5572
علوم و فنون ادبی https://t.me/aroozgafyie
📣 فنون دوازدهم (چاپ اول) منتشر شد.
🟦 ویژه دانش آموزان علوم انسانی
🟪 ویژگی های کتاب:
1⃣ بررسی تک به تک ابیات کتاب فنون دوازدهم از جهت نکات مهم قلمرو زبانی، ادبی و فکری
2⃣ سوالات امتحان نهایی از دی ۱۳۹۷ تا شهریور ۱۴۰۲ با پاسخ های تشریحی
3⃣ دسته بندی ها شامل مشابهت ها، آثار منظوم و منثور، ترین ها، آیات و احادیث، قرن ها و ...
4⃣ مقایسه سبک ها
5⃣ تست های کنکور، المپیاد ادبی و تألیفی برای هر درس با پاسخ های تشریحی
6⃣ قرابت معنایی هر درس
7⃣ مشخص کردن نکات مهم دروس تاریخ ادبیات و سبک شناسی و ...
🟪 شماره تماس و آیدی جهت خرید کتاب فارسی متوسطه دوم
@yahyaviakbar
۰۹۱۱۳۵۵۶۳۳۱
بخش هایی از کتاب فنون دوازدهم 👆
✅ موضوع: مجموعه سوالات مفهومی درس علوم و فنون ادبی ۱
🎯 پایه و رشته: #دهم_انسانی_معارف
📕 درس: #علوم_فنون_ادبی_۱
منبع: دبیرخانه راهبری کشوری
"اوزان پرکاربرد بحر مقتضب:
فاعلاتُ مفعولن فاعلاتُ مفعولن: بحر مقتضب مثمن مطوی مقطوع*
فاعلاتُ مفتعلن فاعلاتُ مفتعلن: بحر مقتضب مثمن مطوی*
فاعلاتُ مفتعلن فاعلن: بحر مقتضب مسدس مطوی مکشوف
مفعولُ مستفعلن مفعولتن: بحر مقتضب مسدس مرفوع مرفّل؟
فاعلاتُ مستفعلن: بحر مقتضب مربع مطوی (سالم ضرب و عروض)
فاعلاتُ مفتعلن: بحر مقتضب مربع مطوی
فاعلاتُ مفعولن: بحر مقتضب مربع مقطوع
مفاعیلُ مفتعلن: بحر مقتضب مربع مخبون مطوی
فاعلاتُ فاعلن فاعلاتُ فاعلن: بحر مقتضب مثمن مطوی مرفوع
فاعلاتُ فع لن فاعلاتُ فع لن: بحر مقتضب مثمن مطوی احذ
مفاعیلُ مفتعلاتن مفاعیلُ مفتعلاتن: بحر مقتضب مثمن مخبون مطوی مرفّل
مفعولُ مفاعلن مفعولُ مفاعلن: بحر مقتضب مثمن مرفوع مخبون"
زحافات
زحافات (تغییرات) مشهور بحر مقتضب در شعر فارسی، از مفعولاتُ: (خبن - طی – طی با کشف – رفع – رفع با ترفیل) و از مستفعلن (خَبن – طی – قطع – خبن - رفع –حذذ – طی با ترفیل) است.
از مفعولاتُ:
مفاعیلُ: مخبون
فاعلاتُ: مطوی
فاعلن: مطوی مکشوف
مفعولُ: مرفوع
مفعولتن: مرفوع مرفّل؟
فع: منحور
از مستفعلن:
مفتعلن: مطوی
مفتعلاتن: مطوی مرفل
مفعولن: مقطوع
مفاعلن: مخبون
فاعلن: مرفوع
فع لن: احذ"
منابع
عروض و قافیه؛ نگاهی تازه به اوزان و ضراب‌آهنگ شعر فارسی، مؤلف: حسن مددی، تهران: تیرگان، پ نخست: ۱۳۸۵.
عروض فارسی؛ شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، مؤلف: عباس ماهیار، مشاور مجموعه: حسن انوری، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم: ۱۳۷۹."
اوزان پرکاربرد بحر منسرح:
مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن: بحر منسرح مثمن مطوی مکشوف*
مفتعلن فاعلاتُ مفتعلن فع: بحر منسرح مثمن مطوی منحور*
مفعولن فاعلاتُ مفتعلن فع: بحر منسرح مثمن مقطوع مطوی منحور
مفتعلن فعولن مفتعلن فعولن: بحر منسرح مثمن مطوی مخبون مکشوف
مفتعلن فاعلاتُ مفتعلن: بحر منسرح مسدس مطوی
مفتعلن فاعلاتُ مفعولن: بحر منسرح مسدس مطوی مقطوع
مفتعلن فاعلن: بحر منسرح مربع مطوی مکشوف
مفتعلن فعولن: بحر منسرح مربع مطوی مخبون مکشوف
مفتعلن فاعلاتُ فع لن: بحر منسرح مثمن مطوی احذّ"
"بحرِ مُنسرح در اصطلاح عروضی، به بحر شعری مختلف‌الارکان از ترکیب و تکرار دو رکن «مُستفعلن/ مفعولاتُ» (- - ل - /- - - ل) یا زحافات آنها تشکیل شده‌است. منسرح در لغت به معنی آسان است و نحوه تألیف اوتاد و اسباب سبب روانی آهنگ در این بحر می‌شود. (مستفعلن/ مفعولاتُ: دو سبب خفیف، وتد مقرون/ چهار سبب خفیف «°|°|°°|/ °|°|°|°| – – ᴗ /– – – ᴗ») از بحرهایی است که سالم آن چندان متداول نیست. شکل سالم وزن آن:
مستفعلن مفعولاتُ مستفعلن مفعولاتُ (- - ل - /- - - ل | - - ل - /- - - ل): بحر منسرح مثمن سالم
پرکاربردترین وزن آن:
مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن: (- ل ل - /- ل - | - ل ل - /- ل -) بحر منسرح مثمن مطوی مکشوف*
سلسلهٔ موی دوست حلقهٔ دام بلاست / هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست (حافظ)"
✅اوزان ناهمسان
پایه های آوایی + خوشه های هجایی( با ذکر مثال )
✍آقای علی براتی
دبیر ادبیات فارسی
دبیرستان شاهد پسران الیگودرز
نمودار درختی اوزان رباعی
طراح: دانشمند خراسانی، امام حسن قطّان
به نقل از کتاب عروض و قافیه در شعر فارسی
✍️ دکتر محمدحسین کرمی
یادداشت
۱. در عروض سنتی تغییرات زحاف، به افزودن یا کاستن یا اسکان حروف در اجزای وزن تعبیر می‌شود و به‌طورکلی به سه صورت انجام می‌گیرد:
۱.افزودن یک حرف به جزء اصلی (اِسباغ یا تسبیغ)؛ مانند اضافه شدن «الف» به «مَفاعیلُن» و تبدیل آن به «مَفاعیلان».
۲.کاستن یک یا دو حرف از جزء اصلی (کَفّ)؛ مانند حذف حرف «ن» از آخر «فاعِلاتُن» و تبدیل آن به «فاعلاتُ»؛
۳.ساکن کردن حرف متحرک (اِضمار)؛ مانند ساکن کردن «ت» در «مُتَفاعِلُن» و تبدیل آن به «مُستَفعِلُن».
۲.بعلاوه در عروض سنتی برای بحر هزج زحافات: زَلل (فاع: ازّل)، قَصر (مفاعیل: مقصور)، هَتم (فعول: اَهتَم) و اسباغ (مفاعیلان: مسبّغ یا مُسبَغ) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
۳.بعلاوه در عروض سنتی برای بحر رمل زحافات: قَصر (فاعلات: مقصور - فَعَلات: مخبون مقصور) و اسباغ (فاعلییان: مسبّغ یا مُسبَغ - فعلییان: مخبون مسبّغ - فع لان: اصلم مسبّغ - فاع: مجحوف مسبّغ) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
۴.بعلاوه در عروض سنتی برای بحر رجز زحافات: مُذال (مستفعلان: مُذال - مفاعلان: مخبون مذال - مفتعلان: مطوی مذال - فَعِلتان: مخبول مذال) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
۵. زحافات سنتی: اسباغ (مقطوع مسبّغ - احذ مسبّغ) «از مستفعلن» کاربرد علمی ندارند.
۶.بعلاوه در عروض سنتی برای بحر متقارب زحاف: قَصر (فعول: مقصور) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
۷. بعلاوه در عروض سنتی برای بحر متدارک زحافات: زحافات: مذال (با سالم و مخبون و احذ) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
۸. زحافات سنتی: خبن با وقف (فعولان: مخبون موقوف) – طی با وقف (فاعلان: مطوی موقوف) – جدع (فاع: مجدوع) «از مفعولاتُ» کاربرد علمی ندارند
🔹مفعولاتُ✔️۹
۱.مفاعیلُ: مخبون
۲.فاعلاتُ: مطوی
۳.مفعولن: مکشوف
۴.فعولن: مخبون مکشوف
۵.فاعلن: مطوی مکشوف
۶.فعلن: مخبون مطوی مکشوف
۷.مفعولُ: مرفوع
۸.فع: منحور
🔹متفاعلن
۱.فعلاتن: مقطوع
۲.مفاعلن: موقوص
۳.متفاعلاتن: مرفل
🔹فاعلن✔️۸
۱.فَعِلن: مخبون
۲.فع لن: مقطوع
۳.فَعَل: مرفوع
۴.فَع: احذّ
🔹فعولن✔️۷
۱.فعولُ: مقبوض
۲.فع لن: اَثلم
۳.فَعلُ: اثرم
۴.فَعل: محذوف
۵.فَع: ابتر
۴✔️بعلاوه در عروض سنتی برای بحر رجز زحافات: مُذال (مستفعلان: مُذال - مفاعلان: مخبون مذال - مفتعلان: مطوی مذال - فَعِلتان: مخبول مذال) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
Читать полностью…
✅ موضوع: مجموعه سوالات مفهومی درس علوم و فنون ادبی ۲
🎯 پایه و رشته: #یازدهم_انسانی_معارف
📕 درس: #علوم_فنون_ادبی_۲
منبع: دبیرخانه راهبری کشوری
✅ جدیدترین جزوه جمع بندی فنون دوازدهم (آرایه های ادبی) ویژه امتحان نهایی خرداد ۱۴۰۳
اکبر یحیوی
"عروض و قافیه؛ نگاهی تازه به اوزان و ضراب‌آهنگ شعر فارسی، مؤلف: حسن مددی، تهران: تیرگان، پ نخست: ۱۳۸۵.
عروض فارسی؛ شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، مؤلف: عباس ماهیار، مشاور مجموعه: حسن انوری، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم: ۱۳۷۹."
بحرِ مُقتضب در اصطلاح عروضی، به بحر شعری مختلف‌الارکان از ترکیب و تکرار دو رکن «مفعولاتُ/ مُستفعلن» (- - - ل /- - ل -) یا زحافات آنها تشکیل شده‌است. مقتضب در لغت به معنی بریده شده‌است. اقتضاب بریدن و جدا کردن شاخه از درخت است. این بحر از منسرح معکوس و جدا شده‌است. (مفعولاتُ/ مستفعلن: دو سبب خفیف، وتد مقرون/ چهار سبب خفیف «°|°|°|°|/ °|°|°°| – – – ᴗ /– – ᴗ –») از بحرهایی است که سالم آن چندان متداول نیست. شکل سالم وزن آن:
مفعولاتُ مستفعلن مفعولاتُ مستفعلن (- - - ل /- - ل - | - - - ل /- - ل -): بحر مقتضب مثمن سالم
پرکاربردترین وزن آن:
فاعلاتُ مفعولن فاعلاتُ مفعولن (- ل – ل /- - - | - ل – ل /- - -): بحر مقتضب مثمن مطوی مقطوع*
وقت را غنیمت دان آن قدر که بتوانی / حاصل از حیات ای جان این دم است اگر دانی (حافظ)"
"اوزان پرکاربرد
زحافات سنتی: اسباغ (مقطوع مسبّغ - احذ مسبّغ) «از مستفعلن»؛ و خبن با وقف (فعولان: مخبون موقوف) – طی با وقف (فاعلان: مطوی موقوف) – جدع (فاع: مجدوع) «از مفعولاتُ» کاربرد علمی ندارند."
"زحافات (تغییرات) مشهور بحر منسرح در شعر فارسی، از مستفعلن (خَبن – طی – حَذَذ) و از مفعولاتُ: (خبن – خبن و کشف - طی – طی و کشف – نحر) است)[توضیح ۱]
از مستفعلن:
مفتعلن: مطوی
مفاعلن: مخبون
مفعولن: مقطوع
فَع لن: اَحَذ
فاعلن: مرفوع
از مفعولاتُ:
مفاعیلُ: مخبون
فعولن: مخبون مکشوف
فاعلاتُ: مطوی
فاعلن: مطوی مکشوف
مفعولُ: مرفوع
فع: منحور"
#تاریخ_ادبیات
سال دوازدهم:
🍇گلستان👈 سعدی
🍈کلیله و دمنه👈 ترجمه نصرالله منشی
🍉روایت سنگر سازان ۲👈 عیسی سلمانی لطف آبادی
🍊قصه‌ی شیرین و فرهاد👈 احمد عرب لو
🍋مثنوی معنوی👈 مولوی
🍌فیه ما فیه👈 مولوی
🍍فی حقیقة العشق👈 شهاب الدین سهرودی
🍎تمهیدات👈 عین القُضات همدانی
🍏مثل درخت در شب باران👈 محمدرضا شفیعی کدکنی (متخلص به م.سرشک)
🍑از پاریز تا پاریس👈 محمد ابراهیم باستانی پاریزی
🍒تذکرة الاولیا👈 عطار نیشابوری
🍓کویر👈 دکتر علی شریعتی
🍅بخارای من ایل من👈 محمد بهمن بیگی
🥥دری به خانه خورشید👈 سلمان هراتی
🥝تیرانا👈 محمد رضا رحمانی(مهرداد اوستا)
🥑سانتاماریا👈 سید مهدی شجاعی
🍆در حیاط کوچک پاییز در زندان👈 اخوان ثالث
🥔منطق الطیر👈 عطار نیشابوری
🥕سندباد نامه👈 ظهیری سمرقندی
🌽کباب غاز👈 محمد علی جمالزاده
🌶ارمیا👈 رضا امیرخانی
🥒هوا را از من بگیر خنده‌ات را نه👈 پابلو نرودا
🥦شعر مسافر👈 یوهان کریستف فردریش شیللر
🍄غزلواره‌ها👈 شکسپیر
🥜قصه‌های دوشنبه👈 آلفونس دوده ترجمه‌ی عبدالحسین زرّین کوب
#بارم_بندی
۱۴۰۲_۱۴۰۳
🔴 دو #تغییر در بارم بندی درس فارسی سال تحصیلی ۱۴۰۲_۱۴۰۳
۱_شعرحفظی از هر ۴ شعرخوانی در کتاب فارسی دوازدهم سوال داده می شود .
۲_بارم دروس نوبت اول ۱۰ نمره و بارم دروس نوبت دوم ۱۰ نمره است .
🟣 در علوم و فنون نیز بارم دروس نوبت اول ۱۰ نمره و بارم دروس نوبت دوم ۱۰ نمره است.
منابع
میرصادقی، میمنت. واژه‌نامهٔ هنر شاعری: فرهنگ تفصیلیِ اصطلاحات فن شعر و سبک‌ها و مکتب‌های آن، چاپ سوم، انتشارات کتاب مهناز، تهران، ۱۳۸۵
عروض و قافیه؛ نگاهی تازه به اوزان و ضراب‌آهنگ شعر فارسی، مؤلف: حسن مددی، تهران: تیرگان، پ نخست: ۱۳۸۵.
عروض فارسی؛ شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، مؤلف: عباس ماهیار، مشاور مجموعه: حسن انوری، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم: ۱۳۷۹.
۹✔️زحافات سنتی: خبن با وقف (فعولان: مخبون موقوف) – طی با وقف (فاعلان: مطوی موقوف) – جدع (فاع: مجدوع) «از مفعولاتُ» کاربرد علمی ندارند.
Читать полностью…
۸✔️بعلاوه در عروض سنتی برای بحر متدارک زحافات: زحافات: مذال (با سالم و مخبون و احذ) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
Читать полностью…
۷✔️بعلاوه در عروض سنتی برای بحر متقارب زحاف: قَصر (فعول: مقصور) درنظر گرفته شده‌است که بجهت عروض علمی در وزن شعر هیچگونه نقش و کاربرد مؤثری ندارد.
Читать полностью…
۵➿زحافات سنتی: اسباغ (مقطوع مسبّغ -
احذ مسبّغ) «از مستفعلن» کاربرد علمی ندارند.
🔹مستفعلن✔️۴➿۵
۱.مفاعلن: مخبون
۲.مفتعلن: مطوی
۳.فَعِلتن: مخبول
۴.مستفعلُ: مکفوف
۵.مفعولن: مقطوع
۶.فعولن: مخلوع
۷.فاعلن: مرفوع
۸.فع لن: اَحَذّ
۹.مفاعلاتن: مخبون مرفّل
۱۰.مفتعلاتن: مطوی مرفّل
۱۱.مستفعلاتن: مرفّل