FactNameh | فکت‌نامه

23 Jun 2025 19:13

📝 آیا از نظر قانونی خامنه‌ای می‌تواند برای خود جانشین تعیین کند؟

🔹روزنامه نیویورک تایمز به‌تازگی به نقل از منابعی در حکومت ایران نوشته که علی خامنه‌ای سه نفر را برای جانشینی معرفی کرده است.

🔹فکت‌نامه نمی‌تواند صحت این خبر را تایید یا رد کند، اما صرف‌نظر از آن، انتشار چنین خبری این سوال را مطرح می‌کند که آیا از نظر قانونی خامنه‌ای می‌تواند برای خود جانشین تعیین کند؟

🔹روی کاغذ و بر اساس متن قانون اساسی نه، اما در عمل بله!

🔹طبق متن قانون اساسی، حق انتخاب و تعیین جانشین،‌ به صورت انحصاری در اختیار مجلس خبرگان است، اما خامنه‌ای ابزارهای قانونی و فراقانونی دارد که به او اجازه می‌دهد گزینه‌ مورد نظر خود را رهبر کند.

🔹برخی اعضای بلندپایه خبرگان پیش‌تر اذعان کرده‌اند کار بررسی صلاحیت گزینه‌های جانشینی در کمیته‌ای محرمانه در مجلس خبرگان انجام می‌شود که زیر نظر خامنه‌ای فعالیت می‌کند.

🔹علاوه بر این، قانون اساسی به رهبر جمهوری اسلامی اجازه داده به‌واسطه فقهای منصوب او در شورای نگهبان، این شورا عملا کنترل مجلس خبرگان را برعهده بگیرد.

🔹خامنه‌ای در عمل هم از این ظرفیت استفاده کرده و با رد صلاحیت منتقدان و برگزاری انتخابات محدود، مجلس خبرگان را تبدیل به یک نهاد زیر نظر رهبری کرده است.

🔹تقریبا تمام اعضای مجلس خبرگان جزو روحانیون مورد اعتماد خامنه‌ای هستند و اکثر آنها با حکم او به عنوان امام جمعه یا نماینده ولی‌فقیه در مناطق مختلف کشور منصوب شده‌ و می‌شوند.

🔹بدین ترتیب، خامنه‌ای حتی در شرایط عادی هم هیچ محدودیتی برای تعیین جانشین، ندارد؛ چه برسد به شرایط جنگی که در آن می‌تواند بدون تشریفات ظاهری نظر خود را اعمال کند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

22 Jun 2025 18:55

❌ نامه جعلی استعفای مسعود پزشکیان

🔹نامه‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌شود نامه استعفای مسعود پزشکیان است.

🔹این نامه ادعا می‌کند که پزشکیان به دلیل «شکست سنگین ارتش جمهوری اسلامی و ناتوانی آن در دفاع از ایران» استعفا داده و این نامه از دفتر او به بیرون درز کرده.

🔹 این ادعا و نامه ساختگی و بی‌اساس است. نامه منتشر شده، نسخه‌ای دستکاری شده از حکمی است که قبلاً پزشکیان برای محسن حاجی میرزایی به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور صادر کرده بود.

🔹امضای پزشکیان در این نامه جعلی و حکم اصلی دقیقا یکسان است، در حالی که امضاهای او در احکام دیگر جزئیات متفاوتی دارند. علاوه بر تغییر متن به نامه استعفا، تاریخ و شماره نامه نیز در نسخه دستکاری شده عوض شده است.

🔹 همچنین، نحوه ثبت تاریخ و شماره نامه در نسخه جعلی (به صورت تایپی دیجیتال) با احکام معمول دفتر ریاست جمهوری (که چاپی هستند) تفاوت دارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 Jun 2025 19:25

❌ این ویدیو و تصاویر مشابهی که با عنوان «دوربین مداربسته بیمارستان خاتم الانبیا» دست‌به‌دست می‌شود، واقعی نیست.

🔹 شواهد تصویری نشان می‌دهد که با نرم‌افرارهای هوش مصنوعی ساخته
شده است.

🔹دستگیره در به صورت غیرطبیعی باز می‌شود و افکت گلیچ روی هر سه ویدیو به صورت یکسان و در یک لحظه نشان داده می‌شود.

