درگیری پلیس با معترضان کرمانشاه منتشر شده بود.

🔹نسخه کامل این ویدیو را می‌توانید در لینک سایت رادیوفردا ببینید.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 Jun 2025 04:31

❌ انتشار یک ویدیوی ساختگی، به عنوان برخورد موشک به تل‌آویو

🔹در ادعای دیگری، ویدیویی با عنوان «برخورد موشک ایرانی به ساختمانی در تل‌آویو» منتشر شده است.

🔹این ادعا نیز نادرست است و ویدیوی مورد اشاره، ساختگی است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Jun 2025 19:31

❌ ادعای نادرست درباره عکس لاشه جنگنده F35

🔹در صداوسیما و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فارسی و عربی، عکسی منتشر و ادعا شده لاشه جنگنده اف ۳۵ اسرائیل است که در عملیات پدافند ایران سرنگون شده است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹مقایسه این عکس و تصاویر جنگنده F35 نشان می‌دهد که این تصویر جعلی و ساخته هوش مصنوعی است.

🔹در تصویر ساختگی:

1️⃣ دم هواپیما در جهت اشتباه، بالای آن و مستقیم متصل به بدنه قرار دارد.

2️⃣ ستاره داوود روی بدنه باید نزدیک کابین خلبان باشد، نه در بخش پشتی هواپیما.

3️⃣ چمن اطراف محل سقوط، دست‌نخورده باقی مانده است.

4️⃣ با توجه به اندازه چمن‌ها که تنها معیار اندازه‌گیری برای ما در این تصویر است، اندازه جنگنده بسیار کوچک‌تر از جنگنده واقعی است.

🔹بررسی در وب‌سایت HIVE، برای تشخیص تصاویر ساخت هوش مصنوعی هم نشان می‌دهد که این عکس با احتمال حدود ۹۸ درصد ساخت AI است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Jun 2025 17:02

❌ انتشار ویدیوی ساختگی در تهران‌تایمز با عنوان خرابی‌های تل‌آویو

🔹در میان عکس‌ها و ویدیوهایی که از خسارت موشک‌های جمهوری اسلامی به مناطقی از تل‌آویو در رسانه‌های معتبر منتشر شده، برخی تصاویر ساختگی یا قدیمی نیز در حال انتشار است.

🔹ویدیویی که حساب روزنامه «تهران تایمز» به عنوان خرابی‌های تل‌آویو پس از برخورد موشک‌های ایرانی منتشر کرده، ساخته هوش مصنوعی است.

🔹از نشانه‌های ساختگی بودن آن، جزئیاتی مثل در هم رفتن دو خودرو در این تصاویر است.

🔹این ویدیو نخستین‌بار در یک حساب تیک‌تاکی به نام «عاملیون» بارگذاری شده که در توضیحات حساب نوشته است: «م.قا.و.م.ة الذكاء الصناعي»؛ توضیحی که نشان می‌دهد محتوای ساخته هوش مصنوعی منتشر می‌کند.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Jun 2025 01:26

📝 حمله به نطنز و فردو؛ آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد؟

🔹در حمله هوایی اسرائیل به ایران در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به وقت ایران، دو مرکز اصلی غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی هدف قرار گرفت که موجب نگرانی برخی مردم درباره پخش احتمالی مواد رادیواکتیو شد.

🔹نه فقط چرخه‌های سوخت و آبشارها و سانتریفیوژها، بلکه ذخیره جمهوری اسلامی از اورانیوم غنی‌شده در درصدهای مختلف، در کپسول‌هایی ذخیره می‌شود؛ بنابراین تصور نشتی آنها بی‌مورد نیست.

🔹آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه فوری خود اعلام کرد «هیچ افزایش پرتو در ایستگاه‌های برخط یا حسگرهای قابل حمل دیده نشده» و تأیید کرد که مدارک اولیه از عدم نشت جدی (دست‌کم تا زمان انتشار این گزارش) حکایت می‌کند.

🔹وقتی صحبت از تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم مثل نطنز یا فردو است، با ماده‌ای به نام هگزافلوراید اورانیوم (UF6​) طرفیم که اگر در اثر انفجار یا نشت ناگهانی، آزاد شود، به دو ترکیب خطرناک تبدیل می‌شود: اکسی‌فلورید اورانیوم و گاز هیدروژن‌فلورید.

🔹در اینجا خطر اصلی، نه از نوع رادیواکتیو، بلکه از نوع شیمیایی است و حد و مرز خطر بسیار محدود است و شهرها یا روستاهای اطراف دچار بحران سلامتی نخواهند شد.

🔹این موارد به دقت در سراسر جهان و با فاصله زمانی بسیار کمی پس از وقوع، بدون دسترسی مستقیم محلی، قابل اندازه‌گیری است و تجهیزاتی در این زمینه در سراسر دنیا، چه زمینی و چه فضایی، نصب شده‌اند.

🔹برخلاف حوادثی مانند چرنوبیل یا فوکوشیما، در این حملات، خطر انتشار گسترده مواد رادیواکتیو وجود نداشته و ابعاد حادثه، محدود به آسیب‌های شیمیایی و زیرساختی در شعاع نزدیک به محل انفجار است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 22:48

❌ انتشار تصویر قدیمی حمله روسیه، با عنوان شلیک موشک‌های ایران از زیردریایی

🔹ویدیویی که با عنوان «شلیک موشک‌های جمهوری اسلامی از زیردریایی یه سمت اسرائیل» منتشر شده، قدیمی و بی‌ربط به درگیری‌های ایران و اسرائیل است.

🔹دست‌کم سه سال قبل با عنوان حمله موشک‌های روسیه به اوکراین منتشر شده بود و ارتباطی با حمله‌های اخیر ندارد.

🔹صداوسیما این ویدیو را پخش کرده و برخی رسانه‌ها نیز آن را بازنشر کرده‌اند.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 21:52

❌ انتشار تصاویر قدیمیِ حمله حزب‌الله، با عنوان حمله اخیر سپاه

🔹در میان عکس‌ها و ویدیوهایی که رسانه‌های معتبر از حمله‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل منتشر می‌کنند، برخی تصاویر نادرست نیز در حال انتشار است.

🔹دو تصویر زیر، در برخی کانال‌ها و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی منتشر و ادعا شده آتش‌سوزی و تخریب ساختمانی در تل‌آویو، بر اثر حمله‌های اخیر است.

🔹این تصاویر قدیمی است و حدود شش ماه قبل (نوامبر ۲۰۲۴) با عنوان آثار حمله حزب‌الله به اسرائیل منتشر شده بود.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 21:22

❌ تصویر منتسب به انهدام جنگنده F16 اسرائیلی، قدیمی است

🔹برخی کانال‌های خبری و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی عکسی را منتشر و ادعا کردند مربوط به «انهدام جنگنده F16 اسرائیلی توسط پدافند ایران» است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹این عکس، قدیمی و مربوط به سال ۲۰۱۵ است که ترکیه از سرنگونی یک جنگنده روسیه خبر داده بود.

🔹کانال منتسب به ارتش جمهوری اسلامی ایران از «اصابت موشک‌های پدافند ارتش به جنگنده‌های اسرائیلی» خبر داده اما هنوز جزئیاتی درباره آن اعلام نکرده است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 06:34

🎙 ابهامات یک قتل

🔹در قسمت ۲۱۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ابهامات و تناقض‌های پرونده قتل الهه حسین‌نژاد را بررسی کرده‌ایم.

🔹در ادامه، مقایسه گمراه‌کننده‌ای را مرور کردیم که ادعا می‌کرد ایران برای زنان امن‌تر از آمریکاست.

🔹خاطره علی خامنه‌ای از مذاکرات هسته‌ای دهه ۸۰ و ادعای یک رسانه حکومتی درباره ضرورت اقتصادی غنی‌سازی در داخل ایران، سوژه‌های مرتبط با مساله هسته‌ای ایران هستند.

🔹پرونده تعرض جنسی چند ورزشکار ایرانی در کره جنوبی، موضوع مرتبط با دو فکت‌چک دیگر این اپیزود است.

🔹فکت‌چک‌های کوتاه این هفته، متنوع است؛ از ادعای خرد کردن اسکناس‌های ایرانی در عراق و ادعای مرگ یک دانشجوی نخبه بخاطر مصرف کافئین، تا تئوری توطئه مربوط به اعدام نیکلای چائوشسکو و ماجرای یک قارچ گران‌قیمت در نپال.

