anjomandiyalog | Unsorted

Telegram-канал anjomandiyalog - ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

-

پەیوەندی لەگەڵ بەرێوەبەران @Chro_Parviznia @ary09

Subscribe to a channel

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

#پیشنهاد فیلم بە شمارە(٦۱)فیلم عنکبوت ژانر: اکشن، پلیسی، معمایی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🎥ببینن// فێرکاریی ڕێنووسی کوردی بەشی چوارەم

🆔 @HajeNews
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

«صَباحُ الْخير» خانێ من، شەهێ شیرین زەبانێ من
تویی ڕووح و ڕەوانێ من، ببت قوربان تە جانێ من
«تعالی الله» چ زاتی تو، چ وێ شیرین سفاتی تو!
نە وەک قەند و نەباتی تو، یەقین رووح و حەیاتی تو
حەیات و راحەتا جانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
«صَباحُ الْخير» مەستا من، لەتیفا جام ب دەستا من
خومار و مەی پەرەستا من، تویی مەقسوود و قەستا من
ژ مەقسوودان تویی بەس من، ببن بەر چەرخێ ئەتلەس من
ژ غەیرێ تە نەڤێت کەس من، ب ڕەشتۆزێن موقەووەس من
د بەندا زولفێ چەوگانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
ژ وێ زولفێ ژ وێ بەندێ، ڕەها بم لێ ژ پەیوەندێ
سیەهـ چەشمێ سپی زەندێ، تە سوهتم شوبهەتی فەندێ
شوبی شەمع و شەمالم ئەز، ژ بەر حوببا تە لالم ئەز
زەعیفم وەک هلالم ئەز، سفەت گۆیین دکالم ئەز
ڤ بولبول ڕا ب ئەفغانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
ڤ بولبول ڕا شەڤ و ڕۆژێ، ل سەر وێ تەرح و بشکۆژێ
ئەنی ماهێ شەفەق ڕۆژێ، تە سوهتم شوبهەتی دۆژێ
کو دوورم ئەز ژ وێ حوورێ، تنێ جارەک ل سەر سوورێ
ژ وادی ئەیمەنا توورێ، تەجەللا کر د نێڤ نوورێ
ژ وێ سوهتی دل و جانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
ژ حوسنا وێ تەجەللایێ، یەدێ بەیزا و بالایێ
چ وەسفان بێم خەبەر نایێ، وەلێ دل جەزبەیێ دایێ
نە هشیارم ژ وێ بەرقێ، ژ زەرتاجێ ل سەر فەرقێ
سپێدە دا هەتا شەرقێ، بەلێ نائێخمێ فەرقێ
ژ زەربێ عشقێ نالانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
زەریفی نازکی شەنگی، سفەت حووری پەری ڕەنگی
ب ڕۆژێ ڕا تو هەڤدەنگی، دو ڕەشتۆزێن سیەهـ یەنگی
کشاندن لێ نە وەک جاران، خەدەنگێن قەوسێ نووباران
ژ ڕەنگێ شیر و مووکاران، ڕەشاندن سینە وەک باران
ژ وێ زەربێ پوڕ ئێشانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
ڤەکە جارەک خەت و خالان، ل سەر وان مەسنەد و پالان
بخوونە لێ مە عەبدالان، ببینین عید و سەرسالان
ئجازەت دی مە دەستوورێ، پەری ڕەنگێ سفەت حوورێ
د نێڤا زولمەت و نوورێ، بنووشین مەی د فەرفوورێ
ژ دل تالانێ خالانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
ژ شەهکاسا کو قەرقەف تێ، مەیا نوورین موشەررەف تێ
نشانەک دلبەرێ کەفتێ، ژ بۆ من هەر سەحەر خەف تێ
ژ وێ جامێ دنووشم ئەز، سەحەر لەو نەی ل هووشم ئەز
ژ عامێ لێ دپووشم ئەز، ب جان هەر لێ دکووشم ئەز
کو غالب مەست و سەکرانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ
وەرە پێشبەر مەلایێ خوە، شەهید و موبتەلایێ خوە
ب شەفقەت کە لقایێ خوە، مەلا نەمرت ب دایێ خوە
مەسیحایی ل بیماران، کەسێ گەزتی دو ڕەشماران
شەهیدێن شیر و مووکاران، کری ئامانجێ نووباران
ل دیدارا تە حەیرانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»
وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

شێعر مەلای جەزیری
"خوێندنەوەی عەبدولخالق یەعقووبی"

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🎥ببینن// فێرکاریی ڕێنووسی کوردی بەشی سێهەم
🆔 @HajeNews
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🎥ببینن// فێرکاریی ڕێنووسی کوردی بەشی دووهەم
🆔 @HajeNews
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🎥ببینن// فێرکاریی ڕێنووسی کوردی بەشی یەکەم
🆔 @HajeNews
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە
نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

هاوڕێیان و لایانگرانی ڕاستەقینەی کتێب شەوتانشاد!

"ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد" لە درێژەی زنجیرە کۆبوونەوەکانی مانگانەی شڕۆڤەو لێکدانەوەی کتێب ئەمجارەش تیشک دەخاتە سەر کتێبی کوردی(مەیخانەکەی ئۆرتینە لە نووسینی: نەبەز گۆران) خوێندنەوەی دەنگی کتێب لەلایان هاوڕێ ڕێزدار "ناسر عەبدوڵڵاهی". pdfی کتێب لەگەڵ فایلێکی دەنگ هەموو شەوێ پێشکەشی هۆگرانی کتێب و کاناڵی دەکەین بەو هیوایە ببێتە هۆی ڕەزامەندی ئێوەی هێژا.

"ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد"
🆔 @anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

هەزاران پلە سەرترە ؛
"شێت" ، لە ئەقڵا ،
کە بە ئاکاری شیرینی
نۆرمەکانی ژینی بۆ خۆی شکاندووە ،

نەک شاعیرێ سایەلۆحی
"پارانۆییدی"ڕووت‌وقووت  !
کە بۆ ڕابووردووی سووتاو و
داهاتووی ئاسۆتەماوی ؛
بە سەفسەتە 
گشت "سلوولە بۆرەکانی"
مێشکی ماندووی بەزاندووە ...!

#مادێح_کۆنەپۆشی (زایەڵە)

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🔍تئوری ذهن

چرا کتاب‌خوان‌ها بهترین آدم‌هایی هستند که می‌توان عاشق‌شان شد؟

▪️چندی پیش، مقاله‌ای در مجله تایم منتشر شد که نویسنده‌اش ادعا می‌کرد، آنچه «مطالعه عمیق» نامیده می‌شود به‌زودی از بین خواهد رفت؛ چرا که میزان مطالعه عمیق میان آدم‌ها کمتر شده و این روزها دیگر آدم‌ها سرسری کتاب می‌خوانند و با وجود مطالب خلاصه شده اینترنتی تعداد خواننده‌های کتاب‌ها روز به روز تقلیل پیدا می‌کند.

نکته اینجاست که مطالعات ثابت کرده، کتاب‌خوان‌ها در قیاس با افراد عادی آدم‌های خوب‌تر و باهوش‌تری هستند و شاید تنها آدم‌هایی روی این کره خاکی باشند که ارزش عاشق شدن را داشته باشند.

بر اساس مطالعاتی که روان‌شناسان در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ انجام داده‌اند، کسانی که رمان می‌خوانند میان انسان‌ها بیشترین قدرت همدلی با دیگران را دارند و قابلیتی دارند با عنوان
«تئوری ذهن» که در کنار آنچه خود به آن اعتقاد دارند، می‌توانند عقاید، نظر و علائق دیگری دیگری را مدنظر قرار دهند و درباره آن قضاوت کنند.

آن‌ها می‌توانند بدون این که عقاید دیگران را رد کنند یا از عقیده خودشان دست بردارند، از شنیدن عقاید دیگران لذت ببرند.

