5026
پیام‌ها و تصاویرتان را به اینجا بفرستید: @Bonyadbazargan1373
🔸 مصدّق، خود مظهر و عامل مبارزه عليه استيلای خارجی و استبداد داخلی، به‌خاطر حقوق ملّت بود.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۳)
@Bonyadbazargan
📌 به‌حكم تَعَبُد اسلامی و به‌عنوان فریضه دینی، همينطور خدمت و اداي دینی كه به‌هموطنان و ميهن‌مان داریم، وارد فعّاليّت سياسی و مبارزه اجتماعی می‌شویم.
📌 مصدّقی بودنمان، یعنی طرفداري از آزادي و استقلال كشور، مبارزه با استیلای خارجی و طرفداري از حكومت قانون و حاكميّت ملّی است.
📌 مصدّق، خود مظهر و عامل مبارزه عليه استيلای خارجی و استبداد داخلی، به‌خاطر حقوق ملّت بود.
📌 مصدّق مرحوم شد ولی اسلام و ایران زنده‌اند.
📌 شعار انقلاب نيز آزادي، استقلال و
جمهوري اسلامی است.
@Bonyadbazargan
🔸 وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۳)
🔹 یکشنبه ۱۶ مهرماه ۱۳۵۹
@Bonyadbazargan
📌 در همه جای دنيا در روزهاي بحرانی كه "بود و نبود" مملكت مطرح است افراد و احزاب گذشته‌ها را فراموش كرده، دست به هم داده و یكدیگر را در آغوش می‌كشند.
📌 در بهمن‌ماه۱۳۵۷، پيروزي انقلاب ثمره‌ی یكپارچگی و مشاركت همه‌ی قشرهاي ملّت به رهبري امام امّت بود.
📌 پيروزي امروز نيز بدون برگشت به وحدت و به عدل و رحمت امكان‌پذیر نيست.
📌 حالا هم جز خدا كسی را نداریم.
📌 در مجلس و دولت به جاي طعنه و تعرّض، یا به‌فرموده‌ي امام به‌جاي "تخاصم"، توافق و تفاهم حاكم شود.
📌 دست از انحصارگرایی‌ها و طرد هر شخص یا دسته‌ی ناموافق برداشته شود و تا آنجا كه اعتماد به‌گذشته و اشتراک در هدف اصلی هست، برادري و همكاري نمائيم.
📌 امروز بيش از هر روز دسته جمعی چنگ به ریسمان الهی بزنيم و تخاصم و تفرقه و تعدّد را كنار بگذاریم.
📌 و همگان دست در ريسمان خدا زنيد و پراكنده مشويد.
آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل‌عمران
@Bonyadbazargan
🔸 جمعی كه دارای تخت هستند، امروز تختهايشان را جمع كرده به انبار تحويل دادند.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های زندان
🔹 مجموعه آثار (۳)
@Bonyadbazargan
📌 شنبه ۱۳۴۴/۰۳/۲۲
📌از سال گذشته عده زيادی از رفقا در موقع حياط‌خوابی، تختخواب آورده و بعداً در انبار گذاشته بودند و اخيراً بيرون آوردند.
📌 برای شش نفر ديگر تختخواب لازم بود. ولی زندان اجازه نداد و گفتند سرگرد سياسي‌پور دستور داده است.
📌 هيئت مديره بعد از مذاكرات با آقای ستوان و عدم موافقت مشاراليه، بالاخره امروز نامهای به‌شرح ذيل به زندان داده شد:
📌 بهطوريكه مسبوقيد، چند نفری از دوستان ما مدتی است تقاضای آوردن تختخواب كرده‌اند و اين تقاضا بدان جهت است كه فصل خوابيدن در حياط شروع شده و با وجود رطوبت در سطح زمين و ابتلاي بعضی بهپارهای بيماري‌ها و ساير اشكالات، استفاده از تخت ضروری و مخصوصاً برای اشخاصی كه مدت نسبتاً زيادی است كه در زندان به‌سر مي‌برند و در آينده نيز بايستی مدتی طولانی در زندان بمانند.
📌 متأسفانه با مراجعات مكرّر و تشريح و توضيح پی‌درپی و در مقابل تبعيضات مستمری كه درباره‌ی ما اعمال ميشود، بدين درخواست هم ترتيب اثری ندادند.
📌 چون برای دوستانی كه هم اكنون روی تختخواب مي‌خوابند، بسيار ناگوار است درحالي‌كه سايرين از داشتن تخت محروماند، آنان روی تختخواب استراحت كنند.
📌 لذا ترجيح ميدهند كه آنان نيز از تخت چشم پوشيده روی زمين بخوابند.
📌 بديهی است يا در زندان شماره (۴) تخت مجاز است، كه در اين‌صورت مسئولان مربوطه با آوردن ۶ تختخواب كسری برای ما موافقت خواهند فرمود، و يا غير مجاز است و ممنوع، كه در اين صورت هم بهتر است هيچ‌گونه تبعيضی نشده و همگی يكسان باشيم،
📌 بنابراين جمعی كه دارای تخت هستند، امروز تختهايشان را جمع كرده به انبار تحويل دادند. با تقديم احترام
📌 آقای محمد شمس را به زندان موقت منتقل كردند. نگرانی و ناراحتی زياد ما از احتمال فشار و شكنجه مجدّد برای معرفی كسی كه تراكتها را داده بوده است.
📌 انتخاب هيئت مديره چهار نفری: آقايان مهندس سحابی، حكيمی، عاقلیزاده و جعفری.
@Bonyadbazargan
🔸 دین به‌مثابه داروی مورد نیاز انسان
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 آموزش قرآن- مجموعه آثار (۵)
@Bonyadbazargan
📌 روانشاد مهندس بازرگان اعتقاد عمیقی به آموزه‌های حقیقی دین داشت و در انتقال آن به نسل جوان، بسیار اهتمام می‌ورزید و معتقد بود در عین آنکه خدا و دین خدا ازلی و لایتغیّر است، طرز بیان و ارائه آن و نیز اجرای آن، باید بر حسب زمان و مکان و به تناسب رشد افکار و تحولات زندگی اجتماعی و احتیاجات مردم، تطبیق داده شده، و زنده و تازه نگه داشته شود
📌 و دینداری از حالت رکود و جمود و انتساب به طبقات وامانده و بی‌سواد، بیرون آید و مُهر کهنگی و داغ بطلان از چهره تابناک آن زدوده شود.
📌 مهندس بازرگان بر این باور بود که تعالیم دینی بیش از هر چیز یک امر درونی است و با دل و جان انسان سروکار دارد و می‌خواهد عمیق‌ترین و سرشارترین سرمایه‌های شخصیت او را بیدار کند و در جهت صلاح خود و خیر اجتماع و کمال، به کار اندازد.
📌 مهندس بازرگان معتقد بود به جای آنکه مسلمانی و عبادت خدا را به عنوان یک سیستم موروثی و اجدادی فردی، نشان دهیم، بهتر است با توجه به احتیاجات و ابتلائات و شرایط روز، دین خدا را به عنوان یک داروی مورد نیاز انسان، و مکتب و مسلک اجتماعی مفید برای دنیای متمدن امروز و یگانه راه رفع گرفتاری‌ها و حل مسائل بشر، پیشنهاد نمائیم
📌 و منظور اصلی از تعلیمات دینی و ترویج اسلام را، اصلاح نفوس و تکمیل مکارم اخلاقی و تزکیه و تلقین ملکات عالیه درونی در مردم می‌دانست، نه لفاظی و آداب و عادات ظاهری.
📌 او معتقد بود در انتخاب سبک تعلیمات، بهترین راه تاسی به خود قرآن است
📌 یعنی به جای منطق خسته‌کننده و کهنه فلسفی و استدلالی خشکّ لفظی و تصنعی قدیم، همان رویه فطری وحی الهی به انبیاء سلف و اسلوب ابتکاری قرآن را که اروپائیان در قرون معاصر به آن پی‌برده و نامش را «متدولوژی» گذارده و بر مبنای مشاهده و تجربه و توجه به واقعیات، موفق شده‌اند جهش و ترقی فوق‌العاده به علم و تمدن بدهند.