🔹ادعای مربوط به عکسی که پرندگان را در اطراف یک هواپیما نشان می‌داد، ماجرای جالبی دارد که در پایان این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹همچنین، در مقدمه این قسمت، یک نامه مهم از سازمان نظام پزشکی و یادداشت محسن رنانی که در آن ضمن عذرخواهی از اظهارات اخیرش، از فکت‌نامه تشکر کرده را نیز مرور کرده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

12 Jun 2025 19:32

❌ ادعای نادرست درباره بی‌اثر و مضربودن کرم ضدآفتاب

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که «گروه تحقیقاتی EWG آمریکا نشان داده که ۷۵درصد کرم‌های ضد آفتاب رایج، فاقد اثر کارایی هستند.»

🔹فردی به نام «حامد رئیسی» که خود را «ایمونولوژیست» معرفی کرده، همچنین مدعی شده که به خاطر ترکیبات شیمیایی (مانند اکسی‌بنزون) کرم ضد آفتاب، ریسک بیماری‌های خطرناکی مانند انواع سرطان و نازایی و … زیاد می‌شود.

🔹قسمت دوم ادعای رئیسی در مورد خطرناک بودن و سرطان‌زا بودن کرم ضد آفتاب به خاطر ترکیبات شیمیایی از جمله اکسی‌بنزون را قبلا فکت‌نامه و دیگر فکت‌چکرها بررسی کرده و آن را رد کرده‌اند.

🔹گزارش سازمان غیرانتفاعی «گروه کاری محیط‌زیست» (EWG) واقعی است، اما تفسیری که حامد رئیسی از آن آمار می‌دهد، نادرست و گمراه‌کننده است.

🔹مشکل در تعریف کلمه «بی‌اثر یا نامناسب» از دیدگاه EWG است. این گروه برای «رد کردن» یک ضدآفتاب، فقط به میزان SPF (محافظت در برابر UVB) آن نگاه نمی‌کند.

🔹بنابراین، وقتی EWG می‌گوید «۷۵درصد ضدآفتاب‌ها نامناسب هستند»، منظورشان این است که این محصولات با معیارهای خودشان مطابقت ندارند، نه اینکه این ضدآفتاب‌ها طبق استانداردهای پزشکی FDA، فاقد کارایی است.

🔹متخصصان پوست تایید می‌کنند که ارزیابی‌های EWG ممکن است در برخی موارد محافظه‌کارانه و سخت‌گیرانه باشد و این نباید منجر به ترس بی‌مورد از استفاده از ضدآفتاب شود.

🔹اگرچه ادعای EWG مبنی بر ایمن بودن تنها یک‌چهارم کرم‌های ضدآفتاب، با سخت‌گیری‌های فراتر از استانداردهای پزشکی و سلامتی، قابل اعتنا است، اما این به معنای خطرناک بودن تمام محصولات دیگر نیست.

🔹ضدآفتاب‌های موجود در بازار که تایید نهادهای نظارتی مانند FDA را دارند برای محافظت در برابر سرطان پوست، نه‌تنها موثرند، بلکه ضروری هستند.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور نام این فرد را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 17:50

🔹 کارمندان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل ایران را ترک نکرده‌اند

🔹در شبکه‌های اجتماعی خبری منتشر شده که مدعی است کارمندان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) در تهران، در حال ترک شهر هستند.

🔹بر اساس اطلاعیه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)، خبر خروج کارمندان این سازمان از ایران، نادرست است.

🔹این سازمان گفته اگرچه ممکن است خانواده‌های برخی کارمندان و تعداد محدودی از کارمندان غیرکلیدی به طور موقت جابه‌جا شوند، اما کارمندان UNHCR در ایران باقی می‌مانند و به فعالیت‌های خود ادامه خواهند داد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 02:29

✍️ درباره دو «اف۱۴» فرودگاه مهرآباد چه می‌دانیم؟

🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که اسرائیل در جریان حمله هوایی اخیر به فرودگاه مهرآباد، دو «ماکت هواپیمای اف۱۴» را منهدم و «دستاوردسازی جعلی» کرده است.

🔹مکانی که هدف قرار گرفته، بخشی از پایگاه یکم شکاری در کنار فرودگاه مهرآباد است و شلترهایی که دیده می‌شود، مرکز بازآماد فانتوم (اف ۴) نام دارد.

🔹این محل از حدود ۱۵ سال پیش برای ارتقاء اف۱۴‌ ایران در اختیار جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی هوایی بوده است.

