Telegram-канал amuzeshkadeh - آموزشکده معارف الهی: Unsorted

آموزشکده معارف الهی

24 May 2025 10:57

سریال آبان 2

در سریال آبان، مخاطب از همان سکانس نخست، نه با داستانی تازه، که با بوی کهنه‌ی خیانت مواجه می‌شود ــ بویی که نه‌تنها زدوده نمی‌شود، بلکه در هر پلان، عمیق‌تر به مشام می‌رسد. این سریال، مخاطب را دعوت نمی‌کند که بنشیند و تماشا کند؛ او را وادار می‌کند که خیانت را نفس بکشد، آن را چون بویی مسموم در هوای خانه بپراکند، و نام آن را "واقع‌گرایی" بگذارد. در نخستین صحنه خانه و هر آنچه در آن است در پیکار پوکرها باخته می‌شوند ... زن هم جزئی از کالای درون منزل باخته می‌شود!!! ادامه می‌دهد در هر پلان در هر سکانس فکر شده، تمام نقش‌ها خیانتی پنهانی دارد، تعلیق و پیچش‌های داستانی به ظاهر شدن خیانت‌هاست درست در همان نقطه‌ای که نقش را تحسین می‌کنی سم تزریق می‌کند.

بازیگر نقش مردی که زنش را به پیشنهاد بیشرمانه از کف داده، اعتراف میکند مدتی با ماسک در خیابان‌ها تردد می کردم که به جانم نیفتند از دیاثتی که در نقشم بود و نزدم زیر میز این خیانت! این را نقطه تحسین میبیند که خوشحالم مردم نقشم را درک کرده اند و باورپذیر شده ام!!

در نمای آغازین، لبخندها زودتر از دیالوگ‌ها پرده از رازها برمی‌دارند. دوربین آرام از قاب پنجره به درون خانه‌ای پر زرق‌وبرق می‌لغزد، جایی که اعتماد، مدت‌هاست از درِ پشتی رفته است. شخصیت‌ها با ظاهری آراسته، اما با قلب‌هایی پنهان در سایه، هر لحظه مخاطب را با خود به عمق روابطی می‌برند که نه بر پایه عشق، که بر مبنای فرار و تظاهر بنا شده‌اند.

شهاب حسینی، با چهره‌ای سرد اما دلنشین، گویی عمداً بازیگری می‌کند که خاکستری‌بودنش را به مثابه فضیلتی نوین جشن گرفته است. او دیگر نه مردی در کشاکش وجدان و هوس، بلکه راه‌یافته‌ای‌ست که راهِ رفتن را یاد گرفته، بی‌آنکه نیاز باشد بازگردد. و با لبخندی نیمه‌خاموش، مخاطب را قانع می‌کند که این "رفتن"‌ها، این "لغزش‌"ها، بخشی از انسان بودن است.

در هر سکانس، خانه‌هایی می‌بینیم که زیبا طراحی شده‌اند، اما دیوارهایشان از صداقت خالی‌اند. رابطه‌هایی که با شوق آغاز می‌شوند اما نه برای ماندن، که برای فرار از واقعیت. دوربین، با مهارتی ستودنی، نه تنها تصویر می‌سازد، بلکه هوس را قاب می‌گیرد، خیانت را آراسته می‌کند، و مخاطب را وامی‌دارد که نه‌تنها درک کند، بلکه بفهمد، بپذیرد، و حتی گاهی تحسین کند.

و چه خطرناک است این تحسین.
چه ویرانگر است زمانی که مخاطب، بی‌آنکه بداند، از جایی در درون، با مردی همذات‌پنداری می‌کند که برای رجوع به زندگی مشترک طلاق گرفته شده، زن سابقش را نه با دل، که با بنز به ویلای شخصی‌ فردی با پیشنهادی بی‌شرمانه بدرقه کند؛ گویی رابطه‌ها دیگر با کلمه بازسازی نمی‌شوند، بلکه با لوکیشن و سرمایه.

این‌جاست که هنر، به‌جای آن‌که آینه باشد، فریب می‌شود. و جامعه، بی‌آن‌که مقاومتی کند، وا می‌دهد. دیگر خیانت، شکستن عهد نیست؛ صرفاً «انتخاب شخصی»‌ست. دیگر تعهد، ارزش نیست؛ فقط مانعی برای آزادی تعریف می‌شود.

آبان، نه یک سریال، بلکه آزمون بزرگ ادراک ما از اخلاق است.
تبریک می‌گویم به آن‌هایی که جسارت کرده‌اند مرزهای کهنه را جابه‌جا کنند؛ اما این جسارت، اگر با مسئولیت فرهنگی همراه نباشد، صرفاً شمشیری‌ست بی‌غلاف، در دل جامعه‌ای که هنوز نفس می‌کشد، اما از بوی خیانت، مسموم شده است.

به نمایش خانگی‌مان، تبریک می‌گویم که در ظاهری فاخر، آموخت چگونه می‌توان لطافت بی‌اخلاقی را چون عطری خوش‌بو به ما عرضه کرد. اما باید بترسیم... چون بوی خیانت، هر بار که تکرار شود، عادی‌تر می‌شود، و چه چیز خطرناک‌تر از عادت‌کردن به فروپاشی؟

‌این نقد در آموزشکده معارف الهی چه جایگاهی دارد ؟ آنچه نگاشته شده از سر دلسوزی فرهنگی و با نگاهی تربیتی نگاشته شده است؛ نه در تقابل با هنر، که اساسا سوادش را ندارم بلکه در دفاع از حرمت خانواده و سلامت اخلاق عمومی. هدف آن است که هشدار دهم چگونه بازنمایی عادی‌شده‌ی خیانت و بی‌تعهدی در قالب سریال‌های پرزرق‌وبرق، می‌تواند باورهای نسل جوان را به‌تدریج از مسیر الهی و انسانی منحرف سازد. در فضایی که رسانه‌ها نقش معلمِ دوم را یافته‌اند، این نقد می‌کوشد چراغی باشد برای بیداری فکری و مسئولیت‌پذیری فرهنگی نه ترویج سریالی که بیلبردهایش کارت دعوت شده به تنفس انحطاط اخلاقی.

هاشم سرابندی

‎========‏===========‌‎
‎ آموزشکده معارف الهی‎
♻️ @Amuzeshkade