🔹 علامت نقطه قرمز رکورد هم برای دوربین مداربسته غیرعادی است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 Jun 2025 16:09

🎥 مراقب دودهای نارنجی‌رنگ باشید

🔹در ویدیویی از شاهین‌شهر، دودی نارنجی‌رنگ دیده می‌شودکه ظاهرا بعد از حمله به مرکز تولید سوخت موشک پخش شده است.

🔹رنگ نارنجی دود، نشانه وجود گازهای سمی از جمله دی‌اکسید نیتروژن است.

🔹استنشاق این گاز سمی می‌تواند منجر به پیامدهای جدی برای سلامت انسان و محیط زیست شود.

🔹در صورت مشاهده دود نارنجی، این کارها را انجام دهید: دور شدن فوری از محل، پناه گرفتن در فضای بسته، استفاده از ماسک فیلتردار.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 Jun 2025 04:34

🎙 جنگ - روز هشتم

🔹قسمت ۲۲۱ پادکست فکت‌نامه را در شرایطی منتشر می‌کنیم که تنها دو روز از انتشار اپیزود قبلی گذشته، اما به دلیل تداوم جنگ اخیر، سرعت تحولات، محدودیت شدید اینترنت در ایران و درخواست مخاطبان، تصمیم گرفتیم هر هفته دو یا سه قسمت پادکست جدید منتشر کنیم.

🔹انتشار نسخه‌های mp3 این پادکست‌ها در تلگرام، تقریبا همزمان با پادگیرها، ممکن است امکان دسترسی بهتری را برای مخاطبان فراهم کند تا در اوضاع فعلی بتوانند در مدت‌زمان نسبتا کمی چند فکت‌چک و سوژه را همراه با مرور کنند.

🔹در این قسمت، نقشه جعلی عباس عراقچی، هشداری درباره دودهای نارنجی‌رنگ، نگرانی‌ها از نشت گازها یا مواد آسیب‌زا از تاسیسات نطنز و فردو و یکی دو ادعا با تکرار کلیدواژه «موساد» در رسانه‌های داخل ایران را مرور می‌کنیم.

🔹درستی‌سنجی چند عکس و ویدیوی ساختگی، قدیمی یا بی‌ربط به تحولات اخیر، سوژه پرتکرار این روزهای فکت‌نامه است که در این قسمت نیز به چند مورد آن پرداخته‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 Jun 2025 20:45

❌ جا زدن ویدیوی حمله اسرائیل به جای موج اخیر حملات وعده صادق سه

🔹همزمان با انتشار گزارش‌های تاییدشده از حمله‌های هوای جمهوری اسلامی ایران به بخش‌های مختلف در اسرائیل، شبکه خبر صداوسیما ویدیویی را با عنوان تصاویر مربوط به این حمله‌ها منتشر کرده که ارتباطی با این حمله‌ها ندارد.

🔹این ویدیو مربوط به «حمله روز دوشنبه اسرائیل به شهرک شهید باقری چیتگر» در تهران است.

🔹در ویدیوی اصلی، صدای صحبت‌کردن افراد به فارسی شنیده می‌شود اما نسخه‌ای که صداوسیما پخش کرده، صدا ندارد.

🔹همزمان، گزارش‌های مختلفی از برداشته‌شدن دسترسی کامل شهروندان ایرانی به اینترنت منتشر می‌شود که به گفته سخنگوی دولت مسعود پزشکیان، دلیل آن «امنیتی» است.

🔹فکت‌نامه به ادعای صداوسیما مبنی بر اینکه این ویدیو مربوط به حملات ایران به اسرائیل است، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 Jun 2025 19:43

❌ ویدئوی جعلی از تظاهرات ضد جنگ علیه ایران در اسرائیل

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از تظاهرات گروهی از مردم با پرچم اسرائیل منتشر کرده که ادعا می‌شود مربوط به درخواست آنها برای صلح در جنگ با ایران است.

🔹این ویدیو ساخته هوش مصنوعی است و این ادعا که چنین تظاهراتی در اسرائیل برگزار شده، نادرست است.

