FactNameh | فکت‌نامه

05 Jul 2024 15:27

🔹 آیا تعداد آرای مرحله اول انتخابات ضرب در سه شده‌اند؟

🔹آمار رسمی وزارت کشور جمهوری اسلامی نشان می‌دهد، تعداد آرای چهار نامزد، تعداد آرای باطله و طبیعتا تعداد کل آرای در انتخابات دور اول ریاست‌جمهوری چهاردهم مضرب سه بوده‌اند.

🔹احتمال اینکه پنج عدد، یعنی آرای ۴ کاندیدا و رای‌های باطله به صورت تصادفی مضرب سه در بیایند، بسیار پایین است. بررسی‌های آماری فکت‌نامه نشان می‌دهد چنین پدیده‌ای در ادوار انتخابات ایران و انتخابات سال‌های اخیر در دنیا بی‌سابقه است.

🔹شاید شبیه‌ترین مورد، انتخابات دور دوم فرانسه در آوریل ۲۰۲۲ است که در آن آرای ماکرون، لوپن و آرای باطله (مجموع آرای سفید و نامعتبر) هر سه مضرب ۳ بودند، اما چنین چیزی با احتمال یک به ۲۷ قابل مقایسه با آنچه در ایران با احتمال یک به ۲۴۳ اتفاق افتاده نیست.

🔹اما اینها به معنی این نیست که اعداد انتخابات دوره چهاردهم لزوما در ۳ یا عدد ثابت دیگری ضرب شده‌اند.

🔹اولا، چنین الگویی در آمارهای جزئی و تفکیکی مانند آمار استان‌ها یا آمارهای مرحله‌ای دیده نمی‌شود. یعنی اعدادی که حاصل جمع آنها نتیجه نهایی انتخابات را رقم زده با ضریب ثابتی بزرگ نشده‌اند.

🔹دوم، در جمهوری اسلامی تقلب و عددسازی با الگوی استفاده از ضریب ثابت بی‌سابقه نیست، معمولا برای چنین کارهایی از روش‌های پیچیده‌تر از ضریب ثابت آن هم در مرحله پایانی استفاده می‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2024 22:40

🔹 آیا قطع اینترنت در شرایط اضطراری پروتکل‌های جهانی دارد؟

🔹در روزهای اخیر، ادعاهای متفاوتی درباره پشتوانه‌های حقوقی یا پروتکل‌های بین‌المللی مطرح می‌شود که این حق را به حکومت‌ها می‌دهند تا در شرایط بحرانی برای امنیت ملی (مانند آبان ۱۳۹۸) حق آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات شهروندان‌شان را نقض کرده و «اینترنت را قطع کنند».

🔹پروتکل جهانی برای «قطع اینترنت» در شرایطی شبیه آبان۹۸ وجود ندارد اما میثاق‌های جهانی مانند اساسنامه اتحادیه جهانی مخابرات به جمهوری اسلامی این امکان را می‌دهد که نقض آشکار حقوق بشر و سلب آزادی بیان ایرانیان و سرکوب دیجیتال مردم معترض در آبان ۱۳۹۸ را توجیه حقوقی کند.

🔹مطابق مواد ۳۴ و ۳۵ اساسنامه اتحادیه جهانی مخابرات ITU (مصوب ۱۳۷۱ مجلس شورای اسلامی) حکومت‌ها این حق را برای خود قائلند که «با رعایت قوانین داخلی» در مواردی مربوط به امنیت ملی، اینترنت را قطع کنند. با وجود قید «رعایت قوانین داخلی» در قطع اینترنت در آبان۹۸ اصل ۷۹ قانون اساسی رعایت نشده زیرا وضعیت اضطراری باید مصوبه مجلس را داشته باشد. این موردی از تداخل وظایف شورای عالی امنیت ملی زیر نظر رهبری جمهوری اسلامی و قوه مقننه است.

🔹سیدعلی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۷۷ در حکمی با عنوان «سیاست‌های کلی شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای» برای ورود اینترنت به ایران، هفت شرط گذاشت و که بند هفتم آن «اقدام مناسب برای دستیابی به میثاق‌ها و مقررات بین‌المللی و ایجاد اتحادیه‌های اطلاع‌رسانی با سایر کشورها به‌ویژه کشورهای اسلامی به‌منظور ایجاد توازن در عرصه اطلاع‌رسانی بین‌المللی و… مقابله با سلطه جهانی» بود.

🔹یعنی از حدود ۲۵ سال پیش دولت جمهوری اسلامی به‌دنبال این بوده که با استناد به همین میثاق‌ها و مقررات بین المللی، زمینه‌های حقوقی به وجود بیاورد که بعدها بتواند از آنها برای توجیه وقایعی مانند قطع اینترنت در آبان ۹۸ در عرصه‌های بین‌المللی استفاده کند.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2024 18:46

🔹 مجموعه ادعاها در مناظره‌های دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳

🔹در مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری در ایران بارها ادعاهایی مطرح شد که نادرست بودند؛ از ادعای حضور بیشتر زنان در عرصه‌های اجتماعی بعد از انقلاب ۵۷ و تحریف کتاب مورگان شوستر برای دفاع از حجاب اجباری گرفته تا ادعاهای نادرست درباره حمله به سفارت‌ها در ایران و سایه جنگ بر سر این کشور.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2024 20:47

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت دوم - «چند هزار میلیارد تومان انتخابات»

🔹«چندهزار میلیارد تومان انتخابات»؛ در دومین قسمت پادکست هزار داستان بودجه، درباره انتخابات و هزینه‌های آن صحبت کرده‌ایم؛ اینکه هر انتخابات چقدر خرج دارد و پول آن از کجا تامین می‌شود؟

🔹در این قسمت همچنین درباره هزینه‌های نامزدها و ماجرای عجیب تامین مالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ صحبت کرده‌ایم.

🔹این قسمت که یک هفته پیش در رادیو فردا منتشر شده، حالا در کانال‌ فکت‌نامه در دسترس شما است.

🔹«هزارداستان بودجه»، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا، پادکستی برای بازخوانی ماجراهای بودار و کمتر شنیده شده، از لابلای تبصره‌ها، بندها و ردیف‌های بودجه سالانه کل کشور است که هر دو هفته یک‌بار منتشر می‌شود.

🔹این پادکست یک هفته زودتر در رادیو فردا منتشر شده است.

🎙 پادکست «هزار داستان بودجه» را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

👈 در کست‌باکس رادیوفردا بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2024 19:27

❌ ادعای نادرست زاکانی درباره وضعیت واردات واکسن در زمان کرونا

🔹علیرضا زاکانی در جریان مناظره‌های انتخاباتی مدعی شده بود که «در زمان کرونا به ما واکسن ندادند، رفتیم تولید کردیم، فهمیدند تحریم بی‌اثر است». این ادعا نادرست است. بر اساس اعلام وزارت بهداشت در مهر ۱۴۰۰ بیشترین واکسن تزریق شده در ایران سینوفارم چین و سپس واکسن بریتانیایی-سوئدی آسترازنکا بود. سهم واکسن‌های ایرانی برکت و پاستوکووک در این ماه کمتر از ۲۰ درصد بود. ارسال واکسن‌های بین‌المللی به ایران طبق برنامه از فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد و ارتباطی به تولید واکسن‌های داخلی نداشت.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2024 00:00

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹در دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳، مسعود #پزشکیان، با تاکید بر نادرست بودن آمار تورم ۶۰ درصدی اعلام‌شده توسط سعید جلیلی مربوط به دوران دولت روحانی، نمودار دیگری را به دست گرفت که نشان می‌داد نرخ تورم در زمان تحریم بالا و در زمان توافق پایین بوده است.
«گمراه‌کننده»

🔹اولا، ادعای جلیلی ناظر بر تورم ماهانه است، اما نمودار پزشکیان نمودار صرفا تورم سالانه را نشان می‌دهد.

🔹دوم، نمودار نشان داده شده در واقع برای توضیح و مقایسه تورم در زمان برجام و تحریم تهیه شده، اما در این نمودار سال‌های ۹۳ و ۹۴ هم جزو سال‌های تحریم محاسبه شده است.

🔹سوم، انتشار نمودارهایی که در آن سال‌های توافق و تحریم جابجا شده، پیش‌تر هم در کارزار انتخاباتی مسعود پزشکیان سابقه داشته است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 22:21

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹مسعود #پزشکیان، در دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ گفت: «کسانی که به سفارت‌ها حمله می‌کردند در ستاد جلیلی هستند.»
«نیمه‌درست»

🔹فهرست و مشخصات افراد حمله‌کننده به سفارت انگلیس و عربستان دقیقا مشخص نیست، اما برخی از افراد، مانند حسین کردمیهن و غلامرضا قاسمیان که اسم و مشخصات آنها در جریان حمله به سفارت عربستان سعودی به صورت عمومی مطرح و تایید شده، از سعید جلیلی در انتخابات حمایت کرده‌اند.

🔹دقیقا مشخص نیست این افراد در ستاد جلیلی سمتی داشته باشند، اما می‌توان به اعتبار حمایت فعال حمله‌کنندگان به سفارت‌ها و جریان حامی این اقدام از سعید جلیلی،‌ به ادعای مسعود پزشکیان نشان «نیمه‌درست» داد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 21:43

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹مسعود #پزشکیان، در دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ گفت: «من قبلا نگفته‌ام یارانه‌های نقدی کمر اقتصاد را خرد کرده است.»
«نادرست»

🔹این طور نیست. او در جمع دانشجویان در دانشگاه علوم پزشکی قم، در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ گفته بود:

«مبلغ ۴۵ هزار تومانی که به عنوان یارانه به مردم داد می شود کمر اقتصاد کشور را خرد کرده است. نتیجه آن این است که شخصی تصمیم گرفت خلاف بَیِن قانون عمل کرد و هیچ شکی در آن نیست.»

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 20:56

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید جلیلی در دومین مناظره انتخاباتی دوره دوم انتخابات ۱۴۰۳ گفت: «دولت شهید رئیسی سرمایه‌گذاری خارجی را متحول کرد.»
«نادرست»

🔹مقام‌ها و رسانه‌های دولت رئیسی پیش‌تر این ادعای «نادرست» را مطرح کرده‌اند و با استناد به داده‌های مبهم و استناد به سرمایه‌گذاری‌های مصوب، مدعی رکوردشکنی سرمایه‌گذاری خارجی در کشور شده‌اند. 👇
https://x.com/factnameh/status/1773654153207730434

🔹بر اساس آمارهای معتبر بین‌المللی (کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد UNCTAD) بالاترین رکورد سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم در سال‌های اخیر در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ میلادی و در زمان برجام ثبت شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 19:00

در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده مناظره جلیلی و پزشکیان در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بین دو نامزد باقیمانده یعنی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای این دو نامزد انتخابات در این #مناظره آگاه شوید، حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🔹این دومین مناظره در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ محسوب می‌شود.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 22:59

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹مسعود #پزشکیان، در مناظره اول دور دوم انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری در برابر سعید جلیلی، با اشاره به وضعیت صادرات نفت مدعی شد که امکان ندارد ایران مشابه بقیه دنیا (از نظر قیمت و میزان تخفیف) نفت خود را بفروشد. او در برابر سعید جلیلی که گفته بود ایران مشابه بقیه دنیا نفت خود را می‌فروشد، گفت: «امکان ندارد.»
«درست»

🔹 براساس گزارش رویترز، در آبان ۱۴۰۲ ایران طی ۹ ماه معادل ۴/۲ میلیارد دلار تخفیف نفتی به چین ارایه کرده است. دو ماه بعد از آن در دی ۱۴۰۲ رویترز در گزارش دیگری نوشت: چین در فاصله زمانی ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۳، ده میلیارد دلار از بابت خرید نفت از سه کشور تحریم شده شامل ایران، روسیه و ونزوئلا صرفه جویی کرده‌است.

🔹احمد خرم، وزیر راه و شهرسازی دولت محمد خاتمی، اسفند همان سال در گفت‌وگو با وبسایت جماران در واکنش به اخباری مربوط به انعقاد قرارداد با پیمانکاران چینی برای مشارکت در ساخت و ساز در تهران، گفته بود: چینی‌ها خانه می‌سازند اما با نفت ۳۰ درصد زیر قیمت جهانی.

🔹غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده پیشین مجلس، در اردیبهشت ۱۴۰۳ در گفت‌وگویی گفته بود: از سال ۱۴۰۰ به بعد ۲۲ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته‌ایم که حداقل و کف آن باید بالای ۴۰ میلیارد دلار می‌بود. در فروش نفت به چین ۹ درصد به آقازاده‌ها می‌دهیم.

🔹محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم نیز در برنامه‌های تبلیغات انتخاباتی خود با تایید فروش نفت با تخفیف به چینی‌ها گفت: با تحریم، نفت می‌فروشیم و پول می‌گیریم و بعد تبدیل ارز می‌شود، در نتیجه ۳۰ درصد در جابه‌جایی پول‌ها حیف می‌شود.

🔹بنابراین ادعای پزشکیان که «امکان ندارد [با قیمتی] مشابه بقیه دنیا، نفت فروخته باشیم» درست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 22:18

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، درباره برجام گفت: «۱۵ بار آژانس [بین‌المللی انرژی اتمی] گزارش نوشت که ایران همه تعهداتش را [در برجام] انجام داده است اما آمریکا از آن خارج شد.»

این ادعا «درست» است.

🔹آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ۲۶ دی ۱۳۹۴ (روز اجرایی شدن برجام) تا پایان سال ۱۳۹۷، در ۱۵ گزارش دوره‌ای (با احتساب گزارش مقدماتی ۱۶ گزارش) ارائه شده به شورای امنیت، پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است.

🔹با اعلام خروج یک طرفه ایالات متحده آمریکا از برجام جمهوری اسلامی در سه مرحله تعهدات برجامی را کاهش داد (اول، دوم، سوم) و سپس با تصویب «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» در مجلس نیز پایبندی به برجام را کنار گذاشت.

🔹در مجموع ادعای جلیلی در این باره «درست» است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 21:02

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در بخشی از مناظره اول خود با مسعود پزشکیان اشاره کرد که تنها ۳۰ درصد از برنامه ششم توسعه اجرایی شده است.
«نیمه‌درست»

🔹حدود دو سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس تایید کرد که تنها ۳۵ درصد از احکام برنامه توسعه ششم و قانون برنامه که این مرکز بررسی کرده، به طور نسبی محقق شده‌اند.

🔹در این گزارش از ۱۰۴۴ حکم برنامه تنها ۷۳۲ حکم بررسی شده‌اند که از این میان ۳۶۳ حکم به طور نسبی «محقق شده» ارزیابی شده‌اند. در این گزارش تاکید شده تنها ۶۳ حکم به طور کامل محقق شده‌اند.

🔹نسبت تحقق به نسبت احکام بررسی شده ۵۰ درصد و به نسبت کل برنامه‌ها ۳۵ درصد و نسبت برنامه‌هایی که به طور کامل محقق شده‌اند کمتر از ۱۰ درصد است.

🔹در ماه‌های گذشته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هم میزان تحقق نسبی شش برنامه توسعه را ۳۰، ۳۵ و ۳۸ درصد اعلام کرده است.

🔹این ادعا را پیش‌تر علی خامنه‌ای مطرح کرده بود و فکت‌نامه نیز قبلا (۱۶ فروردین ۱۴۰۳) این اظهارات را درستی‌سنجی کرده و به آن نشان «نیمه‌درست» داده بود.

🔹در مناظره اول (دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳) نیز مصطفی پورمحمدی به این مساله اشاره کرده بود.

🔹فکت‌نامه به ادعای مشابه سعید جلیلی نیز نشان «نیمه‌درست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

29 Jun 2024 13:01

🎙 نادرست، گمراه‌کننده، شاخ‌دار؛ پایان مناظره‌ها

🔹قسمت ۱۶۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به طور کامل انتخاباتی است. در قسمت قبل اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در مناظره اول را بررسی کردیم و در این قسمت درستی‌سنجی ادعاهای کاندیداها در چهار مناظره دیگر را مرور کرده‌ایم.

🔹در مقدمه این قسمت توضیح داده‌ایم که چرا درستی‌سنجی زنده این مناظره‌ها مهم است و دلایل و روش پرداختن ما به موضوع انتخابات چه بوده است.

🔹در ادامه به مرور درستی‌سنجی مناظره دوم پرداختیم؛ شامل ۹ فکت‌چک با ۳ نشان «نادرست»، ۳ نشان «گمراه‌کننده»، ۲ نشان «نیمه‌درست» و یک نشان «غیرقابل اثبات».

🔹بعد از آن سراغ درستی‌سنجی‌های مناظره سوم رفتیم که ۱۱ ادعا را شامل می‌شد و از این تعداد، چهار ادعا نشان «شاخ‌دار»، سه ادعا «نادرست»، دو ادعا «گمراه‌کننده»، یک ادعا «نیمه درست» و یک ادعا نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹در ادامه پادکست این هفته به مرور فکت‌چک مناظره‌های چهارم و پنجم پرداختیم. از میان مجموعا ۱۴ درستی‌سنجی انجام‌شده در این دو مناظره ۸ ادعا نشان «گمراه‌کننده»، ۳ ادعا نشان «نادرست» و ۲ ادعا نشان «شاخ‌دار» گرفتند و یک ادعای «غیرقابل اثبات» هم به فهرست ادعاهای بررسی شده نامزدها در مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۳ اضافه شد.

🔹بعد از ضبط این قسمت از پادکست و پیش از انتشار آن، دو نفر از نامزدهای انتخابات یعنی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی از حضور در انتخابات انصراف دادند. بیشترین آمار مربوط به فکت‌چک‌های انتخاباتی مربوط به این دو نفر بود و بسیاری از ادعاهای آنها نشان گمراه‌کننده، نادرست یا شاخ‌دار دریافت کرد.

🔹پس از مناظره‌ها، به مرور درستی‌سنجی دو ادعای انتخاباتی دیگر پرداختیم؛ ابتدا درباره یک اینفوگرافیک پر حرف و حدیث یکی از رسانه‌ها که به سهم دولت‌ها در فیلترینگ و وضعیت اینترنت اشاره می‌کرد و ادعای شاخ‌داری را مطرح کرده بود و سپس ویدیویی دستکاری‌شده از سریال سیمپسون‌ها درباره سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری در ایران که ظاهرا یک شوخی بوده اما برخی آن را جدی گرفته‌اند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:43 مقدمه
00:14:01 درستی‌سنجی‌های مناظره دوم
00:28:53 درستی‌سنجی‌های مناظره سوم
00:47:52 درستی‌سنجی‌های مناظره‌های چهارم و پنجم
01:15:46 اینفوگرافیک شاخ‌دار درباره سهم هر دولت در فیلترینگ
01:21:41 پیش‌بینی نتیجه انتخابات ۱۴۰۳ ایران توسط سیمپسون‌ها!
01:25:22 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 Jun 2024 18:14

❌ ادعای نادرست فرمانده سپاه درباره نظرسنجی گالوپ

🔹حسین سلامی، فرمانده کل سپاه گفته است: «موسسه افکارسنجی گالوپ می‌گوید که ۷۲‌درصد ایرانیان دولت رئیس‌جمهور رئیسی را تایید می‌کنند.»

🔹آنچه سلامی به آن استناد کرده، نتیجه نظرسنجی سه سال پیش است که دیگر معتبر نیست.

🔹بر اساس آخرین نظرسنجی عملکرد سران کشورها، در بهمن ۱۴۰۲، نرخ تایید رئیسی به ۴۳ درصد سقوط کرده که در کنار سال آخر روحانی، بدترین وضعیت محبوبیت دولت در ایران، در شش سال گذشته است.

🔹ابراهیم رئیسی سال ۱۴۰۰ با کسب ۳۰ درصد آرای واجدین شرایط رئیس‌جمهوری ایران شد.

🔹تنها سه هفته بعد از شروع رسمی ریاست جمهوری رئیسی، نتایج نظرسنجی گالوپ حاکی از تایید ۷۲ درصدی عملکرد او بود.

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که «موسسه افکارسنجی گالوپ می‌گوید ۷۲‌ درصد ایرانیان دولت رئیس‌جمهور رئیسی را تایید می‌کنند» نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

05 Jul 2024 06:31

🎙 نمودارهای سعید و مسعود

🔹قسمت ۱۷۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه نیز مانند قسمت قبلی به مناظره‌ها و ادعاهای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران پرداخته است. این انتخابات به دور دوم رفت و دو مناظره دیگر بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به عنوان کاندیداهای نهایی برگزار شد و فکت‌نامه نیز روند درستی‌سنجی همزمان این مناظره‌ها را در هفته اخیر نیز ادامه داد؛ مناظره‌هایی که کمی متفاوت از دور نخست برگزار شد و نامزدها بارها به بحث و جدل با یکدیگر پرداختند.

🔹در ابتدا توضیح دادیم که چرا درباره کنفرانس جهانی فکت‌چکرها (Global Fact) در این قسمت گزارشی نداده‌ایم و چند کلمه‌ای هم درباره پادکست «هزار داستان بودجه» و سوژه جذاب و عجیب قسمت دوم این پادکست حرف زده‌ایم.

🔹در ادامه پادکست این هفته فکت‌چک‌های مناظره اول در دور دوم انتخابات را مرور کردیم. در این مناظره ۶ درستی‌سنجی همزمان انجام شد که ۲ ادعا نادرست و ۲ ادعا درست و یک ادعا نیز گمراه‌کننده بود.

🔹سپس به مرور درستی‌سنجی صحبت‌های مطرح‌شده در مناظره دوم پرداختیم. در دومین و آخرین مناظره جلیلی و پزشکیان، در مجموع ۹ ادعا را درستی‌سنجی کردیم که البته یکی از آنها تکرار یک ادعا از سوی جلیلی بود و قبلا آن را فکت‌چک کرده بودیم. یک ادعا نیز از سوی پزشکیان درباره قیمت گوشت مطرح شد اما در میان درستی‌سنجی‌های مناظره از قلم افتاد و بعد از ضبط پادکست منتشر شد و به آن نشان «نادرست» دادیم.

🔹به جز این دو فکت‌چک، از هفت درستی‌سنجی باقیمانده، یک ادعا نیمه‌درست بود، ۳ ادعا نشان گمراه‌کننده و ۳ ادعا نیز نشان نادرست دریافت کردند.

🔹در پایان این قسمت پادکست هفتگی فکت‌نامه، ادعای فرمانده کل سپاه درباره تفاوت محبوبیت ابراهیم رئیسی و حسن روحانی را مرور کردیم و توضیح دادیم که چرا به آن نشان «نادرست» داده‌ایم.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2024 19:32

🔹این روزها طبق داده‌های سایت فکت‌نامه، شاهد مراجعه بسیار زیاد مخاطبان به گزارشی هستیم که در فروردین ۱۴۰۰ با عنوان «انتخابات با مشارکت زیر ۵۰ درصد و مکانسیم‌های حقوقی سازمان ملل متحد» منتشر کردیم.

🔹در آن گزارش به این ادعا که «اگر در حکومتی ۵۰ درصد مردم رای ندهند، از نظر سازمان ملل آن حکومت مشروعیت خود را از دست می‌دهد و باید از بین برود» نشان «شاخ‌دار» دادیم و در پاسخ به این پرسش که «آیا میزان مشارکت در انتخابات شرط بقا یا سقوط یک حکومت برای سازمان ملل متحد است؟» باید پاسخ بدهیم که «خیر؛ سازمان ملل متحد اصولا وارد چنین مسائلی نمی‌شود».

🔹در حالی که انتخابات زیادی در ایران برگزار شده و نرخ مشارکت برخی از آنها طبق اعلام برگزارکنندگان بالای ۷۰ درصد بوده، اما از نگاه ناظران بین‌المللی مصداق انتخابات آزاد نیستند و در گزارش‌های متعددی از جمله نمایه دموکراسی اکونومیست، حکومت ایران در گروه حکومت‌های «اقتدارگرا» دسته‌بندی شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

04 Jul 2024 18:00

🔹تکرار ادعای نادرست «تورم ۶۰ درصدی»؛ حسن روحانی: دروغ می‌گویند

🔹در مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم چند بار این ادعا مطرح شد که تورم کشور در زمان تحویل دولت دوازدهم به سیزدهم، ۶۰ درصد بوده و عبارت «تورم ۶۰ درصدی» به یک کلیدواژه مهم انتخاباتی تبدیل شده است.

🔹فکت‌نامه چند بار این موضوع را درستی‌سنجی کرده و هر بار به آن نشان «نادرست» داده است. پیش‌تر یعنی اوایل شهریور ۱۴۰۲ ابراهیم رئیسی این ادعا را بیان کرده بود و فکت‌نامه نیز آن را درستی‌سنجی کرده بود.

🔹با وجود اعلام آمار تورم توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران (حتی با در نظر گرفتن تفاوت‌ها و اختلاف‌های موجود بین آمارهای این دو نهاد) و رد چندین‌باره این ادعا در فکت‌نامه، همچنان این ادعا از سوی برخی مسئولان یا نامزدهای انتخابات مطرح می‌شود.

🔹حسن روحانی نیز در واکنش به آمارهای بیان‌شده درباره وضعیت اقتصادی دولت دوازدهم، به ادعای «تورم ۶۰ درصدی» اشاره کرده و آن را «دروغ» توصیف کرده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2024 20:24

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹مسعود #پزشکیان، در دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ گفته بود که «در دولت رئیسی قیمت گوشت هشت برابر شد.»
«نادرست»

🔹بر اساس داده‌های مرکز آمار، متوسط قیمت گوشت گوسفند در مناطق شهری از ابتدای تشکیل دولت رئیسی در مرداد ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۳ دقیقا ۴/۵ برابر و متوسط قیمت گوشت گوساله ۴ برابر شده است.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

03 Jul 2024 19:04

❌ تصویر ساختگی از رئیس ستاد انتخابات سعید جلیلی در حال حمله به سفارت عربستان

🔹عکس‌نوشته‌ای در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که مدعی است محسن منصوری رئیس ستاد انتخابات سعید جلیلی را در حال حمله به سفارت عربستان نشان می‌دهد.

🔹این عکس ساختگی است.

🔹اصل عکس مربوط به تجمع روز ۲۲ فرودین ۱۳۹۴ مردم تهران در برابر سفارت عربستان در اعتراض به حادثه فرودگاه جده است. تصویر صورت محسن منصوری هم با فتوشاپ در تصویر قرار داده شده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 23:47

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در دومین مناظره انتخاباتی بارها تاکید کرد تورم در زمان روحانی ۶۰ درصد شده است.
«گمراه‌کننده»

🔹مبنای این آمار گزارش‌های منسوب به بانک مرکزی است که به تازگی به طور ناقص در دسترس عموم قرار گرفته؛ اما این همه ماجرا نیست.

🔹اولا، داده‌های بانک مرکزی ناقص است، چنانکه داده‌های مربوط به تورم از ابتدای سال ۱۴۰۲ منتشر نشده‌اند.

🔹دوم، داده‌های مرکز آمار ایران، که بر اساس ماده ۵۴ قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه شورای عالی آمار مرجع اصلی اعلام انتشار تورم است، به کلی متفاوت از این است.

🔹طبق داده‌های مرکز آمار نرخ تورم ۱۲ ماهه پس از روی کار آمدن رئیسی نه‌تنها کاهش پیدا نکرده، بلکه در مقاطعی از ماه‌های پایانی دولت روحانی بیشتر بوده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 22:16

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی، در دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ گفت: «در زمان گفت‌وگو و مذاکره دلار ۳۰ هزار تومان و تورم ۶۰ درصد شد.»
«نادرست»

🔹این طور نیست در زمان گفت‌وگو، مذاکره و توافق برجام، یعنی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ قیمت ارز ثبات داشته و نرخ تورم نسبتا پایین بوده است.

🔹تورم ۵۸ و ۵۹ درصدی هم آمار بانک مرکزی در ماه‌های مرداد شهریور و مهر است، طبق محاسبات مرکز آمار نرخ تورم ۱۲ ماهه و نقطه به نقطه در زمان تحویل دولت حدود ۴۵ درصد بود.

🔹بعد از روی کار آمدن رئیسی، نرخ تورم چند بار از ماه‌های پایانی دولت روحانی بیشتر شد.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 21:12

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در ادامه دومین مناظره دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ با نشان دادن نمودارهایی مدعی شد نرخ رشد نقدینگی در دولت ابراهیم رئیسی به نسبت آمار دولت روحانی به شکل قابل ملاحظه‌ای پایین آمد.
«گمراه‌کننده»

🔹نمودارهایی که جلیلی نشان داده، محدود به سه سال پایانی فعالیت دولت روحانی است که خروج آمریکا از برجام و همه‌گیری کرونا باعث تشدید بحران اقتصادی شد.

🔹اما اگر رشد نقدینگی را در بازه‌های طولانی‌تری بررسی کنیم خواهیم دید که نرخ رشد نقدینگی در اغلب سال‌های پیش از سال ۹۹ کمتر از دوران رئیسی بوده است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

02 Jul 2024 20:47

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در دومین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، درباره رشد اقتصادی کشور، آمارهای دیروز خود را تکرار و اشاره کرد که در دولت روحانی هشت سال رشد منفی داشتیم، صفر و متوسط هفت‌دهم درصد داشتیم.

🔹این ادعا «نادرست» است و روز گذشته نیز فکت‌نامه این ادعا را درستی‌سنجی کرده بود.

🔹در مناظره‌های دور اول انتخابات نیز چند بار به آمارهای نادرست درباره رشد اقتصادی سال‌های گذشته اشاره شده بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 23:13

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، درباره FATF گفت: «یک کشور اروپایی هست که نصف [تعهدات] FATF را انجام نداده است.»
«نادرست»

🔹بر اساس توضیح گروه ویژه اقدام مالی، ۴۰ مورد «تعارض» (Conflict) وجود دارد و کشورهایی که بیش از ۲۰ تعارض دارند، در فهرست سیاه قرار می‌گیرند. FATF در جدیدترین نشست خود در سنگاپور نام کشورهای قرار گرفته در فهرست سیاه و خاکستری این نهاد را اعلام کرد. بر این اساس، نام سه کشور اروپایی موناکو، کرواسی و بلغارستان در فهرست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی قرار دارند و باید به صورت فعال با FATF همکاری کنند تا ضعف‌های استراتژیک کشورهای خود برای مقابله با پولشویی، تامین مالی تروریسم و ​​تامین مالی اشاعه را برطرف کنند.

🔹در گزارش ۲۰۲۴، رفع شش تعارض به موناکو، پنج تعارض به کرواسی و نه تعارض به بلغارستان «توصیه» شده‌است که از فهرست خاکستری FATF خارج شوند.

🔹ایران همراه با دو کشور کره‌شمالی و میانمار سه کشوری هستند که در فهرست سیاه FATF یا کشورهای پرخطر باقی‌ مانده‌اند.

🔹بنابراین ادعای سعید جلیلی که «یک کشور اروپایی نصف [تعهدات] FATF را انجام نداده» نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 22:32

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹مسعود #پزشکیان درباره محدودیت‌های اینترنت (فیلترینگ و سانسور حکومتی) گفت: «در مواقعی که نیاز است آن محدودیت‌ها [در فضای مجازی] در تمام دنیا وجود دارد و در خود آمریکا هم مثلا می‌گویند از فلان [سرویس] فضای مجازی حق ندارید استفاده کنید و اصلا حذفش می‌کنند.»
«گمراه‌کننده»

🔹این ادعا دو بخش دارد؛ بخشی که اشاره به «قطعی اینترنت در آبان ۹۸» دارد و در روزهای گذشته به‌خصوص در حاشیه نمایشگاه الکامپ (الکترونیک و کامپیوتر) توسط افراد بلندپایه در ستاد پزشکیان از جمله محمدجواد ظریف تکرار شده که گفته بود: «موضوع کنترل اینترنت در شرایط اضطراری، پروتکل‌های جهانی دارد.»

🔹این بخش از ادعا نادرست است. هیچ پروتکل جهانی برای «قطع اینترنت» در شرایطی شبیه آبان ۹۸ وجود ندارد. از نخستین روزهای پس از قطع اینترنت در آبان ۹۸، مسئولان وقت ICT در ایران، چندین گفته مشابه داشتند که فکت‌نامه آنها را بررسی کرده بود.

🔹قسمت دیگر ادعای مطرح‌شده، اشاره به تبلیغات یک سال گذشته مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره پرونده تیک‌تاک در کنگره ایالات متحده آمریکاست که فکت‌نامه پیش از این مفصلا آن را بررسی کرده‌است. پرونده تیک‌تاک پرونده امنیت ملی است و رابطه شرکت بایت‌دنس با حزب کمونیست چین، قبلا بررسی شده و شواهد زیادی برای آن موجود است.

🔹بنابراین در ادعای مطرح‌شده بالا چند واژه «قطع اینترنت، محدودیت، فیلترینگ، اختلال، حکمرانی دیجیتال و …» با یکدیگر مخلوط شده و چند واقعه نامربوط دنبال هم ذکر شده‌است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 21:37

/فکت‌چک مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری/

🔹سعید #جلیلی در اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، درباره آمار رشد کشور گفت: «در هشت سال رشد منفی داشتیم، رشد صفر داشتیم، متوسط رشد هفت‌دهم درصد بود.»
«نادرست»

🔹در مناظره‌های دور اول انتخابات نیز امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی گفته بود «رشد اقتصادی در یک دهه اخیر منفی بوده‌است.»

🔹در این مناظره جلیلی به روشنی مشخص نکرده کدام دوره زمانی هشت ساله مدنظر اوست، اما از محتوای بحث چنین برمی‌آید که منظور او دوره هشت ساله دولت‌های حسن روحانی است.

🔹در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ در سال‌های ۹۷ و ۹۸ اقتصاد ایران رشد منفی داشته، رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۴ نیز صفر بوده است، اما میانگین رشد‌های اقتصادی این دوره هشت ساله آنگونه که سعید جلیلی مدعی شده، هفت دهم درصد نیست.

🔹میانگین ساده نرخ‌های رشد گزارش شده در این دوره از سوی مرکز آمار ایران ۲/۲۲ درصد بود. میانگین هندسی نرخ‌های رشد در هشت سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۲.۳۹ درصد است.

🔹اگر مبنای محاسبات را داده‌های بانک مرکزی قرار دهیم، میانگین ساده نرخ‌های رشد طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، حدود ۱/۴۶ درصد است. میانگین هندسی نرخ رشد اقتصادی در این دوره بر مبنای گزارش‌های بانک مرکزی نیز ۱/۶ درصد است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای سعید جلیلی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

01 Jul 2024 19:59

🔹در فکت‌نامه دنبال کنید:
درستی‌سنجی زنده مناظره پزشکیان و جلیلی در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳

🔹همزمان با برگزاری مناظره‌های تلویزیونی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بین دو نامزد باقیمانده یعنی سعید جلیلی و مسعود پزشکیان، فکت‌نامه تلاش می‌کند ادعاهای کاندیداها را تا حد امکان درستی‌سنجی و نتایج آن را در ایکس (توییتر سابق)، تلگرام و اینستاگرام منتشر کند.

🔹اگر تمایل دارید از درستی یا نادرستی اظهارات و ادعاهای این دو نامزد انتخابات در این #مناظره آگاه شوید، حساب‌های #فکت‌نامه دنبال کنید.

🔹این اولین مناظره در دور دوم انتخابات ۱۴۰۳ محسوب می‌شود.

🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 Jun 2024 20:56

❌ ادعای نادرست درباره خطرناک‌بودن واکسن آسترازنکا

مدتی قبل رسانه‌های فارسی‌زبان خبری با عنوان «اعتراف آسترازنکا به عوارض جانبی مرگبار واکسن کرونا» منتشر کردند؛ ادعایی که درست نیست. آسترازنکا، پیشتر در بسته‌بندی واکسن خود، به احتمال نادر لخته‌شدن خون اشاره کرده بود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

FactNameh | فکت‌نامه

28 Jun 2024 06:31

🎙 نادرست، گمراه‌کننده، شاخ‌دار؛ پایان مناظره‌ها

🔹قسمت ۱۶۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به طور کامل انتخاباتی است. در قسمت قبل اظهارات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در مناظره اول را بررسی کردیم و در این قسمت درستی‌سنجی ادعاهای کاندیداها در چهار مناظره دیگر را مرور کرده‌ایم.

🔹در مقدمه این قسمت توضیح داده‌ایم که چرا درستی‌سنجی زنده این مناظره‌ها مهم است و دلایل و روش پرداختن ما به موضوع انتخابات چه بوده است.

🔹در ادامه به مرور درستی‌سنجی مناظره دوم پرداختیم؛ شامل ۹ فکت‌چک با ۳ نشان «نادرست»، ۳ نشان «گمراه‌کننده»، ۲ نشان «نیمه‌درست» و یک نشان «غیرقابل اثبات».

🔹بعد از آن سراغ درستی‌سنجی‌های مناظره سوم رفتیم که ۱۱ ادعا را شامل می‌شد و از این تعداد، چهار ادعا نشان «شاخ‌دار»، سه ادعا «نادرست»، دو ادعا «گمراه‌کننده»، یک ادعا «نیمه درست» و یک ادعا نشان «غیرقابل اثبات» گرفتند.

🔹در ادامه پادکست این هفته به مرور فکت‌چک مناظره‌های چهارم و پنجم پرداختیم. از میان مجموعا ۱۴ درستی‌سنجی انجام‌شده در این دو مناظره ۸ ادعا نشان «گمراه‌کننده»، ۳ ادعا نشان «نادرست» و ۲ ادعا نشان «شاخ‌دار» گرفتند و یک ادعای «غیرقابل اثبات» هم به فهرست ادعاهای بررسی شده نامزدها در مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۳ اضافه شد.

🔹بعد از ضبط این قسمت از پادکست و پیش از انتشار آن، دو نفر از نامزدهای انتخابات یعنی امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی از حضور در انتخابات انصراف دادند. بیشترین آمار مربوط به فکت‌چک‌های انتخاباتی مربوط به این دو نفر بود و بسیاری از ادعاهای آنها نشان گمراه‌کننده، نادرست یا شاخ‌دار دریافت کرد.

🔹پس از مناظره‌ها، به مرور درستی‌سنجی دو ادعای انتخاباتی دیگر پرداختیم؛ ابتدا درباره یک اینفوگرافیک پر حرف و حدیث یکی از رسانه‌ها که به سهم دولت‌ها در فیلترینگ و وضعیت اینترنت اشاره می‌کرد و ادعای شاخ‌داری را مطرح کرده بود و سپس ویدیویی دستکاری‌شده از سریال سیمپسون‌ها درباره سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری در ایران که ظاهرا یک شوخی بوده اما برخی آن را جدی گرفته‌اند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در گوگل پادکست بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh