Hikoyalar (G&M)

24 October 2025 11:18

• Суратини кўриб турганингиз бу боланинг исми Женя. Женя Тобаков.
• У етти ёшида опасини жиноятчидан ҳимоя қилаётиб ҳалок бўлган.
• Жасорати учун унга вафотидан кейин «Жасорат» ордени берилди ва Женя давлат мукофотига сазовор бўлган энг ёш Россия фуқароси сифатида ҳам тарихга кирди.
• 2008 йилнинг 28 ноябрь оқшоми эди. Женя ва унинг 12 ёшли опаси Яна уйда ёлғиз эдилар.
• Шунда эшик тақиллайди. Нотаниш бир кимса почтачи эканлигини айтади ва оналарига мактуб келтирганини маълум қилади.
• Уйда катталар йўқлигидан хабар топган нотаниш эркак, қайтиб келади-да, Янадан имзо чекиб беришини сўрайди.
• Унинг ёвуз ниятидан бехабар болалар, "почтачи"ни уйга киритишади.
• Эркак квартирага кириб олгач, ёнидан хат ўрнига пичоқ чиқаради. Янани ушлаб олади. У пул ва қимматбаҳо буюмларни талаб қила бошлайди.
• Рад жавобини олгач, Женяни пулни қидиришга мажбур қилади, Янани эса хаммомга судраб кириб, кийимларини йиртиб ташлашга уринади.
• Нима бўлаётганини кўриб турган Женя ошхонага югуриб киради, пичоқни олади ва нотаниш одамни пичоқлайди.
• Кейинчалик суд-тиббий экспертлар боланинг заифлиги туфайли пичоқ жиноятчининг танасига атиги уч сантиметр тешиб ўтганини тасдиқлашган.
• Нотаниш эркак танасига кирган пичоқ туфайли йиқилиб тушади ва Янани қўйиб юборади. Аммо тез ўрнидан туриб Женяга ташланади.
• Ғазаб отига минган эркак Женянинг саккиз жойига пичоқ санчади.
• Бу орада Яна қочишга муваффақ бўлади ва қўшниларни ёрдамга чақиради.
• Шовқиндан қўрқиб кетган жиноятчи квартирадан қочиб кетади.
• Женя касалхонага олиб кетилади, аммо, афсуски ҳаётини сақлаб қолиб бўлмайди. У ўша куни олган жароҳатларидан вафот этади.

©️ Сарвар Раҳимий тайёрлади

Hikoyalar (G&M)

23 October 2025 06:43

O'zimni yaxshi kitobxon deya olmayman. Lekin ohirgi 2 yilda deyarli hamma Kitoblarimni sotib olgan kitob do'konini sizlarga tavsiya o'laroq aytmoqchiman.

Uyerda deyarli istalgan xamma kitoblar mavjud.

Bayon kitoblar do'koni.
Zulmatdan nur tomon

Hikoyalar (G&M)

21 October 2025 06:32

Лайлини ранжитасан

Бир куни Мажнун касал бўлиб ётиб қолди. Даволаш учун табиб чақирилди.
Табиб:
«Томирдан қон олиш керак» деб Мажнуннинг қўлини боғлатди. Қон олиш пайти Мажнун: «Эй табиб, қўй, хизмат ҳаққини ол ва қўлимни еч, шу касалликдан майли ўлай, қон олишдан воз кеч,» деб додлади.
Табиб Мажнундан:
— Сен чўлларда наъра тортган арслондан қўрқмайсану қўлингдан қон олдиришдан қўрқасанми? дея сўради.
Мажнун шундай жавоб берди:
— Мен нинадан қўрқмайман. Менинг вужудим, борлиғим Лайли билан тўладир, қон олиш пайти Лайлини ранжитасан, мен шундан қўрқаман.
Яна бир кун Мажнунга яқинлар Лайли деб сен ёниб куясан. У қиз асло сен айтгандек гўзал эмаску, дедилар.
Мажнун жавоб берди:
— Сиз Лайлини менинг кўзим билан кўринг, менинг йалбим билан севинг! Мен унинг сурат жомидан абадий ишқнинг шаробини ичдим, у шароб сизга сиркадир.

Жалолиддин Румийнинг “Маснавий”сидан

Hikoyalar (G&M)

20 October 2025 17:26

m harfi nechta?

@Hikoyalar

Hikoyalar (G&M)

18 October 2025 17:05

ТАРБИЯ

Қадимда  уч мерган устоз ораларида ким таълим беришда илғорлигини аниқламоқчи бўлишибди. Учаласи ҳам биттадан шогирдларини чақиришибди. Ҳар бир шогирд ўз устозига тош отиб, бу санъатни қанчалар ўзлаштирганини намойиш этиши керак экан. Биринчи устоз шогирди отган тошларга эпчиллик билан чап  берибди. Иккинчи устоз отилган тошларни усталик билан шогирдига қайтарибди. Учинчи устознинг шогирди қанчамажбурлашмасин устозига тош отишдан бош тортибди. Шунда холис ҳакамлар шу учинчи устоз-шогирдни ғолиб деб топишибди. Қолган икки устоз норози бўлиб:
- Ахир, улар тош отиш санъатини кўрсатиб беришмади-ку!-дебди.
- Тўғри, - дебди ҳакам - лекин у шогирдини устозига тош отмайдиган қилиб тарбиялабди…

P.S. Унутманг, маънавий тарбия жисмоний тарбиядан устундир.

Ота-онаси ва устозини эъзозлаган инсон юксалиши муқаррар!

Hikoyalar (G&M)

16 October 2025 07:30

O'z joniga qasd qilmoqchi edi va oxirida....

@Hikoyalar

Hikoyalar (G&M)

14 October 2025 17:26

Кемадаги қул

Бир куни подшоҳ денгиз саёҳатига чиқди. Унинг ҳали денгизга чиқиб кўрмаган ва йўл азобини тортмаган бир қули ҳам бор эди. Кема сувга туширилиб, тўлқинлар ичра ҳаракатлана бошлаганида, қулни ваҳима ва қўрқув қамраб олди. Ўз-ўзидан қалтираб, йиғлай бошлади. Атрофдагилар уни тинчлантиришга қанча уринишмасин, қулнинг ваҳимаси сира ҳам босилмади. Буни кўрган подшоҳнинг ҳам кайфияти анча бузилди. Лекин, чораси топилмасди. Кемада бир доно қария бор эди. Шунда у шоҳга қараб:
–Султоним амр этсалар, шу қулни ўзим тинчлантирсам… – деди.
–Бизга катта яхшилик қилган бўлардингиз, – деди подшоҳ.
Қария дарҳол: “Белига арқон боғлаб, денгизга улоқтиринг”, – дея кемадагиларга амр қилди. Қария айтганидек қилишди. Уни бир неча маротаба денгизга шўнғитиб олишди. Қул оғзи бурнигача сувга ботиб типирчилай бошлади. Маълум муддат бу ҳолат такрорлангач, қария машғулотни тўхтатди. Ичлари сувдан тўлган қул кемага чиқарилди. Ичган шўр сувларини чиқариб олганларидан сўнг, ҳушига келди ва кеманинг бир четига бориб ўтирди. Ва ниҳоят қул тинчланди. Энди у ваҳимага тушиб бақирмас ва йиғлаб ҳаммани паришонхотир қилмас эди. Қариянинг тутган доно тадбиридан подшоҳ мамнун ҳолда сўради:
–Бунда қандай ҳикмат бор эди?
Қария жавоб қилди:
–Қулингиз денгизга чиқмаганлиги боис унинг қийинчилиги ва чўкиш азобини тортмаган эди. Шу сабабдан кемадаги сокинлик қадрини билмади. Худди шундай, соғлиқнинг қадрига бемор одам етади.