🔹تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که از این دو اف۱۴، حداقل یکی در سال ۱۴۰۱ و دومی در سال ۱۴۰۲ در این مکان پارک بوده‌اند.

🔹با این‌حال، در فیلمی که ارتش اسرائیل نشان می‌دهد، موقعیت دو هواپیما کمی تغییر کرده است.

🔹این ادعا که این دو هواپیما ماکت هستند، نادرست است؛ اما این‌که این جنگنده‌ها برای رهگیری هواگردهای نیروی هوایی اسرائیل به کار گرفته می‌شدند نیز نادرست است و این دو هواپیما از رده خارج بوده‌اند.

🔹بنابراین، نمی‌توان گفت که این دو قابل بازیابی یا در حال تعمیر نبودند. همچنین نمی‌توان گفت که آنقدر از کار افتاده باشند که تنها به درد ماکت‌شدن می‌خوردند.

🔹«اف‌۱۴»های نیروی هوایی در گردان ۸۱ شکاری در پایگاه هشتم شکاری اصفهان مستقر هستند.

🔹تحلیلگرانی از دو طرف، درباره هر دو گزینه «ماکت» یا «منتظر قطعه برای تعمیر اساسی»، گمانه‌زنی کرده‌اند.

🔹با تمام این اوصاف، فکت‌نامه به این ادعا نشان «غیرقابل اثبات» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 20:48

❌ چند تصویر منتسب به انهدام جنگنده اف۳۵ اسرائیل در ایران

🔹در روزهای اخیر تصاویر مختلفی با عنوان انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل در ایران منتشر شده است.

🔹تا این لحظه هیچکدام از این تصاویر، تاییدشده نیستند و همگی آنها ساختگی یا قدیمی هستند.

🔹تصویر دوم: در ویدیوی مورد ادعا، دو برخورد کاملا متفاوت دیده می‌شود و هواپیماها با یکدیگر فرق دارند و هیچکدام F35 نیستند.

🔹تصویر سوم: درباره این تصویر ادعا شده «خلبان شجاع کرمانشاهی در تعقیب F-35 و انهدام آن قبل از عبور از مرز».

🔹این تصویر ربطی به درگیری اخیر ایران و اسرائیل و تعقیب و انهدام اف۳۵ ندارد و هر دو جنگنده متعلق به روسیه هستند.

🔹تصویر چهارم: دو نمونه از تصاویر ساختگی در روزهای اخیر که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده است.

👈 دو مقاله اخیر فکت‌نامه درباره این ادعاها را اینجا و اینجا بخوانید.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 17:12

❌ ویدیوی منتسب به فرار مقامات جمهوری اسلامی، قدیمی است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند فرار مقامات جمهوری اسلامی از فرودگاه‌ها را نشان می‌دهد.

🔹خبر موثقی درباره اینکه آیا مقامات جمهوری اسلامی از ایران خارج شده‌اند یا در تدارک آن هستند یا نه، نداریم؛ اما این ویدیو، قدیمی است.

🔹این ویدیو به عنوان فرودگاه امام خمینی حدود یک سال پیش در یک اکانت یوتیوب، منتشر شده بود.

🔹از این رو این ویدیو به روزهای اخیر و فرار احتمالی مقامات جمهوری اسلامی بی‌ربط و انتساب آن «نادرست» است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Jun 2025 06:06

❌ادعای بی‌اساس محسن رضایی درباره تهدید اتمی اسرائیل از سوی پاکستان

🔹 محسن رضایی گفته «#پاکستان اعلام کرده اگر اسرائیل بخواهد به ایران بمب اتم بزند، ما به #اسرائیل بمب اتم خواهیم زد».

🔹 این ادعای محسن رضایی نادرست است. منبع این خبر، حساب‌های کاربری نامعتبری هستند که آن را به نقل از کانال ۱۰ اسرائیل منتشر کرده‌اند.

🔹نه در کانال ۱۰ اسرائیل، نه در هیچ رسانه معتبر اسرائیلی، پاکستانی و بین‌المللی، چنین خبری که نشان از این تهدید اتمی وجود داشته باشد، دیده نمی‌شود.

🔹 این پست‌ها پس از مدتی به زبان فارسی ترجمه شده و در نهایت محسن رضایی آن را در تلویزیون اعلام کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید


🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 Jun 2025 20:52

❗️ اینترنت ماهواره‌ای مستقیم موبایل در ایران وجود ندارد

🔹در شرایط فعلی، برخی افراد سودجو در شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کنند که می‌توانند تلفن همراه ساکنان ایران را به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک وصل کنند.

🔹این ادعا، غیرواقعی و نادرست است. اینترنت ماهواره‌ای مستقیم موبایل در ایران وجود ندارد.

🔹ما پیش‌تر در فکت‌نامه، این ادعای نادرست شبکه‌های اجتماعی را بررسی کرده بودیم.

👈 جزئیات بیشتر را می‌توانید در این مقاله بخوانید.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

15 Jun 2025 04:30

❌ این شعر از «پرنیا عباسی» نیست

🔹برخی با انتشار قطعه شعری ادعا کرده‌اند که سراینده آن «پرنیا عباسی» است؛ یعنی کسی که به عنوان یکی از کشته‌شدگان حمله اسرائیل معرفی شده است.

🔹این ادعا نادرست است.

🔹سراینده این شعر «اصغر عاشوری» است که با آن در یک فراخوان شعر به مناسبت چهلمین روز کشته شدن قاسم سلیمانی شرکت‌ کرده است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Jun 2025 17:26

❌ ویدیوی «شکار F۳۵ اسراییل در اراک»، ساختگی و قدیمی است

🔹ویدیویی با عنوان «شکار دو فروند هواپیمای F۳۵ اسراییلی توسط پدافند هوایی اراک» در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

🔹نشانه‌های تصویری نشان می‌دهد که این ویدیو، ساختگی و احتمالا مربوط به یک شبیه‌سازی یا بازی کامپیوتری است.

🔹همین ویدیو دست‌کم یک ماه قبل نیز به درگیری نظامی هند و پاکستان منتسب شده بود.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Jun 2025 13:05

🎙 ابهامات یک قتل

🔹در قسمت ۲۱۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ابهامات و تناقض‌های پرونده قتل الهه حسین‌نژاد را بررسی کرده‌ایم.

🔹در ادامه، مقایسه گمراه‌کننده‌ای را مرور کردیم که ادعا می‌کرد ایران برای زنان امن‌تر از آمریکاست.

🔹خاطره علی خامنه‌ای از مذاکرات هسته‌ای دهه ۸۰ و ادعای یک رسانه حکومتی درباره ضرورت اقتصادی غنی‌سازی در داخل ایران، سوژه‌های مرتبط با مساله هسته‌ای ایران هستند.

🔹پرونده تعرض جنسی چند ورزشکار ایرانی در کره جنوبی، موضوع مرتبط با دو فکت‌چک دیگر این اپیزود است.

🔹فکت‌چک‌های کوتاه این هفته، متنوع است؛ از ادعای خرد کردن اسکناس‌های ایرانی در عراق و ادعای مرگ یک دانشجوی نخبه بخاطر مصرف کافئین، تا تئوری توطئه مربوط به اعدام نیکلای چائوشسکو و ماجرای یک قارچ گران‌قیمت در نپال.

🔹ادعای مربوط به عکسی که پرندگان را در اطراف یک هواپیما نشان می‌داد، ماجرای جالبی دارد که در پایان این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

🔹همچنین، در مقدمه این قسمت، یک نامه مهم از سازمان نظام پزشکی و یادداشت محسن رنانی که در آن ضمن عذرخواهی از اظهارات اخیرش، از فکت‌نامه تشکر کرده را نیز مرور کرده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:26 مقدمه
00:02:25 توضیح درباره اطلاعیه مهم سازمان نظام پزشکی
00:08:18 یادداشت محسن رنانی و تشکر او از فکت‌نامه
00:12:56 واکاوی تناقضات در پرونده قتل الهه حسین‌نژاد
00:25:04 مقایسه گمراه‌کننده آمار زن‌کشی در آمریکا و ایران
00:32:40 ادعای گمراه‌کننده خامنه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای دهه هشتاد
00:39:40 غنی‌سازی داخل ایران برای تولید رادیو دارو صرفه اقتصادی ندارد
00:45:52 ادعای شاخ‌دار درباره عکس قربانی تعرض جنسی ورزشکاران ایرانی در کره
00:47:16 خبر نادرست برکناری احسان حدادی از ریاست فدراسیون دوومیدانی
00:48:40 ادعای تبدیل پول ایران به پوشال در عراق
00:50:58 ادعای مرگ یک دانشجو بر اثر مصرف همزمان قهوه و نوشابه انرژی‌زا
00:52:28 تئوری توطئه اعدام نشدن نیکلای چائوشسکو و همسرش
00:54:24 ویدیویی از مردم نپال که به دنبال قارچ «یارساگومبا» هستند
00:56:05 ادعای نادرست پرندگانی که هواپیما را بدرقه کردند
00:59:31 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 23:55

❌ تابلوی برق یا دستگاه ماینر علی شمخانی؟

🔹در شبکه‌های اجتماعی، تصویری با این عنوان وایرال شده که «علی شمخانی توی پنت‌هاوسش بیت‌کوین ماین می‌کرد».

🔹تصویر، از خانه‌ای بعد از یک انفجار شدید گرفته شده و به احتمال زیاد یکی از واحدهای مجتمع کوه نور در کامرانیه تهران است که گفته شده هنگام حمله اسرائیل، محل اقامت علی شمخانی بوده است.

🔹با توجه به ویژگی‌های ظاهری وسیله‌ی مورد اشاره، می‌توان با اطمینان نسبی گفت تابلوی برق یا تابلوی کنترل آسانسور است.

🔹ابعاد ماینرها معمولا کوچک‌تر است و معمولا برای خنک ماندن، کیس‌های باز دارند؛ در حالی که دستگاهی که در تصویر دیده می‌شود، در دارد و ظاهر آن شبیه تابلوهای برق است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 22:14

🔹 تصویر پیکر بی‌جان فردی که در حملات اسرائیل به تهران کشته شده است

🔹ساعاتی پس از آغاز حمله اسرائیل به تهران، عکسی با توضیح «پیکر دختری که بر اثر حمله‌ها کشته شده است» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

🔹همزمان، برخی حساب‌های شبکه‌های اجتماعی ادعا کردند این عکس ارتباطی با ایران ندارد و مربوط به کودکی در سوریه است.

🔹به نظر می‌رسد دلیل این مساله، نام کاربری حسابی باشد که آن را منتشر کرده است؛ یعنی حسابی با نام Syrian Girl.

🔹این عکس در واقع تصویری از یک ویدیوست که همزمان با حمله‌های هوایی اسرائیل به تهران ضبط شده و مربوط به محله شهرآرا در تهران است.

🔹هنوز منابع رسمی درباره جزئیات این فرد از جمله جنسیت یا سن او گزارشی منتشر نکرده‌اند. در صورت دریافت خبرهای تکمیلی، این فکت‌چک را به‌روزرسانی می‌کنیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 21:35

❌ انتساب یک ویدیوی قدیمی به حمله سپاه به اسرائیل

🔹در میان عکس‌ها و ویدیوهایی که رسانه‌های معتبر از حمله‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل منتشر می‌کنند، برخی تصاویر نادرست نیز در حال انتشار است.

🔹برخی کانال‌های خبری و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی تصاویری از برخورد گسترده چند موشک منتشر و ادعا کرده‌اند مربوط به حمله‌های اخیر به تل‌آویو است.

🔹این تصویر قدیمی است و حدود یک ماه قبل با عنوان حمله حوثی‌ها به اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی غیرفارسی منتشر شده بود.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Jun 2025 20:50

❌ ادعای نادرست فارس درباره تکذیب حمله پهپادی به اسرائیل

🔹خبرگزاری فارس عصر جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به نقل از یک منبع آگاه نوشت «ایران تا این لحظه هیچ حمله پهپادی نداشته است.»

🔹این ادعا نادرست است.

🔹گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی از جمله گاردین و الجزیره، پرتاب حدود ۱۰۰ پهپاد از ایران به سمت اسرائیل را تایید کرده‌اند.

🔹ویدیوهایی نیز از عبور پهپادها در آسمان اردن، عراق و سوریه منتشر شده و ستاد نیروهای مسلح اردن هم از رهگیری پهپادهایی در آسمان خود خبر داده و آن را تایید کرده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این تکذیبیه خبرگزاری فارس نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

12 Jun 2025 21:23

❌ ادعای شاخ‌دار درباره اثر دانه انار بر سرطان

🔹فردی به نام «احمد سوزنچی» در شبکه‌های اجتماعی مدعی شده که «هسته انار بهترین داروی ضد سرطان است.»

