Telegram-канал ketabtopdf - کتاب خانه جامع 📚: Unsorted

کتاب خانه جامع 📚

04 Aug 2025 16:50

تولستوی سرنوشت انسان را شبیه مسافری می‌داند که در بیابان گرفتار حیوان وحشی می‌شود و مسافر بیچاره از ترس جانور درنده به چاه خشکی پناه می‌برد. اما در ته چاه متوجه اژدهایی می‌شود که دهانش را باز کرده تا او را ببلعد. او برای فرار از جانور درنده در بالا و اژدها در پایین به شاخه‌ای که در کنار چاه روییده است می‌چسبد. بعد از این‌که به شاخه می‌چسبد می‌بیند دو موش دارند ته شاخه را با دندان می‌جوند و متوجه می‌شود که به زودی شاخه می‌شکند و او به ورطه‌ی هولناک سقوط خواهد کرد، اما در همان حال می‌بیند چند قطره عسل روی برگ‌های شاخه نشسته است و سر خود را به طرف آن‌ها می‌برد تا با زبان آن‌ها را بچشد. بنابراین من در حالی که به شاخه‌ی زندگی چسبیده‌ام و می‌دانم اژدهای مرگ در انتظار من است و هر آن مرا تکه‌تکه خواهد نمود‌... سعی می‌نمایم قدری از این عسل‌ها برای تسلی خاطر خود بخورم، اما به زودی عسل لذت خود را برایم از دست می‌دهد و من فقط اژدهای خوابیده وموش‌ها را می‌بینم و نمی‌توانم چشم از آن‌ها بردارم. این‌ها افسانه نیستند بلکه حقیقت بدون پاسخ‌اند. این مسائل موجب می‌شود انسان فکر کند زندگی یک بازی احمقانه است و هیچ معنی منطقی ندارد. برای پرسش‌هایی نظیر زندگی چیست؟ بعد چه می‌شود؟ چرا باید زندگی کنیم؟ جوابی وجود ندارد و زیستن و زندگی کردن فاقد ارزش است. چه چاره و راه‌حلی برای انسانی که خود را در این وضعیت می‌بیند وجود دارد؟

تولستوی با قضاوت درباره‌ی زندگی چهار راه‌حل ارائه می‌دهد:

اول - نادانی و‌ جهل:

کسانی که این راه‌حل را برمی‌گزینند اصلاً با پرسش‌هایی ناراحت کننده خود را مواجه نمی‌نمایند. اما به محض اینکه این اشخاص مفهوم مرگ را تشخیص دهند، دیگر خود را به نادانی و جهالت نمی‌زنند.

دوم - طریق اپیکور است:

وی به شدائد زندگی معترف بوده و اعتقاد دارد باید از لذائذ زندگی که در دسترس ماست بهره‌ی کافی ببریم. از این طریق موش و اژدها را تحقیر نموده و مورد بی‌اعتنایی قرار می‌دهیم و فقط به خوردن عسل می‌پردازیم. تولستوی معتقد است این راه‌حل بسیاری از روشنفکران اطراف وی بوده است. اما خود تولستوی این راه‌حل را رد می‌کند چون نه به عمل درست انسان‌ها و نه به عسل در دسترس، اعتقادی دارد، زیرا فقط تصادف است که انسان را در مقابل عسل قرار می‌دهد، اما انسانی که عسل نداشته باشد مسلماً از لحاظ روحی و‌ معنوی شدیداً خسته می‌شود، زیرا دیگر زندگی برای او لذتی ندارد. اکثریت مردم نیز از عسل محرومند، زیرا در زمان زندگی تولستوی فقر و محدودیت بر توده‌ی ملت روس مستولی بود. اما اگر اکثریت توده‌ی محروم روسیه از عسل یعنی رفاه اقتصادی و اجتماعی و نتایج فرهنگی و حرکتی آن برخوردار بودند آیا تولستوی باز هم همین نظر را داشت؟

طریق سوم - خودکشی است:

به نظر تولستوی این راه‌حل افراد قوی و استثنایی است، زیرا آن‌ها با این بازی مسخره خاتمه داده و ترجیح می‌دهند بمیرند تا وجود داشته باشند. وسیله‌ی خودکشی نیز در اختیار همه هست اما اکثراً ترسو هستند و به این کار مبادرت نمی‌ورزند.

چهارم - طریق ضعف است:

این بدان معناست که حقیقت وحشتناک را می‌بینیم و می‌فهمیم و باز به زندگی می‌چسبیم. این نوع افراد نمی‌توانند منطقی عمل کنند و تولستوی می‌گوید او به این دسته تعلق دارد.

📚 سیمای فلسفی زندگی
✍ محسن فرشاد
📄 صفحات ۲۰ - ۲۱ - ۲۲

📕