52744
O'qi va ko'taril! Kitob tahlili guruhi: t.me/joinchat/T4zTfxKzeMu073yK Kitob almashish guruhi: t.me/+Tj96NSH4NrMyZDgy Tijoriy takliflar uchun: @e_kutubxonabot
Ey do‘stim, qancha umring behuda ketdi. Haq Taolo seni aql-zakovatdan, fahm-farosatdan qismagandi. Balki fikrlash qobiliyating, idroking aksariyat odamlarnikidan yaxshiroq edi. Ammo o‘sha aksariyat odamlardagi illatlardan xoli emasding. Yalqovlik va ortga surishdan qutulolmading.
Yana asosiy muammolaringdan biri hayotda aniq maqsadingni belgilab ololmading. Senda fokus ya’ni bir nuqtadan, aniq marradan chalg‘imay olg‘a siljish zaif edi. Garangsirab qolmagan, aniq risolati va manhaji bo‘lgan dinga sig‘insang-da buning ta’siri hayotingda ko‘rinmasdi. Millionlab dindoshlaring qatori avtopaylotda ertani kech qilib tirikchilik g‘amida yuraverding.
Eng qimmat bebaho umringni eng sharafli narsaga sarflashning ahamiyatini anglab yetmading. Ha, shug‘ullanishga arzirli mashg‘ulotlarning eng yaxshisi, eng ulug‘i ilm edi. Azizlik, ikki dunyoda muvaffaqiyat garovi ilmda edi. Ilmga manzil deb emas o‘la-o‘lguncha yuriladigan yo‘l deb qarashing kerak edi. Ilm bu tubsiz okean. Olim bo‘ldim boshqa o‘qishim kerakmas degan kuning johilga aylanasan.
Haliyam kechmas, nafasing bo‘g‘zingga tiqilmay turib tavba qilib qol. Hayotingdagi keraksiz narsalarni: bordi-keldi, oshna-og‘ayni, o‘tirish-gap, narsa-buyum, mas’uliyat va majburiyatlarni kesib tashla. Shunda qalbingda va miyangda joy ochiladi.
Vaqtingni g‘animat bil, umring ko‘pi ketib ozi qoldi. Jononalardan ham ko‘nglingni uz. Agar xotinsiz faqat joriya bilan o‘tish imkoni bo‘lganda shuni tavsiya qilardim. Ehtiyoj uchun uylangansan, endi qolganini jannatda tatiysan. Bu dunyoning lazzati ham undan o‘n barobar ko‘p mashaqqatga o‘ralgan. Xomtama’ bo‘lma, keraksiz narsalarga chalg‘ima, ilm va ibodatga beril, solih amallar payida bo‘l. Shoyad shunda najot topsang.
- Fayziddin Mo‘min
📚 @e_kutubxona
#Adolat
Ko‘pincha tenglik tushunchasining adolat bilan aralashganini ko‘ramiz. Insonga ikki, qo‘yga to‘rt oyoq berilishida bir tengsizlik bordir. Ammo adolatsizlik emas. Insonga bunisi, qo‘yga esa unisi yarashadi.
- Alouddin Bashar
"Sharq Haqni topdi" kitobidan
📚 @e_kutubxona
«Sen ko‘nglingdan kechirmoq tarzda bo‘lsa-da, undan bu ishi uchun rozi bo‘lmaydiganlardansan, borib kishidan halollik (rozilik) so‘ra»
Kitob o'qishga vaqtingiz yo'qmi? 🤷♂
Unda Raimbaev Elmurod blogiga obuna bo'ling. Bu yerdagi postlar qisqa bo'lsada, ko'p ma'no va qiymatga ega.
Obuna bo'ling 👉 @raimbaev_elmurod
MAVT
Xalifa Sulaymon ibn Abdulmalik tobeinlardan biri Abu Hozimdan so‘radi:
- Nega biz o‘limni yomon ko‘ramiz?
- Chunki sizlar dunyoni obodonlashtirib, oxiratingizni xarobazorga aylantirdingiz. Kim ham obod yerdan xaroba yerga o‘tgisi kelardi?
- Abu Bakr Dinavariy, "Mujolasa" kitobi, 2/138.
📚 @e_kutubxona
Nutqni rivojlantirish uchun 1 kunlik online intensive!
📌 Intensivedagi asosiy mavzu :
" HAYAJONNI SINDIRISH" .
Bundan tashqari intensiv:
- Nutq orqali insonlarga ta’sir qilish
- Fikrlarni aniq va ravon yetkazish
- 3 yillik notiqlik faoliyatimdagi tesha tegmagan masalahatlar
Intensive so'ngida sizni maxsus sovg’alar va yangiliklar kutmoqda!
🗓 24-noyabr
⏰ Soat 20:00
📍Notiq Hasanov telegram kanalida
💵 Qatnashish mutlaqo bepul!
Hayajoningizni birgalikda sindiramiz!
👉 Ushbu intensivda qatnashish uchun : @notiqhasanov
🌐 Mumtoz adabiyot durdonalari
📓 O‘zbek mumtoz adabiyoti
🗂 1-to‘plam
⚖ 93,8 MB
🔎 RAR {PDF}
To‘plam tarkibi:
• Ahmad Yassaviy. Devoni hikmat (1992)
• Ahmad Yassaviy. Devoni hikmat (yangi topilgan namunalar)
• Ahmad Yassaviy. Hikmatlar
• Ahmad Yugnakiy. Hibatul haqoyiq
• Ahmad Yugnakiy. Hibatul haqoyiq (nasriy bayoni)
• Ahmadiy. Sozlar munozarasi
• Amiriy. Devon
• Amoniy Araboniy. Ismidur Obiravon
• Anbar Otin. Devon
• Atoyi. Devon
• Avaz O'tar. Saylanma
• Boborahim Mashrab. Agar oshiqligim aytsam
• Boborahim Mashrab. Mabdayi nur
• Boborahim Mashrab. Mehribonim qaydasan
• Bositxon Shoshiy. Devoni Hariqiy
• Dilshodi Barno. Tanlangan asarlar
• Furqat she'riyatidan (1980)
• Furqat. Ishqingda kuyib jono (2021)
• Furqat. Muhabbat yo'lida
• Furqat. Tanlangan asarlar
• Gadoiy. Devon
• Gulxaniy. Zarbulmasal
• Gulxaniy. Zarbulmasal va g'azallar
• Haydar Xorazmiy. Gulshanul asror
• Haziniy. Devon
• Haziniy. Tasadduq yo Rasululloh
• Hofiz Xorazmiy she'riyatidan
• Hofiz Xorazmiy. Devon. 1-kitob
• Hofiz Xorazmiy. Devon. 2-kitob
• Husayn Boyqaro. Jamolingdin ko'zum ravshan
• Husayn Boyqaro. Risola
• Irq bitigi (ta'birnoma)
📚 @e_kutubxona
Yaxshi loyiha (bo‘lgan ekan)
So‘zlarning asliyatidan saboqlar
"Farosat Allohga yaqinlik qo‘lga kiritilgandan so‘ng bo‘lur"
"Fahm ilmidan saboqlar" turkumidan
Foydani kam qo‘yish va savdoni ko‘p qilish salaflarning odati edi.
#Ey_qizim
Shayx Ali Tantoviy, «Ey qizim» kitobidan tagiga chizib o‘qilgan satrlar
Jaholatning yagona qo'rquvi ayoldir. Chunki ayol o'rgansa, farzandlariga ham o'rgatadi. Shunday ekan, ayolga ilm berish jamiyatga ilm berishdir!
Jamiyatning darajasi ayollarning ilmiga qarab belgilanadi. Negaki, johila ayol hech qachon yaxshi insonni tarbiya qila olmaydi.
Ayol kulgan kulba, ayol yig‘lagan qasrdan yaxshiroqdir.
Hamma ayollar ochilib ketganda ham, erkak ko‘zini haromdan tiyishi shart.
Hamma erkaklarning ko‘ngli to‘g‘ri bo‘lganda ham, ayollar satrda bo‘lishi shart.
Iffatli ayolning yukini, vijdonli erkaklargina ko‘tara oladi.
Xalqaro tashkilotlar og'iz ko'pirtirib jar solgan chinakam e'zozlash esa, faqat islom dinida mavjud. Chunki musulmonlar qonun nazorat qilolmaydigan, faqat Allohgina ko'rib tura oladigan uyning ichida ham ayollorga zulm qilishdan saqlanadilar.
Ayollarning barchasi bir-biriga o‘xshaydi. Ularni faqat hayo ajratib turadi.
Dunyoning yarimi ayollar, qolgan yarmi esa ularning tarbiyalanuvchisidir.
Ostona xatlab uydan ko‘chaga chiqar ekansiz, yo‘lda ikki tur ayolga duch kelasiz.
Biri: Misr podshohining xotini (Zulayho)dek dardga mubtalo bo‘lgan: bezangan, yasangan, muattar ayol.
Ya’ni o‘ziga atir sepib, atrofga yoqimli hid taratayotgan xushbo‘y ayol.
Uning zaboni go‘yo: “Beri kel, kela qol”, deb yosh-u qarini o‘ziga jalb etadi.
Ikkinchi tur ayollar esa: o‘rangan, yopingan, mastura ayollar.
Biroq ularni vaziyat o‘z yumushlarini bajarish uchun ko‘chaga chiqishga majbur qilgan.
Ularning zaboni (Qur’on hikoya qilgan ikki qiz kabi): “Biz to cho‘ponlar o‘z podasini sug‘orib bo‘lmaguncha, o‘z chorvamizni sug‘ora olmaymiz. Otamiz keksa chol”, der edi.
Kimda bir dona qiz bo'lsa, oila daftariga o'n o'g'lim bor, deb yozib qo'ysin. Men so'zimga javob beraman!
Biz bu dunyoga odamlarga baho bergani kelmaganmiz.
Haqiqiy hayo — Alloh seni man qilingan narsalar ustida topmasligidir.
🌐 O‘zbek adabiyoti
📓 "Chayon yili"
✍ Uchqun Nazarov
⚙ Roman
⚖ 10,3 MB
🔎 PDF
📄 240 sahifa
📚 @e_kutubxona
#Keltirma
Sof adabiy tilda so‘zlashish
📚 @e_kutubxona
#Nazm
SOGʻINCH
Tunlarimning har biri yaldo,
Saratondek otash har kunim.
O‘tgan kunim — boshimga balo,
Qizartirar yuzni bugunim.
Chidaymiz-da o‘rtansa ham jon,
Shunday qismat tushibdir chekka: Musulmonlik emas-ku oson,
O‘xshamaymiz hech yo‘q o‘zbekka.
Mahshar qo‘pmas yo‘limdan qaytsam,
Garchi u jim, insofga kelmas.
Arsh zirillar bir so‘zni aytsam,
Yo‘qsa qalbda zilzila tinmas.
Tag‘in itday kelurman qaytib,
Jarlik — qayon yo‘limni bursam,
Yurmayman-ku bir umr daydib,
Yutaman, der uyimga kirsam.
Ko‘rgim kelar bir muslimani
(O‘t tushgan dil ketadi muzlab)
Duo qilib o‘ltirsa mani,
Oyday bo‘lib joynamoz uzra.
Janozaga borsam negadir
Ko‘zim quvnab bo‘lurman behol.
Faqat shunda o‘xshaydi axir
Er erkakka, ayolga ayol.
Bir dard o‘rtab yubordi dilni,
Yozarkanman titradi qo‘lim:
O‘z asliga qaytarsa elni,
O‘lim bo‘lsin har kuni, o‘lim.
Kechir, tangrim, qil umrin uzun,
Bejiz emas lek shikoyatim:
Shunday zo‘r xalq hattoki bugun
Anglamayur hijob oyatin.
Aytay qo‘lim ko‘ksimga qo‘yib —
Keksalar ne qilmish hikmatlik.
Qayga kirsa, chiqsa-da doim
“Po‘sht!” der edi bobom rahmatlik.
O‘v, qandayin zamon o‘zi bu,
Chirt yummasang bo‘lmagay ko‘zni.
Ko‘plar bundan chekmaydi qayg‘u,
Faqat hammol aytar bu so‘zni.
Hay, onalar, buncha “botir”siz —
Tirik ota qolmaganmi yo?
Kizlar, qayon ketayotirsiz —
Axir ko‘cha uy emas aslo.
Yoshligimda eshitgan so‘zlar
Hanuz yodda sanchilib turar:
“Faqat erkin, mastura qizlar,
Pok ayollar hijobda yurar!”
Do‘stlar, mendan ranjimang hecham,
Bu so‘z avval o‘zimga o‘qdir —
Anglaganim shulki, chinakam
Er yo‘q joyda ayol ham yo‘qdir.
...Nizo chiqib mahr bobida,
Er asabiy, xotin norozi.
Adl qilmoq ishtiyoqida
Ikki guvoh so‘raydi qozi.
“Paranjida kim bor — bilmasak,
Yuzin ochsin”, deydi bir guvoh,
Er — erkak-da. Bir qalqdi yurak —
Hali bekor bo‘lmagan nikoh.
“Yo‘q, ochmaysan yuzingni. Ishon,
Kamlik bo‘lmas mahrdan”, dedi.
O‘z qadrini anglagan juvon:
“O‘tdim mahr bahridan”, dedi...
Balki naqlim kelgandir malol,
Tuyulgandir havoyi so‘zdek.
“U arab-da”, dersiz ehtimol,
Tinglang, qandoq bo‘lgandir o‘zbek:
Necha yillar o‘tsa-da hanuz
Haddim sig‘mas aytgali otin.
Polvon bo‘lib tanildi bir qiz,
Yiqar edi bor yigit zotin.
Tomoshabin ahli bo‘lgan jam,
Kurash hali boshlanmay turib —
Kirib keldi qurga bir odam
Va qizni dast oldi ko‘tarib.
So‘ng uyiga ketaverdi jim,
Qizig‘i — qilt etmadi qiz ham.
«Guvoh bo‘ling, nikoh o‘qidim!»
Dedi uydan chiqqan bir odam.
Kirib ketdi er yelkasida,
Kelin bo‘lib o‘n o‘g‘il tug‘di.
Yillar o‘tib, el yelkasida
Ya’ni o‘lib, tobutda chiqdi...
Itqitaman birdan qalamim,
Tugab bitar tamom bardoshim.
Kimdan olay endi alamim,
Qayga uray egilgan boshim?
Qalbda nedir borardi nurab,
Holim kabi parishon so‘zim.
Kirsam, uyda oq ro‘mol o‘rab,
Oyat yodlab o‘ltirar qizim.
Qaytarkanman oyoq uchida,
Yengil edim uchayotgandek.
Ollohga hamd aytdim ichimda,
Uzoq turib qoldim shunday tek.
Bu his qalbdan g‘amni aritgay,
Yog‘ilgaydir nur hayotimga.
Uzoq yillar qalbim yoritgan
Bir hikoyat tushdi yodimga.
Tong yulduzi ketolmay hayron,
Subhi kozib qilsa-da firib.
Subhi sodiq kelar-da shu on
Umarxon shart ketadi turib.
Cho‘chib tushar — umrida ilk bor
Bosh ustida ko‘rib osmonni.
Otlar borar yo‘rtib. Hoy, kim bor,
Kim so‘raydi usiz Qo‘qonni?
Bu aroba kimniki? Gʻamgin
Turgan ayol malikami, kim?
O‘z juftidan yuzini nechun
Yopib olgan Nodirabegim?
— Chiqib ketdik qachon shahardan,
Ayting, qayon ketmoqdadirmiz;
Ko‘rinmaydi bironta odam,
Nechun axir ikkimiz yolg‘iz?
Javob berar malika behol:
— So‘zdan xanjar urdingiz jonga:
“Ne istasang xazinadan ol,
So‘ng taloqsan, ket Shahrixonga!”
Amringizni bildimu vojib,
To‘liq ado etayotirman.
Eng kerakli, qimmatbaho, deb
Sizni olib ketayotirman...
So‘z deyolmay qolgan Umarxon
Bir uradi peshonasiga.
Qayta nikoh o‘qitib, shodon
Kirib kelar koshonasiga.
...Men moziydan so‘z ochdimmi, bas,
Qilishim shart qissadan hissa.
Ammo netay, bularni emas,
O‘shalarni bir ko‘rgim kelsa.
- A’ZAM O‘KTAM
📚 @e_kutubxona
📓 "Sharq Haqni topdi"
✍ Ahmad Muhammad
⚖ 0,4 MB
🔎 PDF
📄 124 sahifa
Sharq donishmandlari va allomalarining sara hikmatlari
📚 @e_kutubxona
🌐 Mumtoz adabiyot durdonalari
📓 O‘zbek mumtoz adabiyoti
🗂 3-to‘plam
⚖ 90,4 MB
🔎 RAR {PDF}
To‘plam tarkibi:
• Sakkokiy. Tanlangan asarlar
• Sayfi Saroyi. Gulistoni bit-turkiy
• Sayfi Saroyi. She'rlar. Guliston
• Sayid Ahmad. Taashshuqnoma
• Sayyid Qosimiy. Haqiqatnoma
• Sayyid Qosimiy. Sadoqatnoma
• Shermuhammad Munis. Savodi ta'lim
• Shermuhammad Munis. Saylanma
• Shohg'arib Mirzo. Devon
• Sidqiy Xondayliqiy. Navbahor
• Sidqiy Xondayliqiy. Tanlangan asarlar (1998)
• So'fi Olloyor. Sabotul ojizin
• So'fi Olloyor. Sabotul-ojizin
• Sulaymon Boqirg'oniy. Boqirg'on kitobi
• Tolib Tolibiy. Murattabnoma
• Uch shoira. Uvaysiy, Mahzuna, Nodira (1958)
• Uvaysiy she'riyatidan
• Uvaysiy. Devon
• Uvaysiy. Mazmun ma'dani
• Xo'janazar Huvaydo. Rohati dil
• Xo'jandiy. Latofatnoma
• Xojanazar Huvaydo. Devon
• Xorazmiy. Muhabbatnoma
• Yaqiniy. O'q va yoy
• Yenisey bitiglari
• Yusuf Amiriy. Chog'ir va bang
• Yusuf Amiriy. Dahnoma
• Yusuf Saryomiy. Tanlangan asarlar
• Zavqiy. Ajab zamona
• Zavqiy. Tanlangan she'rlar
📚 @e_kutubxona
So‘zlarning asliyatidan saboqlar
AQL
«Qalb bilan ishlarni anglash, idrok qilish quvvatiga aql deyiladi».
«Qalb — aqlning joyi, ko‘chib yuradigan makoni va ishlarining ilk harakat nuqtasidir».
"1984" kitobi o‘zbek tilida nashrdan chiqqaniga bugun 6 yil to‘libdi.
Jahon badiiy adabiyoti tarixidagi kam sonli fenomenal asarlardan biri. So‘nggi olti yil ichida o‘zbek tiliga ko‘plab badiiy adabiyotlar tarjima qilindi. Ammo, ularning ichida muntazam o‘qilayotgani, dolzarblikdan tushmayotganlari juda oz.
Har xil tanlovlarga, imtihonlarga va o‘quv dasturlariga majburiy o‘qish uchun kiritilmasa ham o‘qiyveriladigan, muntazam muhokama qilinaveriladigan sanoqli asarlardan biri.
📚 @e_kutubxona
🌐 Mumtoz adabiyot durdonalari
📓 O‘zbek mumtoz adabiyoti
🗂 2-to‘plam
⚖ 138,8 MB
🔎 RAR {PDF}
To‘plam tarkibi:
• Komil Xorazmiy. Devon
• Komil Xorazmiy. Tanlangan asarlar
• Komron Mirzo. Devon
• Lutfiy. Gul va Navro'z
• Lutfiy. Sensan sevarim (Devon)
• Lutfiy. Tanlangan asarlar
• Mavlono Xarobotiy. Kulliyot
• Maxmur. Tanlangan asarlar
• Miriy. Tanlangan asarlar
• Muhammad Rahimxon Feruz. Elga shohu ishqqa qul
• Muhammad Rahimxon Feruz. Ne bo'ldi yorim kelmadi
• Muhammad Solih. Shayboniynoma
• Muhammadrizo Ogahiy.
- Asarlar. 2-jild. Devon
- Asarlar. 3-jild. Ijodiy tarjimalar
- Asarlar. 4-jild. Badiiy tarjimalar
- Asarlar. 5-jild. Tarixiy asarlar
- Asarlar. 6-jild
• Mujrim Obid. Ruboiy va qit'alar
• Nishotiy. Boz va bulbul
• Nishotiy. Husn va Dil (doston)
• Nishotiy. Lirika
• Nodim Namangoniy. Tanlangan she'rlar
• Nojiy. Ummon
• O'rxun bitiglari
• Ogahiy, Munis. Firdavs ul-iqbol
• Ogahiy. Asarlar. 1-jild. Devon
• Qul Ubaydiy. Vafo qilsang
• Qutb Xorazmiy. Xusrav va Shirin
• Rojiy Marg'inoniy. Hayrat-ul inson
• Rojiy Xorazmiy. Jamoling gulshanining bulbuliman
📚 @e_kutubxona
So‘zlarning asliyatidan saboqlar
Ilm va ma'rifat orasidagi farq
"Ilm — olovni ko‘rmoq. Ma'rifat — olovda isinmoqdir"
☝️ Rasmda keksa kishi qo‘ylarini g‘ildirakli qo‘ra ichida olib ketyapti. Buni ko‘rgan ba’zilar otaxonning aqli joyidamas, u noodatiy ish qilibdi deb o‘ylashibdi.
Ba’zilar otaxonni keragidan ortiq ehtiyotkor, qo‘ylarini o‘g‘ri olib ketishidan saqlamoqchi deb o‘ylashibdi.
Ba’zilar otaxonni qo‘ylari yo‘lda xatarga uchrashidan qattiq qo‘rqib, vasvasaga uchrabdi shekilli deb o‘ylashibdi.
Yo‘lovchilardan bittasi otaxondan nega bunday qilganining sababini so‘raganda, keksa otaxon hech kim kutmagan javobni berdi:
#Nazm
ANGLAMOQ
Hijron darvozasi abadan ochiq,
Do‘stimga aylandi qayg‘uli qo‘shiq.
Senga munosib yor, munosib oshiq
Bo‘lolmasligimni bilib qoldim men.
Ergasigayoqmi yo indiniga
Seni eslayverdim... yo tavba, nega?
Yuzib qotib ketgan toshdek, chiniga
Kulolmasligimni bilib qoldim men.
Bulutga yo‘l oldim sekin, chopmasdan,
Jazira quyoshga ko‘zim yopmasdan...
O‘yladim, hasrato, seni topmasdan
O‘lolmasligimni bilib qoldim men.
Jiddiy olmayapsan ammo so‘zimni,
Ko‘rging yo‘q jizg‘anak bo‘lgan yuzimni.
Sensiz seni tugul, hatto o‘zimni
Bilolmasligimni bilib qoldim men.
- Xayrulla Hamidov
📚 @e_kutubxona
#Maqola
📓 O‘verton tuynugi
✍ Dimitriy Dyomushkin
⚙ Maqola
Yangicha dunyo tartiboti
Kechagina nomaqbul bo‘lgan narsani bugun jamiyat o‘zi ham sezmagan holda qanday qilib muhokama qila boshladi? Keyin uni qanday qilib o‘rinli deb hisoblab qoldi? Va nihoyat, yaqinlargacha hatto xayolga keltirib bo‘lmaydigan ishlarni himoya ostiga olgan yangi qonunga qanday qilib ko‘nib qo‘yaqoldi?
Bizda axir so‘z erkinligi bor! Nimaga endi odamxo‘rlik masalasini muhokama qilib bo‘lmas ekan? Olimlar hamma narsa haqida hamma gapni gapirishga haqli emasmi! Ilm uchun taqiqlangan mavzuning o‘zi yo‘q. Olimlar hamma narsa va hodisani bemalol o‘rganishlari kerak, axir!
O‘verto‘n tuynugining birinchi harakati natijasi: ilgari yopiq bo‘lgan mavzu muomalaga kiritildi, taqiq qo‘rg‘oni buzildi, masala haqidagi eskicha qarashga putur yetkazildi – bir holatdan ikkinchi holatga o‘tish so‘qmog‘i ochildi!
Keyingi qadam – Tuynuk yana ilgarilaydi va odamxo‘rlik mavzusi keskinlik tokchasidan olinib ehtimollik tokchasiga qo‘yiladi. Bu bosqichda “mutaxassis olimlar” fikridan iqtiboslar keltirishda davom etiladi. Axir, bilimdan yuz o‘girib bo‘ladimi! Mayli, u odamxo‘rlik haqida bo‘lsa ham!
Diqqat! Nom yaratish juda muhim ish! Ilgari tasavvur ham qilib bo‘lmaydigan g‘oyani ochiqlikka chiqarish uchun uning asl nomini o‘zgartirish kerak bo‘ladi.
Yangi nom to‘qib chiqarishdan maqsad masalaning mohiyatini asl o‘zanidan burib yuborish, so‘z shaklini uning ma’nosidan ajratish, mafkuraviy raqiblarni miq eta olmaydigan qilib qo‘yishdir.
Ibn Aqiyl umrining biror soatini zoye qilmasdi
Ibn Aqiyl shunday degan: «Umrimning biror soatini zoye qilish men uchun halol bo‘lmaydi. Hatto qachon tilim muzokara yo munozaradan bo‘shasa, ko‘zlarim mutolaadan charchasa, dam olib yotgan holatimda ham fikrimni o‘z holiga qo‘ymadim. Qachon o‘rnimdan tursam, yozganlarim ko‘nglimga kelardi. Sakson yoshimdagi ilmga nisbatan harisligim yigirma yoshimdagidan ko‘ra kuchliroq ekanini his etganman».
Ibn Aqiylning vaqtdan yutish uchun non o‘rniga ivitilgan tolqonni tanlagani
Men bor kuchim bilan ovqatlanishga ketadigan vaqtni kamaytirishga urinaman. Hatto mutolaa, yo biror foydali narsani yozib qo‘yishga ko‘proq vaqt ajratish uchun non o‘rniga ivitilgan tolqonni tanlayman. Chunki bular orasida chaynashda farq bor. Zero, vaqt oqillar nazdida hosil qilinadigan narsalarning eng buyugi ekani ulamolar ijmosi bilan sobit bo‘lgan. Ha, vaqt har bir daqiqasidan foydalanib qolinadigan g‘animatdir. Bandaning zimmasida majburiyatlar ko‘p, vaqti esa qisqadir.
Shayx Ibn Javziy shunday degan: «Imom Ibn Aqiyl doimo ilm bilan mashg‘ul edi. U juda aqlli bo‘lib, ilmning ko‘pchilikka noaniq va nozik joylari xususida bahs qilardi. «Funun» deb nomlangan kitobida qalb kechinmalari va boshidan o‘tgan voqealarni jamlab yozgan».
- «Ulamolar nazdida vaqtning qadri» kitobidan
📚 @e_kutubxona
#Tildan_saboqlar
Hamza Hakimzoda Niyoziy Xo‘jaelidan yaqin do‘sti Bo‘ronboyga 1922-yil 18-sentabir sanasi bilan yozgan bir xatida "ag‘lamoq" (yig‘lamoq) so‘zini ikki marta qo‘llaydi:
1) "Qonlar ag‘lasaq-da, ne?" (Qon yig‘laganimizdan nima foyda);
2) "...sizni-da ag‘laturg‘a so‘z beraman".
Xuddi shu xatda "sog‘noq" so‘zini ham ishlatadi:
"Yozuvg‘a yo‘l bermay, ko‘z go‘rkovlarin to‘suqlag‘on ayriliq, sog‘noq yoshlaringiz uchun necha ming yillar o‘pkalar edingiz".
(Misollar Nabijon Boqiyning "Qizil toshbo‘ron" kitobidan {Yangi asr avlodi, 2022, 161-162-betlar} olindi.)
Afsus, "ag‘lamoq" so‘zi ham, "sog‘noq" so‘zi ham tilimizdan chiqib ketgan. Unutildi. Bugun tushunmaymiz hatto.
Ammo turklar bu so‘zlarni juda faol ishlatishadi.
1. "Ag‘lamoq" yig‘lamoq demakdir. Bundan chiqadi, narigi asr boshlarigacha o‘zbek tilida ikkala shakl ham qo‘llangan, keyin bizda faqat "yig‘lamoq" shakli, turklarda "ag‘lamoq" shakli qolgan.
2. "Sog‘noq" so‘ziga kelsak, "tomchilash" ma’nosini beradi. Yomg‘ir rosmana yog‘sa, "yomg‘ir yog‘yapti" deymiz, tomchilay boshlasa, "yomg‘ir tomchilayapti" yoki "yomg‘ir tashlayapti" deymiz. Yomg‘irning mana shu turini bugun turklar "sog‘noq" ("sag‘nak", "sag‘anak") deyishadi. Hamza Hakimzoda xatida ko‘zyoshini tomchilayotgan yomg‘irga o‘xshatgan ya’ni.
Bugun agar kimdir toza turkona bo‘lmish "ag‘lamoq", "sog‘noq" so‘zlarini birdan ishlatib qolsa, yarim tili o‘rischa bo‘lib ketgan bir vatandosh darhol unga nayza o‘qtalmasin, "Turkcha so‘z qo‘llabsizmi?!" deb malomat qilmasin, chunki o‘sha kimdir yaqin zamonlargacha o‘z tilimizda ishlatib kelingan, lekin bugun unutilgan so‘zlarni bizlarga shunchaki eslatishga, qaytadan muomalaga kiritishga urinayotgan bo‘ladi, xolos. Shu.
- Nurulloh Muhammad Raufxon
📚 @e_kutubxona
Sabina Kenjayevaning shaxsiy kanali!
✈️SHAXSIY RIVOJLANISH ISTAGIDA BO‘LGANLAR UCHUN
/channel/+SW0Ip5O1veQ5MjNi
🟥Lifestyle
🔉Ozvuchka darslari
🎁BEPUL kurslar
👍KUN davomida yaxshi kayfiyat
🔽Tekinga tilaklar va tabriklar
✅• TEKIN, shuning uchun sifatsiz• deb o'ylasangiz, adashasiz! 🎁
#Keltirma
"Hovuchingda nima yashiringanini aytaymi yoki hovuchingdagi mening kim ekanligimni aytsinmi?"
Maxsus loyiha: Kitob almashamiz
Bu yerda:
Kitob sotishingiz, sotib olishingiz, bepul berishingiz, almashtirishingiz yoki almashib o‘qishingiz mumkin.