2920
БССР 1920-х, 1930-х. Кнігі, газеты, часопісы, фота, архітэктура. Дапамога праекту: patreon.com/belaruskipioner Другі канал пра крымінал у БССР 1920-х: @crime1920s Сувязь: @pionerbel
#рэчыбсср #публікуеццаўпершыню
Архіўная знаходка майго сябра - справаздачная картка на партбілет у ВКП(б), выдадзены ягонай бабулі - Валюк Яўгеніі - 11 лістапада 1938 года.
На фота ў жанчыны на шыі можна пабачыць цікавую брошку з літарай "М" - можа яна нешта абазначала? Членства ў нейкай арганізацыі, ці значак за нейкія дасягненні? Калі хто ведае пішыце @pionerbel.
#фотабсср
Будынак вакзала ў Менску на фота 1920-х, 1930-х.
#звязда
Цікавы прыклад супрацы замежных рабкораў (рабочых карэспандэнтаў) з беларускай савецкай газетай "Звезда" у 1927 годзе: ліст ад рабочага з польскага прамысловага цэнтра Лодзі пра цяжкія умовы працы "белых неграў" - польскіх рабочых - на прадпрыемствах горада. Цікава таксама, што рабкор напісаў ліст не на польскай мове, якую ў 1920-я ў БССР шмат хто ведаў, а на мове эсперанто - штучнай мове, якая ў 1920-я пазыцыянавалася як мова міжнародных стасункаў сусветнага пралетарыяту.
"Звезда" №124 1927.
#фотабсср
Фотаздымак дзяўчынкі, зроблены ў фота-атэлье "Фантазія" (стары адрас: г.Менск, вул.Ленінская, 12) ў 1928 годзе.
Крыніца: інтэрнэт-аўкцыён "Мешок".
Каб вас не палохала змена надвор’я, якая хутка нас чакае, натхняйцеся восеньскай эстэтыкай 1930-х гадоў.
Здымкамі падзялілася Вольга Трэсцінская, нашчадніца сям’і Андраеўскіх з Паўночнага завулка. На здымках яе бабуля и дзядуля па матчынай линіі Міліца і Яўген са сваякамі.
#беларускаяработніца
Рэклама ў часопісе "Работніца і калгасніца Беларусі" 1937 года.
#дакументы
Пасведчанне аб сканчэнні 5-й яўрэйскай няпоўнай сярэдняй школы г. Менска. 1937 г.
#архітэктурабсср
Сучасны стан будынка былой Дзяржаўнай бібліятэкі імя Леніна.
#кнігібсср
Нотная кніга з дзіцячымі песнямі "Зайчык-грайчык", складальнік М.Анцаў, Менск, 1930 год.
#дакументы
"Бальшавік" Газета падпольнага Центральнага Камітэта Камуністычнай Партыі Заходняй Беларусі, філіяла Камуністычнай Партыі Польшчы. Вільня.
Старонкі #3 ад 10.06.1925 г. і #28 за люты-сакавік 1929 г.
#мастацтвабсср
Карціна мастака М.Манасзона "Сустрэча савецкіх танкістаў у Заходняй Беларусі", 1940 год.
#звязда
Шапка нумара газеты "Звязда" №215 1939 года, прысвечанага пачатку вызваленчага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь і Заходнюю Украіну 17 верасня 1939 года, вынікам каторага стала аб'яднанне Заходняй Беларусі з БССР.
#чырвонаябеларусь
"Менск будуецца" - вокладка часопіса "Чырвоная Беларусь" №14 1931 года.
#беларускіпіонэр
Вокладка часопіса "Беларускі піонэр" №12 1925 года.
#звязда
Цікавы факт, як піша газета "Звезда" №207 ад 11 верасня 1926 года (роўна 98 гадоў таму), у менскай гасцініцы "Еўропа" была адноўлена праца ліфта, які не працаваў з часоў рэвалюцыі. Дарэчы, гэта быў першы ліфт у горадзе, усталяваны ў 1913 годзе.
#беларускаяработніца
Вокладка часопіса "Беларуская работніца і сялянка" №10 1925 года.
Дакумент эпохі індустрыялізацыі: пастанова СНК СССР аб зніманні званоў з цэркваў для выкарыстоўвання іх у прамысловасці каляровых металаў ад 30 кастрычніка 1930 года.
Згодна з пастановай БССР за канец 1930 - сярэдзіну 1931 года павінна была забяспечыць 1 тыс. тон лома знятых званоў.
Крыніца: зборнік "Индустриализация Советского Союза. Часть II", ІРГ РАН, Масква, 1999.
#беларускіпіонэр
Вокладка часопіса "Беларускі піонэр" №11 1927 года.
#архітэктурабсср
Першы дзіцячы кінатэатр у Менску, адчынены ў 1936 годзе ў пераробленым будынку былой лютэранскай кірхі. Не захаваўся. Знаходзіўся на месцы дома з сучасным адрасам пр.Незалежнасці 22.
Контрабандистки из Колумбии.
"Звезда" №121 1927.
Типовое школьное строительство в Минске до войны:
- Школа №47 по Свердловской (Свердлова)
- Школа №20 по Провиантской (Захарова)
- Школа №18 по Койдановскому тракту (Чкалова)
- Школа №21 по Советской (Независимости)
НАРБ, Ф. 4п
#фотабсср #архітэктурабсср
Вуліца Першамайская ў Магілёве і канструктывісцкі будынак кінатэатра "Чырвоная зорка" злева на фота 1930-х гадоў (фільм "Шлях карабля" на афіцы выйшаў у 1935-м).
#архітэктурабсср
Дзяржаўная бібліятэка імя Леніна ў Менску, пабудаваная паводле праекта архітэктара Георгія Лаўрова ў 1930-32 гадах на фота 1933 года.
#мастацтвабсср
Графіка мастака Анатоля Тычыны "Мінск. Савецкая вуліца", 1940 год.
#фотабсср #публікуеццаўпершыню
Фотаздымкі савецкага фатографа Віктара Цёміна, зробленыя ў верасні 1939 года ў Заходняй Беларусі. Крыніца: Дзяржаўны архіў РФ (ГА РФ, ф.10140, д.52, л.1-7).
Заказываў сканы дыстанцыйна і не пазначыў, каб адсканілі подпісы да фотаздыскаў (калі яны там былі, канешне), таму здымкі атрымаліся без подпісаў і без лакалізацыі. Сама справа называецца "Дело 52. Воссоединение. Барановичи. Молодечно", але дакладных фотак таго ж Маладзечна я тут не знайшоў, адзінае, што 5-я фотка гэта Вільнюс (будынак на вуліцы Швянтарагё 2, які фасадам выходзіць на цэнтральную Кафедральную плошчу), а фоткі 6 і 7 - гэта мястэчка Краснае, што пад Маладзечнам.
#фотабсср
Першыя дні вызвольнага пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь у верасні 1939 года - палітработнікі т.Рудакоў і т.Жураўлёў размаўляюць з палоннымі польскімі жаўнерамі ў раёне Маладзечна.
#звязда
Рэвіталізацыя ў Менску 1920-х - навіна пераробку былога фабрычнага корпуса на вуліцы Бакуніна (зараз гэта вул.Кірыла і Мяфодзія, самы цэнтр горада) пад жытло для рабочых. Заметка з газеты "Звезда" №121 1927 года.
#архітэктурабсср
Бываюць странныя збліжэнні, так сказаць.
Будынак Мурманскай мараходнай вучэльні 1932 года пабудовы нагадаў мне першапачатковы варыянт праекта галоўнага корпуса Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) у Менску ад архітэктара Г.Лаўрова, які таксама быў распрацаваны на пачатку 1930-х (у 1932 годзе распачалася яго пабудова, але ў спрошчаным выглядзе).
Зрэшты, падабенства ўмоўнае, проста прымененыя адныя і тыя ж архітэктурныя прыёмы характэрныя для канструктывізма ў цэлым (напрыклад, тая ж менская фабрыка-кухня мае такое ж закругленне), да таго ж здымак вучэльні я адлюстраваў па гарызанталі - у рэальнасці крыло з закругленнем "глядзіць" направа.
#звязда
Артыкул да 60-годдзя з дня нараджэння Фелікса Дзяржынскага, апублікаваны ў газеце "Звязда" №210 ад 11 верасня 1937 года.
#звязда
Распаўсюджаны ў беларускай савецкай прэсе 1920-х рэкламны ход з, так сказаць, "серыяльнай" рэкламай - калі ў першых нумарах тое, што рэкламуецца, падаецца як загадка, і толькі бліжэй да канца рэкламнай кампаніі расказываецца, што гэта такое.
Прыклад рэкламы кінастужкі з УССР пад назвай "П.К.П." на старонках газеты "Звезда" у нумарах 120, 121 і 122 1927 года.