🔹سوزنچی، مدعی طب سنتی، در ادامه می‌گوید «سرطان وجود ندارد و من قبلا این را برای بیمارانم شرح داده‌ام … ولی هسته انار، بهترین دارو برای پیشگیری از سرطان است».

🔹صحبت‌های سوزنچی درباره «تئوری توطئه سرطان»، موضوع مشهوری است و بارها از جوانب مختلف فنی، راستی‌آزمایی و رد شده است.

🔹ادعای رایج در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر اینکه «هسته انار بهترین داروی ضد سرطان است»، با شواهد علمی موجود همخوانی ندارد و از نظر علمی یک ادعای اغراق‌آمیز و گمراه‌کننده است.

🔹ترکیبات موجود در انار و به‌ویژه در هسته آن، اثرات ضدسرطانی بالقوه‌ای نشان داده‌اند، اما هیچ پژوهش بالینی معتبری در انسان اثبات نکرده که مصرف هسته انار به‌تنهایی بتواند به عنوان «داروی درمان سرطان» به‌کار رود.

🔹پژوهشگران بارها تأکید کرده‌اند که این نتایج صرفاً گام‌های اولیه برای بررسی‌های بالینی بیشتر هستند و نمی‌توان از آن‌ها نتیجه گرفت که مصرف روزانه یا خوراکی هسته انار در انسان به درمان سرطان منجر می‌شود.

🔹بسیاری از ترکیباتی که در محیط آزمایشگاهی اثرات مثبتی از خود نشان می‌دهند، ممکن است در بدن انسان جذب مناسبی نداشته باشند و در دوزهای مؤثر، ایمنی کافی نداشته باشند یا با داروهای رایج در تداخل باشند.

🔹این نوع ادعاها علاوه بر ایجاد امید واهی در بیماران، ممکن است باعث شود افراد از درمان‌های استاندارد پزشکی فاصله بگیرند و با خوددرمانی یا مصرف بی‌رویه مواد طبیعی، خود را در معرض خطرات جدی قرار دهند.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور نام این کاربر را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

12 Jun 2025 06:31

❌ ادعای شبه‌علمی و خطرناک تاثير رژيم قلیایی بر درمان سرطان

🔹فردی به نام داوود منیری (با نام مستعار دکتر داوود) ادعا کرده «تحقیقات نشان می‌دهد بیش از ۷۵ درصد سرطان‌ها به خاطر اسیدی‌بودن بدن است و اگر بدن را قلیایی کنیم، مشکل برطرف می‌شود.»

🔹ادعای تاثیر رژیم قلیایی بر سرطان، نادرست و بی‌پایه است. منابع رسمی بهداشتی، نهادهای فکت‌چک و جامعه علمی، بارها این ادعا را رد کرده‌اند.

🔹مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد رژیم غذایی بتواند pH خون را در افراد سالم به میزان قابل توجهی تغییر دهد.

🔹هرگونه انحراف شدید از محدوده طبیعی pH خون، وضعیتی بسیار خطرناک و اورژانسی (مانند اسیدوز یا آلکالوز متابولیک) است که به دلیل بیماری‌های جدی رخ می‌دهد، نه به خاطر خوردن مواد یا رژیم غذایی خاص.

🔹سلول‌های سرطانی در محیط کشت اطراف خود یک ریزمحیط اسیدی ایجاد می‌کنند؛ اما نکته کلیدی اینجاست که «این محیط اسیدی، نتیجه فعالیت سلول‌های سرطانی است، نه علت به وجود آمدن آنها.»

🔹«رژیم قلیایی» نمی‌تواند سرطان را درمان یا از آن پیشگیری کند. هیچ مدرکی برای حمایت از این نظریه وجود ندارد و بدن به طور طبیعی pH خود را تنظیم می‌کند.

🔹فواید خوردن گیاهان به دلیل مواد مغذی، فیبر و ویتامین‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات است، نه به خاطر تأثیر آن‌ها بر pH بدن.

🔹روز ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، سازمان نظام پزشکی کشور، نام این فرد را در بین فهرست «اسامی ۵۲ مدعی طبابت بدون مجوز» قرار داد و آمادگی خود را برای مشاوره حقوقی به آسیب‌دیدگان اعلام کرد.

🔹بر این اساس، فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh