1521
Instagram: astroshabahang تماس با ادمین @Ebrahimi_N
🗓نکاتی در گاهشماری
❇️ سال اوستایی قدیم: سال قمری-شمسی و آغاز آن اساساً انقلاب صیفی بوده که شباهت به سال قدیم هندی و سال شِعرایی مصر و سال قدیم آتن داشته است. اولین ماه سال تیر بوده که به احتمال قوی اساساً با اولین هلال بعد از انقلاب صیفی شروع میشده و ستاره شعری در ظرف آن ماه در صبح طلوع میکرد و راهنمای قوافل و مسافرین بوده.
💫 @astronomically 💫
✴️ پراشنا (نمودار سوال)
یکی از مفیدترین و پویاترین شاخه های جیوتیش پراشنا است که در لغت به معنای پرسش است. در نجوم ایرانی مسائل ضمیر یا طالع وقع (پرسش از نمودار لحظه) و در نجوم غربی Horary گفته می‌شود.
پراشنا چیست؟
پراشنا به معنی پرسش است. این شاخه از نجوم به سوالات ما در لحظه‌ای خاص پاسخ میدهد بنابراین رکن اصلی آن زمانی است که پرسنده از منجم سوال میکند.
بسیاری از مردم در مورد پراشنا و قدرت آن شنیده‌اند. اما متأسفانه به دو دلیل همیشه نمی‌توانند از آن استفاده کنند:
۱- اجرای پراشنا بسیار دشوار است و نیاز به آموزش های ویژه گسترده‌ای دارد. حتی یک اخترشناس که بتواند به اندازه کافی نمودار شخصی را بخواند، نمی‌تواند نمودار پراشنا را به درستی انجام دهد، مگر اینکه برای انجام این کار آموزش ببیند، زیرا قوانین خاصی در پراشنا وجود دارد که برای نمودار شخصی کاربرد ندارد و بالعکس.
۲- فرد نمی‌تواند سوال را به درستی بپرسد. حتی یک اخترشناس که به درستی آموزش دیده باشد، نمی‌تواند به یک سوال نادرست پاسخ دهد.
در صورت اول، پرسنده باید با دقت بررسی کند که آیا منجمی که با او سروکار دارد، آموزش خاصی در پراشنا داشته است یا خیر. اگر او هنوز این آموزش ویژه را ندیده باشد، نتایج آن میتواند کاملا بی‌ربط یا حتی فاجعه‌بار باشد.
مورد دوم صرفاً مستلزم برخی آموزش‌های اولیه از سوی پرسنده است که چگونه برای پراشنا درخواست کند.
🔺در متون نجومی آمده است که نباید به سؤالات افراد خاص پرداخت:
- کسی که به صورت معمولی یا بی‌پروا می‌پرسد.
- کسی که هنگام سوال کردن از زبان توهین آمیز استفاده می کند.
- کسی که بدعت گذار یا متعصب است.
- کسی که دست خالی میاید.
- کسی که در حال سفر است.
- کسی که هنگام غروب سؤال میکند.
یکی از کابردهای پراشنا در تصحیح زمان تولد است. منجمی که آموزش کامل دیده باشد میتواند با تکنیکهای خاص در تدقیق زمان تولد فردی که زمان دقیق تولد خود را ندارد به او کمک کند.
در پستهای بعدی خواهم نوشت که چطور میتوانیم از منجم درخواست پراشنا داشته باشیم.
#بدانیم
💫 @astronomically 💫
⭐️معرفی ستاره چشم گاو، پرنورترین ستاره صورت فلکی گاو
سامانه بایر: α Tauri-Alpha Tauri
زبانهای اروپایی: Aldebaran
پارسی: چشم گاو، دبران
عربی: الدَّبَران، المخدج و التويبع، عين الثور، فنیق، تابع‌النجم و تالی‌النجم
🔺پرنورترین ستاره صورت فلکی گاو، چشم گاو نام دارد و در این صورت فلکی به رنگ قرمز قابل مشاهده است و سیزدهمین ستاره درخشان آسمان است. این ستاره ۲۵ مرتبه بزرگتر از خورشید و ۱۵۰ برابر درخشنده‌تر از آن است. ستارگان تشکیل دهنده صورت فلکی گاو یک خوشه ستاره‌ای باز بنام خوشه قلائص هستند، اما چشم گاو جزء این مجموعه نیست.
🔺نام این ستاره از کلمه عربی «الدبران» به معنی «دنباله رو» است زیرا خوشه‌های ستاره ای پروین و قلائص را در آسمان دنبال میکند.
دبران همچون ستاره‌های خوشه پروین در حال دور شدن از ماست و البته با سرعت بیشتری نسبت به تمام ستاره‌های قدر یکم آسمان از ما فرار میکند. دبران آنقدر سریع است که در مقایسه با سرعت دور شدن ستاره‌های خوشه پروین نیز، فقط سه ستاره از ۳۰۰ ستاره این خوشه نسبت به دبران از ما سریع تر دور می‌شوند. دبران در طول تاریخ مدال درخشان ترین ستاره را داشته ، اما بدلیل دور شدن از ما دچار افت قدر شده است و درحال حاضر قدر ظاهری آن ۰/۸۴+ است. این ستاره در فاصله حدود ۶۷ سال نوری از ما قرار دارد و شعاعش ۴۴/۲برابر خورشید است و مرحله هیدروژن سوزی را پشت سر گذاشته است.
🔺این ستاره هم اکنون در ۱۰:۰۴ برج جوزا تروپیکال (۱۵:۵۵ برج ثور سایدریال) قرار دارد.
🔺دبران در متون قدیمی:
ابوریحان بیرونی در مورد این ستاره می‌گوید: دبران ستاره‌ای است سرخ و نورانی و از این جهت آن را دبران گویند که بر ثریا پشت کرده و او در چشم جنوبی ثور است و نیز دبران را فنیق می‌گویند و فنیق شتر نر خیلی بزرگ است زیرا اعراب کواکبی را که در حول دبران است قلائص (شتران ماده) گفته‌اند و دبران را نیز تابع‌النجم و تالی‌النجم گویند یعنی پیرو ثریا، زیرا دبران پروین را در طلوع و غروب پیروی میکند و دبران را نیز مخدج* گفته‌اند.
🔺دبران در نجوم احکامی
ستاره دبران را در نجوم ایرانی بر طبع مریخ می‌دانند.
منزل چهارم ماه را نیز دبران می‌گویند که طبیعتی نحس دارد.
طبق نجوم ودایی این ستاره در ناکشاترای روهینی قرار دارد. روهینی به معنای «سرخ» است.
*مُخدِج به معنی ناقه ای که بچه ٔ ناقص خلقت زاید اگر چه ایام او کامل بود و بچه ٔ این حیوان مُخدَج است (منتهی الارب ) (آنندراج ) (اقرب الموارد) (ناظم الاطباء)
💫 @astronomically 💫
«دوره هلالی ماه»
زمان سپری شده مابین دو مقارنه متوالی ماه با خورشید را دوره هلالی ماه «synodic month» می‌گویند. طول متوسط این ماه برابر است با ۲۹٫۵۳۰۵۹ روز خورشیدی (۲۹ روز و ۱۲ ساعت و ۴۴ دقیقه و ۲٫۷۸ ثانیه).
این فاصله زمانی به دلیل اثرات گرانشی ماه و زمین در هر قرن به اندازه دو میلیونیم روز افزایش می یابد و فاصله زمانی بین هر دو ماه نو میتواند تا ۷ ساعت با مقدار متوسط آن اختلاف داشته باشد.
#اختر_واژه #ماه_هلالی #دوره_سینودیک_ماه
💫 @astronomically 💫
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ماه نو در مقارنه با اورانوس
ماه پس از دیدار با اورانوس در ۱۹ درجه برج ثور استوایی در ساعت ۱۹:۲۳ به وقت تهران در ۲۸:۲۵ برج ثور استوایی (۴:۱۵ برج ثور ستاره‌ای) در ناکشاترای کریتیکا نو می‌شود.
ناکشاترای کریتیکا ناکشاترایی است که ماه در آن به شرف می‌رود و حاکم آن خورشید است و طبیعت آن همچون حاکمش آتشین و درخشنده است. خوشه زیبای پروین در این ناکشاترا قرار دارد.
بر طبق متون ودایی خواندن گایاتری مانترا (به ساویتری مانترا نیز شناخته می‌شود) در زمان حضور ماه در کریتیکا توصیه شده است. گایاتری مانترا یکی از مشهورترین مانتراهای ودایی است که به ستایش شکوه و روشنی ایزدی می‌پردازد.
در نجوم ایرانی لحظه قران ماه و خورشید اجتماع نام دارد و ماه نو پیش از ورود خورشید به برج جدید دارای اهمیت است و در تحلیل وقایع آن ماه شمسی استفاده می‌شود. در گاهشمار نجومی شباهنگ نسخه استوایی میتوانید نمودارهای اجتماع و استقبال پیش از هر ماه شمسی را ببینید.
💫 @astronomically 💫
مهراسپند روز
#گاهشماری_اوستایی
💫 @astronomically 💫
✴️ موهورتا، زمان فرخنده یا ساعت سعد چیست؟
یکی از شاخه‌های اخترشناسی محاسبه زمان فرخنده برای امور مهم زندگی است.
در هر یک از سبکهای نجوم با توجه به ریشه‌های فرهنگی و سنتی جامعه‌ای که در آن رشد کرده مواردی خاص اهمیت پیدا کرده است.
در نجوم کهن ایرانی بیش از سایر شاخه‌های نجوم به ابزارها و تکنیکهای محاسبه زمان فرخنده پرداخته شده است.
بنابر تکنیکهای نجوم کهن ایرانی موارد بسیاری باید مورد توجه قرار بگیرد که از جمله مهمترین آنها میتوان به وضعیت ماه، وضعیت طالع، سرور طالع و همچنین وضعیت سیاره مرتبط با موضوع مورد نظر اشاره کرد.
زمان فرخنده در نجوم ودایی «موهورتا» نامیده می‌شود. موهورتا با مطالعه موقعیت سیارات و ستارگان و همچنین موقعیت آنها نسبت به زایچه فرد در یک زمان خاص تعیین می‌شود. انتخاب یک زمان فرخنده شانس، موفقیت و رفاه را برای سرمایه گذاری یا هر رویداد مهم دیگری به ارمغان می آورد. در این سبک از نجوم نیز موارد بسیاری باید در نظر گرفته شوند که بررسی پانچانگا از مهمترین آنهاست.
هر یک از موارد پانچانگا که در ارتباط با موضوع مورد نظر در شرایط مطلوبی باشند به نوعی شخص را در رسیدن به هدفش حمایت می‌کنند.
محاسبه زمان فرخنده کاری زمان‌بر و بسیار دقیق است و نیاز به دانش کامل در شناخت زمان دارد و باید توسط منجم با تجربه انجام شود. گاهاً از ۱۰ تا ۳۰ مورد همزمان باید در ترکیبات نجومی به صورت دقیق محاسبه و بررسی شود و تاکنون نرم افزاری که قدرت چنین محاسبه پیچیده‌ای را داشته باشد نوشته نشده است.
بنابراین منطقی نیست که انتظار داشته باشیم با یک سوال دو دقیقه‌ای از یک منجم احکامی یا نگاه به تقویمهای نجومی قدیمی (که عمدتا مبنای محاسبه‌شان زیجهای تاریخ گذشته بسیار قدیمی است) بتوانیم نتیجه مطلوبی بگیریم!
#بدانیم
💫 @astronomically 💫
۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ (17May2023)- مقارنه ماه و مشتری و اختفای مشتری توسط ماه
ماه در ساعت ۳:۳۰ صبح از جانب شرقی به افق تهران طلوع میکند و در ساعت ۱۶:۵۰ در جانب غرب شمالی غروب میکند. ساعت ۱۰:۰۵ در نصف النهار قرار خواهد گرفت.
ماه ۲۷ روزه با حدود ۳ درصد روشنایی در حال نزول نوری است که برای دقایقی مشتری را می‌پوشاند.
مقارنه در ۰:۱۱ برج ثور استوایی (۶ درجه برج حمل ستاره‌ای) در ساعت ۱۶:۱۷ به وقت ایران رخ میدهد.
مدت اختفا: در کشورهای مختلف متفاوت است.
با توجه به اینکه اختفا در زمان غروب ماه در ایران رخ میدهد و هنوز خورشید در آسمان است، این پدیده در ایران قابل مشاهده نیست.
* خط سبز رنگ مدار حرکت ماه و خط قرمز رنگ مدار حرکت مشتری است.
💫 @astronomically 💫
۳ خرداد ۱۴۰۲ - مقارنه ماه و مریخ
ساعتی پس از غروب آفتاب ماه با مریخ دیدار میکند. این همنشینی را در افق غرب نظاره کنید.
💫 @astronomically 💫
تا زهره و مه در آسمان گشت پدید
بهتر ز می ناب کسی هیچ ندید
من در عجبم ز میفروشان کایشان
به زانکه فروشند چه خواهند خرید
«خیام»
۲ خرداد ۱۴۰۲ - مقارنه ماه و زهره
ساعتی پس از غروب آفتاب همنشینی ماه جوان و زهره را در آغوش دوپیکر در غرب آسمان نظاره کنید.
💫 @astronomically 💫
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ - مقارنه ماه و ستاره چشم گاو
ماه نو پیش از خروج از شعاع خورشید با ستاره چشم گاو (الدبران) دیدار میکند. این ستاره هم اکنون در ۱۰:۰۶ برج جوزا استوایی (۱۵:۵۵ وریشابها ستاره‌ای) قرار دارد.
💫 @astronomically 💫
مهراسپند روز
#گاهشماری_اوستایی
💫 @astronomically 💫
مهراسپند روز
#گاهشماری_اوستایی
💫 @astronomically 💫
🔵 اختر واژه: «اختفا» (Occultation)
هرگاه از دید یک ناظر، یک جسم آسمانی که در ظاهر بزرگتر است از مقابل یک جسم آسمانی که در ظاهر کوچکتر است عبور نماید، اختفای جسم دوم (توسط جسم اول) رخ داده است و به جسم دوم مختفی گفته می‌شود.
* تصویر اختفای زهر توسط ماه را نشان میدهد که در ۸ نوامبر ۲۰۲۱ در توکیو ژاپن عکسبرداری شده است. زهره از سمت چپ به سمت راست تصویر حرکت میکند. این عکس از ترکیب چندین شات با فاصله‌های ۵ دقیقه‌ای به دست آمده است. (منبع:Mainichi/Koichiro Tezuka)
💫 @astronomically 💫
✴️ جاتاکا (تفسیر نمودار شخصی)
یکی از پرطرفدارترین کاربردهای نجوم، تفسیر نمودار تولد یک فرد است که در نجوم ودایی جاتاکا نامیده می‌شود.
نمودار تولد یا زایچه یا چارت تولد چیست؟
زایچه نقشه جایگیری سیارات و ستارگان در لحظه دقیق تولد یک فرد با توجه به موقعیت جغرافیایی محل تولد است.
نمودار نجومی به چه اطلاعاتی نیاز دارد؟
مکان و زمان دقیق تولد (حداقل ساعت و دقیقه)
با چه ابزاری نمودار رسم می‌شود؟
در زمانهای قدیم که هنوز نرم افزارهای نجومی در دسترس نبودند یک منجم با استفاده از زیج که موقعیت سیارات و ستارگان را در بر داشت میتوانست نمودار تولد یک فرد را رسم کند اما امروز با وجود نرم افزارهای قوی و دقیق با سرعت بیشتری میتوانیم نمودار را رسم کنیم. به عنوان مثال نرم افزار تشتر یکی از دقیقترین و تنها نرم افزاری است که تقویم ایرانی را پشتیبانی میکند و به راحتی در ایران قابل تهیه است.
و اما تفسیر...
اولین و مهمترین نکته در تفسیر رویدادهای نجومی این است که در نجوم هرگز حکم تک پارامتری نداریم. یعنی اگر یک رویداد را تفسیر میکنیم نمی‌توانیم سایر اجرام و رویدادها را نادیده بگیریم و فقط یک مورد را تفسیر کنیم و دومین مورد مهم این است که هر رویداد بسته به زایچه فرد میتواند تاثیر متفاوتی در زندگیش نشان بدهد. پس یک تفسیر مشترک برای همه انسانها هیچگاه کاملا صحیح نیست. پس زمانی که تفسیرهای عمومی هر گذر یا شاکله نجومی را از وب سایتها یا صفحات مختلف دنبال میکنیم باید نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشیم.
با یک مثال ساده توضیح می‌دهم: در زمانی که دو نفر ورزشکار که رقیب هم هستند به مسابقه می‌روند، زمان شروع مسابقه برای هر دو یکسان است و به طبع آن جایگیری سیارات هم یکسان است ولی در انتها یک نفر برنده می‌شود! (فرض کنیم شرط مساوی نداشته باشیم) در نتیجه حتما عوامل بیشتری در نتیجه این مسابقه تاثیر دارند که برنده و بازنده را مشخص میکند! یکی از تمام مواردی که باید به آن توجه شود زایچه هر دو ورزشکار است که در مسابقه شرکت می‌کنند.
#بدانیم
💫 @astronomically 💫