Ҳикмат

Хато йўлда бўлган кимсага берилган юзлаб ўгит, уни тўғри йўлга солмоқ учун етарли эмас. Аммо, тўсатдан бошига келган бир фалокат, унининг уйғонишига бир сабабдир

«Гулистон»дан
Кавсар Шодиева таржимаси

Hikoyalar (G&M)

13 October 2025 06:09

Кекса паҳлавон

Кураш санъатининг бутун сир-асрорларини ўрганган бир паҳлавон бор эди. Бу борада унга тенг келадигани топилмасди. Курашда уч юз олтмиш хил ўйин кўрсата оларди. Рақиблари унинг ақл бовар қилмас ўйинлари қаршисида доим мағлуб эдилар. Бу моҳир паҳлавоннинг қўлида яраланишни истаган курашчилар оз эмас эди. Унинг бир талай шогирдлари бўлиб, имкон борича уларга кураш санъати сир-асрорларини ўргатар эди.
Вақт ўтган сайин паҳлавон ҳам секин-аста кексая борди. Аммо, у меҳнат қилишдан чарчамади. Айниқса, бир шогирди учун жуда кўп тер тўкди. Чунки бу шогирди бошқаларига қараганда жуда қобилиятли, анча бақувват эди. Ўзи билган ўйин сирларидан уч юз эллик тўққизтасидан хабардор қилди. Ва ҳар эҳтимолдан, битта ўйин сирини сир сақлади.
Шогирди кураги ерга тегмайдиган, энг зўр паҳлавон бўлиб етишди. У тез-тез курашларда қатнашиб, ўзига қувват олар, тажрибасини бойитар эди. Ва ниҳоят, ер юзида унга тенг келадигани топилмай қолди. Шундан сўнг, у ғурурга берилиб, устози билан олишиш учун жаҳонда ундан ҳам яхшироқ курашчи қолмаганини айтиб мақтана бошлади.
Бир куни подшоҳ ҳузурида олиб борилган курашда у шундай деди:
–Устозимнинг қуввати унинг ёши улуғлиги ва мени тарбия қилганлиги билан ўлчанади. Куч-қувватда мен ундан кам эмасман. Курашнинг барча сир-синоатини унингдек биламан.
Бу ҳаволи гаплардан подшоҳ сира хушланмади. Аксинча, унга бир дарс бериб қўйиш кераклигини тушунди. Устози барибир шогирдини енгишига ишончи комил эди. Подшоҳ устоз ва шогирднинг курашга чиқишларини истади. Кекса паҳлавон истар-истамас рози бўлди.
Кураш майдони ҳозирланди. Давлат арбоблари ва эратроқ келган томошабинлар олд қатордан ўрин олдилар. Бутун халқ майдонни ўраб олди. Ҳаммага овоза бўлган курашни кўргани келганлар, катта қизиқиш билан паҳалвонлар чиқиб келишини кута бошлашди. Бир пайт ёш курашчи ўкирган фил каби майдонга чиқди. Унинг шундай бир ҳайбати бор эдики, худди турган еридан қалин дарахтларни ҳам илдизи билан қўпориб олгудек кўринарди. То устози майдонга чиққунича, нафаслар тин олди. Кекса паҳлавон шогирдининг қувватда юксалиб кетганини кўрмаган эди. Уни осонгина йиқитаман деб ўйлаганди…
Ёш курашчи диққат билан устозига яқинлашиб келаверди. Кекса паҳлавон зум ўтмай, рақибини қопқонга босди. Ва анча вақтдан бери яшириб келган уч юз олтмишинчи усулни ўйинда қўллади. Шогирди бу янги усулнинг ечимини билолмай гарангсиб қолди. Устози уни икки қўллаб кўтариб олди-да, охири нима бўлишини ўйлаб ҳам ўтирмай, ёш паҳлавонни ерга улоқтирди. Шогирд нима бўлганини англай олмади. Кураги ерга текканини кўрди, холос. Атрофида халқнинг ҳайқириқ овозлари эшитиларди:
– Яша!.. Яша, паҳлавон!.. Баракалла!..
Подшоҳ бу натижадан ниҳоятда мамнун бўлди. Хурсандчилигини яширмай, табриклаш учун кураш майдонига, кекса паҳлавоннинг олдига келди. Ғолибни қутлаб, унга ҳадялар инъом қилди. Ва ҳаволаниб кетган ёш курашчига қараб:
–Ҳурмат чегарасидан ошиб, устозингни камситдинг. Уялмасдан у билан бўй ўлчашга турдинг ва ишни уддасидан ҳам чиқолмадинг. Бу сенга сабоқ бўлсин!.. – деди.
Ҳамма тарқалгач, ёш курашчи устозининг ортидан борди. Устозига қараб:
–Демак, мендан яна бир ўйинни сир тутган экансиз-да, устоз? – деди. Тўғриси, бу ҳеч хаёлимда йўқ эди. Бугун, ўша ўйин билан мени мағлуб этдингиз…
–Тажриба авлоддир! Демак, у ўйин ҳам шундай бир кун учун керак эди. Донолар, “Дўстингга сенга душманлик қила оладиган даражада қувват берма!” деганлар. Ўз шогирдидан азият чеккан одамнинг ҳам шундай деганини эшитган эдим: “Ё бу оламда вафо йўқ, ёки бу замонда ҳар бир одам вафосиз. Бири камон отиш илмини мендан ўргансин-да, охирида мени нишонга олмасин!”
Шогирди бу сўзларни эшитаркан, ўз-ўзидан уялиб кетди. Устозининг қўлларини тавоф қилиб, ундан кечирим сўради.

Ҳикмат

Инсон ўғлига, ҳар замон ишониб бўлмас. Кимни замон сутсиз қила олса, пасткашларча ҳаракатда бўла олади; яхшилик кўрган одамига ёмонлик қила олади. Шундай экан, дунё ишларини тадбир ила кўргин.

«Гулистон»дан
Кавсар Шодиева таржимаси

Hikoyalar (G&M)

10 October 2025 06:44

Икки пиёла сув

Қадим замонда бойлиги билан мақтанувчи ҳукмдор бўлган эди. У қаерга бормасин, хазинасидан бир қисм олиб, уни бошқаларга кўз-кўз қилар эди. Бир куни у энг ишонган олим дўстига шундай савол берди:
– Сен олимлар ичра машҳур ва доносан. Мен сенинг фикрингни билмоқчиман. Менинг ҳукмдорлигим ва давлатим ҳақида нима дея оласан?
Олим жавоб беришнинг йўлини топди ва ҳукмдорга шундай деди:
– Фараз қилайлик, сиз бепоён ва жазирама чўлнинг қоқ ўртасида турибсиз. Шу пайт томоғингиз қақраб, ниҳоятда чанқадингиз. Аммо яшаб қолиш учун ярим давлатингиз эвазига сизга бир пиёла сув узатилди. Сиз бунга рози бўлармидингиз?
– Албатта, рози бўлардим.
– Анча вақт ўтди. Чанқоқ кучайди. Қолган давлатингиз эвазига сизга яна бир пиёла сув таклиф қилинди. Сиз бунга ҳам рози бўлармидингиз?
Ҳукмдор бир оз ўйланди ва ноилож:
– Ўлмай қолиш учун мен давлатимнинг қолганини ҳам беришга мажбурман, –деди.
Шунда олим мийиғида кулиб:
– Демак, ғурурланишга ҳожат йўқ, ҳукмдор. Сиздаги бойликнинг баҳоси бор йўғи икки пиёла сув экан…, – деди.

Турк тилидан Сумайро, Муна Холмуродовалар таржимаси
“Сирли, ибратли ва ҳаётий воқеалар” китобидан.

Hikoyalar (G&M)

07 October 2025 22:01

ОНАМ ШАРОФАТХОН ОТИН ЎГИТЛАРИ
Дангасанинг кири қирқ кунда қурийди...

"Кир ювган одамдан супурги ҳам қўрқиб туради", - деган гап юради. Чунки қўполроқ қилиб айтганда: кирнинг “ўйнашлари” кўп бўлади. Гоҳида битта рўмолча чайиб олай, деган аёлнинг куни кир ювиш билан ўтади. Кирнинг ёнига янгилари қўшилиб келаверади.

— Кирни йиғиб, хирмон қилиб қўйма, қизим. Битта тушса, битта ювиш керак. Борди-ю, иш-пиш, меҳмон-излом билан бўлиб вақтинг топилмаса, киринг тўпланиб қолса, кир бошлашдан олдин қозонга қайнатма шўрва ёки мошхўрда сол. Мошинг қайнаб чиққандан кейин кир бошла. Фақат гуручни олдиндан тозалаб, тайёрлаб қўйишни эсдан чиқарма, - дердилар онам.

Отам гуруч олиб келсалар, кечки пайт ҳаммамиз ўтириб уни тозалардик. Чунки турли хил вазиятларда овқат қиладиган бўлсак, шошиб қолмасдик.

Бу одат ҳам ҳаётимда жуда қўл келади. Кир бошлашдан олдин қозонга овқат солиб қўядиган бўлдим. Чунки кир ювган одамнинг қозон олдига боришга ҳоли келмайди. Олдиндан қозонга солиниб, пишиб турган овқат эса биров кутилмаганда берган пул каби ёқимли.

