33748
Хаётий ва Ибратли ҳикоялар... Хикматлар хазинаси... Инсон такдирини аччик синовлари... Hamkorlik va reklama uchun 👇👇 @Bronzam . . . . . .
Ражаларга раҳмат.
Бугун бир ажойиб ҳикоя эшитиб қолдим, шуни бироз ўзгартириб сизлар билан бўлишмоқчиман.
Бир куни бир ҳинд ражасининг олдига қишлоққа яқинда кўчиб келган бой келиб шундай дебди:
- Ҳурматли ража, мен қишлоққа янги кўчиб келдим, энди шу қишлоқ одамлари мени ҳурмат қилишларини, шу қишлоқнинг оғаси бўлишни хоҳлайман, шунинг учун нима иш қилсам бўлади? Масалан, қишлоқда эски бир кўприк бор, шуни бузиб ташлаб, замонавий кўприк қурсам, одамлар мени ҳурмат қилиб, қишлоқ оғаси дейишадими?
- Менга қара, бўтам, қишлоқ оғаси бўлмоқчи бўлсанг, мен сенга ажойиб бир таклиф айтаман, фақат у пуллик ғоя, шунга пул тўласанг, дарҳол қишлоқ оғаси бўласан, дебди ҳалиги ража.
- Бўлди, қанча бўлса, тўлайман, сиз таклифни айтинг.
- Йўқ, олдин пулни тўла, кейин айтаман.
Ҳалиги бой ҳам шартта пулни тўлабди, шу билан оға бўлсам бўлай, дебди.
Пулни олган ража маслаҳат берибди: ўша кўприк сеники эканлигини эълон қиламан, сен эса кўприкдан фойдаланишни 10 рупий қилиб қўясан.
Ээээ, қанақасига? Одамлар бу ҳолатни мени ёмон кўриб қолади-ку, ахир бу одамларга енгиллик эмас, қийинчилик яратаман-ку…
Сен мени айтганимни қил, натижасини кўрасан, дебди ража.
Бой ҳам ражанинг айтганини қилибди, кўприкдан ўтиш 10 рупий бўлибди, ким пул тўлашни хоҳламаса, айланма узоқ йўлдан юриб келиши керак экан. Лекин борган сари одамлар норози бўлиб бораверибди.
Кўприкдан ўтиш нархи жуда қиммат, бу инсофсизлик, арзонроқ бўлиши керак, қачонгача биз кўприкдан ўтишга бунча қиммат нарх тўлаб юрамиз деган норозиликлар кучайиб борибди.
Шунда бой ҳалиги ражанинг олдига борибди, энди нима қиламан? Одамлар норози бўла бошлади, сиз айтган ғоя иш бермади, дебди.
Ража эса пинагини ҳам бузмай, энди сен кўприкдан ўтиш пулини 2 рупий қилиб қўй, ана кўрасан қай даражада сени ҳурмат қилишларини, дебди.
Эртадан кўприкдан ўтиш пули 2 рупий бўлади деб эълон берган экан, бутун одамлар ҳалиги бойни кўкларга кўтариб мақтай кетибди, ундан одилроқ оға йўқ бўлибди, у барча оғалар оғаси деган мақомга эга бўлибди, лекин кўприк ўзи халқ мулки эканлигини, у бир пайтлар текин бўлганлигини эсламабди ҳам.
P.S. Бугун ўз пулимга сотиб олган ўз машинамнинг ойналарини қорайтириш учун ўз пулимга яна бир йилга рухсатнома олдим. Ражаларга раҳмат.
@ibratli_sozlar
ЕТТИ ҲАҚИҚАТ
Иброҳим ибн Адҳам айтади: “Уйимга меҳмонлар келишди. Улар Аллоҳнинг дўстлари эканини билдим. Уларга: “Менга Аллоҳ таолодан қўрқишни насихат қилинглар, токи сизлар каби тақводор бўлайин”, дедим.
Улар: “Сенга етти нарсани насиҳат қиламиз деди:
1) кўп гапирма, кўп гапириш қалбни ўлдиради;
2) кўп ема, чунки кўп ейиш ҳикматни кетказади;
3) инсонлар билан беҳуда мулоқот қилма, акс ҳолда ибодатларингда ҳаловат йўқолади;
4) дунёга муҳаббат қўйма, чунки бойликнинг хотимаси яхши эмас;
5) жоҳил бўлма, қалбинг қораяди;
6) золим билан дўстлашма, динингда истиқомат йўқолади;
7) ким бойлик илинжида инсонларни рози қилмоқчи бўлса, Аллоҳ таоло ундан рози бўлмайди”.
•┈┈┈┈•❈••✾••❈•┈┈┈┈•
Биз билан бирга бўлинг
☝️ЭРКАКЛАР
Бир аёл турмуш қурганидан 17 йил ўтиб, қуйидаги гапларни айтиб қолдирмоқда;
"Ишончим комил, эркаклар Аллоҳ яратганларининг ичида энг чиройли яратилгани экан.
- У қўлида борини опа-синглиси, қизи, онаси, аёли, набиралари учун сарфлаб юбораверар экан.
- Ўзини навқирон йигитлигини, соғлигини аёли ва болалари учун қурбон қилар экан. Ҳар куни меҳнат, гоҳида жуда кечга қолиб ишлайди-ю, шикоят хам қилмас экан.
- Эркак, гарчи тирикчилик ишлари билан машғул бўлса ҳам, болаларининг келажагини қуриш учун тинмай меҳнат қилар экан, тиришар экан. Оиласини мустаҳкамлашга уринар экан. Шундай бўлса-да, турли-туман маломатларга қолар эканлар.
- У ишида хўжайинидан ёқимсиз гапларни эшитиб келиб, гоҳида ота-онасидан, гоҳида аёлидан даккилар хам эшитар экан. Шунда хам ислоҳ этишга уринар экан.
- Агар, ўзини чалғитиш учун айлангани чиқиб кетса, маъсулиятсиз эр. Уйда қолса, дангаса ва ялқов!
- Фарзандларини тарбиялаш учун қаттиқ текса уларга, миннатчи ёки, вахший. Агар бироз эркин қўйса, болаларининг тарбиясига бепарво.
- Аёлини ишлашдан қайтарса, оилада диктатор. Ишлашига рухсат берса, текинхўр. Шундай бўлса хам, болаларини ўзидан яхшироқ бўлишига умид билан, тинмай шикоятсиз меҳнат қилар экан.
• Болалари учун дунёдаги энг зўр мукофотларни олиб беролмаса ҳам, ўзи қодир бўлган энг яхши совғаларни ҳадя этар экан.
• Она 9 ой фарзандини кўтариб юрса, ота бир умр уни маъсулиятини кўтариб ўтар экан. Билдимки, агар, уйнинг эркаги саломат бўлса, дунё саломат қолар экан.
☝️Ҳар бир ота ва ҳар бир эрни ҳурматини жойига қўйинглар азиз аёллар. Сизлар учун қанча қурбонликлар қилганини билмайсизлар".
☝️САВОБ УМИДИДА ДЎСТЛАРИНГИЗГА ҲАМ УЛАШИНГ!!! АЛЛОҲ РОЗИ БЎЛСИН!!!
@ibratli_sozlar
Бир аёл Аллоҳнинг
пайғамбари Мусо
алайҳиссаломнинг
олдиларига келиб:
---“Эй Аллоҳнинг Набийси,
Роббингизга менга қалбимни
шодликка тўлдирадиган
солих фарзанд беришини
сўраб дуо қилинг” деди.
Мусо алайҳиссалом
Роббиларига ўша аёлга
фарзанд беришини сўраб дуо
қилдилар. Аллоҳ азза ва
жалла у зотга:
-Мен уни “Ақийм” (Туғмас)
деб ёзиб қўйганман”~ деб
жавоб берди.Мусо алайҳиссалом халиги
аёлга:
---“Аллоҳ азза ва жалла “Мен
уни “Ақийм” деб ёзиб
қўйганман” деяпти” дедилар.
Аёл қайтиб кетди...
Орадан бир йил ўтгач, аёл яна
келиб, Мусо алайҳиссаломга:
---“Эй Аллоҳнинг Набийси,
Роббингизга яна бир бор
менга солиҳ фарзанд
беришини сўраб дуо қилинг”
дея илтимос қилди. Мусо
алайҳиссалом Роббиларидан
у аёлга фарзанд беришини
сўраб дуо қилдилар. Аллоҳ
азза ва жалла:
--- “Мен уни “Ақийм” деб ёзиб
қўйганман” деди. Мусо
алайҳиссалом халиги аёлга:
“Аллоҳ азза ва жалла:
---“Мен уни “Ақийм” деб ёзиб
қўйганман” деяпти” дедилар...
Орадан бир йил ўтгач, Мусо
алайҳиссалом бояги аёлни
қўлида чақалоқ кўтариб
кетаётганини кўрдилар.
Ундан:
--- “Бу бола ким?!” деб
сўрадилар. Аёл:
---“Бу менинг ўғлим” дея
жавоб берди. Мусо
алайҳиссалом Роббиларидан:
---“Эй Роббим, Сен у аёлни
“Ақийм” деб ёзиб қўйгандинг.
Қандай қилиб унда бола
бўлди?!” деб сўрадилар...
Шунда Аллоҳ таоло:
---“Ҳар сафар “Ақийм”
деганимда, у “Роҳийм”
дерди. Бас, "Рахматим"
қудратимдан устун келди”
деб мархамат килди !
Эй раҳмлиларнинг энг
раҳмлиси !
Нақадар буюксан !
Эй карамлиларнинг энг
Карамлиси!
Нақадар меҳрибонсан! Эй
фарзанд неъматига
эришолмай, умдсизликка
тушаётганлар!
Аллоҳнинг раҳматидан
ноумид бўлманглар!
Аллоҳга бўлган
гумонларингизни гўзал
қилинглар! Бошқалар қатори
менга ҳам солиҳ фарзанд ато
этади деб "яхши гумонда" бўлинглар!
@IBRATLI_SOZLAR
#Юраги_Бўшлар_Ўқимасин😭💔
АЁЛИМГА ХИЁНАТ ҚИЛДИМ... Буни билиб қолди. Ҳеч нима демади, фақат кўзларимга кўзлари тўла ёш билан 5 дақиқа термулиб турдида, ичкарига кириб кетди...
Тунда унинг йиғиси овозини эшитдим... Тонг саҳаргача йиғлаб чиқди. Ёнига бориб юпатолмадим... Тонг сахар йиғи овози тўхтагани учун, мен ҳам ухладим...
Эрталаб уйғондим. Қуёш анча кўтарилиб қолибди... Аёлим мени уйғотмабди-да, деган хаёл билан ўрнимдан турдим... Негадир атроф жим жит эди ичкарига кириб қарасам Аёлим😳
ДАВОМИ 👇
✂️✂️🌹🌹🌹🌹🌹
UYDA O‘TIRGAN HOLDA ONLAYN PARDA TIKISHNI O‘RGANING
1. tyatralka
2. Madam
3. Italyanskiy
4. Feta 2 hili
5. Shohina dasturhon tikish
6.stullarga Chihol tikish
7.pano fason 2 hil uslubda.
8.italyanskiy buf
9. Arkalik parda tikish Yangi uslubda.
10. Piramida
11. Mansardaga parda tikish sirlari.
12.turba Karniz
13.Sunyorita
14. Girbishokli Rimski parter
15. Tullarni gulini oson Chiqarish.
16.iplik tyatralkani tikish.
Bu darslar hammasi emas.Darslar davomida juda kôp tikuvchilik sirlari bilan bôlishib boramamiz.
20 yillik malakali chevar HULKARHONIMdan darslar oling
👇👇👇👇👇👇👇
https://t.me/joinchat/UENn2jTEwY9qZCXV
https://t.me/joinchat/UENn2jTEwY9qZCXV
БЕСАБР БЎЛМАЙЛИК
ибратли ҳикоя
Бир куни катта бир кема денгизда ҳалокатга учради. Ичидаги одамлардан фақат бир кишигина омон қолди. У катта бир ёғоч бўлагига осилган ҳолда яқин атрофдаги кимсасиз оролга етиб олди. У оролда яшар экан, ҳар куни: «Эй Ҳудойим, менга мадад бер, бу ерлардан тезроқ кетишимга ёрдам бер» деб илтижо қилар, кўзи доим уфқда, бирор кема доим ўтиб қолар деб интизор кутарди.
Аллоҳдан бир оз мадад келмагач, тақдирига тан бериб сувда оқиб юрган кема қолдиқларию, ёғочлардан ўзига кўп қийинчиликлар билан уй ясаб олди. Бу «уйи» уни ёғин ва шамолдан асрар эди. Мана яна янги тонг отди. Киши ўз одатига кўра туриб юзини денгиз сувига ювиб: «Эй Ҳудойим, менга мадад бергин, бу ерлардан тезроқ уйимга етиб олай» деб илтижо қилди.
Емиш учун балиқ овлашга оролни бошқа томонига кетти. Шу пайт чақмоқ бўлиб уни ясаб олган уйига урилиб уйи ёниб кул бўлди. Киши келиб не кўз билан қараса, уни уйи ёниб бўлган, тутуни кўкка бўй чўзиб ётарди...
Киши ўтириб йиғлаб юборди: «Эй Худо, мен Сендан мадад сўрадим, бало эмас, нега мени бундай жазоладинг, нега менга раҳм қилмайсан, нима гуноҳим учун бунчалар мени қийнайсан» деб куюниб, куюниб бир дарахтга суяниб ухлаб қолибди. Эрталаб уни кемани қаттиқ бонги уйғотиб юборди. Кўзини очса қирғоқда катта кема турар, одамлар тушиб уни олиб кетишга у томон қараб юриб келишарди.
«Қизиқ, қандай қилиб бу ерда одам борлигини билдиларинг» деб қизиқиб сўраб кўрди қутқарган кишилардан. Қутқарувчиларни бири: «Биз оролга яқин масофадан ўтиб кетаётганимизда бу ердан чиқаётган тутунни кўрдик. Демак оролда кимдир бор ва бизга тутун билан белги бераябди деб бу томонга сузиб келдик» деди.
Базида сизга бало бўлиб кўринган нарса аслида Аллоҳнинг сизга яхшилиги бўлади, фақат шу яшиликни химматини тушуниб, уни қандай талқин қилиш фақат сига боғлиқ. Зотан Аллоҳ Меҳрибон ва Раҳимли бўлган Раҳмон ва Роҳийм Зотдир, У бандага зулм қилмайди. Агар нимадир юборса албатта ҳикмат билан юборади. Бесабр бўлмайлик
@ibratli_sozlar
?
-Топиш вазифангиз,эркаксиз,топасиз,боқасиз!
Боягина тадбиркор ўғлидан фахрланиб,мақтаниб, турган Олчинбек ака назаримда кичрайиб кетгандек эди."Бухгалтер билан кассир" қандай тарбия олгани шу қисқа суҳбатдан аён бўлганди.
Сал ўтиб,яна Олчинбек аканинг телефони жиринглади.
Асабийлашганидан Олчинбек ака яна телефонни овозини ҳаммага эшитиладиган қилиб қўйди.
-Олчинбек ака,мен кечдим шу қарздан! Пул-мул керакмас, ака! Фақат битта шартим бор.
Битта рўмол сотиб олинг ва бошингизга ўраб юринг!
Сафардан сабоқ аччиқ бўлди...
@ibratli_sozlar
Hech hayolingizga kelmagan musibat bilan sinalganingiz kabi, bir kun butkul kutmaganingiz bir joydan katta quvonch bilan rizqlanasiz, Inshaalloh...! 🌿
Allohga nisbatan go'zal gumon qiluvchilardan bo'ling...! ☺️
@ibratli_sozlar 🕊️
Камолани отаси, узини бир нарса килиб куяди деб уйига олиб кетди..
Кайнонаси узини айблаб кон босими тобора ошиб борарди. Эртаси куни азонда уйдан яна овоз кутарилди. Кайнонаси хам жон берди.
Кайнонасини маьракасидан кейин уч кишининг бошини еган пул топилди.
Катта акасининг хотини Гулбахорни, шифохонага кургани борганда, Гулбахор якшанба куни машина олишларини, пулларини ойисига ташлаб келганлигини айтган экан.
Келин ойиси шифохонадан келиб эрига айтганда, уларнинг угиллари Fолибжон эшитган экан..
Fолибжон анчадан бери кимор уйнар, каризга ботиб пулнинг улжасини излаб юрган. Бувисини кургани кирган Fолибжон пулларни каерда куйганини куриб,
бувиси Камоланинг болаларини ухлатгани олиб кириб кетганда угирлаб олиб чикиб кетган экан...
Келин ойиси, Fолибжоннинг ёстик жилдларини алиштираман деб пулни ярмини ястик ичидан топиб олади.. Fолибжон аллакачон ярим пулни ютказиб улгуриб булган экан.
Fолибжонни Ички Ишлар ходими олиб кетди. Уч кишининг бошини еган, ва бир бутун бошли оилани тароканда килганлиги учун килмишига яраша жазосиз колмади. Гулбахорга катта акаси колган пулларни кайтариб беришини ваьда берди..
Кенжатой онасидан, хотинидан, икки вояга етмаган хали гунох нималигини билмаган ширин гудагидан ажралиб, кенг ховли уртасидаги баланд сурида ёлгиз узига-узи гапириниб хунграб йиглаб утирар эди.
