1293
در رسانه تاریخی Historium مطالب تاریخی را با منبع بخوانید و از جدیدترین اخبار حوزه باستان‌شناسی ایران و جهان آگاهی یابید! راه ارتباطی (تبادل، تبلیغ، نظرات و انتقادات و پیشنهادات): @Historium_bot
💠کشتی روغنی، ورزش ملی ترکیه!💠
‼️تصاویری که در بالا مشاهده می‌کنید ورزشِ به اصطلاح "کشتی روغنی" هست که به عنوان ورزش ملی در ترکیه شناخته شده. قابل توجه شما که در این کشتی حریفان دست در باسن و مقعد یکدیگر می‌کنند!
❇️البته چندسالی هم هست که کاربرانِ آمریکاییِ فضای مجازی، در سایت‌ها و دیگر رسانه‌ها، مدعی هستند که ورزش کشتی روغنی یک ورزش آمریکایی بوده که ترکیه بهنام خودش دزیده! یکی از دلایلی که باعث شده کاربران آمریکایی، ترکیه را مورد تمسخر قرار دهند، این مورد بود که "کشتی روغنی، همجنسگرایی مردانه نیست!"
🖊من پیشنهادم به ترکیه و خود تُرک‌پندار‌های میهن فروشِ داخل ایران اینه که، بجای دزدیدن مولانا و نظامی گنجوی، (که در اشعارشان به ویژه در اشعار نظامی، خبر از بیگانگی و غارتگری ترکان در ایران و آذربایجان می‌دهند) ورزش باستانی زورخانه و کشتی ایرانی را الگوی خودشان قرار بدهند تا حداقل با خوی مردانگی و جوانمردی و غیرت بزرگ شوند نه همنجسگرایی و دزدی و نژادپرستی!
🌹 @Historiumclub 🌹
❇️48 سکه نقره به همراه این خنجر زرین آثاری هستند که به نام عبدالله بن امیه در سیستان ضرب شده‌اند و به تاریخ 77 هجری است. نوشته روی خنجر نام او را به پهلوی آورده اما عبارت "العز الله" که به خط کوفی نیز برروی آن نقش بسته نیز جالب توجه است. احتمال میرود این عبارت شعار خاندانی آنها باشد.
📕با اینحال همچنان در اینکه این خنجر زرین توسط چه کسانی ساخته شده اختلاف نظر وجود دارد. شاید بتوانیم آن را به طور خاص به مرو نسبت دهیم. این مکان همانطور که از ایالاتِ ساسانیِ خراسان بود، محل استقرار والی اموی نیز بود. این شهر به دلیل ساخت شمشیر و تولید فولاد بتونی معروف بوده و بوریس مارشاک نیز آن را به عنوان مرکز نقره سازی ساسانی اعتبار می‌دهد.
🏛محل نگهداری این خنجر زرین و سکه‌های یافت شده:
London, Oliver Hoare Ltd art gallery and museum
🖊تمامی مطالبی که خواندید، ترجمه فارسی از گزارشِ سایت Oliver Hoare Ltd است که از انگلیسی به فارسی، برای شما عزیزانِ همراهِ انجمن Historium ترجمه شده.
🌹 @Historiumclub 🌹
💠خنجر زرین، شگفت‌انگیز و بی‌نظیر!💠
🌟این خنجر باشکوه با انبوهی از سکه‌های طلا و نقره پیدا شده میان سالهای 60 تا 115 هجری است. غلاف خنجر با ورق طلا روی چوب پوشانده شده.
🍇روی غلاف باطرح انگور یعنی پیمایشی با دسته‌های انگور، برگ درختان و شکوفه‌ها به طرز ویژه‌ای تزئین شده است. برگ‌های انگور به‌طور متقارن در اطراف میوه حلقه می‌شوند و شکوفه‌ها را در پایین مرکز قرار می‌دهد. و این هنر هنری ایرانی را نشان ما می‌دهد.
🗡تیغه این خنجر، از فولاد ساخته شده و چوب زیر غلافِ زرینِ آن تاحدی از بین رفته است. نکته قابل توجه این است که هیچکدام از سنگ‌های گران‌بهای تزئین شده برروی خنجر و غلاف آن در محل یافت، گم نشده و این کار مرمت آن را آسان‌تر نموده بود.
⭕️در ادامه و مطلب بعدی، اطلاعات بیشتری از این خنجر بی‌نظیر و صاحب آن بدست خواهید آورید، پس همراه ما باشید تا سفری به 1300 سال پیش داشته باشیم...
🌹 @Historiumclub 🌹
⚜️ زردشتیان پس از یورش مغول 🔰
🗡 با پایان یافتن کشتارهای مغولان، استقرار آنها در ایران و برپایی حکومت ایلخانان، با توجه به برچیده شدن حکومت‌های محلی و نظم و امنیتی که ایلخانان با کمک وزرای ایرانی خود همچون خواجه نصیر الدین طوسی، عطاملک جوینی و خواجه فضل الله همدانی برپا ساخته بودند، اوضاع کشور رو به بهبود می‌رفت و به زودی آرامش و امنیت نسبی به ایران سایه افکند.
🔥 در این زمان برخی از موبدان زردشتیِ گوشه و کنار ایران که پس از حمله وحشیانه مغول آواره شده بودند، به دهکده‌ای کوچک در کنج شمال غربی یزد به نام وک آباد و شریف اباد که یک اتشکده کهن اناهیتا بود کوچ کردند و اتش بهرام خود را نیز در روستای مجاور که شریف اباد نام داشت، درخانه‌ای محو و آجری قرار دادند.
💠 وک آباد و شریف اباد از این زمان به مهم‌ترین مرکز تجمع زرتشتیان تبدیل شد. جز این دو روستا و در برخی نواحی کرمان و یزد و فارس، در روستاهای گوشه و کنار سیستان و خراسان نیز زرتشتیان ساکن بودند.
📚 منبع
📕 زرتشت و زرتشتیان
🖋 مولف: بهمن انصاری
📖 صفحه: ۵۴
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح قم و کاشان و اصفهان به‌روایت بلاذری💠
2️⃣قسمت دوم، و پایانی
📝مرزبان اصفهان که بر فراز تپه‌ای رسید، عبدالله‌بن بدیل را بدید و گفت:« برجان خود بترس که تیر هیچ یک از این سواران که بینی به خاک نیفتد. اگر حمله کنی به تیرت بزنیم، اگر مبارزه جویی مبارزه کنیم.» آنگاه عبدالله خود با وی به نبرد پرداخت.
⚔️پاذوسبان، مرزبان اصفهان چنان ضربتی برکوهه زین وی زد که تنگ اسب بگسلید و پیش‌بند زین بریده شد. سپس عبدالله را گفت:« ای فلان، کشتن تو نخواهم که خردمند و دلیری، اگر خواهی باتو بازگردم و جزیه از مردمان شهر گرفته به تو دهم تا صلح کنیم، بدان‌سان که هرکس ماند ذمی شود و هرکس که گریختن خواهد آزادش گذارید.» (در تاریخ طبری نیز چنین ماجرایی نقل شده است، چاپ مشکور صفحه 328)
⭕️عبدالله‌بن بدیل با پاذوسبان بازآمد. پاذوسبان به عهد خویش وفا کرد و به این‌خاطر که مردم شهر از وی حمایت نکرده و باعث فرار وی شده بودند گفت:« ای مردم اصفهان، شما را فرومایه دیدم، آنچه کردم شایسته شما بود!»
📜عبدالله‌بن بدیل برتمام اصفهان غالب آمده بود و با مردم آن همانگونه برسر خراج معامله نمود که با اهل اهواز بکرد. در قم در سالهای پس از آن و دوران خلافت عباسی، به روزگار خلیفه ابوعبدالله المعتزبالله، مردم وی پیمان شکستند پس آنان دوباره قم را فتح کردند و مردمی بسیار از آن بکشتند.
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 138 و 139 و 140
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠سکاها💠
📝بسیاری از دانشمندان یونان باستان، به اشتباه سکاها را کهن‌ترین نژاد و مردمان جهان دانسته‌اند.
🖋تروگوس پومپئیوس (Trogus Pompeius)، مورخ قرن یکم پیش از میلاد، تاکید کرده است که سکاها همیشه درنظر همگان، به‌جز مصریان، که از مدت‌ها پیش با این نظر مخالف بودند، کهن‌ترین نژاد جهان به‌شمار می‌رفتند.
✅در این مورد حق با مصریان بود، زیرا برخلاف مطالبی که درباره اصل و منشأ خود نگاشته‌اند، سکاها مدت‌ها قبل از سده هشتم پیش از میلاد موجودیت ملی قابل تشخیصی نداشتند و بنابراین نمی‌توانستند از لحاظ قدمت نژادی با مصریان به رقابت بپردازند.
📗سکاها، تامارا تالبوت رایس
🖊ترجمه دکتر رقیه بهزادی
📄صفحه 11 و 12
🌹 @Historiumclub 🌹
🔰 انحطاط سامانیان ⚜
💠 در سالهای میانه قرن دهم آثار شوم زوال و انحطاط در دولت سامانی پیدا شد. شورشهایی که در میان کاخ‌های سلطنتی در می‌گرفت، نشان می‌داد که طبقات نظامی و امرای صاحب زمین که مخالف سیاست امیر در متمرکز ساختن امور بودند، قدرت یافته‌اند. انقلاب‌های خراسان آن ایالت را از زیر قدرت بخارا بیرون برد. بنابراین برای قراخانیان و غزنویان گرفتن قلمرو سامانیان در دهه آخر قرن دهم مشکل نبود، و آخرین امیر سامانی، اسماعیل ابن المنتصر، در سال ۳۹۵ ه.ق به راحتی به قتل رسید.
📚 منابع
📕 سلسله‌های اسلامی
🖋 مولف: کیلفورد باسورث
📖 صفحه: ۱۶۱
📃 بند: آخر
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح دینور، ماسپذان و مهرجانقدق به روایت بلاذری💠
2️⃣قسمت دوم و پایانی
❌شهاب‌بن کثیر زمانی از جانب معاویه ولایت ری و دَسْتَبی را داشته. پس از چندی معاویه بر وی خشم گرفت و در دمشق به زندانش افکند و او را حد زد تا کمی بعد آزاد گردید. یزید بن معاویه مشایعت و پیروی او را به‌سبب دشمنی‌ای که با خاندان علی بن ابی طالب می‌کرد پسندیده می‌داشت.
⭕️یزید نامه به عبدالله‌بن زیاد نوشت که او را ولایت ماسپذان و مهرجانقدق و حُلوان و دینور و نهاوند دهد! و در جبال زمین‌هایی به اقطاع به او داد. کاخی که در دینور به نام قصر کثیر معروف است را شهاب‌بن کثیر در نواحی دینور ساخت.
پ.ن: این بخش چندان موضوع خاص و قابل توجهی نداشت و بیشتر درمورد شهاب‌بن کثیر والی این نواحی در دوره معاویه و یزید بود. در بخش بعدی به موضوع "فتح همدان" می‌پردازیم. که این نبرد پس از نبرد نهاوند و قادسیه نبرد بسیار سنگینی برای هردوطرف بود و مردم همدان مقاومت بسیاری از خودشان نشان می‌دهند. در ادامه همراه ما باشید تا با روایت از کتاب بلاذری به موضوع فتح همدان بپردازیم و در ادامه دیگر نقاط ایران تا بدانیم چه مناطقی با صلح و چه مناطقی با جنگ فتح شده‌اند.
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 126
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠آذری پهلوی، زبان کهن مردم آذربایجان💠
🖊امروزه که آثار بسیاری از زبان کهن مردم آذربایجان، پیش از تُرک زبان شدن بدست‌مان رسیده؛ دیگر شک و شبهه‌ای را در مورد این زبان باقی نمی‌گذارد. همانطور که می‌دانید، امروزه برخی به اشتباه مردم آذربایجان را "تُرک" می‌نامند در صورتی که بکار بردن این واژه برای اطلاق مردم آذربایجان از هر نظر اشتباه است.
✅مانند این است که مصریان را عرب بنامید زیرا که زبان‌شان "عربی" شده، و یا مردم برزیل و آمریکای جنوبی که امروزه به‌زبان‌های "پرتغالی" و "لاتین" تکلم می‌کنند و آفریقایی‌هایی که فرانسوی و... تکلم می‌کنند. زبان آذری‌ها نیز در گذشته پیش از آنکه "تُرکی" بشود، آذری پهلوی بوده که از شاخه زبان‌های پهلوی اشکانی است. و این زبان خود دارای لهجه‌های گوناگون و بسیار شبیه به زبان‌های تاتی و تالشی می‌باشد.
🌹 @Historiumclub 🌹
💠پزشکی در ایران باستان💠
⭕️ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ در بیان تاریخچه هر فنّ و هنری، به تعبیر قُدما «آوائل» نویسی _ یعنی اول چه کسی بود که فلان یا بهمان چیز را باب کرد، ابتدا به روایات اسطوره‌ای و اشارات داستان درآن باب نمایند، اکنون باید هم «جمشید» پادشاه پیشدادی ایران را یاد کرد که به روایت حکیم فردوسی، بانیِ دانش پزشکی در ایران بوده است:
دگر بوی‌های خوش آورد باز
که دارند مردم به بویش نیاز
چو بان و چو کافور و چون مشک ناب
چو عود و چو عنبر، چو روشن گلاب
پزشکی و درمانِ هر دردمند
درِ تندرستی و راهِ گزند
همان رازها کرد نیز آشکار
جهان را نیامند چنو خواستار
📖شاهنامه چاپ مسکو، جلد 1 صفحه 41
📕کتاب پزشکی در ایران باستان
📄صفحه 301
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
4️⃣قسمت چهارم
📜نعمان گفت:« پیامبر خدای را دیدم که اگر در آغاز روز جنگ نمی‌کرد، در انتظار فرونشستن خورشید و وزش بادها و فرارسیدن یاری می‌ماند» سپس گفت:« من رایت خویش سه‌بار به اهتزاز درآرم. نخستین‌بار، نشان آن است که مرد وضو سازد و نماز گزارد.
🗡حرکت دوم نشانِ آن است که مرد به شمشیر خود نظر کند و مهیا گردد و اصلاحی درکار و حال خویش کند. و چون به‌لطف خدای حرکت سوم را نیز ببیند، هجوم آرید و چنان کنید که در یکدیگر نپیچید.» آنگاه درفش را به اهتزاز درآورد و سپاه چنان کرد که وی گفته بود.
⚔️زره بروی سنگینی می‌کرد لکن نیکو جنگید و مردمان با وی همی جنگیدند. و او (نعمان) اول کس بود که در آن نبرد کشته شد. معقِل گوید:« مردی پارسی از استر خویش درافتاد و پهلوی نعمان بدرید.»
📝 معقل گوید:« نزدیک نعمان شدم و هنوز جانی در بدن داشت، از ظرف آبی که با خود داشتم رویش بشستم. پرسید: تو کیستی؟ گفتم: معقل. گفت: مسلمانان چه کرده‌اند؟ گفتم: بشارت ده که خداوند پیروزی نصیب ما کرد. گفت: خدای را شکر. به عمر نامه نویسید.
📚فتوح البلدان، و طبری جلد دوم ص 215
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 117
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠جایگاه زنان و بانوان در ایران باستان💠
5️⃣قسمت پنجم و پایانی
⭕️در یکی از مهرهای بدست آمده از تخت جمشید، زنی بلندپایه برصندلیِ تخت مانندی نشسته و پاهایش را روی چهارپایه‌ای گذاشته و گل نیلوفری در دست دارد و تاجی برسر دارد که چادری روی آن انداخته شده است.
🔆به تقلید از مجلسِ شاه، ندیمه‌ای در برابر او ایستاده و عودسوزی در آن دیده می‌شود. این مُهرِ یکی از زنان ثروتمند دربار هخامنشی است که نقش مهمی در مدیریت جامعه داشته و دستورات خود را به این مُهر، منقوش می‌کرده است.
📙کتاب زنان در تاریخ کهن ایران، انتشارات پردیسان
📄صفحه 27 و 28
🖊نوشته مهدی اقبالی مهدی آبادی
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
3️⃣قسمت سوم، بررسی یک روایت از دو کتاب!
🖊بخش نخست روایت از بلاذری
📝نعمان، مغیره را به‌سوی سپهسالار ایرانیان در نهاوند فرستاد. مغیره فرش‌هایی را که برروی زمین گسترده بودند، با نیزه می‌درید و پیش می‌رفت تا به نزدیک بهمن جاذویه رسید، از وی گذشت و بر تخت او نشست! بهمن جاذویه فرمان داد وی را از تخت فرو کشند.
❌مغیره گفت: من رسولم، آنگاه اعراب و ایرانیان بهم برآمدند و ایرانیان هر ده مرد را به یک زنجیر و هر پنج مرد را به زنجیر دیگری بستند تا نگریزند. گوید:« ایرانیان به‌سوی ما تیر می‌انداختند تا گروهی از ما را مجروح کردند و این کار پیش از نبرد رخ داد.»
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 116 و 117
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
🗣 اشپولر در مورد امرای طاهری می‌گوید: 《 نظرا هیچ چیز اساسی در حکومت ایشان تغییر نیافت، اما در عمل نخستین سلسله سلسله پادشاهان مسلمان در سرزمین ایران تاسیس گردید، و این یعنی احیای سیاسی ملت ایران آغاز گردید. 》
📚 منابع
📕 تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه
📥 به نقل از اشپولر، کتاب ایران در قرون نخستین
🖋 مولف: ریچارد فرای
📖 صفحه: ۸۰
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
1️⃣قسمت نخست
📜گویند: چون درسال 19 هجری یزدگرد از حلوان گریخت، ایرانیان، خاصه اهل ری و قومس و اصفهان و همدان و نهاوند و دینور، نامه به یکدیگر نوشتند و سرانجام درسال بیست هجری نزد یزدگرد فراهم آمدند. یزدگرد، مردانشاهِ ابروبند (بهمن جاذویه) را سپهسالار ایشان گردانید.
🛡درفش کاویان نیز بیاوردند. عده اعراب و مسلمین در نبرد نهاوند، شصت هزار، و یا به‌قولی صدهزار مرد بود. و اما عمّاربن یاسر به عمربن خطاب نامه نوشته بود و وی را از حال ایرانیان آگاه گردانیده بود. عمر نخست خواست که خود به جنگ ایشان رود، لیکن ترسید که امر تازیان در نجد و دیگر جای‌ها پریشان گردد.
⭕️وی را اشارت کردند تا جنگجویانِ شامی را از شام بخواند و یمانیان را از یمن. باز ترسید که رومیان شوریده به سرزمین‌های خویش بازگردند و حبشیان بر یمن چیره شوند. پس نامه به اهل کوفه نوشت و فرمان داد که دو بهره از سپاه ایشان به جنگ رود و یک بهره بماند تا از شهر خویش محافظت کند.
🗡از مردمان بصره نیز گروهی برگزیده روانه نبرد کرد و گفت:« سپهسالاری مردی را دهم که اول کس باشد که به پیشواز تیرهای دشمن رود.»
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 115
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح ری و قومس💠
2️⃣قسمت دوم و پایانی
❇️از جانب اهل ری و قومس نیز سلمه را پانصدهزار درم بداد تا اعراب کسی از ایشان را نکشد و به اسیری نبرند و آتشکده‌ای ویران نکنند و نیز خواستند که مقدار خراج ایشان، برابر با خراج اهل نهاوند باشد.
⭕️سلیمان بن عمر، سپاهی سواره به ناحیه قومس فرستاد. اهل آن ممانعتی نکردند و دروازه‌های شهر دامغان را بروی گشودند. چون عمربن خطاب عمار بن یاسر را عزل کرد، مغیرة بن شعبه را به‌جای وی ولایت کوفه داد. مغیره نیز کثیر بن شهاب را بر ری و دَستَبی و قزوین و آن نواحی گمارد.
⚔️کثیر چون به ری رسید، دید اهل آن عهد شکسته‌اند. پس با آنان نبرد کرد و اهل ری به دادن خراج و جزیه تن دادند. آنگاه کثیر به دیلم رفتم و بعد بَبَر و طَیلسان را نیز گشود. کثیر مردی بخیل بود. جامی بزرگ داشت، آنرا درمقابل چشم خود می‌نهاد و چون کسی وارد می‌شد می‌گفت:« هان ای فلان از ما چشم چه داشتی؟»
📜روزی غلام خود را گفت:« ای غلام طعام آور.» پاسخ داد:« چیزی جز نان و سبزی موجود نیست.» کثیر گفت:« زمانی که ایران و روم را فتح می‌کردیم چیزی جز نان و سبزی داشتیم؟!»
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 148 و 149
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
🖊ادامه...
🖋برروی این خنجر دو خط کهن مورد مشاهده است، یکی خط کوفی و دیگری خط پهلوی. نوشته کوفی با عبارت " العز الله" (جلال برای خداوند است) و نوشته پهلوی ساسانی این نام را نشان می‌دهد: "عبدالله بن امیه"
⭕️در زمینه ساده آن نیز خط کوفی دیگری با همین نام یعنی "امیر العبدالله بن امیه" می‌بینیم. بنابراین این خنجر متعلق به عبدالله بن امیه، فرزند امیه‌بن عبدالله‌بن خالد بوده که در سال 694 میلادی توسط خلیفه اموی به‌عنوان استاندار خراسان و سیستان منصوب شد.
✅سبک طراحی برروی غلاف این خنجر بسیار شبیه به نقش و نگار‌های سغدی است و سبک خوشه‌های انگور و برگ انگور ارتباط با یک سنت دیرینه از زمان ساسانیان دارد و اینها نزدیک ترین مواردی است که به‌طور سنتی در قرن هفتم به این اثر نسبت داده می‌شود.
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح ری و قومس💠
1️⃣قسمت نخست
📜عباس‌بن هِشام کَلْبی، از پدرش و او از ابومخنف روایت کند که: عمر بن خطاب، دوماه پس از جنگ نهاوند به عمار بن یاسر، عامل خویش در کوفه نامه نوشت که: عُروَة بن زَیدالخیل را با هشت هزار مرد جنگی به ری و دَسْتَبی فرست.
⚔️عروة بدان سوی روانه شد. دیلمیان مهیای نبرد شدند. اهل ری نیز ایشان را یاری کردند. جنگ در گرفت و در نبردی سخت اعراب پیروز شدند. سپس عروة برادر خویش را برآنجای گمارد و خود نزد عمار بن یاسر رفت تا از وی بخواهد او را به نزد عمر بن خطاب بفرستد.
⭕️زیرا این عروة بود که خبر شکستِ اعراب در نبرد پل را به عمر داده بود و می‌خواست اینبار وی را خبر مسرت انگیز دهد. چون عمر، عروة را دید، گفت:« انالله و انا الیه راجعون» عروة گفت:« حمد خدای باید گفتن که پیروز گشتیم و بر دشمن چیره شدیم.» بدین سبب عمر او را "بشیر" خواند.
❇️جنگ عروة، کار دیلمیان و اهل ری را یکسره کرده بود. سلمة بن عمر، لشکر بر دربار فرخان، پسر زَینبدی برد. اعراب وی را زَینَبی می‌نامیدند. پس از نبردی کوچک و نه چندان سخت، فرخان طلب صلح کرد و پذیرفت همه ذمی شوند و جزیه و خراج بپردازند. از جانب اهل ری و قومس نیز سلمه را پانصد هزار درم بداد تا اعراب کسی از ایشان را نکشند و....
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 147 و 148
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠اختراعات چینیان باستان💠
📜چهار اختراع بزرگ باستانی چین شامل کاغذ، فن چاپ، باروت و قطب‌نما می‌شود. این اختراعات در پیشرفت تمدن بشری تاثیر بسزایی داشتند. قبل از اختراع کاغذ چینیان از بسیاری مواد برای نوشتن استفاده می‌کردند.
🖋آنان چهار تا پنج‌هزار سال قبل علایم هیروگلیف را روی سنگ و ظروف سفالین و تا سه هزار سال قبل روی لاک لاک‌پشت و استخوان حیوانات حکاکی می‌کردند. از سال 700 تا 200 پیش‌از میلاد، نوشتن روی تکه‌های بامبو و چوب به ویژه چوب خیزران بسیار رایج بود.
📄با بررسی‌های درازمدت، در حدود سال 200 قبل از میلاد تا 50 میلادی، چینیان از خمیر ساخته شده با طناب کنفی، پارچه پنبه ای و تور ماهیگیری کهنه، کاغذِ الیاف گیاهی می‌ساختند و به این ترتیب کاغذ، بهترین ماده برای نوشتن خلق شد.
📘کتاب اسرار تمدن چین باستان، صفحه 104
🖊نوشته بهنام محمد پناه
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح قم و کاشان و اصفهان به‌روایت بلاذری💠
1️⃣قسمت نخست
📜گویند: ابوموسی، عبدالله‌بن قیس اشعری از نهاوند بیرون شد و روانه اهواز گردید. سراسر آن دیار را طی کرد تا به قم رسید. چندروزی بردر شهر بماند و آنرا فتح کرد و اَحنف‌بن قیس را به کاشان فرستاد. احنف آنجای را به جنگ بگشود. عمربن خطاب نیز عبدالله‌بن بُدَیل‌بن خُزاعی را درسال بیست و سه هجری به اصفهان فرستاد.
⭕️عبدالله پس از نبردی کوچک "جی" را به صلح فتح کرد بدان شرط که اهل آن خراج و جزیه بپردازند و مردمان را جز سلاحی که در دست داشتند امان داد. سپس احنف‌بن قیس را به "یهودیه" فرستاد و وی با ساکنان یهودیه به همان شرایط صلح کرد. بدین‌سان عبدالله‌بن بدیل برهمه اصفهان و بخش‌ها و دیه‌های آن چیره شد.
❇️روایت جالب دیگری نیز هست. محمدبن سعد، از حمادبن سلمه و از محمدبن اسحاق روایت کند که: مرزبان اصفهان مردی بود سالخورده که پاذوسبان نام داشت. عبدالله‌بن بدیل گرداگرد شهر را بگرفت و با اهل آن مکاتبه کرد تا ایشان را از یاری مرزبان نا امید سازد.
⚔️چون پاذوسبان پریشانی مردم را بدید، سی مرد جنگی تیرافکن که به‌دلاوری و فرمان برداریشان ایمان داشت برگزید و از اصفهان به‌سوی کرمان گریخت تا به دنبال یزدگرد شتابد و به وی بپیوندد. خبر به عبدالله‌بن بدیل رسید و او با انبوهی سپاه از پی او برآمد....
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 137 و 138
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح همدان💠
📜گویند: مغیرة‌بن شعبه که پس از عزل عماربن یاسر، از جانب عمر بن خطاب حاکم کوفه شده بود، جریربن عبدالله را در سال بیست و سه هجری، به همدان فرستاد. مردم همدان به جنگ وی شدند و از شهر خود دفاع کردند.
🏹در آن نبرد تیری به چشم جریر بن عبدالله اصابت کرد و جریر گفت:« فدای خداوندی که چهره من بدان بیاراست و چنان کرد که هرچه خواهم ببینم. آنگاه در راه خویش آنرا باز پس گرفت.» پس از آن در آخر سال بیست و سه هجری، همدان را به همان شروط صلح نهاوند بگشود.
⭕️اما دیری نپائید که اهل همدان بر وی شوریدند. جریر به جنگ و دفاع پرداخته بر سرزمین‌های آن ناحیه چیره شد. پس شهر به جنگ گشوده شد. واقدی گوید: جریر، نهاوند را درسال بیست و چهار هجری، شش ماه پس از مرگ عمربن خطاب گشود.
📝عباس‌بن هشام از پدرش، از جدش و نیز از عوانه‌بن حکم روایت کند: سعد بن ابی وقاص چون از جانب عثمان بن عفان ولایت کوفه یافت، علاءبن وهب، یکی از بنوعامربن لُؤی را عامل نهاوند و همدان کرد. اهل همدان با وی حیله کردند و عهد خویش بشکستند.
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 131
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠 دیلم ⚜️
🖼 دیلمان سرزمین وسیع، شامل دو بخش دشت و کوهستان بوده است. دشت را گیلان می‌گفتند که اقوام گیل در آن مستقر بودند و بخش کوهستانی که در آن اقوامی به نام دیلم زندگی می‌کردند. به همین جهت دیلم خوانده می‌شد. رودبار و طارم دو مرکز مهم دیلم به حساب می‌آمد که محل استقرار حکام منطقه بود.
⚔️ ورود مسلمانان به سرزمین دیلم، به علت موقعیت خاص جغرافیایی آن تقریبا با تاخیر صورت گرفت. دیلمیان که عادت و تمایل به استقلال داشتند، با کمک وضع طبیعی و کوهستانی سرزمینشان، حملات اعراب را دفع می‌کردند.
🛡 عرب‌ها نیز به علت صعب العبور بودن راه‌های منتهی بدین سرزمین و بارش‌ها و رطوبت بسیار که با محیط زیستی آنان متفاوت بود ، میل چندانی به حملات و محاصره‌های طولانی سرزمین دیلم نداشتند؛ بدین ترتیب، دیلمیان نه تنها تسلیم اعراب نشدند، بلکه از مردم شهر‌های مجاور، ری و قزوین، نیز حمایت کردند.
📚 منبع
📕 مقاله مذهب دیلمیان در اوایل دوره اسلامی
🖋 مولف: پروین ترکمنی آذر
📖 صفحه: دوم
📃 بند: اول و دوم
🌹 @Historiumclub 🌹
💠آذری پهلوی، زبان کهن مردم آذربایجان💠
📝امروزه اشعار بسیاری بدست‌مان رسیده که به زبان آذری پهلوی نوشته شده‌اند و چه بسا بسیار آثاری که در آینده‌ای نزدیک بدست‌مان خواهند رسید. درحال حاضر هر یک واژه‌ای که از این زبان یافت می‌شود و بدست می‌رسد، ضربه‌ای کشنده به جان دشمنان ایران به‌ویژه پانترکیسم در ترکیه و باکو است که زنده شدن زبان آذری به نفع‌شان نیست و می‌خواهند با توطئه‌ای به نام اتحادیه مردمانِ تُرک‌زبان، آذربایجان را از ایران جدا کنند.
📜حال چند بیتی از غزلِ شاعری بهنام، بدر شَروانی که به زبان آذری نوشته شده است را بخوانید و ببینید زبان آذری تا چه حد نزدیک به زبان فارسی است برخلاف زبان تُرکی که از شاخه زبان‌های آلتاییک آسیای مرکزی می‌باشد:
1_ چمن دلبر خوش و صاحب جماله
به رخ بدره به ابرو وان هلاله
2_ هزاران دل بری به ناز و شیوه
به ناز و دلبری صاحـــب کمـــاله
3_ اَژودم کو شرنده روژ بــــره شـــو
رخـــانـم زرد و خونیــن ارســم آله
4_ به‌کوری دشمنان بوسی بمن ده
بــیــری کـــه دشـمــنــم اژ دور ناله
5_ من اژ مهــرر چـــو زره وی قـــرارم
نـپــرسی بدر سرگردان چــه حــالـه
ترجمه:
1️⃣دلبر من خوش و دارای جمال است، به رخ مانند بدر است و به ابرو مانند هلال است
2️⃣هزاران دل می‌برد به ناز و شیوه(عشوه)، به ناز و دلبری دارای کمال است
3️⃣ از آن دم که او رفته روزها شب شده‌اند، رخانم زرد و اشک خونینم سرخ است
4️⃣ به کوری دشمنان بوسه‌ای به من بده، بیا که دشمنم از دور می‌نالد
5️⃣ من از مهرت چو زره بی قرارم، نمیپرسی که بدر سرگردان در چه حال است.
🌹 @Historiumclub 🌹
💠فتح دینور، ماسپذان و مهرجانقدق به روایت بلاذری💠
1️⃣قسمت نخست، فتوحات اعراب پس از نبرد نهاوند
📜گویند: ابوموسی اشعری از نهاوند به دینور روانه شد. پنج روز در آنجای بماند و تنها یک روز ازاین پنج‌روز را به جنگ گذرانید. مردم دینور جزیه و خراج پرداختند و بر جان و مال و فرزندان خویش امان خواستند. ابوموسی خواسته ایشان اجابت کرد. سپس عامل خویش را با گروهی سوار در آنجا بگذارد و خود روانه ماسپَذان شد.
✅اهل آن شهر با وی جنگی نکردند، اهل شیروان نیز به همان شروطِ صلحِ دینور، صلح خواستند و جزیه و خراج بپرداختند. ابوموسی داماد خویش، سائب‌بن اَقْرَع ثقفی را به مهرجانقدق فرستاد. سائب آنجای را به‌صلح گشود و برآن شد که‌کسی از ایشان را خون نرزید یا به اسیری نگیرد و زر و سیمِ مردم را نستاند. مردمان نیز پذیرفتند که جزیه و خراج زمین‌ها را بپردازند.
⭕️بعدها کثیربن شهاب‌بن حصین‌بن ذی‌الغصة حارثی حاکم این مناطق شد. عباس‌بن هشام از پدرش و وی از عَوانه روایت کرد که: کثیربن شهاب از پیروان عثمان بود و سخن ناسزا درحق علی‌بن ابی طالب می گفت و مردمان را از پیوستنِ به حسین بن علی بازمی‌داشت.
📝وی اندکی پیش از قیام مختار ثقفی یا در آغاز امر وی از دنیا رفت. مختار در سجع خویش گوید:« به خدای ابرها که عقاب، سخت کندو حساب، سریع دارد و کتاب از آسمان آرد سوگند که کثیربن شهاب را، آن مفتری کذاب را از گور بدر آرم.»
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 125 و 126
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
5️⃣قسمت پنجم، قسمت پایانی
📜ابوعثمان نَهدی ما را روایت کرد که گفت:« نزد عمربن خطاب رفتم که بشارت پیروزی دهم. پرسید: نعمان چه کرد؟ گفتم: کشته شد. عمر گفت: انالله و اناالیه الراجعون، سپس بگریست. گفتم: با وی گروهی بسیار کشته شده‌اند که من نام ایشان ندانم. عمر گفت: لکن خدای داند.»
⚔️قاسم‌بن سلام، از محمدبن عبدالله انصاری، از قاسم‌بن عوف، از پدرش عمربن سائب و او خود از پدرش شكّ انصاری روایت کند که وی گفت:« در آن روز ایرانیان چنان سپاهی بر مسلمین حمله آوردند که کس مانند آن ندیده بود.»
✅ابن کلبی از ابومخنف روایت کند که: نعمان در اسپیذهان فرود آمد و اشعث‌بن قیس را برجناح راست و مغیرة‌بن شعبه را برجناح چپ گماشت. آنگاه نبرد درگرفت و نعمان به قتل رسید لیکن اعراب و مسلمانان پیروز شدند و آن نبرد را فتح‌الفتوح خواندند. نبرد نهاوند در سال 21 هجری رخ داد.
⭕️پس از کشته شدن نعمان، حذیفه‌بن یَمان رایت اعراب بدست گرفت. او مردمان نهاوند را بر اموال و بناها و منزل‌هاشان زنهار داد و خراج و جزیه مقرر فرمود.
📚فتوح البلدان، و طبری جلد دوم ص 215
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 118 و 119 و 120
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠 آغاز کار یعقوب لیث 💠
⚔️ در سال ۲۳۷ مردی از مردم بست که صالح بن نضر کنانی نامیده می‌شد، بر سیستان چیره گشت. یعقوب لیث همراه او بود. طاهر ابن عبدالله ابن طاهر، شهریار خراسان، دوباره سیستان و بست بستاند.
🛡و از آن پس باز مردی بر سیستان چیره گشت. او را درهم ابن حسین می‌خواندند و از نیروهای پیشگام بود. او نتوانست سپاه خود را سامان دهد. یعقوب بن لیث فرمانده سپاه او بود، پس چون سپاهیان ناتوانیِ درهم بدیدند، بر فرماندهیِ یعقوب لیث همداستان شدند و کار خود بدو سپردند.
💎 زیراکه او را کارگردان، شایسته و توانا یافتند. چون رای سپاه بر درهم آشکار گشت سر ناسازگاری نگذاشت و کارها بدو واگذارد و از فرماندهی کناره گرفت. یعقوب با توانمندی سیستان به دست گرفت و فرهتی بیافت و سپاهیان از هر کرانه به او پیوستند.
📚 منبع
📕 الکامل فی التاریخ، جلد نهم
🖋 مولف: ابن اثیر
📝 مترجم: حمیدرضا آژیر
📖 صفحه: ۴۱۲۴ و ۴۱۲۵
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
3️⃣قسمت سوم، بررسی یک روایت از دو کتاب!
🖊بخش دوم، روایت از طبری
در قسمت پانویس این کتاب، دکتر آذرتاش آذرنوش در رابطه با روایت دیدار پیش از نبردِ مغیره و بهمن جاذویه چنین نوشته:
✅بلاذری در اختصار اغراق ورزیده است به‌طوری که برای شناختن این تاریخ از کتب دیگر بی‌نیاز نیستیم. این بخش در تاریخ طبری، ترجمه بلعمی (چاپ دکتر مشکور ص 322) چنین آمده:« پس نعمان چون بسیار بر در شهر بنشست، بهمن جاذویه بدو کس فرستاد تا با او سخن گوید.
⭕️نعمان، مغیره را بفرستاد. مغیره به شهر شد. بهمن جاذویه مجلس خویش آراسته بود به دیبای زربافت و برتخت زرین نشسته و تاج برسر نهاده و خلق با سماطین پیش او نشسته با حرب‌ها و شمشیرها. مغیره به میان ایشان شد و چشم درزمین داشت و در کس نگاه نکرد.
📝چون نزدیک تخت فیروزان رسید بایستاد و سر فروافکند. مردم او را می‌زدند که سر بردار و ملک نگاه کن تا ملک ترا ببیند. مغیره یک چشم بود. چون شمشیر بر او زدند گفت: ای مردمان من نه به حرب آمده‌ام من به رسولی آمده‌ام. با رسولان کسی این عمل نکند که شما به من می‌کنید...»
📚فتوح البلدان، و طبری جلد دوم ص 215
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 116 و 117
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠نبرد و فتح نهاوند به روایت بلاذری💠
2️⃣قسمت دوم
📜پس نامه به نُعمان‌بن عمر که با سائب‌بن اَقرَع ثقفی بود نوشت و سپهسالاری را به وی داد و گفت:« اگر از پای درافتادی حذیفة‌بن یَمان امیر سپاه شود. اگر وی نیز درافتد، جریربن عبدالله بَجَلی امیر سپاه است، اگر وی نیز درافتد، مُغِیرة‌بن شعبه فرماندهی بدست گیرد و اگر مغیره نیز کشته شود اشعث‌بن قیس امیر باشد.»
⭕️شیبان از حَمادبن سَلَمه، از ابوعمران جونی، از عَلْقمة‌بن عبدالله و او از مَعقِل‌بن یسار ما را روایت کرد: عمربن خطاب با هرمزان مشورت کرد و پرسید:« رأی تو چیست؟ از اصفهان آغاز باید کرد یا از آذربایجان؟» هرمزان پاسخ داد:« اصفهان سر است و آذربایجان دو بال؛ چون سر را ببری، لاجرم دوبال نیز فروافتد.»
📝معقِل گوید: عمر به مسجد اندر شد. چون نعمان‌بن مُقَرِّن را بدید درکنارش نشست تا نماز وی به‌انجام رسید. آنگاه گفت:« خواهم که تورا عامل خویش سازم.» نعمان گفت:« خراجگیری نکنم که من مرد جنگم.» عمر گفت:« تورا از بهر جنگ خواهم.» پس وی را روانه کوفه کرد و به اهل کوفه نوشت یاریش کنند.
⚔️کوفیان سپاه به‌یاری او فرستادند. مغیرة‌بن شعبه از جمله این سپاه بود. نعمان، مغیره را به‌سوی ابروبند (بهمن جاذویه) سپهسالار ایرانیان در نهاوند فرستاد...
📚فتوح البلدان
📗بخش مربوط به ایران
📄صفحه 115 و 116
🖋تالیف: احمد بن یحیی بلاذری
📝ترجمه: دکتر آذرتاش آذرنوش
🌹 @Historiumclub 🌹
💠جایگاه زنان و بانوان در ایران باستان💠
4️⃣قسمت چهارم
💰...تساوی حقوقِ زنان با مردان سروکار داریم و باید خاطرنشان کرد که زنان در زمان بارداری یا به دنیا آوردن کودکی برای مدتی از کار معاف می‌شدند؛ اما از حداقل حقوق برای گذراندن زندگی برخوردار می‌گشتند.
⭕️علاوه بر آن، اضافه حقوقی نیز به‌صورت مواد مصرفی ضروریِ زندگی دریافت می‌نمودند. همچنین در گِل‌نوشته‌های آثار قدیم به‌جا مانده، شاهد آن هستیم که در کارگاه‌های خیاطی زنان به‌عنوان سرپرست و مدیر بودند و گاه مردان زیر دست زنان قرار می‌گرفتند.
🔆زنان خاندان شاهی از موقعیت دیگری برخوردار بودند. آنان می‌توانستند به املاک بزرگ سرکشی کنند و کارگاه‌های عظیم را با همه کارکنانش اداره و مدیریت کنند، و درآمدهای بسیار زیادی داشته باشند. شایان ذکر است که حسابرسی و دیوان‌سالاری هخامنشی حتی برای ملکه و خاندان هم استثنا قائل نمی‌شد و محاسبه درآمد از ایشان می‌نمود.
📜در یکی از گِل‌نوشته‌ها، رئیس دربار داریوش شاه بزرگ، دستور تحویل صد رأس گوسفند را به ملکه می‌دهد تا در جشن تخت‌جمشید، که 200 میهمان دعوت شده بودند به‌کار ببرند.
📙کتاب زنان در تاریخ کهن ایران، انتشارات پردیسان
📄صفحه 27 و 28
🖊نوشته مهدی اقبالی مهدی آبادی
🌹 @Historiumclub 🌹
💠جایگاه زنان و بانوان در ایران باستان💠
3️⃣قسمت سوم
📜با کمک لوح‌های گلی تخت‌جمشید تصویری کاملا نو از زنان و ملکه‌های هخامنشی به‌دست می‌آوریم، که برخلاف ادعای نویسندگان یونانی که آنها را عروسک‌هایی محبوس در حرم‌سراها می‌دانستند؛ نه تنها همدوش مردان در آیین‌های مذهبی شرکت می‌کردند، بلکه در صحنه زندگی و اداره امور کشور هم نقش و شخصیت مستقل خویش را حفظ می‌کردند.
⭕️بررسی‌های دقیق لوح‌های دیوانی تخت‌جمشید نشان می‌دهد که زنان در دوران فرمانروایی هخامنشیان، به ویژه در زمان داریوش بزرگ، از چنان مقامی برخوردار بودند که در میان همه خلق‌های جهان باستان کم نظیر است.
✅در ایران باستان همواره مقام زن و مرد درکنار هم ذکر شده‌اند. حتی گروهی از ایزدان مانند آناهیتا زن هستند و درمیان امشاسپندان، امرداد، خرداد و سپندارمذ، که صفات اهورامزدا هستند، زن می‌باشند. در زمان شاهنشاهی هخامنشیان براساس لوح‌های گلی به‌جا مانده، زنان همدوش مردان در ساخت کاخ‌های شاهان هخامنشی دست داشتند و دستمزد برابر دریافت می‌نمودند.
🛠پیشه بیشار زنان در دوره هخامنشی، صیقل دادنِ نهای سنگ‌نگاره‌ها و همچنین دوخت‌و دوز و خیاطی بوده است. بنابراین در شاهنشاهی بزرگ هخامنشی با برابری و تساوی حقوق زنان با مردان سروکار داریم و...
📙کتاب زنان در تاریخ کهن ایران، انتشارات پردیسان
📄صفحه 27
🖊نوشته مهدی اقبالی مهدی آبادی
🌹 @Historiumclub 🌹