— Ойи, - дедим бир куни. Доим: “Дангасанинг кири қирқ кунда қурийди”, - дейсиз. Ахир ҳар қандай ювилган кир ҳам нари борса, икки-уч кунда қурийди-ку!
— Тўғри, болам. Аммо ювган кири сал муболаға билан айтганда, қирқ кунда қурийдиганлар ҳам бор. Баъзан аёллари кў-ўп қилиб кир тўплаб қўядиган хонадондан барака қочади. Майли, гапни чўзмайлик, саволингга жавоб берай. Айтайлик, кир ювилди, дорга ҳам илинди. Ёз кунида ювилган киринг чой ичиб бўлгунингча қурийди. Лекин айрим аёллар бунга эътибор бермайди - кирини йиғмайди. У ёққа ўтади, бу ёққа ўтади - кир дорда осилиб ётаверади. Саратонда қовжираган кир шўрлик ерга учиб тушади. Тупроққа қоришади. Қиш кунида бўлса-чи? Дангаса кирини ёяди-ю, яна парвойи палак. Офтобда илиб, шабадада қуриган кирини йиғиб олиш эсига келмайди. Кечаси қор ёки ёмғир ёғиши мумкин. Шабада бўлса, ер билан битта бўлиб сочилиб кетиши турган гап. Хуллас, кирини йиғиштириб олгунича, кунлар ўтиб кетади. Шунинг учун дорга кир ёйдингми, қизим, хоҳи ёз, хоҳи қиш бўлсин, орқа-ўнгини тез-тез алмаштириб тургин. Шунда унинг барча ерига шабада тегиб, тез қурийди. Бўлмаса, бир ёғи қуриб, иккинчи томони нам тортиб тураверади. Киринг сал қурий бошладими, усти берк жойга ёки хонага олиб кириб қўйгин. “Дангасанинг кири қирқ кунда қурийди”, - деган мақолнинг маъноси мана шу, қизим.

Ойим доим: “Кирни йиғма, айниқса - майда кирларни”, - дердилар. Ҳақиқатан ҳам, майда кирни ювганда, ишинг кўринмайди, лекин жуда кўп вақтингни олади. “Майда кир ёмон-а? - дедилар бир куни онам, гапнинг майдаси ҳам ёмон”.

Ёшлик йилларимда шунчаки бир мақолдай туюлган бу иборанинг қанчалар ажойиб, ибратли ҳикмат эканлигини оилали бўлганимда, фарзандларим кўпайгани сайин чуқурроқ англаб бордим. Унга амал қилиш баробаринда қизимга, келинларимга, умуман ёшларга ҳам ўргатаяпман.

ҲАФИЗАХОН ШАРОФХЎЖА қизи.

Hikoyalar (G&M)

04 October 2025 09:06

4-oktabr — Millat chiroqlari so’ndirilgan kun

Jadid bobolarimiz ilm va ozodlik yo‘lida jon fido qildilar.
Ular biz uchun fikrlash, o‘qish va o‘z yo‘lini tanlash erkinligini meros qoldirdi.

“Zamaxshariy izdoshlari” — jadidlarning munosib avlodlari

Hikoyalar (G&M)

03 October 2025 06:50

Картошка баҳона…

1985 йили раҳматлик отам бирданига шошилинч равишда нафақага чиқдилар. У киши ишхоналарида зарур ходим бўлганликлари учун кўпчилик ҳайрон бўлди. Отамиз ўзимизда ва бир қанча хориж мамлакатларида ўз касблари орқали машҳур эдилар ва эришган ҳурматлари ҳам шунинг орқасидан эди.

Уйдагилар ҳам бир оз ҳайрон бўлганимизга жавобан у киши: “биринчидан, нафақа ёшидан ошдим, иккинчидан, қачонгача ҳар куни ишга кеч қолдимми-йўқми деб юраман, энди дам олишга ҳақлиман” дедилар. Мени бу жавоб қониқтирмади ва ўзимча ишхоналарида кўнгилларини қолдирадиган бирон сабаб бўлган бўлса керак, деган гумонга бордим.

Бир куни менга даладаги амакиларини бирга бориб кўриб келишимизни айтдилар. Мен эрта билан отамларни олиб амакилариникига, Кўктерак яқинидаги уйларига олиб бордим. Отамизнинг амакилари аёллари билан ёлғиз яшашар эди. Уларнинг фарзандлари бўлмагани учун улардан биз ва ўша қишлоқда яшайдиган қариндошлар хабар олиб туришар эди. Чол-кампирнинг ёшлари 85 дан ўтган, бизнинг уйимизда туришга ҳеч розилик беришмас эди. Олиб келганимизда ҳам зўрға бир кеча туришар, гўё ҳовлимиз девори нафасларини бўғарди. Ўзларининг уйлари эса даланинг қоқ ўртасида бўлиб, умуман девори булмаган ва қўни-қўшнилар уйлари ҳам узоқ эди. Амакимникига борганимизда амаки курси атрофида ўтирар, буви касал аҳволда ётган эканлар.

Ўша куни кечгача далада булдик. Амаки билан ҳазил-мутойиба қилиб, кўнгилларини олдик. Эртасига отам мени чақириб: “Ҳозир анча эркинман. Кеча кўрдинг, амакиникида қанча ер бўш ётибди. Шу далага бориб, ўша ерда деҳқончилик қилмоқчиман. Мен учун у ер жуда азиз, ўша ерда туғилганман, отам вафотларигача ўша ерда турганман. Доим ўша ерда туриб, деҳқончилик қилишни кўнглим қўмсар эди, лекин мана энди қариганимда имконим бор” дедилар. Мен ишонқирамадим, сабаби улар деҳқончиликни билмас эдилар. Машҳур инсон ҳамма нарсани йиғиштириб деҳқончилик қилишлари биз учун ҳам ғалати ҳол эди. Мен эътироз билдириб, бунга ҳеч қандай муҳтожлик йўқ-ку десам ҳам улар ўз фикрларида қатъий булдилар ва менга картошга уруғи топиб келишни буюрдилар. Мен айтганларидек, уруғлик олиб келдим-да эртасига отамларни олиб, қишлоққа олиб бордим. Уруғликни бир жойга туширдим ва олиб борган бошқа озиқ-овқатларни ҳовлига олиб кириб қўйдим.

Отам менга: “Сен энди кетавер, бирор хафтадан кейин хабар оларсан” дедилар. Мен икки кун ўтгандан кейин кечқурун қишлоққа бордим. Отам ҳовлидаги супада амакилари билан чақчақлашиб ўтиришган экан. Мен четда турган уруғлик солинган қопларга қараб, “Картошкани ҳали экмабсиз-ку” дедим. Отам кулдилар-да: “Шунинг учун бир ҳафтадан кейин келгин дегандим-да” дедилар. Мен уларга бирон деҳқондан ёрдамчи гаплашиб берай десам, рад этдилар.

Уч кундан кейин яна бордим ва кираверишда қўшниларидан бири чиқиб келаётганини кўриб, бориб саломлашдим. Қўшни очиқ чеҳрали киши экан, мен билан бир оз сўрашиб: “Биз жуда қойил қолдик отангизга. Бутун умрлари шаҳарда ўтган, бир кун ҳам деҳқончилик қилмаган инсон шунча ерни кетмон билан чопиб картошкани рисоладагидек қилиб экканларини қаранг” деди. Кейин билсам аввалги борган куним кўрган қоплардаги картошкани шу қўшни берган экан, мен олиб берган уруғликни эса отам ўша куниёқ экиб булган эканлар. Мени хижолат қилмаслик учун индамаган эканлар.

Шу алфозда ёз ўта бошлади. Мен вақти-вақти билан хабар олиб турдим. Орада амакининг аёллари оламдан ўтдилар, биз ҳамма маросимларни ўтказдик. Бу орада картошка ҳам етилиб, ҳосил оладиган вақт етиб келди. Отам: “Мана энди сизлар ҳам ҳиссангизни қўшадиган вақт келди, фалон куни келинглар, менга картошкани қазиб олишга ёрдам беринглар” дедилар. Айтган кунлари эрталаб мен, аёлим, опаларим ва поччалар билан далага бордик. Отам экин майдонида картошкани қазиб қопларга солаётган эканлар. Териб қўйилган саккиз қопни опаларимга: “Буни сизлар учун териб қўйдим, машиналарингизга солиб кетаверинглар, қолганини ўғлим билан келиним теришади” деб уларни ишдан озод қилдилар.

Hikoyalar (G&M)

30 September 2025 07:45

Дўстлик

Бир киши бир оз пулга муҳтож бўлиб қолди, дўстидан ёрдам олиш мақсадида унинг уйига келиб эшикни тақиллатди. Дўсти чиқиб, у билан кўришди, уйга таклиф қилса ҳам у киши қабул қилмай:
— Дўстим, мени кечир, уйга қилган таклифингни ҳозирча қабул эта олмайман, вақтим зиқ. Бир кишидан юз сўм қарздор эдим, бугун келиб пулини қистади. Қўлимда пул йўқ эди. Шунинг учун сенинг ҳузурингга келдим, ёрдам этарсан деб умид қиламан,— деди.
Уй эгаси дарҳол ичкаридан юз сўм олиб чиқиб, дўстининг қўлига берди.
— Дўстим, бирор нарсага муҳтож бўлиб қолсанг, мендан яширма, қўлимдан келганча ёрдам беришга тайёрман,— деб дўстининг кўнглини кўтарди. Дўсти хурсанд бўлиб, у билан хайрлашиб уйига қайтди.
Уй эгаси дўсти қайтиб кетгандан кейин йиғлаб уйига кирди. Хотини: «Эрим кўп пул бериб юборганига пушаймон қилиб йиғлаётган бўлса керак»,— деб эрига:
— Бирор нарсани баҳона қилиб пул бермасдан қайтариб юборсангиз бўлмасмиди? Энди пушаймон қилиб йиғлайсиз,— деган эди, эри шундай жавоб берди:
— Йўқ, сен ўйлаганча эмас, дўстим пулга муҳтож бўлиб қолганини билмаганман. У келиб сўрамасдан олдин ўзим бориб:
— Дўстим, бирор нарсага муҳтожмисан, тортинма, айт,— деб сўрашим керак эди,— ғафлатда қолганимга ачиниб йиғлайман.