تعجبی هم ندارد که کتاب‌خوان‌ها آدم‌های بهتری باشند.
کتاب خواندن تجربه کردن زندگی دیگران با چشم غیرواقعی است. یاد گرفتن این نکته که چه طور بدون این که خودت در ماجرایی دخیل باشی، بتوانی دنیا را در چارچوب دیگری ببینی.

کتاب‌خوان‌ها به روح هزاران آدم و خرد جمعی همه این آدم‌ها دسترسی دارند. آن‌ها چیزهایی دیده‌اند که غیر کتاب‌خوان‌ها امکان ندارد از آن سر دربیاورند و مرگ انسان‌هایی را تجربه کرده‌اند که شما هرگز آن‌ها را نمی‌شناسید.

آن‌ها یاد گرفته‌اند که زن بودن چیست و مرد بودن یعنی چه. فهمیده‌اند که تماشای رنج دیگران یعنی چه. کتاب‌خوان‌ها بسیار از سنشان عاقل‌ترند.

تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۰ ثابت کرده که هر چه‌قدر بیشتر برای کودکان کتاب بخوانیم، «تئوری ذهن» در آن‌ها قوی‌تر می‌شود و در نهایت باعث می‌شود این بچه‌ها واقعا عاقل‌تر شوند، با محیط‌شان بیشتر انطباق پیدا کنند و قدرت درک‌شان بالاتر برود.

تجربه‌های قهرمان‌های داستان‌ها تبدیل به تجربه‌های خود خواننده‌ها می‌شود. هر درد و رنجی که شخصیت داستان می‌کشد، تبدیل به باری می‌شود که خواننده باید تحمل کند. خواننده‌های کتاب‌ها هزاران بار زندگی می‌کنند و از هر کدام از این تجربه‌ها چیزی یاد می‌گیرند.

اگر دنبال کسی هستید که شما را تکمیل کند و فضای خالی قلبتان را پر کند، می‌توانید این کتاب‌خوان‌ها را در کافی‌شاپ‌ها، پارک‌ها و متروها و... پیدا کنید. چند دقیقه که صحبت کنید، آن‌ها را به جا خواهید آورد.

کتاب‌خوان‌ها با شما حرف نمی‌زنند، با شما رابطه برقرار می‌کنند

آن‌ها در نامه‌ها یا مسج‌هایشان انگار برایتان شعر می‌نویسند. صرفا به سوالاتتان جواب نمی‌دهند یا بیانیه صادر نمی‌کنند، بلکه با عمیق‌ترین فکرها و تئوری‌ها پاسخ شما را می‌دهند. شما را با دانش بالای کلمات و ایده‌هایشان مسحور خواهند کرد.

تحقیقات دیگری در دانشگاه برکلی نشان داده، کتاب خواندن برای کودکان باعث می‌شود آن‌ها کلماتی را یاد بگیرند که هرگز در مدرسه به آن‌ها یاد نمی‌دهند.

به خودتان لطف کنید و با کسی قرار بگذارید که می‌داند چه‌طور از زبانش استفاده کند.

آن‌ها فقط شما را نمی‌فهمند، درکتان می‌کنند.


بهترین کاری که خواندن داستان‌ها با آدم‌ها می‌کنند این است که کامل نبودن شخصیت‌ها باعث می‌شود ذهن شما سعی کند از ذهن دیگران سر در بیاورد. این جور آدم‌ها توانایی همدلی پیدا می‌کنند. ممکن است همیشه با شما موافق نباشند، اما سعی می‌کنند ماجراها را از زاویه دید شما ببینند.

آن‌ها نه‌ تنها باهوشند که عاقل هم هستند.

باهوش بودن همیشه هم خوشایند نیست، اما عاقل بودن آدم‌ها را تحریک می‌کند. همیشه مقاومت در برابر آدم‌هایی که می‌شود چیزی ازشان یاد گرفت کمی سخت است. عاشق یک آدم کتاب‌خوان شدن نه‌تنها کیفیت گفت‌وگو را بالا می‌برد، بلکه باعث می‌شود سطح گفت‌وگو بالا برود.

بر اساس تحقیقات، کتاب‌خوان‌ها به دلیل دایره وسیع واژگانشان و مهارت‌های حافظه، آدم‌های باهوش‌تری هستند. ذهن آن‌ها در قیاس با آدمی معمولی که کتاب نمی‌خواند توانایی درک بالاتری دارد و راحت‌تر و به‌ شکل موثرتری می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.

قرار و مدار گذاشتن با آدم اهل کتاب به قرار گذاشتن با هزاران نفر می‌ماند. انگار که تجربه‌ای را که او با خواندن زندگی همه این آدم‌ها به دست آورده در اختیار شما قرار دهد، انگار با یک کاشف قرار گذاشته باشید.


🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

هۆنراوە: یارە ژیکەڵانەکەم
هۆنینەوە: "مامۆستا قاسم موئەییەدزادە" هەڵۆ
بە دەنگی: "عەلی خزری"

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

"گوناهی ئەزەلی"

ڪام زەوی و ئەستێرەی گومراهـ و
ڪام سزای ئەبەدیی تاوانم
بۆ ئەوەی هەمیشە هەڵقرچێم؟!
ڪام خواوەند غەزەبی لێ گرتووم
بۆ ئەوەی هەر تاپۆی نامۆیی و
تەنیایی و شەو بم
بۆ ئەوە نە بمرم و نە بژیم؟!
ڪام خواوەند خاوەنمە؟!
نازانم
ڪام شەیتان خاوەنمە؟!
نازانم.
نە ئاسمان گوێ ئەگرێ لە خوێنم
نە دنیا و نه داد و نە یاسا و
نە زەنگی کڵێسە و
نە قوببە و منارەی مزگەوت و
نازانم من بە ڪێ و
من بە چی سوێند بخۆم.!
ڪی پەنا و
ڪێ داڵدە و
ڪێ ڪەسمە؟!
نازانم...
من ئێستا شاخێڪی بێ سوێندم
سوێندی من دووڪەڵە و
قسەی من خۆڵەمێش,
هاوارم هەر خوێنی مەیوومە و
هەر ڪۆچی سەرەولێژ.
ئەوەتەی ڪۆچ هەیە ڪۆچ ئەڪەم.
ئەوەتەی گڕ هەیە ئەسووتێم.
ئەوەتەی ئاو هەیە ئەخنڪێم.
ئەوەتەی تیغ هەیە قوربانیم.
ئەوەتەی خاڪ هەیە بێخاڪم.
ئەوەتەی شاخ هەیە من تلۆر ئەبمەوە.
ئەوەتی دار هەیە لێی ئەدرێم.
من لە پێش "موسا"وە ئاوارەم.
پێش "مەسیح" من خاچم.
پێش "قۆڕەیش" من زیندەبەچاڵم و
پێش "حوسێن من سەری بڕاوم...

"مامۆستا شێرکۆ بێکەس"

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

#پیشنهاد فیلم بە شمارە(٥٨)قصیده گاو سفید

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

میرزای باڵدار ھەستی بەوە کرد دەبێت ئەم شارە دەسکاری بکرێت. یانی ھیچ نەبێت دەستکاری زمان و خەیاڵی خەڵکەکەی بکرێت. ئەوانەی بیر لە دەسکاریکردنی شارەکان دەکەنەوە، وا دەزانن دەبێت دەست بۆ شەقام و کۆڵان و بازاڕەکان ببەن، بێئاگا لەوەی ئەو شوێنانە مرۆڤەکان ناگۆڕێت، ئەوە مرۆڤەکانن شوێنەکان دەگۆڕن. دەسکاریکردنی زمان و خەیاڵی مرۆڤەکان، دەسکاریکردنی دونیایە.

میرنشینی خاک و خۆڵ .لا٨٣
"نەبەز گۆران"

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

🎥ببینن// فێرکاریی ڕێنووسی کوردی بەشی پێنجەم

🆔 @HajeNews
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

"صباح الخیر"
شێعر: "مەلای جەزیری"
خوێندنەوە: "عەبدولخالق یەعقووبی"

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە
نووسەر: نەبەز گۆران
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

ناوی پەڕتووک: مەیخانەکەی ئۆرتینە
نووسەر: نەبەز گۆران

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

#پیشنهاد فیلم بە شمارە (٦۰) فیلم وی مثل وندتا 2005 دوبله فارسی ویلم
https://wilm.ir/movie/v-for-vendetta/
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

پرسی ژن لە ئەدەبیاتدا
دیمانەیەک لەگەڵ مامۆستا: "شێرزاد حەسەن"

سەرچاوە: گۆڤاری سۆما

🆔 @anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

#ڕۆژگارێکی_چەند_تاریکە
#سمایل_سابوور


رۆژگارێکی چەن تاریکە
شار هەوری ڕەش دایپۆشیوە
تەنیا ترووسکەی هیوایەک
رووناکی بە شار بەخشیوە
شەوان بە دیار چاوانی تۆ و
ئەو خاکەوە ئیشک ئەگرم
هەر بۆ خۆشەویستی ئێوە
گۆرانی دەڵێم تا دەمرم

ئەی نیشتمان خۆت دەزانی
یەکەم هەنگاو چەندەسەختە
من ڕیبواری ئەو هەنگاوەم
ڕێگاش بەستەڵەک و سەختە

چاوەکانم خۆشم ئەوێی
هەر بە وێنەی نیشتمانم
بێ ئەوین و عەشقی ئێوە
مانا نابەخشێ ژیانم

کێ ئەتووانێ عیشقی خاکم
لە رووحم جیا بکاتەوە
کە دوواجار تەنیا ئەو خاکە
ئامێزم بۆ دەکاتەوە

مەمڕەنجێنە، کوا دڵی من
هی زیزبوونە، هی رەنجانە؟
هۆگرت بووم کەی ئەتووانم
بێ ئەوینت بژیم گیانە؟

دڵم پڕە و من ئەمەوێ
زۆر شت بڵێم و ناتووانم
لە باس کردن نایا هەرگیز
زامەکانی نیشتمانم


رۆژگارێکی چەن تاریکە
شار هەوری ڕەش دایپۆشیوە
تەنیا ترووسکەی هیوایەک
رووناکی بە شار بەخشیوە
شەوان بە دیار چاوانی تۆ و
ئەو خاکەوە ئیشک ئەگرم
هەر بۆ خۆشەویستی ئێوە
گۆرانی دەڵێم تا دەمرم..

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

#پشنهاد فیلم بە شمارە(٥۹)فیلم گلهای جنگThe Flowers of War 2011(دوبله فارسی)
https://enama.ir/videos/1204193
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

روشنفکری و روشنفکرمآبی
محمدرضاسرگلزایی

دیروز دوستی سخنی گفت که مرا به فکر فرو برد. دوستم گفت: من روشنفکرها را دوست دارم ولی از روشنفکر مآب‎ها خوشم نمی‎آید. چون موضوع جلسه چیز دیگری بود من دنباله‎ی این ‎حرف را نگرفتم ولی با خودم راجع به آن، گفتگویی داشتم که ماحصل این را با شما در میان می‎گذارم.

ادوارد_سعید که کتابی با عنوان “روشنفکر کیست؟ روشنفکری چیست؟” نوشته است وظیفه روشنفکر را “نقد نهادهای قدرت” می‎داند. یک اصل مهم که در طول تاریخ در عرض جغرافیا به اثبات رسیده است این است که قدرت بدون نقد فساد می‎آورد. اخلاقی‎ترین آدم‎ها هم وقتی در بالای پلکان قدرت بنشینند، اگر بطور جدی با نظارت و نقد کنترل نشوند دچار “خودشیفتگی” می‎شوند و پس از این به باتلاق “ایدئوکراسی” فرو می‎غلتند(یعنی “مذهب حافظ قدرت”)و پس از آن هرچه بر دیگران مکروه و حرام است بر “سلطان” مباح می‎گردد. به همین دلیل در جامعه،

روشنفکر نقد می‎کند و نقد می‎کند تا نهادهای قدرت “سالم” بمانند.
یکی از ویژگیهایی که روشنفکر را از “روشنفکر نما” یا همان “روشنفکر مآب” جدا می‎کند این است که روشنفکرمآب “نقد” نمی‎کند بلکه “نق می‎زند”. نقد کردن کار آسانی نیست. شما برای نقد کردن مدیریت یک سیستم، لازم است تاریخچه و گردش کار این سیستم را بدانید، آمار و ارقام مربوط به این سیستم را مرور کنید و با فرایند تجزیه و تحلیل اطلاعات آشنا باشید. پس نقد کردن تخصص و مهارت و صرف وقت و انرژی می‎خواهد. اما شما می‎توانید راجع به هرچیزی نق بزنید بدون این که کمترین وقتی صرف مطالعه و پژوهش آن کرده باشید!

“نق زدن” یک فرایند “هیجان مدار” است. یعنی ما با نق زدن آرام‎تر می‎شویم، خشم و غم‎مان را با دیگران در میان می‎گذریم و “درد دل” می کنیم اما “نقد کردن” یک فرایند “مسأله مدار” است، ما هنگام نقد ، خودمان را سبک نمی‎کنیم بلکه مساله را “حلّاجی” و زیر و رو می‎کنیم.
“نق زدن” مخاطب تعریف شده‎ای ندارد، کافی ا‎ست گوش مفت بیابی، آن وقت می‎توانی شروع به نق زدن کنی ولی نقد کردن، مخاطب تعریف شده‎ای دارد. مخاطب روشنفکر پیش از همه، خود نهادهای قدرت‎اند و سپس کارشناسان، گروههای ذی نفع، رسانه‎ها و سایر نقدکنندگان.

نقد کردن علاوه بر نیاز به دانش و مهارت و صرف وقت و انرژی، نیاز به شهامت و شجاعت دارد، شجاعت پرداخت هزینه! شما می‎توانید در هر مهمانی که می‎نشینید و هر تاکسی که سوار می‎شوید نق بزنید، کسی کاری به کار شما ندارد! ولی اگر نقد خود را برای نهادهای قدرت و رسانه‎ها ارسال کنید باید آمادگی پرداخت هزینه را هم داشته باشید بنابرین یکی دیگر از ویژگی‎های روشنفکران که آن ها را از روشنفکرمآبان جدا می‎کند “شجاعت” است.
البته این جا لازم است راجع به گروهی از روشنفکران توضیح دهم که کار سخت‎تری در پیش می‎گیرند و آن آگاه سازی توده‎های مردم است. کسی که قرار است توده‎های مردم را آگاه نماید از یک سو باید دارای دانش و مهارت نقد باشد و از سویی باید بتواند با زبان غیر تخصصی سخن بگوید. این کار شبیه “بند بازی” است. اگر کمی تخصصی‎تر سخن بگوید مخاطبانش سخنش را نمی‎فهمند و اگر کمی عوامانه‎تر سخن بگوید به سرعت دچار پوپولیسم عوام زدگی می‎شود! بسیاری از روشنفکران که به این قلمرو پا گذاشتند یا از این طرف یا از آن طرف فرو افتادند. با این حال این قلمرو پرخطر را نباید خالی گذشت چرا که با خالی گذاشتن این قلمرو جا را برای “پوپولیست‎های واقعی” باز می‎کنیم، کسانی که به جای نوشتن کلمه “مار” شکل “مار” را طراحی می‎کنند.

ویژگی مهم روشنفکران این است که تشکّل و شبکه سازی می‎کنند، روشنفکر اهل انزوا و درخود فرورفتن نیست. او از جامعه قهر نمی‎کند و ناامید نیز نمی‎شود چرا که از ابتدا هم توقع تغییرات دراماتیک نداشته است. روشنفکرمآب ها ناامید و سرخورده اند. شاید برخی از آن ها روشنفکرهایی بوده اند که توقع زیادی از مردم و جامعه داشته‎اند، آن ها به دنبال اتوپیا مدینه فاضله بوده‎اند و ناکام مانده‎اند.

روشنفکر به حرکت دائمی و پله پله اجتماع امیدوار است بنابراین تماسش را با جامعه حفظ می‎کند و تیم و تشکّل می‎سازد. منظورم از تشکل، محفل نیست بلکه نهادهای مدنی است، نهادهای مدنی شناسنامه‎دار که بطور دائمی رشد می‎کنند و با جامعه‎ی بیرون از خود ارتباط برقرار می‎کنند، اثر می‎گذارند و اثر می‎پذیرند.

پی نوشت: راجع به روشنفکران ایرانی سه کتاب بسیار ارزشمند منتشر شده: "هویت اندیشان و میراث فکری احمد فردید" ، "نو اندیشان دینی" و "گونه شناسی روشنفکران ایرانی". دو کتاب اول را محمد منصور هاشمی نوشته و کتاب سوم را نظام بهرامی کمیل. هر سه کتاب را نشر کویر منتشر کرده است.

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

شه‌وی شیعره و له هه‌ر لایێک نه‌وایێ
له هه‌ر سازێ دێ ئاواز و هه‌وایێ

ئه‌وانه‌ی به‌سته‌یان شیعری نه‌مانه
هه‌مووی هه‌ر شین و هاواری زه‌مانه؛

مناڵانی هه‌ڵه‌بجه‌ی دڵ‌به‌خوێنن،
سروودی ماته‌م و دووری ده‌خوێنن

هه‌موویان پێ‌په‌تی و مات و په‌شێون
ده‌ڵێی هێشتاکوو ڕێگه‌ی کۆچ ئه‌پێون

که دێنێ ده‌نگی منداڵان هه‌واڵێ،
له‌گه‌ڵیا سازی ئاواره‌ش ده‌ناڵێ…

ئه‌گه‌ر جێژنه و ئه‌گه‌ر کۆڕی هونه‌ر، بۆ؛
وه‌ها غه‌م‌باره سۆزی سازه‌که‌ی تۆ؟!

له‌به‌رچی وا په‌شۆکاو و کش‌ومات؟
هه‌ڵه‌بجه‌ی نیشتمانت، چی به‌سه‌ر هات؟

سرووده، یاکوو شیعری شین و زاری؟
له‌سه‌ر ته‌رمی به‌هاری کورده‌واری!

له کوردستان، ئه‌گه‌ر جێژنی هونه‌ر بێ،
ده‌بێ شینی گه‌لێکی ده‌ربه‌ده‌ر بێ!

که فرمێسکم له چاوان دێنه خوارێ،
ده‌شێوێ هێزی بینینم به جارێ!

وه‌کوو دونیا بڕووخێنی به سه‌رما،
مچوڕکی له‌ش، به وێنه‌ی سۆزی سه‌رما؛

ده‌ڵێی زستانه، هێشتا ماوه زریان!
هه‌ڵه‌بجه! تۆ چی و خاکی موکریان؟!

منیش هاتووم، خه‌مێکی دڵ‌ته‌زێنم؛
له‌نێو هه‌ڵبه‌ستی ئه‌مشه‌ودا بخوێنم

به‌ڵام چ بکه‌م؟ له سۆزی جه‌رگی بریان؛
به دڵما نایه شیعرێ غه‌یری گریان!

گه‌لێ گریاوه شارێ بۆ مه‌زارێ
ده‌بێ شینی چلۆن بێ، مه‌رگی شارێ؟!

كه‌سێ نه‌یدیوه تا ئه‌مڕۆ به‌هارێ
كه‌ باران و ته‌می مردن ببارێ!

به‌هاری چی؟ وه‌كوو پاییزه ئه‌مڕۆ!
له شاری خه‌م، ژیانیش زیزه ئه‌مڕۆ!

به‌هاران كێ گه‌ڵاڕێزانی دیوه؟!
گوڵی باخی هه‌ڵه‌بجه هه‌ڵوه‌ریوه!

نه هاوارێ، نه گریانێ، نه شینێ!
نه كه‌س مه‌رگی عه‌زیزی خۆی ده‌بینێ!

ئه‌وا منداڵ و گه‌وره‌ی خه‌ڵکی شارێ؛
هه‌موویان پێکه‌وه مردن به جارێ…

هه‌مووی سووتاو، به‌هارێکی ڕه‌شی ما
هه‌ڵه‌بجه‌ش بوو به شاری هیرۆشیما

ڕه‌شی پۆشیوه ئه‌مڕۆ باخه‌کانی
هه‌مووی فرمێسکه؛ ئاوی چاوی کانی

گه‌ڵای پاییزی شاری، کێ نه‌دیوه؟!
مناڵی زه‌ردی ڕه‌نگ و ڕوو په‌ڕیوه

ده مه‌گری دایه! دایکی نیشتمانم!
مه‌ڵێ بۆ زه‌رده ڕه‌نگی ڕۆڵه‌کانم!

ئه‌گه‌ر وا پێ‌په‌تی و زه‌رد هه‌ڵ‌گه‌ڕاون،
به‌سه‌ر مه‌یتی هه‌زارانا گه‌ڕاون!

ئه‌گه‌ر ئه‌و ڕۆژه تۆش له‌و شاره‌دا بای،
له‌نێو کۆڵانه‌کانی‌دا گه‌ڕابای،

به هه‌ر هه‌نگاوێ، ته‌رمێکت بدیبا؛
ده‌بوو ڕه‌نگت به وێنه‌ی وان په‌ڕێبا!

له هه‌ر کۆڵانێ، چه‌ن منداڵی چاوگه‌ش
یه‌کێ لاشه‌ی ئه‌وی دیی وا له باوه‌ش

له‌شی هه‌ریه‌ک، گوڵێکی لێک بڵاوه
هه‌موو مردوون، به چاوی ئاوه‌ڵاوه…

ئه‌وه‌ی هێشتاکوو چه‌ن گوێزی له‌ده‌سته،
که‌سێ پێی ناڵێ: ئیدی، ڕۆڵه! هه‌سته!

له‌به‌ر هه‌ر ده‌رکه‌یێ چه‌ن مه‌یتی سه‌ردن
له‌سه‌ر داوێنی سه‌ردی خاک و به‌ردن

مناڵی وردی ساوا ده‌نگی نایه
مه‌زاری بوو به سینه‌ی ساردی دایه

له‌نێو کۆڵانه‌کانی ماتی نێو شار
له‌به‌ر تیشکی هه‌تاوی سارد و خه‌مبار

له‌شی ئینسان و باڵنده و گه‌ڵای دار
ته‌واوی شاره‌که‌ی پۆشیوه! هاوار!

شنه‌ی با، خاک و خۆڵی شار ئه‌هێنێ،
به‌سه‌ر مه‌یتی ئه‌وانا ده‌ی‌پژێنێ…

ده‌زانێ که‌س نه‌ماوه، تێ‌ده‌کۆشێ؛
به‌وه‌ی ته‌رمی شه‌هیدان دابپۆشێ!

ده مه‌گری دایه! دایکی نیشتمانم!
مه‌ڵێ بۆ زه‌رده ڕه‌نگی ڕۆڵه‌کانم


🌐شەریف حسەین پەناهــــــــی🌐

🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…

ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد

کوردیپێدیا - نەبەز گۆران
https://www.kurdipedia.org/default.aspx?lng=3&q=200911020934222184
🆔 /channel/anjomandiyalog

Читать полностью…
Subscribe to a channel