2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#звязда
Зацемка ў газеце "Зьвязда" №245 1927 года пра стыпендыі ад Наркамасветы БССР для маладых пісьменнікаў Беларусі.
#іскрыільліча
Вокладка піянерскага часопіса "Іскры Ільліча" №11 1933 года.
#кнігібсср
Старонкі пра жнівень з "Беларускага работніцка-сялянскага календара на 1924 год".
#кнігібсср
У наш час можна такім дзікунствам не займацца, а чытаць аповесць Зарэцкага "Голы зьвер" ў PDF без рэгістрацыі і СМС :)
84 гады таму Менск стаў Мінскам:
/channel/belaruskipioner/3131
#архітэктурабсср
Нумар ілюстраванага прыкладання да "Строительной газеты" №24 1940 года, прысвечаны архітэктуры Савецкай Беларусі.
#архітэктурабсср
У кнізе "Хлебозаводы. Проектирование" Готилина Н.Ф. 1940 года выдання знайшоўся амаль поўны праект мінскага хлебазавода-аўтамата, які, як раз, у тым жа 1940 годзе быў уведзены ў эксплуатацыю (фота 1-5). Прычым, у якасці прыклада генплана ў кнізе выкарыстана пасадка як раз мінскага хлебазавода на натуры (фота 6).
Будынак завода захаваўся да нашых дзён (фота 7) у арыгінальным выглядзе (адрас вул.Слясарная, 41), але зараз знаходзіцца ў глыбіні прамзоны і закрыты ад вачэй новым бізнэс-цэнтрам на Чапаева.
Выйшла кніга Алеся Бараноўскага «Дзмітрый Прышчэпаў: старонкі жыцця»
Кніга, выдадзеная «Беларускай навукай», расказвае пра даволі вядомага ў гісторыі Беларусі дзяржаўнага дзеяча. Дзмітрый Філімонавіч Прышчэпаў (1896 — 1940) у 23 гады ўзначаліў партыйныя і савецкія органы Сенненскага павета, у 27 гадоў — стаў старшынёй Віцебскага губернскага выканкама , а ў 28 гадоў кіраваў Народным камісарыятам земляробства БССР. І, канешне ж, на кожным з гэтых этапаў выяўляў сябе надзіва прадуктыўным, разумным арганізатарам жыцця.
zviazda.by
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №21 за ліпень 1930 года.
Як студэнт перамог чэмпіёна - новы артыкул ад даследчыка гісторыі шашак Віталя Аніські:
https://telegra.ph/Peramoga-Garadzeckaga-nad-Sokavym-07-21
#мастацтвабсср
Вырабы студэнтаў керамічнага адзялення Віцебскага мастацкага тэхнікума, 1932 год.
Минский радиозавод имени В. М. Молотова: проект и реализация
БГАНТД, Ф. 1
НАРБ
#архітэктурабсср
Пераклічка архітэктурных пакаленняў у Мінску:
1. Крыты рынак, пабудаваны ў 1934 годзе на вуліцы Свярдлова (арх.Г.Якушка, будынак згарэў у першыя дні вайны).
2. Баптысцкая царква "Вефліем" на вул. Гарэцкага (арх. Б.Школьнікаў, будаўніцтва цягнулася 1994-2000 гады, фота Planeta Belarus).
Да папярэдніх пастоў пра свята "Вызвалення Беларусі ад белапалякаў" - тут Антон Дзянісаў знайшоў дакладную пастанову, калі дзень 11 ліпеня стаў рэспубліканскім святам:
/channel/Sovietbelarus1920/1273
#савецкаябеларусь
"Не хачу быць Іванам Шутом з вёскі Хлюпічы, хачу быць Апалонам Джольгеньні з... вёскі Хлюпічы."
Абвестка з газеты "Савецкая Беларусь" №67 1928 года (знайшоў В.Аніська).
#мастацтвабсср
Барэльеф невядомага аўтара "Уз'яднанне Заходняй Беларусі 17 верасьня 1939" (на фоне можна бачыць вежы касцёла Унебаўзяцця Найсвяейшай Панны Марыі з Беластоку).
Фотаздымак са збораў Веліжскага краязнаўчага музея, Расія.
#архітэктурабсср
Заўвага архітэктара Андрэя Бурава пра канструктывізм у артыкуле "На путях к новой русской архитектуре" (часопіс "Архитектура СССР" сборник №4 1943 года) і ягоны безрадасны дом-скрынка на вуліцы Інтэрнацыянальнай у Менску 1930 года (клуб харчавікоў, які пасля вайны будзе перабудаваны ў кінатэатр "Перамога").
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Два фотаздымка, зробленых прыкладна з аднаго ракурса і ў прыкладна адзін час на крыло новага дома спецыялістаў, пабудаванага ў Менску ў 1934 годзе паводле праекта архітэктара Наталлі Макляцовай (дом не захаваўся).
Крыніца фота 1: НАРБ ф.4п.
Крыніца фота 2: БДАНТД ф.77.
#кнігібсср
Вокладка кнігі Міхася Зарэцкага "Голы зьвер" 1926 года - беларускі бестсэллер 1920-х гадоў, кажуць, што асобнікі, якія траплялі ў бібліятэкі вельмі хутка раскрадаліся чытачамі.
#архітэктурабсср
Яшчэ адна цікавостка абнаружылася на старонках ілюстраванага дадатку да ўсесаюзнай "Строительной газеты" №51-52 1940 года - гэта дыпломныя работы выпускнікоў Усерасійскай акадэміі мастацтваў у Ленінградзе на тэму "Акадэмія мастацтваў БССР у Мінску".
Праўда, не зусім зразумела, ці былі ў той час рэальныя планы па пабудове такога комплексу ў сталіцы. Але цікава, што за месца размяшчэння Акадэміі мастацтва студэнты выбралі квартал паміж вуліцамі Карла Маркса, Камсамольскай і Кірава (у работах гэтая вуліца чамусьці абазначана сваёй старой да 1934 года назвай - Універсітэцкая) - на гэтым месцы ў міжваенным Мінску не было капітальных пабудоў, а тыя драўляныя дамкі, што там стаялі, згарэлі падчас бамбардзіровак першых дзён вайны - такім чынам утварыўшы вялікі пустыр, добра бачны на аэрафота 1944 года (фота 2).
#фотабсср
Фотаздымак першых месяцаў Вялікай Айчыннай вайны, на якім можна пабачыць шыльду дзяржаўнай аптэкі Наркамата аховы здароўя БССР у нявызначаным населеным пункце Беларусі з надпісам на трох мовах: беларускай, рускай і ідыш.
#плуг
Вокладка часопіса "Плуг" (№5 1926), які выдаваўся Наркаматам земляробства БССР у часы калі наркамам быў Дзмітрый Прышчэпаў.
Класік беларускай літаратуры Кузьма Чорны ў сваім артыкуле пра Мінск (апублікаваны ў газеце "Літаратура і мастацтва" №71 1937 года) так адгукаецца пра знос царквы Казанскай іконы Божай Маці ў 1936 годе (як раз нядаўна з'явіліся навіны пра аднаўленне копіі гэтай царквы).
Читать полностью…
Бывшая хоральная синагога: фото 1930-х гг. и послевоенные обмерочные чертежи
Книга "Мінск. Падарожжа ў часе", Лиходедов В. А.
БГАНТД, Ф. 3
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Гасцініца "Дняпро" у Магілёве (архітэктары Брэгман і Воінаў) пасля пабудовы на фота прыкладна 1940-41 гадоў.
Крыніца: БДАНТД ф.221.
#мастацтвабсср
Беларускія тыпы на малюнках 1920-х гадоў тэатральнага мастака Аскара Марыкса (1890-1976).
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Павільён Белдзяржкіно, спраектаваны архітэктарам Іванам Валадзько для 1-й Усебеларускай сельскагаспадарчай выстаўкі, якая праходзіла ў Менску ў жніўні 1930 года:
1. Праект павільёна.
2. Будаўніцтва павільёна на завяршальнай стадыі летам 1930 года.
3-4. Знешні від павільёна пасля адкрыцця выставы (апошні здымак з БДАНТД ф.105 о.1 спр.75).
У нашым музеі захоўваюцца дзве фатаграфіі, якія даследчык шашак Віталь Аніська лічыць старэйшымі знойдзенымі на дадзены момант здымкамі шашачных турніраў у БССР. Падрабязней даведацца пра тое, што адбывалася на здымках, вы можаце ў артыкулы па спасылцы - https://tinyurl.com/yrtaazx7
А мы пакажам яшчэ адзін здымак, які ў музей перадала Ала Малыхіна, унучка знакамітага беларускага шашыста Дзяніса Гардзевіча. Гэта памятны здымак, які прапаноўвалася зрабіць наведвальнікам Першай Усебеларускай выстаўкі сельскай гаспадаркі і прамысловасці 1930 года, якая праходзіла на усходнім баку горада у раёне сучасных вуліц Калініна, Кнорына і Кедышкі. З левага боку Дзяніс Ігнацьевіч, з правага – драўляны павільён працы і быту і надпіс: “На ўспамін аб 1-й Усебеларускай выстаўцы сельскай гаспадаркі і прамысловасці. 10/VIII – 1/X 30 г. Менск”.
#савецкаябеларусь
Раней і трава была зелянее, і піўныя бутэлькі большага аб'ёму...
Пастанова эканамічнай нарады пры СНК БССР аб устанаўленні ёмістасці піўных бутэлек у 0,6 літраў, надрукаваная ў газеце "Савецкая Беларусь" №66 1928 года (знайшоў В.Аніська).
Эх, а сёння ёмістасць у 0,45 літраў лічыцца нармальнай(
#фотабсср
Даследчык гісторыі шашак у Беларусі Віталь Аніська піша пра першую знойдзеную даваенную фатаграфію з шашачнага спаборніцтва ў БССР (да гэтага часу ў яго быў знойдзены здымак за 1947 год).
На фота шашысты Дзяніс Гардзевіч з Менска і Ісаак Храпуновіч з Віцебска на чэмпіянаце БССР 1933 года.
Цалкам артыкул чытайце па спасылцы.