12480
آرمان ادبسار پالایش زبان پارسی والایش فرهنگ ایرانی instagram.com/AdabSar گردانندگان: بابک مجید دُری @MajidDorri پریسا امام‌وردیلو @New_View فروشگاه ادبسار: @AdabSaar
🌳 امردادگان و افسانه‌ی ایزدبانوانی که گیاهان را باز رویاندند
🌳 امرداد و خرداد دو ایزدبانوی ایران باستان و امشاسپندان پس از پیدایش کیش زرتشتی بودند. امشاسپندان نمودهای خداوند در جهان به شمار می‌آمدند. جاودانانی که در برابر آفرینشِ یک یا چند پدیده از هستی بایستگی‌هایی(وظایفی) داشتند.
🌳 بر پایه‌ی افسانه‌ها ایزدبانوان یا امشاسپندان امرداد و خرداد همواره در کنار هم بودند. امرداد گیاهان را می‌رویاند، گله‌ها و رمه‌ها را می‌افزود و می‌کوشید تا گیاهان پژمرده نشوند. او پشتیبان پاکیزگی بود و با بیماری‌سازها پیکار می‌کرد. خرداد نیز با یاری «تیشتر» یا ایزد باران و «واتَه» یا ایزد باد نگهبان آب بود، آرامش را در زمین برپا می‌کرد و به گیاهان شادابی می‌بخشید. آن‌ها نمایندگان رویش و زندگی بودند.
🌳 در افسانه‌های ایرانی آفرینش زمانی که اهریمن به آفرینش نخستین در جهان تازید، ایزد امرداد از سرشت و هستی گیاهان نگهبانی کرد. او گیاهان خشک شده و آسیب دیده از سوی اهریمن را برگرفت، سایید و با یاری ایزدان باد و باران در جهان پراکند تا اینگونه رستنی‌های گوناگون دوباره در همه‌ی جهان سر از خاک بیرون آرند.
🌳 بر پایه‌ی این افسانه‌ها، خرداد و امرداد دشمنی داشتند که گماشته‌ی اهریمن بود تا کارشکنی کند.
دشمن خرداد دیو گرسنگی بود و «تَئیری/تئرو» نام داشت. دشمن امرداد دیو تشنگی به نام «زئیری/زئیریچ/زاریچ» بود. کار زئیری این بود که زهر بسازد و تئیری گیاهان و جانواران را با این زهر آلوده کند و از میان ببرد. ولی خرداد و امرداد با همکاری هم از زهرآگین شدن جهان و پژمردن گیاهان پیشگیری کردند و سرزندگی در سرتاسر هستی نمایان شد.
🌳 به هنگام جشن امردادگان میان ایزدبانوی امرداد و تئیری یا دیو گرسنگی ستیز درمی‌گیرد. در این هنگام امرداد نیازمند بخشش (خیرات) و نیایش مردم به درگاه اهورامزدا است. زیرا با نیکی مردم در زمین و دَهِش آنان به درگاه خدا نیرومند می‌شود. او بر تئیری یا تئرو پیروز می‌شود تا گیاهان برویند، مردمان کشاورزی و خوراک داشته باشند و دیو گرسنگی از میان برود.
«بهرام فره‌وشی» هاروت و ماروت را با خرداد و امرداد هم‌ریشه می‌دانست ولی برای دیدگاه خود گواه (سند) نیاورده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
goo.gl/lMU3tf
📚 برگرفته از:
۱- تارنمای ایران‌بوم، برداشت آزاد از یادداشت «امرداد، نامیرایی که مردنی شد» #سیمین_دخت_گودرزی
۲- تاریخ اساتیری ایران #ژاله_آموزگار
۳- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
🌳 @AdabSar
چنین‌ست آیینِ خُرَّم‌جهان
نخواهد به ما برگشادن نهان
انوشه کسی کو بزرگی ندید
نبایستش از تخت شد ناپدید
بکوشیّ و آری ز هر گونه چیز
نه مردم نه آن چیز مانَد به نیز
بیا تا همه دستِ نیکی بَریم
جهانِ جهان را به بد نسپَریم
خُنُک آن که جامی بگیرد به دست
خورَد یادِ شاهانِ یزدان‌پرست
چو جام نبیدش دَمادَم شود
بخسپد بدان‌گه که خُرَّم شود
#فردوسی
هماره:
ز مرداد* باش از بَر و بومْ شاد
*امرداد
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
💐
💐💐
🔲 دنباله‌ی واژه‌های پارسی در زبان تازی
▪️ شَنجَرف = از پارسی شَنگَرف، sangarf، چیزی باشد که از سیماب و گوگرد سازند و نگارگران به‌کار برند
▫️ شُوال = از پارسی گُوال، جُوال
▪️ شنطه = از پارسی شنار، ننگ و زشتی
▫️ شِنغیر = از پارسی شنگ(sang)، شیرین رفتار، شنگول، زشت‌خوی، دزد
▪️ شِنقار = از پارسی شنغار، از پرندگان شکاری همانند چرغ
▫️ شَنکبیل = از پارسی زنجپیل
▪️ شَنگل = از پارسی چنگل، جاکلید در، چنگکی برای آویختن رخت
▫️ شَنیز، شونیز = از پارسی سیاه‌دانه
▪️ شُواظ = از پارسی سوزا (سوزاندن)، گرمی، آتش بدون دود
▫️ شَوال = بنگرید به چوال
▪️ شَوالَهُ = از پارسی شَو‌الَک، شَوال(بوقلمون)
▫️ شواهین = از پارسی شاهین، sahin، بلندپرواز، پرنده‌ای شکارگر از تیره‌ی بازها
▪️ شوباش = از پارسی شاباش. sa-bas، فشرده‌ی شادباش، زری را گویند که به خنیاگران می‌دادند
▫️ شُوبَق، شوبَک = از پارسی چُوبک، وردنه (چوب خمیر پهن کن)
▪️ شوبند = از پارسی شوب (دستمال) و بند، سینه‌بند اسب، روبند
▫️ شوت = از پارسی سوشیانس پیشوای اکنون زردشتیان
▪️ شَوذَر = از پارسی چادُر، دواج (لحاف)
▫️ شَوذَنُوق، شَوذَق، شوذانِق = تازی گشته‌ی شاهین
▪️ شوربا = از پارسی شور و با، انگلیسی گشته‌ی soup
▫️ شوره = از پارسی شوره، sure چیزی سپید و نمک مانند که در شوره‌زارها پدید می‌آید
▪️ شَوشَب = از پارسی شپش، از واژه‌ی اوستایی sips که در پهلوی spis شپش می‌باشد. کژدم، زشت‌خوی
▫️ شوشَهٔ = از پارسی شوشِه، suse شفشه، شوکه‌ی سیم و زر که درناوچه‌ی پولادین ریزند، شمش زر و سیم، کاکُل
🔲 @AdabSar
دنباله دارد
📜 بازخن‌ها:
۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان
۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
۳- وام‌واژه‌ها در زبان عربی، شهاب‌الدین احمد خفاجی مصری، ترجمه حمید طبیبیان
۴- فرهنگ ریشه شناسی زبان پارسی، مصطفا پاشنگ
✍ گردآوری: #بزرگمهر_صالحی
#واژه_های_پارسی_در_زبان_عربی
🔲 @AdabSar
هر که جز پیمانه با من بست پیمانی شکست
نیست بیجا گر که می‌بوسم لب پیمانه را
#عماد_خراسانی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی
🔻قیاس= هم‌سنجی، سنجش، وراندازی، فراسنجی، برآورد، برابریابی، آمایش، اَنگاشت، اندازه‌گیری
🔻قیاسات= سنجش‌ها، آمایش‌ها
🔻اصحاب قیاس= پیروان رای، خداوندان اندیشه
🔻بی‌قیاس= بی‌اندازه، بی‌شمار، بی‌کران، بسیار، نسنجیده
🔻روشن‌قیاس= زیرک، تیزهوش، خرده‌سنج
🔻صاحب‌قیاس= رای‌مند، کاردان، کارشناس، آگاه، روشن‌بین، ژرف‌نگر
🔻قابل قیاس= سنجش‌پذیر، سنجیدنی، آمایش‌پذیر
🔻مقدمه قیاس= زمینه‌ی کرویز
🔻قیاس استثنایی= آمایش جداکرد
🔻قیاس اِقترانی= آمایش فرایی
🔻قیاس بسیط= آمایش ساده
🔻قیاس به نفس= باخود برابری، باخود
🔻قیاس‌پذیر= سنجش‌پذیر، سنجیدنی، آمایش‌پذیر
🔻قیاس خَلفی= آمایش واپسین
🔻قیاس سَفسَطی= آمایش زپاکانی
🔻قیاس شرطی= آمایش سامه‌ای
🔻قیاس شعری= آمایش پنداری
🔻قیاس عکس= آمایش وارون
🔻قیاس غیرکامل= آمایش ناهَنگَرت
🔻قیاس فَراسی= آمایش دریایی
🔻قیاس فی نفسه= آمایش دَرخودی
🔻قیاس کامل= آمایش هَنگَرت
🔻قیاس‌کردن= سنجیدن، برآوردکردن، برابرکردن
🔻قیاس‌گرفتن= هم‌سنجیدن، هم‌سنجی‌کردن، سنجیدن، اندازه‌گرفتن
🔻قیاس مرکب= آمایش هَمبَوِش، آمایش هَمکرد
🔻قیاس مساوات= آمایش برابری
🔻قیاس مستقیم= آمایش سرراست، رودرروی، آمایش واپَسی
🔻قیاس مع‌الفارق= هم‌سنجی نابرابر، سنجش نابرابر، سنجش ناسان
🔻قیاس معکوس= آمایش وارون
🔻قیاس مقاومت= آمایش بازدار
🔻قیاس مقصول= آمایش جُدایَند
🔻قیاس موصول= آمایش پِیوَستار
🔻قیاس مخالفت= آمایش ناساز
🔻مقایسه= هم‌سنجش، سنجش، هم‌سنجی، سنجیدن، برابری
🔻قابل مقایسه= سنجیدنی
🔻مقایسه‌کردن= هم‌سنجیدن، هم‌سنجی‌کردن، سنجیدن
🔻مقیاس= پیمانه، اندازه، سنجه، سنجینه، سنجش، سنجیدار
🔻مقیاس‌کردن= اندازه‌کردن، سنجیدن
🔻مقیاس‌الارتفاع= بُلَنداسنج، فرازیاب، اوگ(اوج)نما، افرازیاب
🔻خط مقیاس= خد سنجش، خد سنجه
🔻در مقیاس وسیع= در اندازه‌ی کلان
✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#قیاس #قیاسات #مقایسه #مقیاس
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادبسار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
برداشت از نبیگ (کتاب) پارسی سوم دبستان
سراینده: بیوک ملکی
فرستنده: فرهود ربیعی
#چکامه_پارسی
*صحرا: تنها واژه‌ی بیگانه
@AdabSar
چاه است و راه و دیده‌ی بینا و آفتاب
تا آدمی نگاه کند پیش پای خویش
چندین چراغ دارد و بی‌راه می‌رود
بگذار تا بیفتد و بیند سزای خویش
#سعدی
#چکامه_پارسی
💡 @AdabSar
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی
🔻آقا = سَروَر، کَدبان( کدبانو=خانم)، کیا، پانا، کَدیوَر، سرکار، بان، بزرگ، مِهتَر، خواجه
🔻آقازادگی = بزرگ‌زادگی
🔻آقازاده = (Gentleman)، گوهرمَرد، مِهپور، بزرگ‌زاده
🔻آقامنش = (Gentleman)، جوانمرد
🔻آقایی = سَروَری، کیایی، کَدبانی، پانایی، بانی
✍نمونه:
🔺آقای طهماسبی تشریف آوردند =
کیا تهماسپی آمدند
🔺این جعبه را به آقای اسفندیاری تحویل دهید =
این بسته را به سَروَر اسپندیاری بسپارید
🔺آقافیروز را سلام برسانید =
پاناپیروز را درود برسانید
🔺خدمت آقاکیومرث خیرمقدم عرض می‌کنم =
به مِهترگیومرت خوش‌آمد می‌گویم
🔺آقایی از سر و روش می‌باره =
بزرگی از سر و رویش می‌بارد
✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#آقا #آقایی #آقازاده #آقازادگی #آقامنش
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادبسار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
پویایی هر زبان زمانی آغاز می‌شود که از ایستایی دوری گزیند. «ضیاالدین هاجری»
🖋📋 واژه‌های بیگانه در دستور زبان پارسی
«بخش چهاردهم»
گردآورنده: #بزرگمهر_صالحی
#مبهمات = پوشیده‌ها، اَچمان، اَچم‌ها (اَ+چَم+ها)
#مترادف = همتا، هم‌چم، هم‌مایه
#متشابه = همگون، همانند
#متضاد = ناهمتا
#متعدی = گذرا
#متکلم = گوینده، سخنگو
#متکلم_مع_الغیر = نخست‌کَس چندین، نهان پیوسته‌ی ناکارورز
#متکلم_وحده = تک‌گو، سخنگو
#متمم = وابسته، پَرگر، پرداختار، رساکننده
#مثنی (مُثنی) = دودیل، دوشده، دوکرده
#مجهول = پذیرا، کانسته، ناشناس
#مخرج_حروف = برآمدگاه وات‌ها
#مخرج = برامدگاه، برونگاه
#مخفف = کوته، کاهیده، کاستک
#مد (مَدّ) = مشیده، کلاهه، واتکش
#مرجع = بازخَن، واگرد
#مرخم (مُرَخّم) = بُریده، کاهیده
#مرکب (مُرَکب) = آمیخته، هَمکرد
#مزید_مؤخر = پسواژه، پسوندواره
#مستتر = پوشیده، پنهان ، در پرده
#مستقبل = آینده، رابه ی آینده
#مستقیم = راسته، درست، یک‌راست، سَرراست
#مسند (مُسنَد/محمول) = گُزاره
#مسندالیه (موضوع) = نِهاد، نهشت
دنباله دارد
#پارسی_پاک
🖋📋 برجسته‌ترین بازخن‌ها (منابع):
۱- پیوست‌های فرهنگ ساختاری زبان پارسی، ضیاالدین هاجری
۲- فرهنگ نظام با ریشه‌شناسی، محمدعلی داعی‌الاسلام
۳- فرهنگ ریشه‌شناختی اخترشناسی، محمد حیدری ملایری
📋🖋 @AdabSar
بر آتش تیزم بنشانی بنشینم
بر دیده‌ی خویشت بنشانم ننشینی
با من به زبانی و به دل با دگرانی
هم دوست‌تر از من نبود هرکه گزینی
#سنایی
#چکامه_پارسی
فرتور(عکس) از #ابراهیم_نوروزی
🪕 @AdabSar
🍎🍏 جشن خام‌خواری و ستایش میانه‌روی در زندگی
🥬 یکی از جشن‌های باستانی ایران به گفته‌ی ابوریحان بیرونی جشن خام‌خواری در سرزمین سُغد باستان و بخشی از خراسان بود. سرزمین سغد باستان ایرانی‌نشین و پیرو فرهنگ و آیین‌های ایرانی بود که بخش‌هایی از آن همچون سمرکند (سمرقند) و بخارا پس از تازش تازیان از فرهنگ، ادب و آیین‌های ایران پاسداری کردند.
🫑 سرزمین سغد گاهشمار (تقویم) ویژه‌ی خود را داشت که با گاهشمار ایرانی همسانی بسیاری داشت. روز جشن خام‌خواری در ماه «پوساک» یا «پوساکیچ» (ماه چهارم سغدی) و «دی به مهر روز» برابر با پانزدهم تیر در گاهشمار کهن ایرانی برگزار می‌شد. بیرونی از این جشن با نام «غفس» و «عمس» یاد کرده است.
🥦 مردم در #جشن_خام_خواری از خوردن گوشت، هرگونه فراورده‌ی جانوری و هر خوراکی که با آتش پخته شده باشد پرهیز می‌کردند. شوربختانه از دیگر آیین‌های این جشن آگاهی در دست نیست.
🥗 بر پایه‌ی افسانه‌های کهن ایران که در شاهنامه‌ی فردوسی هم آمده که بیش‌روی (زیاده‌روی) در گوشت‌خواری پدیده‌ای است که به دست آژی‌دهاک(ضحاک) ماردوش و با ناسپاسی جمشیدشاه و پشت کردن به راستی در ایران رواگ‌دار (رایج) شد و از نرمش و مهربانی مردم کاست. سپس زرتشت نیز کشتن جانوران در برابر دیدگان همه را نکوهید.
🫒 در ایران چندین جشن در پیوند با خوراک برگزار می‌شد که شماری از آن‌ها همچون جشن سیر یا سیرسور ویژه‌ی گیاه‌خواری یا خام‌خواری بودند و آرمان آن‌ها کوشش برای میانه‌روی در خوردن گوشت بود. اکنون نیز در میان زرتشتیان چند روز در ماه ویژه‌ی گیاه‌خواری هستند که به این روزها نَـبُـر می‌گویند. نبر به چَم (معنی) سر نبریدن و کشتار نکردن جانوران است.
🧄 برای آشنایی با جشن سیر یا سیرسور این پیام را بخوانید:
t.me/AdabSar/12656
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #تیرگان
📗 بهره از:
- آثارالباقیه #ابوریحان_بیرونی
- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
🍎🍏 @AdabSar
goo.gl/KhwBCu
🗻 ای دیوِ سپیدِ پای در بند!
ای گنبد گیتی ای دماوند #بهار
🗻 «دماوند» برکشیده‌ترین کوه ایران و برافراشته‌ترین چَکادِ(قله‌ی) آتشفشانی آسیا است.
🗻 بر چرایی نامگذاری دماوند گمانزدهای گوناگونی رواگ(رواج) دارد:
۱. دَماوند = دم(دمه، گاز، بخار) + آوند(پسوند دارندگی) = دارای دمه و دود
۲. دُماوند = دُما(پشت، دنبال) + وند(نهادن، ایستادن بر جایی) = شهر یا آبادی یا کلاتِ(قلعه‌ی) ایستاده در دنبال و پشت.
🗻 دماوند همچنین جایگاه ویژه‌ای در افسانه‌های ایران دارد:
در افسانه‌ها آمده است که «گیومرت»(کیومرث) در کوه دماوند می‌زیسته است و گور فرزند وی «سیامک» هم آنجا دانسته شده است. آمده است که چون فرزندش کشته شد خداوند چاهی بر سر کوه دماوند برآورد و گیومرت فرزند را در چاه فروهِشت، سپس بر سر کوه آتش افروخت و آتش به چاه اندر افتاد و از آن روز آتش بارها پر زند و به هوا بَرشود و این آتش دیو را از فرزند او دور بدارد.
🗻 دماوند همچنین جایی است که فریدون پادشاه پیشدادی و از چهره‌های افسانه‌ای ایران با آژی‌دهاک(ضحاک) فرمانروای ستمگر و خونریز رویاروی شده و می‌جنگد.
بر پایه‌ی افسانه‌ها سپاه فریدون به سپهسالاری «کاوه آهنگر» در نبرد با آژی‌دهاک پیروز شده و او را در غاری در دماوند به بند می‌کشد و آژی‌دهاک آنجا زندانی است تا پایان جهان که بند بگسلد و کشتن مردمان آغاز کند و سرانجام به دست «گرشاسپ» کشته شود.
