3180
پاراستنی ژینگه، پاراستنی ژیانه ارتباط با ادمین‌های کانال چیا: @chya1 @chya2 web: www.chya.ir instagram: chya.ngo Tel: 0918 776 5338 شماره کارت انجمن سبز چیا: 6104337913074793
ماندوو نابێت بیری پارێزەرمان
*شەهید شەریف باجوەر*
دارستان و لێڕوارەکانی چنارە ئاگرە.
پارێزەرانی خاکی پیرۆزی نیشتمان!
بۆ فریاکەوتن بەپەلە بێن بۆ باوەڕەشی.
@chya_ngo
لە درێژەی کاروانی سوورخەڵاتانی نیشتمان!
بەداخەوە سەر لە ئێوارەی ئەمڕۆ
ڕێکەوتی 11ی خەزەڵوەری 2725
کاک بێستوون عەبدوڵا
لە بریندارانی ئاگری دارستانەکانی هەڵاڵاوا( چەن مانگ لەمەوپێش) خەڵکی گوندی کوواوا،
(پێنجوێنی نیشتمان)
چووە ڕیزی سوورخەڵاتانی کوردستان.
#شەهیدانی_ژینگە
@chya_ngo
هشدار یک کارشناس آب نسبت به انتقال 80 درصد آب کوردستان به استان های مجاور و تخریب و ویرانی کوردستان.
یک صاحب نظر دانشگاه می‌گوید مسئولان بدون توجه به حقوق اساسی و طبیعی و نیاز مردم و کشاورزی کوردستان به آبش، با نفوذ در قدرت، 80 درصد آبهای این استان را به استانهای همدان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجانغربی و شرقی و زنجان منتقل کرده اند.
توفیق رفیعی: یک استاد دانشگاه رازی کرمانشاه در جریان «همایش مطالعات ملی گروس» که هفته پیش در دانشگاه کوردستان برگزار شد، تصمیم سه چهار دهه گذشته مسئولان ملی در ساخت سدهای متعدد در کوردستان و انتقال آب آنها به استانهای همجوار را «نابخردانه» و «نادرست» خواند.
دکتر«هوشنگ قمرنیا» که استاد تمام رشته آب از دانشگاه نیوکاسل انگلستان هستند، با انتقاد از این تصمیمات غیرکارشناسی و قدرت محور گفت این تصمیمات « باعث مرگ آب زیر زمینی، مرگ کشاورزی و دامپروری و تخریب محیط زیست شده، و کوچ تحصیلکرگان و روستاییان » و در نهایت به خطر افتادن امنیت ملی را در پی داشته است.
او به تصریح به نقد تلاش نمایندگان همدان برای انتقال آبهای کوردستان به این استان پرداخت و کوشش های آنها را با تندترین زبان نکوهش کرد و گفت:« همدان با همین آبی که از من و شما می برند 900 هزارتن سیب زمینی و60 هزار تن یونجه تولید می کنند. آب ما را به اسم شرب می برند، آب خودشان را صرف کشاورزی وصنعت می کنند».
این صاحب نظر آب که اصالت بیجاری دارد و 35 سال در حوزه آب و منابع طبیعی در دانشگاه رازی تدریس کرده، سراغ انتقال آب سد تلوار در بیجار به زنجان رفت و با آه و حسرت از محرومیت بیجاری ها از این مخزن آبی گفت:« می‌خواهند آب (سد آزاد) را تا خدابنده استان زنجان ببرند، آنوقت مردم ما بایستی بدون شغل باشند. مردم ما کولبر شوند و جوانان ما بایستی نگهبان این باغ و آن باغ اطراف کرج و شهرستانهای دیگرباشند.»
او در این سخنرانی کارشناسی، گریزی به آمار تولید آب کوردستان برای استان های آذربایجان های غربی و شرقی زد و به محرومیت مردم کوردستان از این آب پرداخت و گفت: « سد شهید کاظمی، این سد 762 میلیون مترمکعب، حجمش است؛10 میلیون مترمکعب به استان کوردستان داده می شود؛ 10 میلیون. آیا این انصاف است. نمی دانم نماینده سقز و بانه کیه؟ او نباید برود دنبال این. شهرهای بوکان و میاندواب هیچی، این آب تا شهر تبریز می رود، و 55 هزار هکتار از اراضی عجب شیر و آزاد شهررا آبیاری می کند. همین آبی که 10 میلیون متر مکعبش را به ما و شما داده‌اند.»
دکتر قمری نیا در میانه سخنانش از سدی در سردشت گفت که شش روستا را تخلیه کرده، تخریب محیط زیست کرده و جز ویرانی برای کوردستان هیچ فایده ای نداشته، ولی، برای آنها هفت هزار و 800 هکتار اراضی شان را می برد زیر کشت.
به گفته او اداره خیلی از سدهای کوردستان در اختیار شرکت آب منطقه ای کوردستان نیست، در اختیار آب نیرو هست. چند سد هست که آب شان به کوردستان تعلق دارند ولی آنها حجمی ندارند؛10 میلیون، 11 میلیون، حجمی نیست.
او آمار داد:« (سد) گاوشان 550 میلیون متر مکعب، داریان یک میلیارد و200 هزار مترمکعب، شهید کاظمی 762 میلیون مترمکعب( حجم دارند) 10 میلیون متر مکعب را به کوردستان می دهند، آنوقت مردم کوردستان رفتند سراغ آب زیر زمینی و اینطوری ملاحظه می کنید تمام نقطه به نقطه چاه است؛ تمام دشت ها اینطور که می بینی، سوراخ سوراخ است و 750 میلیون متر مکعب کسری ذخیره آبخوان داریم. من همین یک ماه پیش و جدیداٌ با ماهواره گریس آمریکا چکش کردم 750 میلیون مترمکعب نیست یک میلیارد و 200 میلیون مکعب (کسری) نشان می دهد. ملاحظه می فرمایید فرو نشست زمین، نتیجه‌اش است. فروچاله های است که در دشت های ما ایجاد شده است. من برآورد کردم زیر بیست درصد آب کوردستان به این استان تعلق دارد، بقیه نوش جان بقیه می شود.»
(سیروان)
@chya_ngo
پرندگان مهاجر؛ سفیران هم‌زیستی در جهان
پرندگان مهاجر، موجوداتی هستند که مرزی برای پرواز و زیست خود نمی‌شناسند و آزادانه در پهنه‌ی کره‌ی زمین جابه‌جا می‌شوند. این جانداران، بی‌آن‌که به مرزهای سیاسی یا باورهای انسانی وابسته باشند، با بال‌هایی گشوده بر فراز آسمان‌ها پرواز می‌کنند و نمادی از آزادی، هم‌زیستی و پیوستگی میان ملت‌ها به شمار می‌آیند.
هر سال، گروهی از این پرندگان به زیست‌بوم این سرزمین مهاجرت کرده و برای مدتی کوتاه میهمان طبیعت و مردم ما می‌شوند. حضور آنها نه‌تنها جلوه‌ای از زیبایی و پویایی طبیعت است، بلکه از دیدگاه‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و فرهنگی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
در این میان، دریاچه‌ی زریبار و طبیعت بکر مریوان، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های فصلی پرندگان مهاجر، پناهگاهی امن برای شمار زیادی از آنها به‌شمار می‌رود؛ پرندگانی که هر ساله در این منطقه سکونتی کوتاه اما ارزشمند دارند و بخشی از حیات طبیعی آن را شکل می‌دهند.
بخشی از اهمیت پرندگان مهاجر
۱. تداوم اکوسیستم‌ها
پرندگان مهاجر نقشی بنیادین در حفظ تعادل و پایداری اکوسیستم‌ها ایفا می‌کنند. آنها از طریق پراکندگی دانه‌ها، گرده‌افشانی و کنترل طبیعی جمعیت آفات، به پویایی چرخه‌های زیستی و افزایش تنوع زیستی کمک می‌کنند.
۲. فعالیت‌های اقتصادی
پدیده‌ی مهاجرت پرندگان فرصت‌های ارزشمندی برای توسعه‌ی گردشگری طبیعی (اکوتوریسم)، انجام پژوهش‌های علمی و ارتقای آموزش محیط‌زیستی فراهم می‌سازد. مشاهده‌ی پرندگان مهاجر در زیستگاه‌های طبیعی، یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری پایدار در مناطق مختلف کشور است.
۳. فرهنگ و هنر
پرندگان مهاجر همواره الهام‌بخش آثار ادبی، هنری و فرهنگی بوده‌اند. حضور آنها در طبیعت، پیوندی میان انسان و محیط‌زیست برقرار کرده و یادآور هماهنگی، صلح و هم‌زیستی در جهان طبیعی است.
@chya_ngo
فاجعه‌ای در جنگلهای مریوان؛ آتشسوزی پنج‌روزه در هه‌نجیران و بی‌پاسخی نهادهای مسئول!
آتشسوزی گسترده در جنگلهای روستای هەنجیران از توابع شهرستان مریوان وارد ششمین روز متوالی خود شد. این آتشسوزی که از هفته پیش آغاز شده بود، تا روز جمعه به صورت آتش‌زدن متناوب و چندباره بخش وسیعی از جنگل‌ها و پوشش گیاهی منطقه را نابود کرده و زیستگاه‌های ارزشمند طبیعی را در معرض خطر جدی قرار داده است.
به گفته منابع محلی، در دو روز نخست آتشسوزی از ورود نیروهای مردمی برای مهار آتش جلوگیری شده بود؛ اقدامی که روند اطفای حریق را کند و خسارات را افزایش داده است. با این حال، مردم منطقه، اعضای انجمن سبز چیا و نیروهای منابع طبیعی با تلاش شبانه‌روزی توانسته‌اند در چند نوبت آتش را کنترل کنند، اما حریق هر بار به دلایل دست‌های آشکار بعد از چندین ساعت و گذشت شبانه‌روزی شعله آتش را در نقطه دیگری بلند می‌کردند.
آتش‌سوزی‌های مکرر در جنگلهای روستاهای مناطق صفر مرزی "هەنجیران، وشکەڵان، دەرەوەران، ساوجی ، قوڵقوڵە، خانمەشێخان، کارێز، باشماخ، بایەوە، مڕانە، ئاسنەوە، دۆلەبێ، سەردۆش و پیران..." در سال‌های اخیر به پدیده‌ای نگران‌کننده در نوار مرزی مریوان تبدیل شده است.
گزارش‌های مردمی و منابع محیط‌زیستی از عمدی بودن این آتش‌سوزی‌ها خبر می‌دهند؛ مسأله‌ای که تاکنون پاسخی روشن از سوی نهادهای مسئول کە خود بخشی از این بحران هستند، به آن داده نشده است.
انجمن سبز چیا هشدار می‌دهد که تداوم چنین حوادثی، نه‌تنها پوشش جنگلی و تنوع زیستی منطقه را نابود می‌کند، بلکه امنیت زیست‌محیطی و معیشتی مردم محلی را نیز به خطر می‌اندازد؛ مسئلەی جدی کە چشمانشان را بر آن بسته‌اند.
نابودی این جنگل‌ها، به معنای از بین رفتن بخشی از شریان حیات این سرزمین است.
در حالی‌که مردم و فعالان محیط‌زیست با امکانات محدود در تلاش برای نجات جنگل‌ها هستند، سکوت و بی‌توجهی و چشم‌پوشی نهادهای مسئول نسبت به این فاجعه زیست‌محیطی، پرسش‌های جدی درباره نحوه مدیریت بحران در مناطق مرزی ایجاد کرده است.
@chya_ngo
جارێکی تر، تەوری بێ ویژدانی کەوتە گیانی دارستانەکانی نیشتمان!
لە ئاکامی بێدەنگی لایەنە یاساییەکان و چاوبەستنیان لە ئەرکی خۆیان و بێ هەڵوێستی کۆمەڵگا، دەستی تاڵانچی و ناحەزان بەردەوامە لە کاولکاری ژینگە و دارستانی کوردستان.
ئەم دیمەنە دڵتەزێنە، وێرانکاریی دارستانەکانی نێوان ئاواییەکانی "قوڵقوڵە" و "خانمە‌کۆن" نیشان دەدات. لێرە ژیانی سەدان ساڵەی دارەکان، تەنیا لە پێناو بەرژەوەندیی کاتی و گیرفانی چەند کەسێکدا دەکرێت بە قوربانی.
ئەمە تەنیا بڕینی چەند دارێک نییە، بەڵکو کوشتنی سیستماتیکی چەندین ساڵەی ژینگە و لەناوبردنی ماڵی هەزاران زیندەوەر و تێکدانی داهاتووی نەوەکانمانە.
تاکەی بەرانبەر ئەم تاڵانە گەورەیە بێدەنگ دەبین؟
پێویستە چیتر ڕێگە نەدەین نیشتمانەکەمان بەم شێوەیە بریندار بکرێت و هەموومان وەک پارێزەری ڕاستەقینەی ئەم خاکە، دەنگمان هەڵبڕین و ڕووبەڕووی ئەم تاوانە ببینەوە.
@chya_ngo
بڕیارە و داومانە تا دوامەنزڵگەی ئاسوودەیی ئەم نیشتمانە لە تێکۆشان نەوەستین.
لێڕوار و دارستانەکانی هەنجیران بۆ چەندەمین جار ئاگری تێبەر دراوە.
بۆ فریاکەوتن بەپەلە بێن بۆ باوەڕەشی.
@chya_ngo
مرا بە امید تو خیری نیست، شر مرسان.
جاده‌کشی‌های انحصاری در جنگلهای هیرکانی باعث شده است که این میراث تاریخی زمین، با خطر حذف از فهرست جهانی مواجه شود؛ همان‌طور که دریاچه‌ی ارومیە را دیدید و خشک کردید! اکنون قصد دارید مساحت منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی کوسالان را کاهش دهید؟!
دیگر امیدی به اقدامات شما برای حفاظت از محیط زیست این سرزمین نیست، هرچند هر قدم شما بر خاک این سرزمین ریشه‌ها را خشکانده است.
صدور چنین مجوزهایی، جز بازیچه قرار دادن زندگی مردم و نابودی سرمایه‌های طبیعی این سرزمین، هیچ نتیجه‌ای ندارد.
در شرایط بحران کم‌آبی، مرگ تدریجی رودخانه‌ها و چشمه‌ها به دلیل بی‌برنامگی و تصمیمات اشتباه، اکنون مجوزهایی برای ساخت صفاخانه‌ها یا تاسیسات گردشگری بر بستر رودخانه‌های خشک و منابع آبی صادر می‌کنید!؟
جذب سرمایه‌گذار به چه قیمتی؟
آیا می‌دانید صدور مجوز ساخت تاسیسات گردشگری در مجاورت رودخانه‌ها، سدها و منابع آبی چه پیامدهایی برای محیط زیست دارد؟
آلودگی‌های ناشی از این تصمیم‌ها و بوی تعفن پسماندهای فرصت‌طلبان را چه می‌کنید؟
هنوز بیشتر شهرهای کوردستان درگیر جمع‌آوری و سوزاندن زباله‌های شهری است، شما نگاهی به معضلات دریاچه‌ی زریبار انداخته‌اید؟
اگر دلسوزی و مهربانیتان بیشتر از دایه است، بخشی از مشکلات عظیم شهری و محیط زیستی کوردستان و زریبار را بر دوش بکشید؛ اگر نه، حداقل شر نرسانید.
گاهی سکوت، ارزشش از هزاران شعر توخالی بیشتر است.
@chya_ngo
اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط زیست، در گفت‌وگویی نسبت به بحران‌های زیست‌محیطی در ایران هشدار داد و گفت: ما همه چیز را به خاطر معدن از دست می‌دهیم؛ تالاب‌ها، جنگل‌ها و کوه‌ها در حال نابودی‌اند.
به گفته او، تالاب گاوخونی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های بین‌المللی ایران، در اثر فعالیت‌های معدنی و برداشت تبخیری معادن پتاس و نمک، با خشکی، تغییر اکوسیستم و انتشار فلزات سنگین مواجه شده است. این روند نه تنها زندگی پرندگان مهاجر را تهدید می‌کند، بلکه فرونشست زمین و فروچاله‌ها را افزایش داده و سلامت انسان‌ها را نیز در خطر قرار داده است.
کهرم با اشاره به اهمیت آب، گفت: بدون آب نمی‌توان زندگی کرد. وقتی تالاب‌ها خشک شوند، حتی سفره‌های آب زیرزمینی از بین می‌روند و در نتیجه حیات انسانی و طبیعی در خطر است. او اضافه کرد که فروچاله‌ها و فرونشست‌ها به حدی گسترده شده‌اند که ایران رکورد جهانی را در این زمینه دارد و در بسیاری از دشت‌ها، زمین به‌طور جدی فرو می‌رود.
این استاد محیط زیست همچنین به خطرات ناشی از فاضلاب و آلوده شدن تالاب‌ها اشاره کرد: برای پر کردن تالاب‌های خشک، فاضلاب شهری ریخته می‌شود، اما این کار نه تنها تالاب را احیا نمی‌کند بلکه آن را به مخزنی از سم‌آب تبدیل می‌کند.
@chya_ngo
پاک و خاوێن کردنەوەی زرێبار، پەیامێکی ڕوونە: "بە ورمێ نەکردنی زرێبار"
ڕاستە ئێمە بەرپرس نین بەرانبەر بە ئەو زبڵ و شەخەڵانەی لە کووچە و کۆڵان و ڕێگا و بان و سەیرانگاکان کە لە لایەن کەسانی نەزانکارەوە ڕژاوە. بەڵام ئێمە بەرپرسین بەرانبەر بە نیشتمانێکی خاوێن و ئاوەدان بۆ خۆمان و ماڵ و منداڵ و هاونیشتمانیانمان. هەر وەک ئەزانین ئەرکی خاوێن کردنەوەی ڕێگای زرێبار لە ئەستۆی شارەداری شارە. بەڵام لەم ساڵانەدا شارەداری و سەرجەم دایەرە پەیوەندیدارەکان نەتەنیا نەیانتوانیوە ئەم ئەرکە بەجێ بهێنن بەڵکوو زۆر جاریش خۆیان بەشێک بوون لە کاولکاری و پیس‌کاری زرێبار و دەوروبەری.
هەر بەم بۆنەوە زۆر جار خەڵکی مەریوان و ئەنجومەنی سەوزی چیا لە سەر بەرپرسیاریەتی بەرانبەر بەو ژینگەیەی کە ژیانی پێ بەخشیوین و میراتی باب و باپیران و سامانی نەوەکانمانە، هەوڵیان داوە زرێبار پاک و خاوێن ڕابگرن.
وەرن با بە کردەوە منداڵەکانمان فێر بکەین کە زرێبار سەرمایەی کوردستانە و بیپارێزین.
پاراستنی ژینگە، پاراستنی ژیانە
ئەنجومەنی سەوزی چیا؛ ڕۆژی هەینی، ۱٨ی ڕەزبەری ۲۷۲۵ی کوردی
@chya_ngo
به گزارش رسیده به دفتر روابط عمومی انجمن سبز چیا، عصر امروز سە شنبە 15 مهرماە سال جاری، جنگلهای مریوان محدوده کانی قوله‌جان مجدداً به آتش کشیده شد.
لازم به ذکر است در این هفته دوبار دیگر این آتش سوزی که بر اثر تمرینات تیراندازی نیروهای نظامی در میدان تیر داخل جنگلهای مریوان رخ داده توسط نیروهای انجمن سبز چیا و اداره منابع طبیعی مریوان کنترل گردیده است.
اما با نهایت تأسف ارگان هایی که خود باید حافظ امنیت و آرامش باشند اکنون اینگونه موجبات آتش سوزی و نابودی زیستگاه ها شده‌اند.
@chya_ngo
نگاهی بە معظلات سایت پرنده‌نگری شروان زریبار
هم‌اینک فصل کوچ پرندگان مهاجر آغاز شده است؛ رویدادی باشکوه که هر سال یادآور پیوند شگفت‌انگیز میان زیست‌بوم‌های گوناگون زمین است. مهم‌ترین گام در حفاظت از این پرندگان، تأمین امنیت زیستگاه‌ها و توقف‌گاه‌های بین‌راهی آنان است.
با توجه به حضور سالانه بیش از دو میلیون پرنده‌ی مهاجر در ایران و ورود بخشی از آنان به تالاب زیبا و ارزشمند زریبار مریوان، ضرورت حفاظت از این تالاب و زیستگاه‌های پیرامون آن بیش از پیش احساس می‌شود.
متأسفانه، در بخش سایت پرنده‌نگری شَروان که یکی از زیستگاه‌ها و مأمن‌های اصلی پرندگان مهاجر در زریبار به‌شمار می‌رود، مشکلاتی به‌وجود آمده است که نیازمند توجه و اقدام فوری نهادهای مسئول است. از جمله این معضلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ورود دام‌های اهلی و ایجاد پرچ‌های نگهداری طولانی‌مدت در محدوده‌ی سایت، که موجب تجمع حجم زیادی از فضولات دامی و در نتیجه آلودگی آب تالاب و رشد بی‌رویه‌ی نیزارها می‌شود.
ورود وسایل نقلیه و گردشگرانی که این محدوده را با تفرجگاه اشتباه گرفته‌اند؛ حضور خودروها و رهاسازی زباله، به‌ویژه پلاستیک، موجب آسیب جدی به زیستگاه‌های حساس منطقه شده است. ضروری است راه‌های ورودی وسایل نقلیه به این بخش مسدود گردد.
فعالیت ماهیگیران محلی در این ناحیه از زریبار به‌ویژه در فصل حضور پرندگان مهاجر، که آرامش و امنیت آنان را بر هم می‌زند.
نبود تابلوهای معرفی و بازدارنده برای شناساندن سایت پرنده‌نگری شَروان و آگاهی‌بخشی به بازدیدکنندگان.
بنابراین، ضروری است نهادهای متولی، از جمله اداره محیط زیست و مدیریت تالاب زریبار، با اقداماتی همچون جلوگیری از ورود دام و وسایل نقلیه به محدوده‌ی سایت، ساماندهی فعالیت‌های انسانی، نصب تابلوهای هشدار و اطلاع‌رسانی، و آموزش جوامع محلی، گامی مؤثر در جهت حفاظت از این زیستگاه ارزشمند بردارند.
حفاظت از زریبار، تنها پاسداری از یک تالاب نیست؛ بلکه نگهبانی از میراث طبیعی، زیستی و فرهنگی مردمان این سرزمین است.
@chya_ngo
پەروەردەی ژینگەیی؛ بنیاتنانی داهاتوویەکی ڕووناک
پەروەردەی ژینگەیی بریتییە لە ئاشناکردنی منداڵان بە ژینگەی دەوروبەریان و فێرکردنیان بۆ دروستکردنی پەیوەندییەکی دروست و هاوسەنگ لەگەڵ سروشتدا. بنەمای ئەم پەروەردەیە لەسەر گرنگیی زەوی، ئاو و هەوا دامەزراوە، کە سەرچاوەی سەرەکیی ژیانن.
کاتێک منداڵان لە تەمەنێکی کەمەوە فێری پاراستنی ژینگەکەیان دەبن، وەک تاکێکی بەرپرس و ژینگەپارێز گەشە دەکەن. بۆیە پەروەردەی ژینگەیی تەنها پرۆسەیەکی فێرکاری نییە، بەڵکو وەبەرهێنانێکە بۆ مسۆگەرکردنی داهاتوویەکی سەلامەت و پاکژ بۆ هەموو مرۆڤایەتی.
بانگەواز
"کومیتەی منداڵان و مێرمنداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا" هەڵدەستێت بە کردنەوەی:
خولی فێرکاریی ژینگەیی
بۆ منداڵە خۆشەویستەکان لە پاییز و زستانی ئەمساڵ (٢٧٢٥ی کوردی).
دوایین کات بۆ ناونووسین: ٣٠ی ڕەزبەر
ئەم دەرفەتە لەدەست مەدەن!
بۆ ناونووسین و وەرگرتنی وردەکاریی زیاتر، پەیوەندیمان پێوە بکەن:
ژمارەی پەیوەندی: 09188749752
کومیتەی منداڵان و مێرمنداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا
@chya_ngo
ماندوو نابێت بیری پارێزەرمان
*شەهید شەریف باجوەر*
تەشەنەسەندنی ئاگری دەست‌کردی دارستانەکانی کانی‌قوڵەجان (بەردەڕەشە) پاش چەند جار ڕاگرتن لە 24 کاتژمێردا.
پارێزەرانی خاکی پیرۆزی نیشتمان!
بەپەلە بێن بۆ باوەڕەشی.
@chya_ngo
جنگلهای " کانی قوڵەجان " میدان تیر نیست
در ادامە سریال آتش‌زدن جنگل‌ها، متاسفانە امروز هم جنگلهای موسوم بە کانی‌قوڵەجان از اراضی شهر بەردەڕەشە، مشرف بر میدان تیر؛ با تمرینات نیروهای نظامی، به ٱتش کشیده شد. هر ساله در فصل تابستان یگان‌های نظامی در داخل این جنگل‌ها اقدام به برگزاری مانور و تمرین‌های نظامی می‌نمایند که باعث سوختن دهها هکتار از جنگلهای مجاور می‌شود که امسال نیز فقط در سه ماهه اخیر برای چندمین بار این منطقه بر اثر تیراندازی و آتشباری نیروهای نظامی دچار حریق گردید. هرچند به محض اطلاع، اعضای انجمن سبز چیا فوری به محل اعزام شدند که در ابتدا توسط نیروهای حاضر در منطقه مانع اطفای حریق توسط اعضای انجمن شدند اما پس از صحبت با فرمانده میدان، اجازه حضور نیروهای انجمن داده شد که به محض ورود اعضای انجمن، متاسفانه یکی از گلوله توپ‌های عمل نکرده منفجر شده که یقینا اگر لطف و یاری خداوند نبود؛ باعث کشته و زخمی شدن چند نفر از اعضا می‌شد؛ و سپس دو انفجار دیگر نیز رخ داد. دوسال پیش در جلسات با مدیرکل بحران وقت استانداری، قرار بر این شد نیروهای نظامی از برگزاری تمرین و مانور، حتی الامکان در این فصل خشک سال خودداری نموده و یا در مناطق عاری از پوشش جنگلی اقدام به این نوع عملیات نمایند اما متاسفانه این اقدامات انچنان که باید و شاید است به درستی صورت نگرفته و هر ساله شاهد سوختن هکتارها درخت در این مناطق هستیم.
@chya_ngo
ئارش مێهرەبان، هەڵبژێردراوی خەڵاتی ژینگەیی دکتۆر ڕادمەنش
ئارش مێهرەبان، نووسەر و توێژەری ئەدەبی منداڵان و ئەندامی ئەنجومەنی سەوزی چیا، وەک یەکێک لە هەڵبژێردراوانی خولی هەشتەمی خەڵاتی ژینگەیی دکتۆر ڕادمەنش ڕاگەیەندرا. ئەم ناساندنە بە بۆنەی چالاکییە ئەدەبی و توێژینەوەییەکانی ناوبراو لە بواری ئەدەبیاتی سەوزی منداڵان دەستنیشان کراوە کە تێیدا ڕۆڵێکی گرنگی لە بەرزکردنەوەی ئاستی هوشیاریی نەوەی نوێ لە ڕەوتی پاراستنی ژینگە و سروشتدا گێڕاوە.
خەڵاتی دکتۆر ڕادمەنش، پڕۆژەیەکی نیشتمانییە بۆ ڕێزگرتن لە چالاکوانانی ژینگە. بڕیارە لە ڕێوڕەسمێکی تایبەتدا، خەڵاتەکە بە فەرمی پێشکەش بە هەڵبژێردراوانی ئەم خولە بکرێت. ناساندنی نووسەرێکی بواری ئەدەبیاتی منداڵان لەم خەڵاتەدا، نیشانەی گرنگیپێدانە بە پەروەردەی ژینگەیی لە قۆناغە سەرەتاییەکانی ژیاندا.
@chya_ngo
محرومیتی به وسعت استادیوم مریوان
وقتی از محرومیت مزمن یک شهر صحبت می‌کنیم، دقیقاً منظور چنین صحنه‌هایی است. این تصاویر مربوط به تنها استادیوم فوتبال شهر مریوان است؛ استادیومی که پس از بیش از سه دهه، تازه به این وضعیت رسیده است.
مردمی که با نهایت وفاداری و صمیمیت، هر بار با تمام توان برای حمایت از تیم شهرشان به این ویرانه آمده‌اند، آیا سزاوار چنین پاداشی هستند؟ آیا مسئولان استانی و شهرستانی که در روز مسابقه حاضر بودند، این وضعیت تأسف‌بار را ندیدند؟
این استادیوم نه تنها یک زمین بازی، بلکه نمادی از بی‌توجهی و فراموشی شهری است که مردمانش با عشق و شور، هنوز در میانه‌ی ویرانی، امید را تشویق می‌کنند.
تصاویر مربوط به استادیوم زاگروس مریوان، هنگام دیدار تیمهای شهرداری مریوان و مس کرمان است که در تاریخ دهم آبان ماه سال جاری برگزار شد.
@chya_ngo
ضرورت بررسی و کنترل اردک‌های اهلی رهاشده در دریاچه زریبار مریوان
طی سال‌های اخیر برخی از شهروندان محلی به صورت ناآگاهانه اقدام به پرورش و رهاسازی اردک‌های اهلی در آبهای اطراف دریاچه زریبار کرده‌اند. بررسی‌های میدانی اولیه نشان می‌دهد بخشی از این پرندگان با گونه‌های وحشی بومی، به‌ویژه اردک سرسبز (Anas platyrhynchos)، جفت‌گیری کرده و نسل‌هایی از اردک‌های دورگه در این زیستگاه شکل گرفته‌اند.
کارشناسان حوزه حیات‌وحش بارها هشدار داده‌اند که آمیختگی گونه‌های اهلی و وحشی می‌تواند پیامدهای ژنتیکی و اکولوژیکی قابل‌توجهی به همراه داشته باشد. از جمله این پیامدها می‌توان به کاهش خلوص ژنتیکی جمعیت‌های وحشی، کاهش توان بقا و سازگاری نسل‌های دورگه، اختلال در تعادل اکولوژیکی دریاچه و انتقال احتمالی بیماری‌های دامی به پرندگان وحشی اشاره کرد.
در این ارتباط، انجمن سبز چیا خطاب به اداره‌کل محیط‌زیست کردستان خواستار بررسی میدانی فوری، شناسایی و کنترل جمعیت اردک‌های اهلی و دورگه و همچنین آموزش عمومی به جوامع محلی برای پیشگیری از تکرار این پدیده است.
زریبار یکی از زیست‌بوم‌های ارزشمند این سرزمین و مأمن صدها گونه پرنده بومی و مهاجر است و هرگونه تغییر در ترکیب ژنتیکی یا اکولوژیکی جمعیت‌های آن می‌تواند اثرات بلندمدتی بر پایداری زریبار بر جای گذارد.
اداره کل محیط‌زیست استان باید ضمن بررسی میدانی موضوع، در صورت تأیید وجود جمعیت‌های دورگه، برنامه‌ای لازم برای کنترل و مدیریت این گونه‌ها انجام دهد.
همچنین ضرورت اطلاع‌رسانی مستمر به ساکنان محلی و فعالان گردشگری در محدوده دریاچه زریبار لازم و ضروریست و مشارکت مردمی، آموزش و ارتقای آگاهی عمومی از مهم‌ترین راهکارهای حفظ زریبار برای آیندگان است.
@chya_ngo
ئاگری دارستانەکانی زەڕەوەی ئاوایی باراماوا
٣ی خەزەڵوەری ٢٧٢٥ی کوردی
آتشسوزی جنگلهای "زەڕەوە" روستای "باراماوا".
٣ آبان‌ماه ۱۴۰۴
@chya_ngo
وقتی اندیشه حفاظت از طبیعت به اغما می‌رود؛
"قەڵای مەریوان" زیر زباله و بی‌تدبیری دفن می‌شود.
در حالی که هر روز سخن از حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار به میان می‌آید، نشانه‌های بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی در قلب طبیعت مریوان آشکارتر می‌شود. جنگلهای انبوه و بکر قەڵای مەریوان، که می‌توانستند به نگینی سبز در حاشیه شهر و پناهگاهی برای تنفس شهروندان تبدیل شوند، امروز با زخم‌های عمیق آتشسوزی، تخریب و انباشت زباله دست و پنجه نرم می‌کنند.
تصاویر تلخ دپو و انباشته شدن زباله در دامنه قەڵا، گویای وضعیتی است که گویی اندیشه حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی را به اغما برده است. آنچه روزگاری چشم‌اندازی از حیات و زیبایی بود، اکنون به چهره‌ای زخمی و آلوده بدل شده که نفس‌های آخر خود را می‌کشد.
مدیریت شهری مریوان، که می‌بایست حافظ و احیاگر این میراث طبیعی باشد، با کم‌توجهی و نبود برنامه‌ریزی اصولی، نقشی معکوس ایفا کرده است. همان‌گونه که زباله‌دان کوه بەردەزەرد نمونه‌ای از ناکارآمدی در مدیریت پسماند بود، امروز قەڵای مریوان نیز قربانی دیگری از همین بی‌تدبیری است.
اگر چاره‌ای اندیشیده نشود، فردا دیگر از این جنگل‌ها چیزی جز خاطره‌ای تلخ و خاکستری باقی نخواهد ماند.
@chya_ngo
بەڕێ‌کەوتنی دوو تیم لە ئەندامانی کومیتەی بەرگری لە قەیرانی ئەنجومەنی سەوزی چیا بۆ ئاگری لێڕوار و دارستانەکانی هەنجیران.
اعزام دو تیم از اعضای کمیته مقابله با بحران انجمن سبز چیا برای مهار آتشسوزی جنگلهای روستای "هەنجیران".
چهارشنبه ۳۰ مهرماه ۱۴۰۴
@chya_ngo
شهرداری مریوان، مدتی است کە اقدام بە ترمیم و لکە گیری و آسفالت بعضی از کوچه و خیابانهای سطح شهر مریوان نموده است که جای تقدیر و تشکر دارد.
اما آیا هنگام آسفالت این خیابان‌ها، براستی کسی به فکرش نرسیده که نباید تنه این درختان را آسفالت کرد؟! چرا باید به اندک درختان سطح شهر اینقدر بی‌اهمیت و بی‌ارزش نگریست.
انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر نسبت به آزادسازی تنه درختان از آسفالت اقدام شود تا باعث خشک شدن درختان نشود.
تصویر فوق مربوط به خیابان پشت اداره دامپزشکی شهر مریوان می‌باشد.
@chya_ngo
لەژێر سێبەری بێدەنگی و بێ‌هەڵوێستی دەسەڵات و نەبوونی یاسا بۆ پاراستنی ژینگەی ئەم وڵاتە، لەهەر لایەک دارستانێک بوونی هەبێت، دەستی داگیرکەر و تاڵانچییەکان ئەگاتە جەستەی دار بەڕووەکانی نیشتمان و لەوپەڕی بێ ویژدانییەوە دەبڕێن و دەکرێن بە خەڵووز.
ئێرە کانی خەیارانە کە لە لایەن هەلپەرەستانەوە بەم شێوازە وێران دەکرێت و ژیانی سەدان ساڵەی دار بەڕووەکان دەکرێت بە خۆڵەمێش.
پێویستە لە کەمتەرخەمی لایەنی بێخەمی دەسەڵات، نیشتمان پارێزان و لاوانی گوندەکان، پاراستنی ژینگەی ئەم وڵاتە بە ئەرکی سەرشانی خۆیان بزانن و بەوپەڕی ئازایەتییەوە بەرایی بە تاڵان و فرۆشتنی ژیان و ژینی نیشتمان بگرن.
#کانی_خەیاران
#دزڵی
@chya_ngo
بۆنەی هونەری ژینگەیی زاگرۆس
بەڕێوەوبردنی کۆڕێکی هونەری ژینگەیی
ڕۆژانی ٢۴ و ۲۵ی ڕەزبەر
ناونیشان: ئاوایی سپێران ۳۵ کیلوومەتری ڕێگای سنە مەریوان.
دڵخۆشین بە بەشداربوون و پاڵپشتیتان.
رویداد هنر محیطی زاگروس
اجرای گروهی هنر محیطی
روزهای ۲۴ و ۲۵ مهر در ۳۵ کیلومتری جاده سنندج مریوان روستای سپێران.
منتظر حضور سبزتان هستیم.
@chya_ngo
قطع دو درخت تنومند در محله داسیران ۲ مریوان؛
نمونه‌ای نگران‌کننده از نادیده‌گرفتن محیط‌زیست شهری
متأسفانه در روزهای اخیر، در محله‌ی "داسێران۲" شهر مریوان، دو اصله درخت از گونه‌ی بومی بناوەچ با هماهنگی شهرداری قطع شده است. مجوزی که با توجیهی غیرقابل‌پذیرش، یعنی «جلوگیری از مانع در ساخت‌وساز یک واحد مسکونی» صادر شده است. این در حالی است کە در تمام مسیر این پیادە رو فقط این دو اصله درخت وجود داشت که انهم قطع شد.
چنین تصمیمی نه‌تنها غیرمنطقی و غیرمسئولانه است، بلکه به‌صورت مستقیم با اصول اولیه‌ی حفاظت از محیط‌زیست شهری در تضاد قرار دارد. در شهری که سال‌هاست از کمبود سرانه‌ی فضای سبز رنج می‌برد، صدور مجوز برای بریدن درختان، نشان‌دهنده‌ی بی‌توجهی آشکار به منافع عمومی و فقدان نگاه علمی و زیست‌محیطی در مدیریت شهری است.
شهرداری، به‌جای آنکه مدافع اندک فضای سبز باقی‌مانده باشد، نباید خود به عاملی برای تخریب آن تبدیل شود. تصمیمی از این دست، نیازمند توضیح رسمی، مستند و شفاف از سوی مدیریت شهری است.
در زمانی که شهر مریوان با کمبود شدید آب، سرانه‌ی پایین فضای سبز و افت کیفیت بصری شهری مواجه است، تکیه بر قوانین قدیمی و رویکردهای غیرعلمی نمی‌تواند پاسخگوی چنین تصمیمات نادرستی باشد.
امروز، هر متر از فضای سبز شهری ارزشی حیاتی دارد؛ و قطع حتی یک درخت چندساله، تنها یک خطا نیست، بلکه هشداری جدی از سقوط درک زیست‌محیطی در مدیریت شهری است.
@chya_ngo
تەوژمی سووتان و فەوتان بەرۆکی ئەم نیشتمانە بەر نادات.
ئاگری دارستان و لێڕوارەکانی دەرەوەران "کەلەملە" پاش تێپەڕاندنی درەنگانی شەو و مانەوە تا هەڵەهاتنی هەتاوی بەرەبەیانی ڕێکەوتی 15ی ڕەزبەری 2725 بە هەوڵ و تێکۆشانی ئەندامانی کومیتەی دێکانی گوندی دەرەوەران و خۆبەخشانی ئەمەگداری گوند و ناوچە و هەروەها پەیوەست‌بوونی تیمێکی نێوشاری ڕێکخراوی سەوزی چیا، بەتەواوی کوژرایەوە و ڕاگیرا.
@chya_ngo
ماندوو نابێت بیری پارێزەرمان
*شەهید شەریف باجوەر*
دژبەرانی ژینگە و ژیان!
ئاگریان لە دارستان و لێڕوارەکانی دەرەوەران (کەلەملە) بەرداوە.
پارێزەرانی خاکی پیرۆزی نیشتمــان!
بۆ فریاکەوتن بەپەلە بێن بۆ باوەڕەشی.
@chya_ngo
هەواڵێکی خۆش بۆ منداڵە ژینگەپارێزەکان!
ئایا منداڵەکەت حەز بە گەڕان و دۆزینەوەی نهێنییەکانی سروشت دەکات؟
"کومیتەی منداڵان و مێرمنداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا"دەرفەتێکی ناوازە بۆ فێربوون و کات بەسەربردن لە ژینگەیەکی تەندروستدا دەڕەخسێنێت. ئێمە "خولی فێرکاریی ژینگەیی" بۆ منداڵەخۆشەویستەکان لە پاییز و زستانی ئەمساڵ (٢٧٢٥ی کوردی) ڕێک دەخەین.
لەم خولەدا، منداڵەکانتان لە ڕێگەی یاری و چالاکییەوە فێر دەبن چۆن:
* هاوڕێی سروشت بن.
* گرنگی بە پاکوخاوێنیی ژینگە بدەن.
* دار و گیانلەبەران بپارێزن.
پەلە بکەن و ئەم دەرفەتە لەدەست مەدەن! بۆ ناونووسین و وەرگرتنی وردەکاریی زیاتر، پەیوەندیمان پێوە بکەن:
دوایین کات بۆ ناونووسی: تاکوو ٣٠ی ڕەزبەر
ژمارەی پەیوەندی: 09188749752
لەگەڵمان بن بۆ دروستکردنی نەوەیەکی ژینگەپارێز
@chya_ngo
جنگلهای «بەڵکەڕ» مریوان سوزانیدە شد
فاجعه اصلی، تخریب عمدی با بیل‌مکانیکی و ریشه‌کن‌کردن درختانی بود کە چند روز پیش در جنگلهای روستای «بەڵکەڕ» از توابع شهرستان مریوان در آتش سوختە بودند. تیمی از اعضای انجمن سبز چیا برای مهار آتشسوزی به منطقه اعزام شدند؛ اما هنگام عبور از پشت روستا با صحنه‌ای تأسف‌برانگیز روبرو شدند؛ درختان ریشه‌کن شده، تنه‌ها و کُندەهای درختان سوختەشدە با بیل‌مکانیکی زنجیردار در دل جنگل کندەشدە و جای تعجب است که چنین تخریب آشکار و ویرانگری رخ می‌دهد؛ درختان عمداً سوزانیده و نابود می‌شوند اما هیچ‌کس و هیچ مسئول مربوط و غیر مرتبط احساس مسئولیت نمی‌کند و کَک کسی هم نمی‌گزد.
این همه گستاخی، این همه جنایت علیه طبیعت و این همه بی‌قانونی را جز در سایه‌ی بی‌مسئولیتی مسئولان نمی‌توان تصور کرد. کسانی که به جای پاسداری از سرمایه‌های ملی و میراث آیندگان، با سکوت و بی‌تفاوتی، ردای ضمنی تساهل و حمایت و تسامح با خیانت بر تن کرده‌اند.!! طبیعت، سرمایه و آینده این مردم است، نه ملک شخصی برای سودجویان.
@chya_ngo
بی مدیریت شهری
ساکنان شهر مریوان در بسیاری از محلات، هر روز با قطع و افت فشار آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مشکلی که زندگی روزمره‌ی آنان را فلج کرده است. در همین مدت، شهروندان بارها با ارسال فیلم و عکس از شکستگی‌های مکرر لوله‌های آب شرب در کوچه‌ها و خیابانهای شهر خبر داده‌اند. شکستگی‌هایی که گاه روزها و هفته‌ها به حال خود رها می‌شوند تا حجم عظیمی از آب هدر رود.
اما از همه عجیب‌تر، شکستگی لوله در یکی از پرترددترین مسیرهای شهر، در مسیر سه‌راه آموزش و پرورش قدیم به سمت چهارراه اصلی است که نزدیک به سه ماه است جاریست و صدای مردم و پیگیری آنان هم به جایی نرسیده.
مسئولان شهری!
شما که هر روز با خودروهای بیت‌المال از همین مسیر عبور می‌کنید، واقعاً این رودخانه‌ی هدر رفت آب را نمی‌بینید؟!
چگونه است که مردمی که در بعضی از ساعتهای روز حتی یک قطره آب برای شرب ندارند باید تاوان بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی شما را بپردازند؟
آیا رنج و مشکلات مردم در محلاتی که حتی از حداقل فشار آب محروم‌اند، برای شما اهمیتی ندارد؟
@chya_ngo
