5026
پیام‌ها و تصاویرتان را به اینجا بفرستید: @Bonyadbazargan1373
🔶 فراخوان عمومی چهارمین جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان
📌 چهارمین دوره «جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان» با هدف شناسایی، حمایت و تشویق نویسندگان، مولفان، مترجمان و ناشران در عرصه اصلاح فرهنگی، ترویج فرهنگ مردم‌سالاری و تبیین دیدگاه‌های روشنفکری دینی برگزار میشود.
📌به همین منظور از پدیدآورندگان، مولفان، مترجمان و ناشران دعوت می‌کنیم، آثار خود را اعم از نگارش، تالیف یا ترجمه که دارای ویژگی‌های ذیل باشد، برای پذیرش و داوری به نشانی بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان ارسال نمایند.
۱_ آثار منتشر شده که برای نخستین‌بار تا پایان سال ۱۴۰۳ در سه حوزه «روشنفکری دینی»، «اصلاح فرهنگ استبدادی و بسط دموکراسی»، و «تقویت جامعه مدنی» چاپ و نشر شده است.
۲- آثار باید حداکثر تا ۲۰ مهر ۱۴۰۴ به نشانی تهران، خیابان شهید مطهری، نرسیده به چهار راه مفتح، جنب بانک صادرات ساختمان ۲۴۰ طبقه ۵ واحد ۲۴ ارسال شود.
🔹کدپستی ۷۳۵۶۸ _ ۱۵۸۸۸
شماره تماس: ۸۸۳۲۸۰۶۶
نشانی پست الکترونیکی:
🔹 mehdibazargan2@gmail.com
@Bonyadbazargan
🔸 رابطۀ دروغ با تمدن
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 دروغ و نقش آن در دین و دنیای ما
🔹 انتشارات کویر
@Bonyadbazargan
📌 به تدریج که در جوامع بشری ارتباط‌ها گسترش یافته، استعدادها و امکانات افزایش می‌یابد، تدابیری که افراد ناتوان یا نابکار برای دفاع یا تجاوز به کار خواهند برد و انحراف‌ها و اغواهایی که رخ میدهد، رفته رفته ظریفتر و متداول‌تر گردیده، سطح دروغ بالا می‌آید.
📌 در چنین شرایط تزویر و تملق یا تحریک به ترحم، ارزان‌ترین نرخ برای جلب علاقه و حمایت شده و با کم‌فروشی و تقلب، سرمایه‌گذاری و تلاش برای کسب معاش، تقلیل فاحش پیدا میکند.
📌 همانطور که دربارۀ نفاق و منافق تشریح کرده‌ایم، هر زمان که افراد و افکار عمومی در یک جامعه صاحب ارزش و اثر گردیده و در جهتی سیر کنند که ایمان یا ارزشها و قانون ناشی از آنها بر جامعه حاکم گردد، پدیدۀ نفاق و افراد منافق ظاهر میشوند.
📌 منافقین کسانی هستند که پذیرای ارزشها و عقاید مقبول نبوده و حاضر به تمکین و تعهد به قانون نیستند، ولی می‌خواهند مانند گذشته به استثمار و تجاوز برای راحتی و تمتع ادامه دهند،
📌 بنابراین زیر ماسک یا در پوشش ایمان و قانون و با افزار ریا و تزویر، خود را بر خاص و عام تحمیل می‌نمایند.
📌 هر قدر سطح مراتب ایمانی و ارزش‌های اتخاذی جامعه و قدرت قوانین ناشی از آن متعالی‌تر و استوارتر باشد، به همان نسبت زیرکی و ظرافت ترفندهای منافقانه شدیدتر میگردد و درگیری‌های فیمابین دامنه‌دار و عمیق‌تر میشود.
📌 به این ترتیب در جوامع پیشروندۀ بشری، در کنار مردمان رشد یافته و متعهدهای بافضیلت و تقوی، عناصر و دسته‌های نارس و منحرفی توسعه می‌یابند که از تجمع و تمدن و از تلاش و تولید سایرین بهره‌مند می‌گردند و روی دیگر سکۀ تمدن را که ناپاکی و نادرستی و مظاهر زرنگی و دیپلماسی میباشد، نشان می‌دهند.
📌 یک روی سکۀ تمدن، محبت و فضیلت و تقوی، بر اساس عشق و کمال است که باعث جنبش و فزایندگی میشود
📌 و روی دیگر آن نارسایی و نادرستی است که توأم با فساد و خرابی بوده، از دروغ و از شاخه‌ها و چهره‌های آن محسوب میشود.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-13-3
🔸 روحیه‌ی محصلین
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۲۲ دی‌ماه ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 از این صحبت‌ها و طرز رفتار و فضولی‌ها و تنبلی‌های کلاس سوم خیلی پکر بودم و فکر می‌کردم زیاد هم نباید از شاگردان توقع داشت.
📌 همه جا همینطور است و شاگرد اساساً از درس و معلم بیزار است.
📌 بالاخره به منزل خلیلی رسیدم و برگشتم. در مراجعت هنوز به خیابان شاهرضا (انقلاب اسلامی فعلی) نرسیده بودم که یک عده محصل از فیشرآباد (استادنجات‌الهی فعلی) به‌سمت پایین سرازیر می‌شدند.
📌 بعداً فهمیدم شاگردان دبیرستان دارایی هستند. یکی از آنها که معلوم شد نامش شهمیرزادی است، قوطی سیگاری از جیب درآورده و خواست سیگار را آتش بزند.
📌 رفیق پهلوئی که قیافه باریک و وضع نسبتاً شیکی داشت، گفت: چرا سیگار میکشی؟ تو که خوب هستی این کار را نکن!
📌 رفقای دیگر خنده‌کنان و شوخی‌کنان هرکدام اظهاراتی میکردند ولو جواب حسابی و ایده‌آلی در مقابل آقای رجزخوانِ شجاعِ منفی‌باف نداشتند و از هر دری صحبت میشد، و اسم یکی از معلمین در بین آمد که موقع درس‌دادن همیشه مست است و نمونه و شاهدی بود برای شهمیرزادی، که اصلاً مدارس در ایران کشکی است و مقصود درس‌خواندن نیست، بلکه دیپلم گرفتن و تابلو زینت اتاق کردن است.
📌 دیگر چون به چهارراه سفارت انگلیس نزدیک شده بودیم و جمعیت مانع تعقیب‌کردن و شنیدن بیانات فلسفی آقایان محصلین بود، تند کردم و جدا شدم
📌 ولی تا مدتی در این فکر بودم که حقیقتاً افکار ملّت و جوان‌های محصل تا چه اندازه پوچ و بی‌بنیاد شده و آتیه‌ی مملکت چه خواهد شد!
📌 حقیقتاً آیا آقای شهمیرزادی مقصر و مسئول است یا آقای معلم و سایر متصدیان کار که وظایف خود را این قدر بی‌قدر و ارزش گرفته‌اند و حقیقت مدرسه و اداره و زندگی را این‌طور پوچ و کوچک در نظر جوان‌ها جلوه داده‌اند!
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-12-3
🔸 مبارزه با آثار و زیان‌هایی که استبداد بر تربيت و در نسل و بر نژاد گذاشته و محو آنها هم واجب‌تر است و هم مشكل‌تر.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مدافعات
🔹 مجموعه آثار (۶)
🔹 ۱۴ اسفندماه ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan
📌 سلطنت استبدادی ايران با ۲۵۰۰ سال سابقه تاريخی خود و سلطه‌ای كه بر عوام و خواص داشته و قبضه‌ای كه از امور و شئون مختلف اجتماع كرده است چيزی نيست كه بدون اثر و ارث گذاشته باشد و در ايران و در وجود ساكنين اين مملكت نفوذ نكرده باشد.
📌 ملاحظه كنيد كلمه شاه چقدر در زبان فارسی تكرار میشود: شاهراه، شهير، شاهكار، شاهوار، شاه‌سيم، شاه‌آباد، شهسوار، شهباز، شاهرگ، شاهدانه، شاه‌نشين، شاه‌توت، شاه‌مردان، شاه‌زمان، شهمير، شاه‌پريان ... .
📌 بعدها كلمه سلطان و ملک هم در القاب و عناوين خيلی وارد شده است: ملك‌الشّعرا، سلطان‌الواعظين ، ملك‌المتكلمين، تيزاب‌سلطانی، كباب سلطانی، مقرب‌الخاقان، امين‌السلطان ... .
📌 طبيعی است كه ما بين حكومت و ملت، قهراً روابط و تأثرات متقابله يا مبادلاتی برقرار میشود
📌 در حكومت‌های نوع دموكراسی كه حكومت منبعث ازمردم ومنتخب آنها است تأثير ملّت و مردم را روی دولت خيلی بيشتر می‌بينيم.
📌 ولی در حكومت‌های نوع استبداد، در عين آنكه تبادل و تأثيرهاي متقابله برقرار است ولی شدت اثر از ناحيه حكومت اعمال میشود.
📌 در آنجا مردم‌اند كه حكومت را می‌سازند و در اينجا به‌عكس.
📌 پاره‌اي از آثار و زیان‌های استبداد كه بيشتر مورد توجه و اعلام شده‌اند، خصوصی و فردي است، ظلم ها، سلب حقوق‌ها، فشارها و غيره
📌 برخی ديگر اجتماعی و ملی است، ناامنی و ناتوانی، عقب‌افتادگی، استعمار و غيره
📌 و دسته‌ای هم هستندكه مستور و عميق‌اند ولی عام‌تر و شايد مهم‌تر باشند.
📌 آنهائی كه در تربيت و در نسل و نژاد اثر گذارده‌اند. اتفاقاً مبارزه با اين دسته و محو آنها هم واجب‌تر است و هم مشكل‌تر.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-11-2
🔸 سوءاستفاده‌ی اداری
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۱۹ دی‌ماه ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 چندی پیش اتومبیل‌های رؤسای ادارات بانک [ملی] را حراج میکردند.
📌 در میان مشتری‌ها که برای خرید آمده بودند متصدی دفتر اداره‌مان "خدابنده‌لو" را دیدم و با آنکه مستقیماً کاری نمیکرد، معلوم بود که برای دوز و کلک آمده است.