بیاورد ضحاک را چون نوند
به کوه دماوند کردش به بند #فردوسی
ز بیدادی سمر گشته‌ست ضحاک
که گویند او به بند است در دماوند #ناصرخسرو
🗻 دماوند دیگربار در گاهِ پادشاهی «منوچهر» زبانزد می‌شود. آنگاه که بر آن می‌نهند تا «آرش کمانگیر» دلاور ایرانی از فراز دماوند تیری بپراند و بدانجای که تیر فرود آید مرز ایران و توران باشد.
از این رو آرش از چکاد دماوند تیری بیفکند که از بامداد تا نیمروز برفت و به کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد و آنجا مرز شناخته شد.
🗻 همچنین آورده‌اند که «کیخسرو» پادشاه کیانی و پیشوای دادگر ایرانی پس از واگذاری پادشاهی به «لهراسب» به دماوند رفته و از آنجا به فَراز می‌رود(عروج می‌کند).
سیزدهم تیرماه «روز دماوند» این بَرماندِ نیادی(میراثِ طبیعی) و میهنی، اِسپَهبُدِ پایداری و ایستادگی و نماد سرزمین ایران گرامی باد.
#مجید_دری
#روز_دماوند
🗻 @AdabSar
🌸 خواندنی‌های شگفت‌انگیز جشن تیرگان
🌸 جشن تیرگان از جشن‌های شاد و بزرگ ایران بود که چند روز دنباله داشت. برای نمونه ابوریحان بیرونی سیزدهم تیر را که آرش کمان کشید، تیرگان کوچک و فردای آن که تیر بر درخت فرود آمد و مرزهای ایران و توران روشن شد، تیرگان بزرگ نامید. ولی در زیج سنجری هژدهم تیر را تیرگان بزرگ نامیده‌اند. دیگران زمان تیرگان بزرگ را تا هژدهم، بیست‌ویکم و بیست‌ودوم تیر هم گفته‌اند.
🌸 زرتشتیان #تیرگان را تیروجشن می‌نامیدند و در ده روز جشن می‌گرفتند و در بادروز (۲۲) تیر به آن پایان می‌دادند. در افسانه‌ها ایزد باد یاری‌گر تیر آرش بود. آنان پوشاک نو می‌پوشیدند، شیرینی و خوراک ویژه می‌پختند، خانه را پاکیزه می‌کردند، خود را می‌شستند و مهرنیایش و خورشیدنیایش می‌خواندند.
🌸 فرمانروایان ماد برگزاری #جشن_تیرگان را نابایسته (حرام) می‌دانستند و ما به درستی نمی‌دانیم که چرا!
🌸 شمس‌الدین صوفی دمشقی نوشته بود که در تیرجان (همان تیرگان) به گمان پارسیان روان مردگان برمی‌گردند و از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های این جشن می‌خورند. این خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها را خوراک روان‌ها می‌نامیدند که همان روان مردگان‌شان بود.
🌸 بابک مهربد درباره انگیزه‌های پیدایش تیرگان نوشته است که در یکم تیر افراسیاب تورانی توانست منوچهر پیشدادی و سپاهش را در تبرستان دورگیر (محاصره) کند. ایرانیان از این رخداد سخت اندوهگین و در سوگ شدند. زمانی که منوچهر پیشنهاد سازش داد و در تیر روز (سیزدهم) تیر آرش پرتاب شد و ایران از بند رست، ایرانیان جشن بزرگی برپا کردند. در سال‌های پس از آن نیز یکم تیر روز سوگ درگذشتگان بود و به دیدار داغداران می‌رفتند.
🌸 بیرونی نوشته بود که پارسیان در این دو روز (سیزدهم و چهاردهم) به یاد تنگنای روزهایی که در بند تورانیان بودند، گندم و میوه می‌پختند و می‌خوردند. زیرا در آن زمان نمی‌توانستند گندم آسیاب کنند و ناگزیر آن را می‌پختند. میوه‌های نارس را هم می‌پختند تا چیزی برای خوردن داشته باشند. ولی پس از آن ابزارهای پخت‌وپز، تنورها و سفال‌ها را شکستند و به کار همیشگی پرداختند.
🌸 گل بنفشه‌ی ایرانی نماد گیاهی جشن تیرگان است. سرایندگان پارسی‌گوی لب، گیسو و جامه‌ی کبود یار را به کبود بنفشه و تاب و شکن گیسو را به تاب بنفشه همانند کرده‌اند. از آنجا که دُمگل یا ساگ (ساقه) نرم بنفشه خمیده است، این سربه‌زیری را با خواب‌آلودگی، افتادگی و خماری از باده همانند می‌دانند. (شاهین سپنتا/ایران‌نامه)
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی
goo.gl/F4aMUY
🌸 @AdabSar
🌧☔️ جشن تیرگان و پیوند ناگسستنی آن با کمبود آب در ایران
☔️ پیدایش #جشن_تیرگان با آب پیوند تنگاتنگی دارد. بسیاری از جشن‌ها و آیین‌های پیشین در ستایش آب و دَهِش‌های زمین بودند و بسیاری از ایران‌شناسان در این باره نوشته‌اند. برای نمونه هرودوت نوشته بود که ایرانیان در آب روان و رودها پیشاب نمی‌ریزند، تف نمی‌کنند و دست و روی نمی‌شویند.
☔️ ویژگی سرشتین (ذاتی) آب مادرانه است و زمین نیز نشانه‌ی زن و مادر است.
ایران از دیرباز سرزمینی خشک و کم‌آب بوده و هست. فراهم کردن آب از دشواری‌های دیرین این سرزمین بوده و ایرانیان برای داشتن آب همواره چشم و دست به‌سوی آسمان داشتند. در اینجاست که زندگی‌شان با ایزدبانوان و ایزدان آب همچون آناهیتا (ایزدبانوی آ‌ب‌های جهان) و تیشتر(ایزد تیر و باران و بهانه‌ی جشن تیرگان) گره خورده است.
☔️ در افسانه‌های ایرانی آب پس از آسمان دومین آفریده‌ی جهان است. پس از آن زمین، گیاه، جانور و آدمی آفریده شد. در باور ایرانیان کهن، بنیاد و سرشت همه‌چیز از آب است بجز گوسپندان و آدمیان که از آتش هستند.
☔️ از گذشته تاکنون کم‌آبی سرزمین ایران بارها انگیزه‌ی آن شده است که پادشاهان و فرمانروایان با در دست گرفتن این مایه‌ی زندگانی روزگار را بر مردمان تنگ کنند. پیش از تازش عرب‌ها به ایران در دستگاه دیوانی سازوکاری به نام «کاست افزوده» کار بخش(تقسیم) کردن یکسان آب میان مردمان و کشاورزان را انجام می‌داد.
☔️ «مرتضا فرهادی» نوشته بود در زمان‌های کوتاهی که پادشاهی می‌مرد و کشور یا بخشی از سرزمین شاه و فرمانروا نداشت، نبود یک نیروی برتر در سرپرستی بهره‌ی آبی مردم، رویارویی با تازش کوچروان و گرفتاری‌های بهره‌برداری از آب چنان بود که ترس از شاه‌مردگی را در دل ایرانیان زنده نگاه می‌داشت و مردم بودن یک پادشاه ستمگر را بهتر از نبودنش می‌دانستند. با اینهمه هیچ دستگاه فرمانروایی را دربست نمی‌پذیرفتند و با هزاران شیوه با آن می‌جنگیدند و آنان را به زیر می‌کشیدند.
☔️ می‌توان گفت بنیاد پیدایش آیین‌ها و جشن‌ها در پیوند با نیازهای زندگی پیشنیان، زندگی کشاورزی و رویارویی با پیشامدهای ناگوار زمین بود. در زمانی که آدمی پاسخ بخردانه برای این رخدادها و گرفتاری‌ها نداشت به افسانه و باور به نیروهای برتر پناه می‌برد.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #تیرگان
📘 برگرفته از:
- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر اسطوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
- جشن‌ها و آیین‌های شادمانی در ایران #ابوالقاسم_آخته
- جشن‌های آب #هاشم_رضی
☔️🌧 @AdabSar
تیرگان می‌رسد از راه برین و بشکوه
بر شود پیر کمانگیر دمان بر سر کوه
جان خود را بدمد در تن آن تیر شگرف
تا بهین بوم بدان تیر رهد از اندوه!
#میرجلال_الدین_کزازی
داستان #جشن_تیرگان با واژگان زیبای پارسی از زبان کزازی
🏔⛈ @AdabSar
پربیننده و بزرگترین کانال طنز تلگرام🤣
برترین دوربین‌مخفی‌ها، دابسمش و جوک‌ها
یک انبار طنز منتخب برای هر سلیقه است! خلق و خوی خوب و لبخندی گسترده تضمین شده است!
👇
/channel/+Xj8AxSAPtnE2ZWY0
/channel/+Xj8AxSAPtnE2ZWY0
عضو شوید و برای حداکثر خنده آماده باشید!☝️
🌳 جشن امردادگان، امید و باور به تازه شدن جهان
روز مرداد [اَمرداد] مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع، باز جوان!
#مسعود_سعد
🌴 «جشن امردادگان» نماد سرزندگی، نامیرایی، جوانی و باور به رویش دوباره است. امردادگان در امرداد روز از امردادماه یا روز هفتم امرداد در ایران باستان برگزار می‌شد. اين جشن از آن «فرشته‌ی امرتات» و نماد جاودانگی و تندرستی و دير زيستن (عمر طولانی) است. در افسانه‌های ایرانی، امشاسپند امرتات در جهان مینوی نماینده‌ی بخشش خداوند و در جهان ماتکیک (مادی) نگهبان گیاهان بود.
🌲 اَمرتاتَـه یا اَمرَتات در اوستایی و اَمُردات در پهلوی به چَم (معنی) بی‌مرگی است. مرداد هم‌ریشه با مردن است و «ا» در آغاز آن پیشوند نایی (منفی) است که چمار (معنی) آن را به بی‌مرگی دگرگون می‌کند. امرداد فرشته‌ی بی‌مرگی و جاودانگی و مرداد ديو نيستی و مرگ است.
🌵 در باورهای ایران باستان فرشته‌ی امرداد نماد پاکی و نگهبان گیاهان است که به آبادی زمين و پاکیزگی می‌اندیشد. بر پایه‌ی باورهای کهن، این فرشته دشمن بیماری و گرسنگی است. فرشته‌ی جاودانگی در کنار فرشته‌ی رسایی (خورداد) نگهبان آب و گیاهان‌اند.
🌳 امروز آگاهی ما از این جشن ناچیز است. تنها می‌دانیم که جشن امردادگان از جشن‌های شاد بود. ایرانیان در اين روز تن پاکیزه می‌کردند، به گلستان‌ها، بوستان‌ها و کنار رودها می‌رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا، اين جشن را با شادی و سرور در هوای پاک و دوستی با گیاهان برگزار می‌کردند و پاسدار زیست‌بوم (محیط زیست) بودند.
🌴 در نیپیک (کتاب) «بندهش» گفته شده که گل چنبک/چمبک (زنبق) زرد از خانواده گل‌های سوسن که به آن زنبق رشتی هم می‌گویند گل ویژه‌ی جشن امردادگان است. در بخش دیگر بندهش نوشته شده که امرداد بی‌مرگ و سرور گیاهان بی‌شمار است. زیرا او را به گیتی گیاه خویش است، گیاهان را رویانَد و رمه گوسفندان را افزاید. زیرا همه‌ی دام‌ها از او خورند و زیست کنند.
goo.gl/QGQJJ3
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی #جشن_امردادگان #امردادگان
🌲 برگرفته از:
۱- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
۲- بدانیم و سربلند باشیم #منوچهر_منوچهرپور
۳- از نوروز تا نوروز #کورش_نیکنام
۴- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر استوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
۵- گل زنبق، نماد جشن امردادگان #شاهین_سپنتا تارنمای ایران‌نامه
🌳 @AdabSar
ز کدام رَه رسیدی؟ زِ کدام در گذشتی؟
که ندیده دیده ناگه به درونِ دل فتادى؟
#هوشنگ_ابتهاج
#چکامه_پارسی
@AdabSar
همه داده دِه باش و پروردگار
خُنُک مردِ بخشنده و بُردبار
بیارای دل را به دانش که ارز
به دانش بوَد چون بدانی بوَرز
چو بخشنده باشی گرامی شوی
ز دانایی و داد نامی شوی
به بَدکردنِ خویش و آزارِ کس
مجوی ای پسر درد و تیمارِ کس
#فردوسی
امید که:
همه نیک‌نامی بوَد یارتان
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🥀
🥀🥀
دی کوزه‌گری بدیدم اندر بازار
بر پاره‌گِلی لگد همی زد بسیار
و آن گِل به‌زبان حال (هال) با او می‌گفت
من همچو تو بوده‌ام مرا نیکو دار
#خیام
#چکامه_پارسی
*حال از ریشه‌ی پارسی هال
@AdabSar
نباید که باشی فراوان‌ْسخُن
به روی کسان پارسایی مکن
سخن بشنو و بهترین یادگیر
نگر تا کدام آیدت دلپذیر
سخن پیشِ فرهنگیان سَخته گوی
گهِ می نوازنده و تازه‌روی
مکن خوار خواهنده‌درویش را
برِ تخت مَنْشان بداندیش را
هرآن‌کس که پوزش کنَد بر گناه
تو بپْذیر و کینِ گذشته مخواه
#فردوسی
اميدوارم:
همیشه بداَندیشت آزرده باد
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🍀
🍀🍀
خونابه فرستند به هم چشم و دل من
چون كاسه كه همسايه به همسايه فرستد
#فضلی_چرپادقانی
#چکامه_پارسی
☔️ @AdabSar
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅پالایش زبان پارسی
🔻خانم/خانوم = بانو، دوشیزه(دختر)، کدبانو(بانوی خانه)، ناریک(پهلوی)، خَدیش، خُدیش
🔻خانمی‌کردن/خانومی‌کردن= بزرگی‌کردن، مهربانی‌کردن
🔻خانمی کن/خانومی کن= بزرگی کن، مهربانی کن
🔻خانمی/خانومی= نازنین، دلبند، مهربان
✍نمونه:
🔺خانم «فروغ فرخزاد» از شعرای ممتاز و فارسی‌زبان ایران است=
بانو «فروغ فرخزاد» از سرایندگان سرآمد و پارسی‌زبان ایران است
🔺خانومی، خانومی کن و منو عفو کن=
نازنین، بزرگی کن و من را ببخش
🔺نکو گفت مزدور با آن «خدیش»
مکن بد به کس، گر نخواهی به خویش #رودکی
🔺کجا بود «کدبانو»ی پهلوان
ستوده‌زنی بود روشن‌روان #فردوسی
✍ #مجید_دری
#پارسی_پاک
#خانم #خانوم #خانمی #خانومی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادبسار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
آزاده‌دلی ز خویشتن می‌خواهم
وآسودگی‌ای ز جان و تن می‌خواهم
آن به که چنان شوم که او می‌خواهد
کین کار چنان نیست که من می‌خواهم
#فخرالدین_عراقی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
تو عیبِ کسان هیچ‌گونه مجوی
که عیب آورَد بر توبَر عیب‌‌گوی
وگر چیره گردد هوا بر خرَد
خردمندَت از مردمان نشمرَد
خردمند باید جهاندارشاه
کجا هرکسی را بوَد نیک‌خواه
کسی کو بوَد تیز و برترمنش
نپیچد ز پیغاره و سرزنش
مبادا که گیرد به نزد تو جای
چنین مَرد اگر باشدَت رهنمای
چو خواهی که بستایدَت پارسا
بنه خشم و کین چون شوی پادشا
#فردوسی
امید که:
به دانش روانِ تو پرورده باد
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🌾
🌾🌾
🎋🌬 بدرود با جشن تیرگان با بر باد دادن رشته‌ی تیروباد
🎋 جشن بزرگ تیرگان در سده‌های بسیاری و در بخش‌های بزرگی از سرزمین ایران از سیزدهم تیر یا همان تیرروز آغاز می‌شد و تا بادروز یا بیست‌ودوم دنباله داشت. از این رو به تیرگان «تیروجشن» هم می‌گفتند. بادروز، روز به باد سپردن رشته‌های بافته شده‌ی تیروباد بود. بند تیروباد پیش از آغاز تیرگان از تارهای هفت رنگ ابریشم یا نخ نازک در همه‌ی خانه‌ها بافته می‌شد. در بامداد روز تیرگان کودک و بزرگ‌سال آن را به مچ دست یا دکمه پیراهن خود می‌بستند و تا بیست‌ودوم تیر نگه می‌داشتند. در این روز به دشت یا بام خانه می‌رفتند و بند تیروباد را با شادی به دست باد می‌سپردند. این آیین نماد و یادبود ایزد باد است که تیر آرش را برای فراخ کردن مرزهای ایران یاری کرد و جنگ‌های پیاپی پایان یافت. بر پایه‌ی برخی افسانه‌ها تیر آرش در تیرروز (سیزدهم) از کمان رها شد و ده روز پس از آن به یاری ایزد باد بر درخت نشست.
🎋 انگیزه‌های بافتن بند تیروباد را چندجور بازگفته‌اند. یکی این است که مردم در #جشن_تیرگان پوشاک نو می‌پوشیدند ولی این کار برای تهی‌دستان شدنی نبود. رشته‌های بافته‌ی تیروباد نماد جامه‌ی نو بود تا هر کسی یک چیز کوچک و دوختنی نو با خود داشته باشد. داستان دیگر این است که با شکست سپاه منوچهر از تورانیان، ایرانیان به انگیزه‌ی میهن‌پرستی و پیروزی بر دشمن، بندی را به دست بستند و چون با پرتاب تیر آرش این پیروزی به‌دست آمد بندها را رشته‌رشته کردند و به باد سپردند.
🎋 اکنون که سخن به افسانه‌ها کشید، داستان دیگری بخوانیم و ببینیم که افسانه‌های گوناگون در سراسر جهان چه همانندی‌هایی با هم دارند. کیخسرو از نبرد بزرگ با افراسیاب و کشتن او بازمی‌گشت که به‌ناگهان دریافت که کار او در جهان به پایان رسیده و باید به جهان ایزدان بپیوندد. دارایی‌هایش را به تهی‌دستان و موبدان بخشید، جانشین را برگزید و به همه گفت که به زودی از پادشاهی کناره می‌گیرد. کوشش نزدیکانش برای نگه‌داشتن او سودی نبخشید. سپاه او دوباره راه بازگشت را در پیش گرفتند ولی بیژن، توس، گیو و فریبرز همراه کیخسرو ماندند. این پنج تن به چشمه‌ای رسیدند و کیخسرو فرمان ماندن داد و گفت پس از این شب کسی او را نخواهد دید. زیرا با سر زدن سپیده او با ایزد سروش خواهد رفت. پس سر و تن را با آب چشمه شست و دمی راز و نیاز کرد و پیش از سر زدن خورشید از دیده‌ها ناپدید شد. این روز، همان سیزدهم تیر و آغاز جشن تیرگان بود. این داستان در شاهنامه فردوسی و «تاریخ قم» آمده است.
🎋 بیرونی نوشته بود که کیخسرو در بلندی کوهی در نزدیکی ساوه از دیدن یکی از ایزدان یا فرشتگان بیهوش شد و بیژن برای بیدار کردنش بر چهره‌اش آب پاشید. گردیزی نوشته است شست‌وشو و آب‌پاشی در جشن تیرگان در پیوند با افسانه‌ی کیخسرو است و شمس‌الدین انصاری دمشقی نوشته بود که ایرانیان در جشن‌های خود شب‌ها آتش می‌افروزند و سپیده‌دمان به نشانه‌ی پاکیزگی آب می‌پاشند. آیین آبریزان در اسپادانا (اصفهان) هم از آن رو است که پیروز پسر یزدگرد این شهر را ساخت ولی هفت‌سال بود که باران نمی‌بارید. هنگام بارندگی تن خود را با باران شستند و و این کار آیین هرساله‌شان شد. در افسانه‌ها این رخداد نیز با #تیرگان هم‌زمان بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی
b2n.ir/tirobad
📘 برگرفته از:
- جشن‌ها و آیین‌های ایرانی با تکیه بر اسطوره و مردم‌شناسی #حسام_الدین_مهدوی
- گاهشماری و جشن‌های ایران باستان #هاشم_رضی
- جشن‌های ایرانی #پرویز_رجبی
- جشن‌های آب «هاشم رضی»
📘 درباره‌ی ایزد سروش بخوانید:
t.me/AdabSar/16055
🌬🎋 @AdabSar
🌟 جشن تیرگان - بزرگداشت نویسندگان و دبیران
🌟 «گویال تیر» (سیاره‌ی عُطارِد) نزدیک‌ترین گویال به خورشید است و از زمین چندان دور نیست. این گویال بامدادان و پیش از برآمدن خورشید در آسمان می‌درخشد. از این‌رو آن را «ستاره‌ی صبح» نامیده‌اند. همچنین از آنجا که اندکی پس از فروشُد (غروب) خورشید در آسمان دیده می‌شود آن را «ستاره‌ی غروب» نیز می‌نامند. پس به شَوَند نزدیکی آن به دیدگان مردم در فرهنگ کشورهای گوناگون نمود استوره‌ای یافته است. نام اروپاییِ این گویال «مرکوری» است و در استوره‌های یونان و روم، خدای سخن‌وری و نویسندگی است. در ادبسار (ادبیات) پارسی و عرب نیز تیر را «دبیر آسمان» یا «تیر آسمان» گفته‌اند. به سخن دیگر تیر «نویسنده‌ی آسمان» است.
🌟 «بیرونی» نوشته است که نام دیگر این روز تیر است که ستاره‌ی نویسندگان است. در این روز هوشنگ پادشاه پیشدادی برادر خود را بزرگداشت و او را در شمار «دهگانان» درآورد و از مردم، درباریان، دهگانان (دهقانان)، موبدان و... خواست که جامه‌ی دبیری بپوشند.
به سخن دیگر هوشنگ در چنین روزی همه‌ی رده‌های هازمان (طبقات جامعه) را به فراگیری نوشتن فراخواند و «دهقنه» یا آیین دهگانی را در میان آنان گسترد. بیرونی دهقنه را «عمارت دنیا و زراعت» چمیده (معنی کرده) است. امروز می‌توان آن را کوشش برای آبادانی سرزمین و کشاورزی بر بنیاد دانش دانست. دهگانان افزون بر کشاورزی، نوشتن آموختند، در آبادانی شهر و روستا کوشیدند و نگاهبان فرهنگ، جشن‌ها، آیین‌ها، باورهای کهن و داستان‌های ایرانی شدند. همچنین فرزندان خود را آشنا با فرهنگ ایرانی پروردند.
🌟 مسعودی، طبری و مسکویه نیز برآمدن رده‌ی دهگانان را از زمان پیشدادی دانسته‌اند که سده‌ها و هزاره‌ها دنباله یافته است. به گواهی ارداویراف‌نامه و کارنامه‌ی اردشیر بابکان، دهگانان در روزگار ساسانیان از جایگاه برجسته‌ای در رده‌های همبودین (طبقات اجتماعی) برخوردار بودند.
گفتنی است در سال ۱۳۸۱ انجمن کِلْک (قلم) ایران به پشتوانه‌ی استوره‌ی تیرگان روز چهاردهم تیر را روز قلم نامید.
✍ برشی از یادداشت «جشن تیرگان و روز قلم» نوشته‌ی #شاهین_سپنتا
برگردان شده به پارسی
#جشن_های_ایرانی #جشن_تیرگان #تیرگان
🌟 @AdabSar
🏔🏹 آری آری جان خود در تیر کرد آرش
کار سد[صد]ها سد هزاران تیغه‌ی شمشیر کرد آرش!
#سیاوش_کسرایی
🏹 «جشن تیرگان» یکی از بزرگترین و فرازمندترین جشن‌های کهن ایران است. #جشن_تیرگان نماد پاسداری از خاک و یکپارچگی میهنی (تمامیت ارضی) است.
🏹 ابوریحان بیرونی نوشته است در ایران باستان جنگ منوچهر پادشاه پیشدادی با افراسیاب تورانی سال‌ها به درازا کشید و ایرانیان بسیاری جان سپردند. تورانیان تا نزدیکی تبرستان(مازندران) پیشروی کرده بودند و مردم در بند بودند. منوچهر از افراسیاب خواست که به اندازه‌ی پرتاب تیری مرزهای کشور را گسترش دهد و افراسیاب پذیرفت. آن‌ها پیمان‌نامه‌ای نوشتند و سپس تیر و کمانی در اندازه‌ای که ایزدبانو اسپندارمذ خواسته بود ساختند و برای پرتاب آن «آرش» را که پهلوانی راستین، تندرست و میهن‌دوست بود برگزیدند.
او به پادشاه و مردم گفت من کسی با توان بالای تن و بی هیچ کژی هستم و می‌دانم که با پرتاب این تیر پاره پاره خواهم شد ولی جان خود را در راه آزادی می‌سپارم.
🏹 آرش این دُردانه‌ی استوره‌های ایران نیروی جان بر تیر گذاشت و کمان کشید…
اهورامزدا به باد دستور داد که تیر را از کوه رویان بردارد و به دورترین جای در خراسان پرتاب کند.
آرش جان سپرد و تیرش با یاری ایزد باد یک نیمروز از تبرستان تا آنسوی تخارستان به تندی راه پیمود و سپس بر درخت گردویی فرود آمد. درختی که در بزرگی در جهان بی‌مانند بود. (بیرونی)
در باور ایرانیان پرواز تیر آرش در آسمان همچون پرواز تیشتر یا ایزد باران بود.
🏹 در نامه‌های اوستا و پهلوی از اَرَخش (آرش) بسیار یاد شده و او را مایه‌ی پیروزی ایران بر توران دانسته‌اند. در مجمل‌التوایخ نیز نام او را «شیپاک‌تیر/شیواتیر» (به مانک کمانگیر) از خاندان آرش دانسته‌اند. همچنین برنام (لقب) کمانگیر را نخستین‌بار فخرالدین گرگانی در سروده‌ی «ویس و رامین» برای آرش نهاده است.
🏹 در تاریخ تبری نوشته که منوچهر و افراسیاب پیمان‌نامه‌ای نوشتند. آرش بر کوهی شد که از آن بلندتر نیست و تیری بینداخت که در کنار آمودریا(جیحون) فرود آمد.
در «تیریَشت» درباره‌ی پرواز تیر آرش آمده: «ستاره درخشان و شکوهمند تشتر را می‌ستایم که تند به سوی دریای فَراخکَرت تازد که گویی تیری است که آرش، بهترین تیرانداز آریایی، در هوا به پرواز درآورد...»
🏹 یکی از افسانه‌های #تیرگان این است که پرتاب تیر آرش در تیرروز از تیرماه (تیرگان کوچک) رخ داد و روز چهاردهم (تیرگان بزرگ) روزی است که پیام‌آوران پیام فرود تیر در کنار آمودریا را آوردند و مردم برای رهایی از بند افراسیاب تورانی و پایان جنگ جشن گرفتند.
🏹 از گذشته‌های دور تاکنون در چنین روزی زرتشتیان آیین بزرگداشتی را برای شادی روان پاک جانسپاران (شهیدان) میهن و به یاد کشته‌شدگان فراوان جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب برگزار می‌کردند که به نام «روز جانبازی» نیز شناخته می‌شود. (پیک موبدان تهران)
🏹 «البرز می‌گوید: من چگونه توانستم او را بر دوش خود نگه دارم.
و زبان او شعله‌های آتش بود.
و خروش از گیهانیان برخاست چه بر بلندترین بلندی‌ها آرش دگر نبود و تیر او بر دورترین دوری‌ها می‌رفت و ابرها را خروشی چند، غریوی چند.
و خورشید پنهان و آسمان ناپدید»
(بهرام بیضایی)
✍🏻 #پریسا_امام_وردیلو
📸 «هربرت کریم‌مسیحی»
#جشن_های_ایرانی #آرش_کمانگیر
B2n.ir/ArashIran
📚 برگرفته از:
- هفته نامه‌ی «امرداد»
- آیین برگزاری جشن‌های ایران باستان #اردشیر_آذرگشسب
- یشت‌ها #ابراهیم_پورداوود به کوشش #بهرام_فره‌وشی
- «جشن تیرگان» از پیک کنکاش موبدان تهران
- تیرگان روز صلح و آشتی در ایران باستان #میترا_مرادپور
🏹🏔 @AdabSar
🎋 جشن تیرگان، آیبن‌مند و شاد
جشن تیرگان در تیر روز یا سیزدهم تیرماه برگزار می‌شد. آیین‌های جشن تیرگان از تیر روز تا بادروز (بیست و دوم) تیر دنباله داشت و به آن «تیرو جشن»، «تیر و تشتر»، «آبریزی» و «آب‌بازی» می‌گفتند. (میترا مرادپور)
ایرانیان یک روز پیش از #جشن_تیرگان خانه‌ی خود را پاکیزه می‌کردند و در این روز سر و تن خود را می‌شستند، پوشاک تازه می‌پوشیدند و به شادمانی می‌پرداختند. (کورش نیکنام)
🌬 در این روز «خورشید نیایش» یا «مهر نیایش» می‌خواندند. هنوز هم در برخی شهرها پیر و جوان نخ ابریشمی هفت‌رنگ و نازکی به‌نام «تیر و باد» به مچ دست خود می‌بندند و در روز باد (۱۰روز پس از آن) بند را باز می‌کنند و به دست باد می‌سپارند تا گذر تیر آرش و همراهی ایزد باد را یادآوری کنند. هم‌زمان این ترانه را می‌خوانند (نیکنام):
تیر برو باد بیا
غم برو شادی بیا
رنج برو روزی بیا
خوشه‌ی مرواری بیا
💦 آب‌بازی کنار رودها و آب‌ها یکی از برنامه‌های شادی‌آور آیین تیرگان بود. هنگام آب‌بازی هم آواز می‌خواندند:
تور ماهیَه وَچه ماهیَه
(ماه تیر است، ماه کودکان است)
🌾 از دیگر آیین‌های این روز پختن و خوردن گندم و خوردن میوه بود. به این بهانه که در جنگ هفت ساله‌ی منوچهر و افراسیاب، ایرانیان دربند نمی‌توانستند برای نان آرد درست کنند و ناچار گندم می‌خوردند. برای سر شستن هم می‌گفتند کیخسرو هنگام بازگشت از نبرد با افراسیاب، کنار چشمه خفت و بیژن روی سر او آب ریخت تا بیدارش کند. (گردیزی)
⚱ در بامداد این روز، کوزه‌ای را زیر سایه‌ی درخت سبزی می‌گذاشتند و سپس هرکس در دل آرزویی می‌کرد و ابزار کوچکی همچون انگشتر درون کوزه می‌انداخت. سپس روی کوزه پارچه‌ی سبز می‌انداختند. هنگام پسین (بعد از ظهر) هر یک از زنان و مردان در کنار کوزه چکامه و آواز می‌خواندند و هم‌زمان دختر کوچکی از درون کوزه چیزها را بیرون می‌آورد و آرزومندان سروده‌ای را که هم‌زمان با بیرون آمدن ابزارشان خوانده می‌شد گونه‌ای پیشگویی بخت می‌شمردند و با نگر (توجه) به آرزویشان، برداشتی از آن سروده داشتند. این آیین در «جشن چلمو» نیز انجام می‌شد.
💃🏻 امروز در استان‌ها و شهرهایی چون مازندران، سنگسر در سمنان، فراهان، آمل و در کنار دماوند #تیرگان و جشن روز دماوند به شیوه‌های گوناگون برگزار می‌شود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو
#جشن_های_ایرانی
🎋🎋 @AdabSar
❗️هموندان ارجمند
برای بهتر دیده‌شدن، نیاز به آگهی و دادوستد با کانال‌های دیگر داریم.
بایسته است بدانید که ادبسار هیچ دیدگاهی در باره‌ی درونمایه‌ی این کانال‌ها ندارد و داوری درباره‌ی آن‌ها را به خرد خودتان می‌سپارد.
👧🏻👦🏻 @AdabSar
