مدرسه علوم انسانی
31 Jul 2025 10:33
Ⓜ️ مهم ترین عامل خوشبختی!
varooneh.vibe
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
31 Jul 2025 06:34
Ⓜ️ اثر آزادی عمل (اثر امکان مانور)
wiggle-room effect
📝 محمدرضا سلیمی
✔️چرا از آب گل‌آلود ماهی می‌گیریم؟
➕مایکل کالِت در کتاب Think Smarter که به فارسی «خوش‌فکری» ترجمه شده است میگوید: "شفاف‌سازی یا وضوح‌بخشی اولین و مهم‌ترین گام در تفکر نقادانه است. اگر شفاف‌سازی به‌خوبی انجام ندهیم، خودمان را در معرض خطر جدی قرار می‌دهیم. او در این کتاب راه‌هایی را برای شفاف اندیشیدن معرفی می‌کند و شرح می‌دهد."
➕زمانی که اطلاعات شفاف نیستند، امکان سوءاستفاده از آنها فراهم می‌شود. درواقع، وقتی که اطلاعات مبهم‌اند، پدیده‌ای شکل می‌گیرد که به آن «اثر آزادی عمل» یا «اثر امکان مانور» می‌گویند.
➕اثر آزادی عمل پدیده‌ای روان‌شناختی است که در آن افراد هنگامی که با اطلاعات یا شرایط مبهم مواجه می‌شوند، تمایل دارند آنها را به میل خودشان تفسیر کنند تا بتوانند رفتار غیراخلاقی یا خودخواهانه‌ی خود را توجیه کنند و آن را منطقی و اخلاقی جلو دهند، بدون اینکه احساس گناه کنند یا دچار عذاب وجدان بشوند.
➕وقتی افراد احساس می‌کنند که می‌توانند قوانین را دور بزنند و خودشان را اخلاقی هم جلوه دهند، احتمال اینکه عمل غیراخلاقی مرتکب شوند بیشتر می‌شود. درواقع، وقتی قوانین انعطاف‌پذیر و مبهم‌اند، برای افراد سودجو یا اختلاسگر «آزادی عمل» یا «امکان مانور» فراهم می‌شود تا بتوانند قوانین را به میل خودشان تفسیر و از آنها سوءاستفاده کنند.
➕پیامدها: «اثر آزادی عمل» موجب پنهان‌کاری، تقلب‌های نرم، بی‌بندوباری و بی‌‌صداقتی می‌شود. همچنین، این خطای شناختی سبب می‌شود افراد از زیر بار مسئولیت فرار و رفتارهای غیراخلاقی‌شان را توجیه کنند. هرچه شرایط مبهم‌تر باشد، امکان مانور بیشتر و احساس گناه کمتر می‌شود.
📌راه‌حل‌ها: اولین گام برای خنثی کردن خطای شناختی آزادی عمل شفاف‌سازی اطلاعات و قوانین است. همچنین، پاسخگو کردن افراد و پرورش خودآگاهی در آنها از دیگر راه‌های کاهش این خطای شناختی است.
➕اگر در اجرای قوانین محدوده‌ی آزادی عمل مجریان را مشخص و شفاف کنیم، کمتر قوانین را به نفع خودشان تفسیر می‌کنند؛ در نتیجه، کارهای خلاف و غیراخلاقی کاهش می‌یابد، زیرا افراد بیشتر به‌خاطر اینکه آزادی عمل دارند رفتار غیراخلاقی انجام می‌دهند، نه به‌خاطر میل به شرارت.
📮آموزش تفکر نقادانه
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
30 Jul 2025 16:34
Ⓜ️ از شلوغی تا شادی؛ چگونه تغییر کنیم؟
✔️خیلی از ما آدم‌ها به دلایل مختلف شاد نیستیم و از زندگی آن‌طور که باید، لذت نمی‌بریم.برخی تصور می‌کنند شاید با پول یا موفقیت شغلی بتوان این مشکل را حل کرد؛ اما خبر بد این است که چنین تصوری همیشه درست نیست. حتی در کشورهای دیگر و میان افراد موفق هم، «دل‌خوش نبودن» و «شاد نبودن» یک مسئله رایج است.
✔️این موضوع جالب، در یکی از مقالات هاروارد بیزینس ریویو با عنوان «چطور آدم‌های خیلی سرشلوغ خودشان را شاد نگه می‌دارند؟» مورد بررسی قرار گرفته. اما نتیجه این مقاله چیست؟
✔️تحقیقات نشان می‌دهد که برای داشتن یک زندگی خوب، سه عامل اساسی لازم است.اما برای ارتقای «کیفیت زندگی» چه باید کرد؟ این مقاله ۵ راهکار مؤثر پیشنهاد می‌کند که همگی با شواهد تجربی تایید شده‌اند.
➖امیرحسین خالقی در اکوکست این هفته توضیح می‌دهد.
📮 اکوایران
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
30 Jul 2025 12:30
Ⓜ️ برگی از خیانت های روسیه به مردم ایران
➕رابطه ی روسیه و ایران در دوران معاصر چگونه بوده و روسیه چگونه رفتاری با ایران داشته است؟سرانجام جاسوس های روسیه در ایران چی بود؟
📮آوای تاریخ
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
30 Jul 2025 10:31
Ⓜ️ هفت استمباد! در باب «واقعی» کردن قیمت ها
✔️1. قیمت واقعی یعنی قیمت بازار؛ واقعی تر از آن نداریم چرا که علامت مطلوبیت اهالی اقتصاد است و تمامی تصمیم های اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد. فقط بحث مصرف نیست و به طور خاص پس انداز و سرمایه گذاری و دیگر تصمیم های اقتصادی هم متاثر می شوند.
✔️2. قیمت بازاری مستلزم اینست که مالکیت کالای مورد مبادله (خاویار، طلا، ارز، بنزین یا هر چیز دیگر) مشخص باشد و رجحان ها و خواست وی را بازتاب دهد؛ این هم یعنی مالکیت «خصوصی» آن کالا؛ یک چیز از میزس یاد بگیریم اینست که وقتی دولت «مالک» یک کالاست یعنی مالک واقعی ندارد! وقتی در مورد کالاهایی مثل بنزین صحبت می کنیم که خروجی یک زنجیره تولید هستند که از چاه نفت شروع می شود کار دشوارتر هم می شود.
✔️3. از کدام بازار صحبت می کنیم ؟ شهر؟ استان؟ کشور؟ قاره؟ سراسر جهان؟ بازار یعنی جایی که عرضه و تقاضا به هم می خورند! یعنی طرفین به صورت خودخواسته (داوطلبانه) و بدون اجبار سیاسی پای کار بیایند! در این معنا چه بسا یک قیمت یکسان برای همه جغرافیای ایران بی معنا باشد (دستکم در کوتاه مدت!).
✔️4. کشف قیمت بازاری در شرایط تحریم و منع نقش آفرینی شرکت ها و بنگاه های خارجی اگر نه غیرممکن، بسیار دشوار است!
✔️5. قیمت های «غیرواقعی» شبکه ذینفعان خاص خود را به وجود می آورند و تغییر آن بسیار دشوار است؛ به زبان ساده، کسانی جیبشان پر می شود که در شرایط یک بازار آزاد نمی شد.
✔️6. در کشورهایی مثل ایران «غیرواقعی» بودن قیمت بعضی از کالاها را باید جزئی از قرارداد اجتماعی دولت و مردم به حساب آورد، برای رفتن به سوی قیمت بازار باید در آن قرارداد اجتماعی بازنگری شود که در دوره انسداد سیاسی شدنی نیست.
✔️7. اصلاح قیمت ها در کوتاه مدت نیازمند یک پروژه سیاسی است؛ مردم باید به امیدی فشارهای کوتاه مدت را تحمل کنند و آینده ای مطلوب را متصور شوند. باید مشوق هایی برای آنها تدارک دید که دوران گذار را تحمل کنند. این هم کار مشترک اهالی اقتصاد و سیاست است و نیازمند هوشمندی سیاسی، شانس مساعد و درجاتی از عوام گرایی و ... (خاویر میلی را ببینید!) چنین جمعی در فضای سیاسی ایران نداریم.
➕واقعی کردن قیمت ها دیر یا زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد اما به اصطلاح قاطعیت! در اجرای آن باعث می شود مثل آبان 98 مردم در خیابان پرپر شوند. ژست بیسمارک را نگیرید و بدون یک روابط عمومی هوشمندانه و ارتباط خوب با مردم با یک جامعه در حال انفجار بازی نکنید که مصیبت کم نداریم. الله اعلم.
📮کانال راهبرد/امیرحسین خالقی
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
30 Jul 2025 08:37
Ⓜ️ نابرابری اجتماعی، نه‌فقط یک مسأله اقتصادی، بلکه عاملی مستقل و تعیین‌کننده در تخریب سلامت روانی و جسمی است.
📌تحقیقات متعددی در روان‌پزشکی اجتماعی و علوم سلامت نشان داده‌اند که حتی در غیاب فقر مطلق، درک نابرابری—یعنی احساس مقایسه اجتماعی ناعادلانه—می‌تواند منجر به افزایش مزمن هورمون استرس (کورتیزول)، اختلالات اضطرابی، افسردگی، و تضعیف عملکرد سیستم ایمنی شود.
📌 مطالعات اپیدمیولوژیک در جوامعی با شکاف طبقاتی بالا، نرخ بالاتری از بیماری‌های قلبی، چاقی، دیابت نوع ۲ و مشکلات سلامت روان را گزارش کرده‌اند؛ صرفاً به این دلیل که افراد در سطوح پایین‌تر احساس کم‌ارزشی، ناامنی و بی‌عدالتی می‌کنند.
📌 این پدیده به‌عنوان Pathways of Inequality در ادبیات علمی شناخته می‌شود و شامل مکانیسم‌هایی چون:
➖استرس مزمن اجتماعی
➖کاهش سرمایه اجتماعی و حمایت روانی
➖کاهش حس کنترل و عاملیت
➖افزایش رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد یا پرخوری عصبی
✔️ نتیجه؟ برای ارتقای سلامت عمومی، نه‌فقط درمان فردی بلکه کاهش نابرابری‌های ساختاری باید در مرکز سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرد.
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
29 Jul 2025 17:35
Ⓜ️ اگر خوب حرف زدن را بلد نیستی، حرف نزدن را که بلدی!
✔️در تفکر نقاد ۳۵ مهارت داریم اما شاید هیچ‌کدام به اندازه «سکوت» بنیادین و اخلاقی نباشد!
✔️سقراط هم با سوال‌های پیاپی‌اش، فضای گفتگو را پر نمی‌کرد بلکه تهی می‌کرد… تا جایی که مخاطب، برای اولین بار صدای «فکر نکرده خودش» را در سکوت بشنود.
✔️ تفکر انتقادی با سکوت آغاز می‌شود؛ با پرهیز از واکنش‌های شتاب‌زده و با شناسایی واژه‌هایی که به‌جای روشنگری، ما را گیج می‌کنند.
jivegischool
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
29 Jul 2025 13:35
Ⓜ️ درنگ، پرسشگری و معنا
✔️تو اپیزود اول می‌ریم سراغ ابزارهایی برای شفاف‌تر فکر کردن. از «تفکر منظومه‌ای» می‌گیم، از پرسش به‌عنوان موتور محرکه ذهن، و از اهمیت درنگ، اون لحظه‌ای که به جای ادامه دادن، چند لحظه وایمیستیم، نگاه می‌کنیم و جا برای شکل‌گیری سوال‌ها باز می‌کنیم.
📮 جافکری
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
29 Jul 2025 09:33
Ⓜ️ #انیمیشنی که #جامعه‌انسانی را به صورت یک ضیافت شام مثال می‌زند. در حالیکه «سیستم» ، منابع را برای تعداد معدودی تأمین می‌کند، بقیه موجودات تنها از خوردنی‌هایی که «پسماند» روی میز باقی می‌ماند استفاده می‌کنند.
✔️عناصر اصلی و استعارات نمادین:
1⃣ هتل کنار دریا بر لبه پرتگاه است: نشان‌دهنده ساختاری شکننده در جامعه
2⃣شش خوک: نماد حکمرانان یا نخبگان ثروت اندوز. با بلعیدن منابع کشور و بی‌اعتنایی به دیگران
3⃣ گربه‌های سیاه و سفید دور میز: نمایندگان طبقه ضعیف جامعه ، حزبی یا جناحی که گاه التماس می‌کنند ، گاه از باقیمانده خوراک می‌خورند.
4⃣ مدیر هتل (گارسن): نماد قدرت‌های پشت‌پرده ، با ابزار ماشین جادویی که منابع را صرف نیاز خوک‌ها می‌کند.
5⃣ افعی در زیر میز: نمایان‌گر فساد سیستماتیک و وابستگی ساختاری عناصر قدرت به همدیگر.
6⃣ موش‌های کوکی: ابزار سرگرمی احزاب برای جلوگیری از شورش یا اعتراض گربه‌ها وقتی منابع تمام می‌شود.
7⃣ انقلاب گربه‌ها: اتحاد طبقات فرودست منجر به شورش می‌شود. آنها تبدیل به ببر (نماد قدرت جدید) می‌شوند و خوک‌ها را نابود می‌کنند.
📮 منبع
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
29 Jul 2025 06:32
Ⓜ️ به روح بلند هیتلر صلوات!
➕فرانچسکا آلبانیزه گزارش‌گر ویژه سازمان ملل می گوید: «نسل ما آموخته بود که نازیسم (هیتلر) بزرگترین شرّ است؛ و واقعاً هم بود. اما امروز، کشوری که میلیون‌ها نفر را از گرسنگی می‌میراند و کودکان را برای سرگرمی هدف گلوله قرار می‌دهد، و در عین حال، تحت حمایت دموکراسی‌ها و دیکتاتورها قرار دارد، به نماد تازه‌ای از بیرحمی بدل شده است.»
➕در برابر چشمان ما ۱۷ هزار کودک را کشته و ۳۳ هزار کودک دیگر را زخمی کرده اند و عملا چنان رفتار کرده اند که هیتلر را سفیدشویی کرده اند! بعد از صلوات بر روح بلند هیلتر :) باید فاتحه ای هم برای انسانیت برخی خواند! سازمان‌های حقوق بشری، وضعیت غزه را یک فاجعه انسانی (Humanitarian catastrophe) تمام‌عیار و نمونه بارز نقض حقوق بین‌الملل توصیف می‌کنند. اما به نظرم فاجعه دیگری نیز در جریان است و آن فاجعه اخلاقی (Moral catastrophe). سکوت، بی تفاوتی و انفعال بخش بزرگی از دولت‌ها و سیاستمداران جهان یک فاجعه تمام عیار اخلاقی است. البته برخی سیاست مداران بعد از ماه ها تازه اکنون یادشان افتاده که واکنش نشان دهند!
➕هانا آرنت یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین متفکران سیاسی قرن بیستم کتابی دارد به نام ابتذال شر که گزارشی است فلسفی و تحلیلی از محاکمه سرهنگ آدولف آیشمن.
➕آدولف آیشمن که بود؟ مسئول بخش امور یهودیان در اداره اصلی امنیت رایش که طراح و هماهنگ‌کننده حمل‌ونقل یهودیان به اردوگاه‌های مرگ مانند آشویتس، تربلینکا و دیگر مراکز کشتار بود. او شبکه‌ای اداری و حمل‌ونقلی ایجاد کرد تا یهودیان را از سراسر اروپا به مکان‌های نابودی منتقل کند.
➕کتاب او آموزه های بلندی دارد اما یکی از آن آموزه ها چنین است: انسان می تواند منطقی، خانواده دار و باهوش باشد اما در دام فقدان تأمل اخلاقی بیافتد. او می گوید: ناتوانی در تامل اخلاقی، سرچشمه اصلی ارتکاب شر است. ابتذال شر یعنی اینکه شر لزوماً از بدذاتی نمی‌آید، بلکه از ناتوانی در داوری و مسوولیت پذیری اخلاقی نشأت می‌گیرد. آیشمن کلید داوری مستقل اخلاقی را خاموش کرده بود!
➕او می گوید یکی از خطرناک‌ترین چیزها، آموزش شهروندان برای اطاعت مطلق و کنار گذاشتن داوری اخلاقی است و معتقد است حتی در نظام‌های جمعی، افراد باید مسئولیت فردی اخلاقی اعمال و رفتار خود را بپذیرند؛ چه آن کار شما سکوت باشد چه اقدام، چه فرمان برداری باشد و چه اعتراض؟ جای هانا آرنت این روزها خالی است که ببییند هیتلر و آیشمن ها دوباره جان گرفته اند!
