2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#піонэрскізагаловак #звязда
Майстры пераносу слоў у загалоўках "Звязды" трымаюць марку!
"Звезда" №57 1924 года.
#мастацтвабсср
Карціна віцебскага мастака Юдаля Пэна "Піянер", 1926 год (фота даслаў чытач).
#фотабсср
Фотаздымкі 1920-х, 1930-х гадоў мінскага дома, дзе ў сакавіку 1898 года праходзіў 1-ы з'езд РСДРП.
У 1923 годзе да 25-й гадавіны партыі ў часцы будынку быў створаны музей 1-га з'езда, пры тым другая палова дома да вайны заставалася жылой. У вайну будынак згарэў і быў адноўлены ў 1948 годзе на старых падмурках. У 1953 годзе у сувязі з рэканструкцыяй цяперашніх праспекта Незалежнасці і Плошчы Перамогі дом-музей быў перанесены на новае месца, дзе знаходзіцца і цяпер.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Невялікі архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі з іншай гістарычнай эпохі - варыянты афармлення дамоў на перакрыжаванні вуліцы Янкі Купалы і цяперашняга праспекта Незалежнасці з пачатку 1950-х гадоў (БДАНТД ф.77).
Праектныя рашэнні адрозніваюцца ад таго, што было пабудавана большай пышнасцю дэкора і выкарыстоўваннем у афармленні будынкаў поўнаразмерных статуй, порцікаў, лепніны, але завяршэнне пабудовы гэтых дамоў супала з прыняццем у СССР пастановы аб празмернасцях у архітэктуры і таму фінальны варыянт быў значна спрошчаны.
#кнігібсср
Вокладка зборніка вершаў "Звон вясны" Сяргея Дарожнага і Ізраіля Плаўніка, Менск, 1926 год.
Крыніца: ЦНБ НАН.
UPD. Таксама поўны распазнаны тэкст кнігі ёсць на Вікісховішчы
#кнігібсср
Вокладка зборніка артыкулаў і прамоў Леніна пра Рэвалюцыю 1905 года ў перакладзе на беларускую мову, Менск, 1926 год.
Кніга цалкам у Электроннай бібліятэцы НББ.
#савецкаябеларусь #звязда
Загалоўкі газет "Савецкая Беларусь" і "Звезда" прысвечаныя выбарам у гарадскі савет Менска 1 сакавіка 1927 года.
#архітэктурабсср
Нетыповы від на Дом Урада ў Менску з задняга фасада, 1930-я гады. Бачная шэраговая забудова вуліц Берсана і Мяснікова таго часу.
Фота са збораў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі (на жаль не было даступна анлайн, але можна было заказаць электронную копію).
#зарязапада
Перадавіца святочнага нумара віцебскай газеты "Заря Запада" №43 1925 года, прысвечанага 7-й гадавіне Рабоча Сялянскай Чырвонай Арміі.
#чырвонаябеларусь
Вокладка часопіса "Чырвоная Беларусь" №12 1930 года.
#фотабсср
"Прими дар четырёх осиротевших "минских" лайдачек" - фотаздымак з чатырма дзяўчынамі, зроблены ў Менску ў 1925 годзе.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
#фотабсср
Дэманстрацыя працоўных-палякаў супраць каталіцкай царквы з шыкоўным ракурсам на Чырвоны касцёл у Менску з часопіса "Московский пролетарий" №15 1929 года (знайшоў В.Аніська). Да пачатку будаўніцтва Дома Урада яшчэ пару гадоў, таму на яго месцы яшчэ прыватная забудова.
#звязда
"Старарэжымнае" піва ў савецкім Менску 1928 года - фельетон з газеты "Зьвязда" №46 1928 года (знайшоў В.Аніська).
#архітэктурабсср
У часопісе "Московский пролетарий" 1928 года знайшлася (знайшоў В.Аніська) якасная фотка школы №20 (даваенная нумерацыя) імя 10-годдзя БССР, якая была адчынена ўвосень 1928 года (святкаваць 10-ю гадавіну ўтварэння Савецкай Беларусі пачалі задоўга да афіцыйнай даты 1 студзеня 1929 года).
Гэта быў першы школьны будынак пабудаваны ў міжваенным Менску пасля Рэвалюцыі.
Школа знаходзілася на менскай Ляхаўцы (раён каля стадыёна "Дынама"), яна перажыла вайну, але была знесена пасля таго, як быў пабудаваны новы школьны будынак у іншым месцы.
#картыбсср
Карта БССР з "Атласа СССР" выдання ЦВК СССР 1928 года.
Файл у добрай якасці.
#беларускіпіонэр
Дарэчы, лозунг з транспаранта з учорашняй фоткі талачынскіх піянераў - "Зьмена зьмену рыхтуе сабе: піонэр, комсамол, [Усе] КПБ" - быў, так сказаць, афіцыйным слоганам часопіса "Беларускі піонэр" у 1920-я гады.
#фотабсср
Піянеры мястэчка Талачын, БССР, 1928 год.
Крыніца: фота з сямейнага архіва Ю.Рахліна.
Удалось найти редкий снимок.😄 Памятник Феликсу Дзержинскому в Дзержинске на центральной площади, открытый 1933 году. Над ним работали скульпторы Александр Грубе (статуя Феликса) и Абрам Бразер (барельеф к постаменту). Но самое интересное - это административное здание на заднем плане! 🏢 Прекрасный образец зрелого конструктивизма, составленного из нескольких объемов разной величины, с вертикальным ленточным остеклением на центральном фасаде. По виду, еще к открытию памятника не достроенное. Обратите внимание на людские фигуры на крыше... До войны там размещалось отделение Государственного банка СССР. К1950-м годам его облик изменился в худшую сторону согласно царившим веяниям: была надстроена крыша с техническим этажом. Позже здание снесли. #architecture #Грубе
Читать полностью…
#беларускіпіонэр
Вокладка сакавіцкага нумара часопіса "Беларускі піонэр" №6 1928 года з лінагравюрай фінскага мастака Александэры Ахола-Вало.
#архітэктурабсср
Эвалюцыя знешняга выгляду жылога дома на рагу вуліц Камсамольскай і Карла Маркса ў Менску:
1. Пабудова дома на фота з газеты "Зьвязда" 1930 года.
2. У часы нямецкай акупацыі, 1943 год.
3. Пасля вызвалення горада летам 1944 года (БДАНТД ф.77).
4-5. Будынак пасля аднаўлення ў 1950-я гады (БДАНТД ф.188).
6. Дом у 1992 годзе (фота Багласава).
7. Сучасны здымак аўтара.
#плакатыбсср
Плакат "Усе на перавыбары дэлегацкіх сходаў" (я так разумею, што слова "перавыбары" тут выкарыстоўваецца ў значэнні як "выбары дэлегатаў на новы тэрмін па заканчэнні папярэдняга", а не ў значэнні таго, што выбралі дрэнна і трэба наноў перавыбіраць, хаця, здаецца, бывала і такое), 1920-я гады.
#плакатыбсср
Плакат "24 сакавіка. Усе на выбары ў Вярхоўны Савет СССР і Вярхоўны Савет БССР" 1940 года.
Здзейснілася!
Нарэшце ў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі з'явілася свая электронная бібліятэка са сканамі кніг розных перыядаў, даступнымі праз інтэрнэт.
Праўда, пакуль што, электронная бібліятэка працуе ў тэставым рэжыме і далёка не ўсе выданні даступныя анлайн (даступныя пазначаны зялёным замочкам). Таксама няма там міжваеннай газетнай перыёдыкі (часопісы даступныя на іншай старонцы), масіў каторай даўно адсканены але даступны толькі ў будынку бібліятэкі.
Спадзяюся, з часам большасць адсканаваных кніг і газет будзе даступная анлайн.
Спасылка: Электронная бібліятэка НББ.
#савецкаябеларусь
Артыкул пра Беларускую дывізію РЧСА і пра беларусізацыю войска з газеты "Савецкая Беларусь" №44 1927 года.
#людзібсср
Даследчык гісторыі шашак у Беларусі Віталь Аніська напісаў адразу некалькі артыкулаў пра першага ў БССР майстра па шашках Барыса Круталевіча, які заўчасна памёр 21 лютага 1928 года:
"Сёння дзень памяці першага беларускага шашачнага майстра Барыса Круталевіча. 21 лютага 1928 года ён памёр ад сухотаў зусім маладым, у 27 гадоў. З гэтай нагоды падрыхтаваў два артыкулы.
Першы прысвечаны творчай спадчыне маэстра: вынікі выступлення ў турнірах, усе вядомыя партыі і творы. http://tinyurl.com/yrhjt7hu
У другім распавядаю пра кароткае жыццё Барыса Прохаравіча, аб якім раней мы амаль нічога не ведалі. Прыводзіцца шмат сканаў дакументаў стогадовай даўніны, у тым ліку напісаных самім Круталевічам. http://tinyurl.com/4bk8erfj
За дапамогу пры падрыхтоўцы матэрыялаў дзякую Алене Кароўчанка, Вадзіму Зелянкову, Алегу Холіну і Васілю Хрыстычу."
#фотабсср
Фотаздымак з канферэнцыі настаўнікаў Брагінскага раёна, 1933 год.
#мастацтвабсср
Гравюра "Сустрэча Чырвонай Арміі ў мястэчку" віцебскага мастака Саламона Юдовіна, 1920-я гады.
#фотабсср
Провады яўрэйскіх перасяленцаў з БССР у Бірабіджан на прывакзальнай плошчы ў Менску, 1928 год.
Фота з часопіса "Московский пролетарий" №31-32 1928 года (знайшоў В.Аніська).
#афішыбсср
Афіша джазавага канцэрта пад кіраўніцтвам кампазітараў Гольда і Пецерсбурскага ад Дзяржаўнай эстрады БССР (г.Беласток). Год меркавана 1940.
#кнігібсср
На "Вікікрыніцах" з'явіўся вычытаны варыянт перакладу на беларускую мову (з рускага варыянта Чукоўскага) кнігі Э.Распэ "Прыгоды Мюнхаузена", выдадзенай у БССР у 1938 годзе.
Тэкст можна вольна спампаваць у фарматах EPUB, RTF i PDF.
Спасылка.