9811
✔️لینک کانال مکاشفات علوم غریبه @chanal_mokashefat_mavara
فیروزه:
فیروزه سنگی است قیمتی به رنگ آبی آسمانی که بهترین نوع آن در نزدیکی نیشابور بدست می آید. به سبب وجود اندکی مس در ترکیب شیمیائی متشکله آن به رنگهای آبی و سبز در طبیعت یافت می شود.
به سنگ فیروزه ای که دارای رنگ روشن است (چغاله) و به سنگ فیروزه¬ای که دارای رنگ کاملاً طبیعی فیروزه ای باشد (طفول) و به سنگ فیروزه ای که دارای رنگ کاملاً طبیعی باشد (فیروزه شجری) میگویند.
برليان
قدمت تاریخی سنگ فیروزه نیشابور :
بر اساس شواهد تاریخی قدیمی ترین سنگ فیروزه جهان که بدست انسان تراش داده شده است از عمق 3/5 متری زمین در بیست کیلومتری نیشابور کشف شده است که بر روی کمربند یه اسکلت انسانی 5500 ساله قرار داشته است.
انواع فیروزه نیشابور :
عجمی : گرد و درشت و دارای فیروزه خالص به رنگ آبی سیر که گران ترین فیروزه دنیا می باشد.
عجمی نیم رنگ : از نوع قبلی کم رنگ تر است.
عربی : رنگ آبی سیر ، تخت و صاف می باشد.
توفال : مانند فیروزه عربی است و فقط لایه نازکی از فیروزه در روی سنگ وجود دارد.
فیروزه چغاله : مانند فیروزه عجمی است به رنگ آبی کم رنگ.
فیروزه شجر : فیروزه ای دارای رگه می باشد.
فیروزه شکوفه : فیروزه ای که ریز ریزتر از
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
احکام کواکب سیاره و علم اسطرلاب
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
اسطرلاب زیبا با کیفیت عکس
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
شرح بیست باب اسطرلاب
دستنویس، کتابخانه دانشگاه کالیفرنیا
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
علم اعداد در مسائل رملی و اسطرلاب ( زایچه )
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
مجموعه پنج رساله :
تحفه ی شاهدی ( نصاب ترکی ابراهیم دده )
رسائلی در اسطرلاب و هیئت از ابوعلی صوفی و قاسمعلی قاینی و غیره...
خطی...
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
کاربردهای اسطرلاب
برای این ابزار بیش از ۳۰۰ کاربرد مطرح کرده‌اند.
از کاربردهای زمان اسلامی آن می‌توان به قبله یابی و تعیین ساعات اذان‌ها اشاره کرد. کاربرد عملی این ابزار برای تعیین ظهر شرعی بوده‌است. در زیر به برخی از کاربردهای نجومی اسطرلاب اشاره شده‌است:
نمایش آسمان در لحظه دلخواه
محاسبه زمان طلوع و غروب اجرام آسمانی در زمان دلخواه
اندازی‌گیری فواصل و ارتفاعات با روش‌های هندسی و مثلثاتی
محاسبه مکان اجرام آسمانی در آسمان
تعیین زمان از طریق مشاهده اجرام آسمانی
تعیین طول روز و طول شب.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
محاسبات
در شکل بالا ، زیر محاسبه صفحه مُقَنطَرات که در مقیاس سدسی است، نشان داده شده‌است.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
نوشته های قدیمی در اسطرلاب
در ایران و جهان اسلام دانشمندان بسیاری رساله‌ها و کتاب‌هایی دربارهٔ مبانی نظری و نحوه کار با اسطرلاب نوشته‌اند از جمله:
۱العمل بالاسطرلاب، یا صنعه الاسطرلاب و العمل به، از ماشاءالله یهودی.
۲العمل بالاسطرلاب المسطح، از ابراهیم بن حبیب.
۳العمل بالاسطرلاب، از محمد بن موسی خوارزمی.
۴العمل بالاسطرلاب، از احمد بن عبدالله مروزی
۵العمل بالاسطرلاب، از علی بن عیسی منجم.
۶برهان صنعه الاسطرلاب، از محمد بن صباح و ابراهیم بن صباح.
۷رساله فی عمل الاسطرلاب، از محمد بن موسی بن شاکر.
۸رساله فی العمل بالاسطرلاب، از حامد بن علی واسطی.
۹رساله فی الاسطرلاب، از ابراهیم بن سنان.
۱۰العمل بالاسطرلاب، از عبدالرحمان صوفی.
۱۱رساله فی صنعه الاسطرلاب و العمل بها، از مسلمه بن احمد مجریطی.
۱۲رساله فی عمل الاسطرلاب، از ابوسعید سجزی.
۱۳رساله فی الاسطرلاب، از کوشیار گیلانی.
۱۴رساله دوائر السماوات فی الاسطرلاب و رساله فی الاسطرلاب، هر دو از ابونصر منصور بن عراق.
رساله فی صنعه الاسطرلاب بالطریق الصناعی، از همو.
مقاله فی منازعه اعمال الاسطرلاب، از همو.
کتاب فی العمل بالاسطرلاب، از ابن سمح.
العمل بالاسطرلاب و ذکر آلاته و اجزائه، از ابن صفار.
اختصار علم الاسطرلاب، از ابن مشاط سرقسطی.
رساله فی علم الاسطرلاب، از بیرونی.
استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب، از همو.
الدرر فی سطح الاکر، از همو.
معرفةالاسطرلاب معروف به شش فصل، تألیف محمد بن ایوب طبری
عمل والالقاب، تألیف محمد بن ایوب طبری
بیست باب در معرفت اسطرلاب، از خواجه نصیرالدین طوسی.
رساله در ساختن اسطرلاب، از غیاث‌الدین جمشید کاشانی
همچنین در برخی کتاب‌های نجومی در فصل یا فصل‌هایی به اسطرلاب و چگونگی کار با آن پرداخته شده‌است. از این جمله‌اند:
المدخل الی علم احکام النجوم از ابونصر قمی،
افراد المقال فی امر الظلال از بیرونی،
التفهیم لاوائل صناعه التنجیم از همو،
روضه المنجمین از شهمردان بن ابی الخیر رازی
جامع المبادی´ و الغایات فی علم المیقات از ابوعلی مراکشی.
دربارهٔ انواع ویژه اسطرلاب نیز رساله‌هایی نوشته شده‌است، از جمله:
رساله فی الاسطرلاب المسرطن، از ابوسعید سجزی.
الاسطرلاب الزورقی، از همو.
رساله فی الاسطرلاب السرطانی المجنح، از ابونصر عراق.
رساله فی الاسطرلاب السرطانی المجنح، از محمد بن نصر بن سعید.
رساله فی عمل الاسطرلاب المسرطن، از ابونصر احمد بن زریر.[۶]
کتاب‌الزیج، از بتانی
اسطرلاب بلانضیری عمل محمد ناصر الطوسی سنه۱۱۴۲
اروپائیان در قرن ۱۳ میلادی از راه اندلس اسپانیا و آثار اسلامی اسطرلاب را شناختند.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
انواع اسطرلاب
این وسیله بسته به کاربردهایی که دارد در انواع مختلفی ساخته می‌شده‌است. از آن جمله می‌توان به اسطرلاب کالتام، توماری، هلالی، چلیپایی، ذورقی، قوسی، جامعه جنوبی، رصدی، شمالی، کروی، مسطح خطی، ثلثی و صلیبی اشاره کرد.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
ابوریحان بیرونی در رسالهٔ «إفراد المقال فی أمر الظلال» نظر حمزه اصفهانی را در کتاب «الموازنة» رد کرده و به فرض رواج این کلمه در زبان فارسی، آن را برگرفته از تعریب واژهٔ یونانی اسطرلابوس می‌داند که در آن اسطر (star) به معنی ستاره است، همانند واژه‌های astronomy و astrology (که در ریشهٔ یونانی آن‌ها تردیدی وارد نشده) و اشاره می‌کند که این وسیله در زمانی که هیچ جای دیگری وجود نداشته، در صنعت و کتب قدیمی آن‌ها یافت می‌شده‌است. وی اضافه می‌کند که مردم مشرق زمین اسطرلاب را نمی‌شناخته‌اند و از سایه برای این منظور استفاده می‌کرده‌اند.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
در کل از این ابزار برای سنجش ارتفاع، سمت، بعد و میل خورشید و ستارگان، تعیین وقت در ساعات روز و شب، قبله و زمان طلوع و غروب آفتاب استفاده می‌شده و ابزاری در مبحث تاریخ ابزارهای زمان بوده‌است که برای کاربردهای دیگر نیز به‌کار می‌رفته.
بر طبق اسناد به‌دست آمده در ماوراءالنهر، این دستگاه را «استاره‌لاب» می‌گفتند. «استاره» یا «استره» که یونانیان «استاریوس» می‌نامند، همان ستاره و نام ایرانی است و «لابیدن» از مصدر پارتی به معنی «تابیدن» است.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
رساله اسطرلاب 480.3.pdf
نسخه خطی کتابخانه مرکزی. از عبدالرحمان صوفی. تاریخ کتابت 1055ق. برگ 91 ب - 112 ب.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
شرح اسطرلاب در علم هیئت و نجوم
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
بیست باب در علم اسطرلاب
دستنویس، کتابخانه دانشگاه کالیفرنیا
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
مجموعه مشتمل برچند رساله ،ازجمله:
رساله اسطرلاب ابوریحان بیرونی
رساله ابن مسکویه
رساله زوره زرتشت،آذر پژوه...
خطی...
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
مجموعه ای از رسائل حاج محمد کریم کرمانی در تقویم و اسطرلاب
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
در زیر چند کتاب اسطرلاب ارسال کنیم
ان شاء الله
مفید باشه ...
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
آلیاژ اسطرلاب
معمولاً اسطرلاب را از برنج می‌سازند ولی بعضاً هم از مس استفاده شده‌است.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
اجزای اسطرلاب
حلقه:این قطعه دایره‌ای است فلزی که به هنگام کار با اسطرلاب می‌توان آن را به عنوان دستگیره به کاربرد، یا به جایی آویخت. گاه حلقه دیگری نیز که ممکن است فلزی، نخی یا ابریشمی باشد و آن را علاقه می‌نامند، به آن میفزایند.
عروه:این اندام دایره‌ای فلزی است که میان حلقه و کرسی قرار می‌گیرد. این دو (یا سه) اندام امکان چرخش کامل اسطرلاب و قرار گرفتن آن در جهت صحیح به هنگام کار با آن را فراهم می‌آورد.
کرسی: زائده‌ای است بر قوس کوچکی از محیط اسطرلاب که عروه بدان متصل می‌شود.
اُم: ام صفحه اصلی و غیرقابل انتقال اسطرلاب است و دیواره‌ای آن را در برمیگیرد و صفحات دیگر که قابل انتقالند، روی آن قرار می‌گیرند. عرض دیواره به ۳۶۰ تقسیم شده‌است. بر کف این صفحه، چندین دایره که مرکز آن‌ها مرکز صفحه است، رسم شده‌اند، و در هر یک از این دوایر، نام چندین شهر نوشته شده‌است. این صفحه بیشتر برای یافتن جهت قبله به کار می‌رود.
حجره: فضای تهی که از ام اسطرلاب و دیواره آن تشکیل می‌شود و صفحه‌های قابل انتقال اسطرلاب و عنکبوت در آن جای می‌گیرند.
عضاده: یا خط‌کش
صفایح: صفایح اعم از عنکبویته و مقنطرات، صفحاتی دایره شکلند با سوراخی در مرکز دایره که قطب یا محور اسطرلاب از آن می‌گذرد (شکل ۱، شم ۴) و یک فرو رفتگی در نقطه‌ای از پیرامون، برای آنکه به کمک یک برآمدگی در دیواره حجره، در جای خود قرار گیرد و از گردش آن جلوگیری گردد. بر روی هر صفحه، ۳ دایره که مرکز آن‌ها مرکز صفحه است، رسم شده، و هر کدام به ترتیب درازای شعاع نشان دهنده مدارهای رأس‌الجدی، رأس‌الحمل و رأس‌السرطانند. این ترتیب مربوط به اسطرلاب شمالی است؛ در اسطرلاب جنوبی دایره کوچک‌تر مدار رأس‌الجدی و دایره بزرگ‌تر مدار رأس‌السرطان خواهد بود. بر روی صفحات، همچنین دو قطر عمود برهم رسم شده‌است؛ قطر افقی را خط مشرق و مغرب خوانند (نیمه چپ خط مشرق، و نیمه راست خط مغرب است) و قطر عمودی، از کرسی تا مرکز، خط نصف‌النهار است و نیمه دیگر آن خط وتدالارض، یا خط نصف‌اللیل نامیده می‌شود (بیرونی، التفهیم، ۲۹۳؛ نصیرالدین، ۲–۳).
قطب یا محور
شذیه: نشاندهنده‌هایی که به‌صورت پیکان محل ستارگان بر روی عنکبوتیه است و در طراحی‌های متعدد به‌صورت نوک برگ یا منقار پرندگان و … یا متناسب با سمبول صورت فلکی طراحی و ساخته می‌شود.
ثقبه یا سوراخ: که بر روی برآمدگی روی عضاده جهت رصد تعبیه می‌شود. در بعضی موارد امتداد دو سوراخ عضاده را با یک لوله باریک جهت جلوگیری از تزاحم نور محیط هنگام رصد به هم وصل می‌کنند که به این لوله انبویه میگویند.
فرس یا اسبک: که از داخل فطب عبور می‌کند و وظیفه هم مرکز کردن و نگهداری صفایح بر روی اُم را دارد.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
تاریخ اسطرلاب
بسیاری از منابع تاریخی اختراع اسطرلاب را به هیپارخوس نسبت می‌دهند اما به نظر می‌رسد ابزارهای مشابه با توانایی‌های مختلف در بین ستاره‌شناسان آشور و بابل رایج بوده و نمونه‌های یونانی نتیجه تکمیل این ابزارها بوده‌است. از اسطرلاب‌های یونانی نمونه‌ای در دست نیست. اما این ابزار در بخش حوزه ایرانی اسلام مورد استفاده بود زیرا ابزاری بر آن نصب بود که ساعت آفتابی محسوب می‌شد و زمان ظهر شرعی را تعیین می‌کرد.
از قرن نهم میلادی تا قرن نوزدهم اسطرلاب‌های بسیاری در ایران و دیگر کشورهای جهان اسلام ساخته شد. به گفته‌ای نخستین سازنده اسطرلاب در میان مسلمانان محمد فزاری پسر ابراهیم فزاری بوده‌است. اما شواهد نشان می‌دهد که اولین اسطرلاب ساخته ابواسحاق ابراهیم بن حبیب بن سلیمان معروف به ابراهیم بن حبیب از منجمان و ستاره شناسان ایرانی است که به سال ۷۷۷ هجری قمری اسطرلاب را ساخت تا چندی پیش احتمال می‌رفت که کهن‌ترین اسطرلابی که تاکنون باقی‌مانده، در ۳۷۴ق/۹۸۴م به دست دو برادر اصفهانی به نامهای احمد و محمد بن ابراهیم در اصفهان ساخته شده باشد. اما ظاهراً کهن‌ترین نمونه شناخته شده که نام سازنده و تاریخ ساخت برآن حک شده‌است اسطرلابی است که به گواهی کتیبه کوفی پشت کرسی آن به دست «بسطلس» در تاریخ ۳۱۵ هجری قمری ساخته شده‌است.
البته به گفتهٔ سرگئی تولستوف، باستان‌شناس روس و حفار بنا، رصدخانه در قوی قریلگان قلعه، در این رصدخانه قدیمی‌ترین ستاره‌یاب اسطرلاب جهان کشف شده‌است. کشف این ستاره‌یاب نشان داد که دست کم صدها سال پیش از بطلمیوس در سرزمین ایران اختراع اسطرلاب وجود داشته‌است.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
اسطرلاب را ایرانیان مسلمان جام جم یا جام جهان‌نما یا آینه جم می‌خواندند. حافظ در غزلی از آینه جام نام می‌برد که منظورش همان اسطرلاب است که جهان را مانند جام آینه‌واری به آدمی نشان می‌دهد. قدیمی‌ترین کتاب جامع به زبان فارسی دری دربارهٔ اسطرلاب و ستاره‌شناسی، کتاب «روضه المنجمین» نام دارد که آن را «شهمردان» فرزند ابی‌الخیر رازی در سده پنجم هجری تألیف کرده‌است.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
بعضی از منابع عربی نام آن را مشتق از کلمه یونانی استرلابوس نوشته‌اند و برخی معنی آن را «ترازوی ستارگان» ذکر کرده‌اند. اما از آنجا که اسطرلاب در حوزه فرهنگ ایران و خاورمیانه بکار گرفته شده و در فرهنگ یونانی جایگاهی ندارد و اروپاییان در اندلس مسلمان قرن یازدهم با آن آشنا شدند بنابراین ارتباط این واژه با استرلابوس نیز بعید به نظر می‌رسد. حمزه اصفهانی واژه «اسطرلاب» را معرب ترکیب فارسی «استاره‌یاب» می‌داند. نظر حمزه اصفهانی قابل قبول‌تر بنظر می‌رسد زیرا Star یا استارا یا ستارا و ستره ریشه در سانسکریت و در زبانهای پارسی باستان دارد و واژه استار در فرهنگ ایرانی و میان‌رودان و حتی زبان آرامی و سریانی معمول بوده‌است. استاره یاب هنوز هم در ادبیات خراسانی بکار می‌رود؛ مثلاً میگویند طرف جادو و جمبل بلد است مهره خر و استره یاب دارد.
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara
اسطرلاب با طراحی رایانه‌ای
💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹💫🌹
@chanal_mokashefat_mavara