Байт:
Тут ул дўстингни сут устида қаймоқ,
Азиз жонингча кўргил, балки беҳроқ.

Hikoyalar (G&M)

29 September 2025 05:30

Guldasta (Hikoya)

Muallif: ✍️Usmonaliyeva Munira.

- Turmush qurganimizga, mana... Yaqindan 10 yil bo'larkan! Shuncha vaqt o'tibdi... Sizdan aqalli bir dona ham gul olmabman aaa...?
Ayolimning yuzlari qizardi. Lablari asta titradi. "Obbo! Hozir yig'i-sig'i qiladi tag'in!" hayolimdan asta o'tkazdim. Ana! Xuddi aytganimdek... Ko'zlari yoshlandi.
- Meni umuman qadrlamaysiz...
Shunaqa gaplarga sira toqatim yo'q. Ayol kishi bilan, ayniqsa ayolim bilan 10 daqiqadan ortiq birga o'tirolmayman. Yuragim siqilib ketadi!
- Qo'ysangchi bunaqa gaplaringni! Qadr-qimmat gul bilan o'lchanadimi hech?! Gul o'zi so'lib qoladigan narsa bo'lsa. 400-500 ming pul sarflab senga buket olsam-u, 3 kun o'tmay so'lisa... Nima keragi bor isrofgarchilikni?!
Ayolim indamadi. Ko'z yoshlarini asta artganicha xonadan xomush chiqib ketdi. "Yakshanba kuni ham mazza qilib dam olishga qo'ymaydi bu..." O'zimni yostiqqa otdim. Qattiq charchaganidanmi, bilmadim, qotib uxlab qolibman...
* * *
Bugun... 12-may! To'yimiz bo'lgan kun. Ishdan qaytyapman. Ko'zim beixtiyor gul do'koniga tushdi. 5 kun oldingi, ayolimning gaplarini esladim. "Kel, Sardor, bir ayolingni xursand qilsang, qilibsanda!" shu o'y bilan mashinamda tushdim.
Do'konga kirar ekanman yoshi bir joyga borib qolgan otaxon qo'llariga bir dona atirgulni tutganicha sotuvchi yigitga yalinayotganini ko'rdim.
- Jon bolam... Shu gulingni nasiyaga berib tur. Erta bilan pulini tashlab ketaman... Kampirim hasta. Shifoxonada yotibdi. Pensiyamga dori-darmon olgandim, pulim tugab qoldi... Iltimos, o'g'lim yo'q demagin... Bugun uni tug'ilgan kuni edi. Hech qachon gulsiz tabriklamaganman. Hozir oldiga quruq borsam, ko'ngli o'ksib qoladi bolam...
Ichimda g'alati bir tuyg'u uyg'ondi. Qari kampir nahot gul olmaganiga xafa bo'lsa?! Sotuvchi yigit boshini afsus bilan silkitdi.
- Yo'q otajon, nasiyaga gul berolmayman. Ho'jeyinim meni urishadi. Meni ham to'g'ri tushuning...
Otaxonning so'lg'in, charchoq bosgan ko'zlari yoshlangandek bo'ldi. Ovozida g'alati titroq turdi.
- Essiz... Kampirim xafa bo'ladigan bo'ldi-da.
Otaxon chayqala-chayqala do'kondan chiqib ketdi. Ichim og'ridi. Bu holga shunday qarab turolmadim. Gul do'konidagi qip-qizil atirgullardan yasalgan guldastani qo'limga oldim. Pulini ahamiyati yo'q... Shart sotib oldimda, eshikka qarab yugurdim. Tezda otaxonga yetib oldim.
- Ota!
Otaxon menga o'girib qaradi.
- Ha, bolam...
- Mana bu atirgullarni oling... Onaxonni xursand qiling!
Otaning ko'zlaridan yosh oqib ketdi. Quvonchdan ko'zlari porladi.
- Rahmat bolam... Sizdan Alloh rozi bo'lsin! Ilohim qo'shganiz bilgan qo'sha qaring. Farzandlarizni rohitini ko'ring.
Otaxon ketdi. Men juda xursand bo'ldim. Bugun bir ko'ngilni shod etdim. Otaxon xursand bo'ldi. Endi borib ayolini ham xursand qiladi. Qalbim tinimsiz tipirchilay boshladi. Qo'llarimni shimimni cho'ntagiga soldim.
- Pulim deyarli qolmabdi-ku?!
"Nima qilib bo'lsa ham pul topib, yana bir guldasta sotib olaman-da, Zeboyimga olib boraman. Endi har bayramda, kerak bo'lsa har juma kunida unga hech bo'lmasa bir dona gul sovg'a qilib turaman!" Ichimda o'zimga o'zim ahd qildimda, pul topish uchun ketdim. Oradan chamasi 2 soatcha vaqt o'tdi. Yaqin bir do'stimdan 1 million qarz oldim. U pulni bir qanchasiga to'rt, ayolim uchun chiroyli ro'mol sotib oldim. Qolgan pulga guldasta olaman deya, yana o'sha gul do'koniga keldim.
Ne ko'z bilan ko'rayki, boyagi otaxon do'konning devoriga suyanganicha qo'lidagi men olib bergan o'sha qip-qizil guldastani quchoqlagancha yum-yum yig'lardi. Yoniga shoshib bordim.
- Otajon nima bo'ldi? Nega yig'layapsiz?
Otaxon menga mungli nigoh tashladi. Qo'lidagi guldastani qo'limga tutqazdi.
- Gullar uchun... Yana bir bor rahmat bolam. Shu gullar bilan kampirimni xursand qilmoqchi edim...

Hikoyalar (G&M)

28 September 2025 09:49

Ривоят

ҲАММА ГАП ҚАНДАЙ ҚАРАШДА

Бир замонлар бир кўзи ғилай ва бир оёғи калта подшоҳ бўлган экан. Кунларнинг бирида у барча рассомларни чақиртириб, жисмоний нуқсонларини яширган ҳолда сувратини чизишни буюрибди. Лекин рассомларнинг бирортаси бунга рози бўлмабди. Улар ўзаро “Бир кўзи ғилай ва бир оёғи калта подшоҳни соғлом кўз ва оёқли қилиб тасвирлаш ёлғон манзара бўлади, биз бундай ишга қўл урмаймиз”, дейишибди ва ҳар хил баҳоналар билан шоҳга узрларини изҳор қилишибди. Аммо бир рассом бунга рози бўлиб, барча мусаввирларни ҳайратга солибди.
Ҳақиқатан у подшоҳнинг нуқсонсиз расмини жуда ҳам моҳирона тасвирлабди.

Сувратда подшоҳ ов милтиғини ушлаб кийикни нишонга олаётган ҳолатда эди. Бундай чоқда табиийки, овчи бир кўзини юмиб олган ҳамда бир оёғини букиб, ерга таяниб турган бўлади. Маҳоратли рассом сувратда подшоҳнинг ғилай кўзи ва чўлоқ оёғини шу ҳолатда яширибди. Бошқа ҳамкасблари унинг маҳорати ва зийраклиги олдида бош эгиб, унга тасаннолар айтишибди.
Ҳа, ҳамма гап қандай қарашда. Бироқ...

P/S. Бироқ, жисмоний нуқсонни яшириш мумкиндир, аммо, маънавий нуқсонни на мусаввирлар ва на олиму фузалолар яшира олади.

Hikoyalar (G&M)

23 October 2025 08:44

Shar qancha og'irlikda?

Hikoyalar (G&M)

21 October 2025 07:57

Milliylikning avvali - til ila bilinadi.

21-oktabr - O'zbek tiliga davlat tili berilgan kun.

📞 500155050

“Zamaxshariy izdoshlari”  — qadriyatga asoslangan maskan

Hikoyalar (G&M)

21 October 2025 06:31

Лайли маҳалласининг ити

Лайлининг ҳажрида чўлларга чиқиб кетган Мажнун бир итни силаб сийпаб кўзларидан ўпарди. итга бўлган севгиси ва илтифоти шу даражада кучайдики, бу ҳолни кўрган бир киши чидаб туролмади, Мажнундан сўради:
— Эй ақлсиз Мажнун, бу эсанкираш, бу девоналик нимаси? Сен севиб эркалаётган, юзу-кўзларини ўпаётганинг ит ифлос бир ҳайвон бўлса, нега уни бунчалик эркалайсан?
Мажнун жавоб берди:
— Сен нимани ҳам тушунардинг, эй жисмдангина иборат бечора. Кел, менинг кўзларим билан бир қара. Бу ит, Лайли маҳалласининг қўриқчисику… Кўнглига, жонига, онгига, дидига эътибор бер, қаерни танлабди! Лайлининг маҳалласи макон тутган итнинг оёғи теккан тупроқ ҳам мен учун азиздир…

Жалолиддин Румийнинг “Маснавий”сидан

Hikoyalar (G&M)

18 October 2025 19:54

Istagan imkon topadi. Hamma a'zolari ishlab turgan bo'lsa ham, harakat qilmayotgan insonlar o'rnak olish kerak...

(Balki bu sahnalashtilgandir, lekin nimanidir o'rganish mumkin)

Davomi rus tilida 👇

https://www.instagram.com/reel/DPmKjQqjNsm/?igsh=MTlsNmtwZ3ZmMGpseQ==

@Hikoyalar

Hikoyalar (G&M)

16 October 2025 14:11

It vafo...
Iting do'st bo'lsa yaxshi, do'sting it bo'lsa yomon....

@Hikoyalar
Kanalga a'zo bo'ling)

Hikoyalar (G&M)

15 October 2025 06:37

Кўрлар қишлоғи

Тоғу тошларни, қир-адирларни кезишни ёқтирадиган бир кўзи кўр одам бор эди. Бир куни, хилма-хил рангдаги ғалати бир қишлоқни кўриб қолди. Қишлоққа яқинлашди. Бу ернинг йўллари, уйлари ва ҳатто у ерда яшовчи аҳоли ҳам ажабтовур эди. Бунинг боисини қишлоққа киргач, тушунди. Бу ер кўрлар қишлоғи эди. Эркагу аёлнинг, ҳатто болаларнинг ҳам кўзлари юмиқ эди… Одам шу ерда яшашга қарор қилди.
– Ҳеч бўлмаса, менинг битта кўзим бор. “Кўрлар ўлкасида ғилайлар қирол
бўлади”, дейдилар. Мен ҳам буларга бошлиқ бўлиб яшайвераман, – деб ўйлади.
Кўрларнинг кўзи бўлмаса-да, қўллари, қулоқлари, бурунлари жуда сезгир эди. Ўзлари ўйлаб топган қонунлар асосида яшар эдилар. Одам уларнинг хатти-ҳаракатларини кузатар экан, ҳайрон қоларди. Чунки, гапиришлари, юришлари тамоман бошқача эди.
Бир куни кўрлардан биттаси шеригининг нарсасини ўғирлади. Буни кўриб турган бир кўзли одам: “Фалончи фалончининг нарсасини ўғирлади” дея бақирди. Буни эшитган кўрлар:
– Қаердан билдинг? Шунча узоқдан эшитилмайди-ку, – дедилар. Шунда у:
– Мен эшитганим йўқ, кўрдим. Мен кўра оламан, – деди. Кўрлар эса на
кўзни, на кўришни билишарди. Анча бўлган эди бу ҳисни унутиб юборганларига.
– “Кўраман” деганинг нимаси? Қандай қилиб кўрасан? Яъни
эшитилмайдиган масофадан нима бўлаётганлигини билиб турасанми? – деб сўрадилар.
– Албатта, – деди одам.
– Сенга ишонмаймиз. Имтиҳондан ўтишинг керак, – дейишди кўрлар. Ва
одамни ўзлари турган жойдан анча узоқроққа олиб боришди. Бу масофадан ҳеч нима эшитилмаслиги уларга аён эди.
– Айт-чи, биз ҳозир нима қиляпмиз? – деб сўрашди.
– Ўтириб гаплашяпсизлар. Фалончи ўрнидан турди, бу қўлини қимирлатди.
Мана буниси эса, оёғини қимирлатди, – деди одам. Шу пайт кўрлар бир уйнинг ичига кириб додлашди ва:
– Энди-чи?.. – дейишди.
– Ичкарига кирдингиз, кўролмаяпман…
Кўрлар бунинг фарқига бормагани учун:
– Ичкарига кирсак, нима бўпти? Бор йўғи эллик сантиметр фарқ қилади.
– Айт-чи энди, – дедилар ва:
– Сен бизни лақиллатяпсан. Боя тасодифан тўғри чиқди. Мана энди айтолмаяпсан.
– Ташқарига чиқинг, айтаман, – деди одам.
– Шунча узоқдан эшитганингдан кейин; хоҳ ичкариси хоҳ ташқариси бўлсин
нима фарқи бор…
– Мен эшитмаяпман, мен кўряпман, – дер эди одам.
– Бўлиши мумкин эмас. Сенда нуқсон бор. Ғалати гапларни гапиряпсан.
Сени табибга кўрсатиб, даволаш керак, – дея одамни апил-тапил қишлоқ табибига олиб бордилар. Табиб ҳам кўрлардан эди. Қўллари билан пайпаслаб, одамни текшира бошлади. Бармоқларини унинг юзида айлантирди. Ва ниҳоят:
– Топдим. Мана бу ерда нуқсон бор экан, – дея унинг очиқ кўзини назарда
тутарди, табиб. – Шунинг учун ҳам ғалати гапларни гапирган. Қолгани менинг ишим, уни ўзим даволайман, – дея ишга киришиб кетди.
Кўрлар қишлоғига ҳоким бўлишни ният қилган одам зўрға у ердан қочиб қутилди.
Кўрлар кўзи очиқларни билмайдилар. Шунинг учун ҳам, бир кўзи очиқ одамни ўзларига ўхшатмоқчи бўлдилар.

Турк тилидан Сумайро, Муна Холмуродовалар таржимаси
“Сирли, ибратли ва ҳаётий воқеалар” китобидан.

Hikoyalar (G&M)

13 October 2025 16:58

Yo’q, ular odam bo’lmaydi…

Katta avlodning doimiy takrorlaydigan bir gapi bor - “yoshlar qayoqqa qarab ketyapti?”

Aslidachi, aynan ana shu yoshlar kelajakni yaratadi, dunyoni o’zgartiradi.

Ishonmayman, deysizmi? Yo’q, biz esa aksincha yoshlarga ishonamiz va ularni qo’llab-quvvatlashga tayyormiz.

0️⃣Profi University - har bir yoshning imkoniyatlarini kashf qiladigan oliygoh.

#yaxshiyamborsan

Hikoyalar (G&M)

11 October 2025 06:29

Чапдаги сурат 1985 йилда, Шарқий Африкадаги оддий бир қишлоқда олинган. Унда Даниел исмли бир киши уч қизининг қўлидан тутганча, яланг оёқда турибди. Унинг хотини бир йил аввал туғуруқ пайтида вафот этган эди. У бошқа турмуш қурмади — бунга на вақти бор эди, на юраги. Даниел ҳам деҳқон, ҳам қурувчи, ҳам ота, ҳам орзуманд инсон эди.

Уларнинг уйида кўпинча электр бўлмасди. Айрим кунларда кечки овқат фақат қайнатилган илдиз ва сувдан иборат бўларди. Лекин уларда бир нарса бор эди — Даниел ҳар қандай шароитда ҳам шу нарсани таъминларди: ҳурмат ва қадр-қиммат.

Ҳар саҳар, қуёш чиқишидан олдин, у қизларини уйғотарди ва уларни икки миллик йўлни босиб ўтиб, мактабга олиб борарди. Ўзи ўқишни ҳам, ёзишни ҳам билмасди, аммо ҳар куни синфхона ташқарисида соя остида ўтирарди — қизлари уйга ёлғиз қайтмасин деб.

Баъзан уларга ўқув-қуроли олиш учун ўзи овқатсиз қоларди.
Имтиҳон тўловини тўлаш учун никоҳ узугини сотганди.
Ҳосил мавсумида учта ишда ишлаб, иккинчи қўлдан дарсликлар сотиб олди — кўпларининг саҳифалари етишмасди.

Одамлар куларди.
«Улар қизлар-ку», дерди улар.
«Уларнинг қандай ҳам келажак кутиб турган бўлиши мумкин?»

Даниел жавоб бермасди.
Фақат қизлари билан мактабга элтувчи йўлни босиб ўтишда давом этарди.

Йиллар ўтди. Қизлар бирма-бир мактабни тамомлашди.
Навбатма-навбат стипендияларни қўлга киритишди.
Ва бирма-бир... океанларни кесиб ўтишди.

2025 йилда, ўша сурат олинганига 40 йил бўлганда, янги сурат дунё юзини кўрди:
Даниелнинг қизлари билан тушган сурати — бу сафар шифохона олдида, фахр билан турибди. Ёнида эса учта қизи, оқ халат кийган ҳолда.

Шифокорлар. Ҳаммаси.

Ундан бу ҳақда сўрашганда, Даниел кўз ёшларини артар экан ва паст овозда шундай деди: «Мен уларга бутун дунёни беролмадим. Фақат дунё уларнинг умидини ўғирлаб кетишига йўл қўймадим».

Hikoyalar (G&M)

10 October 2025 06:32

Yosh avlodda“USTOZ BO’LAMAN” degan tushuncha ota-ona tomonidan shakllantiriladi.

O’tgan tariximizdan ma’lumki, deyarli har bir talaba o’qib-o’rganib, kelajakda muallim bo’lishni niyat qilgan va bo’lgan. Bo’lmasa ham mayli, nima bo’lsa ham yoshlikda ustozlikni xoxlashlikni o’zi katta bir gap.

Hozirgi kunda atrofimizga bir nazar solsak, maktab o’quvchilaridan qanchasi muallim bo’laman deb maqsad qilyapti? Maqsad qilgani ham “Ustoz bo’lib, maktabga ishga kirib, bu yoqda biznes qilib yuraveraman” deb o’ylab, shu kasbni tanlayapti.

Esimizdan chiqarmaylikki, ustozning nafas olishi ham ta’limga aloqador bo’lmas ekan, orzu qilayotgan saodatni tushimizda ko’ramiz.

Ta’lim muta’allim kitobida shunday mazmunda bir ibratli voqea keltiriladi: “Islom xalifalaridan biri, o’z farzandini bir muallimga ta’lim olish uchun topshiradi. Bir oz vaqtdan keyin xabar olish uchun muallim huzuriga keladi. Kelib qarasa, farzandi ustozning oyog’iga taxorat uchun suv quyayotgan bo’ladi. Uni ko’rgan xalifa g’azablanib, “Nega oyog’ingizni o’zingiz yuvyapsiz? Bir qo’lida suv quyib, ikkinchisida oyog’ingizni yuvdirsangiz bo’lmaydimi? deb aytadi.”

Biz ushbu davlat rahbariga o’xshab talaba ustozining oyog’ini yuvsin(o’zi bu bilan ham haqqi ado bo’lmaydi) demaymiz. Biz ustozni oddiygina HURMAT QILAYLIK deymiz. Bizning to’g’ri yo’lda yurishimizga sababchi - ustozlar hisoblanadi. Hozirgi kunda ota-onalar o’zlariga savol berib ko’rsinchi, qancha qismi farzandining ta’lim-tarbiyasi bilan shug’ullanar ekan? Xo’sh, ota-onalar rizq sababida harakat qilib, ish bilan band ekanmi, demak, ustozning gardanida mas’uliyat ko’proq bo’ladi. Shu mas’uliyatni yelkasiga olgan ustozlarga rahmat aytish o’rniga hurmatsizlik qilamiz, so’kamiz, bir tiyinga ilmaymiz. Shu adolatdanmi axir?

Alloh taolo jamiyatimizni ustozlari e’zozlanadigan jamiyatlardan qilsin.

Muhammad Sharif Ibrohim

@talqinmaydoni

Hikoyalar (G&M)

04 October 2025 17:27

ЗАМОН АШУЛАЧИНИКИ

    Жазоирлик адиба Аҳлом Мустағномий айтади:
   "Тўқсонинчи йилларнинг бошида Байрутга бордим. Ўшанда Жазоирлик Холид деган йигит юлдузлик чўққисига кўтарилган пайт эди. Унинг биргина "Ди-ди-воҳ" деган ашуласи араб оламида уни машҳур қилиб юборди. Кечаю-кундуз ҳамманинг ташвиши ана шу ашула бўлиб қолди. Тўйлар унинг ашуласи билан ўтар, зиёфатлар унинг ашуласи билан қизир, кишилар унинг ашуласини эшитиб эрталаб ишга отланар эди. Мен Байрутга Париждан келган эдим. Қўлимда "Ал-Жасад" номли китобим бор эди. Мен бу китобни ёзишда умримнинг тўрт йилини сарф қилдим. Унда шонли Жазоир халқининг мустақиллик учун кечган ярим асрлик курашлари баён қилинган. Араб оламига  бу китоб орқали мен оғриқларимиз ва буюкларимизни танитишга ҳаракат қилганман.
   Мен Байрутликларга ўзимни таништиришим билан улар менга "мулозамат" қилишди: "Сиз Холиднинг юртиданмисиз?!".
  Улар мени қулоқларига зирак тақиб олган, Франция телевидениясида баъзан қўлида ит етаклаган ҳолда кўриниб турадиган, саволларга аҳмоқона кулиши билан жавоб берадиган йигитга нисбат бераётган эдилар. Холид Жазоирнинг рамзига айланган эди!
   Қизиғи, менинг Жазоирлик эканимни билиб қолган Байрутликлар мендан Холиднинг "Ди-ди-воҳ"ининг маъносини сўрашар эди. Мен уларга бунинг маъносини билмаслигимни айтганимда улар бунга сабаб Франциянинг босқинчилик сиёсати эканлигини айтиб афсусланишар эди.
   Мендан "Ди-ди-воҳ"нинг маъносини дўстларим, такси ҳайдовчилари, ёқилғи қуйиш шаҳобчаси ходимлари ва хоказолар сўрайвериб толиқтиришди. Ниҳоят улардан кимлигимни яширишга қарор қилдим. Шундай қилиб уларнинг саволларидан қутилишни умид қилдим.
   Тўғриси мен бир ёзувчи бутун бир умрини тикиб эриша олмаган эътиборга бир машшоқнинг бир оғиз сўз билан эришганидан хафа эмас эдим. Менинг хафалигим Байрутга бевақт келганлигимдан эди.

Hikoyalar (G&M)

03 October 2025 06:50

Биз аёлим билан ишга тушиб кетдик, картошкани челакка солиб, бир олма дарахтининг тагига олиб бориб тўкавердик. Кечгача ҳамма ҳосилни териб, уйиб қўйдик. Отам иккита бўш қоп олиб келдилар-да шунга картошка солиб машинамга қўйишни буюрдилар. Мен: “Айтмабсиз-да, келишимда қоплардан олиб келардим, яна 7-8 қоп керак” дедим. Отам: “Бизга шу икки қоп етади, қолганлари қўшнига қолади” дедилар. Отам бояги қўшнини чақирдилар-да, уюм турган картошкага ишора қилиб: “Буни сизга қолдирдик, биз керагини олдик. Энди мен ҳам уйга боришим керак, сиз амакидан хабар олиб туринг, биз вақти-вақти билан келиб турамиз” дедилар.

Биз вақти-вақти билан амакидан хабар олиб турдик. Амаки ҳам вақт соатлари етиб, оламдан ўтдилар, уларнинг ҳам ҳамма маросимларини қилдик. Бошқа картошка экиш масаласига қайтмадик.

Отам яна ўз касблари бўйича фаолиятни давом эттирдилар. Аввалгидан кўра ишга кўпроқ банд бўлдилар, ҳар кунлари баракали, унумли бўлиб, ишхоналарида ҳам азиз булиб, жуда кўп хориж мамлакатларига таклиф қилиндилар ва умрларининг охиригача одамлар эътиборида бўлдилар. Отам сермазмун умр кўриб, 89 ёшда оламдан ўтдилар.

Уларнинг ҳаёт ва ижодлари ҳақида ҳужжатли фильм яратиш даврида фильм ижодкорлари менга мурожаат қилиб, туғилган қишлоқларига олиб боришимни илтимос қилишди. Мен албатта рози бўлиб, уларни ҳам ўша қишлоққа олиб бордим. Гуруҳ ўз ишини бошлаб, лавҳаларни суратга олишаётган пайтда ўша қўшни киши олдимизга келиб, саломлашди ва менга: “Мени танияпсизми?” деди. Мен: “Ҳа, Сиз амакининг қўшниси эдингиз” дедим. Шунда у киши: “Отангиз қандай ажойиб инсон эдилар, ўша йили картошка баҳона чол-кампирга қараш учун келганларини биласизми?” деди мени ҳайрон қолдириб. “Нега ундан кейин ҳам, олдин ҳам бу ишни қилмаганларини ўйлаб кўрмадингизми? Бир куни қарасам отангиз уй ичидан тувак кўтариб чиқиб, ҳожатхонада бўшатдилар-да, чайиб яна олиб кириб кетдилар. Эртасига шу иш яна қайтарилди. Билсам кампирнинг тагига тувак қўйиб, кейин таҳорат килдилар эканлар. Чунки кампир оғир ахволда ўзини эплолмас эди. Мен жуда қаттиқ таъсирландим. Кечқурун олдиларига келиб: “Сиз машҳур одамсиз, мол-дунёнгиз етарли, бирон-бир одамни шу ишларга ёллашингиз мумкин-ку” дедим. Улар бир жилмайдилар-да кейин жиддий оҳангда: “Мен фарзандларимга ҳам айтсам бу ишни қилишади, одам ёллаш менга қийин эмас, лекин қариган одамга меҳр керак, айниқса фарзанди бўлмаган инсонларга. Ўйлаб кўринг, шу ҳолатида уларнинг кўнглидан нималар ўтади. Мен буни меҳр билан қиламан, менда бу ишдан сесканиш бўлмади. Қолаверса, буни болаларимга ҳам билдирмадим ва бу ерда туриш учун картошка экишни баҳона қилдим” дедилар”. Бу гапни хайратланиб эшитдим, кўзимга ёш келди.

