ürək də sevgimiz həp coşur daşır
gözəllik çiçəyə çox _ çox yaraşır
اورکده سئوگیمیز حپ جوشور داشیر
گؤزللیک چیچگه چوخ _ چوخ یاراشیر
#آیدین
ماجرای خرید یک مرغ
۱.مرغها رو قائم کردن
۲. گرونتر از نرخ مصوب می فروشن
۳. درشتاش خرد شده ریزاش مونده
۴. یه مرغ به همراه یه رون داده میشه
۵. کیسه مرغا رو آب پر کردن
۶ . احشام داخل مرغ خوب برداشت نشده
۷. ترازوی فروشنده دستکاری شده
۸. در ماشین حساب وزن و قیمت بیشتر محاسبه میشه
۹. خرد کردنی کف میرن
۱۰ . پاچه هم می گیرن
بیر تویوق آلار کن
۱. تویوق لار گیزلنیب
۲. قیمت دن باها ساتیلیر
۳. ایری لری دوغرانمیش کیچیک لری قالمیش
۴. بیر تویوق یانین دا بیر بود آلمالی سان
۵. نایلونو سو ایله دولو
۶. ایچ اورگانی گؤتورولمه میش
۷. چکی (ترزی) اللشدیریلمیش
۸. حسابا گیردیریر
۹. دوغرارکن کئش گئدیر
۱۰ . آدامی دا قاپیر
اورک یانارسا
آدام یانار
بو یانقینین
نه ایشغی وار
نه ایستی سی
نه توسدوسو
ürək yanarsa
adam yanar
bu yanqının
nə işığı var ,
nə istisi ,
nə tüsdüsü
bu üç sözün birbirilə nə fərqi var
hədə _ qorxu _ hürkü
hədələmək
qorxutmaq
hürkütmək
بو اوچ سؤزون بیربیریله نه فرقی وار؟
حده ، قورخو ، حورکو
دئدیم ، دئدی
دئدی: گل بیر اولاق من دئین اولاق
دئدیم : اولاغ
آجیغی گلدی آخی من نه دئدیم کی؟!
dedim,dedi
dedi : gəl bir olaq , mən deyən olaq
dedim: olağ
acığı gəldi , axı mən nə dedim ki ?!
dünya yaxşıların yox
bacarıqlı ların dünyası dır
دونیا یاخشی لارین یوخ باجاریق لی لارین دونیاسی دیر
باز دنیا خندان از زمستان بیرون آمده به سوی بهار پا گذاشته
آدم ها زمستان را فراموش کرده به غم و کدر غالب گشته به پیشواز بهار رفته اند. با دلی پر از محبت و با چشمی پر از شادی
در این میان این روزهای زیبای عید را به شما و کسانی که دوستشان دارید لحظات خوشی آرزوم می کنم
باشد که چندین عید به این منوال داشته باشید
#آیدین
بنویس
اگر بنویسی بهار می شود
یاز = فعل امرسوم شخص مفرد از مصدر یازپاق به معنی نوشتن
یاز = فصل بهار
#آیدین
تورپاق دان پای اولماز
قاراباغ دا گؤرمه دیزمی
از خاک نمی بخشند
مگر در قره باغ ندیدید !؟
یارادان یاشادار
ترجمه 👇
کسی که آفریده
زندگی هم می بخشد
چر به معنی چهار نیست !
همانطوری که کلمه چرچی به معنی چهار چی نیست
و خیلی کلمات تورکی با پیشوند چر مانند :
چرچر ، چرچره ، چرگر ، چرکز ، چردک ، چرلمک ، چرکه ، چرلو ، و....در زبان تورکی وجود دارد .
چار هم به معنی چهار نیست .
همانطوری که کلمه چاریق به معنی چهار یق نیست.
و خیلی کلمه های تورکی با پیشوند چار مانند :
چارپاز ، چارپان ، چارلیق ، چارداق ، چارپیماق ، چاراویماق و....در زبان تورکی وجود دارد.
چار یا چر در زبان تورکی به معنی مقابل و محل است .
ادبای زبان فارسی سعی کردند کلمات تورکی
چاردؤنگه ، ، چارپاج ، چارباغ ، چارسوق ،چار اویماق و ....
را با استناد به چار مخفف عدد چهار است کلمات فارسی بنامند .
لغتنامه های فارسی
معانی چار را به فارسی
مخفف چهار ،
مخفف چاره ،
مخفف چادر
و به معانی سزاوار ، کوره آجر پزی
و چر را مخفف چرند ،
مخفف چریدن ،
مخفف چرخاب
و به معنی ساز و آواز و نغمه دانسته اند .
#آیدین
شنبه یعنی چه ؟
سبت Sebt(שבת) و یا شبات Şabbat کلمه ی عبری است .
به عبری "lişbot" یعنی توقف کار را میگویند ،
یهودیان اعتقاد دارند(Bereşit)در آغاز جهان خداوند در شش روز جهان را آفرید و روز هفتم استراحت کرد. و این روز را برای یهودیان هدیه کرد . از این رو یهودیان شمارش ایام هفته را از روز یکشنبه بانام روز اول شروع و بعد روزدوم ، روزسوم،روز چهارم ، روز پنجم،روز ششم و نهایت روز آخر هفته را روز سبت می نامند . و روز شنبه دست از کار می کشند
و تعطیل می کنند در این روز ۳۹ کار مخصوص را انجام نمی دهند مانند: آشپزی ،ذبح ،خیاطی ،شکار ،خاموش یا روش کردن آتش و...
این کلمه در زبان های مختلف به شکل های تقریبا شبیه به هم وارد می شود .
به عربی سنبت
به فارسی شنبة ،شنبه
به آلمانی سامست
به فرانسوی سام
به انگلیسی ساتور
به هندی زاتر
و ....
عرب ها روز شنبه را با نام سنبت و یکشنبه را با نام روز اول و به ترتیب تا روز پنجم و سپس جمعه را تعطیل میکنند.
مسیحیان روز اول را معادل روزدوشنبه و به ترتیب تا روز پنجم می شمارند که معادل جمعه است و سپس شنبه و در نهایت یکشنبه را نام دومین شنبه یا آفتاب ، رستاخیز تعطیل می کنند
در زبان فارسی همه ی روزها شنبه هست .
شنبه به معنی روز در شش روز از هفت روز هفته وارد شده است .
شنبه ،۱شنبه،۲شنبه،۳شنبه،۴شنبه،۵شنبه
و روز هفتم یعنی جمعه را از زبان عربی می گیرد.
در تورکی روزهای هفته به دوشکل نامیده می شود
۱ _ روز اول ،روز دوم و ...تا روز ششم و روز آیینی
👈 بیرینجی گون ،ایکینجی گون ، اوچونجو گون، دؤردونجو گون ،بئشینجی گون ،آلتینجی گون
آييني گون بستگی به دینشان دارد( جمعه یا شنبه ) شنبه در اینجا بعنوان روز آیینی و مقدس در زبان تورکی است .
۲_ روز باد ،روز شیر،روز نمک،روز وسط،روز آتش ،روز آب ،روز آیین
👈 یئل گونو ، سود گونو،دوز گونو،آرا گونو
،اود گونو،سو گونو ، آینی گون
#آیدین
اینکه می گوییم خواندن و نوشتن تورکی یاد بگیر یعنی این ☝️
Читать полностью…تورک هایی
که در جغرافیای ایران زندگی می کنند .
پدر مادر خود را با چه نام هایی صدا می زنند .
آتا ، آنا ATA ANA
آبا ، شابا ABA ŞAB
آغا AĞA
کاکا ، اجه KAKA ، EJE
بابا ، ماما BABA ،MAMA
دده ،ننه DƏDƏ, NƏNƏ
زبان های هندی و اروپایی
در صدا زدن نام پدر و مادر
از زبان های انگلیسی تورکی و عربی تقلید می کنند .
عربی
الآب أم
انگلیسی
فادیر مادیر father mother
#آیدین
معنی صحیح هر کدام را بدانیم
آی اوغلان = ای پسر
گئده = از مصدر گئتمک به معنی رفتن هست
گئده = رهگذر ، آنکه می رود ، ماندگار نیست
یئتیم = از مصدر یئتمک ، یئتیشمک (رسیدن)
یئتیم = (بویا باشا چاتمامیش) ، در حال رسیدن
یئتیمچه(غذایی که کامل نیست و گوشت ندارد)
یئتیم به شکل یتیم وارد فارسی و عربی شده و به همان معنی بکار می رود
آداملار گوج لری چاتدیغی قدر
باشقالارینین باشینا بؤرک قویورلار
کیمی گوجسوز
کیمی مین
کیمی میلیون
کیمی میلیارد
کیمی ده سایسیز حساب سیز
adamlar gücləri çatdığı qədər
başqalarının başına börk qoyurlar
kimi gücsüz
kimi min
kimi milyon
kimi milyard
kimi də saysız hesabsız
güzgüyə baxmaya ürəyin varmı
yüzünü görməyə ciyərin varmı
گوزگویه باخمایا اوریین وارمی
یوزونو گؤرمیه جیگرین وارمی
Anadilini bilməyən ! başqa dildən nə bilər?
آنا دیلینی بیلمه ین ! باشقا دیل دن نه بیلر ؟
nə durubsan
nə baxırsan
sən də yazmaq bacarırsan
bu gün başla
ana dildə sözünü yaz
inan yazsan
gözəl sözlər yazacaq san
yazmaq üçün
ürəyini dinlə dostum
#Aydin
نه دوروبسان
نه باخیرسان
سن ده یازماق باجاریرسان
بو گون باشلا
آنا دیلده سؤزونو یاز
اینان یازسان
گؤزل سؤزلر یازاجاقسان
یازماق اوچون
اورگینی دینله دوستوم
آیدین
سیزجه هانسی دوزگون دور
باشا بؤررک قویدو
کلاهبرداری کردن
sizcə hansı düzgündür
başa böeərk qoyma
ya farsca
(kolah bərdar)
börk göturmə
باز دنیا خندان از زمستان بیرون آمده به سوی بهار پا گذاشته
آدم ها زمستان را فراموش کرده به غم و کدر غالب گشته به پیشواز بهار رفته اند. با دلی پر از محبت و با چشمی پر از شادی
در این میان این روزهای زیبای عید را به شما و کسانی که دوستشان دارید لحظات خوشی آرزوم می کنم
باشد که چندین عید به این منوال داشته باشید
#آیدین
چرشنبه های آخر سال که در میان مردم آذربایجان جشن گرفته می شود.
با نام های تورکی : سو ، اود ، یئل ، تورپاق
هم نام با عناصر اربعه یونان باستان
آب ، آتش ، باد ، خاک هستند .
در قدیم حکما این عناصر را ساختار اولیه طبیعت زمین ، طبع انسان ، طالع اشخاص ، باورها ، فیزیک ، کیمیا (شیمی )درمان بیماری و ... می دانستند .
تقریبا رد پای این باورها را در سنت ها و رسومات چرشنبه های آخرسال مردم تورک آذربایجان می توان دید.
چرشنبه نیز موبارک اولسون
#آیدین
دلم برای زبان مادریم تنگ شده
*دلریخیرام = دلتنگم
دار = تنگ ، طناب دار
دارکوچه =کوچه ی تنگ
داریخماق = در تنگنا قرارگرفتن ، حوصله سر رفتن
داراق = شانه ،و سیاه ای که موها را در تنگ هم قرار میدهد
دارا =امر به در کنار هم قرار دادن
دارت (دارد) = کشیدن ،باریک کردن ,جمع کردن
داراتماق = تنگ کردن ،جمع کردن ، آرد کردن
دار کلمه تورکی ار مصدر داراتماق هست که در زبان فارسی به شکل های فعل استمراری داشتن ، پسوند و پیشوند وارد شده و صرف می شود
دارم ، داری ، دارد ، داریم ، دارید ، دارند
و در مقام پسوند و پیشوند
جان دار ، طرف دار ،داربست ، دار آباد و...
و به شکل اسم و گاه عینا از تورکی وارد زبان فارسی شده مانند :
دار(طناب دار ) ،دار (به معنی خانه ، دارغم ) دارا ، داروغه ، دارچین، دارخان ،دارقالی ، دارت ، دارتان ، داریچه (دریچه) ، داریا ، دارستان ، دارگین (دارقین) ، دارزی(درزی)
#آیدین
اگر سنین بیرین دن
خوشون گلمیر
بونو دا بیلمه لی سن
بیری ده وار
لاپ سن دن زحله سی گئدیر😂
اگر تو از یکی
خوشت نمیاد
این هم باید بدونی
یکی هم هست که
خیلی هم از تو بدش میاد 😂
نگران نباش این فرمول برای دوست داشتن هم صادقه
قسمت دوم کلمات مرکب از اندام و .... در زبان تورکی
آیاق آیاق
آیاق آیاغا
آیاق آچدی
آیاق آلتی
آیاق آلتیلیق
آیاق اوستو
آیاق اوسته
آیاق باسماق
آیاق باشی
آیاق توتما
آیاق دؤیمک
آیاق دگر
آیاق داشی
آیاق قابی
آیاق کسن
آیاق چکن
آیاق سالان
آیاق یالین
آیاق یئری
آیاقلاماق
آیاقلاشماق
آياقچی
آیاقجیل
آیاق دان چکن
آیاق دان سالان
آیاق دان دوشن
برک آیاق
ایری آیاق
یونگول آیاق
آغیر آیاق
باش آیاق
ال آیاق
آیاغی بوش دا
👇سن یاز
آیاغی ...
... آیاق
مانند بسیاری کلمات تورکی نمی توان به فارسی ترجمه کرد.باید تورک باشی تا کاربرد و معنی این صفات را درک کنی هر چند بعضی هم ترجمه شده و
اصطلاحات عامیانه نام گرفته اند
پابرهنه ، پاخور، رو پا ، جا پا ، دست وپا ، پا بند ، پادو ،پاگشا ،پاپوش، پافشاری ،پا زدن ،پا دادن
#آیدین
در زبان تورکی تعداد زیادی کلمات مرکب ، وجود دارد . که با توجه کارایی اندام ساخته شده اند . مانند :
الی بوش ، آیاغی یونگول، گؤزو شور و ....
باید تورک باشی تا کاربرد و معنی این صفات را درک کنی
(اوز ، یوز = رو ، رخ ، صورت )
اوزلو
اوزسوز
اوزو قیرمیزی
اوزو قره
اوزو آغ
اوزو سارالمیش
اوزو بوزارمیش
اوزو قیزارمیش
اوزه ترسه
اوزو یولا
اوزو گولش
اوزو یویور
اوزه دورور
اوز وورماق
اوزو یوموشاق
اوزه گلیر
اوزه گیریر
اوزه قالمیش
اوزه دورماق
اوزو ایشیق
اوزو روزولو
اوزو چورکلی
اوزونه وورار
اوزونه دئمک
ایکی اوزلو
بو اوز او اوز
اوزونه داش
اوزونه تورپاق
اوزه قالماق
اوزونه یاپیشیم
دری اوز
اوزو داوالی
اوزون ده وار
اوزلوک
اوزونده
اوزونون سویو توکولموش
اوزو اوزلر گؤرموش
اوز اوزه دیمیش
اوزو اوتانمیر
اوزدن اوتانماز
کاسانی اوزونه توتار
بالاسین اوزونه توتار
👇سن یاز
اوزو ...
... اوز
بعضی از این کلمات به فارسی ترجمه شده اند.
پررو ، کم رو ، روسیاه، رو سفید ، دو رو ،رو نینداز ، به روش نیار، تو روش واستاد و...
و گاه مستقیم وارد فارسی شده : دریوزه ،یوزلوک،یوز ،یوزنده ، رزم یوز ، کاسه یوز ، یوزبند ، یوزبان ،
#آیدین
آنچه برای تو خواهد ماند
هر آنچه خوردی
هر آنچه پوشیدی
و هر آنچه گشتی
خود دانی 😊☝️
#آیدین