۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ - مقارنه ماه و نپتون
در ساعت ۶:۲۶ صبح به وقت ایران ماه با نپتون در ۲۷:۰۶ برج حوت استوایی (۲:۵۶ برج مینا ستاره ای) همدرجه میشود. (نپتون از زمین با چشم غیرمسلح دیده نمیشود)
* تصویر، نمودار نجومی لحظه مقارنه ماه و نپتون را نشان میدهند. نمودار در سیستم مختصاتی استوایی (تروپیکال) و توسط نرم افزار تشتر رسم شده است.
دوستان زیادی پس از پستهای رویداد نجومی سوال میکنند که تاثیر آنها چگونه است. در پست بعدی در مورد آن توضیح خواهم داد.
💫 @astronomically 💫
✴️ مباحث نجوم چه هستند؟
در تمام سبکها تقسیم بندی اصلی مباحث نجوم کمابیش مشابه هم هستند. فصلهای جیوتیش (نجوم ودایی) از دیدگاه ماهاریشی پاراشارا به همراه نام فارسی آن ها در هر جا که فصلهایی مشابه در نجوم ایرانی دارند:
♦️ سیدانتا (Sidhanta) - نجوم محاسباتی
♦️ سامیتا (Samhita) - وقایع عالم
♦️ هورا (Hora) که خود به سه دسته زیر تقسیم میشود:
🔺جاتاکا (Jataka) - طالع بینی شخصی / احکام موالید
🔺 پراشنا (prasna) - ستاره بینی پرسشگرانه / مسائل ضمیر
🔺موهورتا (Muhurtha) - ساعت سعد / زمان فرخنده / اختیارات
در آینده درباره هر فصل جداگانه توضیح خواهم داد.
#بدانیم
💫 @astronomically 💫
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲- مقارنه ماه و زحل
ماه پس از ورود به برج دلو (استوایی) به زحل میپیوندد و پس از نیمه شب تا دقایقی پیش از طلوع آفتاب ۲۳ اردیبهشت در جنوب شرق قابل رصد است.
💫 @astronomically 💫
✅ پلوتو در نگرش نو-ودایی
آیا شواهدی برای تفسیر سیارات بیرونی در فرهنگ باستانی ودایی وجود دارد؟
ترجمه مقاله Pluto: A Neo-Vedic View
از دکتر دنیس هارنس
💫 @astronomically 💫
⁉️سیاره یا کوتوله یخی؟
♦️پلوتو سیارهٔ کوتولهٔ کمربند کویپر در سامانهٔ خورشیدی است که از هنگام کشف آن تا ۲۴ اوت ۲۰۰۶ نهمین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی به حساب آمده بود؛ اما اکنون بنا بر تعریف نوین انجمن بینالمللی اخترشناسی از سیاره، «پلوتو» یک سیارهٔ کوتوله و همچنین به عنوان نخستین نمونه از ردهٔ جدید جرم فرانپتونی است. گرچه برخی از ستارهشناسان با قراردادن پلوتو در ردهٔ سیارههای کوتوله مخالفند و همچنان آن را یک سیارهٔ معمول میدانند.
💫 @astronomically 💫
۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲- مقارنه ماه و پلوتو
ماه پس از مقابله با مریخ و گذراندن درجات خالیالسیر در برج جدی، با ورود به برج دلو به مقارنه پلوتو راجعه میپیوندد. (بروج استوایی)
* این پدیده مقارنه با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست.
💫 @astronomically 💫
🗓نکاتی در گاهشماری
❇️بودن نوروز در اعتدال بهاری و شروع سال از اول بهار از آثار دوره ملکشاه سلجوقی (۴۶۵-۴۸۵) واضع تاریخ جلالی یا مَلِکی و منجمین مشاور او که از آن جمله عمر خیّام و حکیم لوکری و میمون بن نجیب واسطی و ابوالمظفر اَسفِزاری و ... بودند میباشد.
❇️پیش ازین تاریخ نوروز سیار بود و تقریبا هر چهار سال یک روز نسبت به سال شمسی حقیقی جلوتر میفتاد زیرا که سال ایرانی ۳۶۵ روز تمام و بدون کسر اضافی حساب میشد (۱۲ ماه سی روزه و پنج روز اضافی معروف به خمسه مسترقه) و چون سال شمسی حقیقی حدودا ۳۶۵/۲۴۲۲ روز است بنابراین سال ایرانی در هر چهار سال یک روز و یا به طور دقیق تر در هر ۱۲۸ سال ۳۱ روز نسبت به سال شمسی حقیقی کمتر است.
❇️به همین جهت آنچه از این سال و ماه ایرانی در تاریخهای قدیمی داریم همیشه گردشی بوده و قدیمیترین تطبیق تاریخی مربوط به سال جلوس یزدگرد سوم ساسانی (آخرین پادشاه آن سلسله) در ۶۳۲ مسیحی و ۱۱ هجری، نوروز یعنی اول فروردین ماه در ۱۶ حزیران (ژوئن) رومی یعنی در روز نود و یکم از اول بهار واقع بوده است.
#گاهشماری
💫 @astronomically 💫
🔸نجوم چیست؟
سوال از ماهیت هر علم مربوط به فلسفه آن علم میشود. در واقع هیچ دانشی خودش را تعریف نمیکند بلکه ظرف ابزارهای مربوط به تحقیق و توسعه آن دانش است.
بزرگان فلسفه با توجه به دیدگاه مورد پذیرششان به این سوال پاسخ دادهاند که برخی از آنها را با هم مرور میکنیم.
فارابی در احصاء العلوم میگوید: «آنچه به نام علم نجوم شناخته شده دو علم است: اول: علم احکام نجوم، و آن علم دلالتهای کواکب است بر حوادث آینده و بسیاری از چیزهایی که اکنون موجود است و نیز بسیاری از حوادث گذشته. دوم: علم نجوم تعلیمی (ریاضی) و آن همان است که در شمار علوم و تعالیم (ریاضیات) جای دارد.
حدود یک قرن پس از او ابن سینا در «رساله فی اقسام العلوم العقلیه» میگوید:
نجوم علمی یکپارچه است که به شمار و ابعاد و حرکت کرات میپردازد و علم زیجات و تقاویم، فروع آن محسوب میشود.
در علوم ودایی نیز دانش نجوم یکی از ودانگاها محسوب میشود و با نام جیوتیش (نور ذات/طبیعت) شناخته میشود.
در آینده درباره هر یک از شاخههای نجوم و کاربردهای آن خواهم نوشت.
#بدانیم
💫 @astronomically 💫
♦️مدار پلوتو به دور خورشید
مدار پلوتو برخلاف مدار زمین و هفت سیارهٔ دیگر یک مدار نزدیک به دایره نیست بلکه این مدار یک مدار بیضی بسیار کشیده با خروج از مرکز بسیار محسوسی است و گردش مداری آن نزدیک به ۲۴۸ سال زمینی طول میکشد. کشیدگی مدار پلوتو بسیار زیاد و غیرعادیاست بهطوریکه مدار آن با مدار نپتون، آخرین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی در دو نقطه برخورد دارد. فاصلهٔ پلوتو از خورشید در اوج مداری خود ۴۹ واحد نجومی است یعنی حدود ۵۰ برابر بیشتر از فاصلهٔ زمین از خورشیداست. پلوتو در حضیض خود تنها ۲۹ واحد نجومی از خورشید فاصله دارد.
💫 @astronomically 💫
✴️ معرفی پلوتو
♦️در سال ۱۸۹۴ در آریزونای آمریکا اخترشناسی به نام پرسیوال لوول (Percival Lowell)، رصدخانه لوول را بنا نهاد و در آنجا جستجو برای یافتن سیاره جدید را آغاز کرد. او محل پلوتو را با محاسبه اثر جاذبه اش بر روی نپتون و اورانوس پیدا کرد ولی پیش از یافتن سیاره جدید در سال ۱۹۱۶ درگذشت. جوانی با نام کلاید تومباو (Clyde Tombaugh) که در رصدخانه لوول کار میکرد جستجو برای یافتن این سیاره را ادامه داد و در ۱۸ فوریه ۱۹۳۰ با مقایسه دو عکس متوجه جابجایی منبع نوری در این دو عکس شد که همان سیارهٔ پلوتو بود. سیارهٔ جدید به یاد خدای زیر زمین (خدای مرگ) رومیان باستان، پلوتو نامیده شد و انگیزهٔ این نامگذاری فاصلهٔ بسیار دور این جرم از خورشید بود.
♦️پلوتو ساختاری از سنگ و یخ دارد و کرهای کوچکاست که جرم آن یک سوم ماه است. قطر پلوتو ۲۳۷۰ کیلومتر است و این سیارهٔ کوتوله میتواند گاهی از زمین تا فاصلهٔ ۷٫۵ میلیارد کیلومتر دور باشد.
پلوتو از نظر میزان جرم و حجم، هجدهمین جسم در سامانهٔ خورشیدی است.
♦️تاکنون ۵ ماه پلوتو شناسایی شدهاند: شارون، نیکس، هیدرا، سربروس و استوکس
💫 @astronomically 💫