2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#савецкаябеларусь
"Вялікодны" верш Кандрата Крапівы апублікаваны ў газеце "Савецкая Беларусь" 18 красавіка 1925 года.
#фотабсср
У працяг аўтадарожнай тэмы - падборка фотаздымкаў з аўтамабілямі ў БССР 1930-х гадоў.
#звязда
Роўна 100 гадоў таму ў Менску чытаў лекцыю вядомы псіхіятр і неўролаг Уладзімір Бехцераў (1857-1927).
Зацемка з газеты "Звезда" №66 1924.
#кнігібсср
Вокладка "Беларускага работніцка-сялянскага календара на 1924 год", выдадзенага ў Менску (фота М.Нікалаеў).
#кнігібсср
Вокладка і старонкі перакладу на беларускую мову кнігі вершаў паэта М.Рудэрмана "Эстафета", Менск, 1931.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Violity".
#архітэктурабсср
У бабруйскай газеце "Комуніст" за 1937 год знайшоўся (знайшоў В.Аніська) унікальны здымак малавядомага прамысловага аб'екта міжваеннага Менска - завода "Чырвоны дрэваапарацоўшчык" (у 1930-я парайменаваны ў "Дрэваапрацоўчы завод імя Молатава").
Ён знаходзіўся ў раёне сучаснай плошчы Якуба Коласа і фасадам выходзіў на пр.Незалежнасці. Свой знешні выгляд атрымаў па завяршэнні капітальнай рэканструкцыі старых дарэвалюцыйных карпусоў разбуранага ў Першую Сусветную кафлянога завода напрыканцы 1920-х гадоў (фота 2,3). Напрыканцы 1939 года ў памяшчканнях завода адкрыўся радыёзавод (побач таксама пабудавалі новы корпус).
Завод перажыў вайну і да 1950-х гадоў захоўваў арыгінальны выгляд (фота 4,5), тады ж ён быў рэканструяваны з надбудовай аднаго паверха і прыбудовай новых карпусоў.
Фактычна стары дрэваапрацоўчы завод упісаны ў цяперашні офісны будынак па адрасе пр.Незалежнасці, д.56А (фота 6).
Цікавосткі Канстытуцыі БССР 1927 года:
1. У ёй упершыню (у Канстытуцыі 1919 года такога пункту не было) было пазначана, што сталіцай краіны з'яўлянцца горад Менск (у Мінск яго перайменуюць толькі летам 1939 года).
2. У тэксце канстытуцыі замацоўвалася наяўнасць чатырох дзяржаўных моў: беларускай, яўрэйскай (ідыш), рускай і польскай.
3. 4-ты артыкул канстытуцыі БССР пацвярджаў права рэспублікі на вольны выхад з СССР.
Як ствараліся і змяняліся Канстытуцыі Савецкай Беларусі
15 сакавіка мы будзем адзначаць 30-годдзе прыняцця Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, Асноўнага Закона нашай незалежнай краіны, які, уласна, і гарантуе яе суверэнітэт і незалежнасць. Згадваючы гэту найважнейшую для беларускай дзяржаўнасці дату, варта ўспомніць і пра «папярэднікаў» Канстытуцыі незалежнай Беларусі.
zviazda.by
Эмблема выдавецтва пры ЦВК БССР з часопіса "Савецкае будаўніцтва" №1 1924 года.
Читать полностью…
#звязда
Роўна 100 гадоў таму падпісаннем рэзалюцыі VI Усебеларускага надзвычайнага з'езда Саветаў БССР 13 сакавіка 1924 года завяршылася юрыдычнае афармленне першага ўзбуйнення БССР. У склад Савецкай Беларусі былі вернуты большыя часткі Віцебскай і Гомельскай губерній, а таксама невялікая частка Смаленскай губерні.
Перадавіца газеты "Звезда" №60 ад 12 сакавіка 1924 года.
#архітэктурабсср
Тое, як выглядаў самы першы пасажырскі павільён менскага аэрапорта (хутчэй за ўсё ён быў драўляны і згарэў у першыя дні вайны), вядома толькі па аднаму здымку дрэннай якасці, які публікаваўся ў беларускіх газетах у 1936 годзе. Прычым, што цікава, фотаздымкі ў "Зьвяздзе" і ў бабруйскай газеце "Комуніст" (знайшоў В.Аніська) адлюстраваны адносна вертыкальнай восі - такім чынам становіцца незразумела, які з гэтых ракурсаў правільны.
#архітэктурабсср #звязда
У працяг тэмы юбілеяў - роўна 85 гадоў таму 10 сакавіка 1939 года быў урачыста адчынены будынак Вялікага дзяржаўнага тэатра оперы і балета ў Менску (архітэктар І.Лангбард).
#беларускаяработніца
Жанчына-інжынер на вокладцы часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №7 1930 года.
#беларускаяработніца
Вокладка святочнага нумара часопіса "Работніца і калгасніца Беларусі" №7 1932 года, прысвечанага святу 8 сакавіка.
#звязда
Перадавіца святочнага нумара газеты "Звезда" №55 1927 года, прысвечанага святу 8 сакавіка.
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Работніца і калгасніца Беларусі" №24 1933 з фотапартрэтам Клары Цэткін у жалобнай рамачцы, апублікаванай з нагоды яе смерці 20 чэрвеня 1933 года.
#фотабсср
Макет трамвая і чыгункі ў палацы піянераў у Менску, 1936 год.
#звязда
Майстэрства вёрсткі ад "Звезды" 1924 года - калі рэкламны блок не ўлазіць на старонку, але яго вельмі трэба ўставіць, бо грошы плочаны.
А чытач і бокам прачытае.
#фотабсср
Унікальныя фотаздымкі аўтадарожнай інфраструктуры БССР 1930-х гадоў апублікаваныя ў зборніку "Белорусская архитектура ХХ - начала ХХI века" (Мінск, выд."Беларусь", 2020):
1. Клінкерная дарога Гомель-Рэчыца.
2. Выкладка на адкосе аўтадарогі.
3. Пункт адпачынку з рэзервуарам для вады.
4. Кіламетровы знак.
5. Знак абмежавання хуткасці.
Этот дом в центре Гомеля построили в первые годы советской власти. И там продают интересную квартиру
Дом построили в 20-е годы прошлого века в модном тогда стиле конструктивизма. На нижних этажах были разные общественные помещения, которые назывались объектами соцкульбыта. Но во время войны дом дом пострадал и его восстановили в 1949 году.
https://realt.by/gomel-region/news/article/39231/?utm_source=telegram&utm_medium=social
#звязда
Удакладнены да дзясятых адказ на Галоўнае пытанне Жыцця, Сусвету і ўсяго такога.
"Зьвязда" №200 1931 года.
#кнігібсср
Поўны тэкст Канстытуцыі БССР узору 1927 года.
Методы Остапа Бендера были актуальны и в 1930-е годы.
"Рабочий" №55 1935.
Выстава «100 гадоў камсамолу Заходняй Беларусі» адкрылася ў Нацыянальным гістарычным музеі Рэспублікі Беларусь
На ёй можна ўбачыць шмат цікавостак, напрыклад, друкарскае абсталяванне, фатаграфіі, выпускі газет, а таксама асабістыя рэчы Сяргея Прытыцкага.
Часовая экспазіцыя будзе працаваць да канца красавіка, пасля чаго адправіцца ў падарожжа па ўсёй Беларусі.
Фотарэпартаж на zviazda.by
#рабочий
Барацьба жанчын з белапалякамі ў рамане Горкага "Маці" і беларускі пісьменнік Іосіф Колас - крытычны артыкул пра якасць адукацыі настаўніц у Крычаўскім педтэхнікуме з газеты "Рабочий" №55 1935 года.
#кнігібсср
Вокладка зборніка апавяданняў для дзетак ад Якуба Коласа "Першыя крокі", Менск, 1925 год.
#звязда
У гэтым 2024-м годзе святкуецца 100-годдзе беларускага кіно, а вось што пісалі газеты на 2-годдзе кінастудыі Белдзяржкіно (у будучым Беларусьфільм).
"Звезда" №297 1926 года.
#беларускаяработніца
Фотакалаж з лозунгамі да 8 сакавіка з разварота часопіса "Работніца і калгасніца Беларусі" №7 1932 года.
#беларускаяработніца
Жаночыя спаборніцтвы па стральбе на 8 сакавіка ў Менску.
Фота з часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №3 1928 года.
Пра сусветны рэкорд адначасовай гульні ў шашкі ў Менску 1935 года піша даследчык гісторыі шашак у Беларусі Віталь Аніська:
https://telegra.ph/Cusvetny-rehkod-adnachasovaj-guln%D1%96-%D1%9E-shashk%D1%96-%D1%9E-M%D1%96nsku-03-06