📌 یعنی اهل اینکار بود. بعدها خودش برای ملک‌نیا معاون اداره که شخص خوبی است، تعریف کرده بود:
📌 قبل از روز حراج چند نفر از شوفرها را دیده و سپرده بود ماشین را نشویند و موقع جلو آوردن هل بدهند و وقتی می‌خواهند روشن کنند هندِل بزنند.
📌 همین کار را هم کردند و مقصودِ آقا که به اسم دایی خود معامله میکرد، برآورده شد.
📌 یعنی قیمت ماشین بالا نرفت و توانست اتومبیل چهارهزار تومانی را به دو هزار تومان بخرد!
@Bonyadbazargan
🔸 گفت: مدتی است دیگر مشروب نمی‌خورم و می‌خواهم قرآن هم بخوانم.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۳ دی‌ماه ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌توجه به قرآن و نماز
📌 پشت میزم در بانک نشسته و مشغول مطالعه‌ی نقشه ارتباط حرارت مرکزی قدیم و جدید بانک بودم که مهندس ظفر پهلویم آمد.
📌 با آقای ظفر که مهندس معمار و دائره‌ی بررسی‌های فنی اداره ساختمان دست او است، اغلب روزها صحبت و دید و بازدید داشتیم؛ ولی این مرتبه طور دیگر صحبت را شروع کرد.
📌 گفت، من می‌خواهم بعد از این نماز بخوانم.
📌 از گفتارش تعجب کردم و به شوخی گذراندم، ولی او اصرار کرد و گفت، مدتی است دیگر مشروب نمی‌خورم و می‌خواهم قرآن هم بخوانم.
📌 اما نه طرز نماز را درست بلدم و نه معنی قرآن را می‌فهمم.
📌 بعد برای اطمینان خیال من گفت، در فامیل ما چندان قید و علاقه‌ای به نماز و دیانت نبود و من نه در کالج اصفهان و نه بعداً در انگلستان، البته فرصت پرداختن به دین و آیین را نداشتم ولی همیشه یک جوهر اعتقادی به خدا در خود حس می‌کردم.
📌 در خانواده‌ی ما یکی از نزدیکانم که متمول هم بود، در جوانی زیاد دنبال هرزگی و عیش و نوش می‌رفت ولی یک مرتبه به‌خود آمده و خانه و زندگی را می‌فروشد و می‌رود مشهد، و در آنجا برخلاف گذشته یکباره به عبادت و ذکر خدا میپردازد.
📌 در این مدت هم اگر کسی از خانواده ما به مشهد می‌رفت در خانه‌ی او اقامت میکرد و مورد موعظه و نصیحت قرار میگرفت.
📌 موقعی که برای بختیاری‌ها گرفتاری‌های حبس و سیاسی و غیره پیش آمده و همه مأیوس و خائف بودیم، او دلداری داده و تقریباً وقایع
امروزی را تمام پیش‌بینی میکرد.
📌 اخیراً در چند ماه قبل، از تهران به عزم کربلا عبور میکرد، بیشتر به امر و نهی خانواده پرداخت و مرا زیاد دعوت نمود و بالاخره حالا
متقاعد شده و کاملاً برگشته‌ام، ولی کسی نیست که نماز و آداب را یادم بدهد...
📌 فوراً از کشوی‌ام یک جلد جزوه‌ی تبلیغاتی "نماز" را درآورده و هدیه‌اش کردم.
📌 نظر انداخت و خوشحال شد؛ کاملاً مطابق میلش بود، چه هم وصف و معرفت نماز را
داشت و هم ترجمه‌ی ذکرها و ترتیب آنها را.
📌 بسیار خوشحال شده و تبریک‌اش گفتم و آرزو کردم آنچه میگوید انشاءالله راست باشد.
@Bonyadbazargan
🔸 بیگانه رفت، بیگانگی هم رفت؛ دیگر یگانه باشیم!
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 قیمتی‌تر از نفت
🔹 مجموعه آثار (۴)
@Bonyadbazargan
📌 بدترین لحظه و بلکه روز بنده در این مدت مأموریت آن روزی بود که بعد از تخلیه مناطق نفت‌خیز در خدمت عده‌ای از همکاران به مسجدسلیمان رفته بودم.
📌 انتظار داشتیم در فرود از طیاره، کارگران را در نشاط و صفا و کارمندان را در خنده و شادی ببینیم.
📌 ولی طوری منظره آن پارچه‌های سفیدی که به چوب کرده به رخ ما می‌کشیدند و عبارات عداوت‌آمیز و کینه‌انگیزی که علیه بعضی از کارمندان ارشد نوشته بودند، ما را منقلب و مشمئز کرد که خواستیم از همانجا برگردیم...
📌 همه جا در باشگاه‌ها فحش و کینه‌جویی و صحبت از انتقام و انفصال بود!
📌 خوشبختانه خاطرات خوش در این مدت زیاد داشته‌ایم
📌 چون نشان وحدت و نمونه صمیمیت بود، دل هر ایرانی را روشن میکرد و مژده موفقیت قطعی را میداد؛
📌 نه تنها موفقیت در کار نفت، بلکه موفقیت در هر مشکل بزرگتر را.
📌 آن روز حس کردیم که حقیقتاً در سایه این نهضت نفت و در میان مواد قانون آن، هزاران فایده و سرمایه خوابیده است که کوچکترین آنها خود نفت است
📌 قیمتی‌تر از نفت، این اتحاد و اتفاق و هماهنگی و صمیمیتی است که سدهای بزرگ بدبختی ملت را یکی بعد از دیگری خواهد شکست.
📌 آن روز دیگر بدون اغراق می‌توانستیم بگوییم تاریخ ما چنین همآهنگی و همبستگی ملی را به‌یاد نداشته و ندارد!
📌 خدا پیش‌قدمان این نهضت را رحمت دهد!
📌 باید تا مدتی این جمله را خواند و تکرار کرد:
📌 بیگانه رفت، بیگانگی هم رفت؛ دیگر یگانه باشیم.
📌 این حرف‌ها و صحبت‌ها و انتقام جویی‌ها تصور نکنید ریشه ملی و مفهوم وطن‌پرستی دارد.
📌 اینها آثار و بقایا و نتایج همان سیاست استعمار و تفرقه‌اندازی و نفاق است.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-11
🔸 شورش مختصر اهالی بابل
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۲۱ مهر ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 تقریباً در سه هفته قبل که حکومت فروغی شروع به‌کار نموده و مأمورین دولتی را به محل‌های خود مراجعت می‌دهند و از آن جمله عده‌ای از افسران را برای فراخواندن سربازان وظيفه به اطراف روانه می‌کنند، یک نفر ستوان‌یکم ناظمی نام به بابل فرستاده ميشود.
📌 ناظمی قبلاً هم در مازندران رئيس اداره نظام وظيفه بود.
📌 در آنجا یک نفر استوار یا گروهبان هواپيمایی را می‌بيند که پيش خانواده‌اش آمده بود.
📌علت غيبت او را در تهران می‌پرسد، میگوید مرخصی دارد؛ ولی استوار از ارائه‌ی برگه‌ی مرخصی استنکاف نموده و کار به مجادله می‌کشد و گویا حبس میشود و از حبس فرار میکند، تا کار در خارج شایع میشود.
📌 قرار می‌گذارند کميسيونی از رؤسای دولتی به استنطاق و محاکمه‌ی آن دو نفر بپردازند.
📌 محاکمه (ظاهراً) در اداره‌ی عدليه به‌عمل می‌آید؛ ولی چون مردم مقابل آن ازدحام و طرفداری از استوار می‌نمایند،
📌 اعضای کميسيون از ترس فرار می‌کنند و ناظمی با یک عده سرباز مسلح که همراهانش بودند، تنها می‌ماند...
@Bonyadbazargan
🔸 واقعه عاشورا و امکان روایت بدون سوگیری این واقعه
🔹 احمد زیدآبادی
🔹 در گفتگو با روزنامه هم‌میهن
🔹 ۱۰ تیرماه ۱۴۰۴
@Bonyadbazargan
📌 در تاریخ اسلام نیز ماجرای عاشورا و شخصیت امام حسین، درخششی فوق‌العاده دارد.
📌 اساساً ماجرای کربلا، تحولات عجیب و گسترده‌ای در تمام امپراتوری اسلامی به وجود آورد و اثرات آن در همه‌جا دیده میشود؛ چراکه این یک حرکت ساده و عادی نبود.
📌 برای نمونه در میان شخصیت‌های تاریخی، اسپارتاکوس جذابیت دارد و درباره‌اش فیلم ساخته میشود یا توماس مور، یا مسیح که حتی به یک معنا شخصیتی تاریخی نیست.
📌 درباره اینها کتاب‌ها و فیلم‌های بسیاری نوشته و شناخته شده است اما چون مسلمانان بعد از چند قرن زرین اول، به دلایل مختلف دچار انحطاط شدند و به حاشیه تاریخ رفتند، از این جهت در عصر کنونی یا به میراث خود توجه نکرده‌اند، یا از زوایایی به آن پرداخته‌اند که چندان کمک‌کننده نبوده است
📌 در دوره نوجوانی با آثار دکتر شریعتی آشنا شدم که نگاهش به امام حسین بسیار برانگیزاننده و شورانگیز است.
📌 سراغ کتاب‌های دیگری ازجمله آثار مرحوم مطهری، مرحوم صالحی نجف‌آبادی و مرحوم احمد رضایی رفتم و ۱۵-۱۰ کتاب در این زمینه خواندم تا به علت این حادثه پی ببرم،
📌 اما با مطالعه این آثار به این نتیجه رسیدم که تحلیل‌هایی که در این کتاب‌ها نوشته شده، هیچ‌کدام داده‌های لازم تاریخی پشتیبان را ندارد.
📌 مرحوم آقای صالحی نجف‌آبادی شخص خیلی شریفی بود و من در روزگار جوانی از نزدیک چندبار او را دیده بودم و حتی یک‌بار هم با او درباره کتابش صحبت کردم. واقعیت این است که ایشان در کتاب‌شان با عنوان «شهید جاوید» بنا به یک اصل قرآنی که «نباید خود را به هلاکت بیاندازید»، با متون تاریخی بسیار یک‌طرفه برخورد کرده است.
📌 به‌نوعی تلاش میکند که دیدگاه خود مبنی بر ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را به تاریخ تحمیل کند اما به نظر من جور در نمی‌آید.
📌 مرحوم شریعتی هم که منتقد کتاب شهید جاوید بود، از پس توجیه برخی روایت‌ها برنیامده و آنها را نادیده گرفته است.
📌 به نظرم آقای مطهری دغدغه بهتری داشت؛ تلاش او بر آن بود که تمام آنچه ملاهای بی‌سواد، وعاظ ناشی، مداحان و روضه‌خوانان مطرح کرده بودند، پالایش کند.
📌 از این جهت نقدهای تندی هم بیان میکند و مرتباً بر موارد غیرواقعی در ماجرای کربلا انگشت می‌گذارد. اما او نیز، روند تاریخی ماجرا را به خوبی توضیح نمی‌دهد.
📌 از این جهت برایم مهم بود که ببینم خودِ تاریخ چه میگوید. وقتی بیشتر موضوع را پی گرفتم، متوجه شدم که می‌توان ماجرا را در یک کتاب ۱۰۰ صفحه‌ای شرح داد.
📌 در مقطعی از زندگی‌ام که دچار زحمت‌های زیادی شدم، دوره‌ای را در سلول انفرادی به‌سر می‌بردم و از فرزند خردسالم که وابستگی زیادی هم به من داشت، جدا افتاده بودم، گاه به یاد این مسائل می‌افتادم و تحت‌تأثیر قرار می‌گرفتم.
📌 در «مفاتیح‌الجنان»، مرثیه ام‌البنین، مادر عباس‌بن‌علی هم که چهار فرزند پسرش را در کربلا از دست داد، نقل شده است.
📌 وقتی در آن شرایط مرثیه را خواندم، حس کردم رنجی که در انفرادی و آن شرایط پرفشار تحمل می‌کردم، با آنچه در آن واقعه رخ داده، به‌لحاظ میزان رنجی که انسان می‌تواند تحمل کند، اصلاً قابل مقایسه نیست و راست‌اش به‌نوعی از خودم خجالت کشیدم.
📌 با تأمل در ماجرای کربلا به این دریافت رسیدم که انسان باید دارای سطح خیلی خاصی از ایمان و در عین حال، نگرشی فوق‌العاده روشن و عمیق نسبت به زندگی و هستی باشد تا بتواند چنین رفتاری از خود بروز دهد. چراکه این کار از عهده هرکسی بر نمی‌آید.
📌 واکنش حسین به همان شکلی که رخ داده، نه با این پیرایه‌هایی که بدان بسته‌اند، از ظرفیت ذهنی من خارج است.
📌 چون من وقتی می‌خواهم فردی را بفهمم، سعی می‌کنم خود را جای او بگذارم، محدودیت‌هایش را درک کنم، نگرانی‌هایش، ترس‌هایش، شجاعت‌اش، امکانات و توانایی‌هایش را بفهمم.
📌 در اینجا شما با پدیده‌ای مواجه هستید که آدمی را از هر جهت تکان میدهد. برای من بی‌نهایت تکان‌دهنده است. اصلاً مشابهی در تاریخ ندارد و برای همین هم آن واقعه، تاریخ اسلام را هم به‌سختی تکان داد.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل گفت‌وگو را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-09-2
🔸 خداوند وسيله‌ساز و روزی‌رسان است
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۱۹ مهر ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 قضيه‌ی ازدواج من شاهدی بود از اینکه شاید طرفداران عقيده‌ی"قسمت" و تقدیر تا اندازه‌ای راست بگویند.
📌 از سال ۱۳۱۵ یعنی یک سال پس از مراجعت به ایران و ختم دوره‌ی وظيفه‌ام که خانم و خانم‌باجی و بدری‌خانم و سایر نزدیکان در تلاش و خواستگاری برایم بودند، تا شهریور ۱۳۱۸ که به مبارکی عقد با ملک‌خانم عملی شد، سه سال گذشت و جست‌وجوها و اقدامات زیادی کردند.
📌 اغلب مطبوع طبع نمی‌افتاد؛ یعنی مورد ایراد بود. دختر حاجی‌عمو را که خيلی اصرار داشتند، من اصلاً به‌واسطه‌ی خویشاوندی نخواستم.
📌 دختر بهرامی که پسندیده و مطلوب ما بود و چند ملاقات با دکتر بهرامی شد ندادند.
📌 یک نفر زهراخانم شرافتيان پيدا شد، خانم و همشيره‌ها به‌واسطه‌ی کوچکی وضع خانوادگی مایل نبودند و من اصرار داشتم، از طرف آنها ایرادهای بی‌معنی و ادعاهای جاهلانه به ميان آمد.
📌 مادر دختر به مسافرت رفت و بالاخره با آنکه اميد به یقين نزدیک شده بود، انصراف حاصل گشت تا آنکه پاي دختر حسنعلی‌ميرزا رخشانی، عموزاده رفيق‌مان محمودميرزا رخشانی در بين
آمد.
📌 در اینجا تماس مستقيم حاصل گشت. و پس از سياست‌بازی‌های چند، علاقه‌مندی و حتی اصرار خانواده‌ی آنها در انجام این امر واضح گشت.
📌 وقتي به او گفتم با خانواده طباطبایی به مبارکی انگشتر رد و بدل شده است، بسيار تعجب کرد.
📌 بنابراین قسمت بود از آنجایی که کمتر از هرجا من زحمت کشيدم و انتظار داشتم، زن بگيرم و خانواده عروس اجابت خواستگارانی را بنمایند که کمتر از همه پافشاری و اصرار به‌خرج داده باشد.
📌 و چون چنين قسمت بود در سر مِهر و شرایط هيچگونه اشکال و معطلی پيش نيامد.
📌 پس از ازدواج نيز معلوم شد حقيقتاً مناسب‌تر و پاکيزه‌تر و مطبوع‌تر خانمی نصيبم نمی‌شد.
📌 اخلاق و رفتار من نيز ظاهراً مورد قبول و پسند خانواده‌ی زنم واقع بود.
📌 الحمدلله خانم‌ام باروزی بود و خوش‌قدم.
📌 دخترمان هم قبل از اینکه به‌دنيا آید، موقعی که در فکر مخارج ماما و غيره بودیم روزی خود را همراه آورد.
📌 به‌این معنی که در اسفند ۱۳۱۹ ،۵۰ تومان بر حقوق بانک‌ام اضافه شد!
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-07
🔸 میل به صلاح يا خواب كردن ملت؟
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه - مجموعه آثار (۳)
🔹 ۱۹ مهر ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 امسال در ماه مبارک رمضان مختصر آزادی که در همه چيز پيدا شده بود، ضمناً باعث رونق مساجد و منابر گشت.
📌 صفوف جماعت گشایش یافت. در هر مسجدی که سالهای قبل بی‌واعظ و یا شب‌ها دارای واعظ گمنام مسئله‌گوئی بود، وعاظ نسبتاً معروف به منبر رفتند و مستمعين زیاد گرد آمدند
📌 چند روزی بدین منوال گذشت و همين که جمعيت و ازدحام مساجد رو به بالا رفت، از اواسط ماه یک‌یک از طرف نظميه جلوگيری شد.
📌 ولی مجدداً در روزهاي ۱۷ و ۱۸ ماه همه جا آزاد گشت.
📌 حتی گفتند حاجی ميرزا عبدالله واعظ- که نمی‌خواست مجدداً منبر رود-رئيس نظميه ادیب‌السلطنه شخصاً او را از منزل به مسجد می‌برد و اجازه دادند آزادانه صحبت کند.
📌 از این بالاتر روز ۱۹ ماه تعطيل رسمی گشت و شب‌های احياء را با وجود حکومت نظامی رسماً اعلان کردند که تا صبح عبور و مرور در خارج آزاد است، برای اینکه عامه بتوانند به سوگواری بپردازند.
📌 حقيقت این قضایا و علت این تغييرات فاحش که تا اندازه‌ای مصنوعی به‌نظر می‌رسد، معلوم نيست و انسان را متحير می‌نماید.
📌 آیا دولت این اندازه ميل به صلاح و جلب رضایت ملت را پيدا کرده است، یا تمام اغفال، و کاسه‌ای زیر نيم‌کاسه موجود است؟
📌 دستور از کجا و چگونه می‌رسد؟ منظور چيست؟ انگليس‌ها می‌خواهند ثابت کنند که عَلَم آزادي و عدالت را به‌دست گرفته‌اند و یا قصد دارند ملت را از خود راضی نموده، بعداً استفاده‌ی قشون یا چيز دیگری بنمایند؟
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/Dr-Yazdi-05-25
🔸 برگشت به‌عاشورا و به‌كلمه‌ی طيبه "لاالهالاالله"
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 در نهضت سيدالشهداء آنچه دیده شد اولاً انعكاس سياسی و اجتماعی کلمه طيبه "لاالهالاالله" بود، که ریشه‌های آن در نفی استبداد و در طرد تحكم و تملک خداگونه انسان بر انسان، خلاصه میشد و همچنين در برقراری آزادی و حكومت مردمی یا دموکراسی
📌 ثانياَ اتخاذ روش ایدئولوژیک و دفاعی خاص در مبارزه عليه طاغوت براي به‌کرسی نشاندن حق و حقيقت در جامعه بود که از یک‌طرف متوجه امت یا ملت و متكی به مردم است و از طرف دیگر، به پيروي از سنت الهی و ماموریت پيغمبران، به عوض حمله و تعرض و به جای اسلحه و خشونت، توسل به تقوا و به حقایق و ارزشها برجسته میشود.
📌 جنگ بر سر قدرت، با به‌کار بردن زور و خشونت یا تحميل و تسلط اقليت، جای خود را به جنگ بر سر حجت، با به کار بردن دلائل حقانيت و استناد به مظلوميت، میدهد.
📌 در بحث و بررسی ریشه‌های عاشورا دیدیم که امام سوم ما با زیر بار نرفتن بيعت با معاویه در قبول ولایت‌عهدی و سلطنت پسرش یزید، نفی حاکميت و عبادت از طاغوت را کرد و با اجابت دعوت مردم و اتمام حجت‌های از مكه تا کربلا و از آنجا تا شام و مدینه، که آگاه ساختن و برانگيختن خلائق بود، حاکميت و حرکت خدا در کسوت انسان را ارائه و اثبات کرد.
📌 وقتی پدیده عاشورا و قيام سيدالشهداء را، با توجه به‌ميوه‌ها و ریشه‌های آن، مقایسه با عمل و روش برادر بزرگش حضرت مجتبی (ع) می‌نمائيم و صلح‌نامه معاویه را مطالعه می‌کنيم، می‌بينيم تفاوت و تضادی که به‌نظر بسياری از معتقدین یا معترضين آمده است وجود چندان ندارد
📌 در نظر هر دو، سياست معنای رقابت یا جنگ بر سر قدرت را نداشت بلكه هدف‌شان شناساندن و الگودادن بود و به کرسی نشاندن حق عليه باطل، به دست و به دلخواه مردم، و مبارزه و قيامی که باید به‌صورت مسالمت‌آميز و بر وفق عدالت و تقوا انجام گردد.
📌 هيچکدام به‌دنبال مقام و حكومت برای خود یا پيروان‌شان نبوده اصول آزادی و حاکميت مردم را بر امور مربوط به مدیریت و حكومت خودشان زیر پا نمی‌گذارند.
📌 بنابراین مبارزه بر سر حجت و حقانيت میکردند نه بر سر قدرت و حاکميت،
📌 وقتی امام حسن (ع) می‌بيند که مردم، به غلط و روی ترس و طمع یا به درست و روی عقيده و مصلحت، به‌سوی معاویه می‌شتابند و در عمل و بيان پشت به او می‌کنند، زمام خلافت را به‌دست خودشان میدهد که در دست معاویه است
📌 ضمن آنكه در صلح‌نامه قيد میکند که معاویه حق ندارد وليعهد تعيين نماید و باید به‌اختيار امت بگذارد.
📌 براي پی‌بردن مردم به نابکاری و ستمگری‌های معاویه، و شناختن قدر فرزندان فاطمه، اتمام حجت و چند سال مهلت لازم بود تا مردم تجربه نمایند
📌 و عملاً طعم انحراف از خدا و بی‌اعتنائی به حقوق خودشان یا به آزادی و حاکميت عمومی را چشيده به چشم خود ببينند و به‌پای خود به‌طرف وارثان علی و پيغمبر بروند.
📌 سكوت و صلح حضرت مجتبی(ع) را می‌توان یكی دیگر از ریشه‌های عاشورا دانست، بدون آن و بدون گذشت زمان، دعوت کوفيان و اخلاص و معرفت بعضی از آنان، که قشون کربلا را تشكيل دادند، صورت خارجی پيدا نمیکرد
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-04-5
🔸 حجت به جای قدرت
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 به طور خلاصه جنگ کربلا و پدیده و داستان عاشورا جنگ بر سر قدرت، که تعریف علمی سياست است، نبود
📌 بلكه جنگ بر سر حجت بود که، به‌مصداق "قَد تَبَيَنَ الرُشْدُ مِنَ الْغَیِ" ، پایگاه دیانت است.
📌 رسالت و سنت همه‌ی انبياء در برابر مدعيان و مكذبين و طاغوت‌ها نيز بنا به توصيف‌های مكرر قرآن، و همچنين سياستِ دورانِ خلافت اميرالمومنين علی‌عليه‌السلام، چنين بوده است.
📌 سلطان و سلطه‌ای که خداوند در اختيار موسی(ع) می‌گذارد بينات و برهان و آزمایش‌های عملی هدایت و اعانت خداوندی بود.
📌 همين‌طور ابراهيم با سلاح احتجاج، به‌صورت استدلال‌های عقلی و تجربی، با پدر خود و با متوليان بتكده و نمرودِ مدعی خدائی درافتاد.
📌 در هر زمان و مكان که عقوبت و هلاکت چاره نهائی تشخيص داده شود پيغمبران مباشرت آن را به عهده نداشته‌اند بلكه به حكم خدا، ولی به دست یا به‌پای خود مستكبرین و یاغيان، انجام می‌گرفته است.
📌 آن هم بعد از نصيحت‌ها، مهلت دادن‌ها و اتمام حجت‌ها، با اخطار قبلی و اخبار برای نجات از حادثه طبيعی یا بلای آسمانی که خواهد رسيد.
📌 چون این اتمام حجت‌ها و انذار و دلالت‌ها جز روي عده قليلی، امثال حر بن ریاحی موثر نيفتاد و تيرها مانند باران به سوی خيمه‌ها می‌ریخت به اصحاب فرمود:
📌 " قُومُوا رَحِمَكُمُ اللهُ إلى المَوتِ الذي لا بُدَّ منه، فإنَّ هذه السِّهام رُسُل القَومِ إِليكُم. "
📌 خدا شما را بيامرزد برای رفتن به سوی مرگی که گریز از آن نيست، به پا خيزید، این تيرها پيام‌آوران قوم به سوی شما هستند.
📌 آنگاه خطبه رسا و شيوائی را با این جمله‌ی معروف پایان داد تا موضع و مقصد خود را روشن سازد:
📌 " ألا وَإنَّ الدَّعيَّ ابنَ الدَّعيِّ قَد رَكَّزَ بَينَ اثنَتينِ بَينَ السُلَّهِ وَالذِلَّةِ وَهَيهاتَ مِنّا الذِلَّةُ "
📌 آگاه باشيد که آن زنازاده پسر زنازاده مرا بين دو چيز مخير ساخته است بين شمشيرکشيدن (یعنی جنگيدن) و ذلت و خواری کشيدن.
📌 ولی هيهات که ما تن به ذلت بدهيم ! ...
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-04-3
🔸 ثمرات عاشورا يا بهره‌ها و‌ميوه‌های آن
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 نتایج و آثاری را که واقعه‌ی کربلا یا پدیده‌ی عاشورا در عالم اسلام و تشيع به بار آورده است می‌توانيم به‌شرح زیرفهرست نمائيم:
📌 ذکر خدا و توبه و دعا با انتظار شفاعت سيدالشهداء که سنت قدیمی است.
📌 اما قبل از آن و آنچه شاید هدف اوليه از اقامه عزاداری بوده عبارت است از احيای اسلام اصيل، ارائه و افشای نیرنگ‌های شرك و نفاق، اثبات حقانيت مكتب و سوق‌دادن دل و دیده‌ی مسلمانانِ مردم جهان به آئين طهارت و عدالت و اعتدال، از طریق منطق و محبت.
📌 از اهداف اساسی دیگر تشكل و تحرك شيعيان اقليت است در برابر ظلم و نابودی و گام برداشتن در راه امت واحد.
📌 بيداری افكار از انتظار راحتی و عدالت در دنيا و چسبيدن به‌دنيا و از دوری و بی‌نيازی نسبت به عواطف و رقّت دل‌ها یا محبت و خدمت به انسان‌ها.
📌 و به همين منوال است نمونه‌گيری‌های عشق و عرفان در عالی‌ترین شور و بيان.
📌 آموزش صبر و شيوه‌های مقاومت و تسلط در مقابله با حكومت‌های جور
📌 پدیده‌ی عاشورا و انطباق آن با اصول و تعليمات اسلام، از یك طرف و با فطرت و حالات کثير شرایط و طبایع انسانی از طرف دیگر، طوری است که در هر زمان و زمين و بر وفق ناموس خلقت، که همان اذن خدا است، همچون کلمه‌ی طيبه‌ی قرآنی بوده معنای "تُؤْتِی أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا "را می‌رساند.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-02-8
🔸 تحریف‌های عاشورا
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 بدیهی است که پذیرش این پدیده و بهره‌برداری صحيح یا غلط از آن بستگی به خود شيعيان دارد که مانند هر مذهب و مكتب و هر ارزشی، چگونه و در چه جهت صورت گيرد.
📌 در تمام اعصار و ادیان، انحراف و انحطاط و بنابراین احتياج به احياء و اصلاح وجود داشته است.
📌 در زمينه انحراف‌ها و خرافات یا سوء استفاده‌های از عاشورا و به تناسب عرائض امشب، اخيراً کتاب ارزنده‌ای به‌دستم رسيد که از شهيد عزیزمان مرحوم مطهری و مربوط به سالهای قبل از پيروزی انقلاب میباشد و در سال ۱۳۶۰ تحت عنوان " تحریف‌های عاشورا" چاپ شده است.
📌 مرحوم مطهری نمونه‌های زیادی از تحریف‌های لفظی و معنوی را مثال آورده میگوید شایع‌ترین و شاید مضرترین آنها داستان‌های جعلیِ عاطفه‌برانگيزی است که براي اشك گرفتن از مردم و گرم‌شدنِ بازار کسب روضه‌خوان‌ها آورده میشود.
📌 ایشان نيز در آنجا این مسئله و عقيده را که حسين‌بن علی(ع) قبول شهادت و شكنجه‌های کربلا را فرمود تا از گناهان ما شفاعت به‌عمل آورد، یك اندیشه‌ی خرافی و ساختگی ماخوذ از افكار کليسا میداند.
📌 سپس در صفحه ۱۴۲ کتاب صریحاً میگوید:
📌 " به‌عقيده‌ی من اگر این کشور بخواهد اصلاح شود، در جاده ترقی بيفتد، در جاده علوم بيفتد، در راه حقيقت بيفتد، در راه حریّت و آزادی‌خواهی بيفتد، بهترین راه و نزدیكترین راه- اگر نگوئيم راه دیگري نيست- ... همين است که از این احساساتِ صادقانه‌ی مردم درباره‌ی حسين‌بن‌علی که حقيقت دارد و واقعيت دارد و درباره شخصی است که شایسته‌ی این احساسات است وصاحب یك مكتب بزرگ وعالی است، استفاده کنيم."
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-02-6
🔸 بدبختی مردم همین بس که حقیقتاً دوازده نفر مرد شاخص امتحان داده کامل در مملکت یافت نمیشود!
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۱۷ دی‌ماه ۱۳۲۲
@Bonyadbazargan
📌 انتخابات دوره چهاردهم جز در دو سه محل که ظاهراً طبیعی شده است (ورامین، گلپایگان و یک‌محلی در کردستان) همه‌جا با زور و دستور دولت و رشوه و سفارش بوده.
📌 در شهر تهران با وجود تبلیغات خراب و خرج‌های زیادی که شد، نتیجه آراء نسبتاً طبیعی درآمده، ولی آراء حومه آنرا لکه‌دار نموده است.
📌 رئیس دانشکده‌ی ما با وجود ناامیدی و حتی تنفری که رفقا داشتند، آقای رهنما شد و این برای جلوگیری از ریاست ریاضی بود.
📌 رفقا مرا به‌عنوان نماینده‌ی دانشکده فنی به شورای دانشگاه معرفی کردند و حالا عضویت آنجا را دارم. در سال ۱۳۱۹ کتابچه‌ای بهنام "چند یادداشت در ترمودینامیک" میان رفقا منتشر نمودم.
📌 پس از قضایای شهریور [۱۳۲۰]، ساختمان بانک ملی ایران، شعبه اصفهان شروع و انجام شد و بعد در ۱۳۲۲ در اثر احتیاج و تقاضای وزارت دارایی، ساختمان تعاونی مصرف که نیمه‌کار مانده بود، به‌راه افتاد.
📌 مناقصه بهنام شرکت ری (مهندس وثوق) اصابت کرد، که تخفیف خارج از قاعده داده و معلوم بود خیال حقه‌بازی در کار است.
📌 اتفاقاً در عمل تأیید شد و تا به‌حال اداره ساختمان بانک مقاطعه‌کاری به این بی‌صلاحیتی، خرابی، پرافتضاحی و بی‌رویه ندیده بود و تا به‌حال مقامات بالا (مخصوصاً جهانگیر معاون بانک) این‌طور از مقاطعه‌کاری طرفداری ننموده بودند.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-13-4
🔶 فراخوان عمومی چهارمین جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان
📌 چهارمین دوره «جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان» با هدف شناسایی، حمایت و تشویق نویسندگان، مولفان، مترجمان و ناشران در عرصه اصلاح فرهنگی، ترویج فرهنگ مردم‌سالاری و تبیین دیدگاه‌های روشنفکری دینی برگزار میشود.
📌به همین منظور از پدیدآورندگان، مولفان، مترجمان و ناشران دعوت می‌کنیم، آثار خود را اعم از نگارش، تالیف یا ترجمه که دارای ویژگی‌های ذیل باشد، برای پذیرش و داوری به نشانی بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان ارسال نمایند.
۱_ آثار منتشر شده که برای نخستین‌بار تا پایان سال ۱۴۰۳ در سه حوزه «روشنفکری دینی»، «اصلاح فرهنگ استبدادی و بسط دموکراسی»، و «تقویت جامعه مدنی» چاپ و نشر شده است.
۲- آثار باید حداکثر تا ۲۰ مهر ۱۴۰۴ به نشانی تهران، خیابان شهید مطهری، نرسیده به چهار راه مفتح، جنب بانک صادرات ساختمان ۲۴۰ طبقه ۵ واحد ۲۴ ارسال شود.
🔹کدپستی ۷۳۵۶۸ _ ۱۵۸۸۸
شماره تماس: ۸۸۳۲۸۰۶۶
نشانی پست الکترونیکی:
🔹 mehdibazargan2@gmail.com
@Bonyadbazargan
🔸 صداقت و پاکی جلوه‌ای از حقیقت و حق‌پرستی و ایمان به خدای سبحان میباشد
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 دروغ و نقش آن در دین و دنیای ما
🔹 انتشارات کویر
@Bonyadbazargan
📌 اما واقعه دل‌خراش‌تر که در سال آخر تحصیلاتم پیش آمد، در سر درسی بود که در مدرسه عالی نساجی تورکوان فرانسه داشتیم.
📌 موضوع درس «مواد اولیه نساجی» و پروفسورمان آقای Duramou بود که مبحث شناخت پشم‌ها را به صورت عملی و نمایشی آغاز میکرد.
📌 ما هشت نفر شاگرد و همگی مهندس بودیم. هفت نفرمان فرانسوی و من یک نفر ایرانی که بعد از شش سال درس و اقامت در آنجا خارجی بودنم شناخته نمی‌شد.
📌 آقای پروفسور روی یک میز دراز نمونه‌های انواع پشم‌ها را در جعبه‌های اتیکت زده ردیف کرده بود.
📌 از پشم‌های اعلای مرینوس استرالیایی خالص گرفته تا دورگه‌های امریکای جنوبی و پشم‌های به اصطلاح عادی از اروپا و آفریقا و آسیا، در نژادها و مشخصات جورواجور.
📌 یک ساعتی راجع به هر یک از آنها به لحاظ استفاده در ریسندگی و بافندگی توضیحات لازم را داد تا نوبت به پشم ایران رسید.
📌 ناگهان گفت !Attention mes amis (دوستان، حواستان جمع باشد!) وقتی از این کالا سفارش می‌دهید در میان عدل پشم خیلی اتفاق می‌افتد که سفال شکسته، پارچه کهنه یا سنگ و تخته پیدا کنید!
📌 خوب تصور می‌کنید که چقدر ناراحت شدم! ...
📌 دیدم بچه‌فرانسوی‌ها که چند روزی بود همدیگر را شناخته بودیم، سرها را پایین انداخته‌اند که من خجالت نکشم ...
📌 در میان بیست، سی قلم مستورۀ پشم از کشورهای مختلف، چنین نشانه و اشاره‌ای به زبان استاد نیامده بود و جناب ایشان که هیچ نظری نداشت، نمی‌دانست یکی از مستعمین او ایرانی است!
📌 از نظر جامعه‌شناسی یکی از اصول بدیهی این است که تشریک مساعی و تقسیم وظایف، خصلت اولیۀ تجمع و تمدن بوده، بقا و ترقی ملت‌ها بدون ارتباط افراد احساس امنیت و اعتماد، برای همکاری آنها با یکدیگر، امکان‌پذیر نمی‌باشد.
📌 لازمۀ ارتباط و اطمینان و اعتماد نیز اولاً وجود وحدت در مقاصد یا در اهداف و معتقدات جامعه است
📌 و ثانیاً وجود صداقت و درستی یا انطباق میان دل و زبان و دست اشخاص؛
📌 حال هر اندازه که تحقق این شرایط سست و محدودگردد، به همان میزان از استواری و کارایی جامعه کاسته خواهد شد.
📌 این از نظر دنیایی مسأله بود.
📌 از نظر دینی و آخرت نیز می‌دانیم که صداقت و پاکی جلوه‌ای از حقیقت و حق‌پرستی و ایمان به خدای سبحان میباشد که جای خود داشته و بعداً بحث خواهیم کرد.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-12-2
🔸 پیش‌آگهی کلاس آموزشی آثار و اندیشه‌های مهندس مهدی بازرگان
🔹 مرحوم مهندس مهدی بازرگان، پدر روشنفکری دینی ایران، مردی آزادمنش، آزادی‌خواه، خداجو و دردمند و دغدغه‌مند در مسیر آزادی، فلاح و رستگاری انسان بود.
🔹 اندیشه‌ها و آثار او، تلفیقی از ایمان، عقلانیت، و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، همچنان الهام‌بخش مسیر تفکر و عمل در جامعه ماست.
@Bonyadbazargan
📌 بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان در راستای آشنایی و تأمل هرچه عمیق‌تر در آثار و اندیشه‌های آن مرحوم، قصد دارد کلاس آموزشی مجازی با موضوع:
تحلیل و فهم مجموعه آثار ۱۵
(با تمرکز بر انقلاب: کوبا، هندوستان، ایران) را برگزار کند.
📌 سخنران:
آقای مجید شیعه‌علی
📌این فراخوان به عنوان پیش‌آگهی این برنامه آموزشی منتشر میشود. اطلاعات تکمیلی شامل زمان، نحوه ثبت‌نام و جزئیات برگزاری، متعاقباً اعلام خواهد شد.
📌 از علاقه‌مندان به اندیشه‌های دینی نوین و دغدغه‌مندان آینده فرهنگی و فکری جامعه دعوت میشود با ما همراه شوند.
بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان
@Bonyadbazargan
🔸 پادشاه هرقدر خوب باشد از پيغمبر برگزيده‌ی معتمد خدا كه نمی‌تواند داناتر و دلسوزتر و عادل‌تر و تواناتر باشد.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مدافعات
🔹 مجموعه آثار (۶)
🔹 ۱۴ اسفندماه ۱۳۴۲
@Bonyadbazargan
📌 با هر خوش‌بينی كه خواستيم به استبداد نظر كنيم و از هر دری كه وارد شديم تا راه دفاعی براي آن و دلخوشی و اميدی برای خود بيابيم توفيق نيافتيم.
📌 اگر استبداد و خودرأیی می‌توانست چيز قابل قبول و خوبی باشد خدا به پيغمبرش سفارت نمیكرد:
📌 وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ
📌 و در تعريف مومنين نمی‌فرمود:
📌 وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ
📌 نه پيغمبراسلام و نه علی عليه‌السلام، با همه تأييدات الهی و عصمت ذاتی و عدالت و نبوغ و دانش و بينشی كه داشتند، با وجود اعتماد و اطاعت كاملی كه بر مومنين فرض بود، هيچكدام با خودرأيی و تحكم و فاعل مايشائی حكومت نكردند.
📌 هميشه مشورت با مردم و تبعيت از نظر اكثريت میكردند.
📌 مواردی در تاريخ نشان میدهد كه عقيده و ميل آنها خلاف عملی بوده است كه به پيروی از آراء مومنين اجراء نموده‌اند
📌 (مثال: خروج از مدينه و جنگ احد ، قبول حكميت در جنگ صفين).
@Bonyadbazargan
🔸 تأسف به گذشته و ترس از آینده را برای خود و خیال بد را برای همنوع از خویشتن دور نمایید.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 ارمغان فرنگ
🔹 مجموعه آثار (۴)
@Bonyadbazargan
📌 اصلی است مسلم که برای پیشرفت در زندگی، قلب بشاش و خاطر با طراوت لازم است، نه روح پژمرده.
📌 کار، با نشاط قلب باید انجام شود.
📌 نگوییم چون در هر محله پاریس ده سالون سینما، ۵ تئاتر، ۴ دانسینگ یا چند کاباره وجود دارد، در تهران هم همین کار را بنماییم. نه!
📌 ببینیم علل پژمردگی و غمناکی هموطنان ما و همچنین خودمان وقتی در ایران ماندیم، چیست.
📌 واضح است که بدن سالم و جیب
پُر پول زمین مساعدی برای نشو و نمای نهال نشاط فراهم میکند، ولی زمین و آب تنها کافی نیست.
📌 آب ممکن است هدر رود و زمین را علف هرز تصرف نماید.
📌 باغبان نیرومند لازم است.
📌 وقتی سلامتی و رفاه مالی حاصل شد، علف‌های هرز مثل حسد و کینه، که بدبختانه در تمام ادوار در قلوب ایرانیان ریشه دواند و هر جوانه خدمتگزاری و افتخار ما را مثل خواجه نصیرالدین طوسی، فردوسی، امیرکبیر، قائم‌مقام و صدها امثال ایشان را خشکانده است، باید خارج نمود.
📌 باغبان محبت و برادری، این افکار و سلیقه‌های مشوش را به‌هم پیوند زده، روابط افراد را براساس رأفت و نجابت بگذارد.
📌 پدر درخانه، معلم در مدرسه، آژان درکوچه و رئیس در اداره (وقس علیهذا) به کوچکتر خود قدرت‌فروشی ننمایند، به‌چشم محبت و برادری نظر کنند و رفیق ازسیمای دوست چین خستگی را بادست کمک پاک نماید.
📌 هرکس در وضع و حال خود متعهد باشد، ذکر نعم موجود کرده، تأسف به گذشته و ترس از آینده را براي خود و خیال بد را برای همنوع از خویشتن دور نماید.
📌 حتی‌المقدور تخم سرور و شادی یعنی عشق به زندگی را در اطراف بپاشد.
📌 به این ترتیب نهال شادی و عشق قوت یافته و مشکل‌ترین کار؛ یعنی عالی‌ترین ایده‌آل با خندان‌ترین روی انجام خواهد گرفت.
@Bonyadbazargan
🔸 توبه کنیم که دیگر کینه و دشمنی را میان خود راه ندهیم
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 قیمتی‌تر از نفت
🔹 مجموعه آثار (۴)
@Bonyadbazargan
📌 اگر روزی به فارس به زیارت تخت جمشید رفتید، قبل از آنکه وارد کاخ آپادانا و کاخ صدستون و سایر کاخ‌ها و آثار بزرگترین سلاطین ایران بشوید، در صعود از پلّه‌کان‌های صفه تخت‌جمشید، بر دیوار جنوبی صفه، اولین لوحه بزرگی که جلب نظر شما را خواهد کرد، این عبارت را که به خط میخی نقر شده و داریوش برای نیاکان خود به وصیت گذاشته است، خواهید خواند:
📌 «داریوش شاه گوید:
📌 من از آهورامزدا درخواست حمایت دارم...آهورامزدا این سرزمین را از کینه و از خشکسالی حفظ کند. نه سال بد و نه کینه و نه دشمن و نه دروغ به این سرزمین نیاید...».
📌 حال اگر ما می‌خواهیم به یاری خدای یکتا کشورمان به مجد و عظمت کشور نیاکان‌مان برسد، باید از آنچه داریوش می‌ترسید احتراز نماییم
📌 و توبه کنیم که دیگر کینه و دشمنی را میان خود راه ندهیم، بزرگ باشیم، بزرگ ببینیم و بزرگواری بکنیم.
@Bonyadbazargan
🔸 اسلام‌ستیزان و تجارت‌پیشگان مانع نگاه تاریخی به حسین (ع)
🔹 احمد زیدآبادی
🔹 روزنامه هم‌میهن- بخش پایانی
🔹 ۱۱ تیرماه ۱۴۰۴
@Bonyadbazargan
📌 وقتی فارغ از پیش‌داوری‌های متعصبانه با تاریخ اسلام روبه‌رو می‌شوید، با چهره‌های گوناگون، با خلفای راشدین، ماجراهای زمان قتل عثمان، درگیری‌های امام علی، صلح امام حسن، ماجرای امام حسین، امام سجاد و دیگران، آنگاه به‌‌راحتی درمی‌یابید که با انسان روبه‌رو هستید.
📌 انسان نیز همین موجودی است که از گوشت، پوست و استخوان است؛ انسانی که رنج را می‌فهمد، ترس را می‌فهمد، عظمت را درک میکند، تحقیر شدن را حس میکند، و در عین حال به حفظ عزت خود نیز واقف است.
📌 از این زاویه، با انسانی مواجه می‌شوید که تمام این دغدغه‌ها را با خود دارد.
📌 حسین، به حالی می‌افتد که هنگام رفتن بر سر قبر پیامبر حتی دو نفر دو طرف او را می‌گیرند.
📌 در این موقعیت بسیار خطیر است که فرد چه تصمیمی بگیرد. حتماً بسیار باید فکر کرد. قطعاً هم باید گذشته‌ای پربار و تجربه‌مند و نگاه وسیعی به جهان داشت که آن‌گونه انتخاب کرد.
📌 یک چیز برای او مهم بود. یعنی ماجرا بسیار سهمگین بود چون حس میکرد بیعت اجباری حیثیت انسانی را تباه میکند.
📌این خط قرمزی بود که امام حسین(ع) حاضر نبود از آن عبور کند. اما او دائماً به سایر راه‌ها فکر میکرد.
📌 اینکه چگونه می‌توان از این بلا، از این دام، خود را نجات داد.
📌 این دغدغه‌ای کاملاً جدی برای او بود و انتخاب‌هایی هم که کرد اضطراب‌های فراوان به او وارد ساخت.
📌 این نکات برای کسی که حداقل فهمی از طینت آدمیزاد و آن شرایط خطیر داشته باشد، کاملاً روشن است.
📌 بدبختانه ما با دو مانع اساسی در مسیر این‌گونه پژوهش‌ها و فهم‌های تاریخی مواجه‌ایم.
📌 یکی، کسانی هستند که وارد این حوزه شده‌اند، مدعی‌اند و نام‌ها را مصادره کرده‌اند و برخی از آنها خیلی ذهن بسطیی دارند،
📌 اما برخی دیگر با آن تجارت می‌کنند، زندگی می‌گذرانند و در بهترین انگیزه اشک مردم را درمی‌آورند.
📌 اینها گویی مالک این نام‌ها شده‌اند. این خود مصیبتی است.
📌 و آنتی‌تز آن، نیرویی دیگر است که به‌دلایل گوناگون، چه ناآشنایی چه نفرت تاریخی، چه واکنش به رفتارهای چند دهه اخیر گروه اول، با دین به‌ویژه اسلام، سر ستیز دارند.
📌 این گروه نیز می‌کوشد با ارائه چهره‌ای مشوش و تحریف‌شده از تاریخ، بر همان طبل بکوبد.
📌 اگر کسی بخواهد با نگاهی منصفانه بنگرد، می‌بیند که با جمع‌آوری همین پسماندهای تاریخی می‌کوشند کلیت تاریخ را تخریب کنند.
📌 در ماجرای امام حسین(ع)، رنج او حتی از رنج مسیح نیز بیشتر است.
📌 چراکه مسیح تنها بود، صلیبی بر دوش کشید، شلاق خورد، مسخره شد و مصلوب گشت، اما حسین با تمام موجودیت‌اش پا به میدان گذاشت.
📌 نکته مهم این است که او هیچ‌گاه جمله‌ای نظیر آنچه مسیح گفت که خدا او را واگذاشت و رها کرد، بر زبان نمی‌آورد.
📌 عمده‌ترین دلیل پایداری‌ام، چه در سال ۱۳۷۹ که شرایط برایم دشوار بود و چه در سال ۱۳۸۸ که شرایط بسیار سخت‌تر بود، دقیقاً الهامی بود که از آنجا دریافت کرده بودم. ایستادگی، در حد توان خودم، با صبوری، برآمده از همان الهام بود.
📌 اینکه خط قرمزی وجود دارد که نباید از آن عبور کرد. در تجربه من در سطح محدودی مثل تهدید به اعدام یا نگهداری در شرایط سخت بود، اما آنجا آن‌چنان ماجرا عظیم بوده که آدمی حتی شرم میکند که بگوید من هم کاری کرده‌ام.
📌 آنچه امام حسین(ع) انجام داد، از منظر تحلیلی دست‌کم در خوانش کلامی شیعی باید با کنش امام حسن هم هماهنگ باشد.
📌 امام حسن، با وجود نقدهایی که در تاریخ به صلح‌نامه‌اش وارد شده، به آن پایبند ماند.
📌 امام حسین(ع) نیز پس از وفات برادرش و مرگ معاویه، به پیمان وفادار ماند.
📌 در اینجا فهم منطق موقعیت بسیار مهم است. صلح امام حسن از موضع یک حاکم است چون می‌خواهد جامعه را حفظ کند، پایداری حسین از موضع یک انسان فاقد جایگاه حکومتی است و می‌خواهد شرافت خود را حفظ کند.
📌 مرز این‌دو روشن است و چنانچه با هم خلط شود، سبب گمراهی میشود.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-09-3
🔸 علت دستگيری ۵۳ نفر ليسانسيه و ديپلمه
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه
🔹 مجموعه آثار (۳)
🔹 ۲۱ مهر ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 به‌طوريکه " لاله " رفيق قدیم و شریک " اِما " یکی از ۵۳ نفر که اخيراً پس از چهار سال و خرده‌ای حبس مشمول حکم عفو عمومی شده است، حکایت میکرد و در مدت زندان شنيده و فهميده بود؛
📌 شروع عمل از مقاله‌ای شد که در یکی از مجلات فرانسوی یک نفر کمونيست نوشته و در زمينه فعاليت‌های کمونيسم، اشاره به‌وجود حزب مخفی در ایران نموده بود.
📌 ترجمه‌ی این مقاله به وسيله وزارت‌خارجه به اطلاع شاه می‌رسد و مختاری رئيس نظميه مأمور کشف آن ميگردد.
📌 پس از تحقيقات و اقدامات زیاد و در اثر افشائات یک نفر روسی ایرانی‌الاصل که ظاهراً شيک‌وضع نيز بوده است، پليس سيزده نفر از رشتی‌ها را که سابقاً در دوره ميزا کوچک‌خان و بلشویک‌ها انتساب به کمونيسم پيدا کرده بودند، دستگير مينماید.
📌 ولی این عده کاملاً بی‌تقصير و تمام فعاليت‌شان قبل از پهلوی و مشمول قانون مرور زمان بودند!
📌 مدتی امر بدین منوال ميگذرد و روسها یک نفر بهنام محمد شورشيان را تربيت کرده بودند، که به‌طور قاچاق دایماً به ایران می‌آمده و عمليات و دستوراتی انجام ميداده؛
📌 از جمله مدتی در کارخانه کازرونی اصفهان به اسم ... کارگر شده و
پس از آنکه ميان کارگران نارضایتي از کمي حقوق و فکر گروگيري و اعتصاب را رسوخ داده، رفته است.
📌 دفعه‌ی اخير شورشيان دستور داشته است به تهران آمده و در چهارراه حسن‌آباد شخصی با عينک دودی و نشان معين بهنام اميری را ملاقات نماید.
@Bonyadbazargan
🔸 بازگشت به قرآن، بازگشت به خداست و بازگشت به خود و بازيابی خود.
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 بازگشت به قرآن(۱)
🔹 مجموعه آثار (۱۸)
@Bonyadbazargan
📌 " کاپيتال" و قرآن
📌 برای كمونيست‌ها مبدأ و مبنا، كتـاب «سـرمايه» (كاپيتـال) بـوده و هـست كـه تغييـر و تكاملش داده‌اند.
📌 اما مرجع ما قرآن است كه معتقديم از منشأ آفرينش و فطرت نازل شده و مافوق زمان و مكان و شخص است، احتياج به تكميل و تغيير ندارد والاّ در اصالت و اعتبارش شك خواهيم داشت،
📌 حرفش را هم نبايد بزنيم و آن كس كه آن را برای تذكر و توجه ما نازل كرده، به همان صورت ثابت و لايزال، نگاهداشته و گفته است:
📌 إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ
📌 ما هستيم كه بايد برای جوابگويی به‌حوادث جاريه و امور تازه به تازه از خـوان بی‌انتهای آن، مطالب و مايحتاج خود را درآوريم.
📌 نامش را قرآن گذاشته و خواسـته‌انـد
دائماً آن را قرائت كنيم وبه‌مصداق "وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ" آسانش ساخته‌اند تا به ياد بياوريم و دستور بگيريم.
📌 بـا " لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ خواسته‌اند جواب مسائل دنيا و آخرتمان را با تفكر در آن بيـابيم.
📌 ملامت‌مـان كـرده‌انـد که:
📌 أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
📌 بنابراين برای خير دنيا و خير آخرت رو به قرآن می‌آوريـم
📌 بازگشت دسته‌جمعی به قرآن، به‌خود قـرآن نه به قرآن دلخواه خودمان و به‌خاطر خودمان؛
📌 بازگشت به قرآن اولاً بـرای معرفـت و اخلاص و بندگی و تقرب به خدا يا تأمين آخرتمان؛
📌 ثانياً برای دنيا به منظـور دريافـت جواب مسائل و مطالب روزمره‌ی ملی و جهـانی، خـروج از اختلافـات و اشـكالات و ابهام‌های فعلی،
📌 خلوص اسلام از ناخالصی‌ها و التقاط‌ها و ناسازگاری‌هـا و جلـوگيری از انحراف‌ها و اختلاف‌های بعدی.
📌 بازگشت به قرآن، بازگشت به خداست و بازگشت به خود و بازيابی خود.
@Bonyadbazargan
🔸 جيب‌بری و چپاول و تطاول سربازان روس در تهران
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 یادداشت‌های روزانه - مجموعه آثار (۳)
🔹 ۱۴ مهر ۱۳۲۰
@Bonyadbazargan
📌 در تهران از روز استعفای شاه قشون انگليس و روس جایگير شده‌اند.
📌 انگليس‌ها در جاده دوشان‌تپه نزدیک کارخانه مسلسل‌سازی هستند و روسها قسمتی بيرون دروازه قزوین و قسمتی هم در قصر قجرِ شمال تهران.
📌 نفرات انگليسی که همه‌جوره هستند (انگليسي و زالندی، هندی، مالزین و غيره) اعيان‌وار در شهر ميگردند.
📌 خرید می‌کنند؛ در کافه‌ها و سينماها تفریح و بدمستی می‌کنند و گاهی اوقات با زن و مرد شوخی.
📌 سربازان روسی در شهر کمتر دیده میشوند. ظاهراً معقول‌ترند و شاید علت نيامدنشان بی‌پولی باشد، ولی ضمناً دست از عادت وطنی برنمی‌دارند و مخصوصاً شب‌ها آنچه لازمه‌ی طبيعت خاص ایشان است، نشان می‌دهند.
📌 جلوی مردم و اتومبیل‌ها را گرفته رسماً مطالبه سيگار و پول و ساعت می‌نمایند و این عمل در خيابان شميران زیاد اتفاق می‌افتد.
📌 حتی اخيراً دکتر سجادی را که وزیر طرق است، لخت کرده‌اند.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-05
🔸 جامعه‌های متمدن و انقلاب‌ها در رابطه با عاشورا
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 در منطق و معمول گذشته لازمه‌ي امنيت جامعه و حفظ نظام یا بقاي ملك و رعيت، حضور یك نيروي نظامی یا انتظامی مطمئنِ مسلط بوده است و به عبارت دیگر اعمال زور و حاکميت یك طرفه، یا جبر.
📌 هابز نياز جوامع بشری را به جبر و به قوه‌ی قهریه ناشی از این می‌دانست که:
📌 "هر یك از اعضای جامعه فطرتاً مایل به کسب منافعی است که جامعه قادر به تأمين تمامی آنها براي همه... نيست، هر کدام سعی در نابودی دیگری یا سلطه بر او خواهد داشت...
📌 در چنين حالتی تشكيلات اجتماعی موظف به تسلط بر افراد و مهار کردن خشونت فطری آنان میباشد.
📌 « خلاصه آنكه در جوامع مورد اطلاع و آزمایش و بررسی آنها چيزی جز تحميل منافع، اجبار به پذیرش نظام و توقع انضباط و اطاعت وجود نداشته است.
📌 رفته رفته در مقابل نظریه‌ی قدیم که عامل انسجام جامعه را استفاده از زور می‌شناخت نظریه‌ی دیگري به وجود آمد که "علت بقای جامعه را وحدت ناشی از ارزش‌های مشترک می‌شناسد
📌 به این ترتيب با تحول‌هائی که در اثر تجربه و تحقيق عاید بشریت متمدن شده است نظام اجتماعی "جبر" جایش را به نظام "ارزشی" داده است
📌 منظور از ارزشها هر گونه معتقدات دینی، فكری فرهنگی یا اخلاقی، عاطفی و سنتی، اعم از حقيقی یا خرافی است که مورد قبول و علاقه اکثریت افراد جامعه یا گروه موثر جامعه قرار گرفته و پابند به آن باشند.
📌 مهمترین عملکرد و قاعده "نظام ارزشی" جامعه مشروعيت و مقبوليت بخشيدن و بهره‌برداری از قدرت است، یا اعتباردادن به قدرت و حكومت.
📌 توانائی حكومت در تضمين اعتماد نسبت به نظام قدرت تنها متكی به استفاده از زور نيست، زیرا زور تنها به‌عنوان حربه نهائی به‌کار گرفته میشود.
📌 اما در دست داشتن انحصار استفاده مشروع و قانونی از زور، به حكومت این امكان را میدهد که بتواند با بهره‌برداری از جبر، اما بدون ارتكاب به‌زور که نوع افراطی جبر است، به اداره جامعه بپردازد.
📌 در واقع جبر به‌معنای ممانعت از اعمال افراد، شامل ابزاری از قبيل تهدید، اخطار، حبس، جریمه و در نهایت به کار بردن زور است.
📌 و از آنجائی که یكی از اهداف ایجاد نظام اجتماعی، بر اساس اشتراك و وحدت ارزشها، افزایش امكان فعاليت مفيد افراد در محيطی امن و قابل اعتماد میباشد، زور به عنوان حافظ اعتبار حكومت، با وسواس فراوان و به‌ندرت مورد استفاده قرار میگيرد ...
📌 استفاده از زور تنها زمانی مشروع و مجاز شناخته میشود که با معيار و ارزش‌های مشترك جامعه سنجيده شود...
https://telegra.ph/NAI-07-04-4
🔸 ریشه‌های عاشورا
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 ریشه اصلی و اوليه حرکت سيدالشهداء که پدیده عاشورا را به وجود آورد یك چيز بيشتر نبود،"امتناع از بيعت و وليعهدی یزید".
📌 اگر این مسئله پيش نيامده چنين تكليفی نمی‌شد یا میشد ولی حضرت آن را می‌پذیرفت، قطعاً حرکت و دعوت و شهادتی رخ نمی‌داد و عاشورائی به‌وجود نمی‌آمد. یا اگر چيزي پيش می‌آمد واقعه به‌صورت دیگري می‌بود.
📌 ریشه ابتدائی عاشورا بيشتر امتناع و اندیشه بود تا حرکت و عمل. سكوت بود و خشونت نبود. به قول اقبال لاهوری" لاالهالاالله " بود که آغاز "کلمه‌ي طيبه" است.
📌 همان چيزي بود که امام حسن(ع) پيش‌بينی آن را نموده و معاویه تعهد عدم انجامش را در صلح‌نامه به‌گردن‌گرفته بود.
📌 حرکت دوم سيدالشهداء در زمينه عاشورا وقتی آغاز گردید که یزید به کرسی خلافت نشسته و پدرش مرده بود.
📌 مردم کوفه، از کوچك و بزرگ به حضرت نامه‌ها نوشته شكایت از ظلم و فساد نموده و دعوت از حسين بن علی (عليهم السلام) براي حكومت بر آنها و اداره جامعه‌شان کرده و تكرار نموده بودند که: به سوی ما بيا که ما را امامی نيست و اميد است که خداوند در سایه تو ما را به سوي حق رهبری کند و در پناه حق متحد سازد.
📌اگر ریشه اول عاشورا نفی استبداد بود و دلالت بر اعتقاد به‌آزادی و اختيار انسان، در برابر آمرین و غاصبينی که مدعی مقام خدائی هستند، داشت
📌 ریشه دوم حكایت از اعتقاد امام به‌حاکميت مردم بر سرنوشت و مدیریت خویش، سرچشمه میگيرد.
📌 ریشه اول در مفهوم امروزی و اصطلاحات متداول ما جنبش ضداستبدادی بود. آزاديخواهی و آزادگی یا ليبراليسم بود و ریشه دوم مفهوم حاکميت ملی یا مردمی را دارد که دموکراسی می‌گویند.
📌 ريشه سوم، دعوت و دفاع
📌 برخورد با حربن یزید ریاحی نقطه عطفی نه تنها در زندگی و سرنوشت شخص او گردید بلكه نقطه عطف و مفصلی نيز در قضایای عاشورا بوده جریان را در مسير تازه‌ای می‌اندازد که ریشه سوم شجره طيبه حسينی میباشد.
📌 برنامه عاشورا از این به بعد شامل دو قسمت یا دو نوع عمل میشود:
📌 ۱. آشنا ساختن مردم به مكتب، اثبات حقانيت مكتب و معرفی معلمين واقعی مكتب، که در قالب دعوت و اتمام حجت صورت میگيرد.
📌 ۲. پرده‌برداری از نفاق و نيرنگ متوليانِ دیانت و امت و سلب مشروعيت از مدعيان خلافت و حكومت، که همراه با شجاعت و مظلوميت کاروان نبوت بوده و به‌دست خود آنها انجام میگردد.
📌 سيدالشهداء و خاندان و یاران او که شاگردان و پيروانش هستند، با رفتارها و پندار و گفتارهای خود نمونه‌ها و الگو و درس از رسوم انسانيت داده دوستان و دشمنان حاضر و ناظر در صحنه‌های کربلا و عزاداران و شنوندگان بعدی را به آنچه رسم مسلمانی و دستور قرآنی است دعوت میکردند.
📌 از آن جمله است برخورد جوانمردانه با حر ریاحی که منجر به بازگشت او به خدا و به اردوی صلحا و شهداء میگردد،
📌 به ميان آب فرات رفتنِ حضرت عباس سقای لب‌تشنگان اهل‌بيت و جرعه ننوشيدن او به‌احترام برادر و کودکان و بانوان و یاران،
📌 خودداری مسلم‌بن‌عقيل از قتل ناجوانمردانه و سهل و ساده ابن‌زیاد در خانه‌ی هانی‌بن‌عروه که اگر مبادرت به آن می‌نمود هيچ یك از مصائب و دست نزدن به جنگ فجایعی که داستان عاشورا را ساخته است به وقوع نمی‌پيوست
📌 و کشتار و قصاص مسلمانان و مردم قبل از اقدام آنان به‌حمله و تجاوز و منتهای کوشش برای حل مسالمت‌آميز غائله و انصراف از خونریزی و گناه
📌 و به‌طور خلاصه اعمال و احوال و فضائلی که پرده‌های درخشان جریان عاشورا را نقاشیِ جاویدان کرده
📌 و دست آخر پس از دعوت‌ها و اتمام حجت‌ها و برای امتناع از قبول ذلتِ منتهی به‌جنگ دفاعیِ سراسر شجاعت و شهامت از جان و ناموس و از شرافت و مكتب گردید.
این دو عمل یعنی دعوت و دفاع که پس از امتناع از بيعت یزید و اجابت کوفيان صورت گرفت نيز از ریشه‌های عاشورا میباشد.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-04-2
🔸 عاشورا یا مکتب انقلاب
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 در انقلاب مشروطيت ایران و در جریان مبارزات ضداستبدادی و ضداستعماری بعدي، بهره‌برداری از عاشورا دگرگونی و عمق و وسعت محسوس یافت،
📌 واقعه‌ی کربلا با شهادت و اسارت‌های آن الهام‌بخش قيام‌های مظلومين و محرومين و الگوي انقلاب‌های ملل زیرفشار و اختناق می‌گردید.
📌 دکتر علی وردی استاد سابق جامعه‌شناسی در دانشكده حقوق بغداد در کتاب "وعاظ السلاطين"، شيعه را اقليت مبارز مسلمانان خوانده و تَشَيُع "نيم قرن قبل" را آتشفشان خاموش (برکان الخامد) می‌دانست
📌 دکتر شریعتی در سخنران‌ها و در کتاب‌هایش و در تدوین مكتبش، استفاده سرشار از قيام کربلا و از شهادت مردان و اسارت زنان نموده آن جذبه و غوغای قبل از پيروزي انقلاب و فرهنگِ شهادت را در ميان جوانان و روشنفكران ایران و سایر مسلمانان به‌وجود آورد.
📌 در زمان عبدالناصر، مسافری که تصادفاً در روز سالگرد انقلاب مصر حضور داشته است تعریف میکرد که روز رژه آرتش روی تانك‌های شرکت کننده در جنگ، اسامی شهدای نامدار کربلا را گذاشته بودند.
📌 البته بيش از هرجا و هر زمان، انقلاب اسلامی ایران و تداوم آن در جنگ با عراق، برخوردار از "ميوههای عاشورا" شده و از علائق و عقاید مردم شيعه بهره‌برداری کرده است.
📌 در راهپيمائی‌های قبل از پيروزی انقلاب یكی از شعارهای رائج و موثر جمله‌ی "نهضت ما حسينيه،رهبر ما خمينیه" بود. و در تدارك و تحریك مردم برای جنگ و حمله به‌عراق، فورمول "برای فتح کربلا، پيش به‌سوی جبهه‌ها" به‌کاربرده میشد
📌 و می‌دانيم چه نفوذ و نقش بزرگی به‌طور سيستماتيك به مجالس روضه‌خوانی و مراسم و مظاهر تعزیه‌داری حتی در ستادهاي جنگی و تا آخرین ساعات حمله داده میشد.
📌 اسم رئيس جمهور و فرماندهی عراق را که صدام حسين است تبدیل به صدام یزید کردند و آرتش و سپاه ایران را آرتش اسلام در جنگ با کفر می‌ناميدند تا سپاهی یا بسيجی خود را سربازی از سربازان سيدالشهداء، با همه‌ی عشق و ایمان و انتظار فردوسِ جنان، بداند و عاشقانه تن به‌شهادت بدهد.
📌 در مواجهه با شاه و آرتش او، در آن زمان‌که مبارزین عِدّه و عُدّه چندان نداشته و درگيري مسلحانه به‌مصلحت دیده نشده بود، از حربه‌ی واقعیِ سيدالشهداء و منادیان مخلص راه خدا استفاده میکردند که حقانيت همراه با مظلوميت شهادت است و در ضرب‌المثل "پيروزي خون بر شمشير" منعكس شده بود
📌 بارزترین صحنه‌ی آن ميدان ژاله تهران در روز جمعه‌ی سياه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، و بستن انبوه حاضرین بی‌گناه و بی‌سلاح به‌رگبار مسلسل هليكوپتر، بود.
📌 درهرحال، درست یا نادرست، و منطبق یا مخالف با هدف و شيوه‌ی امام حسين، پيروزی انقلاب اسلامی ایران و همچنين تداوم انقلاب و جنگ پرحماسه با عراق، تماماً مدیون کربلا و ميوه‌چين عاشورای سيدالشهداء است.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-02-7
🔸 ميوههای عاشورا
🔹 روضه‌خوانی و خواص آن از نظر شيعيان
🔹 مهندس مهدی بازرگان
🔹 مجموعه آثار (۲۶)
🔹 ۱۳ مهر ۱۳۶۳
@Bonyadbazargan
📌 سوگواری بر مصيبت کربلا، وسيله‌ای است برای بخشودگی گناهان از طرف خدا و خاصيتی که از زمان آدم‌ابوالبشر شروع شده و تا قيامِ قيامت ادامه دارد.
📌 البته در این زمينه، غلوّ و سوءاستفاده‌هائی که به‌عمل آمده بسيار بوده‌اند کسانیکه تصور یا ادعا داشته‌اند که میتوانند مرتكب هرگونه خلاف و خطا گردیده با یك قطره اشك‌ریختن یا شرکت در مجالس و دستجات به‌بهشت بروند.
📌 شاید بتوان گفت تٲثر و اشكی هم که روی احساساتِ انسانیِ صرف و رقتِ قلبِ بشری دست داده، خالی از معرفت خدا و جاذبه‌ی احوال و اهداف امام و اصحاب باشد و به‌خاطر خدا انجام نگردد، آن اثر و آتيه را نخواهد داشت.
📌 ضمن آنكه تذکر و توصيف داستان‌های عاشورا و به‌نمایش گذاردن فضائل و فداکاری‌های شهداء و اسراء، با رنج و بلاهائی که در راه معشوقِ اعلای همه‌ی فطرت‌ها از جان و جسم پذیرا شدند، چه بسا که تارهای نهفته دلهائی را به‌نوازش و لرزش درآورده ایجاد عشق و اشك نماید و موجب عاطفه و عرفان گردد.
@Bonyadbazargan
📎 متن کامل یادداشت را در لینک زیر مطالعه فرمایید:
https://telegra.ph/NAI-07-02-5