Кўп нарсадан воз кечиб, одамлар эътиборидан ўзларини четга олиб, шу қари инсонларга меҳр беришни ҳар нарсадан устун қўйган отамнинг фазилатларини ҳозирда фарзандларимга гўзал хулқ намунаси қилиб гапириб юраман.

Алишер Алиматов

Hikoyalar (G&M)

02 October 2025 14:13

Жавонмардлик

«Аббосия» халифаси Мутаваккилнинг Фатҳ исмли бир ёш қули бор эди. Фатҳ ақлли, тарбияли ва зийрак йигит бўлгани учун Мутаваккил уни фар-зандликка қабул қилиб, ўз фарзандларидан кўпроқ унинг тарбиясига аҳамият берарди. Фатҳ доимо сувда сузишга ўрганишни ҳавас қиларди. Кемачилар унга Дажла дарёсида сузишни ўргатдилар. Кунлардан бир кун Фатҳ Дажла дарёсида сузиб, ўз ҳунарини кўрсатмоқчи бўлди. Шу ният билан ҳеч кимга сездирмай дарё қирғоғига бориб, ўзини сувга ташлади. Сув жуда тез оқарди. Фатҳ қулоч отишга улгура олмади. Сув уни оқизиб кетди. Фатҳ сув юзида қалқиб кетавериб, ниҳоят сув уни қирғоқ яқинига оқизиб келтирди. Фатҳнинг дармони қуриган эди. Қирғоқ бўйидаги бир кичик ғорга кириб олиб, жон сақлади, бир неча кун у ерда умр ўтказди.
Фатҳнинг сувда оқиб кетганини кўрган одамлар бу воқеани дарҳол Мутаваккилга хабар берган эдилар. Мутаваккил ҳамма кемачиларни чақириб, Фатҳни топиб келтиришга буюрди.
Фатҳни тириклигича ёки ўлган бўлса жасадини келтирган кишига инъом-эҳсон ваъда қилди. Ҳамма кемачилар Фатҳни излашга киришдилар. Бир кемачи Фатҳ ётган ғорга келиб қолди. Ғорда ўтирган Фатҳни кўриб, жуда шодланди, дарҳол уни қайиққа ўтқазиб, Мутаваккилнинг ҳузурига келтирди. Халифа жуда ҳам хурсанд бўлиб, топиб келтирган кишига кўп инъом-эҳсон қилди.
Мутаваккил, ўғлим неча кундан бери овқат емаган, оч ётган, деб ўйлаб овқат келтиришга буюрганди, Фатҳ қабул қилмай қорни тўқ эканини айтди.
Мутаваккил ҳайрон бўлиб, ўғлидан бунинг сабабини сўради.
— Мен ғорда бир ҳафта турдим. Ҳар кун бир идиш ичига жойланган йигирматача нон сув юзига оқиб келарди. Мен ўша нонлардан уч-тўрттасини олиб қолиб, идишни яна оқизиб юборардим, Мана шу нонларни еб ҳаётимни сақладим. Қизиғи шунда-ки, ҳар бир ноннинг юзига «бу нонларни дарёга ташлаган киши Ҳасан кафшдўзнинг ўғли Муҳаммаддир» деган жумла ёзилганди,— деб жавоб берди Фатҳ.
Мутаваккилнинг буйруғи билан жарчи шаҳар халқига:
— Ҳар кун дарёга нон оқизадиган киши ўзини маълум қилсин, халифа унинг иззат-ҳурматини бажо келтириб, инъом-эҳсон билан хурсанд қиладилар — деб эълон қилди. Эртаси куни бир киши халифа ҳузурига келиб, ҳар кун дарёга нон оқизиб турган киши ўзи эканини айтиб, нонларга ёзилган жумлани далил этиб кўрсатди. Мутаваккил ундан: «Шу иш билан неча вақтдан бери машғул бўласиз? Нон оқизишдан муддао нима?»—деб сўради. У киши:
— Мен бобомдан: «Яхшилик қилиб, дарёга ташласанг ҳам албатта бир кун сенга фойдаси тегади» -деб эшитган эдим. Менинг қўлимдан бошқа хил яхшилик келмас эди, куч-қудратим фақат нонга етарди. Шунинг учун сувда ғарқ бўлишдан ёки бошқа бир фалокатдан қутулиб дарё қирғоғи бўйида оч ўтирган одамлар олиб есинлар деб, ҳар кун дарёга нон оқизардим. Нонларимни олиб еганлар ҳаққимга дуо қилсинлар деб, нон юзига ўзимнинг ва отамнинг исмини ёзиб қўярдим. Бир йилдан бери шу иш билан машғулман. Бобомнинг сўзларига ишониб қилган яхшилигимнинг мукофотини кўрарман деб умид этаман,— деди.
Мутаваккил у кишига кўп илтифот қилиб:
— Бобонгиз жуда тўғри айтган, қайси йўл билан бўлса ҳам яхшилик қилган киши, албатта яхшилик мукофотини олади. Сизнинг қилган яхшилигингиз соясида ўғлим Фатҳ очлик заҳматини чекмаган, ҳаётини сақлаб қолган,— деб Фатҳнинг бошидан ўтган воқеани айтиб берди. У кишига кўп олтин ҳадя қилди, инъом-эҳсон қилиб, уни хурсанд этди.

Hikoyalar (G&M)

29 September 2025 05:30

Otaxonning ikki ko'zidan baravariga yosh sizib chiqdi.
- Ulgurmadim! Bir umr sevganim... Ayolim... Omonatini Allohga topshiribdi!
Butun vujudim titrab ketdi. O'zimni yo'qotib qo'ydim.
- Bolam, bu guldastani endi kimga ham berardim? Uni oling-da, uydagi ayolizga olib boring...
Otaxon shunday deganicha boshini quyi solib asta mendan uzoqlashdi...

Hayot bizga berilgan ne'mat. Qimmatli umrimizni bekorchi narsalarga emas, oilamizga, yaqinlarimizga bag'ishlaylik. Kimnidir yaxshi ko'rsak, unga buni bildirib qo'yaylik. Mehrimizni ko'rsataylik... Keyin kech bo'lishi mumkin.

TAMOM.

⏰03:17. 📆27.09.2025.

❤️@Gaplarim_Sahifalar

@Hikoyalar

Hikoyalar (G&M)

28 September 2025 12:10

Суратда кўриб турганингиз бу қизалоқ ярим тунда байкер барига кириб, хонадаги энг қўрқинчли одамдан онасини топишга ёрдам беришини сўради.

Бар эшиги очилганида тутунга тўлган хонадаги чарм кийимли байкерлар остона турган одамни кўриб қотиб қолишди. Эшик олдида “Дисней маликаси” пижамасини кийган бир қиз турар, кўз ёшлари ёноқларидан оқиб тушарди. У ўттиз нафар байкерга худди охирги умидидек қарарди. Мусиқа тинди, бильярд таёқлари елкаларга ташланди. Сукунат...

Қизча тўғридан-тўғри Iron Wolves MC президенти, юзи чандиқли ва қўллари ёғочдек бўлган олти футлик гигант — Снейкнинг олдига борди. У оҳиста унинг камзулини тортди ва бутун клубни ҳаракатга келтирадиган ва шаҳарнинг энг қоронғу сирини очиб берадиган сўзларни пичирлади:

— Ёвуз одам онамни ертўлага қамаб қўйди, у ҳушини йўқотган. Бировга айтсам укангни ўлдираман деди. Аммо онам байкерлар одамларни ҳимоя қилади, дердилар.

Полиция эмас. Қўшнилар эмас. "Одобли одамлар" эмас. Онасининг айтишича: агар ҳақиқий ёрдам керак бўлса, байкерларни қидириш лозим.

Снейк тиззалаб олди. Унинг улкан гавдаси олдида қизча мошдек бўлиб қолди. Бардагилар нафас чиқармай, нима бўлишини кутишарди.

— Исмингиз нима, малика? — оҳиста сўради Снейк паст овозда.

— Эмма — деб жавоб берди қизча. Кейин овози қалтираб қўшиб қўйди: — Ёмон одам полициячи. Шунинг учун онам фақат байкерларни излаш кераклигини айтди.

Атрофда таранглик ҳолати вужудга келди. Полициячи! Ҳаммаси равшанлашганди: тизимни ниқоб қилиб олган одам, дахлсиз. Лекин Снейк бир сония ҳам иккиланмади. У Эммани оғирлик ҳис қилмагандек қўлларига олди ва оғайниларига қараб, тошдек кўзлари билан уларга тикилди.

— Биродарлар — деди у. — Турамиз. Хоук алоқа билан шуғуллан. Пэйч қизалоққа шоколадли сут бер ва унинг манзилини ёзиб ол. Рэйзор ва Дизель, ўн дақиқадан сўнг шимолдан чалғитувчи, баланд ва аниқ шовқин кўтарилсин. Қолганлар қуроллансин. Биз қизчанинг фақатгина онасини қутқармаймиз. Биз бу оилага уйларини қайтариб берамиз.

Чарм креслолар ғижирлади, калитлар шақир-шуқур этди. Ўнлаб эркаклар совуқ қатъият билан ўринларидан туришди. Пэтч Эммани тинчлантираркан, қизча телефонидан уй манзилини унга айтди. Бу ўзининг ғазаби билан танилган, аммо омма олдида мақтовга сазовор бўлган офицер Фрэнк Миллерга тегишли уй эди.

Режа яхши мойланган машина каби амалга ошди. Рэйзор ва Дизель ўзларининг “Харлей”ларининг шовқини билан бутун шаҳарнинг эътиборини тортишди. Бу орада, Снейк ва яна учтаси байкларини бир квартал узоқда қолдириб, Эмма қочиб кетган орқа ойнадан ичкарига киришди.

Юқори қаватда чақалоқни заиф йиғлаётгани эшитилди. Байкерлардан бири уни одёлга ўраб олиб чиқди. Ертўлада Снейк Сарани топди. Калтакланган, ҳушидан кетган, аммо тирик. Унинг ғазаби қайнади, аёлни оҳиста кўтариб, кўчага олиб чиқди.

Бу вақт ичида Хоук офицер Миллерга яширин қўнғироқ қилди:

– Қиз Iron Wolves’га кириб келди, менимча, у гапиряпти.

Миллернинг жавоби ғазабнок эди:
— Аҳмоқ қиз... Бу ерда ишимни битиргач, бошлаган ишимни охирига етказаман.

Телефондаги суҳбат зудлик билан штат йўл-патруль хизмати ва қўшни округдаги телеканалга юборилди.

Миллер уйга шошилиб кирганида, уй бўм-бўш эди. Унинг қурбонлари омон қолган, унинг ҳукми аллақачон адолат қўлида эди. Шу сониядан унинг ҳукмфармонлиги тугаганди.
Сарани клуб биносида шифокор кўрикдан ўтказаётганди. Эмма ва унинг укаси Лео сокин хонада ухлаб қолишди.

Бир неча ҳафта ўтгач, Миллер федерал қамоқхонада эди. Унинг ҳибсга олиниши маҳаллий полициядаги коррупцияни фош қилди, бу тасаввур қилинганидан ҳам чуқурроқ иш бўлиб чиқди. Байкерлар қаҳрамонлар сифатида эътироф этилишди, аммо уларнинг ҳеч бири бунга даъво қилмаганди.

— Биз қаҳрамонлар эмасмиз, — деганди журналистларга ўшанда тўдабоши Снейк. — Биз шунчаки бошқа йиртқич ҳайвонлар қўрқадиган йиртқич ҳайвонлармиз. Бу ерда ҳақиқий жасурлик — Эммага тааллуқли. У ўз уйини, ўз онасини, ўз укасини жажжи юрагида мужассам жасорат ила ҳимоя қила олди.

©️ Сарвар Раҳимий тайёрлади

Hikoyalar (G&M)

26 September 2025 11:09

Худодан_қўрқ!
(Бўлган воқеа)

Тақводор оиланинг тақводор ўғлига келин бўлган Назира, "тақво"ни янги оиласидан ўргана бошлади.

Эринга ақл ўргатишга Худодан қўрқ!"

Куёв бола тирноғини олгач, қўлини ҳам ювмасдан столга ўтирди. Ва бурнини ковлаб, стол тагига суртиб, китобини варақлади. Келин яна гапирди. "Қўлингизни чаймадингиз ҳам, устига бурнингизни ковлаб, стол тагига суртяпсиз".

"Худодан қўрқ! Менга ақл ўргатишга ҳаққинг йўқ!", деди куёв, Назирага ўқрайиб.

Назира ҳар сафар бемор бўлса, лаш-лушини оладию куёвнинг зўри билан отасининг уйига жўнайди.
Бу сафар даволаниб қайтгач, эрига деди: "Мени даволатиш сизнинг вазифангиз эмасми? Ахир ҳомиладорман. Қорнимда сизнинг фарзандингизни кўтариб юрибман. Нега ҳар сафар отамникига кетишим керак..?"

"Худодан қўрқ! Нима ҳаққинг бор, эринга тик қараб гапиришга? Сенга неча марта айтдим! "Фотиҳа"ни ўқиб, ўзинга дам солгин деб. Айтганимни қилмаганингдан кейин кетасанда отангникига..."

Ақл ўргатиш осон нарса. Инсон ўзи амал қилмаган ишини бировга айтса, ҳавога гапирган кишидек бўлади қўяди. Назиранинг эри ҳам гапириб амал қилмайдиганлардан. Касал бўлса, "Фотиҳа"ни ўқиб ўзига дам солиб ўтирмайди. Югуриб шифокорга боради. Лекин хотинига ақл ўргатиш бўйича биринчи ўринда.

Назира Худодан қўрқа, қўрқа тўртта фарзандлик бўлди. Ҳар бир фарзанди то туғилгунига қадар Назиранинг ота-онаси туриб беришди. Эрига бир оғиз гапирса, эри Худо билан қўрқитади. Агар Назира жони истаб, эрига бирор егулик олиб беришини илтимос қилса: "Пайғамбаримиз хурмо билан сув ичганлар", дейдию қутилиб қолади. Лекин ўзи ҳеч бир замонда хурмо билан сув ичмайди.

Охирги боласининг яхши ўсмаётганидан юраги эзилиб юрган Назира, тўйгандан тўйиб кетди. Боласининг ташвишини яна отасига, онасига айтишга бети чидамаётган эди. Эрига шунча пайт яхши гапириб, илтимос қилиб кўрди. Ялинди-ёлворди...
Бўлмади...
Ва бор кучи билан аламдан портлади...

"Жавобимни беринг! Барибир ўзимни ўзим боқар эканман. Ўзимни боқиб юравераман. Қайси юз, қайси бет билан ота-онамникини **** ўтирасиз ҳайронман. Бетингиз чидаганига қойилман адаси. Уят, ор-номус борми ўзи сизда? Сиз ҳам эркакмисиз? Диндан, шариатдан ақл ўргатгунча аввал ўзингиз амал қилиб олинг! Қачон охирги марта болаларингиз гўшт еди, қачон сут ичди? Эслайсизми? Камбағални болаларига ўхшашади. Ҳаммаёғи касал, ўсмаган. Йўқ бўлса ҳам майли эди. Бор-ку...
Йиғиб босиб юравермасдан ҳеч бўлмаса болаларингизга қилиб беринг! Арзимаган пул кетади. Топганингизни маишатингизга ишлатавермасдан. Яна ўзингизни кўрсатиб бева-бечораларга эҳсон қилишингизга ўлайми...
Кўча хандон, уй зиндон. Оиласининг шўрваси оқиб ётибди, кўчадагиларни кўнглига қарашга бало борми..?"

Назиранинг бақиришидан эрининг кўзлари олазарак бўлдию деди: "Ҳадисда айтилган: "Сажда қилиш керак бўлганда эрингизга қилишингизни буюрардим", деб. Ҳали бу гапларинг учун Қиёматда жавоб берасан. Эрингни дилини оғритганинг учун хор бўласан. Худодан қўрқ!"

Назира ҳақни айтолмайди. Эри оғзини очирмайди.
Гапирса ҳам, эри Худони эслатиб таҳдид қилади. Мана талоғини сўрадию пушаймон еди. Эри бир соат дарс ўтди.

Назира шу эрига теккандан бери рўшнолик кўрмади. Эри топганини ўзига ишлатади. Ўзига сарф қилади. Ўзини севиб ташлаганлардан. Хотин, бола-чақасини эса қайнотаси боқади. Бу ишларда текинхўр эркак Худодан қўрқмайди. Лекин Назира пул сўраса, бирон истагини айтса, эри тезда Худони эслатади.

Назиранинг сабр косаси тўлди. Жаҳл устида эрига қараб: "Аллоҳдан келсин сизга. Текинхўр, тўнка!", деди.

Эрига бу гаплар оғир келиб, Назирани бўкаланги қилиб урди. Эрлик шаънига ҳақ гаплар тегиб кетган эди.

Назира тез ёрдам билан шифохонага ётқизилди. Шифокорлар бу ифлосликни ким қилганини сўрашди.
Шу пайт Назиранинг телефонига эридан хат келди.

"Мени айтма! Худодан қўрқ!"

@Hikoyalar