🔹دقت در جزئیات ثابت می‌کند که این ویدیو ساختگی است؛ ضمن اینکه در قسمت پایین ویدئو لوگوی Veo دیده می‌شود که نشان می‌دهد برای ساخت آن از ابزار گوگل Veo استفاده شده است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای بی‌اساس و ویدیوی ساختگی، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 23:33

❌ استفاده از عکس قدیمی مربوط به اقلیم کردستان عراق به جای حملات اخیر ایران به اسرائیل

🔹روزنامه «آرمان ملی» در صفحه اول خود در تاریخ ۲۸ خرداد، عکسی منتشر کرده که به نظر می‌رسد مربوط به یک ساختمان ویران‌شده است. این عکس با توضیح «اسرائیل زیر خط آتش ایران» منتشر شده است.

🔹این عکس قدیمی است و ارتباطی با این روزها و حملات هوایی ایران به اسرائیل ندارد.

🔹این عکس اواخر دی‌ماه ۱۴۰۲ در رسانه‌های ایران با عنوان «تصویر خانه پیشرو دیزایی» منتشر شد؛ خانه‌ای که سپاه پاسداران در ۲۶ دی همان سال به آن حمله هوایی کرده بود.

🔹بهمن ۱۴۰۲ در فکت‌نامه، ابهام‌های مربوط به این حمله را بررسی کردیم و اتفاقا همین عکس را نیز به عنوان یکی از عکس‌های منتشرشده مربوط به این حمله، در سایت خود بارگذاری کرده بودیم.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای روزنامه آرمان ملی درباره ارتباط این عکس با جنگ اخیر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 21:41

📝 مراقب دودهای نارنجی‌رنگ ناشی از حمله به مراکز سوخت موشک باشید

🔹با توجه به اینکه یکی از اهداف حملات هوایی اسرائیل، مراکز ساخت و انبار سوخت موشک جمهوری اسلامی ایران است، گاه توده دود نارنجی‌رنگی دیده می‌شود.

🔹در این شرایط، احتمال اینکه سوخت موشک بالستیک هدف قرار گرفته باشد، زیاد است.

🔹دود نارنجی ناشی از ترکیبات اکسید نیتروژن، به‌ویژه دی‌اکسید نیتروژن می‌تواند به سرعت باعث تحریک دستگاه تنفس شود.

🔹در موارد شدیدتر، حتی تماس کوتاه‌مدت می‌تواند به التهاب ریوی، تجمع مایع در ریه و آثار مزمن تنفسی بیانجامد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 17:29

🎙 جـنگ

🔹قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه در شرایطی ضبط و منتشر می‌شود که ایران و اسرائیل کمتر از یک هفته‌ است که درگیر جنگ شده‌اند.

🔹در این قسمت به طور کامل به مرور فکت‌چک‌ها و گزارش‌هایی پرداختیم که در روزهای اخیر با همین موضوع منتشر کردیم.

🔹نگرانی‌های مردم از تبعات حمله به نطنز و فردو و پاسخ به این پرسش که آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد یه نه؟ موضوعی است که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم.

🔹همزمان با بررسی خروج ایران از NPT در مجلس شورای اسلامی، به این پرسش پرداختیم که خروج احتمالی ایران به چه معناست؟

🔹ادعاها، تصاویر و اطلاعات نادرستی که در روزهای اخیر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، بسیار زیاد و متنوعند. در این قسمت تلاش کردیم بیش از ۳۰ مورد از این ادعاها را مرور کنیم.

🔹خبرها درباره کشته شدن تعدادی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی، ادعاها درباره تلاش مقام‌های حکومت ایران برای خروج از کشور و ادعای پرتکرار انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی پدافند هوایی ایران، از جمله جریان‌هایی است که در این اپیزود به آنها پرداخته‌ایم.

🔹ادعای عجیب محسن رضایی درباره تهدید پاکستان به حمله اتمی علیه اسرائيل، انتشار صحبت‌های قدیمی پزشکیان به اسم موضع‌گیریِ جدید جمهوری اسلامی و نظرات متفاوت درباره دو فروند اف۱۴ که اسرائیل هدف قرار داد، از دیگر سوژه‌های این هفته هستند.

🔹در میان مشکلات شدید اینترنت در ایران، برخی مدعی‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه را مستقیما و به صورت رایگان به اینترنت استارلینک وصل کنند؛ ادعای نادرستی که پیش‌تر درباره آن صحبت کرده‌ایم و باز هم فکت‌چک‌های قبلی را یادآوری کرده‌ایم.

