2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
"Здание факультета географии и геоинформатики БГУ"
г.Минск, Беларусь
Здание факультета географии и геоинформатики БГУ — возведено в стиле конструктивизма в 1931 году.
Главным архитектором проекта выступил Георгий Лавров.
Здание представляет собой часть целостной застройки студгородка в стиле конструктивизма с характерными для него чертами: простота форм, несимметричность, большие площади остекления, который прослеживается в том числе и во внутренних интерьерах здания.
Его современное состояние несколько отличается от первоначальной задумки архитекторов, но в целом внешний облик и интерьеры сохранены.
📍ул. Ленинградская, 16
#Беларусь #Минск
Працягваю выкладаць у вольны доступ арыгіналы набытых раней у Нацыянальным архіве ЗША нямецкіх аэрафотаздымкаў Беларусі часоў вайны.
Гэтым разам у падборцы 4 здымкі з Маладзечанскага раёна: Гарадок, Аляхновічы (2 здымкі) і Радашковічы. Здымкі зробленыя ў маі-чэрвені 1944 года.
Чатыры здымкі агульным памерам 170 МБ даступныя па спасылцы.
P.S. Падрабязней пра ініцыятыву пакупкі нямецкіх аэрафотаздымкаў Беларусі 1941-1944 гадоў чытайце тут.
#архітэктурабсср
Унікальныя кадры з завяршальных этапаў будаўніцтва геафізічнай абсерваторыі ў Менску, 1934-1936 гады (фота 1-4).
Праект быў створаны выпускніком маскоўскага ВХУТЕМАСа беларускім архітэктарам Іванам Валадзько яшчэ ў 1930 годзе. Але фінальны вынік трохі адрозніваўся ад першапачатковага праекту - у першую чаргу адсутнасцю кантрастнай афарбоўкі (фота 5-7).
Будынак захаваўся да нашага часу і з'яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю (шыфр 712Г000204).
#кнігібсср
Вокладка кнігі А.Клібанава "Камсамол на фронце бязбожжа", Менск, 1930 год.
Аказваецца, да кампаніі па перайменаванню Магілёва ў горад Шмідт (з-за таго, што савецкі палярны даследчык Ота Шмідт- у сучаснай арфаграфіі Шміт - там нарадзіўся), акрамя рабочых магілёўскай шоўкавай фабрыкі, далучыўся і беларускі паэт Андрэй Александровіч - у ягоным вершы "Шмідт на граніцы" 1934 года ёсць радкі з заклікам да перайменавання.
Читать полностью…
#фотабсср
Варашылаў і Будзённы на прадзе войск Беларускай вайсковай акругі ў Менску (меркавана, на былым іпадроме, які месціўся ў раёне цяперашняй гасцініцы "Пекін") 1 мая 1938 года.
#фотабсср
Унікальныя фотаздымкі Гомеля сярэдзіны 1930-х, зробленыя з самалёта:
1-2. Плошча Леніна;
3. Палац румянцавых-Паскевічаў;
4-5. Перакрыжаванне Савецкай і Камунараў;
6-9. Сквер імя Грамыкі на Савецкай;
10. Від на цэнтральны стадыён у бок вуліцы Савецкай.
#іскрыільліча
Вокладка навагодняга нумара піянерскага часопіса "Іскры Ільіча" №12 1936 года.
#звязда
Перадавіца газеты "Звязда" №301 1937 года, прысвечаная 15-годдзю утварэння СССР.
#савецкаябеларусь
100 гадоў таму 30 снежня 1922 года газета "Савецкая Беларусь" тлумачыла сваім чытачам, што такое новаўтвораны С.С.С.Р. і з чым яго ядуць.
#звязда
Іранічная зацемка на тэму беспрацоўя ў Менску ў сярэдзіне 1920-х.
"Звязда" №11 1926 года.
#мастацтвабсср
Малюнак мастака Анатоля Тычыны "Савецкая вуліца ў Менску", 1931 год.
#кнігібсср
Вокладка паэмы А.Александровіча "Цені на сонцы", Менск, 1931 год.
#іскрыільліча
Вокладка піянерскага часопіса "Іскры Ільіча" №1 1938 года.
#архітэктурабсср #фотабсср
Орша на фотаздымках 1930-х гадоў:
1-4 здымкі - канструктывісцкая забудова вуліц Леніна і Пралетарскай, да нашага часу не захавалася;
5 здымак - будынак сярэдняй школы №2;
6 здымак - дзяржбанк (захаваўся ў перабудаваным выглядзе);
7 здымак - кінатэатр імя 11 ліпеня (арх.Георгі Лаўроў).
#фотабсср #архітэктурабсср
Усебеларускі стадыён у Менску і спартовыя спаборніцтвы на ім на фотаздымках 1930-х гадоў.
Стадыён быў адчынены ў дзень святкавання 10-годдзя вызвалення Беларусі ад "белапалякаў" 11 ліпеня 1930 года.
Знаходзіўся ў раёне палаца воднага спорта на вул.Сурганава, да нашага часу не захаваўся.
Старонкі з беларускіх календароў за 6 студзеня 1937, 1940 і 1941 гадоў (фота М.Нікалаеў).
Читать полностью…
#архітэктурабсср
Яшчэ трохі эвалюцыі знешняга выгляду галоўнага корпуса БНТУ (даваеннай пабудовы) на фотаздымках 1944 і 1957 гадоў.
"Мальчишник в Минске: начало"
"Звезда" №12 1926.
#звязда
Яшчэ адна згадка пра пошукі беларускага архітэктурнага стылю ў Савецкай Беларусі з газеты "Звезда" №12 1926 года.
Узгаданы будынак вакзала МББ (Маскоўска-Беларускай-Балтыйскай чыгункі) знаходзіўся ў раёне сучаснага прыпынка "Інстытут Культуры", да Рэвалюцыі называўся Брэстскім, згарэў у першыя дні вайны.
#піонэрархнагляд #архітэктурабсср
Тэлеграм-канал ДВА "Мінскбуд" паведаміў пра хуткі пачатак работ па рэканструкцыі будынка па адрасе вул. П. Броўкі д.1 у Мінску - былога адміністрацыйнага корпуса Клінічнага гарадка, пабудаванага паводле праекта архітэктара Георгія Лаўрова (аўтар часткі будынкаў студгарадка БДУ і былой Ленінскай бібліятэкі) на пачатку 1930-х гадоў.
Аўтары рэканструкцыі (генпраектыроўшчык - Мінскграмадзянпраект, архітэктурна-рэстаўрацыйныя рашэнні - "Навукова-праектны цэнтр "РЭСТАБІЛІС") кіраваліся праектнымі матэр'яламі Лаўрова з архіваў і імкнуліся вярнуць будынку арыгінальны канструктывісцкі выгляд. Згодна з праектам рэканструкцыі будынку будуць вернуты:
- пляцоўка на даху, з магчымасцю яе эксплуатацыі;
- першапачатковы каларыт фасадаў;
- аконная і дзвярная сталярка, якая адпавядае гістарычнаму характару;
- аб'ёмна-прасторавае рашэнне паводле першапачатковага аўтарскага праекта.
Сёння спаўняецца 104 гады з дня абвяшчэння БССР 1 студзеня 1919 года. У міжваенныя часы гэтая дата святкавалася як адно з галоўных дзяржаўных свят (у шэрагу з днём вызвалення Беларусі ад белапалякаў 11 ліпеня).
У якасці ілюстрацыі карціна мастака Л.Дударэнкі “Менск. 1919 год” 1977 года, на якой выяўлены партрэты заснавальнікаў і першых кіраўнікоў БССР: Жылуновіча, Чарвякова, Мяснікова, Кнорына, Адамовіча і інш.
#беларускіпіонэр
Малюнак фінскага мастака Александэры Ахола-Вало і яго выкарыстоўванне на вокладцы часопіса "Беларускі піонэр" №19 1927 года.
Мастак быў дабраахвотнікам на Савецка-Польскай вайне на баку Чырвонай Арміі і ў 1920-м годзе застаўся жыць і працаваць у БССР (да 1930 года).
#савецкаябеларусь #звязда
Зрэшты, у той час, калі ў Маскве дэлегацыі ад саюзных рэспублік падпісвалі акт аб стварэнні СССР, у Менску актыўна святкавалі іншую дату - 4-ю гадавіну абвяшчэння ССРБ/БССР.
"Звезда", мабыць, дала загаловак пра 4-хгоддзе канстытуцыі памылкова - першая канстытуцыя БССР была прынята 3 лютага 1919 года, а вось БССР была абвешчана маніфестам 1 студзеня 1919 года і гэтая дата звычайна святкавалася як дзень утварэння рэспублікі.
Рубрыка "Скажы, колькі ты зарабляеш?" у выкананні часопіса "Наши достижения" №6 1934 года.
Артыкул "Анкета зажиточности" зацікавіў у першую чаргу тым, што гэта не сухія лічбы афіцыйнай статыстыкі з слупкамі росту па гадах, а так бы сказаць голас з нізоў - ад рабочых і ІТР, амаль не скажоны афіцыёзам і прапагандай (не факт).
Канешне, маскоўскія заводы і фабрыкі не паказчык для ўсяго СССР, агучаныя ў артыкуле заробкі для Менску тых жа гадоў можна смела дзяліць на 2 (калі не на болей), але самі гісторыі рабочых, іх праблемы і жаданні, я думаю, былі актуальнымі і для беларускіх працоўных 1934 года.
#помнікібсср
Помнік Леніну ў Гомелі на фота 1929 года.
#звязда
90 гадоў таму 27 снежня 1932 года завяршыўся падлік галасоў на выбарах прэзідэнта ЗША, на якіх перамогу атрымаў Франклін Д. Рузвельт.
Зацемка з газеты "Зьвязда" №291 1932 года.
#кінобсср #фотабсср
Кадры з фільма "11 ліпеня" вытворчасці Белдзяржкіно 1938 года.
Кіно было прысвечана падзеям Савецка-Польскай вайны 1919-21 гадоў і паказывала сцэны вызвалення Менска Чырвонай Арміяй 11 ліпеня 1920 года. Кадры знятыя ў цэнтры сталіцы ў раёне Плошчы Свабоды.
#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
Яшчэ адзін малавядомы аб'ект міжваеннай прамысловай архітэктуры Беларусі - корпус былой акулярнай фабрыкі ў Віцебску (цяпер "Віцебскі завод электравымяральных прыбораў"), пабудаваны ў сярэдзіне 1930-х гадоў. Захаваўся у змененым выглядзе, схаваны ў двары прадпрыемства за пасляваеннымі карпусамі.
Занятную карту Современное деление восточных славян по языкам из "Русского исторического атласа" 1928 года публикует Беларуский пионер. Как видно, в конце 20х ещё считали, что Смоленщина говорит на беларуском, а Кубань - на украинском. Из дискуссий по определению границ БССР и УССР мы знаем, что уже в начале 20х большевики гибко пользовались различными подходами к определению национальности. В случае с БССР возобладало мнение, что хотя вокруг Смоленска распространены беларусские диалекты, это население идентифицирует себя как русских (см. Хирш). В то же время, для УССР возобладал обратный принцип, и за основу взяли распространение украинского языка, поэтому граница на этой карте почти соответствует границе Украины того времени. А вот на анклавы этот принцип не распространялся, украинские национальные автономии внутри РСФСР в принципе не считались необходимыми (см. Мартин), поэтому на Кубани сейчас редко вспоминают свои украинские корни.
Читать полностью…