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-07-8
🔸 آن جناب بيش از ما بايستی برای اثبات شخصيت و احترام شرافت افسری خود علاقه‌مند به‌انجام قول و قراری كه گذارده‌اند، باشند.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های زندان
🔹 مجموعه آثار (۳)
@Bonyadbazargan
📌 پنج‌شنبه ۱۳۴۴/۰۳/۲۰
📌 از ملاقاتي‌های امروز: آقايان آقاسيدحسن جزايری، مهندس معين‌فر، اشكان، برومند، دكتر ممکن، شجونی.
📌 ظاهراً آقای صالح عدهای از جبهه‌ای‌های بازار را خواسته و گفته است: ما هميشه مي‌گفته‌ايم كه با مساعد نبودن اوضاع و شرايط بايد صبر و سكوت پيشه گرفت، ولی بعضی جوانانِ افراطی، تندروی مي‌كردند كه شكست خوردند و معلوم شد حق با ما بوده است.
📌 حالا «هوا خوب است» و ما جمعيت «قانونی علنی» هستيم و شرايط فعاليت حالا فراهم شده است.
📌 از طرف علما برای نجات ۶ نفر، خيلی اقدامات و مراجعات شده است و آقای ميلانی ظاهراً عمل تهديدآميز تند كرده است.
📌 نامهای به‌شرح ذيل در تعقيب اعتراض‌های سابق برای رئيس اداره كل زندان (آقای سرهنگ فرنود) به‌امضای كليه‌ي رفقای سياسی (به‌استثنای ما سه نفر) فرستاده شد:
📌 رياست محترم اداره كل زندان شهربانی
جناب سرهنگ يقيناً به‌خاطر دارند كه در تاريخ ۱۳۴۳/۱۱/۲۹ به دفتر زندان قصر تشريف آوردند و با عدهای از سران و نمايندگان ما زندانيان سياسی شماره (۴) ملاقات فرمودند و با توجه و تأييد ضمنی شكايات قبلی (نامه‌های ۶/۲۳ ، ۹/۲۱ و ۱۳۴۳/۱۱/۲۴) و مذاكرات حضوری، صريحاً وعده يا دستور فرمودند كه:
📌 اولاً ترتيب تفكيك زندانيان سياسی از زندانيان عادی، حداكثر تا آخر ارديبهشت ماه داده شود.
📌 ثانياً تا تأمين محل مناسب، اقدام به‌انتقال تدريجی و تقليل زندانيان عادی قبلی بشود و در هر حال افراد جديدی وارد نشوند.
📌 ثالثاً غذای زندانيان سياسی شماره (۴) مانند شماره (۳) به‌صورت جيره نقدی تحويل شود.
📌 اينك كمال تأسف است كه نه تنها وعدههای فوق هنوز عملی نشده است، بلكه هر چند روز زندانيان عادی تازهای كه هيچ‌گونه تناسب با ما ندارند، وارد و بر جمعيت اين زندان افزوده ميشود و ما در شرايط بسيار ناراحت و نامطلوب قرار داريم.
📌 با توجه به مشكلات و اعتراضاتی كه در نامه‌ها و مذاكرات قبلی اظهار شده است، و با توجه به اينكه آن جناب بيش از ما بايستی برای اثبات شخصيت و احترام شرافت افسری خود علاقه‌مند به‌انجام قول و قراری كه گذارده‌اند باشند، انتظار برقرار شدن آنها و رفع تضييقات موجود را داريم.
@Bonyadbazargan
🔸 مرز میان دین و سیاست
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 پادکست شماره (۲۲)
🔹 مجموعه آثار (۸)
✍ تلخیص متن و صدا: مهرنوش محتشمی
@Bonyadbazargan
📌 محورهای بحث:
📌 دشواری‌های مفهوم سیاست
📌 دین به مثابه منبع ارزش‌های فراتر از سیاست و قدرت
📌 آمیختگی مفاهیم و مرزها
📌 مشارکت در امر سیاسی همچون تعهدی مومنانه
📌 دین؛ بازیچه سیاست یا راهنمای عدالت!
@Bonyadbazargan
🔸 هر گروه به آنچه خود دارد، دلخوش است.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 بعثت (۲) مجموعه آثار ۱۷
@Bonyadbazargan
📌 وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا
📌 نهی کردن از تفرقه و دعوت به اتحاد، شعار عمومی و نصیحت همیشگی همه‌ی دسته‌هاست و تقریباً هیچ‌گاه هم عملی نمی‌شود؛ زیرا غالباً قصدشان از وحدت پیوستن سایرین به آنهاست، ضمن آنکه نسبت به افراد و احزاب دیگر سختگیر بوده و همه را طرد میکنند.
📌 یعنی هر گروه به مصداق " كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ " به آنچه خود دارد، دلخوش است.
📌 فقط در یک صورت ممکن است تفرقه از بین برود: هر وقت که دست از خودبینی و خودخواهی برداشته، متفقاً به آنچه مشترک و هدف اعلای همه است، یعنی ریسمان الهی، چنگ بزنند.
@Bonyadbazargan
🔸 بازرگان فرزند صادق و علم‌گرای عصر خویش
🔹 دکتر عبدالکریم سروش
🔹 تفرج صنع
@Bonyadbazargan
📌 از اقبال که درگذریم در ایران اسلامی خویش به دوچهرهٔ آشنا برمی‌خوریم که هر دو عظمت حادثهٔ برخورد اندیشه مغرب زمین را با مکتب اسلام و ضرورت خرافه‌زدایی و ناب‌سازی و شیوهٔ مواجهه با افکار بیگانه و ماده و صورت دنیای تاریک معاصر را دریافته بودند. این دو یکی مهندس مهدی بازرگان است و دیگری دکتر علی شریعتی.
📌 هر دو تحصیل کردهٔ فرانسه‌اند که محیطی آزاد و پرخروش دارد و عرصهٔ طوفانی برخورد اندیشه‌ها و فرهنگهاست.
📌 بازرگان می‌کوشد تا ننگ "ضدعلم" بودن را از وجود اسلام بزداید و شریعتی تلاش میکند تا غبار ارتجاع را از چهره آن بسترد.
📌 بازرگان فرزند صادق و علم‌گرای عصر خویش است. در خرافه‌زدایی تواناست و آشنایی او با آیات و اخبار و بهره‌جویی مستقیمش از آنها بسیار مستقیم‌تر از شریعتی است.
@Bonyadbazargan
🔶 اشاره
@Bonyadbazargan
📌 مرحوم مهندس مهدی بازرگان را بیشتر یک استاد ممتاز دانشگاه یا یک سیاستمدار اخلاق‌گرا یا سرآمد و پدر روشنفکری دینی یا کنشگر ساعی و پرکار جامعه مدنی خوانده‌اند.
📌 با این همه در بطن کلام و پیچ و شکن آثار آن مرحوم، نمود‌ها و نمونه‌هایی را می‌توان دید و فرایاد آورد که پهلو به پهلوی فاخرترین آثار فلسفی، جامعه‌شناسی، یا عرفانی می‌زند؛ بی‌آنکه نویسنده یا مولف‌اش در معنای مصطلح، در زمره فیلسوفان یا جامعه‌شناسان یا عارفان شناخته شده، جای داشته باشد.
📌 متصل چون شد دلت با آن عدن
هین بگو مهراس از خالی شدن
امر قل زین آمدش کای راستین
کم نخواهد شد بگو دریاست این
📌 و این گونه‌گونی و وفور و فراوانی در کارنامه و دستاورد را افزون بر فراست‌طبع و پارسایی و پشتکار و نظم را می‌توان مرهون موانست پیوسته و مجالست دائم با قرآن دانست و به‌همین‌رو جان زیبا و آفرینشگر او تا واپسین دم سبز حیات در کار جوانه‌زدن و شکفتگی و میوه‌دادن بود.
📌 صبح‌خیزی و سلامت طلبی چون حافظ
هر چه کردم همه از دولتِ قرآن کردم
گر به دیوانِ غزل صدرنشینم چه عجب؟
سال‌ها بندگیِ صاحبِ دیوان کردم
@Bonyadbazargan
🔶 راه طی شده
🔷 مهندس مهدی بازرگان
🔹مجموعه آثار. جلد ۱
@Bonyadbazargan
📌 پيغمبران اولين اعلام‌كنندگان حق آزادي طبيعي و فطري بشر بوده، پايه‌ي كليه مذاهب حقه و اساس هر هدايت و مسئوليت براختيار مي‌باشند. حكمت خدا از روز ازل (با وجود ايرادگيري و كوته‌نظري ملائكه) بر آزادي بشر قرار گرفته است.
📌 اختيار و آزادي موهبت الهي ميباشد؛ ليكن جهل و غرور بشر صدها هزار سال جلوي آنرا با سدهاي بيدادگري و پرده‌هاي خرافات بسته است.
📌 تا شيطان نباشد، اختيار نيست. تا اختيار نباشد، ابتلا نيست. تا ابتلا نباشد، كوشش
و تربيت و تكامل نيست. تا تكامل نباشد، كسب استعداد و صلاحيت حاصل نميشود و تا صلاحيت فراهم نشود، نيل به سعادت بهشت ميسر نخواهد بود.
@Bonyadbazargan
🔸 یادداشت‌های روزانه
🔹مهندس مهدی بازرگان
🔹مجموعه آثار، جلد ۳
@Bonyadbazargan
📌 ما مسلمان‌ها و مخصوصاً ایراني‌ها، در یک اشتباه عميقى فرو رفته و تصور می‌کنيم با صِرف قبول اسلام، و ذکر کلمه لاالهَ الاالله، تمام وظایف‌مان نسبت به گذشته و آینده تمام است، و دنيا و آخرت‌مان درست می‌شود. در دریایى از غرور و غفلت و تنبلى غوطه‌ور می‌شویم.
📌 به نظر می‌آید حقيقت اسلام و وظيفه مسلمانى درست عکس این باشد. یعنى قبول دین، مرحله وظائف و ختم فعاليت نبوده، آغاز برنامه زندگى و شروع نهضت فکرى و عملى- اعم از فردى و اجتماعى- باشد.
📌 آیا از هيچ دانشجویى قابل قبول است که بگوید: چون من در عاليترین دانشگاه ثبت نام کرده‌ام و بهترین کتاب را خریده‌ام، دیگر احتياجى به مطالعه و کار و حل مسائل و مشکلات ندارم؟!
📌 وضع ما مسلمانان خيلى شبيه آن دانشجو است. با قرائت دائم آیات خدا و از برکردن کلمات عالى و دستورات اخلاقى، خود را یگانه امّت نجات یافته، وبی‌نياز از کار و کوشش و اصلاح دنيا می‌پنداریم!
@Bonyadbazargan
🔸 انواع عشق و قدرت آن
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مباحث بنیادین مجموعه آثار، جلد ۱
@Bonyadbazargan
📌 حيوانات نيز مانند انسان شكفتگي و حِدَت عمل خود يعني بهترين آثار و مظاهر وجودي را در ايام عاشقي بروز ميدهند.
عرفا از عالم حيوان و انسان پا فراتر نهاده بر هر در و ديوار نقش رخ يار ديده‌اند و از هر نِي و ساز نواي عشق شنيده، جهان بيجان و با جان را مظاهر و مواليد عشق شناخته‌اند.
مولوي رومي ميگويد:
جـوشش عشق است كاندر مِي فتاد
آتـش عشق است كـاندر نِـي فتاد
جسم خـاك از عشق بر افلاك شد
كوه در رقص آمد و چاالك شد
شاد باش اي عشق خوش سوداي ما
اي دواي جـمـلـه عـلت‌هـاي مــا
اي تــو افـلاطـون و جـالــينوس مـا
وي دواي نـخـوت و نـامـوس مـا
📌 آورندگان اديان كه خود را مأمور تربيت و مقيد به رعايت حقيقت ميدانسته‌اند نيز دم از عشق و بندگي زده‌اند. مؤسس اديان توحيدي روي زمين كه مورد احترام تمام آنها ميباشد، حضرت ابراهيم (علي نَبيِناو عليه‌السّلام)است. ابراهيم خليل. خليل يعني دوستدار. دوستدار خدا! قرآن او را چنين وصف ميكند:
"حَنِيفًا مُسلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِین." ( آل‌عمران: (۳) / ۶۷ )
ابراهيم حنيف بود (حنيف يعني مايل و طالب حق)، مُسلِم بود (تسليم شده به
خدا) و مشرك نبود (غير از خدا عشق و بندگي به ديگري نمي‌ورزيد).
📌 مسيحيان دين خود را دين عشق و محبت مي‌دانند. ميگويند حضرت مسيح آمد كه عشق را (عشق به خدا و محبت به خلق را) تعليم كند.
📌در قرآن كلمه عشق وجود ندارد (اين كلمه شاعرانه بيشتر فارسي است تا عربي. در آن زمان شايد مصطلح نبوده است و حالا هم اَعراب عشق را حُب ميگويند). و با آنكه اساس تعليم بر مبناي تزكيه و تمرين و تعقل گذارده شده، و اعتقاد و يقين خواسته شده است، باز همه جا صحبت از كلماتي نظير "اِبْتِغاءِ وَجهِ‌الله- (جستجو و طلب روي خدا)، »"يُحبّونَ‌الله"، "اَؤلياءَالله"، "يَرجُونَ لِقاءَالله"، "اَشَدُ حُبّ‌الله" و امثال آن ميباشد.
📌 اصلاً قرآن ايمان را سواي اسلام و بالاتر از آن دانسته است كه تا وارد "دل" نشده باشد مقبول و مؤثر نمي‌شناسد. ايمان كار دل است و دل مؤمن از نام خدا شكفته ميشود.
📌 در مذهب شيعه بهطوريكه مي‌دانيد شرط قبول دين را ولايت دانسته و ولايت را در محبت مي‌جويند. دعاهايي كه از امامان رسيده سراسر تكبير و تسبيح و حمد خداست و ميخواهند با يادآوري نعمات و صفات خدا كه بخشندگي و پاكي و بزرگواري و صفات جلاله ديگر است، محبت او را در دل مسلمان زياد نمايند.
📌 حضرت سجاد (ع) در دعاي ابوحمزه ثمالي به ما تعليم داده ميفرمايد:
" الّلهمَ اِنّی اَسئَّلُكَ اَن تَملَأَ قَلبی حُبّاً لَكَ "
(خدايا از تو ميخواهم كه دل مرا مالامال از محبت خود كني)، " وَحَبِّب اِلَی لِقائَك "
( ديدار و ملاقاتت را در خاطرم محبوب بگردان)،
📌 " يا غايَّتی فی رَغبَتی "
( اي منتهاي ميل و آرزوي من ).
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید
https://telegra.ph/NAI-05-30
🔶 سازگاری ایرانی
🔷 مهندس مهدی بازرگان مجموعه آثار (۴)
@Bonyadbazargan
📌 یکی از دردهای مزمن و عمیق ما که درهای امنیت و سلامت و آقائی و سعادت را برویمان بسته است، خصلت خودبینی و زندگی فردی است.
📌 و باید به‌جبران جریان‌های چندین هزارساله به تجمعهای علمی و تمرین‌های همکاری و انضباط در شئون مختلف زندگی پرداخته وظیفه دینی و انسانی و ملی خود را بدانیم که با وجود مشکلات و ناراحتی‌ها و برخلاف گذشته، اعمالی را که عادت و اصرار داشتیم بصورت فردی و شخصی انجام دهیم با همفکری و همکاری یکدیگر پیش ببریم.
📌 چنین توجه و تمرین، انقلاب عظیمی در حیات ملی‌مان بوجود خواهد آورد.
@Bonyadbazargan
🔸 عشق و پرستش
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مباحث بنیادین مجموعه آثار( ۱ )
@Bonyadbazargan
📌 اين كتاب ارمغان ماههاي اول زندان فرمانداري نظامي است (ارديبهشت و خرداد ۱۳۳۶).
📌 خوشبختانه خواندن و نوشتن ممنوع نبود؟ بنابراين مشغوليت عمده- كه در اين مورد از ناچاري بايد نامش را فعاليت گذاشت- ورق زدن كتاب بود. يك مقدار كتابهاي افسانه و رمان يعني كتابهاي عشقي، يك مقدار هم كتابهاي ديني از قبيل ادعيه يا سرگذشت پيشوايان و مباحث اعتقادي؛ يعني كتبي كه مقصد آنها پرستش ذات لايزال است.
📌 انتظار ديگري كه نبايد داشته باشند رسيدن به نتايج بسيار قطعي رياضي در اين قبيل مباحث "نيمه ادبي- نيمه علمي" است.
📌 در اينجا ترموديناميك در زمينه حيات انسان به‌عنوان پل ربط و معراجي از صحراي پر از گُلِ عشق به‌آسمان پر از ستاره‌ي پرستش انتخاب شده‌است.
📌 نظر به اينكه فعاليت‌هاي انسان و اجتماع مابين اين دوسر حد يا بر حول اين محور در حركت و گردش ميباشد، ناگزير در سفر از ديار عشق به ديار پرستش از بسياري منازل بشريت و مناظر انسانيت عبور خواهد شد كه وقتي از دريچه‌ي جديدي ديده ميشود ممكن است خالي از تازگي و تماشا نباشد.
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید
https://telegra.ph/NAI-05-29-3
🔸گفتگو با امر مقدس
🔹رویکرد عرفانی روشمند و منسجم به متن قرآن
🔹مرتضی مبلغ
🔹منبع: روزنامه اعتماد، به تاریخ ۱۴۰۴/۰۲/۳۱
@Bonyadbazargan
📌داستان‌ها و الهيات عرفاني فهم متفاوت و عميقي از جهان و انسان و معناي زندگي و از نسبت و مسووليت ما در برابر خدا و در برابر انسان‌هاي ديگر در تاريخ و در زمان كنوني و در برابر ساير موجودات پديد مي‌آورد.
📌بسياري از فقها يا اهل حديث و حتي ساير مفسران قرآن، تفسير عرفاني را مصداق تفسير به راي و فهم بي‌منطق و غيراصولي قرآن دانسته و آن را نقد كرده‌اند. در بسياري موارد ديده ميشود كه تفسير يا تاويل اهل تصوف و حتي گاهي اصحاب عرفان نظري از آيه‌هاي قرآن، بر شهود يا ذوق شخصي ايشان مبتني شده است و فاقد مبناي مشترك و قابل فهم براي ديگراني كه مخاطب اين تفاسيرند، ميباشد.
📌در كتاب حاضر از يك شيوه روشمند و واجد انسجام معنايي، به ويژه روش تفسير عرفاني قرآن با قرآن كه بر اساس متن قرآن است، استفاده شده است. اين روش بر اين پيش‌فرض بنا شده است كه متن قرآن يك كل منسجم را تشكيل مي‌دهد و مي‌توان معناي الفاظ را با ارجاع الفاظ مشابه در متن به همديگر بهتر فهميد. همچنين مي‌توان معناي رخدادها را با بازخواني تطبيقي روايت‌هاي مختلف از يك رويداد، به صورت منظم‌تر و دقيق‌تر بازسازي كرد. به اين ترتيب، اين روش هر چه بيشتر از تفاسير پراكنده و ذوقي قرآن در ادبيات عرفاني فاصله گرفته و به سوي نوعي انسجام منطقي مبتني بر متن جلو رفته است.
📌رويكرد عرفاني روشمند و منسجم-نه ذوقي و شخصي- به متن قرآن ميتواند افق‌هاي نويني در مشاهده و فهم عميق نظام الهياتي قرآن بگشايد و به بازگشايي معضلات الهياتي و پاسخگويي به مسائل، نيازها و اضطراب‌هاي جهان معاصر مدد رساند.
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-05-23
🔸 كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۳)
@Bonyadbazargan
📌 در تاریخ ایران كه بگردید چيزي شبيه به دلاوری‌هایی كه الان شاهد آن هستيم، ولو عموميت مطلق نداشته باشد، پيدا نخواهيد كرد.
📌 حماسه‌های شجاعت، استقامت،
شهادت، شرافت، افتخار و سایر قهرمانی‌هایی كه ملّت ما (ارتش و نيروهاي انقلابی و مردمی كمک كار آنها) در برابر تجاوز ناجوانمردانه‌ی عراق از خود نشان داده، فوق‌العاده است.
📌 چنين احوال و آثار، بدون تعارف و مبالغه در تاریخ ما سابقه نداشته است. در دوران‌های باستانی، در دوران‌های بعد از اسلام و در دوران اخير پهلوي...
📌 البتّه فتوحات و هجوم‌ها و جنگ‌هایی از قبيل تاخت و تاز تيمور، درافتادن خوارزمی با سامانی و غزنوي یا لشكركشی نادر تا قلب هندوستان و جنگهاي صفوي با عثمانی و ازبکها را داشته‌ایم.
📌 ولی ملّت و مردم در این صحنه‌ها حضور نداشته‌اند و دفاع از وطن یا دین چندان مطرح نبوده است.
📌 خلاصه آنكه به شكر خدا و به لطف این مردان، از سرشكستگی دوهزار و پانصدساله بيرون آمده‌ایم.
@Bonyadbazargan
🔸 اريك فروم ماركسيسم را وارد ميدان معنويت كرده است؛ چه ميدان خوبى براى صحبت و مصاف!
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 بررسی نظریه اریک فروم
🔹 مجموعه آثار (۱۰)
@Bonyadbazargan
📌 سال‌ها است كه در قبال گفتگوهاى مخالف و موافق و حملات متقابل، مسأله توافق يا تعارض بين ماركسيسم و مكاتب الهى مطرح شده و از نگارنده نيز، كسان زيادى مطالبه‌ی بحث و نظر در اين زمينه را مطالبه می‌کرده‌اند كه به‌واسطه فقدان تبحر و تجربه، عذر صلاحيت و انجام وظيفه می‌خواستم.
📌 اخيراً دانشمند روانشناسِ اجتماعىِ محققى به‌نام اريك فروم كه با ماركس در وطن و ظاهراً در كيش شريك‌الاصل است، ولى نگارش «گريز از آزادى» او را ساكن و شاغل در امريكا كرده‌است مدافع پرهيجان ماركسيسم و بر سبيل لوتر احياء كننده مذهب ماركس گرديده و چنين اظهار میكند كه افكارهيچ فيلسوفى مانند ماركس، به غلط تفهيم و تعبير نشده است؛
📌 او ميگويد: ماركس علي‌رغم افكار رايج، يك فرد ماترياليست به‌معناى ماده‌پرست نبوده، بلكه به نيازهاى روحى انسان كاملاً توجه داشته و خود گفته است كه سوسياليسم او همان مسيحيت است كه به زبان قرن نوزدهم بيان شده‌است.
📌 اريك فروم ماركسيسم را وارد ميدان معنويت كرده است؛ چه ميدان خوبى براى صحبت و مصاف!
📌 محور كلام اريك فروم انسان و انسانيت است و مبداء و مقصد براى او انسان میباشد. بازهم چه بهتر!
📌 اگر صحبت و هدف را روى عناوين ديگرى مانند مليت، خدا، دولت، يا اجتماع و غيره مي‌برد، چون كسان زيادى هستند كه از اين جهات اشكال يا ترديد دارند، پيدا كردن مبنا و وجه مشترك مشكل مي‌شد؛
📌 ولى هيچ‌كس نيست كه درباره انسان بودن خودش صراحت و اطمينان نداشته و منكر انسان وانسانيت باشد.
📌 اين كتاب در سال ۱۳۵۵ تأليف شده است و چون در آن دوران زنده‌ياد مهندس مهدي بازرگان توسط رژيم ستم‌شاهي ممنوع‌القلم شده بود، مؤلف مهندس محسن عطايي معرفي شد
📌 ولي در‌چاپ‌هاي بعدي‌نام مؤلف به مهندس مهدي بازرگان اصلاح شد.
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-08-6
🔸 مگر من اصول دینم، خوب مرا قبول نداشته باشند.
🔹 اسلام، روحانیت و انقلاب اسلامی
🔹 سید محمد خاتمی
@Bonyadbazargan
📌 سید محمد خاتمی: من از آقای مهندس موسوی دو بار شنیدم که نقل میکرد در جلسه‌ای در خدمت امام بوده است و در آن جلسه از آقای مهندس بازرگان انتقاد می‌شود.
📌امام مخالفت میکند و میگویند اینها آدمهای متدینی هستند.
📌 یکی از بزرگان به ایشان می‌گوید: آقا! اینها شما را قبول ندارند.
📌 امام در جواب میگویند: مگر من اصول دینم، خوب مرا قبول نداشته باشند.
@Bonyadbazargan
🔸 «ديندار؟ اَلنَّادِرُ كَالْمَعْدُومِ است!»
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 راه طی شده- مجموعه آثار (۱)
@Bonyadbazargan
📌 اگر از دو دسته از مردم امروزی كه از لحاظ عقايد و افكار در دو قطب مخالف قرار گرفته‌اند و يك‌دسته را «متدين» و دسته‌ی ديگر را «متجدد» ميگويند، بپرسيد وضع دينداری در دنيا چگونه است و انسان متمدن تا چه درجه به‌كتب مذهبی اعتقاد پيدا كرده يا به‌عبارت ديگر بشر تا چه مرحله از راهی را كه انبياء رسم نموده‌اند طی كرده است، تقريباً يك جور جواب خواهيد شنيد.
📌 هر دو دسته جواب منفی ميدهند.
📌 دسته اول مخصوصاً متعصبينِ متدينين كه معروف به مقدسين هستند، چون غالباً ديانت را در ريش و عبا و عمامه تصور مي‌كنند و كسی را مؤمن مي‌دانند كه انگشتر درشت بیقوارهای در دست داشته، با نعلين زرد ناراحتی با طمأنينه راه رود و مشغوليتی جز ورد و صلوات نداشته باشد، آهی كشيده و ميگويند «ديندار؟ اَلنَّادِرُ كَالْمَعْدُومِ است!»
📌 افراطيون اين دسته چون از عمل به دين، اغلب به‌صورت ظاهر و آداب و تشريفات آن توجه داشته و غرض اصلی و نتيجه نهایی را فراموش مي‌نمايند و هركاری را كه طبق آن تشريفات و شاخ و برگها صورت نگيرد، در حكم فسق و لغو مي‌پندارند، فعاليتهای دنيای جديد را يك‌سره كفر و زندقه میدانند.
📌 خلاصه آنكه اين دسته عقب‌افتاده كه عبادات را فقط در مظاهر و ظواهر آن قرار داده و اعمال را تنها در صور خارجی آن شناخته‌اند، دين را از حالت زنده‌ی متحركِ مترقی به‌وضع منجمد بي‌روحی در آورده‌اند كه البته برای گذاردن در موزه‌ها مناسب است، ولی طرفداران آن روزبه‌روز كمتر ميشود.
📌 دسته‌ی افراطی دوم كه به‌نام تمدن و روشنفكری با اديان مبارزه مي‌نمايند، صرف‌نظر از آنهایی كه مست شهوات يا مغرورِ افكار خود هستند، غالباً كسانی مي‌باشند كه اطلاعات دينی آنها منحصر بيادگار دوران كودكی و بقايای قصههائی است كه در دامن مادربزرگ از دهان پيرزن‌های قديمی يا معرکه‌گیری سرگذر شنيده و هيچوقت نخواسته‌اند تعمق بيشتری در دين علاوه بر توهمات قبلی و تصورات شخصی بنمايند و اگر به تحقيق پرداخته‌اند، اصول دين و عمل متدينين را هميشه با هم اشتباه نموده‌اند.
📌 اين دسته مردم چون از يك‌طرف اختلاف شگرف، بلكه تضادّ شديد مابين شنيده‌های دينی دوران كودكی و معلومات بعدی خود مشاهده مي‌نمايند و از طرف ديگر كليساها و مساجد را روزبه‌روز خلوتتر، نماز و حجاب را متروك و نفوذ كشيش و آخوند را در حال اضمحلال مي‌بينند و در دنيا افكار مادّی را در حال گسترش میبينند، ميگويند «امروزه عقايد دينی در سير قهقرا است و بشر متمدن از راه انبياء چهار نعل دور ميشود !...»
📌 واقع امر را اگر خواسته باشيد، خواهيد ديد هر دو دسته در اشتباه‌اند!
📌 پس از آنكه كسانی چندی به هر چه بت و خدا است پشت پا زدند، از نو به‌جستجوی گمشده برآمده و روی به بت‌سازی می‌آورند. منتها بتهائی كه ديگر چوبی و سنگی و گوشتی نيست، بلكه فكری و وجدانی و مسلكی است و جنبه تجرد و تعميم و تا اندازهای حقيقت دارد. در واقع يك درجه به‌خدای يكتای بی همتا نزديك‌تر است ! ...
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-07-4
🔸 شصت سال خدمت و مقاومت
🔹 خاطرات مهندس مهدی بازرگان
🔹 گفت‌وگو با سرهنگ غلامرضا نجاتی
@Bonyadbazargan
📌 در برابر هیچ قدرت خودکامه و مستبدی سر تسلیم فرود نیاورد...
📌 بیزاری از تظاهر و ریا، سادگی زندگی، بی‌اعتنایی به مال و منال و عنوان و بی‌تکلفی، از دیگر خصیصه‌های او بود
📌 نه از کف‌زدن‌های ممتد و فریادهای "زنده باد" سرمست می‌شد و نه از شعارهای "مرگ بر بازرگان" در اجتماعات و مجالس ملول می‌گشت.
📌 سالیان دراز، انواع حملات، توهین‌ها و دشنام‌ها و حتی در یکی دو مورد ضرب و شتم گروه‌های تحریک‌شده را با سکوت و شکیبایی تحمل کرد.
📌 فسادناپذیری بازرگان که دشمنانش نیز به آن اعتراف دارند، از دیگر ویژگی‌های وی به شمار می‌رفت،
📌 دلبستگی به آزادی، حاکمیت ملی و اصول دموکراسی، تعهد به عدم خشونت، اخلاق نیکو، احترام به قانون و بیزاری از برانگیختن احساسات و تفکر و تعقل مردم به سود خود، بازرگان را در شمار اندک دولتمردان ممتاز این سرزمین درآورد و الهام‌بخش آزادی‌خواهی و اسطوره‌ی عدالت‌طلبی و تسلیم‌ناپذیری بود.
@Bonyadbazargan
🔸 و بدانيد که با کشتن ما قضيه تمام نمی‌شود و خواهيد دید.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه- مجموعه آثار(۳)
🔹 خاطرات زندان
🔹 ۱۸ خرداد ۱۳۴۴
@Bonyadbazargan
سه‌شنبه ۴۴/۳/۱۸
📌 آقاي قاضي را براي تعيين وکيل به دادرسي ارتش بردند و آقاي سرتيپ شایانفر را وکيل تسخيري تعيين کردند.
📌 کيفرخواست، اتهامِ اقدام عليه امنيت داخلي مملکت، بدليل پخش اوراق مضره ( مجله انتقام) و عدم تشریک مساعي در معرفي افرادي که همکاري داشته‌اند.
📌 بزه از درجه جُنحه منطبق با قسمت اخير ماده ۷۹، وقوع بزه ۱۳۴۳/۱۲/۱۲.
📌 رئيس دادگاه سرهنگ مسعود انصاري.
📌 بنابر آنچه ایشان شنيده است، بخارایي و سایرین و حتي انواري، در دادگاه با کمال شهامت و صراحت گفته‌اند: ما غير از منصور، قصد قتل عده زیادي از وزرا و رؤسا و خود شاه را داشته‌ایم
📌 و بدانيد که با کشتن ما قضيه تمام نميشود و خواهيد دید.
📌 اعتراض کرده‌اند که چرا عکس این دیو را بالا سر دادگاه گذاشته‌اند.
📌 در بازپرسي از بخارایي محرّک عمل او را پرسيده‌اند، گفته است: روح مذهبي
📌 - روح مذهبي از کجا در تو پيدا شده است؟-
از مطالعه‌ی کتاب‌هاي بازرگان.
@Bonyadbazargan
🔸 خدا یار مظلومان و قیام‌کنندگان است.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه- مجموعه آثار(۳)
🔹 صحبت‌هایی با خانواده از زندان
🔹 ۱۷ خرداد ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan
📌 سه روز است اجتماعات جوان‌ها و خود ماها دور رادیوها زیاد ميباشد. تا اعلام اخبار مي‌کند بازي یا صحبت یا درس و کار و حتي غذا را تعطيل کرده پاي رادیو مي‌آیند.
📌 ذکر و فکر و بحث‌ها هم در اطراف جریانات خارج است که ما به‌کلی از آنها برکنار نگاه‌داشته شده‌ایم.
📌 رادیو و اعلاميه‌ها و گزارش‌ها با آنکه دایماً مي‌گوید عده‌ي معدود، آشوبگران، مخالفان اصلاحات‌ارضي، تلفات مختصر، و غيره، کاملاً مي‌رساند که موج اعتراض و خشم مردم و شجاعت و ابراز دشمني آنها با شاه و نوکرهاي شاه فوق‌العاده بوده است که منتهي به این مقدار تلفات و برقراري حکومت نظامي و به‌کاربردن تانک و مسلسل شده است (ما در اینجا صداي چرخ تانک و رگبار مسلسل را خوب مي‌شنویم.)
📌 وقتي مي‌شنویم تبليغات دولتي چگونه قضایا را وارونه جلوه مي‌دهد و با کمال پرروئي خودشان را محبوب و مسلمان و قانوني و زعماي ملت را اخلال‌گر نشان ميدهند و احساسات مردم را که تقریباً یکسره اعتراض به زورگوئي‌ها و خلافکاري‌ها و فشارها و فسادها است و آزادي و عدالت را ميخواهند، عنوانِ مخالفت با اصلاحات ميدهند، همگي ناراحت ميشویم
📌 ولي یقين داریم حقيقت و حق هيچوقت مستور نمي‌ماند و خدا یار مظلومان و قيام‌کنندگان است.
📌 دلخوشي ما به‌این شد که امسال عزاداري عاشورا و ذکر سيدالشهداء به مقصد و معناي واقعي آن نزدیک شد. شاید در تاریخ عزاداري‌هاي ایران، اولين دفعه باشد که عاشورا زنده شده و شيعيان به امام‌شان تأسي کرده باشند.
📌 خدا کشتگان را بيامرزد و ماندگان را سلامت و موفق بدارد! و خميني را از چنگ و شّر اینها نجات داده براي ادامه‌ی مبارزه در راه حق جسماً و اخلاقاً حفظ‌اش کند!
📌 معلوم ميشود این قيام‌کنندگان تمام یا بيشترشان مردمان پابرهنه جنوب شهرند.
📌 یعني همانها که احساسات طبيعي و فطري و علائق دیني‌شان خالص‌تر و شدیدتر است!
📌 همانها که فشارها و گرفتاري‌ها و گراني و سختي بيشتر به خشم‌شان آورده است! ...
📌 همانها که دستگاه هميشه مي‌گفت، شاه‌پرست‌اند و قيام ملي ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را انجام داده‌اند!
📌 بچه‌هاي اینجا با رادیوهاي ترانزیستوري که دارند، تفریح تازه‌اي پيدا کرده پيچ تنظيم رادیو را به چپ و راست ميگردانند و تصادفاً روي یکي از موج‌هاي مخابرات پليس یا ارتش مي‌افتند.
📌 گوش ميدهند مي‌بينند مرتب از سنندج و اهواز و اراک و تبریز و جاهاي دیگر سئوال ميشود بگویيد از فلان ساعت به‌بعد اوضاع چطور است؟
📌 آرامش برقرار شده است؟...
📌 جواب‌ها با رمز و تلگراف مُرس است که اینها چيزي نمي‌فهمند ولي همين‌قدر معلوم است که سراسر ایران اعتراض و انقلاب است.
📌 خدا عاقبت همه را به‌خير و موفقيت برساند و وعده "اِنّا فَتَحنا لَکَ فَتحاً قریباً" را نصيب ما کند!
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-04
🔸 اشاره
@Bonyadbazargan
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
📌 فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ
آنگاه او را به فرزندى بردبار مژده داديم
📌 فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ
و چون در كار و كوشش به پاى او رسيد، [ابراهيم] گفت اى فرزندم من در خواب ديدهام كه سر تو را مىبرم، بنگر [در اين كار] چه مىبينى؟ [اسماعيل] گفت پدر جان آنچه فرمانت داده‌اند، انجام بده، كه به زودى مرا به خواست خداوند، از شكيبايان خواهى يافت
📌 فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ
آنگاه چون هر دو [بر اين كار] گردن نهادند و او را بر گونهاش به خاك افكند
📌 وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ
ندايش داديم كه اى ابراهيم
📌 قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
رؤيايت را به حقيقت باورداشتى، ما بدينسان نيكوكاران را جزا مىدهيم
📌 إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ
بىگمان اين آزمونى آشكار است
📌 وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ
و به جاى او قربانى بزرگى را فديه پذيرفتيم
📌 وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ
و براى او در ميان واپسينان نام نيك نهاديم
📌 سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ
سلام بر ابراهيم
📌 و سلام بر محمد مصطفی و سلام بر علی و سلام بر حسن و حسین و سلام بر فاطمه و سلام بر فرزندان فاطمه و سلام بر رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّه
📌 و سلام بر عید قربان.
📌 و سلام بر آنانکه همچون اسماعیل، قربان‌وار پا در قربانگاه نهادند.
لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ را شنیدند و از حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّة تا علم و مدارج دانشگاهی و جاه و منزلت استادی تا هوس وکالت و مواهب وزارت و شوق ریاست و شهوت سیادت، همه را از دل کندند و قربان کردند و زیر تیغ بُرّان عشق بردند. ابوذروار جز حق نگفتند و تا آخر بر عهد خود ماندند و مصداق و مصدّق ِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَىٰ نَحْبَه بودند.
📌 سحاب رحمت و مژده آمدن باران بودند، مناعت داشتند و قناعت ورزیدند؛ ایمان را تکیه‌گاه امید و آرامش آدمی شناختند و با یگانه گریزگاه و پناهگاه زندگی، بازرگان‌ی نکردند.
📌 "در برابر تندر ایستادند" عافیت‌خواه و آسایش‌طلب و سلامت‌جو نبودند، بلکه چون موسای عمران دل به دریا زدند و ابراهیم‌وار
تن به آتش سپردند.
📌 شمع شدند و سوختند، به خانه ایمان، روشنی، طراوت و گرمی بخشیدند....
... و رفتند.
دشمن خویشیم و یار آنکه ما را می‌کُشد
غرق دریاییم و ما را موج دریا می‌کُشد
زان چنین خندان و خوش ما جان شیرین می‌دهیم
کان ملک ما را به قند و شهد و حلوا می‌کُشد
خویش فربه می‌نماییم از پی قربان عید
کان قصاب عاشقان بس خوب و زیبا می‌کُشد
همچو اسماعیل قربان‌وار پیشش سر بنه
در مَکِش از وی گلو گر می‌کِشد تا می‌کُشد
نیست عزرائیل را دست و رهی بر عاشقان
عاشقان عشق را هم عشق و سودا می‌کُشد
آن گمان ترسا برد مومن ندارد آن گمان
کو مسیح خویشتن را بر چلیپا می‌کُشد
کشتگان نعره زنان یا لیت قومی یعلمون
خفیه صد جان می‌دهد دلدار و پیدا می‌کُشد
@Bonyadbazargan
🔸 شایع شده آقای خمینی و آقای طالقانی را گرفته‌اند.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه- مجموعه آثار(۳)
🔹 ۱۵ خرداد ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan
📌 الله اکبر
📌 لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
📌 حتماً الان در خانه‌ها و خانواده‌های زیادی عزا بر پا است!
📌 چه نگرانی‌ها!
📌چه بیچارگی‌ها، چه ماتم‌ها !
📌 ما که در زندان هستیم، حدس‌هایی می‌زنیم و دورادور خبرهایی می‌شنویم.
📌 اماشماها یقیناً خیلی خبرها دارید و شاید ناظر و شاهد بوده‌اید
📌 امروز از صبح زندان حالت قُرُق و غیرعادی داشت!
📌 شایع شده آقای خمینی و آقای طالقانی را گرفته‌اند.
📌 من نسبت به‌خود شماها و نزدیکان و دوستان خیلی نگرانم!
📌 خدا لعنت‌اش کند!
📌 خدا ملت و مسلمان‌ها را از دست و شرّ او نجات دهد!
📌 از اعلامیه‌ی دیروز شهربانی که صریحاً اقرار به تظاهرات سیاسی کرده بود و آنچه قبلاً از نطق‌های شاه و دولت و حرف‌های علما استنباط می‌شد، پیش‌بینی وقایع شدیدی را در ایام عاشورا می‌کردیم. ظهر که رادیو گفت پاکروان صحبت خواهد کرد، یقین شد خبرهای بدی هست.
📌 خلاصه آنکه روز سوم عاشورای سیدالشهداء، عاشورای قیام ملت ایران به پا شده است!
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-03-4
🔸 صحبتی با خانواده از زندان
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه- مجموعه آثار(۳)
🔹 ۱۴ خرداد ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan
📌روز یازدهم محرم است و ما این چند شب، مختصر مجلس سخنرانی و تذکر و زیارت‌خوانی داشتیم. دو شب مهندس صبّاغیان صحبت کرد. یک شب حنیف‌نژاد، دو شب شیخ مصطفی رهنما، یک شب دکتر سحابی، سه شب اول هم من.
📌 شنیده شد در خارج عزاداری با تظاهرات شدید، چه در مساجد و چه در خیابان‌ها، توأم بوده است و مردم از خمینی پشتیبانی فوق‌العاده کرده‌اند. اعلامیه‌هایی هم از علما پخش می‌شده است.
📌 نباید بگذارید دو سه ماه تابستان به بیکاری و بیهودگی بگذرد. من از اینکه شماها خدای نکرده عاجز و فراری از کار عملی بشوید، خیلی رنج می‌برم.
📌 موفقیت آدم در زندگی- و همچنین در آخرت- بستگی زیادی به هنرمندی و قدرت کارش دارد.
📌 کسی که کارآمد نباشد و در عمل کندی حس کند، بیش از هر چیز پیش خودش حالت شرمندگی و عقده‌ی حقارت پیدا میکند. آن وقت در برابر رقابت‌ها و مشکلات، همیشه احتمال شکست برای خود داده، طبعاً شکست می‌خورد و رفته‌رفته از خود مأیوس می‌شود. و این بیچارگی عجیبی است. نشاط و خوشبینی را خیلی کم میکند.
📌 بر عکس آنهایی که در مقابل کارها سبک و جَلد هستند و عُرضه و هنری دارند، در زندگی گلیم‌شان را از آب در می‌آورند و به سایرین خیر می‌رسانند و استقلال و احترام پیدا میکنند. بنابراین بیش از پیش به‌خودشان امیدوار و شادند و موفق می‌شوند.
📌 اگر آدم در آشپزی و باغبانی و حتی نظافت‌کاری خانه هم صرف وقت و ابراز علاقه کرده باشد و به راه و رسم کار کردن و دقت‌های لازم آن آشنا شده باشد، برای هر کار دیگر و پیش‌آمد یا مشکلات عملیِ زندگی آمادگی پیدا میکند. هم زندگی و موفقیت و استقلال خودش بهتر می‌شود و هم چون منشاء خیر و اثر برای دیگران می‌شود، ثواب و رضای خدا را می‌برد.
📌 اگر من به امید خدا از اینجا زود خلاص شدم، فکری هم انشاءالله برای مسافرت تابستان خواهیم کرد؛ اگر هم نیامدم که بعد به این مطلب می‌پردازیم.
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-06-03-3
🔸 اول به‌فكر ايران! دوم به‌فكر ايران!!
سوم به فکر ایران!!!
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مقالات اجتماعی و فنی- مجموعه آثار، جلد ۴
@Bonyadbazargan
📌 مهندس حسیبی نیز شاهد و حاضر بود حسیبی در ضمن نطق خود با نگرانی از اینکه مبادا کارگران در این روزهاي کم‌کاري، به یاد محرومیت‌هاي چندین ساله افتاده فشار تمام توقعات خود را در چنین موقع بی‌پولی به شرکت و به دولت وارد آورند. مهندس حسیبی آنها را نصیحت میکرد و میگفت:
📌 اولاً آقایان باید به فکر ایران باشند که در چه مبارزه عظیمی وارد شده است.
دوم به‌فکر شرکت نفت که حالا ملی شده و لازم است اموال و مقررات و انضباط آن حفظ شود. در مرحله سوم به‌فکر سختی‌ها و بدبختی‌هاي خودشان بیفتند و تقاضاها و توقع‌هائی داشته باشند.
📌پس از نطق مهندس حسیبی یک کارگري که نمی‌دانم اسمش چه بود پشت میکرفن آمد و گفت: آقاي حسیبی مطمئن باشید ما اول به فکر ایرانیم، دوم به فکر ایران و سوم هم به فکر ایران!
📌 ما هیچ چیز براي خودمان نمی‌خواهیم. هر چه داریم و هر چه دولت دکتر مصدق بخواهد می‌دهیم تا مملکت از بدبختی نجات پیدا کند! او میگفت و سایر کارگرها فریاد و کف میزدند!
📌 باز هم تکرار می‌کنم اینها حرف ساخته و پرداخته قبلی و براي مجلس‌آرائی و شهرت نبود. زبان یک نفر هم نبود، از دل و زبان همه در می‌آمد!
📌تمام کارگران خوزستان کم و بیش این طور فکر میکنند حاضر به همه گونه فداکاري و هر اندازه محرومیت هستند تا کار نفت تمام شود.
📌 هر قدر در طبقات محروم‌تر و در نقاط دورافتاده و رنجدیده‌تر مناطق نفتی نفوذ می‌کنیم آتش وطن‌پرستی و اشتیاق به‌فداکاري را در راه پیروزي نفت مشتعل‌تر می‌بینیم! البته باید چنین باشد. فعلاً تنها صلاح و وسیله پیروزي در این جنگ نفت، مقاومت و پایداري است.
📌 بزرگترین و شاید تنها خطر اینجا است و کثیف‌ترین دشمنان ما همان کوته‌نظران داخلی هستند که بر مسند راحت تکیه ریاست و تنعم زده و خبر از آه دلِ سایرین ندارند و تحت تأثیر حسادت یا دنائت و حب جاه، کاخ عظیم امید و ایمان ملتی را میخواهند متزلزل سازند!
📌 واقعاً وقتی از شمال تا جنوب ایران، شهري و دهاتی، با زبان و قلم و دست و پول و مالیات کمک میکنند، وقتی کارگران نفت میگویند ما حاضر به‌همه گونه محرومیت و فداکاري هستیم و نصف دستمزد یک ماه خود را هدیه میکنند تا نفت ایران ارزان‌تر به مشتري اول فروخته شود.
📌وقتی تصفیه‌خانه کرمانشاه با یک ثلث افراد ایرانی میگردد و از چاه‌ها و دستگاه‌هاي تصفیه آن گاز و نفت و بنزین براي مصارف داخلی خارج می‌شود، وقتی متخصصین ایرانی آبادان هم میگویند اگر انگلیسی‌ها بروند تصفیه‌خانه را به راه خواهیم انداخت و در انتظار استخدام کارمندان جدید، اقلاً ربع محصول سابق را بیرون خواهیم داد، پس دیگر درد آن سیاست‌بافانی که در تهران سنگ ملت و دولت را به سینه میزنند چیست؟!
📌 این چه پایتخت و اینها چه نمایندگان و نویسندگانی هستند که این اندازه از کشور و ملت خود دورند؟
📌 امروز چشم تمام ملت به تهران دوخته است و میگویند تهران! به خوزستان و به ایران خیانت نکن؟
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید
https://telegra.ph/NAI-05-31
🔸 بازرگان، اسوه تقوی و صداقت
🔹ابراهیم یزدی
🔹انتشارات قلم
@Bonyadbazargan
📌 مهندس بازرگان به‌عنوان یک مسلمان و موحد متعبد، شاه‌نفس خود را مهار کرده و خدامحور شده بود.
📌 او به‌عنوان یک مصلح اجتماعی، متاثر از اندیشه‌های قرآنی، تعارض اصلی میان فکر و عمل را در خود حل کرده بود.
@Bonyadbazargan
🔸 چند کلمه از عشق
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مباحث بنیادین مجموعه آثار( ۱ )
@Bonyadbazargan
📌 قصه‌هاي دوران كودكي به عروسي ختم ميشود، افسانه‌ها و ادبيات كهن در تمام زبانها غالباً حكايات عشق است، اشعار و غزليات شعراي خودمان سراسر نقش و نگار رخ يار است،
📌 نوشته‌هاي نويسندگان اروپا و تأترها و سينماها با مختصر استثناءِ سراسر بر محور عشق و وصال دور ميزند.
📌 موسيقي نغمه‌ي عشاق است. هنرمندان همگي مديحه‌خوانان و نگارندگان زيبايي كه خوراك عشق است بوده‌اند:
همه كس طالب يار است چه هشيار و چه مست
همه جا خانه عشق است چه مسجد چه كنش
📌كتب عرفان و حكمت نيز براي بيان معاني بديع و افكار لطيف، زباني گوياتر از زبان عشق نيافته‌اند. همه دم از عشق ميزنند. البته عشق‌هاي مختلف و با عناوين متفاوت.
يك نكته بيش نيست غم عشق واين عجب
كــز هـــر كــه مـيشـنوم نـامـكرّر است
📌 جاذبيت و واقعيت عشق امري است طبيعي و حقيقـي.؛ گـويي كـه شـخص عـوض ميشود، احساسات به‌جوش و خروش مي‌افتـد و هـوش و تـدبير و سـاير اسـتعدادهاي دروني به جنب و جوش و بروز و ظهور مي‌آيند. شايد همين جنب و جوش و تحريكـات است كه به آدمي تر و تازگي و نشاط ميبخشد. به قول شعرا پير جوان ميشود.
اگر ز لعل لب يار بوسه‌اي يابم
جوان شوم ز سر و زندگي دوباره كنم
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید
https://telegra.ph/NAI-05-29-4
🔸بازرگان و مسئله رنج
🔹بعثت ۲
🔹مجموعه آثار مهندس بازرگان، جلد هفدهم
@Bonyadbazargan
📌وقتي كار آدمي به آنجا برسد كه زندگي و دنيا را سراسر سختي و تـاريكي ديـد، راههايي براي اميد و فرار نيابد و از خـدا و ديـن كـه بـرايش درمـان كننـدگان درد و اداره كنندگان دنيا بودند، كاري سـاخته نشـود و نقشـي در افكـار و اعمـال او نداشـته باشد، آيا غير از « خودرهايي» و رو آوردن به شهوات و فساد، پناه بـردن بـه خـواب و خمار و يأس و انتحار، چه برنامه و سرنوشتي ميتواند داشته باشد؟
📌اگر انسان، غير از زندگي دنيا- كه در هر حال همـراه بـا ناكـامي و رنج و بالاخره فنا و مرگ است- به رستاخيز آخرت و زندگي جاودان [ ایمان پیدا کند و دل ببندد ]... و بالاي سر خـود و جهـان، خـداي دانـاي توانـاي سراسـر خير و محبت را ببينـد كـه حركـت و فرجـام‌اش بـه سـوي او بـوده و [ باور و اعتماد کند که ] در ايـن عـالم بي‌كس و تنها نيست و بـرای هميشـه از بـين نمـي‌رود، آيـا بـاز دچـار چنـان پـوچي و پريشاني خواهد گشت؟
📌و اگر با اعتقاد و دقت در اين آيه قرآن كه فرموده است: يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ، برنامه‌ي دنيا و زندگي را همراه با رنج و كوشش در سفر به سـوي خداونـد و منزلگـاه هميشـگی آخـرت ببينـد، آيـا در برابـر مشـكلات و محروميـتهـا متوقـف و مـأيوس خواهد گشت؟
@Bonyadbazargan
📎متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-05-27-3
🔸نامه خانم ملک طباطبایی، همسر مهندس مهدی بازرگان پس از محکومیت ایشان به ١٠ سال زندان در سال ١٣٤٢
@Bonyadbazargan
📌 شوهر عزیزم... مسلم بود این بار هم محکومیت شما قطعی و تردیدناپذیر است. باز هم راهی سخت و دراز و روزهایی ملال‌آور و غمگین درپیش داریم. شاید بعدازاین، روزها و ماه‌ها بگذرد و ما نتوانیم تو را ببینیم. شاید هر یک از شما به جا و مکانی دور از ما منتقل شوید. شاید خلاصی به‌این‌زودی‌ها امکان‌پذیر نباشد.
📌 شاید اوضاع و شرایط روزبه‌روز سخت‌تر و درنتیجه، تحمل من روزبه‌روز کمتر شود. شاید هزاران گرفتاری و اشکال پیش بیاید. اما میل دارم بدانی که با تمام این احوال و با واقع شدن تمام این شایدها که به‌قول حتی نزدیکان خودت، تو مسئول آنی، من نه‌تنها از این عمل تو به‌هیچ‌وجه گله‌مند نیستم؛ بلکه سربلند و مفتخرم و با تمام وجودم تو را تحسین می‌کنم.
📌 قدر و منزلت تو پیش من و احترامم نسبت به تو هزاران بار بیش از سابق شده است. آرزو می‌کنم کاش ذره‌ای از این‌همه گذشت و مردانگی، پاکی و صفای تو در من بود تا من هم مثل تو می‌توانستم کار مفیدی انجام دهم.
📌 باور کن این محرومیت‌های فعلی و سختی‌های احتمالی دیگر مرا نمی‌ترساند؛ بلکه در من نیروی جدید و در قلبم روشنی و صفای بیشتری به‌وجود آورده است.
📌 یقین دارم که این تنها راه به‌جا و درستی است که تو انتخاب کردی و از خدا می‌خواهم که تو را در این امر خطیر یاری و راهنمایی کند.
📌 مسلما سختی‌ها هم مثل خوشی‌ها می‌گذرد و روشنایی‌ها از پس تیرگی‌ها پیدا می‌شود و هیچ‌چیز پیش خدا بی‌پاداش نمی‌‌ماند.
📌 حالا من هم مثل تو معتقدم که نگران و مأیوس‌شدن با اعتقادی که ما به لطف و مرحمت خداوند داریم، گناه بزرگی است و خوشحالم که تو هرگز نگران ما نخواهی بود.
📌 همان‌طور که من نگران نیستم و تو را به خدا می‌سپارم و از او می‌خواهم که به من هم توفیق کار نیک و نیروی اداره امور زندگی‌مان را به بهترین نحو مرحمت کند تا شاید ارزش پیدا کنم و بتوانم لایق تو باشم.
ملک طباطبایی/ ۱۵تیرماه ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan