دکتر الهی قمشه ای

27 Jan 2022 15:53

" پاره سخن "

قطعات برگزیده از سخنرانیهای استاد.
عنوان سخنرانی: ستارگان در ادب فارسی ۱


بخش دیگری از این سخنرانی را در ‌پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

20 Jan 2022 15:19

" پاره سخن "

قطعات برگزیده از سخنرانیهای استاد.
عنوان سخنرانی: در معنی تعلیم و تربیت ۲

بخش دیگری از این سخنرانی را در ‌پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

13 Jan 2022 15:58

" پاره سخن "

قطعات برگزیده از سخنرانیهای استاد.
عنوان سخنرانی: نیکوکاری

بخش دیگری از این سخنرانی را در ‌پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

05 Jan 2022 17:50

«تولد ۸۲ سالگی‌استاد»

دوستان و همراهان عزیز:
سالروز تولد استاد الهی قمشه‌ای را به همه شما عزیزان و دوستداران ایشان تبریک می‌گوییم و به همین مناسبت سخنان امروز ایشان را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

چهاردهم دیماه ۱۴۰۰

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

26 Dec 2021 15:27

"آيين فرزانگان"

در گوشه و کنار قرآن
گهگاه آياتى آمده است
كه بنابر حديثی از پیامبر اکرم
اگر تنها همان يك آيه
بر پیامبر نازل شده بود
براى هدايت امت بسنده بود.
كوتاهترين اين آيات
در سوره حجرات آیه ۱۳ آمده است
بدين مضمون که:

اى مردم ، ای جمله آدمیان
ما شما را زوج آفريديم از زن و مرد
و شما را از گروه‌ها و دسته‌ها
و آیین‌ها و نژادها
به هزار اطوار گوناگون آفریدیم
تا شما همگی با هم آشنا شوید
و به احوالِ هزارگونِ یکدیگر معرفت یابید
( و بهره‌مند شوید).
اما چنین مقرر داشتیم
که هیچکس را بر هیچکس
به سبب آن اطوار و اوصاف،
بر یکدیگر برتری نباشد
بلکه تنها معیار برتری و بهتری مردمان
همان عزت و کرامت
و سربلندی ایشان باشد،
که کدامیک از همه پرهیزگارتر
و پاکیزه‌تر و آراسته‌تر
در پیشگاه پروردگار خود
خواهند بود.


□ اگر تمامی گروه‌ها
و دسته‌های دینی و آیینی
که نامها و القاب بی‌شمار بر خود نهاده‌اند
و به تعبیر زیبای آفریدگار شاهنامه:

زیان کسان از پی سود خویش
بجویند و دین اندر آرند پیش

جمله نامها و القاب را رها کنند
و به کرامت‌های معنوی
چون راستی و درستی
و محبت و دوستی
و خیر و خدمت به یکدیگر پردازند،
هم نزد خداوند و هم نزد یکدیگر
ارجمند و بزرگوار خواهند بود.

آیا هنگامه آن نرسیده است
که همه بهانه‌جویان
از شرمِ خطاهای خویش
به حریم قدسی انسانیت بگریزند
و به سعادت همزیستی دوستانه
و دلجویانه با یکدیگر مشرف شوند؟

و کاری از این فرزانه‌تر و خردورزانه‌تر
در جهان چه خواهد بود؟

حسین الهی قمشه‌ای
۱۴۰۰/۱۰/۵
www.drelahighomshei.com
تصویر: Abdurrahim Buza

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

https://www.instagram.com/drelahighomshei/p/CX8vFaeu6m8/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

22 Dec 2021 18:19

« شب یلدا (۱) »

شب یلدا شب زایش نور است
زیرا از فردای آن، خورشید اندکی در افق اوج می‌گیرد و جهان به سوی اعتدال نوروزی حرکت می‌کند
و به تعبیر شکسپیر جغد دانا ضربه‌ای شاد و سرخوش می‌نوازد
و زنگ کاروان به سوی بهاران به گوش می‌رسد.

این سخنرانی در شب یلدای سال ۱۳۹۸ ایراد شده است و در دو بخش عرضه می‌شود. بخش دوم را در پست بعدی دنبال کنید.

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

16 Dec 2021 16:45

" پاره سخن "

قطعات برگزیده از سخنرانیهای استاد.
عنوان سخنرانی: در معنی تعلیم و تربیت ۱

بخش دیگری از این سخنرانی را در ‌پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

09 Dec 2021 16:43

" پاره سخن "

قطعات برگزیده از سخنرانیهای استاد.
عنوان سخنرانی: خلاقیت ۳

بخش دیگری از این سخنرانی را در ‌پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

03 Dec 2021 14:18

«چه می‌دانیم (۸)»
پاسخ استاد به پرسشهای بنیادی

پرسش: چگونه از تعصب پرهیز کنیم؟

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

25 Nov 2021 12:10

" پاره سخن "

قطعات برگزيده از سخنرانيهای‌استاد.
عنوان سخنرانی: حکمت داستان‌سرایی در ادبیات فارسی ۲

بخش دیگری از این سخنرانی را در پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

18 Nov 2021 11:33

" پاره سخن "

قطعات برگزيده از سخنرانيهای‌استاد.
عنوان سخنرانی: درباره حافظ

بخش دیگری از این سخنرانی را در پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

11 Nov 2021 19:36

"آلبوم سیری در ادبیات، هنر و عرفان(۱۱): اثر جدید"

این آلبوم مشتمل بر ۷ سخنرانی صوتی به مدت ۴۰۷ دقیقه با عناوین زیر است:
۱- اهمیت مطالعه ادبیات جهان
۲- پنج آموزگار
۳- همدلی و همکاری
۴- درباره زیبایی
۵- سلامت فرهنگی
۶- اخلاق در ادبیات
۷- چه باید کرد؟

ناشر: مؤسسه فرهنگی هنری الهی قمشه‌ای

فایل صوتی این سخنرانی‌ها را می‌توان بطور تکی یا به صورت آلبوم از فروشگاه آنلاین در سایت رسمی استاد تهیه کرد:
Shop.drelahighomshei.com

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

04 Nov 2021 14:32

" پاره سخن "

قطعات برگزيده از سخنرانيهای‌استاد.
عنوان سخنرانی :خلاقیت ۲

بخش دیگری از این سخنرانی را در پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمی حسين الهی قمشه ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

28 Oct 2021 18:48

" پاره سخن "

قطعات برگزيده از سخنرانيهای‌استاد.
عنوان سخنرانی : حکمت داستان‌سرایی در ادبیات فارسی ۱

بخش دیگری از این سخنرانی را در پیج رسمی اینستاگرام و سخنرانی کامل را در کانال رسمی استاد در آپارات یا یوتیوب
ببینید:

instagram.com/drelahighomshei
aparat.com/drelahighomshei
youtube.com/drelahighomshei

كانال رسمي حسين الهي قمشه اي
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

24 Oct 2021 14:59

"کلام تیغ در دست"

کلامی هست تیغ در دست
که قلب جنگاوران جوشن‌پوش را می‌شکافد.
او هجاهای خاردار خود را
به یک دم با خروش پرتاب می‌کند
و باز خاموش می‌شود.
اما هر کجا آن هجاهای برّان فرود آیند
آنها که جان سالم به‌در برده‌اند
گویند در آن روز جان‌بازی
برادر نشانداری بر خاک افتاد.
هر کجا خورشید نفس زنان بگذرد
و هر کجا که روز ولگرد پرسه زند
حمله خاموشش همانجاست
و پیروزیش نیز همانجاست.
بنگر این چیره‌دست‌ترین
کماندارِ هستی را
که چگونه آماج‌های گزیده‌اش را
با مهارتی شگرف به درستی
نشانه می‌گیرد،
و متعالی‌ترین آماج او
یک روح فراموش شده،
و از دست رفته است.
امیلی دیکنسن

□حکایت کنند که راهزنی
در بیابان رهگذری را یافت
و گفت هر چه در چنته داری
به من بسپار
رهگذر گفت مرا همسر و فرزندانی است
که در انتظار لقمه نانی
و نقد روانی نشسته‌اند.
راهزن گفت
مرا نیز همسر و فرزندانی است
که هر بامداد گویند
ای سست عنصر بی‌مایه
برو قافله‌ای بزن و جامه‌ای بکَن
و کیسه‌ای ببُر
و ما را خورش و پوششی بیاور.
رهگذر گفت آنچه من دارم
بیش از چند روزی کام تو را
بر نمی‌آورد‌.
اگر خواهی تو را هدیه‌ای دهم،
که تا آخر عمر از غیر بی‌نیاز شوی.
راهزن گفت آن چیست؟
گفت آیه‌ای از قرآن است که می‌فرماید:
سوگند به همه وعده‌های نیکو
که داده شده است،
روزیِ شما در آسمان است.
راهزن نعره‌ای بزد
و سر در بیابان نهاد و رفت.

□این است آن کلام تیغ در دست
و این است آن روح فراموش شده
که در انتظار تیری از آن
کماندارِ هستی بوده است.
و چنین است قصه فُضیل راهزن
که در ترنم قرآنی در قافله شنید:
آیا وقت آن نرسیده است؟
و تمام ذرات وجودش فریاد بر‌آوردند
که آری آری اینک هنگام‌ بازگشت
به زیبایی و نیکویی است.

□عطار در تذکرة الاوليا
داستان‌های بسیاری از این دست
حکایت کرده است که خواندنی‌ست.

□کاش آن کماندارِ هستی
همه راهزنان و غارتگران
و درنده‌خویانِ جهان را
در آماج این تیرِ آگاهی‌بخش
و این شمشیر مسیحا‌دم می‌نهاد
و بشریت را از شر ایشان
و ایشان را از شر خودشان می‌رهانید.

شعر از امیلی دیکنسن
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه‌ای
تصویر از ‌Charles-Amable Lenoir

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei


https://www.instagram.com/p/CVaGjHPAfYH/?utm_medium=copy_link
shorturl.at/mnA28

دکتر الهی قمشه ای

23 Jan 2022 15:56

"كرامات موسيقى"


موسيقى يك قانون اخلاقى است
كه آفرينش را روح مى‌بخشد
و ذهن را بال می‌دهد
و خیال را به پرواز می‌آورد
و جذبه‌ای از لطف و دلربایی
بر زندگی می‌افزاید
و همه چیز را از شادی و شادابی سرشار می‌کند.

موسیقی جوهر نظم و آراستگی است
موسیقی آدمی را به هر آنچه
“خوب” و “درست” و “زیبا”ست
رهنمون می‌شود
و خود براستی صورت مثالیِ
این هر سه گوهر است
که هر چند به چشم نمی‌آیند
چهره‌ای درخشان و دلی پرتوان
و عمری جاودان دارند.

ترجمانی از گفته‌های افلاطون

□ گوته شاعر و حکیمِ
فرهنگ‌آفرینِ آلمانی
همگان را تشویق کرده است
که هر روز یک قطعه موسیقی خوب بشنوند

□ موسیقیِ خوب آهنگ‌هایی است
که بزرگان هنر و فرهنگ در جهان
آنها را ستوده‌اند و می‌ستایند.

□ گوته همچنین
خواندن یک شعر شورآفرین
و تماشای یک نقاشی روح‌بخش و تأمل برانگیز
و انجام یک کار خوب
که دیدن و شنیدنش
همه را به وجد و سرافرازی می‌آورد،
در برنامه روزانه فرهیختگان نهاده است.

□ اینها مائده آسمانی حضرت عیسی
و منّ و سلوای حضرت موسی
و شراب رحیق احمد است
که به تعبیر قرآن
می‌زیبد هوشمندان در کسب آن
با هم چالش کنند.

□ شکسپیر نیز گفته است که
اگر موسیقی غذای عشق است
پس بنوازید.
و نیز موسیقی را طعام و شرابی
برای تاجران بازار عشق
و عاشقان خیال‌پرداز دانسته است.

□ و از مولانا می‌شنویم:
پس غذای عاشقان آمد سماع
که در او باشد خیال اجتماع

□ بنابراین دعای ما
هم‌آهنگ با سنایی این است که:
به هرچ از اولیا گفتند “رزّقنی” و “وفّقنی”
به هرچ از انبیا گفتند “آمنّا" و "صدّقنا"

از گفته‌های افلاطون
ترجمه و توضیحات از حسین الهی قمشه‌ای
www.drelahighomshei.com
تصویر: Louis Carmontelle

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

https://www.instagram.com/p/CZE4Y3CoKDd/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

16 Jan 2022 17:07

«لوح معرفت»

حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح
ورنه طوفان حوادث ببرَد بنیادت

کشتی نوح حلقهٔ مردان خداست
که هرکس با ایشان نشیند،
از غرقاب کثرت و طوفان حادثات
در امان ماند.
خطاب حافظ به ظاهر
با خویشتن است
اما بدین بهانه که با خویش
سخن می‌گویم،
همگان را به کشتی نوح
رهنمون شده است.
و به حقیقت کشتی نوح
خود حافظ است و ادبیات قدسی
و روحانی شاعران و بزرگان دنیا.

امروز اگر مردمان
بر چنین کشتیهای روحانی
از ادبیات جهان سوار شوند
نه تنها از خطرات عالم کثرت
و هیولای روزمرگی
در امان خواهند ماند،
بلکه خواهند توانست
عامهٔ بشریت را نیز در این کشتی‌ها
که ظرفیت نامحدود دارد سوار کنند
و با خود به ساحل امن برسانند:
باش کشتیبان در این بحر صفا
که تو نوح ثانیی، ای مصطفی
مولانا

□ عجب است از آنان که
به اینهمه اشارات معنوی
بی‌اعتنا مانده و شعر حافظ را
به نازل‌ترین دلالات لفظی آن بازگردانده‌اند،
و بی‌گمان روزی خواهد آمد
که از شرم آن سخنان روی در دیوار خواهند کرد.

اینک آن نوحی که لوح معرفت کشتی اوست
هرکه در کشتیش ناید غرقه طوفان کند
مولانا

برگرفته از کتاب «در صحبت حافظ»
نوشته حسین الهی قمشه ای
ناشر: انتشارات سخن
مینیاتور قدیمی

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

https://www.instagram.com/drelahighomshei/p/CYzAHiKIO7W/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

09 Jan 2022 16:12

«دیدار آشنا ۲: اثر جدید»

دیدار آشنا مجموعه سخنرانی‌های دکتر الهی قمشه‌ای است برای آشنایی بیشتر با نخبگان فرهنگ جهانی و سهیم شدن در آن میراث معنوی و ثروت ماندگار که سرمایه راستین همه فرزندان آدم است.

این آلبوم مشتمل بر ۱۸ سخنرانی به مدت ۷۵۱ دقیقه است.

تهیه کننده: شاهد قمشه‌ای

ناشر: موسسه فرهنگی هنری الهی قمشه‌ای

فایل‌های صوتی این اثر را می‌توانید به صورت آلبوم یا تکی در فروشگاه آنلاین در سایت رسمی استاد تهیه کنید:

Shop.drelahighomshei.com

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

02 Jan 2022 18:17

“يار وفادار”

اين ترانه‌های من
همچون دستهاى گرم عشق
پيشانى تو را چون بوسه خوشبختى
نوازش خواهد كرد؛
آن هنگام كه با خويشتن تنها باشى
در كنارت مى‌نشيند
و در گوشت زمزمه مى‌كند
و تو را مشغول مى‌دارد.
و آن هنگام كه در ازدحام
و انبوه مردمان گرفتار باشى
همچون حصارى امن
تو را در خود پناه مى‌دهد.
ترانه‌های من
رؤياهاى تو را
همچون دو بال خواهد بود
كه قلبت را تا مرزهاى ناشناخته
بالا مى برد.
ترانه‌های من
ستاره وفادارى است
كه در تاريكى شب
بالاى سرت خواهد درخشيد.
ترانه‌های من
در نى‌نی چشمان تو
خواهد نشست
و دامنه بیناییت را
تا ژرفای اشیاء گسترش خواهد داد.
و آن هنگام که صدای من
در مرگ خاموش شود
ترانه‌های من
همچنان در قلب زندگی
با تو سخن خواهد گفت.

رابیندرانات تاگور

□ ترانه‌های خوش آهنگ تاگور
همان شعرهای کوتاه و بلند اوست
که بر پیشانی روح ما بوسه می‌زند
و چون یاری وفادار
در تنهایی و ازدحام
و بیداری و خواب
در کنار ماست؛
رؤیاهای ما را بال می‌بخشد
و تاریکی های ما را روشن می‌کند
و نور چشمهایمان را
تا درون سنگ و آهن
سریان می‌دهد
و حتی مرگ شاعر نیز
این مصاحبت فرخنده را
تعطیل نخواهد کرد.

این سخن تاگور را می‌توان
به تمامی شاعران عشق‌آشنای جهان
چون سعدی و مولانا و حافظ
و شکسپیر و گوته و میلتون
تعمیم داد:
شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد
دفتر نسرین و گل را زینت اوراق بود
و شعر طاهر عریان است که
بر قامت ما قبای محبت می‌پوشاند
و این شعر مولاناست که می‌گوید:
این سخن آبی‌ست از دریای بی‌پایان عشق
تا جهان را آب بخشد جسمها را جان ‌کند
و این شکسپیر آسمانی‌ست
که در وسط نمایشنامه شب‌ دوازدهم
ناگهان در گوش جان
زمزمه می‌کند که:
عشق کالای نقد جهان است،
خنده کن تا دلت شادمان است،
راز فردا ز چشمت نهان است،
در تأمل هزاران زیان است.

□ تاگور برنده جایزه نوبل ادبیات ۱۹۱۳
از قافله‌سالاران موکب عشق به
زیبایی و دانایی و نیکویی است.


شعر و نقاشی از رابیندرانات تاگور
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه‌ای
www.drelahighomshei.com

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

https://www.instagram.com/p/CYO8224uuMn/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

22 Dec 2021 18:20

“ شب یلدا (۲) “

فالی از حافظ در شب یلدا همراه با سخنرانی استاد الهی قمشه ای
———————————-

شاه شمشاد قدان خسرو شیرین‌دهنان
که به مژگان شکند قلب همه صف‌شکنان
مست بگذشت و نظر بر من درویش انداخت
گفت ای چشم و چراغ همه شیرین سخنان
تا کی از سیم و زرت کیسه تهی خواهد بود
بنده من شو و بر خور ز همه سیم‌تنان
کمتر از ذره نه‌ای پست مشو مهر بورز
تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان
بر جهان تکیه مکن ور قدحی مِی داری
شادى زهره‌جبینان خور و نازک‌بدنان
دامن دوست بدست آر و ز دشمن بگسل
مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان
پیر پیمانه کش من که روانش خوش باد
گفت پرهیز کن از صحبت پیمان‌شکنان
با صبا در چمن لاله سحر می‌گفتم
که شهیدان که‌اند این‌همه خونین‌کفنان
گفت حافظ من و تو محرم این راز نه‌ایم
از می لعل حکایت کن و شیرین‌دهنان

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

19 Dec 2021 16:19

"شاعر و انسان کامل"

در ژرفای دل ما تصویری از
صورتِ انسان کامل نقش کرده‌اند
و اگر گویند این چگونه تصویری است
که ما را از آن هیچ خبری نیست،
پاسخ این است که ما را از آن
خبرها و نشانهاست
و اگر ما را هیچ شناختی از او نبود،
هر مدعیِ بی‌هنری را
به کمال می‌پذیرفتیم.

این نقش درونی،
چراغ راهنمای ماست که می‌تواند
ما را با شیوهٔ خطا و آزمون
آهسته آهسته بدان مقام راهبر شود
الّا آنکه شاعران
این تصویر درونی را پررنگتر می‌کنند
و هر دم نشانهای بیشتری
برای شناختِ مدعی از مخلص می‌دهند
تا چون مولانا سالکان تشنه‌لب را
از این بادیهٔ غول‌پرور به آب خضر
که در دلهای همگان
چشمه‌ای از آن جاری است برسانند:

تشنگانِ رهِ خونخوارهٔ این بادیه را
بردم از بادیه بیرون و به آب آوردم

نظر عارفان بر این است که
هر کس از دیو و دد ملول شود
و در جستجوی انسان حقیقی برآید
و از این سوی و آن سوی نشان گیرد
و راهرو گردد،
نهایتاً بدان انسان مطلوب و محبوب
راه خواهد یافت.

برگرفته از پیشگفتار كتاب "گنجینه آشنا"
نوشته حسين الهى قمشه‌ای
ناشر: انتشارات سخن
تصویر: Françoise de Felice

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei


https://www.instagram.com/p/CXqyLOZAEI5/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

12 Dec 2021 18:44

"چهره کهنسال"

زيبايى يك چهره كهنسال
همچون شمع سپيدى است
كه در يك حريم مقدس نهاده‌اند.

و یک زن کهنسال، که زندگی را
با سربلندی و ارجمندی به پایان برده است،
به خورشید غروب زمستانی می‌ماند
که آخرین شعاعهای رنگ‌پریده‌اش را
به نمایش نهاده است.

غبار هر غصه‌ای از چهره زدوده
و اندیشه‌هایش چون نهر زلالی است
که در زیر آسیای متروکی جریان دارد.
ژوزف کمبل
🔹
“The Old Woman”

As a white candle
In a holy place,
So is the beauty
Of an aged face.

As the spent radiance
Of the winter sun,
So is a woman
With her travail done.

Her brood gone from her,
And her thoughts as still
As the waters
Under a ruined mill.
Joseph Campbell

شعر از ژوزف کمبل
ترجمه حسین الهی قمشه‌ای
۱۴۰۰/۹/۲۱
تصویر: Andreas F. J. Vermeulen
www.drelahighomshei.com


https://www.instagram.com/p/CXY-kHoIlv2/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

05 Dec 2021 14:00

"رسالت شاعر"

اى شاعر، قدم بردار و پيش رو
و ژرفاى اين شب سياه را بپيماى
و با صدايى مطمئن
ما را به شادى و وجد و رقص فراخوان.
در كوير خشكِ دل‌ها
چشمه‌ شفا بخش جاری کن
و در زندانِ زمان به انسانِ آزاد بیاموز
که چگونه زیبایی را بستاید.
وينستن هيو اودِن

"In Memory of W.B.Yeats"
Follow, poet, follow right
To the bottom of the night,
With your unconstraining voice
Still persuade us to rejoice;

In the desert of the heart
Let the healing fountain start,
In the prison of his days
Teach the free man how to praise.
W. H. Auden

□شعر فوق از قطعه
"به ياد شاعر بزرگ William Butler Yeats" انتخاب شده است.

□غزل زير از مولانا، اگر چه ممكن است
خطاب به شمس تبريزى سروده شده باشد،
اما رسالت شاعر و به طور كلى
مطربان و هنرمندان را بيان مى‌کند.
به‌خصوص در بیت سوم اشاره شده است
که هنرمند آن کس نیست
که غم‌ها و رنج‌های آدمیان را بیان می‌کند،
که در زندگی رنج‌هایی هست
که روح آدمی را می‌فرساید.
چنین هنرمندی، مانند دیگر مردم،
خود به رنج اندر است،
و زبانِ گوياتر به او امتياز نمى‌بخشد.
هنرمند کسی است که
از آزادی مرغ اسیر سخن می‌گوید
و دعوت به آن آزادی می‌کند
و راه رهایی نشان می‌دهد:

تن مزن، ای پسرِ خوش‌دمِ خوش‌کام بگو
بهر آرام دلم نام دلارام بگو
چون که رضوان بهشتی تو، صدایی در ده
چون که پیغمبر عشقی هله پیغام بگو
آهِ زندانیِ این دام بسی بشنیدیم
حال مرغی که پریده‌ست از این دام بگو
اگر از عام بترسی که سخن فاش کنی
سخن خاص نهان در سخن عام بگو
ور از آن نیز بترسی هله چون مرغ چمن
دم‌به‌دم زمزمه بی‌الف و لام بگو

برگرفته از کتاب ”در قلمرو زرین”
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه‌ای
ناشر: انتشارات سخن
تصویر از Rafal Olbinski

كانال رسمی حسين الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei


https://www.instagram.com/p/CXGhTOWuo8v/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

28 Nov 2021 20:02

"مجنون سرگردان"

مجنون خواست که
پیش لیلی نامه نویسد.
قلم در دست گرفت و این بیت گفت:
خَیالُکَ فی عَیْنی و اِسْمُکَ فی فَمی؛
و ذِکرُک فی قَلبی، اِلی اَیْنَ اَکْتُب.
خیال تو مقیم چشم است
و نام تو بر زبان من جارى است
و ذکر تو در صمیم جان جای دارد.
پس نامه پیش کی نویسم؟

چون تو در این محلها می‌گردی،
قلم بشکست و کاغذ بدرید.

□خیال در اینجا
نقش و صورتِ مقصود است:
خیال روی تو در کارگاه دیده کشیدم
به صورت تو نگاری نه دیدم و نه نشنیدم
حافظ
و بودن خیال معشوق در چشم
بدین معناست که
عاشق به هر سو می‌نگرد،
چهره معشوق را می‌بیند؛
زیرا معشوق در دیدهٔ اوست.
همین معنی است که حافظ
در بدیع‌ترین صورت، بیان داشته است:
بیا که پردهٔ گلریز هفتخانهٔ چشم
کشیده‌ایم به تحریر کارگاه خیال

و چون عارف بدین مقام رسد
که حق در چشم و دل او جای گيرد،
دیگر جای سخن گفتن و نامه نوشتن نیست:
آن یکی را يار پیش خود نشاند؛
نامه بیرون کرد و پیش یار خواند.
گفت یارش این اگر بهر من است،
گاهِ وصل این عمر ضایع کردن است.
مثنوی

و هرچند این مقام قرب
جمله مردمان را حاصل است
که خداوند فرمود:
ما از رگ گردن به شما نزدیکتریم.
(ق: ۱۶)
و هر کجا هستید او با شماست،
(حدید: ۴)
اما عامه مردم از این نزدیکی بی‌خبرند
و لذا دست به آسمان برمی‌دارند
و حق را از دور فرا می‌خوانند:
بیدلی در همه احوال خدا با او بود
او نمی‌دیدش و از دور خدایا می‌کرد
حافظ

حیث اقرب انت من حبل الورید
لم اقل “یا”، "يا" نداء للبعید
مثنوی
یعنی: چون تو از رگ گردن به من نزدیکتری،
هرگز “ یا الله و ای خدا” نمی‌گویم؛
زیرا نحویون گفته‌اند که “یا” برای ندای دور است.


برگرفته از كتاب "گزیده فیه مافیه"
تالیف حسين الهى قمشه‌ای
ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی
مینیاتور قدیمی

https://www.instagram.com/p/CW1Gr70v3mO/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

21 Nov 2021 12:34

"يار هم باشيم"


پدرم، روان‌شاد حکیم الهی قمشه‌ای
نزدیک به نیم قرن پیش
در هفتاد و چهار سالگی
بی‌خبر و ناگاه قلبش از کار باز ایستاد
و هنگامی‌که او این جهان را شب‌بخیر گفت
دوستان “آن‌سَری“ او را خوش‌آمد و صبح‌ بخیر گفتند.
و اکنون مزار ایشان در آغوش " ترجمه قرآن"
و كتاب "حكمت الهى"
و مجموعه اشعار شور‌انگیزشان،
زیارتگاه ارباب معرفت است.
ایشان دین و آیین خود را
در بیتی از غزلی آورده‌اند:
بتِ من روی دلدار است
و کفرِ زلفش ایمانم
کتاب عشق دستورم
طریق مهر آیینم.

و غزل زیر مرامنامه زندگی خود ایشان است:

بیا تا شمع هم، پروانه هم، یار هم باشیم
در این گلشن بهار هم، گل هم، خار هم باشیم
پریشان خاطران بر گرد هم از جان و دل گردیم
ز شهر آوارگان در دشت غم غمخوار هم باشیم
شبان تیره را روشن کنیم از مهر یکدیگر
در این تاریک محفل شمع گل‌رخسار هم باشیم
به یک‌رنگی به‌ هم آیینه‌وار اوصاف هم گوییم
به یکتایی دل هم دیده بیدار هم باشیم
رقیب ار آتش افروزد که ما را آشیان سوزد
پناه هم ز آب دیده خون بار هم باشیم
شب ظلمت چراغ شادی از صحبت برافروزیم
به روز هوشیاری رهبر افکار هم باشیم
گر از دام بلا رستیم هم‌پرواز هم گردیم
ور از تیر فلک خستیم در طومار هم باشیم
" الهی" دشمنان دادند دست دوستی با‌هم
چرا ما دوستان پیوسته در پیکار هم باشیم.
مهدی الهی قمشه ای

برگرفته از کتاب "نغمه عشاق": گزیده دیوان حکیم الهی قمشه ای
تالیف حسین الهی قمشه ای
ناشر: انتشارات سخن
تصویر از کمال‌الدین بهزاد


کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei


https://www.instagram.com/p/CWiRcTkLARB/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

14 Nov 2021 13:11

"بشنو از نى چون حكايت مى‌کند"


سخن را از نی باید شنید،
از آن کس که نیست.
آنکس که هست از هواهای خود می‌گوید
و حدیث نفس می‌کند
و حکایت او شکایت از محرومیت‌ها
و ناکامی‌های خاکی اوست.
یا حکایت توفیقاتِ وهمی و خیالی
که او را معجب و مغرور می‌کند
و به زور و ستم وا می‌دارد.
اما آن کس که بند‌‌ بندِ وجودش را
از هواهای خویش خالی کرده
و چون نی لب خود بر لب معشوق نهاده،
و دل به هوای او و نفس او سپرده است،
حکایتی دیگر و شکایتی دیگر دارد:

گر نبودی با لبش نی را سمر
نی جهان را پر نکردی از شکر
مثنوی

انبیا از جنس نی بودند،
چون به هوای دل خویش سخن نمی‌گفتند،
چنانکه در قرآن در صفت رسول اکرم آمده است:
و ما ینطِقُ عنِ الهَویٰ
إن هُوَ الّا وحیٌ یوحیٰ
(نجم: ۳-۴)
او از هوای دل خویش سخن نمی‌گوید
و این (قرآن) نیست مگر آنچه به او
وحی شده است.

بدین بیان، نی مقام انسان کامل
یا کمال مرتبهٔ انسانی است
که در آن مرتبه شخص هرچه گوید
همان است که معشوق در او دمیده
و هرچه کند همان است
که فرمانش از معشوق رسیده است:

از وجود خود چو نی گشتم تهی
نیست از غیر خدایم آگهی
مثنوی

□ در فرهنگ‌های متعالی جهان
این نی شدن شرط رسیدن
به هنرها نیز هست
چینیان گویند
نقاشی که نی نشده باشد
نمی‌تواند نی را نقش کند
موسیقی پاک نیز بی‌کرامتِ نی شدن
شکل نمی‌گیرد
از موزارت و هایدن و هندل بپرسید
تا قصه شیرین نی شدن را
در کار موسیقی با شما بگویند.

مولانا خطاب به نى گويد:
خالی‌ست اندرون تو از بندْ لاجرم
خالی کننده دل و جانِ مشوّشی
و خطاب به موسیقی فرماید:
ای صورت حقایق کل در چه پرده‌ای
سر بر‌ زن از میانه نی چون شکر‌وشی

□چرا ما خود را نامزد نى شدن نكنيم
تا همه ما را از خود بدانند
و چون خويش دوست بدارند.


برگرفته از کتاب "در صحبت مولانا"
تالیف حسین الهی قمشه ای
ناشر: انتشارات سخن
تصویر از Victor Nizovtsev

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

https://www.instagram.com/p/CWQWN-frqog/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

07 Nov 2021 18:09

“از صورت تا معنی”


اگر شاعران و عارفان ما
پروردگار عالمیان
و کرّوبیان باغ رضوان را
در جلوه هایی از چشم و ابرو
و زلف و خط و خال مجسم کرده‌اند،
و در پرده‌هایی از خرابات
و میخانه عشرت نقش کرده‌اند،
بدین خاطر است که در ساحت صورت
جز به زبان صورت سخن نمی‌توان گفت.
اما شاعران در عین حال،
صورتها را به قراین حال و قال
چنان پر و بال بخشیده
و به اهتزاز آورده‌اند،
که به یک‌دم صاحبدلان را
از ناسوت صورت
به ملکوت معنا می‌رسانند
و بر دروازه بهشت می نشانند.

این صورتهای عشق‌آگین،
چه در طبیعت و چه در هنر،
یادآور خاطرات ازلی ما
از خوبی و زیبایی و دانایی است:
چنانکه هر گلی گلرخی را به یاد می‌آورد،
و هر گلرخی نیز یادآور محبوبی است
که از رنگ و صورت مبرّاست.
و چون نگاه به زیباییِ صورت
از هر اندیشه اهریمنی
که در سودای خودپرستی است
پاک باشد،
همین عشقِ صورت
پیش‌آهنگ متعالی‌ترین
عشق‌های برین خواهد بود
و به تعبیر مولانا:
عاشقی گر زین سر و گر زان سر است
عاقبت ما را بدان شه رهبر است

از این رو آشنایی با ادبیات غنایی،
مردمان را از آن عشقِ سرفراز
که چون تاج بر تارک آدمی‌زاد می‌درخشد،
برخوردار می‌کند،
و از خشکی‌های آیینی
و محرومیت‌های زمینی
دور می‌دارد،
و دنیای آدمیان را
از عقبای عشق سرمدی آکنده می‌کند:
دنیا همگی عقباست اندر نظر عارف
دنیات چو عقبا شد دنیات مبارک باد
مولانا


برگرفته از پیشگفتار کتاب “در صحبت حافظ”
نوشته حسین الهی قمشه‌ای
ناشر: انتشارات سخن
مینیاتور قدیمی


کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei


https://www.instagram.com/p/CV-24LtohHV/?utm_medium=copy_link .

دکتر الهی قمشه ای

31 Oct 2021 15:37

"انسانِ چراغ به دست"

همه مى‌پرسند مرد تمام کیست؟
و زن بی‌عیب و آهو کدام است؟
در فرهنگ جهان
از جمله فرهنگ ما، در این ساحت،
کتاب‌ها و مقالات بسیار نوشته‌اند
و ما می‌توانیم از نادره ذوق و اخلاص
شیخ محمود شبستری بشنویم:
کسی مرد تمام است کز تمامی
کند با "خواجگى" كارِ "غلامى"
يا از نظامى جادو سخن
كه در ستايش چنين قهرمانانى
از زبان خود كه انگاره نگارينى
از اوصاف درخشان آدمى است گفت:
منم سرو پيراى باغ سخُن
به خدمت كمر بسته چون سروبُن
فلك وار دور از فسوس همه
"سرآمد" ولى "پاى‌بوس" همه
چو برجيس بر دفعِ هر بدگمان
كمان دارم و برندارم كمان
چو زُهره دِرَم در ترازو نهم
ولى چون دهم بى ترازو دهم
نخندم بر اندوهِ كس برق‌وار
که از برقِ من، در من افتد شرار
به هر خار چون گل صلایی زنم
به هر زخم چون نی نوایی زنم
نمایم جو و گندم آرم به جای
نه چون جو‌فروشانِ گندم‌نمای
شکر دانم از هر لب انگیختن
گلابی ز هر دیده‌ای ریختن
کسی را که در گریه آرم چو آب
بخندانمش باز چون آفتاب

□ در حديث شهد‌آمیزِ احمد آمده است:
سيد القوم خادمهم:
سرور هر قومى آن است
كه در خدمت آنهاست.

□ با خويش مى گويم
اين از صفات درخشان انسانى است
چرا ما چون نظامى در شأن خود نخوانيم
چنانكه حافظ گفت:
منم كه شهره شهرم به عشق ورزيدن
منم كه ديده نيالوده‌ام به بد دیدن

حسین الهی قمشه‌ای
۱۴۰۰/۸/۹
تصویر از کمال‌الدین بهزاد

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei



https://www.instagram.com/p/CVsiq_NAc__/?utm_medium=copy_link
shorturl.at/demDN

دکتر الهی قمشه ای

26 Oct 2021 18:40

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei

دکتر الهی قمشه ای

21 Oct 2021 14:11

کانال رسمی حسین الهی قمشه‌ای
@drelahighomshei