کرَم
یاندی...اوجاغیندا تاپیندی ائللر،
یانماسا مینلردن بیری‌یمیش کرم.
بئله آلیشماسا کیم نه بیلیردی-
اؤلویموش یوخسا کی دیری‌یمیش کرم؟
بو قدر «یار» دئییب گزمک اولارمی،
بو قدر اوره‌یی اوزمک اولارمی،
بو قدر هیجرانا دؤزمک اولارمی؟
ائلیمین پلنگی، شیری‌یمیش کرم.
درد اولدو کامانا یئنه دویمه‌لر،
کول اولدو سوورولدو گؤیه دویمه‌لر.
نییه آچیلمادی، نییه دویمه‌لر؟
عشقین مؤعجوزه‌سی، پیری‌یمیش کرم.
سازلا هاوالاندی، تئل‌‌له اوینادی،
بم‌له آغیرلاشدی، زیل‌له اوینادی،
«زلیمخان» اوجاق‌لا کول‌له اوینادی.
سئوگینین مکّه‌سی، پیری‌یمیش کرم.
زلیمخان یعقوب
سندہ صحرایہ ماراللار ڪیمے بیر چیخ نولوڪے ـ
مندہ بیر صئیدہ چیخانلار ڪیمے صحرایہ گلیم.
آللاهیندان سن اگر قورخماییب اولسان ترسا،
قورخورام مندہ دؤنوب دین مسیحایہ گلیم.
شیخ صنعان ڪیمے دونقوز اوتاریب ایللرجه،
سنے بیر گؤرمڪ اوچون معبد ترسایہ گلیم.
شهریار
عؤمرون هر ایلینه بیر عومّان دئدیم
نییه اوزاق سالدی بو ایللر بیزی؟!
بیر آز سن تلَسسن، من گئجیکسه‌یدیم،
بلکه آییرمازدی ساحیل‌لر بیزی.
یاخین بیر سئوگینین اوزاق نیداسی،
اوره‌یی شیمشک تک اودلاییب کئچیر.
آیری ساحیللرین عئینی دالغاسی،
دوغما قلبیمیزدن آدلاییب کئچیر.
گئجه شیرین-شیرین مورگوله‌ینده،
سئیر ائدر آی سنی، کهکشان سنی
من «سحر کوله‌یی اسمه!» دئینده،
کیم ایسه اویادار یوخودان سنی.
قوشا کئچیرسینیز، یاخین گلمرم،
من یوخام، یانیندا نه زامان او وار.
گؤزومو قالدیریب باخا بیلمرم،
او ایسه ایسته‌سه، ال ده قالدیرار.
کئچیرسن، قوش اولوب قانادلانیرام،
آمّا اوجالماغا اوفوق چاتماییر.
سنی ملک‌لره ملک سانیرام.
او ایسه قانونی بیر آرواد ساییر.
بیرگه دؤیونمه‌ین اورک‌لر، گؤرن-
نئجه آددیملاییر دونیادا بیرگه؟!
گئجیکمیش آرزولار آشیب داشاندا،
باخارام کؤنلومدن آل قانلار آخار.
قانونسوز بیر نیکاح قانونلاشاندا،
حقیقی محبّت کناردان باخار...
✍:نبی_خزری
▫️سنی سئومه‌ینی نییه سئودین؟!
یارالار قؤور ائدیر تزه‌دن؛ اورک!
نییه کؤنول وئردین اونا سن، اورک؟!
سئومه‌دی او سنی، سن نییه سئودین؟
سنی سئومه‌ینی سن نییه سئودین؟!
عشقینه من قوربان گئدیم، آی اورک!
دئدیم؛ نئچه دفعه دئدیم: «آی اورک!
سئومه‌ییر او سنی، نییه سئویرسن؟
سنی سئومه‌یه‌نی نییه سئویرسن؟»
سؤزومه باخمادین، ایندی یان، اورک!
یان، هئی منیم کیمی پئشیمان اورک!
سئومیردی او سنی، نییه سئویردین؟
سنی سئومه‌یه‌نی نییه سئویردین...؟
نبی خزری
اونودا بیلمیرم سنلی گون‌لری
کؤهنه سئوگیمیزده دوستاق اولموشام
اوخشاییب دفترده قالان دون‌لری
بو آخشام یئنه ده شعره دولموشام
گولونج بیر اورتام وار دیب اوتاغیمدا
منی اله سالیب فوتولار گولور
سئوگی شئعیرلریم بوز قوجاغیمدا
هیجران غزل‌لری اوستومه هورور
دیواردان گؤز وورور منه گؤزلرین
یانیخاراق غملی باخیرام سنه
یادینا گلیر می یالان سؤزلرین؟
سندن آیریلمارام دئمیشدین منه
شئعیر دفتریمین بیر واراغیندا
ایلک گؤروش آدلی بیر شئعیر یازمیشام
دئمه لی بو یولون ایلک دوراغیندا
من اؤزوم، اؤزومه قبیر قازمیشام
یئنه دان سؤکولور آچیلیر سحر
قوشمالار اوخشاییر غزل آغلاییر
سن‌سیز بو گئجه ده کئچدی بیر تهر
منیم مزار ایچره روحوم لاخلاییر
#قاسیم_پناهی
.
بیر قدیم شهره ، بیر قدیم یئره،
منی بیلمه دیییم بیر عونوان چکیر.
دئییر آخشام واختی یار گلیر بورا ،
ساعات اوزه دورور ، زامان جان چکیر.
سوروجو تَلَسمه ! گَز کوچه لری ،
سینمده کَسیشیر سؤز تیکه لری
بیلمیرم هانسی دی اؤز کوچه لری
روحومو هر دؤنگه ، هر تالان چکیر.
بلکه تانیمادی، عؤمور یاریدیر ،
تانییار ! کؤنلومون وفاداریدیر
عاشیق لر بیر عشقین اؤولادلاری دیر
گؤز ، گؤزه ساتاشان کیمی، قان چکیر.
آی "ائلشن" اومیدین بوشدو بلکه ده ،
باهار آختاریرسان، قیش دی بلکه ده ،
آلدانیب یاشاماق خوشدو بلکه ده
منی آرخاسینجا بیر یالان چکیر.
ائلشن عظیم
بیر گون منیله یار آراسیندا گیله دوشدی
اولمازدی گیلایه آرادا،ایش بله دوشدی
تاب اتمزیدیم آیریلیغا بیر جه دقیقه
گوندن گونه،آیدان آیا،ایلدن ایله دوشدی
چوخ سعی ایله دیم دوشمیه بلکه دیله دردیم
اما نه قیلیم چاره کی،دیلدن دیله دوشدی
آسان سانیردیم من مسکین غم عشقی
ساقی منه قیل چاره ،ایشیم مشکله دوشدی
دوشدون یادیما آی گونه بنزرلی نگاریم
گلشنده گزوم بلبله تازه گوله دوشدی
گوز یاشیم آخیب سئل کیمی سسلندی باسیلدی
فریاده ییتن نازلی نگاریم سئله دوشدی
تک قویما گولوم شهریاری گل گنه یوخلا
بیردن گورسن تاپدی اجل فاصله دوشدی
شهریار
کؤنلوم اوْ گؤزل گؤزلره حیران یارانیبدیر
جانیم قد رعناسینه قربان یارانیبدیر
اوْل گؤزلری کیپریکلری گۆیا کی الهی
کؤنلوم قۇشونی وۇرماغا طرلان یارانیبدیر
از بس کی گؤزلدیر بۇنو من بیلمه دیم آخر
حۇری یارانیب یا کی او انسان یارانیبدیر
قامت اۇجا گؤزلر ایری اوْل اینجه بئلی لن
گۆیا کی گؤزللیکلره میزان یارانیبدیر
دانلارسا سنی عشقیوه خاطر بیری بوْشلا
بیچاره نه ائتسین کی اوْ نادان یارانیبدیر
الله منی وۇرموش داهی سن وۇرما عزیزیم
باخ گؤر نئجه کؤنلوم ائوی ویران یارانیبدیر
اؤلدورمز اینان عاشقی عزرائیل افندی
اؤلدورمک اۆچون عاشقی هجران یارانیبدیر
بیچاره کؤنول صبر ائله عشقینده کی تکجه
عشق ایله سعید اوْلماغا امکان یارانیبدیر
آه مجنون اُوجالار، آتش سوزان اُوتانار
اَشکِ لیلا اَلَنَر دامَنَه، مُژگان اُوتانار
بُلبلون سایه سی تا گللرون اوسته سَریلَر
صحنۀ عشقه باخار، خار مُغیلان اوتانار
گئجه لر،من که غَزَل خیمه سی قورّام ئوزومه
سسلرم دلبریمی، دیدۀ دوران اوتانار
قلمیم دفتره منصوریله دارعکسی چکر
بی ریا خَلوتیمی گورسه سلیمان اوتانار
آهیم ازبسکه ایدوب زیر و زَبَر عشق ایویمی
اولسا پروانه بو ایوده منه مهمان اوتانار
اوخشادوب قَهرزمان یوسف محبوسه منی
باخار احوال پریشانیمه زندان اوتانار
نیلمک دست فَلک جاهله مَسند بَزیوب
نه قَلمده قالوب انصاف نه دیوان اوتانار
.
اِئله دایانیرسان، اِئله باخیرسان
اِئله بیل قارشیندا قورو بیر داشام
ایپک ساچلارینی بیر واخت اوخشایان
اِئله بیل هارداسا من اولمامیشام.
سنی دوستلاریملا، تانیشلاریملا
من تانیش اِئدَردیم نه واختسا بیر- بیر
ایندی اؤزگه لری یاد احتراملا
دئییرلر تانیش اول نه غریبه سن؟!
یوخودا گؤرَردین نه واختسا هر دم
یولومو گؤزلردین یوللاردان اوزاق
من سنین یوخوندان چیخیب گَلمیشم
بودا بیر یوخودور گَل تانیش اولاق.
قولونا گیرَردیم بو یادیندادیر؟
گِئدردیک یولوموز ، آرزوموز شریک
قولوم قوللارینین لاپ یانیندادیر
توخونسا، بیز ایندی عوذر ایستئیه ریک
هایاندا اولدومسا سحر یا آخشام
آرادین سن منی ، گؤردون سن منی
ایندی گؤزلرینین قاباغیندایام
هایاندا دوروم کی گؤرَسَن منی ؟!.
نریمان حسنزاده
عرشه چکیلدی یوخوم ، بد گلدی حالیم بو گئجه !
یانمادیم آتش لره ، توتمادی خالیم بو گئجه !
مئه دؤیدو پنجره می ، دئدیلر یاردی گلن_
تؤکولدو پیشوازینا ، جاه و جلالیم بو گئجه !
رحم ائدیب گؤز یاشینا ، باغلادیلار پیره منی _
قوندو کعبه داشینا ، لئیلی میثالیم بو گئجه !
گؤز دیکیب یوللارینا، اینله میشم صوبحه کیمی _
نه اوچون گلمه میسن ، قاشی_هیلالیم بو گئجه؟!
"آلقایید"ام ناله چکیب عرش ده ملک لر حالیما _
سیغماییب یئر اوزونه ، دردی_ملالیم بو گئجه!...
✍آلقایید_خلیل_اوف.
منی آلدادایدین پاییزا کیمی
سولان یارپاقلارا چاتایدیم باری
منی آپارایدین پاییزا کیمی
منی آغلایایدی پاییز تویلاری
ائله باهار کیمی سئوه‌یدین منی
بیر آغاج اولایدیم باخیشلاریندا
آچیب حیسلریمی قیز ساچی کیمی
آخیب دورولایدیم باخیشلاریندا.
بیر مکتوب یازایدین منیم آدیما
توفانلی دنیزده آدا تاپایدیم.
بیر مکتوب یازایدین منیم آدیما
یئریمی مکتوبدا سالیب یاتایدیم.
یاشیل یارپاقلاردا اؤله بیلمیرم
منی بو باهاردا دوشورمه‌یه‌یدین
منی آپارایدین پاییزا کیمی
اوردا یارپاقلارلا اؤلوب گئده‌یدیم.
اوردا بیر قاتارا مینیک باشلانیب
منی آلدادایدین پاییزا کیمی
اوردا یوللار تویلو، گؤیلر یاغیشلی
اوزه‌یدیم، اوزه‌یدیم دنیزه کیمی...
#قشم_نجف‌زاده
یاخشی اولار قوهوم، قارداش
ائل باشینا دولاندیغیم
هاردا گؤرسن یارا یالوار
دیل باشینا دولاندیغیم
یارا یالوار اولما ناشی
عاشیقلر گزر یاناشی
یار گؤزوندن آخان یاشی
سیل باشینا دولاندیغیم
بودور گلدی باهار واختی
سینه‌م اولوب یارین تاختی
سویولدو بولبولون رختی
گول باشینا دولاندیغیم
قاشلارین قورار دیوانی
تختدن سالار سلیمانی
"خسته قاسیم"ین جانانی
گل باشینا دولاندیغیم
خسته قاسیم
بولاری‌دا ایشلتسک ضرر گلمز!
جمجه: کللـه Kəllə
مغز: بِیین Beyin
اسکلت: النگه Ələng
گلو: بوغاز Boğaz
رگ: دامار Damar
استخوان: سۆمۆک Sümük
پوست: دری Dəri
مغز استخوان: سۆمۆک ایلیگی Sümük iliyi
عصب: سینیر Sinir
کام: داماق Damaq
شُش: آغ جییَر Ağciyər
دنده: قابێرقا Qabırqa
قلب: اۆرَک Ürək
کبد: قارا جییَر Qaraciyər
طحال: دالاق Dalaq
کلیه: بؤیرک Böyrək
صفرا: اؤد Öd
لوزالمعده: معده‌آلتی وزی Mədəaltı Vəzi
روده: باغێرساق Bağırsaq
راست‌روده: گؤدَن Gödən
آلا گؤزلر
یئنه قیلینجینی چکدی اوستومه
قوربانی اولدوغوم او آلا گؤزلر
یئنه جلاد اولوب دوردی قصدیمه
قلم قاش آلتیندا پیالا گؤزلر
باشیمدان گئتمیشدی سئودانین غمی
خیالیم گزیردی بوتون عالمی
بو دوستاق کؤنلومی دئیین ینه‌می
چکدینیز سورغویا سئوالا گؤزلر
سودا یولچوسویام ازل یاشیمدان
کؤنلوم آیری گزیر جان سیرداشیمدان
داغی‌دیر هوشومی آلیر باشیمدان
سوزولوب گئدنده خیالا گؤزلر
گرد‌نین مینا‌دیر بویون تماشا
آی‌دا حسد چکیر او قلم قاشا
بیر جوت اولدوز کیمی وئریب باش باشا
یانیب شعله سالیر جمالا گؤزلر
منیم سئوگیلیم‌دیر او گؤزه‌ل پری
قوی اوزه وورماسین کئچن گون‌لری
من قدیر بیلنم ازل‌دن بری
سیزینله یئتمیشم کمالا گؤزلر
جهاندا هر حکمی بیر زامان وئریر
دونن دوران سورن بوگون جان وئریر
ایللر خسته‌سی‌یم یارام قان وئریر
سیز منی سالدینیز بو حالا گؤزلر
شاعر صمد وورغون
هله کی...
ائله، «هله» دئییب هله دؤزوروک،
هله کی، هله‌نین هله‌سی‌یم من.
نه، سرحد تانیماز عاشیق کرمم،
نه ده خان اوغلونون للـه‌سی‌یم من.
ناحاقلار اؤنونده نئچون کیریدیم؟
قال بو خجالتده، آغزی کیلیدیم!
گویا بو دونیادا نئیله‌یه بیلدیم؟ -
دئییم کی تزه‌دن گله‌سی‌یم من.
بئکار ال نئچون ده سؤزومه باخسین؟
الیمین اۆزو یوخ اۆزومه باخسین.
او هانسی اومیددیر بیزی چاغیرسین؟
دوروب آرخاسینجا تله‌سی‌یم من.
دایان، دۇروم گئدیم بازاریم‌گیله،
دونیا بوْللوغونا ارکیم بیر گیله.
قالمیشام اؤزومه لاپ گۆله-گۆله،
ائله گۆله-گۆله اؤله‌سی‌یم من.
کیملره بوْرجوم وار، دولوب سیاهی،
وۇرا بیلمه‌دیگیم هدف گوناهی،
کسیب بارماغیمی، وئریب سیلاحی.
بیر نامرد حاکیمین کؤله‌سی‌یم من...
✍موسی یعقوب
🎧داغیلسین افکارینیز...
کونول خاسیوا🎤
گئتدین...
"واراقلا منی"
دئدیم،داریخیرام،یامان سنسیزم
دئدین،گؤزلرینده واراقلا منی!
دئدیم،گؤزلرینه گؤزوم ایلیشیب
دئدین،سئوگیمیزه یاراقلا منی!
دئدیم،من دوشموشم دردیندن چؤله
دئدین،سئوَن گرَک سئوگییه اؤله!
دئدیم،دؤزمه ییرم سوناسیزگؤله
دئدین،تئل اولورام،داراقلا منی!
دئدیم،آی آلاگؤز،یاریم اولارسان؟
دئدین،قورخ بوایشدن،سنده سولارسان!
دئدیم،گؤز ببه ییم،حاردا اولارسان؟
دئدین،اوره یینده سوراقلا منی!
دئدیم،آی یاشیل گؤز،گَل اولما ظالیم
دئدین،ناز ائتمه یه قالماییب حالیم
دئدیم،گَل یاریم اول،یانیندا قالیم
دئدین،«خوشنام»، ماراقلا منی!
اوره‌ییمده بیتن سئوگی ماهنیسی،
پاییز بوداغیندا یازیلی قالدی.
سسین یاییلمادی دار کوچه‌میزدن،
آدین دوداغیمدان آسیلی قالدی.
گئدیردین، گیزلیجه گؤزوندن ایراق،
اوخشادیم آغلادیم سنه بیر اتَک.
اَلیندن یاپیشیب آپاریردیلار،
یایلیغا بۆکولن بایرام پایی تک.
گئدیردین یول‌لاردا باهار سولوردو
بولود گؤزلریمده یاشا دولوردو
شافاق قان قوسوردو چیچک‌لر گۆلوش
بنؤوشه ساچلارین، سازاق یولوردو.
قلبیمده بیر آرزی آه چکیر منیم،
سن‌سیز اوزاقلاردا بیته‌جه‌یم من
داها یوواسیندان کوسن قوش کیمی
تانرینین گؤزوندن ایته‌جه‌یم من.
الوداع هر گئجه یازدیغیم شعر!
سنی بالتالاییب مندن آلدیلار.
من ائله پاییزدا تورپاغا دوشدوم،
کفن‌لنمه‌ییمی قیشا سالدیلار.
#دومان_سفراوغلو
فضولی دن سوْرموشلار:
"سئومک می داها گؤزلدیر'
سئویلمک می؟"
سئومک دئمیش؛
نییه کی' سئویلدیگیندن هئچ بیر زامان آرخایین اوْلمازسان!...'
یولوما نور چیله، بیرجه یولسا دا،
اویان، دور، آ بئیتیم، یاتما یازیغام!
اؤزون دید-پارچالا اؤز ال‌لرین له
منی نامردلره ساتما یازیغام!
آلینیب ائلیم‌دن سئوینجیم-نئشه‌م،
ازل‌دن آغلاماق اولوبدور پئشه‌م،
من کی یامان گونو آز گؤرمه‌میشم-
داها آلوولارا قاتما یازیغام!
چتین گونده کؤمه‌ییمه چات باری،
چالیش-ووروش، یورولاندا یات باری
باتاندادا دریالاردا بات باری-
دایاز گؤلمه‌لرده باتما یازیغام!
شجاعتم یارالانمیش بولبولم،
آرتیر گوندن-گونه غوباریم-نالم
قییما آرزولارا چاتمامیش اؤلم
انصافی-موروتی آتما یازیغام!
#شوجاعت_کلبجرلی
