FactNameh | فکت‌نامه

17 Apr 2024 12:13

⁉️ موشک‌های جمهوری اسلامی اصلا کلاهک جنگی حمل نمی‌کردند

📣 در روزهای گذشته تصاویر زیادی از موشک‌های «عمل‌نکرده» یا لاشه‌های موشک‌های منهدم شده در مسیر حمله موشکی جمهوری اسلامی از ایران به اسراییل منتشر شده و درباره آنها گمانه‌زنی‌های زیادی شده‌است، که مشهورترین آنها ادعای الحدث بود که «موشک‌های جمهوری اسلامی اصلا کلاهک جنگی حمل نمی‌کردند.»

🔹 همه این ادعاها و تحلیل‌های روی تصاویر، بدون بررسی کارشناسان فنی و نظامی قطعات، از نزدیک که زمان زیادی هم خواهد برد «غیرقابل اثبات» است.

🔹 باید هر لاشه را جداگانه تحلیل کرد. زیرا تعدادی از این‌ها بوسترهای مرحله اول موشک بالستیک هستند که کلاهک را به سمت هدف رها کرده‌اند. همچنین ممکن است در طی فرایند انهدام اتفاقی برای موشک افتاده باشد، یا حتی جمهوری اسلامی تعدادی از موشک‌ها را صرفا به قصد اشباع پدافند اسرائیل پرتاب کرده‌باشد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Apr 2024 05:04

❌متن زیر که به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی پخش شده است، بخشی از یک مقاله است، نه «بیانیه دولت عربستان». این سایت هم هیچ ارتباطی با دولت یا خاندان سلطنتی عربستان سعودی ندارد.
ادعاهای این مقاله درباره نقش عربستان در کمک به رهگیری پرتابه‌های سپاه و همچنین استفاده از عبارت #خلیج_فارس توجه بسیاری را جلب کرده است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Apr 2024 09:17

❓ مجموعه ویدیوها و خبرهای نادرست درباره حمله ۲۶ فروردین به اسرائیل؛ عملیات وعده صادق

📣 ساعاتی پس از حمله پهپادها و موشک‌ها به اسرائیل، رسانه‌ها و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی نزدیک به حکومت، ویدیوهای قدیمی مربوط به شیلی، روسیه و آرژانتین را به عنوان تصاویر مربوط به حمله به اسرائیل منتشر کردند.

1️⃣ ویدیوی اول: آتش‌سوزی شیلی
صداوسیما، روزنامه ایران و خبرگزاری تسنیم، ویدیوی مربوط به آتش‌سوزی فوریه ۲۰۲۴ در شیلی را به عنوان ویدیوی حمله به اسرائیل و اصابت موشک‌ها به این کشور معرفی کردند.

2️⃣ ویدیوی دوم: آتش‌سوزی کشتی‌های روسی
حساب کاربری روزنامه جام جم، ویدیویی از اصابت موشک‌های اوکراینی به کشتی‌های روسی در بندر سواستوپول (جنوب اوکراین) در تاریخ ۴ فروردین ۱۴۰۳ را به عنوان حمله به اسرائیل منتشر کرده و آن را نشانه ناتوانی پدافند اسرائیل می‌داند.

3️⃣ ویدیوی سوم: تجمع هواداران یک خواننده در آرژانتین
ویدیویی که در آن گروهی از مردم در یک خیابان در شب، مشغول دویدن هستند، بارها به عنوان ویدیوی مربوط به وحشت مردم اسرائیل بعد از حمله‌های موشکی، دیده شده است. این ویدیو ارتباطی با اسرائیل ندارد و مربوط به هواداران لویی تاملینسون، خواننده بریتانیایی در یکی از خیابان‌های بوینس آیرس است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Apr 2024 03:18

❌این ویدیوی حساب روزنامه جام‌جم قدیمی است و مربوط به برخورد موشک‌های اوکراینی به کشتی‌های روسی در بندر سواستوپول در ۴ فروردین ۱۴۰۳ است.
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

13 Apr 2024 06:31

🎙 مک‌آدرس‌ها در واکسن

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۸ پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های زیادی را مرور می‌کنیم؛ موضوعاتی که هر کدام را در طول هفته گذشته در سایت فکت‌نامه فکت‌چک کرده‌ایم.

🔹 ابتدا توضیح می‌دهیم که چرا خبر تخلیه سفارت‌خانه‌های اسرائیل در دنیا درست است و بعد به سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی و همچنین ماجرای قطع درختان در جنگل‌های هیرکانی می‌رویم.

🔹 تئوری توطئه ساطع‌شدن امواج بلوتوث از بدن افراد واکسن‌زده، موضوع دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در دنیا، تولد نور پهلوی در خاک ایران، ماجرای نام خانوادگی ژاپنی‌ها در آینده، شایعه کشته‌شدن فردی که قرآن را در نروژ آتش زده و خبر قطع یک بازی فوتبال در انگلیس به خاطر افطار، دیگر سوژه‌های این هفته‌اند.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:48 تخلیه سفارت‌خانه‌های اسرائیل در دنیا
00:10:46 وضعیت عملکرد برنامه‌های توسعه در ایران
00:22:46 قطع درختان در جنگل‌های هیرکانی
00:27:48 انتشار امواج بلوتوث و مک‌آدرس از افراد واکسینه
00:36:55 دانشگاه‌های تک جنسیتی در دنیا
00:42:48 ادعای نادرست تولد نور پهلوی در خاک ایران
00:50:43 یکسان‌شدن نام خانوادگی ژاپنی‌ها در آینده
00:56:12 شایعه پیدا شدن جسد فردی که قرآن را آتش زده
00:56:48 توقف بازی فوتبال لیگ انگلیس در زمان افطار
00:58:09 بخش پایانی و مرور کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

12 Apr 2024 06:31

🎙 مک‌آدرس‌ها در واکسن

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۸ پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های زیادی را مرور می‌کنیم؛ موضوعاتی که هر کدام را در طول هفته گذشته در سایت فکت‌نامه فکت‌چک کرده‌ایم.

🔹 ابتدا توضیح می‌دهیم که چرا خبر تخلیه سفارت‌خانه‌های اسرائیل در دنیا درست است و بعد به سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی و همچنین ماجرای قطع درختان در جنگل‌های هیرکانی می‌رویم.

🔹 تئوری توطئه ساطع‌شدن امواج بلوتوث از بدن افراد واکسن‌زده، موضوع دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در دنیا، تولد نور پهلوی در خاک ایران، ماجرای نام خانوادگی ژاپنی‌ها در آینده، شایعه کشته‌شدن فردی که قرآن را در نروژ آتش زده و خبر قطع یک بازی فوتبال در انگلیس به خاطر افطار، دیگر سوژه‌های این هفته‌اند.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

10 Apr 2024 17:20

❓ ادعای گمراه‌کننده درباره زمانی که همه ژاپنی‌ها فقط یک نام خانوادگی خواهند داشت

📣 در برخی رسانه و شبکه‌های اجتماعی خبری با تیتر «مردم ژاپن تا سال ۲۵۳۱ همگی نام خانوادگی یکسانی خواهند داشت» منتشر شده. این تیتر گمراه‌کننده است.

🔹 این تیتر، نتایج یک شبیه‌سازی (مدل‌سازی ریاضی) در ژاپن را انعکاس می‌دهد. از پیش‌فرض‌ها این شبیه‌سازی ثبات نرخ رشد جمعیت در ژاپن و نرخ تمایل مردم به استفاده از نام خانوادگی همسر تا ۵۰۰ سال آینده است

🔹 در ژاپن زن و شوهر باید در هنگام ازدواج نام خانوادگی یکسانی انتخاب کنند و در اکثر موارد زنان، نام خانوادگی شوهر خود را انتخاب می‌کنند.

🔹 تحقق پیش‌بینی‌های این شبیه‌سازی به این معناست که در سال ۲۵۳۱ جمعیت ژاپن که همه «ساتو» نامیده خواهند شد باید به ۲۸۲ هزار نفر برسد و اگر قانون در ژاپن تغییر کند اما میل زوجین به استفاده از نام شوهر عوض نشود، در سال ۳۳۱۰، کشور «ساتو»ها باید تنها ۲۲ شهروند داشته باشد. در چنین وضعیتی قطعا نگرانی بزرگتر اساسا از بین رفتن کل کشور ژاپن بر اثر کاهش زادوولد خواهد بود و نه نام خانوادگی.

🔹 به عبارتی برای تحقق شبیه‌سازی مورد نظر در ۵۰۰ سال آینده باید پیش‌فرض‌های اساسی هیچ تغییری نکند. در مدل‌سازی‌ ریاضی ممکن است پیش فرض‌ها شامل همه مکانیسم‌های مهم و اساسی نباشند از این رو عدم اشاره به مفروضات چنین مدل‌سازی‌هایی عموما باعث گمراهی مخاطب می‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

10 Apr 2024 10:19

❌ ادعای نادرست تولد نور پهلوی در خاک ایران

📣 هم زمان با تولد شاهدخت نور پهلوی در ۱۵ فرودین‌ماه ۱۴۰۲، در شبکه‌های اجتماعی شایع شد: «شاهزاده رضا پهلوی، با گذرنامه دیپلماتیک و عنوان روی دو ژور (شاه سوگندخورده)، اتاق بیمارستانی را که دخترش در آن متولد شده‌بود به‌ مدت ۲۴ساعت بخشی از خاک ایران اعلام کرد.»

🔹 این ادعا به این شکل در سال ۱۳۹۱ نخستین‌بار در نوشته‌های داریوش کدیور دیده شده‌است. پیش از آن در سایر منابع نوشته شده بود: ​​«اتاق بیمارستان در هنگام تولد به طور نمادین به عنوان بخشی از ایران اعلام شد زیرا کودک نمی‌توانست در خاک ایران به دنیا بیاید.» اظهاراتی که از نظر حقوقی ناقص هستند و معلوم نیست چطور و چرا باید چنین اتفاقی بیفتد.

🔹 شباهت متن‌های روزنامه‌های محلی سراسر آمریکا در ۱۵ آوریل ۱۹۹۲ نشان می‌دهد ادعای «اتاق بیمارستان به طور نمادین به عنوان بخشی از ایران اعلام شد…» نخستین بار در شرح عکسی که سیستم سراسری AP به همه روزنامه‌های آمریکا مخابره کرده، آمده‌است. هیچ منبع دیگری این موضوع را تایید نمی‌کند.

🔹 در زمان تولد فرح پهلوی در سال ۲۰۰۴ هم یک مجله اسپانیایی نوشت: «به رسم سنت و درست مانند زمان تولد نور و ایمان، ظرفی از خاک ایران در اتاق فرح کوچک به عنوان گواهی بر ریشه‌های خانوادگی گذاشته شد.»

🔹 بنابراین فکت‌نامه به ادعای شایع‌شده در شبکه‌های اجتماعی که «شاهزاده رضا پهلوی اتاق بیمارستانی را که دخترش در آن متولد شده‌بود به‌ مدت ۲۴ساعت بخشی از خاک ایران اعلام کرد» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

07 Apr 2024 09:01

🌳 قطع درختان و نهال‌های جنگل هیرکانی در منطقه الیمالات

📣 پس از انتشار خبرهایی مبنی بر قطع ۴۰۰۰ اصله درخت از جنگل‌های هیرکانی در منطقه الیمالات، سازمان منابع طبیعی کشور در بیانیه‌ای مدعی شده تنها ۳۰ درخت و تعدادی نهال برای احداث پارکینگی در نزدیکی این منطقه قطع شده است.

🔹 این ادعا گمراه‌کننده است.

🔹 در تعاریف عمومی به درختان جوان با قطر کمتر از ۲/۵ سانتی متر جوانه، نهال کوچک یا Seedling و به درختانی که بین ۲/۵ تا ۱۲/۵ سانت قطر دارند نهال می‌گویند.

🔹 طبق اظهارات دادستانی و همچنین متنی که به عنوان صورت جلسه کشف تخلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده در فرایند ساخت این پارکینگ حداقل ۲۵۰۰ نهال کوچک، ۵۰۰ نهال و ۳۰ درخت قطع شده اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

06 Apr 2024 10:31

✔️ تخلیه کارکنان سفارت اسرائیل بعد از حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق

📣 برخی مطبوعات در ایران به نقل از منابع رسمی رسانه‌ای در اسرائیل، خبر تخلیه سفارت‌خانه‌های اسرائیل در پی حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق را منتشر کرده‌اند. این خبر درست است.

🔹 رسانه‌های رسمی در اسرائیل مانند «مکان» در خبرهایی که منتشر کرده‌اند، این تخلیه را در بسیاری از سفارتخانه‌های اسرائیل تایید می‌کنند و گزارش می‌کنند اسرائیل از کارکنان سفارت‌خانه‌های خود خواسته تا چند روز در محل کارشان حاضر نشوند.

🔹 بنابراین این ادعای مطبوعات و رسانه‌ها مبنی بر خبر تخلیه سفارتخانه‌های اسرائیل در رسانه‌های رسمی اسرائیل، واقعیت دارد و فکت‌نامه نیز به این آن نشان «درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Apr 2024 09:45

❌ وضعیت دانشگاه‌های تک جنسیتی در دنیا

📣 زهرا ناظم بکائی، رئیس دانشگاه الزهرا می‌گوید تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش یافته است.

🔹 ما گزارش، آمار یا خبری که منبع احتمالی ادعای خانم بکائی باشد، یا آن را تایید کند، نیافتیم. در عوض می‌دانیم در ایالات متحده در نیمه اول قرن بیستم حدود ۳۰۰ کالج یا دانشگاه مختص زنان فعال بود که الان تعداد آنان به حدود ۳۰ موسسه رسیده. علیرغم استقبال اندک از دانشگاه‌های باقیمانده، به گزارش یونسکو این موسسات به دلیل موقوفاتی که به آنان اختصاص داده شده به کار خود ادامه می‌دهند و سعی می‌کنند روی جذب دانشجویان خارجی به ویژه خاورمیانه‌ای کار کنند.

🔹 در اروپا اغلب کشورها حتی سابقه داشتن کالج‌های مخصوص زنان مانند ایالات متحده را ندارند و فقط بریتانیاست که تعداد کالج‌های زنان آن از ۱۹ کالج و دانشگاه در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم به ۳ کالج در حال حاضر رسیده است.

🔹 بنابراین با توجه به اطلاعات و آمارهای موجود این ادعا که تقاضا برای دانشگاه‌های تک جنسیتی در آمریکا و اروپا افزایش یافته به وضوح نادرست است. به گزارش یونسکو در سال ۲۰۱۸ تنها ۰.۵ درصد زنان متقاضی ورود به دانشگاه در ایالات متحده تمایل به درس خواندن در مراکز تک جنسیتی را داشتند.

🔹 از این رو با توجه به اطلاعات و آمار موجود با برداشته شدن موانع پیشین برای ورود زنان به دانشگاه‌ها عملا موجودیت این موسسات و مراکز آموزش عالی خصوصی، دیگر موضوعیتی ندارد و با کاهش اقبال زنان هم مواجه شد و به مرور تعداد آنان بسیار کم شد.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعای خانم بکائی که تقاضا برای ورود به دانشگاه‌های تک‌جنسیتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی افزایش یافته است نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Apr 2024 06:29

🎙 از دمشق تا قیطریه

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم و ابتدا به سراغ سوژه حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق می‌رویم. به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا به لحاظ «حقوقی» این ساختمان جزو خاک ایران است یا نه.

🔹 در ادامه هم دو فکت‌چک را درباره جریمه سرعت غیرمجاز در اروپا و سیستم دادستانی در ژاپن بررسی می‌کنیم و یک فکت‌چک اقتصادی با موضوع سرمایه‌گذاری خارجی را هم مرور خواهیم کرد.

همچنین به سراغ یکی دیگر از سوژه‌های داغ هفته یعنی ساختن مسجد در پارک قیطریه می‌رویم و توضیح می‌دهیم این ماجرا چه دانسته‌ها و چه ابهام‌هایی دارد.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Apr 2024 09:27

❌ ادعای نادرست مرگ سلوان مومیکا

📣 در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده‌بود «پلیس نروژ جسد سلوان مومیکا را به همراه یک نامه پیدا کرده‌است.»این ادعا نادرست است.

🔹 گفته می‌شود این شایعه، شوخی اول آوریل بوده که در رسانه‌های هندی، عراقی و سپس ایرانی بازتاب داشته‌است. یک روزنامه نروژی با تماس با پلیس مهاجرت این کشور، موضوع را رد کرده‌است.

🔹 سلوان مومیکا شهروند عراقی است که خود را «منتقد و متفکر ملحد لیبرال» می‌خواند، به «آتش‌زدن قرآن در ملا عام» مشهور است و اخیرا به نروژ پناهنده شد‌ه‌است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Apr 2024 08:22

🕌 دانسته ها و ابهامات درباره پروژه مسجد پارک قیطریه

📣 از اوایل اسفند ماه سال گذشته خبر آغاز پروژه ساخت مسجدی در پارک قیطریه، در میان افکار عمومی و رسانه‌ها حساسیت‌برانگیز شد.

🔹 فکت‌نامه چند نکته کمتر بررسی شده و قابل راستی‌آزمایی در حاشیه این خبر را بررسی کرده‌است.

🔹 هنوز نقشه دقیقی از مسجد و محل ساخت آن منتشر نشده و حصارها جابه‌جا شده‌است. آن قسمت پارک قیطریه که قرار است مسجد ساخته شود، هم‌اکنون توالت عمومی است. باتوجه به پوشش گیاهی، هرچند درختان بسیار کمی نسبت به بقیه پارک وجود دارد اما ادعای اینکه درخت‌های قدیمی پارک قطع نمی‌شود، فعلا غیرقابل اثبات است.

🔹 محل ساخت مسجد، سایت باستانی خاصی نیست و قبرستان باستانی قیطریه، با این محل فاصله دارد اما همه منطقه از تجریش تا قلهک از گذشته‌ها، سکونتگاه انسان بوده‌است.

🔹 در فاصله حدود ۱۰ دقیقه پیاده‌روی از محل درنظر گرفته‌شده برای مسجد، حداقل ۷ مسجد و ۲ امام‌زاده قرار دارد که نزدیک‌ترین آنها حدود ۵۰۰ متر با محل فاصله دارد.

🔹 در منطقه قیطریه برای هر ۱،۲۷۰ نفر یک مسجد وجود دارد. در مرکز شهر از هفت‌تیر تا ولیعصر برای هر ۶،۹۴۲ نفر یک مسجد و در محدوده میدان خراسان برای هر ۱،۸۰۶ نفر یک مسجد وجود دارد.

🔹 بدیهیست در هر منطقه‌ای بر حسب عوامل بسیاری، تراکم و سرانه مساجد متفاوت است. اما حداقل می‌بینید که بخش‌هایی از مرکز شهر یا نقاط مهم شهر را می‌توان انتخاب کرد که با مساحت مشابه محله قیطریه، جمعیت بیشتر و سرانه مسجد کمتری دارند. چنین وضعیتی، اولویت ساخت مسجد در محله قیطریه را زیر سوال می‌برد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Apr 2024 10:07

🚓 ماجرای جریمه ۱۲۱ هزار یورویی در اروپا برای سرعت غیرمجاز

📣 عین‌الله جهانی، معاون پیشین اجتماعی پلیس راهور فراجا در دفاع از افزایش جریمه‌های رانندگی در ایران می‌گوید برای سرعت غیرمجاز در کشورهای اروپایی مثل سوئیس و فنلاند، جریمه‌های سنگینی تا ۱۲۱ هزار یورو هم در نظر گرفته شده است.

🔹 به نظر می‌رسد اشاره او به خبر جریمه ۱۲۱ هزار یورویی یک میلیونر فنلاندی باشد که در خرداد سال ۱۴۰۲ اتفاق افتاده است. اما این جریمه نیاز به توضیح بیشتری دارد.

🔹 در فنلاند، سوئیس و آلمان، طرح‌ها و قوانینی وجود دارد که بر خلاف کشورهایی مثل ایران، جریمه سرعت غیرمجاز بر اساس درآمد یا ثروت افراد تعیین می‌شود. دلیل اینکه این فرد با چنین رقمی جریمه شده نیز، درآمد بسیار زیاد او است.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعا که در کشورهای اروپایی، جریمه‌هایی سنگینی تا ۱۲۱ هزار یورو برای سرعت غیرمجاز وجود دارد، نشان نیمه‌درست می‌دهد زیرا بخش قابل توجهی از واقعیت درباره نحوه محاسبه این جریمه‌ها بیان نشده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

17 Apr 2024 09:38

🔔 بررسی ادعاها درباره موفقیت یا شکست حمله موشکی به اسرائیل

📣 پس از حمله موشکی به اسرائیل در ۲۵ فروردین ۱۴۰۳، یکی از سوال‌های پرتکرار در افکار عمومی این است که آیا این عملیات موفقیت‌آمیز بوده یا شکست خورده‌است.

🔹 این موضوع یک امر نسبی و بسته به انتظارات هر طرف از نتیجه این حمله، متفاوت است بنابراین قابل راستی‌آزمایی نیست.

🔹 جمهوری اسلامی در حمله موشکی به اسرائیل نشان داده می‌تواند با ارسال صدها پهپاد انتحاری و موشک کروز و بالستیک در عملیات پیچیده‌ای، پدافند چند لایه هوایی اسرائیل را دور بزند و سرانجام یک کلاهک بالستیک را فارغ از هزینه‌های مستقیم و جانبی آن، به هدفی در خاک اسرائیل برساند.

🔹 اسرائیل، با همکاری متحدانش آمار بسیار موفق پدافند هوایی را به نمایش گذاشت. هیچ اثری از پهپادها و موشک‌های کروز جمهوری اسلامی در اسرائیل دیده نمی‌شود و پیش از رسیدن به آسمان این کشور منهدم شده‌اند. خسارت فیزیکی ناشی از برخورد موشک‌های بالستیک هم تا الان بسیار ناچیز بوده‌است.

🔹 ادعاهای بزرگ‌ترین عملیات پهپادی جهان و بزرگ‌ترین عملیات موشکی جمهوری اسلامی که رسانه‌های ایران در وصف این عملیات گفته‌اند، صحیح است اما این دوربردترین عملیات پهپادی نبوده زیرا پهپادها جایی در میانه راه ساقط شده‌اند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

16 Apr 2024 09:48

❌ دختر پادشاه اردن در سرنگونی پهپادهای ایران نقشی نداشته است

📣 برخی رسانه و شبکه‌های اجتماعی با انتشار تصاویری از شاهدخت سلما، دختر پادشاه اردن مدعی شده‌اند که او در شب حمله پهپادی ایران به اسرائيل، به عنوان خلبان بین ۵ تا ۱۰ پهپاد ایرانی را سرنگون کرده است. این ادعا را اولین بار یک حساب کاربری جعلی در شبکه X به نام «مفسر موساد» منتشر کرده است.

🔹 می‌دانیم این حساب کاربری که پیشتر با عنوان «موساد اسرائيل» فعالیت می‌کرد در رسانه‌ها به واسطه انتشار اخبار جعلی پیرامون جنگ در غزه شناخته شده است.

🔹 تصویری که این حساب کاربری منتشر کرده هم قدیمی است. این تصویر پیشتر با عنوان حضور شاهزاده سلما در یک پرواز کمکی برای احداث یک بیمارستان صحرایی ۴۱ تختخوابی در شمال غزه منتشر شده بود. هر چند شاهزاده سلما، از سال ۱۳۹۹ به عنوان اولین زن خلبان جنگنده در نیروی هوایی اردن شناخته شده اما هیچ نشانی برای تایید این ادعا وجود ندارد.

🔹 این ادعا توسط رسانه‌های عرب‌زبان هم بررسی و رد شده است. بنابراین ما در فکتنامه به این ادعا که دختر پادشاه اردن خلبانی بود که پهپادهای ایرانی را سرنگون کرد نشان نادرست می‌دهیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Apr 2024 17:17

ا❌ین ویدیو که بسیاری از حساب‌ها به عنوان فرار اسرائیلی‌ها منتشر کرده‌اند ارتباطی با اسرائیل ندارد. تصاویر مربوط به بوئنوس آیرس، آرژانتین است و طرفداران لویی تاملینسون خواننده بریتانیایی را نشان می‌دهد.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

14 Apr 2024 03:06

❌ویدیویی که حساب‌های روزنامه‌های ایران و جام‌جم منتشر کرده‌اند یک ویدیوی قدیمی است از یک آتش‌سوزی چند ماه پیش در تگزاس آمریکا.
pat_land/video/7331480022277967109">ویدیوی اصلی
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

12 Apr 2024 20:31

❌ ادعای نادرست درباره حقوق نمایندگان مجلس

🔹حسن نوروزی نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی مدعی شده: «۴ سال پیش با حقوق نمایندگی می‌توانستیم ۳ سکه بخریم الان یک نیم سکه هم نمی‌توانیم بخریم.»

🔹قیمت یک سکه بهار آزادی در سال ۱۴۰۳ به نسبت سال ۱۳۹۹ حدود ۷ برابر افزایش یافته ولی افزایش حقوق نمایندگان نیز خیلی کمتر نبوده است.

🔹حقوق ماهانه نمایندگان بدون هزینه‌های جاری در سال ۱۳۹۹ چیزی حدود ۲ سکه بهار آزادی بوده و در سال ۱۴۰۳ به حدود ۱ و نیم سکه رسیده است.

🔹حقوق و مزایای نمایندگان در سال ۱۳۹۹ حدود ۵ سکه بهار آزادی بوده و در سال ۱۴۰۳ به ۴ و نیم سکه بهار آزادی رسیده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

11 Apr 2024 19:05

🚓 آیا افزایش جریمه‌های رانندگی بدون مصوبه مجلس غیرقانونی است؟

📣 کاظم دلخوش، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس می‌گوید افزایش نرخ جریمه‌های رانندگی باید با تصویب مجلس شورای اسلامی باشد و دولت نمی‌تواند جریمه‌ها را افزایش دهد.

🔹 این‌طور نیست. در بودجه سالانه،‌ «درآمد حاصل جریمه‌های رانندگی»، بخشی از درآمدها و منابع عمومی بودجه است که به تصویب مجلس می‌رسد. اما تعرفه و نرخ جریمه رانندگی در بودجه تعیین نمی‌شود. طبق قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی که در مجلس تصویب شده، افزایش تعرفه و نرخ جریمه رانندگی نیازی به مصوبه مجلس ندارد و دولت اجازه دارد با هماهنگی پلیس و قوه قضائیه تعرفه جریمه‌ها را هر سه سال یک بار بر اساس تورم افزایش دهد.

🔹 البته باید توجه داشت که میزان این افزایش محدودیت دارد. این افزایش هر سه سال یک‌بار و بر اساس نرخ تورم صورت می‌گیرد.

🔹 بر اساس اعلام پلیس و دولت، این افزایش قرار است تا ۵۰۰ درصد باشد؛ دقیقا مشخص نیست مبنای محاسبه این میزان افزایش چیست، بر اساس گزارش‌ها نرخ جریمه‌های رانندگی آخرین بار در سال ۱۳۹۴ تعدیل شده و از آن زمان تغییری نکرده است. بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران نرخ تورم تجمیعی از سال ۹۴ تا سال ۱۴۰۲ دقیقا ۶۷۷ درصد است.

🔹 با این اوصاف فکت‌نامه این ادعا را که «افزایش جرایم رانندگی بدون مصوبه مجلس غیرقانونی است» فاقد مبنای حقوقی می‌داند و به آن نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

10 Apr 2024 14:46

🌐 پیمانکاران فیلترینگ در ایران: قسمت دوم شرکت یافتار

🔹 شرکت «یافتار پژوهان پیشتاز رایانش» همکار کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که به طور تخصصی در زمینه کشف و سانسور محتوای متنی و تصویری «مجرمانه» در اینترنت فعالیت می‌کند.

🔹 یافتار رابطه نزدیکی با «امن افزار گستر شریف» دارد که زیر رسول جلیلی اداره می‌شود. رسول جلیلی، در حال حاضر رئیس دانشگاه شریف و از اعضای منصوب خامنه‌ای در شورای عالی فضای مجازی است، او از نظریه‌پردازان شناخته‌شده فیلترینگ هوشمند در ایران است.

🔹 اسناد منتشر شده پس از هک ایمیل‌های کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از یک دستور العمل‌ اجرایی پرده برمی‌دارد که در آن یافتار، یکی از دو پیمانکار مسدودسازی فیلترشکن‌ها معرفی شده است. پیمانکار دیگر دوم شركت «داده‌پردازی دوران» است.

🔹 یافتار سامنه‌ای به نام تاریس پیاده‌سازی کرده که هدف آن خزشگری در موتوری‌های جستجوی مانند گوگل و بینگ است تا به صورت اتوماتیک کلید‌واژه‌های مورد نظر دادستانی را روی این موتورها جستجو و آنچه که دادستانی آنها را «مجرمانه» می‌داند شناسایی و سانسور کنند.

🔹 در اسناد هک شده دادستانی ای‌میل‌های زیادی وجود دارد که از همکاری یافتار برای پردازش تصویری و شناسایی مصادیق بدحجابی در فضای مجازی است. عنوان این پروژه « توسعه ابزار تشخیص تصاویر نامناسب کمیته مصادیق مجرمانه » است.

🔹 از دیگر پروژه‌های یافتار، طراحی افزونه‌ فایرفاکس (تحت عنوان ابزار برچسب‌زنی) است که می‌تواند از روی مرورگر نشانی سایت‌ها را بخواند، زبان متن را شناسایی کند و متن را بر اساس معیارهای مشخص شده توسط دادستانی تحلیل کند.

👈 در اینترنت‌آباد بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

✅ @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

09 Apr 2024 09:07

✔️ آیا داور لیورپول-شفیلد، بازی را به خاطر افطار متوقف کرد؟

📣 برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری می‌گویند بازی روز ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ تیم‌های لیورپول و شفیلد یونایتد، لحظاتی به دلیل همزمانی با زمان افطار و به دلیل حضور بازیکنان مسلمان در زمین متوقف شده است.

🔹 تصاویر و گزارش‌ها، این ادعا را تایید می‌کند. بازی در دقیقه ۲۵ متوقف شده که همزمان با زمان افطار در شهر لیورپول است.

🔹 مسئولان فوتبال لیگ برتر انگلیس سال گذشته از داوران خواسته‌اند در شرایطی که بازیکن مسلمان در زمین باشد، بازی را برای مدت کوتاهی در زمان افطار متوقف کنند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

06 Apr 2024 10:44

🎙 از دمشق تا قیطریه

🔹 این هفته در قسمت ۱۵۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم و ابتدا به سراغ سوژه حمله به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق می‌رویم. به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا به لحاظ «حقوقی» این ساختمان جزو خاک ایران است یا نه.

🔹 در ادامه هم دو فکت‌چک را درباره جریمه سرعت غیرمجاز در اروپا و سیستم دادستانی در ژاپن بررسی می‌کنیم و یک فکت‌چک اقتصادی با موضوع سرمایه‌گذاری خارجی را هم مرور خواهیم کرد.

همچنین به سراغ یکی دیگر از سوژه‌های داغ هفته یعنی ساختن مسجد در پارک قیطریه می‌رویم و توضیح می‌دهیم این ماجرا چه دانسته‌ها و چه ابهام‌هایی دارد.

💬 در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

در پایان هم به کامنت‌ها پاسخ می‌دهیم.
00:07:23 اماکن دیپلماتیک و خاک کشورها
00:14:03 سرعت غیرمجاز در فنلاند
00:18:19 ادعای گمراه‌کننده درباره سیستم قضایی ژاپن
00:25:27 ادعای نادرست درباره رکوردشکنی سرمایه‌گذاری خارجی
00:29:44 دانسته‌ها درباره ساخت مسجد در پارک قیطریه
00:41:12 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Apr 2024 18:31

📊 وضعیت عملکرد برنامه‌های توسعه در ایران

📣 علی خامنه‌ای در سخنرانی اخیر خود در انتقاد از پیگیری برنامه‌های توسعه گفته است: «آن‌طور که به بنده گزارش دادند، متوسط عملکرد برنامه‌های [توسعه] گذشته، حدود ۳۵ درصد است.»

🔹 به دلیل پیچیدگی‌های برنامه‌های توسعه و محدودیت دسترسی به داده‌های قابل اطمینان، امکان بررسی مسقل وضعیت برنامه توسعه ششم وجود ندارد، اما گزارش دو سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس تایید می‌کند، تنها ۳۵ درصد از احکام برنامه توسعه ششم و قانون برنامه که این مرکز بررسی کرده، به طور نسبی محقق شده‌اند.

🔹 در این گزارش از ۱۰۴۴ حکم برنامه تنها ۷۳۲ حکم بررسی شده‌اند که از این میان ۳۶۳ حکم به طور نسبی «محقق شده» ارزیابی شده‌اند. در این گزارش تاکید شده تنها ۶۳ حکم به طور کامل محقق شده‌اند.

🔹 نسبت تحقق به نسبت احکام بررسی شده ۵۰ درصد و به نسبت کل برنامه‌ها ۳۵ درصد و نسبت برنامه‌هایی که به طور کامل محقق شده‌اند کمتر از ۱۰ درصد است.

🔹 در ماه‌های گذشته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هم میزان تحقق نسبی شش برنامه توسعه را ۳۰، ۳۵ و ۳۸ درصد اعلام کرده است.

🔹 بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور نیز ۳۰ درصد از اهداف و احکام برنامه ششم توسعه، محقق شده‌اند.

🔹 با این اوصاف فکت‌نامه به این گفته علی خامنه‌ای نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Apr 2024 09:21

🔎 ادعای شاخ‌دار انتشار امواج بلوتوث و مک‌آدرس از افراد واکسینه

📣 درشبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده با ادعای اینکه «افراد واکسن زده از خود مک‌آدرس و امواج بلوتوثی ساطع می‌کنند.»

🔹 در این ویدیو فردی نشان می‌دهد که بدون اتصال به شبکه مخابراتی توانسته در بخش جستجوی بلوتوث‌های گوشی همراه خود، ده‌ها آدرس مک شناسایی کند.

🔹 این ویدیو قدیمی است و در سال ۱۴۰۱ تهیه شده است. آدرس مک‌ یک عدد هگزادسیمال ۱۲ رقمی است که به هر دستگاه متصل به شبکه اختصاص داده می‌شود.

🔹 راه‌های متفاوتی برای نمایش آدرس مک‌های اطراف هر گوشی‌همراه وجود دارد و آنچه در ویدیو دیده می‌شود جدید و عجیب نیست و ارتباطی هم با واکسن ندارد.

🔹 در نهایت در فکت‌نامه به این ویدیو که «از افراد واکسن زده، مک‌آدرس و امواج بلوتوثی ساطع می‌‌شود» نشان شاخ‌دار می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Apr 2024 09:36

❌ تکرار یک ادعای نادرست

📣 امروز، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با مسئولان نظام بار دیگر گفت: «ملت ایران از هوش بالاتر از متوسط جهانی برخوردار است.»

🔹 ما بارها این ادعا را که سال‌هاست از زبان رهبر جمهوری اسلامی و سایر مسئولان نظام تکرار می‌شود درستی‌سنجی کرده‌ایم.

🔹 این گفته در سال‌های بعد در بیلبورد‌ها و بنرهای تبلیغاتی نهادهای حکومتی هم بازتاب داده شد.

⚠️ تاریخ انتشار مقاله ۲۹ آبان ۱۴۰۰

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Apr 2024 20:14

❌ آیا حمله به اماکن دیپلماتیک یک کشور، در حکم حمله به خاک آن کشور است؟

📣 جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می‌گوید«حمله رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق در حکم حمله به خاک ایران است». او نوشته: «بر اساس اصل ۵۱ منشور سازمان ملل متحد؛ حق دفاع مشروع برای ایران محفوظ است».

🔹 بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد که این ادعا تطابقی با قواعد و اصول بین‌الملل ندارد. مطابق معاهده وین درباره روابط کنسولی، اماکن دیپلماتیک مصونیت دارند و کشور پذیرنده مکلف به تامین امنیت آن است ولی در هیچ کجای این معاهده و یا در منشور سازمان ملل نیامده که اماکن دیپلماتیک در حکم خاک کشور فرستنده است.

🔹 اماکن دیپلماتیک در کشور پذیرنده از حقوقی برخوردار است و در دنیا این اصل پذیرفته شده که باید امنیت و مصونیت آن را رعایت کرد حتی تاکید شده که در صورت وقوع منازعه نظامی بین طرفین، دولت میزبان باید شرایط ایمن برای خروج دیپلمات‌ها و وسایل اماکن کنسولی را تضمین کنند ولی این به منزله شناخته شدن اماکن دیپلماتیک به عنوان قلمرو کشور فرستنده نیست.

🔹 حمله نظامی به دفتر کنسولی ایران در سوریه توسط کشور ثالث، حق دفاع مشروع برابر با ماده ۵۱ منشور سازمان ملل را ایجاد نمی‌کند چون حمله نظامی و اشغالی که دفاع مشروع را امری فوری و آنی کند صورت نگرفته و ایران می‌تواند تا اتخاذ تصمیم توسط شورای امنیت سازمان ملل، صبر کند. مطابق این منشور ایران از حق گزارش‌دهی خود به شورای امنیت سازمان ملل و تقاضای تشکیل جلسه فوری استفاده کرده و حق اقدام متقابل (نه انتقام‌جویی) با نظر شورای امنیت سازمان ملل متحد را دارد.

🔹 بنابراین «فکت‌نامه» به ادعای جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه: «حمله رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق در حکم حمله به خاک ایران است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Apr 2024 18:52

✔️ روز جهانی فکت‌چکینگ

🔹 امروز دوم آوریل، «روز جهانی فکت‌چکینگ» یا «درستی‌سنجی» است. درستی‌سنجی، یکی از راه‌های مقابله با پخش‌شدن خبرهای نادرست در جهان است؛ ابزاری برای آگاهی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر.

🔹 ما در فکت‌نامه، به جز درستی‌سنجی خبرها، آموزش درستی‌سنجی هم داریم؛ بخش «مکتب‌خانه» که از لینک زیر می‌توانید به مقالات و ویدیوهای آموزشی آن دسترسی داشته باشید، می‌تواند منبع خوبی برای بهترشدن مهارت فکت‌چکینگ شما باشد.

🔗 لینک مقالات و ویدیوهای مکتب‌خانه

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Apr 2024 21:20

📝 کارنامه فکت‌‌نامه در سال ۱۴۰۲

🎙پادکست هفتگی فکت‌نامه

🔹 امسال هم با انتشار ۵۲ قسمت بدون وقفه، یکی از پادکست‌های فعال و مورد توجه مخاطبان در دنیای پادکست فارسی بود. شنوندگان پادکست فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲ کمی بیش از ۳۶۹ هزار بار در انواع دانلود کرده‌اند که به نسبت سال قبل ۴۲ درصد رشد داشته است.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🔗 لینک گزارش کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۲

🌐 @Factnameh