31298
@arabicuz_nahv (nahv-sarf kanal) @arabicuz (hikmat-kanal) @arabicuz_matn (hikmat-matnli kanal) @arabicuz_bot (hikmat-bot) - arabic.uz hikmatlari @arabicuz_nahv_hikmat (sharhli hikmat)
12943. Агар қалб қаттиқлашса, Аллоҳ таолога боғланиш, Унга муножот қилиш ва Унинг ҳузурида туриш қудратини йўқотади. Бундай қалбнинг Аллоҳнинг ҳузурида турган лаҳзалари энг юксак, энг гўзал ва энг лазиз дунё лаҳзаларидир.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12941. Уйқудан олдин кўрпани қоқиш
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Киши тўшакка ётаётганида кўрпасини ва кийимларини қоқиб ташласин, чунки унинг орасида нима борлигини билмайди. Сўнг: «Бисмика Роббий, вазоъту жамбий, ва бика арфаъуҳу. Ин амсакта нафсий, фарҳамҳаа. Ва ин арсалтаҳаа, фаҳфазҳаа бимаа таҳфазу биҳии ъибаадакас солиҳийн», деб айтсин».
(Маъноси: “Роббим, Сенинг исминг ила ётдим (ёнбошимни қўйдим), Сенинг исминг ила тураман. Руҳимни олсанг, унга раҳм қилгин. Агар уни (ҳаётга) қайтарсанг, худди солиҳ бандаларингни сақлаганингдек, уни ҳам ҳифзу ҳимоянгга олгин”)
Имом Бухорий ва Муслим ривояти.
Имом Нававий айтадилар: «Изорининг ичини» - яъни унинг кийимининг ички томонини. Бунинг маъноси: киши ухлашдан олдин ўрин ётоғини қоқиши лозим, чунки эҳтимол у ерда илон, чаён ёки бошқа зарарли жонзотлар бўлиши мумкин. Шунинг учун киши ётоғини қоқсин ва қўлини кийимининг учи билан силтасин, эҳтимол у ерда бирон ёқимсиз нарса бўлиб қолмасин.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12940. Одамлар тунда эшикларини қулфлайдилар, Аллоҳ эса, тунда инсонларга (дуолар учун ижобат) эшикларини очади.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12939. Ёшлари улуғ бир аёлдан фарзандларининг салоҳияти, муваффақияти ва унга нисбатан бу қадар яхши муомала ва эҳтиромлари сабабини сўрашди.
У аёл: “Ҳар доим нафл намозларимдаги саждаларимда уларнинг ҳақларига ушбу дуони ўқийман:
“Аллоҳуммарзуқний ва ийяҳум алъилман наафиъ, варризқон ваасиъ, вал қолбал ҳоошиъ, вал ъамалас солиҳи.
Варзуқний бирруҳум, варзо ъанний ва ъанҳум”, деди.
(Аллоҳим! Мени ва уларни фойдали илм, кенг ризқ, қўрқувчи қалб ва солиҳ амал ила ризқлантиргин. Мени уларни яхшилик, мурувватлари ила ризқлантиргин, мендан ва улардан рози бўлгин!)
Аллоҳим, бизнинг зурриётларимизни ҳолларини яхшилагин!
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12938. Тил суякдан эмас, лекин суякларни синдиради. Тил қилич эмас, лекин қонларни тўкади.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Тарих
🕌 Фаластин анбиёлар юртидир
У ерда Иброҳим, Исмоил, Исҳоқ, Яъқуб, Юсуф, Довуд, Сулаймон ва бошқа пайғамбар алайҳиссаломлар яшаб ўтишган. У ер мусулмонларнинг илк қибласи, уч ҳарамнинг биридир. Унда масжидул Ақсо бор. У ер Қуръон таърифига кўра, “атрофи баракали қилинган ер”дир. У ерда ер юзида илк бино қилинган шаҳар Арийҳо бор. Ушбу баракали ерда яшаб ўтган пайғамбарларнинг баъзилари:
1. Иброҳим алайҳиссалом. У зот Фаластин ва Макка ўртасида кўчиб яшаганлар. Маккада ўғлилари Исмоил бўлган эди. Исмоил алайҳиссалом туғилганларидан сўнг, Иброҳим алайҳиссалом аёллари Ҳожар ва ўғлилари Исмоил билан Роббиларининг амрига кўра Арабистон яриморолидаги белгиланган жойга кўчиб ўтадилар. Ўша ерда машҳур воқеа (Исмоил алайҳиссаломнинг қурбонликка буюрилиши, Ҳожар онамизнинг Сафо Марвада сув излаб югуришлари, замзам суви чиқиши каби ишлар) содир бўлади, сўнгра Исмоил алайҳиссалом билан Каъбани бино қилишади.
2. Лут алайҳиссалом. Иброҳим алайҳиссалом Ироқдан Фаластин ерига ҳижрат қилганларида Лут алайҳиссалом ҳамроҳлик қилганлар. Бу ҳақда Қуръонда оят бор.
3. Исмоил алайҳиссалом. У зот Иброҳим Халилуллоҳнинг Ҳожар аёлларидан дунёга келганлар. Фаластинда туғилганлар. Эмизикли вақтида онаси Ҳожар билан Маккага кўчиб боришган. Ўша ерда ўрнашиб яшаб, ўша ерда вафот қилганлар.
4. Исҳоқ алайҳиссалом. У зот Иброҳим алайҳиссаломнинг Сора онамиздан кўрган иккинчи фарзандлари. Исмоил алайҳиссаломдан 13 йил ўтиб туғилганлар. Фаластинда яшаб, ўша ерда вафот қилганлар.
5. Яъқуб алайҳиссалом. Иброҳим алайҳиссалом ҳаётлик вақтларида Фаластинда туғилганлар. Сўнгра Ҳеронга кўчиб кетганлар. Узоқ муддати у ерда яшаб, қайтиб келиб Иброҳим алайҳиссалом билан топишганлар. Сўнгра фарзандлари Юсуф, ўғиллари, набиралари ва 72 та яқинлари билан Мисрга кўчиб кетишган.
6. Юсуф алайҳиссалом. Ҳерондан оталари Яъқуб алайҳиссалом ва акалари билан Фаластинга кўчиб ўтишган. Қуръонда қиссаси келтирилган (акаларининг хиёнати, қудуқ, қул қилиб сотилиш, саройдаги ҳаёт ва бошқа) воқеа- ҳодисалар бўлиб ўтган. Охирида Юсуф алайҳиссалом Миср хазиналарига масъул даражасига кўтарилганлар. Мисрда яшаб вафот қилганлар.
7. Йушаъ ибн Нун алайҳиссалом. Мусо алайҳиссалом вафотидан сўнг юборилган пайғамбар. Канъонийлар устидан ғолиб келиб қавмлари билан Фаластин ерига кирганлар. Узоқ йиллар давомида ҳукм юритганлар. Фаластинда вафот этиб, ўша ерга дафн этилганлар.
8. Довуд алайҳиссалом. Аллоҳ таоло юборган пайғамбарлардан бири. Кучли давлат барпо қилиб 40 йил давомида ҳукмронлик қилганлар.
9. Сулаймон алайҳиссалом. Довуд алайҳиссаломнинг вафотларидан сўнг ўғиллари сифатида ҳукмни мерос қилиб олганлар. 40 йил давомида ҳукмронлик қилганлар. Одам алайҳиссаломдан сўнг иккинчи марта Масжидул Ақсони қайта бино қилганлар. Вафотларидан сўнг Фаластин ерига дафн этилганлар.
@arabicuz
12936. Аллоҳ таоло бандаси Ўзи учун кўтарган нарсани зое қилмайди.
"Ровзатул муҳиббийн" асаридан.
Яъни, бир банда Аллоҳ розилиги учун бирор иш қилса, Унинг йўлида фидокорлик кўрсатса, қийинчиликларга сабр қилса, ибодат қилса, яхшилик қилса, Аллоҳ бунинг мукофотини беради ва бу саъй-ҳаракатларни бекорга кетказмайди.
@arabicuz
12934. Қуръон ёдлаётган қорига муҳим тавсиялар
1. Саҳифани ёдлаб бўлганингдан сўнг ёддан яна 10 марта такрорлаб ўқиб қўй.
2. Уларни нафл намозларда (зам қилиб) қўшиб ўқи.
3. Аллоҳ таолодан уларни қалбингда собит ўрнатишини сўраб дуо қил.
4. Аллоҳга тақво қил ва ҳаромга назар солма.
5. Қуръондан кунлик вирдингни адо қилишда юмушларинг ҳар қанча муҳим бўлмасин, ташлаб қўйма, бепарволик қилма.
6. Бомдод намозини (вақтида) ўқишга диққат қил.
Мажид Закий.
Изоҳ: /channel/arabicuz/26139
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12933. Ҳилм нима?
Қайс ибн Осимдан: “Ҳилм нима?”, деб сўрашди.
У зот: “Сендан узилган билан боғланишинг, сени маҳрум қилганга беришинг ва сенга зулм қилганни кечиришингдир”, деди.
“Ақдул фарийд” асаридан.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12932. Ҳақиқий дўст бу:
Сени сўзсиз тушунадиган;
Сени далилсиз тасдиқлайдиган;
Сенга ғаразсиз насиҳат қиладиган;
Сени сабабсиз яхши кўрадиган;
Сени манфаатсиз танийдиган кишидир!
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Ният
📜Ибн Касир раҳимаҳуллоҳ: ”Ниятни ўрганинг, у амалдан кўра муҳимроқдир”, деди.
Абу Нуъаймнинг "Ҳилятул авлиё" асаридан.
🟢Изоҳ: Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар:«Амаллар фақат ниятларга кўрадир. Ҳар кимга ният қилганигина бўлади..". Имом Бухорий ривояти
🟢Суфён Саврий ихлосли кишилар ҳақида: ”Амални ўрганганларидек, ниятни ҳам ўрганар эдилар” деди.
🟢Довуд Тоий: ”Яхшиликни ҳаммасини кўрдим, уларни барчасини яхши ният жамлашини кўрдим. Агар яхши амални бажара олмай қолсангиз ҳам, яхши ниятнинг ўзи сизга кифоя қилади”, деди.
🟢Юсуф ибн Асбот: ”Ниятни бузилишидан асраш амалда тиришишдан кўра қийинроқдир”, деди.
🟢Абдуллоҳ ибн Муборак: ”Эҳтимолки, кичик амални ният катта амалга айлантирар, эҳтимолки, катта амални ният кичик амалга айлантирар”, деди.
🟢Олимлардан бири: ”Амалдан олдин ниятни талаб қил, токи яхшиликни ният қилар экансан сен яхшиликдадирсан”, деди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Паноҳ
📜Ибн Ражаб раҳимаҳуллоҳ: "Жин шайтонидан (сақланиш учун) унинг ёмонлигидан Аллоҳдан паноҳ сўрасак, кетиб қолади. Инсон шайтони эса токи сени маъсиятга йўлиқтирмагунча тўхтамайди, тинч қўймайди", деди.
"Латоифул маъориф" асаридан.
🟢Олимлардан бирлари айтади: "Жин шайтонига «оятал курсий»ни ўқисанг, югурганича қочиб кетади. Инсон шайтонига эса «оятал курсий»ни ўқисанг, уни сенга шарҳлаб кетади".
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12929. Шайхимиз Ғаззолий раҳимаҳуллоҳ: “Бир маҳсулот кофирнинг қўлидан пухта ва сифатли ҳолда ишлаб чиқарилгани, мусулмоннинг қўлидан эса бўш ва абгор, сифатсиз ҳолда чиққанини кўрсам, (уят ва хижолатликдан) юзим қорайиб кетади”, дердилар.
Шайх Юсуф Қарзовий.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Хотима
📜 Ибн Қоййим раҳимаҳуллоҳ: "Инсонлар ичида энг аҳмоғи, нодони — (умр) сафарининг охирида адашганидир, ҳолбуки у манзил(ўлим, охират)га яқинлашган эди."
"Фавоид" асаридан.
@arabicuz
Зикрдан енгилроқ нарса йўқ...
📜Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Қаҳф сурасини жума куни қироат қилса, унга икки жума орасича нур зиё сочади», – дедилар».
📜Банда зурриётларининг салоҳиятли бўлиши йўлида уч нарсадан афзал кўмак топа олмайди:
🟢1. Ўзини ислоҳ қилиш.
«Уларнинг отаси солиҳ одам эди», Каҳф сураси, 82 оят.
🟢2. Зурриётининг ҳаққига Аллоҳ таолога дуо қилиш.
«..зурриётларимни ҳам солиҳлардан қилгин», Аҳқоф сураси, 15 оят.
🟢3. Ўзи намозни канда қилмаслик, фарзандларини ҳам намозга буюриш ва қуйидаги дуони ўқиб юриш:
«Роббим, мени ва зурриётларимни намозни тўкис адо этадиганлардан қилгин. Эй Роббимиз, дуони қабул этгин» Иброҳим сураси, 40 оят.
📜Солиҳ салафлардан бири айтади: “Агар охиратда инсонлар учун пардалар кўтарилиб, ато этиладиган савоблар кўрсатилса, Аллоҳни зикр қилишдан кўра савоби афзал нарсани топа олишмайди ва: “Ҳаётлик чоғимизда бизга зикрдан ҳам енгилроқ нарса йўқ эдику", дея ҳасрат қилишади”.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Икром
📜 Аллоҳ сизларнинг меҳмонга қилган илтифотингиздан хушнуд бўлди..
حَدَّثَنِي زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ فُضَيْلِ ابْنِ غَزْوَانَ عَنْ أَبِي حَازِمٍ الْأَشْجَعِي عَنْ
أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: إِنِّي مَجْهُودُ فَأَرْسَلَ إِلَى بَعْضٍ نِسَابِهِ فَقَالَتْ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ مَا عِنْدِي إِلَّا مَاءُ ثُمَّ أَرْسَلَ إِلَى أُخْرَى فَقَالَتْ مِثْلَ ذَلِكَ حَتَّى قُلْنَ كُلُّهُنَّ مِثْلَ ذَلِكَ: لَا وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ مَا عِنْدِي إِلَّا مَاءً فَقَالَ: «مَنْ يُضِيفُ هَذَا اللَّيْلَةَ رَحِمَهُ اللَّهُ » فَقَامَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ: أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ فَانْطَلَقَ بِهِ إِلَى رَحْلِهِ فَقَالَ لِامْرَأَتِهِ : هَلْ عِنْدَكِ شَيْءٌ قَالَتْ: لَا إِلَّا قُوتُ صِبْيَانِي قَالَ: فَعَلِلِيهِمْ بِشَيْءٍ فَإِذَا دَخَلَ ضَيْفُنَا فَأَطْفِي السِّرَاجَ وَأَرِيهِ أَنَّا نَأْكُلُ فَإِذَا أَهْوَى لِيَأْكُلَ فَقُومِي إِلَى السِّرَاجِ حَتَّى تُطْفِبِيهِ قَالَ: فَقَعَدُوا وَأَكَلَ الضَّيْفُ فَلَمَّا أَصْبَحَ غَدَا عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: «قَدْ عَجِبَ اللَّهُ مِنْ صَنِيعِكُمَا بِضَيْفِكُمَا اللَّيْلَةَ».
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, «Мен қийналиб қолдим», деди.
У зот аёлларидан бирига одам юбордилар. У: «Сизни ҳақ ила юборган Зотга қасамки, ҳузуримда сувдан бошқа ҳеч нарса йўқ» деди.
Сўнг бошқасига одам юбордилар, у ҳам худди шундай деди. Хуллас, ҳаммалари ҳам худди шундай «Йўқ, сизни ҳақ ила юборган Зотга қасам, ҳузуримда сувдан бошқа ҳеч нарса йўқ», дейишди.
У зот: «Ким буни шу кеча меҳмон қилади? Унга Аллоҳ раҳм қилсин!» дедилар. Шунда ансорлардан бири туриб, «Мен, эй Аллоҳнинг Расули!» деди ва уни уйига олиб кетди.
Бориб, аёлига: «Бирон нарсанг борми?» деди.
У: «Болаларимнинг емишидан бошқа ҳеч нарса йўқ», деди.
У: «Уларни бирон нарса билан чалғитгин-да, меҳмонимиз кирганда, чироқни ўчириб, ўзингни таом еяётгандек қилиб кўрсат. У таомга қўл узатганда туриб, чироқни ўчириб қўйгин», деди. Улар ўтиришди, меҳмон таомни еди.
Тонг отгач, у Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига борди. У зот: «Аллоҳ сизларнинг меҳмонга қилган илтифотингиздан хушнуд бўлди», дедилар».
Имом Муслим ривояти.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Яхши гумон
📜 Муҳаммад ибн Сийрин раҳимаҳуллоҳ: "Агар биродарингиз ҳақида сизга бирон нарса (хабар) етса, (уни оқлаш учун) узр изланг. Агар топа олмасангиз, “эҳтимол, унинг (мен билмаган) узри бордир”, денг", деди.
Исбаҳонийнинг "Тавбиҳ ва танбиҳ" асаридан.
🟢Изоҳ: Агар сизга бирон дўстингиз, қариндошингиз ёки биродарингиз ҳақида салбий ёки тушунарсиз хабар етса, дарҳол уни қоралашга шошилманг. Балки, унинг бу ҳаракатига сабаб бўладиган бирон узри бордир деб ўйланг. Эҳтимол, сиз билмаган вазият ёки қийинчилик уни шундай қилишга мажбур қилгандир. Агар ҳаракат қилиб ҳам биродарингизнинг узрини топа олмасангиз, унда ҳам унга ёмон гумон қилманг.
Инсонларга нисбатан яхши гумон қилиш жамиятда тинчлик, тотувлик ва ўзаро ҳурматни оширади. Бундай ёндашув ғийбат, бўҳтон ва адоватнинг камайишига ёрдам беради.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Шафоатчи суралар
📜 Абу Умома Боҳилий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шундай деганларини эшитдим: «Қуръон ўқинглар, чунки у Қиёмат куни соҳибларига шафоатчи бўлиб келади.
Икки порлоқни – Бақарани ва Оли Имрон сурасини ўқинглар, чунки бу иккови Қиёмат куни гўё булут ёки соябон бўлиб ёхуд соҳибларини ҳимоя қиладиган икки сафбаста қушлар тўдаси бўлиб келади.
Бақара сурасини ўқинглар, чунки уни (ёдлаб) олиш баракадир, уни ташлаш ҳасратдир. Унга баталаларнинг қурби етмайди».
(Ровий) Муовия айтади: «Менга етиб келдики, батала – сеҳргарлардир».
Изоҳ: «Батала» сўзини баъзилар дангасалар, бошқалар ботилчилар, яъни сеҳргарлар дея изоҳлаган. Биринчисига кўра, сура узун бўлгани учун уни дангасалар ўқий олмайди, деган маъно чиқади. Иккинчисига кўра, уни ўқиганга сеҳгарлар таъсир қила олмайди, деган маъно келиб чиқади.
Имом Муслим ривояти.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Омонатдорлик
📜Ҳузайфа розияллоҳу анҳу айтади:«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга иккита ҳадис айтиб бердилар. Бирини кўрдим, бошқасини кутиб юрибман. У зот бизга шундай деганлар: «Омонатдорлик (дастлаб) одамларнинг қалбининг тубига тушди. Кейин уни Қуръондан ўрганишди, кейин эса суннатдан ҳам ўрганишди». У зот бизга унинг кўтарилиши ҳақида ҳам сўзлаб, шундай дедилар: «Киши бир уйқуга кетади-ю, қалбидан омонатдорлик суғуриб олинади ва куйган доғдек изи қолади.
Кейин яна уйқуга кетади-ю, яна суғуриб олинади ва қаваргандек изи қолади, худди оёғингга тушириб юборган чўғингдек. Пўрсилдоқ бўлиб шишганини кўрасан-у, лекин ўзи ичида ҳеч нима бўлмайди.
Одамлар олди-сотди қилишади, лекин ҳеч ким омонатни адо қилай демайди. Ҳатто «Бану Фалонда бир омонатдор киши бор экан», дейишади. Бир киши ҳақида: «Қандай ақлли!», «Қандай зийрак!», «Қандай басавлат!» дейишади, ҳолбуки, унинг қалбида хардал уруғичалик ҳам иймон бўлмайди».
Бир замон бўлдики, қай бирингиз билан савдо-сотиқ қилаётганимга парво қилмас эдим. Мусулмон бўлса, уни (хиёнатдан) Ислом қайтарарди, насроний бўлса, уни менга (хиёнат қилишдан) волийси қайтарарди. Аммо бугун фалончи ва фалончилардан бошқа ҳеч ким билан савдо-сотиқ қилмаяпман».
🟢Изоҳ: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтиб берган икки ҳадис омонатдорлик ҳақида бўлиб, бири унинг зоҳир бўлиши, бошқаси эса орадан кўтарилиши ҳақидадир. Биринчисида омонатдорлик дастлаб одамларнинг фитратида бор бўлгани, кейин уни шариатдан ҳам ўрганишгани назарда тутилган. Ҳузайфа розияллоҳу анҳу «бирини кўрдим» деганда шуни айтган.
Имом Бухорий ривояти.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Омонлик
📜Аллоҳни зикрини кўпайтириш нифоқдан омонликдир. Албатта мунофиқлар зикруллоҳни кам қилувчилардир. Аллоҳ таоло мунофиқлар ҳақида: "...ва Аллоҳни камдан-кам зикр қилурлар", деган. Нисо сураси, 142-оят.
Ибн Қоййим раҳимаҳуллоҳнинг "Ваабилис соййиб" асаридан.
🟢Изоҳ: "Одамлар кўз ўнгида Ислом динига мансублигини эълон қилиб, ҳатто баъзи амалларни ҳам қилиб юрадиган, аслида эътиқоди бузуқ бўлган кишилар «мунофиқ» дейилади. Журжоний «Таърифот»да нифоқни «Нифоқ тил билан иймонни изҳор қилиб, дилдаги куфрни беркитишдир», деб таъриф қилган. Бу «катта нифоқ» деб аталади".
"...Мунофиқлик турли ахлоқий разилатларнинг уясидир. Риёкорлик, алдамчилик, хиёнат, ёлғончилик, иккиюзламачилик, ваъдага хилоф қилиш кабилар шулар жумласидан. Мунофиқлик ҳар бир умматнинг жисмини титиб юборадиган ижтимоий касалликдир". ("Руҳий тарбия"дан)
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12937. Бир ҳакимдан: «Қайси нарса дунёга кўпроқ ўхшайди?» деб сўралганида, у: «уйқудаги одамнинг тушлари», деб жавоб берди.
Ибн Абу Дунёнинг «Зуҳд» китобидан.
Изоҳ: Уйқуда кўрилган тушлар инсонга жуда ҳақиқийдек туюлади. Тушда хурсанд бўламиз, қайғурамиз, югурамиз, йиғлаймиз, бойиймиз ёки қашшоқлашамиз – ҳаммаси ҳақиқийдек кечади. Аммо уйғонгач, тушнинг ҳаммаси йўқ бўлиб кетади, ҳатто унинг хотираси ҳам хиралашади.
Туш каби, дунё ҳаёти ҳам инсон учун аниқ ва мавжуддек кўринади, аммо ўлим келганида, бу ҳаёт ҳам туш каби ғойиб бўлади. У инсонга дунёга жуда қаттиқ боғланиб қолмасликни, унинг мол-мулки, мансаб ва лаззатларига алданиб қолмасликни тарғиб қилади. Чунки буларнинг ҳаммаси ўткинчидир. Ҳақиқий ҳаёт эса ўлимдан кейин бошланадиган абадий ҳаётдир.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Муҳаддислар
📜 Ҳадис илмида айрим тушунчалар
🟢Агар бир ҳадисни “равоҳу сабъа” – “еттиталари ривоят қилди”* дейилса, у ҳолда:
1. Имом Бухорий
2. Имом Муслим
3. Имом Термизий
4. Имом Насаий
5. Имом Абу Довуд
6. Имом ибн Можа
7. Имом Аҳмадлар назарда тутилган бўлади.
*Баъзи уламолар “равоҳу сабъа” дейилганда, 6 - рақамда ибн Можани эмас, балки имом Молик ёки имом Доримийни ҳам қўшганлар, лекин машҳур ва кенг қабул қилинган таркиб юқоридаги 7 та имомдир.
🟢Агар бир ҳадисни “равоҳу ҳамса” – “бешовлари ривоят қилди” дейилса, у ҳолда:
1. Имом Термизий
2. Имом Насаий
3. Имом Абу Довуд
4. Имом ибн Можа
5. Имом Аҳмадлар назарда тутилган бўлади.
🟢Агар бир ҳадисни “равоҳу арбаъа” – “тўртовлари ривоят қилди” ёки “сунан соҳиблари ривоят қилди”, дейилса, у ҳолда:
1. Имом Термизий
2. Имом Насаий
3. Имом Абу Довуд
4. Имом ибн Можалар назарда тутилган бўлади.
🟢Агар бир ҳадисни “равоҳу шайхон” – “икки шайх ривоят қилди” ёки “муттафақун алайҳ” дейилса, у ҳолда:
1. Имом Бухорий
2. Имом Муслим раҳимаҳумуллоҳлар назарда тутилган бўлади. Валлоҳу аълам.
🔖 Изоҳ: “Муттафақун алайҳ” – متفق عليه ибораси асосан, ҳадис имом Бухорий ва Муслим томонидан бирдек қабул қилинган, иккови ҳам “Саҳиҳ”ларида ривоят қилган ва бу ҳадис бир хил санад ва маънода келишини билдириш учун ишлатилади.
"Икки шайх ривоят қилди” – رواه الشيخان ибораси эса иккала шайх — имом Бухорий ва имом Муслим ўз “Саҳиҳ”ларида бу ҳадисни ривоят қилишганини билдиради. Лекин бунда иккалалари ҳам санад ва матнда бир хил ривоят қилган бўлишлари шарт бўлмайди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Зийнат
📜 Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Одамлар уйлар қуриб, уларни худди кийимларини бўягандек бўяйдиган бўлмагунча қиёмат қоим бўлмайди», дедилар.
Иброҳим: «Яъни чизиқли кийимлар», деди».
Имом Бухорийнинг "Адабул муфрад"идан.
🟢Изоҳ: Юқоридаги ривоятда васф қилинган ҳужраларни бўяб қўйиш ҳеч кимнинг ақлига келадиган нарса эмас. Бироқ келажакда одамларнинг бундай содда яшашдан чиройли уйларда яшашга ўтиб кетиши, уйларини ранг-баранг қилиб бўяшда мусобақалашиши қиёматнинг яқинлашув аломатларидан бири бўлишини ушбу ҳадисдан билиб оламиз.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу сўзлари билан келажакда одамлар уйларига ортиқча зийнат, рангбаранг нақшлар ва фойдасиз безакларни киритиб, уйларини чиройли кўрсатиш билан шуғулланишлари ҳақида хабар қилмоқдалар.
Мароҳил - рангли чизиқлар туширилган безакли кийимларни англатади. Баъзи ривоятлардаги «маражил» сўзи ҳам шу маънода келиб, чиройли нақшлар ва тасвирлар билан безатилган кийимларга ўхшаш уйларни англатади.
🟢Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ "Шарҳи саҳиҳи Муслим"да: «المراحِل» сўзи ҳақида: «У рангли чизиқлар билан безатилган кийим бўлиб, баъзан одамлар ҳашамат ва ортиқча зийнатни яхши кўриб, уйларини ҳам худди шундай безайди. Бу — дунёга майл кучайиши ва Қиёматга яқин қолганининг аломатидир», деди.
🟢Ибн Ҳажар Асқалоний раҳимаҳуллоҳ "Фатҳул Борий"да: «Бу - уйларнинг ранг-баранг ва нақшланган бўлиб кетишидир. Илгари уйлар содда, табиий бўлар эди. Аммо замон ўтиши билан одамлар ташқи кўриниш, зоҳирга алданиб, уйларини зеб-зийнатга тўлдирадилар. Бу ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг келажак ҳақидаги хабарларидан биридир», деди.
🟢Ибн Баттол раҳимаҳуллоҳ: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу ҳадислари билан бундай уйларни қуриш, зеб-зийнатга керагидан ортиқча маблағ кетказиш инсонни дунёга қаттиқ боғланишга ва охиратни унутишга олиб келиши ҳақида огоҳлантирмоқдалар», дейди.
🟢Бу ҳадис яна бир бор Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳақ пайғамбар эканларига далил бўлади. Чунки у зот яшаган даврда одамларнинг уйлари жуда оддий ва содда бўлган. Замонлар ўтиб, инсоният цивилизацияси ривожланиши билан уйларнинг қурилиши ва безагида катта ўзгаришлар юз беришинини аниқ айтиб берганлари, у зотнинг Аллоҳ томонидан юборилган ҳақ Пайғамбар эканликларини исботлайди.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Роҳматан лил оламийн
📜 Аллоҳнинг элчиси Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳаётлари (қисқача)
-63 йил умр кечирдилар:
-40 йил пайғамбарликдан (ваҳий келишидан) аввал;
-23 йил пайғамбар этиб юборилганларидан (ваҳий келганидан) сўнг;
-13 йил Маккада яшадилар, бундан;
-Шунинг 3 йилида (Исломга) яширин даъват қилдилар;
-10 йилида эса (Исломга) ошкора чақирдилар;
-10 йил (то ҳаётларини сўнгигача) Мадинада яшадилар.
🕌Буюклар Расулуллоҳ ҳақларида
🪶"Дунё ҳеч қачон Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам каби инсонни кўрмаган ва кўрмайди. У зот инсониятнинг нафақат маънавий, балки ақлий ва амалий етакчиси эди”.
Шайх Абул Ҳасан Надавий.
🪶"Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сийрати ва суннатига эргашмасдан туриб Қуръонни тўлиқ тушуниш имконсиздир. Чунки у зот Қуръоннинг тирик намунаси эди”.
Уламолардан бирлари.
🪶“Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг чақириғи, даъвати инсон ақлини озод қилди, қалбини маънавиятга бой қилди ва жамиятни инсоний қадриятларга асослантирди. Унинг рисолати ҳар замон учун амалий ҳидоятдир”.
Шайх Юсуф Қаразовий.
🪶"Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мисли йўқ. Чунки у зотнинг сўзлари ва ишлари Аллоҳнинг ваҳийсига асосланган эди. Уни фақат ақл билан тушуниш етарли эмас, юрак билан ҳис қилиш керак”.
Шайх Мухаммад Мутаваллий Шаъровий.
Соллаллоҳу алайҳи васаллам.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12931. Қасам ичишда истисно
Ибн Қудома “Муғний”да айтади: “Киши агар қасам ичса ва иншааллоҳу таъаала деса, агар хоҳласа бажаради, хоҳламаса бажармайди. Унинг учун каффорот бўлмайди”.
Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бир нарсага қасам ичсаю, сўнгида «иншааллоҳ» деса, батаҳқиқ, истисно қилган бўлади», дедилар».
Абу Довуд, Термизий ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Бошқа ривоятда: «Ким қасам ичсаю, сўнг истисно қилса, агар хоҳласа, бажаради, хоҳламаса, тарк этади, қасамхўр бўлмайди», дейилган.
Абу Довуд, Насоий, Ибн Можа ва Ибн Ҳиббон ривоят қилишган.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12930. Мўғуллар Бағдодга бостириб кириб қирқ кунгача жума намози ўқилишига рухсат беришмади.
Дажла дарёсининг суви мусулмонлар қонидан қизил бўлиб оқди. Сўнгра (сувга оқизилган) исломий китобларнинг сиёҳи рангидан дарёнинг ранги қорага ўзгарди.
Ислом ўлдими?! Мўғуллар ўлди, Чингизхон ўлди, Хулаку ўлди. Аммо Ислом қолди! Балки мўғуллар тўп-тўп бўлиб Аллоҳнинг динига кира бошлади.
Бу уммат бир он тўхташи, қоқилиб тушиши бор гап. Аммо у яна қайтадан туриб душманларига адаб бераверади.
Биз бемор бўладиган, аммо ўлмайдиган умматмиз!
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
Инфоқ
📜 Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Аёл киши уйидаги егуликдан зиён келтирмаган ҳолда инфоқ қилса, унга инфоқ қилгани учун ўз ажри бор, эрига эса касб қилгани учун ўз ажри бор, хазинабонга ҳам ўшанча. Улар бир бирининг ажрини камайтирмайди».
Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12928. Овқат вақтида тасмияни баланд айтиш
Ибн Муфлиҳ: “Овқатланаётган вақтда тасмияни бошқаларга эслатиш учун ҳам баланд овозда айтиш лозим”, деди.
“Ал адаб” асаридан.
Изоҳ: Тасмия деб, Аллоҳнинг исмларидан қайси бирини бўлса ҳам зикр қилинишига айтилади. “Бисмиллаҳ”, “бисмиллаҳир роҳманир роҳийм” каби.
Умар ибн Абу Салама розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қарамоғидаги бола эдим. Қўлим товоқда бориб-келар эди. Шунда у зот менга: «Эй ғулом! «Бисмиллаҳ», дегин, ўнг қўлинг билан егин, ўз олдингдан егин!» дедилар. Шундан сўнг ейишим шундай бўлди».
Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий ривоят қилганлар.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12927. Шайх Али Тантовий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Бирон кун Заққоқдаги болалар билан ўйнамадим. Вақтимни уйимиз кутубхонасидаги китобларни ўқиш билан ўтказардим. Эрталаб тонгда отамга дарс топшираётган салла кийиб олган ўқувчиларни кўриб кўзимни очардим”.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube
12926. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта сочига оқ тушган мусулмонни икром қилиш Аллоҳни улуғлашдандир”, дедилар.
Абу Довуд ривояти.
Яҳё ибн Саид раҳимаҳуллоҳ: “Бизга етиб келишича, кимки сочига оқ оралаган кексани хорласа, токи Аллоҳ таоло агар ёш бўлса, қариганида уни хорлайдиганни юбормагунича ўлдирмайди”, дедилар.
Ибн Абу Дунёнинг “Алъумру ваш шайбу” асаридан.
Бошқа ривоятда: “Киши кексани икром қилса, у ёш кишига Аллоҳ таоло кексанинг ёшига етганида уни икром қиладиган кишини тақдир қилади”, дейилган.
@arabicuz
iOS | Android
Instagram | Facebook | Twitter | arabicuz">Tiktok | Youtube