🪧چه می توان کرد؟
🔻خب ممکن است بپرسید این برای من و شما چه معنی دارد؟ ما که نه سیاست مداریم و نه دولتمرد! به ما چه؟ ما که در موقعیت آیشمن نیستیم. ما چه می توانیم بکنیم؟
✔️چکاپ درونی: انسان امروز باید از شرم بمیرد که زنده ایم، نفس می کشیم و زندگی عادی می کنیم و پیش روی ما چنین فجایعی رخ می دهد. به شخصه خودم بابت فقر، گرفتاری و پریشانی مردم کشورم، پیش وجدان خودم شرمنده بودم و هستم. اکنون شرمندگی غزه نیز بر آن افزوده شده که چرا هیچ کاری نمی کنم. به عمیق ترین لایه های درون خود مراجعه کنیم اگر این رخدادها برای ما عادی شده، اگر احساس بی تفاوتی می کنیم، اگر از صمیم قلب (همانگونه که برای خود دعا می کنیم) دست به دعا برنمی داریم؛ باید به انسان بودن خودم شک کنيم! (که گاهی خود من شک کرده ام در زنده بودن انسانیت در وجود خودم) و تا تمام انسانیت در ما نمرده وتا اندکی نشانه های حیاتی آن زنده است باید آن را با تنفس مصنوعی، احیا کرد.
✔️مبارزه با فراموشی اجتماعی: با استفاده از گزارش های معتبر سازمان‌های حقوق بشری، خبرنگاران مستقل و...، محتوای مستند درباره وضعیت انسانی در غزه را بازنشر دهیم و نگذاریم لابه لای اخبار دیگر این موضوع فراموش شود. هر کاری کنیم جز سکوت.
✔️حمایت از خبرنگاران مستقل و سازمان‌های حقوق بشری: خبرنگاران و گزارشگران مستقل تحت فشارند. دست کم با لایک و فالو یا هرگونه کمک مالی یا معنوی می توانیم دلگرمی و پشت گرمی برای آنان باشیم.
✔️فشار مدنی از طریق نامه‌نگاری: می‌توانیم در کارزارهای جهانی شرکت کنیم یا نامه به نهادهای بین‌المللی مثل صلیب سرخ و سازمان ملل بفرستیم.
✔️تحریم توسط مصرف کننده: عدم خرید از شرکت‌هایی که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در این فاجعه نقش دارند (در صورت امکان البته).
✔️پرورش داوری اخلاقی به ویژه در نسل بعدی: اگر بخش از جامعه جهانی و بخشی از سیاست مداران امروزه سکوت کرده اند به خاطر آن است که چراغ وجدان اخلاقی و داوری مستقل اخلاقی در وجودشان خاموش شده. دست کم سعی کنیم نسل بعدی ما از ما با اخلاق تر، آگاه تر و انسان تر باشند. پرورش اخلاقیات را برای نسل بعدی از آموزش هوش مصنوعی و ریاضیات و زیست و فیزیکی و شیمی جدی تر بگیریم!
📮 دکتر مجتبی لشکربلوکی
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
مدرسه علوم انسانی
28 Jul 2025 17:35
Ⓜ️ چگونه درست عذرخواهی کنیم!؟
➕پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند که یک عذرخواهی مؤثر می‌تواند اعتماد را بازسازی کند، احساسات منفی را کاهش دهد و رابطه را ترمیم کند. در ادامه، پنج گام اساسی یک عذرخواهی اثربخش آمده است:
✔️۱.پذیرش مسئولیت
نقش خود را در خطا بپذیرید و از توجیه یا مقصر دانستن دیگران بپرهیزید. مثال: «من اشتباه کردم که دیر خبر دادم، و می‌پذیرم که باعث ناراحتی‌ات شدم.»
✔️۲.بیان صادقانه پشیمانی
پشیمانی باید واقعی، شفاف و بدون حالت دفاعی باشد.مثال:«متأسفم که با حرفم ناراحتت کردم.»
✔️۳.توضیح بدون توجیه‌گری
رویداد را توضیح دهید،اما از سرزنش دیگران یا دفاعیات طولانی خودداری کنید.مثال:«به‌خاطر استرس کار نتونستم به قولم عمل کنم، اما این دلیل کافی نیست.»
✔️۴.جبران و اقدام اصلاحی
برای جبران اشتباه یا اصلاح رفتار، پیشنهاد مشخصی بدهید.مثال:«اگر کاری هست که بتونه جبران کنه، حتما انجامش می‌دم.»
✔️۵.تعهد به تغییر در آینده
نشان دهید که از خطا درس گرفته‌اید و برای پیشگیری از تکرار آن تلاش خواهید کرد.مثال: «تلاش می‌کنم برنامه‌هام رو بهتر تنظیم کنم تا دیگه این اتفاق نیفته.»
🛄 @ || مدرسه علوم انسانی
Читать полностью…
26197