Telegram-канал heidar_hobbollah - افکار و آراء حیدر حب‌الله: Unsorted

افکار و آراء حیدر حب‌الله

11 Apr 2021 02:15

میزان ومعیارِ اصول‌دین چیست؟ آیا اصول‌دین،مساله‌ای اجتهادی است؟

حيدر حبّ الله
ترجمه: محمّد رضا ملايی

سوال:
منشأ تقسیم اصول دین به پنج مساله، چیست؟ آیا این مساله، اجتهادی است؟ چه کسی مبدع این تقسیم بوده است؟ از امام خمینی نقل شده است که ایشان معتقدند معاد از اصول دین به صورت مستقل و مجزا از بقیه‌ی اصول نیست بلکه معاد از خبرهایی است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌دهد. آیا این مطلب، صحیح است؟ اگر صحیح است باید این استدلال شامل اصلِ عدالت هم شود؛ پس چرا فقط درباره‌ی معاد چنین حرفی زده شده و عدالت برای قرار گرفتنِ در زمره‌ی اصول دین، بر معاد ترجیح دارد؟

جواب:
اولا تقسیم پنج گانه‌ی معروف که در اصول دین مطرح شده فقط یک اجتهاد بشری در فهم نصوص دینی است که به منظور فهم دلالت این نصوص، بر معیار دخول در اسلام و یا خروج از اسلام صورت گرفته است؛ دقیقا مانند تقسیم فروع دین به ده مساله و گزاره. وقتی یک محقق می‌بیند که نصوص دینی – آیات و روایات – معیار دخول در اسلام و انتساب به آن را گفتن شهادتین[2] می‌داند به این نتیجه می‌رسد که فقط اصل توحید و اصل نبوت، از اصول دین هستند و به تعبیر شهید سید محمد باقر صدر، اصل مُرسِل[3] و اصل رسول و اصل التزام اجمالی به رسالت از اصول دین هستند.[4] بر همین اساس آیت الله خویی معتقد است ایمان به معاد، از عوامل اصلی اصول دین است که برای داخل شدن انسان در زمره‌ی مسلمین، موضوعیت دارد و مستقل از دیگر اصول دین می‌باشد.[5] دلیل ایشان، فهمی است که از نصوص دینیِ مربوط به معاد در قرآن و روایات دارد؛ این در حالی است که شهید صدر، بر خلاف آیت الله خویی، معاد را از اصول دین نمی‌داند؛[6] البته این بدین معنی نیست که از نظر شهید صدر، معاد، جزئی از عقائد دینی اسلام نیست بلکه بدین معنی است که معاد جزئی از عقائد کسانی است که به آن اعتقاد دارند ولی در عین حال، اگر کسی معاد را انکار کند و بر این باور باشد که قضیه‌ی معاد ثابت نشده است و نصوص دینی هم دلالتی بر آن ندارد – البته این انکار معاد، نباید به تکذیب رسالتِ پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بیانجامد – چنین شخصی از اسلام خارج نیست و منتسب به اسلام و عقائد دینی است.

مساله‌ی امامت نیز...
ادامه‌ی پاسخ را از اینجا بخوانید
@heidar_hobbollah