🔹این‌ها و سوژه‌های دیگر مرتبط با جنگ را در این قسمت خواهید شنید.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:00:01 یک مقدمه متفاوت
00:04:59 شروع جنگ و نگرانی درباره نشت مواد رادیواکتیو در ایران
00:11:45 خروج ایران از NPT به چه معناست؟
00:14:58 ادعای انهدام اف۳۵ اسرائیل و چند ادعا و تصویر بی‌ربط و جعلی
00:41:27 ماجرای دو اف۱۴ ایران و چند فکت‌چک کوتاه دیگر
00:52:30 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 23:01

❌ از حملات موشکی ایران به هدف مقر موساد چه می‌دانیم؟

🔹پس از اعلام حمله موشکی سپاه به مقر موساد در بامداد ۲۷ خرداد، خبرگزاری تسنیم اعلام کرد «ساختمان موساد در هرتزلیا هدف دقیق حمله موشکی قرار گرفت.»

🔹این ادعا که از سوی بسیاری از رسانه‌های داخل ایران نیز منتشر شده بود، نادرست است.

🔹ما ویدیوهای این برخورد را بررسی و محل اصابت پرتابه‌ها را روی نقشه پیدا کردیم. به نظر می‌رسد که مقر موساد هدف موشک‌های پرتابی بوده، اما نزدیک‌ترین محل اصابت، در مجاورت یک مرکز خرید بوده که ۷۰۰ متر تا مقر موساد فاصله دارد.

🔹بقیه کلاهک‌ها نیز در فاصله‌های دورتری از این مقر برخورد کرده‌اند.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 20:06

🎙 قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه زودتر منتشر می‌شود

🔹با توجه به شرایط فعلی جنگ ایران و اسرائیل و سرعت بالای تحولات، تصمیم گرفتیم این هفته پادکست هفتگی فکت‌نامه را ۲۴ ساعت زودتر از همیشه منتشر کنیم.

🔹بر این اساس، قسمت ۲۲۰ پادکست، به‌جای صبح جمعه، صبح پنجشنبه (۲۹ خرداد ۱۴۰۴) منتشر خواهد شد.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 01:14

❌ انتشار عکس اوکراین در پرس‌تی‌وی، به اسم تصویر تل‌آویو

🔹عکسی که دقایقی پیش پرس‌تی‌وی و بسیاری از حساب‌های کاربری به‌تازگی با عنوان «تل‌آویو، الان» منتشر کرده‌اند، ارتباطی با اسرائیل و حملات ایران ندارد.

🔹این عکس مربوط به آتش‌سوزی اخیر در اوکراین، بر اثر حملات روسیه است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 00:01

📝 خروج ایران از NPT به چه معناست؟

🔹پس از حمله هوایی اسرائیل به ایران، در مجلس شورای اسلامی، طرح سه فوریتی خروج ایران از NPT اعلام شد.

🔹معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (Nuclear Non-Proliferation Treaty) یک توافق بین‌المللی با هدف جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای، ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و تلاش برای خلع سلاح هسته‌ای در سطح جهان است.

🔹کشورهای غیرهسته‌ای عضو NPT متعهد می‌شوند که هیچ‌گاه به دنبال ساخت یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نروند، و در عوض می‌توانند تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز بهره‌مند شوند.

🔹ایران در دی‌ماه ۱۳۴۸ این تعهدات را پذیرفته‌ است. این تعهدات غیر از پایبندی به پروتکل الحاقی است که جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۲ آن را پذیرفت و در سال ۱۳۹۹ از آن خارج شد.

🔹در چنین زمینه‌ای، خروج ایران از NPT به معنای کنار گذاشتن چارچوب حقوقی است که تاکنون مبنای تعامل آن با جامعه بین‌المللی در حوزه هسته‌ای بوده است.

🔹این خروج باید با اعلام رسمی و حداقل سه ماه پیش از تاریخ اجرایی‌شدن انجام شود.

🔹در صورت خروج، ایران دیگر از نظر حقوقی موظف به رعایت الزامات NPT نخواهد بود؛ از جمله الزام به اجازه بازرسی‌های گسترده آژانس از سایت‌های هسته‌ای. در نتیجه، امکان غنی‌سازی اورانیوم در درصدهای بالا برای ایران وجود خواهد داشت.

🔹خروج از معاهده به معنای ساخت خودکار بمب هسته‌ای نیست، بلکه تنها مانع حقوقی و نظارتی برداشته می‌شود و تصمیم نهایی، نیازمند اراده سیاسی، منابع و صرف زمان و هزینه بالا خواهد بود.

🔹با این حال، چنین اقدامی از منظر سیاسی و امنیتی، پیامدهای بسیار جدی در پی دارد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 21:30

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش اول)

🔹در کنار اخبار و تصاویر جنگ ایران و اسرائیل که در رسانه‌های معتبر منتشر شده، برخی ادعاها و تصاویر نادرست نیز در روزهای اخیر منتشر شده‌اند.

🔹برخی از آنها قدیمی و بی‌ارتباط به درگیری‌های اخیر هستند و برخی نیز از اساس ساختگی‌اند.

🔹ویدیوی «شلیک موشک از زیردریایی ایران به اسرائیل» که از صداوسیما پخش شد، قدیمی و مربوط به جنگ روسیه و اوکراین است.

🔹عکس‌ها و ویدیوهایی که تا این لحظه با ادعای رهگیری و انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی ایران منتشر شده، یا ساختگی هستند، یا قدیمی و بی‌ارتباطند.

🔹محسن رضایی مدعی شده بود در صورت حمله اتمی به ایران، پاکستان اعلام کرده که به اسرائیل بمب اتم خواهد زد. این ادعا نادرست است و وزیر دفاع پاکستان نیز آن را تکذیب کرد.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

23 Jun 2025 16:52

🎥 ادعای نادرست عبور جنگنده‌های ایران به سوی اورشلیم

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی با این عنوان پخش شده بود: «عبور جنگنده‌های ایران از حریم هوایی عراق به سمت اورشلیم.»

🔹محل فیلمبرداری، حوالی برج یوفون در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان است.

🔹این ویدیو پیش‌تر با توضیح جنگنده‌های ارتش پاکستان منتشر شده بود.

🔹بنابراین زمان، مکان و موضوع این ویدیو ارتباطی با جنگنده‌های ایران و جنگ اخیر ندارد.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

22 Jun 2025 04:18

❌این عکس به عنوان تصویر تاسیسات هسته‌ای #فردو دست به دست می‌شود. این تصویر قدیمی و مربوط به هدف قرار گرفتن و آتش‌سوزی انبار نفت شهران است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 Jun 2025 16:36

✅با توجه به حجم نسبتا زیاد فکت‌چک‌های مربوط به جنگ و محدودیت‌های اینترنت، تصمیم گرفتیم هر چند روز یک‌بار، همزمان با انتشار اپیزودهای ویژه پادکست فکت‌نامه، مجموعه‌ای از خلاصه‌ فکت‌چک‌هایی را که در روزهای اخیر منتشر شده‌اند، آماده کنیم و به صورت کوتاه و فشرده در اختیار مخاطبان قرار دهیم.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

21 Jun 2025 05:03

🎙 جنگ - روز هشتم

❗️ (نسخه کم‌حجم)

🔹قسمت ۲۲۱ پادکست فکت‌نامه را در شرایطی منتشر می‌کنیم که تنها دو روز از انتشار اپیزود قبلی گذشته، اما به دلیل تداوم جنگ اخیر، سرعت تحولات، محدودیت شدید اینترنت در ایران و درخواست مخاطبان، تصمیم گرفتیم هر هفته دو یا سه قسمت پادکست جدید منتشر کنیم.

🔹انتشار نسخه‌های mp3 این پادکست‌ها در تلگرام، تقریبا همزمان با پادگیرها، ممکن است امکان دسترسی بهتری را برای مخاطبان فراهم کند تا در اوضاع فعلی بتوانند در مدت‌زمان نسبتا کمی چند فکت‌چک و سوژه را همراه با مرور کنند.

🔹در این قسمت، نقشه جعلی عباس عراقچی، هشداری درباره دودهای نارنجی‌رنگ، نگرانی‌ها از نشت گازها یا مواد آسیب‌زا از تاسیسات نطنز و فردو و یکی دو ادعا با تکرار کلیدواژه «موساد» در رسانه‌های داخل ایران را مرور می‌کنیم.

🔹درستی‌سنجی چند عکس و ویدیوی ساختگی، قدیمی یا بی‌ربط به تحولات اخیر، سوژه پرتکرار این روزهای فکت‌نامه است که در این قسمت نیز به چند مورد آن پرداخته‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 Jun 2025 22:20

🎥 ادعای نادرست آتش‌سوزی مقر موساد پس از حمله ایران

🔹ویدیویی با عنوان نادرست «آتش گرفتن مقر موساد» در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

🔹محل آتش‌سوزی در پارکینگی در شهر چونگ‌چینگ چین است و ارتباطی با جنگ اخیر ندارد.

🔹این آتش‌سوزی روز ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ رخ داد و خیلی زود مهار شد.

🔹سپاه در بیانیه‌ای از «حمله موثر» به مقر موساد خبر داده بود، اما از آن سو منابع اسرائیلی می‌گویند تنها یک انبار و پارکینگ آسیب دیده است.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 Jun 2025 20:26

❌ دستکاری تصویری از مصاحبه حسین رزاق با ایران‌اینترنشنال

🔹در شبکه‌های اجتماعی تصویری با عنوان «جای خالی قاب عکس» روی پرده پشت سر حسین رزاق در مصاحبه با تلویزیون ایران‌ اینترنشنال منتشر و ادعا شده این سندی است که ثابت می‌کند مصاحبه در همان محلی انجام شده که پیام علی خامنه‌ای ضبط شده بود.

🔹در نسخه اصلی ویدئوی این مصاحبه هیچ اثری از رد قاب عکس یا چیزی مشابه آن دیده نمی‌شود.

🔹با توجه به اینکه عکس مورد استناد، تصویری است که از صفحه تلویزیون گرفته شده، ممکن است خط سفید به‌خاطر انعکاس در صفحه تلویزیون پدیدار شده باشد.

🔹ما نمی‌دانیم آقای رزاق از چه محلی مصاحبه کرده، اما آنچه به عنوان «جای خالی عکس» روی پرده از آن یاد می‌شود، در ویدیوی اصلی وجود ندارد.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این تصاویر نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

20 Jun 2025 01:51

❌ استفاده عباس عراقچی از یک نقشه جعلی

🔹عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در حساب X خود یک عکس و یک نقشه را منتشر کرده و با استناد به آنها، گفته جمهوری اسلامی یک مرکز فرماندهی، کنترل و اطلاعات ارتش اسرائیل را در مجاورت این بیمارستان هدف قرار داده و این موج انفجار بوده که موجب شده «بخش کوچکی از بیمارستان سوروکا» آسیب ببیند.

🔹روز گذشته گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه حملات موشکی ایران، بیمارستان سوروکا در جنوب اسرائیل را هدف قرار داده است. عراقچی پست اخیر خود را در واکنش به این مساله منتشر کرد.

🔹دقت در جزئیات این تصویر و مقایسه آن با نقشه واقعی، نشان می‌دهد نسخه‌ای که عراقچی منتشر کرده، نقشه‌ای جعلی است.

🔹چند ساعت پیش از عراقچی، چند کانال و اکانت غیرفارسی همین نقشه دستکاری‌شده و نادرست را منتشر کرده بودند.

🔹نام و جهت خیابان‌هایی که در نقشه عراقچی اطراف بیمارستان دیده می‌شود، یا اشتباه است و تغییر کرده، یا اصلا وجود ندارد.

🔹نام دو مرکز نظامی مورد ادعای عراقچی نیز به صورت دستکاری‌شده تایپ شده است.

🔹بنابراین نقشه‌ای که عباس عراقچی منتشر کرده، جعلی است و فکت‌نامه به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 22:16

❌ ادعای نادرست درباره خطر نشت رادیواکتیو در تاسیسات فردو

🔹نفیسه کوهنورد، خبرنگار بی‌بی‌سی، در بخشی از برنامه صفحه دو بی‌بی‌سی فارسی گفته است: «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل [تشعشعات رادیواکتیو] می‌شوند.»

🔹اینطور نیست. فکت‌نامه پیش‌تر در گزارشی به همین موضوع پرداخته که خطر نشت رادیواکتیو از تاسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو جدی نیست.

🔹آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همین موضوع را اعلام کرده است.

🔹علاوه بر این، گزارش‌های معتبر زیادی در تایید این موضوع وجود دارند. حتی در همین برنامه «صفحه دو» نیز کسری ناجی و فرناز قاضی‌زاده به صراحت می‌گویند که نگرانی از آلودگی تشعشعات رادیواکتیو از نطنز یا فردو بی‌مورد است.

🔹در نتیجه، این عبارت که «اگر فردو را بزنند، کشورهای حاشیه خلیج فارس دچار مشکل می‌شوند»، ادعایی «نادرست» است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 17:38

❌ انتشار ویدئوی قدیمی، به اسم دستگیری عوامل موساد در روزهای اخیر

🔹در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدئویی با این عنوان منتشر شده است: «بزرگراه قم، تهران، تعقیب و گریز یک عامل موساد که مواد منفجره را با وانت حمل می‌کرد.»

🔹این ادعا نادرست است. ویدئو، قدیمی است و ارتباطی با جنگ این روزها ندارد.

🔹اواخر پارسال برخی رسانه‌ها و سایت‌های خبری (مانند عصرایران و خبرآنلاین) همین ویدئو را با شرح «کشف ۵۰۰ کیلو مواد مخدر زیر بار زردآلو» منتشر کرده بودند.

🔹تاریخ و جزئیات دقیق این اتفاق هنوز برای ما معلوم نیست اما با اطمینان می‌توان گفت که این ویدیو قدیمی و بی‌ارتباط به روزهای اخیر است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

19 Jun 2025 06:32

🎙 جـنگ

🔹قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه در شرایطی ضبط و منتشر می‌شود که ایران و اسرائیل کمتر از یک هفته‌ است که درگیر جنگ شده‌اند.

🔹در این قسمت به طور کامل به مرور فکت‌چک‌ها و گزارش‌هایی پرداختیم که در روزهای اخیر با همین موضوع منتشر کردیم.

🔹نگرانی‌های مردم از تبعات حمله به نطنز و فردو و پاسخ به این پرسش که آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد یه نه؟ موضوعی است که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم.

🔹همزمان با بررسی خروج ایران از NPT در مجلس شورای اسلامی، به این پرسش پرداختیم که خروج احتمالی ایران به چه معناست؟

🔹ادعاها، تصاویر و اطلاعات نادرستی که در روزهای اخیر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، بسیار زیاد و متنوعند. در این قسمت تلاش کردیم بیش از ۳۰ مورد از این ادعاها را مرور کنیم.

🔹خبرها درباره کشته شدن تعدادی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی، ادعاها درباره تلاش مقام‌های حکومت ایران برای خروج از کشور و ادعای پرتکرار انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی پدافند هوایی ایران، از جمله جریان‌هایی است که در این اپیزود به آنها پرداخته‌ایم.

🔹ادعای عجیب محسن رضایی درباره تهدید پاکستان به حمله اتمی علیه اسرائيل، انتشار صحبت‌های قدیمی پزشکیان به اسم موضع‌گیریِ جدید جمهوری اسلامی و نظرات متفاوت درباره دو فروند اف۱۴ که اسرائیل هدف قرار داد، از دیگر سوژه‌های این هفته هستند.

🔹در میان مشکلات شدید اینترنت در ایران، برخی مدعی‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه را مستقیما و به صورت رایگان به اینترنت استارلینک وصل کنند؛ ادعای نادرستی که پیش‌تر درباره آن صحبت کرده‌ایم و باز هم فکت‌چک‌های قبلی را یادآوری کرده‌ایم.

🔹این‌ها و سوژه‌های دیگر مرتبط با جنگ را در این قسمت خواهید شنید.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 20:26

🎥 مجموعه ادعاهای نادرست جنگ ایران و اسرائیل (بخش دوم)

🔹در کنار اخبار و تصاویر جنگ ایران و اسرائیل که در رسانه‌های معتبر منتشر شده، برخی ادعاها و تصاویر نادرست نیز در روزهای اخیر منتشر شده‌اند.

🔹برخی از آنها قدیمی و بی‌ارتباط به درگیری‌های اخیر هستند و برخی نیز از اساس ساختگی‌اند.

🔹ویدیوی تصاویر هوایی از خرابی‌های تل‌آویو که در برخی رسانه‌ها منتشر شده، واقعی نیست و ساخته هوش مصنوعی است.

🔹یکی از تصاویر وایرال‌شده از انفجار و آتش در تل‌آویو نیز کاملا دستکاری‌شده است.

🔹تصویری که به عنوان عکس جدید شمخانی در بیمارستان منتشر شده، جدید نیست و مربوط به دو سال پیش است.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
FactNameh/shorts" rel="nofollow">https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 19:30

❌ ادعای شاخ‌دار ارسال موشک بالستیک غیرهسته‌ای از پاکستان به ایران

🔹ادعاهایی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر «ارسال ۷۵۰ موشک بالستیک غیرهسته‌ای از پاکستان به ایران» منتشر شده است.

🔹پاکستان رسما این گزارش‌ها را تکذیب کرده و آن را «تبلیغات بی‌اساس» خوانده است.

🔹مقامات امنیتی پاکستان می‌گویند این ادعاها یک کارزار برای انتشار اطلاعات نادرست از سوی هند است.

🔹اگرچه پاکستان در پی حمله اسرائیل، بیانیه‌ای رسمی منتشر کرده و از ایران حمایت کرده و همچنین وزیر دفاع پاکستان حمله اسرائیل را محکوم کرده، اما خبر ارسال موشک، نادرست است.

🔹ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی در این رابطه منتشر شده نیز ساخته هوش مصنوعی است.

🔹فکت‌نامه به این ادعای نادرست که با ویدیویی ساختگی منتشر شده نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

18 Jun 2025 01:05

❌ جا زدن ویدئوی قدیمی به اسم جنگنده‌های اسرائیلی

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از پرواز گروهی تعداد زیادی جنگنده منتشر و ادعا شده است: «جنگنده‌های اسرائیلی در مسیر هدف قرار دادن مواضع و اماکن جمهوری اسلامی.»

🔹این ویدئو قدیمی است و ارتباطی با ایران و اسرائیل ندارد.

🔹اصل ویدئو، مانور هواپیماهای جنگنده مصری در مراسم ویژه نظامی است که اکتبر ۲۰۲۴ در حضور عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر، برگزار شده بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای ارتباط این ویدیو با جنگنده‌های اسرائیلی در راه ایران، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 22:01

❌ ویدیوی نادرست رهگیری پدافند وزارت دفاع از جنگنده اف۳۵ اسرائیل

🔹در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند «فیلم رهگیری پدافند وزارت دفاع از جنگنده اف۳۵ اسرائیل» است. ادعا شده که این ویدیو را روابط عمومی وزارت دفاع منتشر کرده است.

🔹این ادعا نادرست است. ویدیو، قدیمی و مربوط به یک رزمایش پدافندی است که دست‌کم حدود دو سال و نیم قبل منتشر شده بود.

🔹روی این ویدیو واترمارک «دفاع مدیا» دیده می‌شود که به وزارت دفاع ربطی ندارد و مدت‌هاست که فعال نیست.

🔹موشکی که در ویدیو دیده می‌شود، پدافندی نیست، بلکه یک پهپاد کرار است که در زیر آن یک موشک پدافندی مجید نصب شده‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Jun 2025 19:22

❌ جنگنده‌های پاکستان در اسلام‌آباد ارتباطی با جنگ ایران و اسرائیل ندارند

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدئویی از پرواز چند جنگنده با این عنوان منتشر شده است: «عبور جنگنده‌های ایران از حریم هوای عراق به سوی اورشلیم».

🔹این ویدئو در روزهای گذشته با عنوان «ارتش پاکستان» هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود.

🔹بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد موقعیت دقیق ویدئو در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان، در نزدیکی یک ایستگاه اتوبوس در خیابان جناح و در حوالی برج یوفون است.

🔹مسیر جنگنده‌ها نیز به سمت شمال شرقی است و طبیعتا ارتباطی با ایران و اسرائیل ندارد.

🔹بنابراین می‌توان با اطمینان گفت که این ویدیو ارتباطی با جنگنده‌های ایرانی و جنگ ایران و اسرائیل ندارد و نشان «نادرست» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh