فکتنامه اولین سایت درستیسنجی (فکتچکینگ) سیاسی دربارهی ایران است. وبسایت: factnameh.com بات تلگرامی فکتنامه: @FactnamehBot ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin twitter.com/factnameh fb.com/factnameh instagram.com/factnameh
❌ انسیه خزعلی، «دروغها و شایعات» و کمیسیون مقام زن
📣 انسیه خزعلی، معاون رئیسی در امور زنان و خانواده در گفتگو با نیوزویک گفت که با دروغ و شایعهسازی بعد از مرگ یک دختر جوان (مهسا امینی) ایران را از کمیسیون مقام زن سازمان ملل بیرون کردند.
🔹 زمان زیادی از اعتراضات ۱۴۰۱ نگذشته و این ادعا که نقض حقوق بشر به طور کلی و حقوق زنان به طور خاص در این اعتراضات «دروغ و شایعه» بوده، نادرست است.
🔹 در زمان اخراج ایران از کمیسیون مقام زن، گفته شد که این کشور به دلیل نقض گسترده حقوق بشر و سرکوب زنان و دختران اخراج شد.
🔹 گزارش اخیر کمیته حقیقتیاب سازمان ملل درباره اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ هم این ادعا را تایید میکند. این گزارش اخیرا منتشر شده بر «مرگ خانم امینی» بر اثر «علل خارجی» و «وجود شواهدی مبنی بر تروما بر بدن خانم امینی که در زمان بازداشت ایشان در دست پلیس امنیت اخلاقی وارد شده» تاکید دارد. در این گزارش همچنین کشته شدن بیش از ۵۵۰ نفر در ۲۸ استان تایید شده.
🔹 بر اساس این گزارش همچنین «خشونت جنسی و مبتنی بر جنسیت» از دیگر ویژگیهای این دور از اعتراضات و بازداشتها بوده است.
🔹 ایران گزارش کمیته حقیقتیاب سازمان ملل را «جانبدارانه و غیرقابل راستیآزمایی» خواند.
🔹 با وجود این خزعلی در همین سازمان (در کمیسیون مقام زن آن) به سخنرانی پرداخت و از آنان خواسته اسرائیل را این کمیسیون اخراج کنند.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❓ داستان پرچم سه رنگ ایران و موبد زرتشتی
📣 ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که میگوید اگر «رستم شهزادی»، موبد زرتشتی و نماینده زرتشتیان در مجلس خبرگان قانون اساسی نبود الان پرچم سه رنگ نداشتیم.
🔹 در ویدیو آمده «او اولین نفری بود که به صورت شجاعانه مخالفت خود را با تغییر سه رنگ پرچم ایران بعد از انقلاب ۵۷ اعلام کرد»، ویدیو میگوید در ابتدا تصمیم نمایندهها این بود که پرچم ایران فراموش شود و تا حدودی به تقلید از پرچم پاکستان پرچمی سبز با علامت الله در وسط آن پرچم جدید ایران شود او با این طرح مخالفت کرد، از پرچم سه رنگ دفاع و آن را اینگونه معنی کرد: «قرمز به نماد شهادت، سفید به نماد صلح و سبز به نماد وفور نعمت و آبادانی».
🔹 با استناد به منابع تاریخی و اسناد موجود بخشی از ادعاهای مطرح شده در این ویدیو درست و بخشی از آن نادرست است. رستم شهزادی نماینده زرتشتیان در مجلس خبرگان قانون اساسی هر چند دفاع موثری در حفظ پرچم سه رنگ انجام داد اما تنها موافق نگاه داشتن این پرچم نبود.
🔹 نمایندگان زیادی در دفاع از آن حرف زدند، از جمله این نمایندگان؛ عبدالکریم هاشمینژاد، عبدالکریم موسوی اردبیلی، حسن عضدی، رحمتالله مقدم مراغهای فعال ملی مذهبی، که علاوه بر پرچم سه رنگ از طرح شير و خورشيد هم دفاع كرد، عبدالله ضیائی نماینده گیلان و سید علی اکبر قرشی نماینده آذربایجان غربی بودند.
🔹 از سوی دیگر برخلاف ادعای این ویدیو پیشاپیش تصمیمی برای «فراموش کردن پرچم ایران» وجود نداشت، تاکید هاشمی رفسنجانی در خاطراتش بر اینکه درباره پرچم سه رنگ مخالفتی وجود نداشت، هر چند دقیق نبود، اما نشان میداد که عزم جدی یا تصمیمی از سطوح بالا برای حذف پرچم سه رنگ وجود نداشت.
🔹 از سوی دیگر ویدیو در بیان استدلالهای رستم شهزادی اشارهای به ارجاعات او به نمادهای شیعی نکرده که اتفاقا به نظر میرسد همین استدلالها مخالفان مذهبی را به حفظ پرچم سه رنگ متقاعد کرده است.
🔹 پرچم ایران تا حدود یک سال بعد از انقلاب ۵۷ همان پرچم شیر خورشید باقی ماند. با تاکیدات خمینی درباره تغییر نمادهای پهلوی، بین بهمن ۵۸ تا اردیبهشت ۵۹ پرچم سه رنگی که در میانه آن خورشیدی با ۲۲ ستاره و ۸ مشت گرهکرده و یک اللهاکبر طراحی شده بود پرچم رسمی ایران شدو در اردیبهشت ۵۹ پرچم با طرح کنونی تصویب و نهایی شد.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
⁉️ ارتباط روزهداری با تقویت سیستم ایمنی بدن
📣 کامران باقری لنکرانی میگوید روزهداری با مدل اسلامی سبب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
🔹 این گزاره پشتوانه علمی محکم و معتبری ندارد. تاثیر روزهداری قطعی نیست و متغیرهای وابسته زیادی دارد که آثار مثبت برای یک نفر و آسیب برای شخص دیگری میشود.
🔹 مقالهای که آقای باقریلنکرانی به آن استناد کرده، اگرچه در یک نشریه معتبر علمی منتشر شده، اما ارتباطی با روزهداری به شیوه مسلمانان ندارد، بلکه موضوع آن تغییر سبک تغذیه و امتناع از خوردن و نوشیدن هر چیزی غیر از آب به صورت متناوب مثلا دو روز در هفته است. این ربطی با الگوی زمانی و احکام خوردن و آشامیدن روزهداری اسلامی ندارد.
⚠️ (تاریخ انتشار این مقاله: ۲۸ فروردین ۱۳۹۹)
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
✅ @Factnameh
👎 خبر جعلی آزاد شدن «روزهخواری» در عربستان
📣 بسیاری از رسانههای داخلی همچون ایلنا، شرق، انصاف نیوز با استناد به یک تصویر یک ابلاغیه جعلی و قدیمی مدعی شدهاند که «روزهخواری در عربستان آزاد شده» است.
🔹 تا کنون هیچ حکم و دستوری در این زمینه صادر نشده است.
🔹 اصالت این سند دستکم از سال ۲۰۱۹ از سوی سایتهای درستیسنجی متعدد رد شده است.
🔹 مجازات روزهخواری در عربستان میتواند جریمه، حبس، شلاق و برای خارجیها اخراج از کشور باشد.
🔹 بنابراین به این ادعای رسانههای فارسی که «روزهخواری در عربستان آزاد شد» نشان شاخدار میدهیم.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
💬 عکسهای درست و نادرست از مراسم بزرگداشت استالین در تهران
📣 در شبکههای اجتماعی تصویری با عنوان مراسم عزاداری حزب توده برای استالین منتشر شده است.
🔹 جستجوهای ما نشان میدهد که این تصویر در واقع متعلق به تجمع هواداران شاه در تهران در سال ۱۹۵۹ است؛ احتمالا جشن نوزدهمین سالروز به قدرترسیدن محمدرضا شاه در سال ۱۳۳۸ است و ربطی به مرگ استالین ندارد.
🔹 با وجود این میدانیم که در کتاب چپ در ایران-کادرهای حزب توده به روایت اسناد ساواک، شرح تجمعی که در روز اسفند ۱۳۳۱ به یاد استالین در میدان فوزیه تهران برگزار شده آمده است.
🔹 این تجمع را «جمعیت مبارزه با استعمار» و از هواداران شاخههای حزب توده برگزار کرده است و در آن حضار با شعارهایی بر روی پارچه، پارچههای سیاه و عکسهای استالین حضور داشتهاند.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
📈 آیا دولت جمهوری اسلامی، کمخرجترین دولت خاورمیانه است؟
📣 مخاطبان فکتنامه از ما خواستهاند تا صحت ادعای یک کانال تلگرامی، را بررسی کنیم که نوشته: «طبق جدیدترین آمار صندوق بینالمللی پول، ایران کمخرجترین دولت در خاورمیانه است.»
🔹 منبع این ادعای «نادرست» گزارشهایی است که در یک سال گذشته بارها در رسانههای رسمی، از جمله خبرگزاری ایرنا، فارس، همشهری، تسنیم و بسیاری از پایگاههای خبری منتشر شده است.
🔹 مبنای این ادعا مقایسه نسبت هزینههای دولت در کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی به تولید ناخالص داخلی است که در گزارش اکتبر ۲۰۲۳ صندوق بینالمللی پول، برای ۲۹ کشور محاسبه شده.
1️⃣ اولا، ایران کمخرجترین دولت منطقه نیست. نسبت هزینههای دولت به تولید ناخالص داخلی در چهار کشور منطقه کمتر از ایران است. در دو کشور افغانستان و سوریه نیز این نسبت محاسبه و گزارش نشده است.
2️⃣ دوم، بر اساس توضیحات صندوق بینالمللی پول، اعداد و ارقام مربوط به هزینههای دولتی از بودجههای سالانه دولت استخراج شده، در حالی که بخش بزرگی از مخارج و هزینههای دولت،فرابودجهای است و در سقف بودجه محاسبه نمیشود.
🔹 بزرگترین اقلام فرابودجهای، منابع هدفمندی یارانههاست که در بودجه سال آینده، حدود یک سوم منابع عمومی بودجه است، اما در سقف ارقام بودجه و در جداول کلان حساب نمیشود.از دیگر اقلام فرابودجهای میتوان به بودجه تقویت بنیه دفاعی، پرداختیهای دولت به سازمان تامین اجتماعی و تسهیلات تکلیفی اشاره کرد که در جداول کلان و سقف بودجه منظور نمیشوند.
3️⃣ سوم، در ساختار اقتصاد ایران، به جز دولت و بخش خصوصی، یک بازیگر بزرگ دیگر هم وجود دارد که در اینگونه محاسبات در نظر گرفته نمیشود. بخش بزرگی از گردش مالی اقتصاد ایران در اختیار بخش شبهدولتی یا خصولتی است که اگرچه دولتی نیست اما با ماهیت بخش خصوصی نیز تفاوت آشکاری دارد.
🔹 با این اوصاف فکتنامه این این گزاره را که «طبق جدیدترین آمار صندوق بینالمللی پول، ایران کمخرجترین دولت در خاورمیانه است.» خلاف واقعیت میداند و به آن نشان نادرست است.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🎙 رای دادیم چی شد؟
🔹 این هفته در پادکست فکتنامه، بیشتر فکتچکهایی که مرور میکنیم، مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری است. ابتدا اما به سراغ عکسهای ساختگی میرویم که ادعا میشود به سیل سیستان و بلوچستان ارتباط دارد.
🔹 در ادامه ادعاهایی را درباره سالهای برگزاری انتخابات در ایران، نقش شورای نگهبان در انتخاب نمایندگان، آمارهای نادرست دستاوردهای دولت، حقوق بشر و تبلیغ به رایندادن و سطح استاندارد سلامت انتخابات در ایران، مرور میکنیم.
🔹 همچنین توضیح میدهیم چرا این گفته که فرزندان رهبر جمهوری اسلامی، مسئولیت و نقشی در جمهوری اسلامی ندارند، ادعایی گمراهکننده است.
💬 در پایان، کامنتها را مرور میکنیم.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:02:09 عکسهای ساختگی سیل سیستان و بلوچستان
00:05:49 سالی یک انتخابات آزاد در ایران
00:10:08 شورای نگهبان و نفعبردن از انتخابات مجلس
00:15:58 ادعاهای همشهری برای ترغیب به شرکت در انتخابات
00:24:21 ادعای نادرست امام جمعه ساری در مورد تبلیغ برای رای ندادن
00:27:10 سطح استاندارد سلامت انتخابات در ایران
00:32:32 مسئولیتها و نقش فرزندان رهبر جمهوری اسلامی
00:43:26 کامنتها
🌐 @Factnameh
⚠️ تصاویر و ادعاهای نادرست انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری
📣 همزمان با برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در ایران، مجموعهای از ادعاها و تصاویر نادرست مربوط به انتخابات در رسانهها و شبکههای اجتماعی ایران منتشر شده است.
🗳 ادعای وزیر خارجه درباره سالی یک انتخابات آزاد در ایران
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
❌ ادعاهای همشهری آنلاین برای ترغیب به شرکت در انتخابات با عنوان «رای دادیم چی شد؟»
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
❌ چند نمونه از تصاویر قدیمی و ادعاهای نادرست در روز انتخابات
👈 در تلگرام بخوانید
❌ ادعای نادرست امام جمعه ساری در مورد تبلیغ برای رای ندادن
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🚁 انتشار تصاویر قدیمی از عملیات نجات بالگرد اماراتی به جای سیل در سیستان و بلوچستان
📣 همزمان با انتشار خبرهای مختلف درباره سیل اسفند ۱۴۰۲ در استان سیستان و بلوچستان، خبرگزاری میزان، همشهری آنلاین، مشرق و جهان نیوز، ویدئویی را منتشر کردند که در آن یک بالگرد در حال نجات افرادی در میان سیل است.
🔹 بالگرد بالای سر آنها ایستاده و این افراد با کمک طنابی که از بالگرد آویزان شده، بالا کشیده میشوند.
🔹 این مطالب با عنوان «لحظه نجات شخصی در دشتیاری سیستان و بلوچستان که از سیل به بالای درختان پناه برده بود» در این سایتها منتشر شد.
🔹 اما این ویدئو ارتباطی به سیل سیستان و بلوچستان ندارد. این ویدئو مربوط به سال ۲۰۲۰ و کشور امارات متحده عربی است.
🔹 از جستجوی معکوس اسکرینشات ویدیو به خبری میرسیم از یک رسانه اماراتی انگلیسی زبان درباره سیلی که روز شنبه، ۲۱ دی ۱۳۹۸ در امارات رخ داده و میگوید این هلیکوپتر امداد، در آن حادثه، دو شهروند سودانی را که کنار درخت گیر کردهاند نجات دادهاست.
🔹 هلیکوپتر مشاهده شده، در تصویر یک «لئوناردو AW139» ساخت کارخانجات AgustaWestland ایتالیا است. اصلا چنین هلیکوپتر مدرنی در هیچ بخشی از یگانهای نظامی و شهری ایرانی وجود ندارد.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❌ ادعای نادرست وزیر کشور درباره سطح استاندارد انتخابات اسفند ۱۴۰۲
📣 احمد وحیدی وزیر کشور مدعی است: «سلامت انتخابات از بالاترین سطح استاندارد برخوردار بود.» این در حالی است که شورای نگهبان به عنوان ناظر انتخابات هنوز صحت انتخابات را تایید نکرده و چنین ادعایی پیش از اعلام نظر شورای نگهبان حتی در عرف رایج در جمهوری اسلامی، نه متعارف و نه معتبر است.
🔹 با این وجود بررسیهای ما نشان می هد که با وجود پیشبینی برخی از استانداردهای سلامت انتخابات در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و رعایت کم و بیش آن از سوی هیات اجرایی، ولی بسیاری از استانداردهای سلامت انتخابات که سازمان بینالمللی بینالمجالس تصویب کرده رعایت نمیشود مثل:
🔹 ثبتنام رایدهندگان پیش از روز رایگیری؛
🔹 فقدان کمیسیون مستقل انتخابات و عدم پذیرش نظارت مستقل ملی و بینالمللی بر انتخابات؛
🔹 وجود تردید نسبت به درستی شمارش و تجمیع آراء به دلیل حضور نداشتن ناظران مستقل و برگزاری و نظارت کردن عوامل حکومت بر انتخابات؛
🔹 وجود نداشتن نهاد یا دادگاه مستقل برای رسیدگی به شکایات انتخاباتی شهروندان؛
🔹 بررسیهای فکتنامه نشان میدهد که علاوه بر ایرادات ساختاری که سلامت انتخابات در ایران را تضمین نمیکند، ادعاهای برخی از کاندیداها از جمله روسای کمیسیون انرژی و کمیسیون اقتصادی مجلس نسبت به وجود تخلفات در اندیمشک و کرمان، نشان میدهد که انتخابات مجلس شورای اسلامی با رعایت استانداردهای سلامت انتخابات برگزار نشده است.
🔹 بنابراین «فکت نامه» به ادعای احمد وحیدی وزیر کشور مبنی بر اینکه «سلامت انتخابات از بالاترین سطح استاندارد برخوردار بود»، نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🔹 میثم خامنهای (متولد ۱۳۵۷) نیز مانند دیگر برادرانش، روحانی است. گزارشها میگویند او همراه با مسعود خامنهای، در دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای مشغول به فعالیت است. میثم خامنهای، داماد محمود لولاچیان، یکی از مهمترین و بانفوذترین بازاریان تهران است.
🔹 بشری و هدی خامنهای نیز به ترتیب، با پسران حجتالاسلام محمد محمدی گلپایگانی (رئیس دفتر آیتالله خامنهای) و آیتالله محمدرضا مهدویکنی ازدواج کردهاند؛ افرادی که خود و برخی اعضای خانوادهشان جزو مهمترین چهرههای سیاسی و مذهبی در جمهوری اسلامی هستند.
2️⃣ لینک قسمت اول
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🤑 ادعای نادرست سخنگوی هیات رئیسه مجلس: حقوق نمایندگان ماهانه ۲۵ میلیون تومان است
📣 سخنگوی هیات رئیسه مجلس در حالی میگوید دریافتی نمایندگان، ۲۵ میلیون تومان است که اسناد، شواهد و قوانین نشان میدهد دریافتی آنها به مراتب بیشتر از این است.
🔹بنابراین «فکتنامه» این ادعای نظامالدین موسوی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس را که «حقوق نمایندگان حدود ۲۵ میلیون تومان است»، خلاف واقعیت میداند و به آن نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
👎 عکسهای ساختگی از سیل واقعی
📣 در روزهای اخیر و در پی سیل استان سیستان و بلوچستان در ایران، در کنار تصاویر و ویدیوهای این فاجعه، تصاویری ساختگی هم که گفته میشود از مردم سیلزده در این استان گرفته شده، در شبکههای اجتماعی مختلف منتشر شد.
🔹 این تصویر نه یک عکس واقعی که ساخته هوش مصنوعی موتور جستجوی Bing است. این تصویر و چند تصویر مشابه آن را یک کاربر اینستاگرام به نام برای همراهی با کودکان فلسطینی تولید کرده است.
🔹 این کاربر در هشتگهای پستی که این تصاویر در آن منتشر شده بود بر اینکه تصاویر تولید هوش مصنوعی است تاکید کرده بود.
🔹 در شبکههای اجتماعی ایران حتی بر سر اینکه این عکسها مربوط به غزه است یا سیستان و بلوچستان بحث و اختلاف نظر به وجود آمد. تصویر دیگری هم با شرایط مشابه در میان تصاویر منتشر شده وجود داشت.
🔹 در حالی که چنان که پیش از این تاکید کردیم تصاویری از این دست که لابلای عکسهای واقعی سیل سیستان و بلوچستان و وضعیت کودکان فلسطینی در غزه منتشر میشود، نه عکس واقعی که محصول هوش مصنوعی است.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🎙 «من بیخبرم»
🔹 این هفته در پادکست فکتنامه دو سوژه اصلی داریم. ابتدا درباره «هما» یا همان کرکس استخوانخوار صحبت میکنیم؛ پرندهای که این هفته، مهمترین سوژه حیات وحش در ایران بود.
🔹 همچنین به سراغ ابلاغیه جدید درباره غیرقانونی بودن فیلترشکنها میرویم و بررسی میکنیم آیا واقعا امکان دارد وزیر ارتباطات که در جلسه تصویب آن حضور داشته، خبر این مصوبه را اولین بار از تلویزیون شنیده باشد؟
🔹 در ادامه، ادعاهای مربوط به غیرقانونی بودن یا نبودن فیلترشکن را بررسی میکنیم و درباره ویدئوی صف افغانستانیها در ورامین، ادعای احیای واحدهای تولیدی در کشور توضیح میدهیم.
🔹 در پایان هم فکتچک کوتاهی درباره ادعای غرقشدن کشتی بریتانیایی در خلیج فارس را مرور میکنیم و به سراغ بررسی کامنتها میرویم.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:02:39 همه چیز درباره «هما»
00:16:31 بیاطلاعی وزیر از ممنوعیت فیلترشکن
00:26:56 آیا استفاده از فیلترشکن غیرقانونی است؟
00:31:21 صف افغانستانیها در ورامین
00:39:28 ادعای احیای واحدهای تولیدی
00:43:07 ویدئوی غرقشدن کشتی در سواحل برزیل
00:52:29 کامنتها
🌐 @Factnameh
❌ ادعاهای همشهری آنلاین برای ترغیب به شرکت در انتخابات با عنوان «رای دادیم چی شد؟»
📣 روزنامه همشهری با انتشار تصاویر تبلیغاتی با عنوان «رای دادیم چی شد؟» مدعی شده با رای مردم به دولت رئیسی تورم ۶۰ درصدی در یک سال به ۴۰ درصد کاهش یافت و رشد ۱۰ برابری قیمت مسکن متوقف شد.
🔹 هیچ کدام از این ادعاها صحت ندارند.
🔹 ادعای ساخت یک میلیون مسکن بیپایه و اساس است، طبق آمار رسمی از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی قیمت مسکن در تهران بیش از دو برابر رشد کرده و نرخ تورم مسکن به بالاترین حد در هفت سال گذشته رسیده است.
🔹 در مورد تورم هم بارها فکتنامه این ادعای نادرست را بررسی و صحت آن را رد کرده است. گزارشهای بانک مرکزی در دسترس عموم نیست، اما طبق گزارش مرکز آمار نرخ تورم در زمان تشکیل دولت سیزدهم حدود ۴۵ درصد بود، طبق آخرین گزارش مرکز آمار در بهمن ماه حدود ۴۲ درصد است.
🔹 رخ رشد با احتساب نفت از ۱۵ ماه پیش از تشکیل دولت رئیسی مثبت بوده و حتی در یک فصل ۹ درصد ثبت شده که ۲ واحد درصد بیشتر از بالاترین نرخ رشد فصلی در دولت ابراهیم رئیسی است. بدون نفت هم وضعیت قبل و بعد از دولت رئیسی تغییر تغییر معناداری نکرده است.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🎙 موبد زرتشتیان و پرچم ایران
🔹 این هفته در پادکست فکتنامه، سوژههای مختلفی را مرور میکنیم؛ از سوژههای مربوط به انتخابات و سیل در سیستان و بلوچستان تا فکتچکهای تاریخی و اقتصادی.
🔹 ابتدا به این سوال پاسخ میدهیم که آیا واقعا آنطور که یک فعال اصولگرا میگوید، انتخابات در آمریکا و اروپا اجباری است و میزان مشارکت، کمتر از پنجاه درصد است؟
🔹 همچنین نشان میدهیم چرا این ادعا که گروه هکری عدالت علی، سندی را هک کرده که نشان میدهد نرخ مشارکت در انتخابات، هشت درصد بوده، ادعایی نادرست است.
🔹 در ادامه ویدئویی مربوط به امارات متحده عربی را بررسی میکنیم که ادعا میشود مربوط به نجات سیلزدگان در سیستان و بلوچستان است و بعد به سراغ یک فکتچک تاریخی میرویم؛ این ادعا که سالهاست در رسانهها مطرح میشود که یک موبد زرتشتی بوده که باعث شده پرچم ایران بعد از انقلاب، سه رنگ بماند.
🔹 فکتچکهایی درباره مراسم یادبود استالین در تهران، بیابانزدایی یک مرد در ترکیه و همچنین ادعاهایی درباره تورم و کمخرجبودن دولت ایران هم دیگر سوژههایی هستند که این هفته به آنها میپردازیم.
💬 در پایان هم به چند کامنت شنوندگان پاسخ میدهیم.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
🌐 @Factnameh
🗳 انتخابات اجباری در آمریکا و اروپا
📣 حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا، دادههای نادرستی را درباره اجباری بودن انتخابات در دنیا و نرخ مشارکت در اروپا، فرانسه، آمریکا و ترکیه بیان کرده است.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❓ براساس یافتههای دانشمند ژاپنی آیا «روزهداری» باعث از بین رفتن سلولهای سرطانی میشود؟
📣 همزمان با شروع ماه رمضان، خبری در رسانههای و شبکههای اجتماعی مبنی بر یافتههای یوشینوری اُسومی یک دانشمند ژاپنی و برنده نوبل درباره فواید روزهداری در از بین بردن سلولهای سرطانی دستبهدست میشود.
🔹 یوشینوری اُسومی به دلیل گسترش تحقیقاتش در مورد روند اتوفاژی موفق به کسب نوبل پزشکی شد. اتوفاژی نوعی مکانیزم دفاعی بدن است که در آن سلولهای سالم شروع به تغذیه از سلولهای معیوب میکنند.
🔹 اتوفاژی در حالتی رخ میدهد که به بدن انسان مواد مغذی نرسد و گرسنه بماند. در ادبیات پزشکی به این نوع گرسنگی طولانی، روزهداری هم گفته میشود که با روزهداری مذهبی-اسلامی تفاوت دارد که مهمترین آنها مدت زمان گرسنگی است و تفاوت محدودیت مواد غذایی و نوشیدنی.
🔹رژیمی که منجر به اتوفاژی میشود بسته به شرایط هر فرد و تشخیص پزشک میتواند متفاوت باشد.
⚠️ (تاریخ انتشار این مقاله: ۲۷ فروردین ۱۴۰۰)
👈 متن کامل گزارش را همراه با منابع در سایت فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
✅ @Factnameh
🌳 حکمت کایا؛ مردی که در ترکیه ۳۰ میلیون درخت کاشته است
📣 در شبکههای اجتماعی تصویری از یک مرد با قاب عکسی از تپههای بایر در دست و منظرهای جنگلی در پشت سر منتشر شده با این ادعا که او در طول ۳۰ سال، ۱۱ هزار درخت کاشته و تپههایی را که در قاب عکسش دیده میشود، به جنگلهای پشت سرش تبدیل کرده است.
🔹 این ادعا نیمه درست است.
🔹 فردی که در تصویر میبینیم حکمت کایا رئیس سابق جنگلبانی در یکی از استانهای شمالی ترکیه است که در طی ۱۹ سال ۳۰ میلیون درخت به همراه اعضای تیمش و حمایت روستاییان کاشته و توانسته آن تپههای بایر را به جنگلی از درختان تبدیل کند.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🗳 انتخابات اجباری در آمریکا و اروپا
📣 حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا مدعی شده که در آمریکا، اروپا، فرانسه و ترکیه شرکت در انتخابات اجباری است اما مشارکت بالاتر از ۵۰ درصد نشده و نمیشود.
🔹 بررسیهای ما نشان میدهد حداقل در ۲۱ کشور شرکت در انتخابات به نوعی اجباری محسوب میشود. آرژانتین، استرالیا، بلژیک، بولیوی، برزیل، ترکیه، کاستاریکا، جمهوری دومینیکن، اکوادور، مصر، یونان، هندوراس، لوکزامبورگ، لیختن اشتاین، نائورو، پرو، پاناما، پاراگوئه، سنگاپور، تایلند، اروگوئه
از این تعداد در کشورهای لیختناشتاین، پاناما، هندوراس، مصر، کاستاریکا و جمهوری دومنیکن با وجود اجباری بودن شرکت در انتخابات، مجازات خاصی برای آنها که رای نمیدهند، در نظر گرفته نشده است.
🔹 در مابقی ۱۵ کشور، جریمه مالی عموما شامل افرادی میشود که برای شرکت در انتخابات ثبت نام کردهاند اما بدون دلیل موجهی از رای دادن خودداری کردهاند.
🔹 در کشورهای تایلند، بولیوی، یونان، برزیل، سنگاپور ممکن است مجازاتی بیشتر از جریمه مالی برای این دست از افراد در نظر گرفته شود.
🔹 در تمام این ۲۱ کشور میزان مشارکت در آخرین انتخاباتی که برگزار شده بالای ۵۰ درصد بوده است.
🔹 میدانیم که در آمریکا شرکت در انتخابات اجباری نیست با این وجود بیش از ۶۶ ٪ واجدان شرایط در آخرین انتخابات آمریکا در سال ۲۰۲۰ رای دادند.
🔹 شرکت در انتخابات در فرانسه هم اجباری نیست با وجود این، بیش از ۷۸٪ واجدان شرایط در آخرین انتخابات فرانسه در سال ۲۰۲۲ رای خود را به صندوقها ریختند.
🔹 شرکت در انتخابات در ترکیه اجباری است و آنها که رای نمیدهند با جریمه مالی روبرو میشوند. در آخرین انتخاباتی که در ترکیه برگزار شد میزان مشارکت ۸۷٪ اعلام شده است.
🔹 در میان ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تنها در کشورهای یونان، بلژیک و لوکزامبورگ مشارکت در انتخابات اجباری است.
🔹 بنابراین ما در فکتنامه به این ادعای کنعانی مقدم که «در آمریکا، اروپا، فرانسه و ترکیه شرکت در انتخابات اجباری است اما مشارکت بالاتر از ۵۰ درصد نیست» نشان شاخدار میدهیم.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
📝 «درستیسنجی سال ۱۴۰۲» به انتخاب شما!
📣 تا پایان سال فرصت دارید با کلیک روی این لینک، یکی از ۱۰ گزینه پیشنهادی تحریریه را به عنوان فکتچک سال انتخاب کنید.
اگر مطلب مورد نظرتان در میان گزینهها نیست، روی گزینه آخر کلیک و آن را در بخش پایین صفحه اضافه کنید.
🔗 https://forms.gle/TW5S77wutjSnkEi38
🌐 @Factnameh
💰 ادعای گمراهکننده علمالهدی درباره نقدینگی و تورم
📣 احمد علمالهدی میگوید: «نقدینگی زیاد است، قدرت خرید بالاست و همین باعث توسعه مصرف میشود و توسعه مصرف هم باعث تورم میشود.»
🔹 بر اساس نظریه پولی میان افزایش نقدینگی و تورم ارتباط وجود دارد، اما عامل افزایش نقدینگی، عملکرد دولت است، نه «مصرف زیاد مردم».
🔹 ریشه اصلی رشد نقدینگی در ایران، ناترازی بودجه دولت و ناترازی بانکها بر اثر استقراض غیرمستقیم دولت است.
🔹 دلیل کسری بودجه را نیز باید در بیانضباطی مالی دولت و اشتباه در برآورد درآمدها و هزینهها در جریان تدوین و تصویب لوایح بودجه در دولت و مجلس جستوجو کرد.
🔹 از شوکهای ارزی و انتظارات تورمی نیز به عنوان عوامل موثر بر افزایش نرخ تورم یاد میشود که در تحلیل نماینده ولیفقیه در استان خراسان رضوی غایب هستند.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❌ ادعای نادرست درباره هک وزارت کشور به دست عدالت علی و افشای مشارکت ۸ درصدی
📣 در کانال تلگرام «جانبازان معترض به حکومت» و حساب کاربری «هادی مهرانی» ویدیویی منتشر شده که مدعی «هک آمار وزارت کشور به دست گروه عدالت علی و افشای مشارکت ۸ درصدی» شدهاست.
🔹 بررسی ما نشان میدهد این ادعا نادرست است.
🔹 هم تعدادی از اعداد جدول نادرست است، هم عدالت علی چنین پستی در رسانه هایش منتشر نکردهاست. درصد بیان شده هم ربطی به مشارکت ندارد و دو عدد نامربوط را به هم تقسیم کردهاست.
🔹 ضمن اینکه با بررسی اعداد نیز متوجه میشویم ارقام مربوط به نفر اول استانهای «اردبیل، آذربایجان شرقی، ایلام، بوشهر، تهران، سمنان، قزوین، کردستان و لرستان» نیز بعضی با اختلاف خیلی کم و بعضی با اختلافی فاحش، نادرست است.
🔹 بنابراین فکتنامه به این ادعای کانال «جانبازان معترض به حکومت» و سردبیر آن «هادی مهرانی» در شبکههای اجتماعی درباره «هک آمار وزارت کشور به دست گروه عدالت علی و افشای مشارکت ۸ درصدی» نشان نادرست میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
🎙 رای دادیم چی شد؟
🔹 این هفته در پادکست فکتنامه، بیشتر فکتچکهایی که مرور میکنیم، مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری است. ابتدا اما به سراغ عکسهای ساختگی میرویم که ادعا میشود به سیل سیستان و بلوچستان ارتباط دارد.
🔹 در ادامه ادعاهایی را درباره سالهای برگزاری انتخابات در ایران، نقش شورای نگهبان در انتخاب نمایندگان، آمارهای نادرست دستاوردهای دولت، حقوق بشر و تبلیغ به رایندادن و سطح استاندارد سلامت انتخابات در ایران، مرور میکنیم.
🔹 همچنین توضیح میدهیم چرا این گفته که فرزندان رهبر جمهوری اسلامی، مسئولیت و نقشی در جمهوری اسلامی ندارند، ادعایی گمراهکننده است.
💬 در پایان، کامنتها را مرور میکنیم.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در گوگل پادکست بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
🌐 @Factnameh
📝 «درستیسنجی سال ۱۴۰۲» به انتخاب شما!
📣 تا پایان سال فرصت دارید با کلیک روی این لینک، یکی از ۱۰ گزینه پیشنهادی تحریریه را به عنوان فکتچک سال انتخاب کنید.
اگر مطلب مورد نظرتان در میان گزینهها نیست، روی گزینه آخر کلیک و آن را در بخش پایین صفحه اضافه کنید.
🔗 https://forms.gle/TW5S77wutjSnkEi38
🌐 @Factnameh
❓ نقش و مسئولیت پسران آیتالله خامنهای
1️⃣ قسمت اول
📣 محمود محمدی عراقی (عضو مجلس خبرگان و داماد مصباح یزدی) میگوید پسران رهبر جمهوری اسلامی در کشور مسئولیتی ندارند. این گفته گمراهکننده است.
🔹 هر چند هیچ کدام از فرزندان آیتالله خامنهای، در قوای سهگانه پستی ندارند اما عضویت آنها در نهادهای منسوب به بیت رهبری، نزدیکی آنها به رهبر جمهوری اسلامی و ازدواج آنها با خانوادههای بانفوذ در جمهوری اسلامی، بخشی از نقش و مسئولیتهای آنها را نشان میدهد.
🔹 در همین مصاحبه، محمدی عراقی دو بار به مطرحشدن نام فرزندان آیتالله خامنهای در مجلس خبرگان به عنوان گزینه احتمالی رهبر بعدی اشاره میکند. هر چند او میگوید رهبر جمهوری اسلامی با این مساله مخالفت کرده اما همین که نام یکی از این فرزندان در «شورای سه نفره انتخاب رهبر بعدی» مطرح شده، نشانگر قدرت و اهمیت فرزندان رهبر جمهوری اسلامی است.
🔹 مصطفی خامنهای (متولد ۱۳۴۴)، معمم است و در قم، علوم دینی تدریس میکند. او داماد آیتالله عزیزالله خوشوقت، از روحانیون با نفوذ جمهوری اسلامی است که به عنوان یکی از نزدیکترین فقها به رهبر جمهوری اسلامی شناخته میشد.
🔹 مجتبی خامنهای (متولد ۱۳۴۸)، مشهورترین فرزند رهبر جمهوری اسلامی است. در میان مصاحبههای افراد نزدیک به حکومت نیز بارها به «جایگاه» خاص او اشاره شده است. او داماد غلامعلی حدادعادل است و تنها پسر رهبر جمهوری اسلامی است که مشمول تحریمهای آمریکا شده است.
🔹 محمد سرافراز، رئیس پیشین صداوسیما، به نقش کلیدی او در تصمیمات کشور اشاره کرده و گزارشهایی درباره نقش موثر او در نهادهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی منتشر شده است.
🔹 مسعود خامنهای (۱۳۵۳) بیشتر به اداره موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (نهاد حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای) و همچنین تیم رسانهای بیت رهبری میپردازد. او داماد یکی دیگر از فقها به نام آیتالله سید محسن خرازی، (نماینده پیشین خبرگان رهبری) است.
2️⃣ لینک قسمت دوم
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
📌 فکتنامه را در ایکس(توییتر سابق) دنبال کنید.
📲 https://twitter.com/factnameh 🐦
🌐 @Factnameh
🗳 ایرنا: کاهش مشارکت در انتخابات در دنیا مشهود است اما مشارکت در ایران رو به افزایش است.
⚠️ با کلیک بر روی نوشتههای آبی رنگ میتوانید مقایسه نرخ مشارکت را به صورت نمودار ببینید. ⚠️
🔹طبق آمارهای رسمی در ایران، نرخ مشارکت در انتخابات مجلس، نهتنها رو به افزایش نیست، بلکه در یک روند کاهشی، در انتخابات دوره گذشته به پایینترین سطح تاریخی رسیده.
🔹ادعاهای ایرنا درباره مشارکت مردم کشورهای دیگر در انتخابات، ترکیبی از اطلاعات، دستچینشده، درست، نادرست و گمراهکننده است.
🔹ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انتخابات میاندورهای آمریکا بالای ۵۰درصد نیامده. این ادعا نادرست است، تنها از ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴، این نرخ زیر ۵۰درصد بوده.
🔹ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انتخابات مجلس فرانسه زیر ۵۰ درصد است. بله در دو دوره قبلی این طور بوده، اما در انتخابات دیگر مانند انتخابات اخیر اتحادیه اروپا در این کشور، نرخ مشارکت در بالای ۵۰ درصد است.
🔹ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انگلستان نزولی است. این طور نیست. نرخ مشارکت در انتخابات انگلستان در ۲ دهه گذشته صعودی و در آخرین انتخابات به ۶۷ درصد رسیده.
🔹ایرنا مدعیست مشارکت در اتریش ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده، اما توضیح نمیدهد منظورش از کاهش ۲۰ درصدی، کاهش نرخ مشارکت از ۹۵ درصد به مشارکت ۷۵درصدی در ۷۰ سال گذشته است.
🔹ادعاهای ایرانا درباره نرخ مشارکت در پرتغال و جمهوری چک و دنمارک هم نادرست است.
🔹ایرنا میگوید مشارکت در سوئد پایین آمده. از جنگ جهانی دوم تا امروز انتخابات پارلمان سوئد حداقل مشارکت ۷۷ درصدی را در سال ۱۹۵۸ و حداکثر ۹۱ درصد را در سال ۱۹۸۲ تجربه کرده و بقیه سالها، نرخ مشارکت بین این ۲ عدد بوده.
🔹تنها بخش درست گزارش ایرانا پایین بودن نرخ مشارکت در سوئیس است. در تمام نیمقرن گذشته، کمرونقترین انتخابات جمهوری اسلامی ایران تقریبا به اندازه پررونقترین انتخابات در سوئیس، مشارکت داشتهاست.
⚠️ با کلیک بر روی نوشتههای آبی رنگ میتوانید مقایسه نرخ مشارکت را به صورت نمودار ببینید. ⚠️
👈 در فکتنامه بخوانید
👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❌ ادعای نادرست امام جمعه ساری در مورد تبلیغ برای رای ندادن
🔹امامجمعه ساری که کاندیدای خبرگان رهبری از مازندران هم هست، در سفر تبلیغاتی به سوادکوه، گفته: «دعوت مردم به عدم شرکت در انتخابات، ضد حقوق بشری است»
🔹نه هیچ سند بینالمللی و تعریف پذیرفتهشدهای از این ادعا پشتیبانی میکند و نه حتی منطقی است که این ادعا را بپذیریم که «تبلیغ برای رای ندادن» عملی «ضد حقوق بشری» است.
🔹بر اساس مواد ۱۸ و۱۹ و ۲۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر، فردی که دیگران را به عدم مشارکت در انتخابات تشویق میکند در حال استفاده از حق آزادی بیان خود است.
در فکتنامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh
❌ چند نمونه از تصاویر قدیمی و ادعاهای نادرست در روز انتخابات:
🔹 عکس رایدهندهای که به شکم روی تخت خوابیده و در حال رای دادن است، با این توضیح منتشر شده: «اون که به فکر کشورشه روی تخت و ویلچر هم میاد...»حسابهای کاربری مخالفان جمهوری اسلامی نیز آن را به عنوان عکس امروز منتشر کردهاند.
🔹 اما عکس مربوط به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ است.
اولین بار خبرگزاری میزان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰، این تصویر و زوایای دیگری از همین صحنه را منتشر کرده است. نوشتههای روی صندوق، نشان میدهد مربوط به انتخابات ریاست جمهوری است؛ یک مرکز توانبخشی در اصفهان که رایگیری در آن انجام میشود.
🔹 خبرگزاری تسنیم عکسی قدیمی را به همراه گزارشی با عنوان «آغاز انتخابات در پایتخت وحدت ایران/ سیستان و بلوچستان» منتشر کردهاست. عکس لااقل پیش از این یکبار در سال ۹۸ در همین رسانه منتشر شده است.
🔹 تصویر دیگری هم با توضیح «یک قاب تصویر خوب» و توصیفاتی از این دست در شبکههای اجتماعی در رابطه با انتخابات امروز دست به دست میشود. این عکس نیز قدیمی است و پیشتر در انتخابات سال ۱۳۹۶ منتشر شده است.
🔹 تصویری با عنوان «#سیرک_انتخابات بهترین زمان برای مزدور شناسی دم سفارتخونههاست»، در شبکههای اجتماعی مخالفان جمهوری اسلامی منتشر شده است.
🔹 دو انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ یعنی مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، برای انتخاب افراد در شهرهای ایران است و در سفارتخانهها و کنسولگریهای جمهوری اسلامی، صندوق رای وجود ندارد.
🌐 @Factnameh