796
¤ Ирфон ¤ Ҳикмат ¤ Панд ¤ Шеър ¤ Байт ¤ Ғазал ¤ Андеша (аз бузургони олами классикӣ ва ҷадид) http/t.me/ADABIYOTI_KLASSIKI
🔶Чаҳор нуни роҳкушо
Барои робитаи хуб ва иҷоди оромиш:
✨набин
✨нагӯ
✨нашнав
✨напурс
Дар чи маврид, чи гуна?
🍁 Набин
1 -айби мардумро набин;
2 -масоили ҷазои дар зиндагӣ, хонаводагиро набин;
3 -корҳои хуби худатро, ки барои дигарон анҷом медиҳӣ, набин;
4 -гоҳе бояд вонамуд кунӣ, ки надидӣ;
🍁 Нагӯ
1 -ҳар чи шунидӣ нагӯ;
2 -ба касе, ки ҳарфат дар ӯ таъсир надорад нагӯ;
3 -сухане, ки диле наёзорад нагӯ;
4 -ҳар сухани ростеро, ҳар ҷо нагӯ;
5 -ҳар хайре, ки дар ҳаққи дигарон карди нагӯ;
6 -розро нагӯ, ҳатто ба наздиктарин афрод;
🍁 Нашнав
1 -ҳар сухан арзиши шунидан надорад;
2 -вақте ду нафар оҳиста сухан мегӯянд, сайъ кун нашнавӣ;
3 -ғайбатро нашнав;
4 -гоҳе вонамуд кун, ки нашнидӣ;
🍁 Напурс
1 -он чиро, ки ба ту марбут нест напурс;
2 -он чи ки шахс аз гуфтанаш шарм дорад напурс;
3 -ончи боиси озори шахс мешавад, напурс;
4 -он пурсише, ки дар он фоидае нест напурс;
5 -он чи ки муҷиби ихтилоф ва низоъ мешавад, напурс;
Гавҳари пурбаҳое аз ашъори #Мавлоно
тақдим барои азизон!
Шаби дустони гиромӣ пур меҳру оромиш бод!
Биё, то қадри яқдигар бидонем,
Ки то ногаҳ зи якдигар намонем.
Чу мўъмин оинаи мўъмин яқин шуд,
Чаро бо оина мо рўгаронем?
Каримон ҷон фидои дўст карданд,
Сагӣ бигзор, мо ҳам мардумонем.
Фусуни «қул аъузу қул ҳуваллоҳ»
Чаро дар ишқи ҳамдигар нахонем.
Ғаразҳо тира дорад дўстиро,
Ғаразҳоро чаро аз дил наронем.
Гаҳе хушдил шавӣ аз ман, ки мирам,
Чаро мурдапарасту хасми ҷонем?
Чу баъд аз марг хоҳӣ оштӣ кард,
Ҳама умр аз ғамат дар имтиҳонем.
Кунун пиндор: мурдам, оштӣ кун,
Ки дар таслим мо чун мурдагонем.
Чу бар гўрам бихоҳӣ бўса додан,
Рухамро бўса деҳ, к-акнун ҳамонем.
Хамўш кун мурдавор, эй дил, азеро,
Ба ҳастӣ муттаҳам мо з-ин забонем.
Худоё,
Диламонро дар ҷуйбори раҳматат чунон шустӯшу деҳ,
ки ҳар ҷо нафрат ҳаст дӯстӣ,
ҳар ҷо яъс ( навмедӣ) ҳаст, уммед ва ҳар куҷо захме ҳаст , дармон ҷояшро бигирад.....
Субҳи зебои азизон ба хайр бод!
Сухан он гаҳ кунад ҳаким оғоз,
Ё сарангушт сўйи луқма дароз.
Ки зи ногуфтанаш халал зояд,
Ё зи нохўрданаш ба ҷон ояд.
Лоҷарам, ҳикматаш бувад гуфтор,
Хўрданаш тандурустӣ орад бор.
#Саъдӣ
Он шунидастӣ, ки дар ақсойи Ғўр,
Борсолоре бияфтод аз сутур.
Гуфт: “Чашми танги дунёдорро
Ё қаноъат пур кунад ё хоки гўр!”
#Саъдӣ
Ғубори муҳлати ҳастӣ касе чӣ бишкофад,
Зи хок мешунавем, ин ки бод зиндонист.Макун таҳияи ороиши дигар, Бедил,
Чароғи маҳфили таслим чашми қурбонист.
#Бедил
Ғазали зебое аз #Мавлоно_Румӣ
Худовандо ба қудрат беназирӣ,
Ки ҳусни лоназирӣ бартанидӣ.
Бигӯ, эй гул, ки ин лутф аз ки дори,
На хори хушк буди мехалидӣ.
Ту ҳам , эй чашм ҷинси хок будӣ,
Бигуфти ман чи бинам, ҳам бидидӣ.
Ту ҳам , эй пой , барҷо монда будӣ,
Давонидат давонанда давидӣ.
Биё уммед бин, ки нек набувад,
Дар ин уммед , беҳад ноумедӣ....
#Шарҳи_ғазал
Яке аз зеботарин ва ғанитарин ғазал, дар васфи Худованди беҳамто.
Хитоб ба Аллоҳи мутаъол ки дар қудрату халқ зебою беназир аст.
Ва ба таври истиора хитоб.ба гул ки аз он шохаи хушки пур аз хор ин ҳама латофати мавҷуд дар гулро аз куҷо оварди?
Ва боз хитоб ба чашм ки ту ки аз хок будӣ чигуна қодир ба дидан шудӣ?
Ва боз хитоб ба пой ки туро он давонанда қодир ба давидан кард , вагарна ту қодир ба ҳаракат набудӣ.
Бо ин ҳама осори саршор аз уммед , ноумеди ҷойгоҳе надорад.....
Афтод санге аз боме,
Бар сари орифи накӯноме,
Гуфт: -Ҳамд, эй Худои банданавоз,
Шокирам, эй Карими сангандоз.
Роҳраве гуфт: -Ин чи гуфтор аст?
Кай Худо шукрхоҳи озор аст?
Хандае карду гуфт он доно:
-Ту чи донӣ ҳадиси ӯ бо мо?
Хост гӯяд хуфя дар гӯшам:
-Эй, фалонӣ нестӣ фаромӯшам!..
Дило, то кай ҳамеҷӯйи манеро
Чи дорӣ дӯст ҳарза душманеро?!
Чаро ҷӯйӣ вафо аз бевафое
Чи кӯбӣ беҳуда сард оҳанеро?!
@ADABIYOTI_KLASSIKI
Ё раб, назаре бар мани саргардон кун,
Лутфе ба мани 'дилшудаи ҳайрон кун,
Бо ман макун, он чи ман сазои онам,
Он чи аз караму лутфи ту зебад он кун...
#Абӯсаид_Абӯлхайр
*дилшуда- ошиқ, шефтаву шайдо
Панҷ чиз аст ки наметавон онҳоро боз гардонд;
🍃Санг пас аз партоб шудан;
🍃Ҳарф пас аз гуфтан;
🍃Мавқеъият пас аз поён ёфтан;
🍃Замон пас аз гузаштан;
🍃Дил пас аз шикастан.
Ҳаргиз аз касе ҳасодат накун, ба хотири неъмате ки Худо ба ӯ дода,
зеро ту намедонӣ Худованд чи чизеро аз ӯ гирифтааст...
Ва ҳаргиз ғамгин мабош вақте Парвардигор чизеро аз ту гирифт, зеро ту намедони , ки Аллоҳи мутаъол чи чизеро ба ивази он ба ту хоҳад дод....
Одам аз бехирадӣ бандагии одам кард,
Гавҳаре дошт, вале назри Қубоду Ҷам кард,
Яъне дар хӯи ғуломи зи сагон хортар аст,
Ман надидам ки саге пеши саге сар хам кард.
#Иқболи_Лоҳурӣ
Субҳу ману як даста гулу ёсуману ноз,
Як шох наботу ғазали Ҳофизи Шероз,
Имруз дуову ғазалам *бадрақаи ту,
Зебо бишавад рузи ту аз лаҳзаи оғоз....
*бадрақа- раҳнамо, роҳбалад
Вой, агар марди гадо, як шаба султон бишавад,
Мисли ин аст, ки гурге саги чӯпон бишавад.
Ҳар куҷо ҳудҳуди доно биравад кунҷи қафас,
Ҷуғди вайронанишин муршиди мурғон бишавад.
Сарзамине, ки дар он қаҳт шавад озодӣ,
Гарчӣ девор надорад, худи зиндон бишавад.
Боғбоне, ки ба наҷҷор диҳад боғашро,
Фаслҳояш ҳама ҳамранги зимистон бишавад.
Нохудо! Дилхуши ин оби ором набош!
Вой аз он лаҳза, ки ҳамгомаи тӯфон бишавад.
Дорам сухане бо туву гуфтан натавонам,
В-ин дарди ниҳонсуз нуҳуфтан натавонам.
Ту гарми сухан гуфтану аз ҷоми нигоҳат,
Ман маст чунонам ки шунуфтан натавонам.
Шодам ба хаёли ту чу маҳтоби шабонгаҳ,
Гар домани васли ту гирифтан натавонам.
Бо партави моҳ ояму чун сояи девор,
Гоме зи сари кӯи ту рафтан натавонам.
Дур аз ту, мани сӯхта дар домани шабҳо,
Чун шамъи саҳар як мижжа хуфтан натавонам.
Фарёд зи бемеҳриат ,эй гул , ки дар ин боғ,
Чун ғунчаи поиз шукуфтан натавонам.
Эй, чашми сухангӯй ту бишнав зи нигоҳам,
Дорам сухане бо туву гуфтан натавонам...
#Шафеъи Кадканӣ
Имруз рузи бузургдошти одамушшуаро Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ аст!
Ин рузи бузургвор барои дустдорони назми форсу тоҷик муборак бод! Гар сарӣ ёбад ба олам кас ба некӯ шоирӣ,
Рӯдакиро бар сари он шоирон зебад сарӣ!
#Соиби_Табрезӣ зебо гуфта:Ман аз беқадрии хори сари девор донистам, Ки нокас кас намегардад аз ин боло нишастанҳо...
Кай сер ба дарди гушнагӣ зор шавад,
Бе дард куҷо шарики бемор шавад.
Бигзашта равад савора аз раҳ чу бод,
Аз ҳоли пиёда кай хабардор шавад.
#Лоиқ
Ончи напсандӣ ба худ, эй шайхи дин,
Чун писандӣ бар бародар, эй амин?
Ин надонӣ, ки пайи ман чаҳ канӣ,
Ҳам дар он чаҳ оқибат худ афканӣ?
“Ман ҳафар биъран…” нахондӣ аз хабар?Ончи хондӣ, кун амал, ҷони падар.
#Мавлоно
Пеш аз ману ту лайлу наҳоре будааст,
Гарданда фалак низ ба коре будааст.
Зинҳор қадам ба хок оҳиста ниҳӣ,
К-он мардумаки чашми нигоре будааст.
#Хайём
Афв аз гуноҳ фазл бувад, интиқом адл,
З-он то ба ин зи чархи барин то замин раҳ аст. Кай фазлро гузораду орад бар адл рўй
Доно, ки аз тафовути ин ҳар ду огаҳ аст?
#Ҷомӣ
Дустони азиз, субҳи ҳамагон ба хайр !
Имшаб дар яке аз саҳфаҳои интернетӣ як шеъри ҳаҷвиеро хондам ки касро вориди андеша месозад.
Мунозира бо хар
Рӯзе ба раҳе маро гузар буд,
Хобида ба роҳ ҷаноби хар буд.
Аз хар ту нагӯ ки чун гуҳар буд,
Чун соҳиби дониши ҳунар буд.
Гуфтам ки ҷаноб дар чи ҳоли?
Гуфто ки вазъ бошад олӣ!
Гуфтам , ки биё харӣ раҳо кун,
Одам шаву баъд аз он сафо кун.
Гуфто , ки бирав маро раҳо кун,
Захми тани хешро даво кун.
На зулм ба дигаре намудем,
На аҳли риёву макр будем.
Розӣ чу ба ризқи хеш будем,
Аз суфраи кас нон нарабудем.
Диди ту харе кушад хареро?
Ё ин ки бурад зӣ тан сареро?
Диди ту харе ки кам фурӯшад?
Ё баҳри фиреби халқ кӯшад?
Диди ту харе ки ришвахӯр аст?
Ё бар хари дигаре савор аст?
Диди ту харе шикаста паймон?
Ё ин ки зӣ дигаре барад нон?
Дидам суханаш ҳама матин аст,
Фармоиши ӯ ҳама яқин аст.
Гуфтам ки зи одами сари ту,
Ҳарчанд ба диди мо хари ту.
Биншастаму орзу намудам,
Бар халқи хеш рӯ намудам.
Эй, кош ки қонуни харият,
Ҷорӣ бишавад ба одамият...
Ба зудӣ тӯша кун, эй бехабар, азми сафар дорӣ,
Чаро дилбастагӣ бо ин ҷаҳони раҳгузар дорӣ?
Ки охир сар ба болиниву ҷон дар чанги Азроил,
Нафас дар ғарғара печида хун андар ҷигар дорӣ.
Чи суд аз бистару болин, ки рӯйи тахта меоӣ,
Ба гӯри тангу торики лаҳад рафта мақар дорӣ.
Ба аҷзи хеш, эй мушти ғубори хаста, қоил шав,
Чӣ мушкилиҳо, ки андар пеши рӯ, эй бехабар, дорӣ.
Бикун хайре, ки дар гармои маҳшар соябон гардад,
Ҳамон рӯзе, ки бо сад доғ сар аз хок бардорӣ.
Зи девони лаҳад ояд ба дастат номаи аъмол,
Зи ваҳми додани аз сӯйи чап ҳар сӯ назар дорӣ.
Ба дил нуре агар аз зикри Ҳақ пайдо кунӣ ин ҷо,
Миёни аҳли маҳшар рӯй чун нури қамар дорӣ.
Барои худ чаро дорӣ бинои хонаи рангин,
Макони хобгаҳ,эй бехабар, ҷои дигар дорӣ.
Ҷунунӣ, гар ба фардо ҷилваи дидор мехоҳӣ,
Ду дида доимо аз иштиёқи дӯст тар дорӣ.
#МАВЛАВИ_ҶУНУНӢ
Офот аз ҳавас ба сарат ҳола мешавад,
Ин шуълаҳо зи дасти ту ҷаввола мешавад.
З-ин корвон чӣ суд, ки ҳар кас чу нақши поАз саъй пеш тохта, дунбола мешавад.
#Бедил
Аҷаб ай ишқ!
Чи ҳоле, чи дарде, чи шигифте!?
Чу даҳонам бигрифтӣ, ба дарун рафт баёнам...
Ҳикмате. аз #Маснавии_маънавии_МавлоноҚавлу феъли 'бетаноқуз боядат
То қабул андар замон пеш оядат...
#Шарҳ:
Агар мехоҳи барои ҳамеша мақбул ва қобили эътимод бошӣ, бояд байни сухан ва аъмолат ихтилоф набошад...
*таноқуз - мухолифат.
Мутриби ишқ аҷаб созу навое дорад,
Нақши ҳар нағма ки зад , роҳ ба ҷое дорад,
Олам аз нолаи ушшоқ мабодо холӣ,
Ки хуш оҳангу фараҳбахш навое дорад....
#Ҳофиз
Шукри Яздон тавқи ҳар гардан бувад,
Не ҷидолу рӯ турш кардан бувад...
Шукру сипоси Ҳақ Таъоло монанди тавқест дар ҳар гардан ва шукру сипосгузорӣ бар ҳар кас воҷиб аст, на ин ки аз ин тавқ биноливу рӯй турш кунӣ.
Ҳатто агар зиндагӣ ба комат хуш наёмад , шукр баҷо биёвар ва гилоя накун...
Субҳи зебои дустони азиз ба хайр бод!
Бароятон рузи хушу пурфайзу барокатро аз Аллоҳи мутаъол хоҳонам.
🍃🌹🍃🌹🍃🌹
Сухан хубаст зи аввал, хотири касро наранҷонад,
Ки баъд аз гуфтугӯ, суде надорад , лаб газиданҳо...
#Қасоби_Кошонӣ
Ту некўравиш бош, то бадсигол,
Ба нақси ту гуфтан наёбад маҷол!
Чу оҳанги барбат бувад мустақим,
Кай аз дасти мутриб хўрад гўшмол?!
#Саъдӣ