Камолани Отаси Фарзандларининг Кабрига олиб борди.. Камола икки кабрни кучоклаб хунг-хунг, йиглар эди...
Кулоги остида айтган сузлари жарангларди..
"Агар пулни мен олган булсам, шу икки боламнинг улигининн устида утирай"
Азизларим тухмат тошлари ёгилганда исбот килиш учун, Курьон китобини Фарзандларини, Ота-Онанини, умуман хеч ким номи билан касам ичманглар...
Тухмат килишганда хаммаси Аллохга аён, сизларни Худога солдим, деб куя колинглар...
Аллох узи вакти соати билан хамма учун тайёрлаб куйган ходисалари юз бериб, Тухматчилар пушаймон булишади.
Ок Арслонбек.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
..
Гулбахор дарров украйиб Камолага каради.
~ Камола ростини айтинг,сиз олдингизми?
~ Вой Опажон нималар деяпсиз?Мен пулни нима киламанаа? Уйлаб гапиряпсизми?
Камолани гапига хеч ким ишонмади.
Кайнонасини хай хайлашига карамай Гулбахор Камолани уйига кириб Шкафларини, курпаларини тушириб Сандикларини текширди.
Камолани йиглашига карамай уйини агдар тунтар килиб юборди...
Кенжатой эса Ойисидан: ~ Ойи Камола бирор жойга чикмадими?
~ Кеча бир зумга уйга бориб келаман болларимни караб туринг,Келинлари куйлагингиз битди деган экан..Куйлагимни олиб келай деган эди... Мен югуриб бориб келинг унда деган эдим..
ГУЛБАХОР: ~ Ана Ойижон бу келиниз уйига ташлаб келган пулни Угри бу... Угри...
~ Опа нималар деяпсиз? Мен угри эмасман..Пулни курганим хам йук.. Нега ишонмайсизлараааа???
Телефон килиб Камолани Ота Онасини чакиртиришди..Хамма Камолани олган деб уйлар эди..
Кенжатой асаблари чарчаб хаммани ичида Камолани шапалок билан урди.Кий чувдан уйгониб кетган болалари уйдан йиглаб югуриб чикиб Камолага ёпишишди...
Камола йиглар эди.Кенжатой пул топилмаса сендек Угри хотин менга керак эмас деди..
Камола Йиглаб болаларини кучоклаб: ~ Хамма менга ишонмаса хам ,сиз менга ишонишингиз керак ...Пулни мен нима киламан...
~ Ота Онангга олиб бориб бергансан. Айтган эдингку Акамни уйини битказиш учун Пул етказа олишмаяпти деб...
~ Нималар деяпсиз?.Уйлаб гапиряпсизми? Мени Ота Онам сизларни пулларингга зор эмас.. буптими?.. Нима килай Курьон китобни ушлаб айтсам ишонасизлармиаа?? Шунда ишонасизлармиааа???
Камола Тухмат килишаётганига чидай олмай болаларини кучоклаб додлаб, хам йиглаб хам бакирар эди..
~ Учир овозингни..Учир деяпман... Угри десам ...Лули хам экансанууу ааа? Шаллокии...Учир хозир уриб ёриб ташлайман...Учир..Хозир Отанг келса кетасан уйингаа эшитдингмиии..Учир.. Сени олмайман деб иш курсатганимда мажбурлаб олиб беришган буптими.. Болаларни ташлаб кетасан...Буптими...
~ Шуни нимага олдинрок айтмадингизаа? Олдинрок кетган булар эдим..Кетаман.. Болаларни бермайман узим билан олиб кетаман буптими...
Кенжатой: ~ Угри сен угри олдин пулни, топиб мана бу ерга куйиб кейин кетасан ..Хазиллакам пулмиии?! Эшитдингми...Пул топилса кетасан.. Осонгина кутуламан деяпсанмиии ааа?
~ Нега ишонмайсизаа? Курьон китоб каса ичсам ишонасизмиаа?...Мен олганим йук.. Агар мен олган булсам"ШУ ИККОВ БОЛАМНИ УЛИГИНИ УСТИДА УТИРАЙ БУПТИМИ?"Мен олганим йук..Кетаман..Сизга тегиб нима курдим..Эрталабдан кечгача тинмайман.Кулим косов сочим супурги.. Тинмайман бир хафтада бир келасиз ишдан битта ширин сузингизга зорман...
~ Учир Овозингни хароми..Болаларни кушма орага эшитдингми...Ифлос Угрии...
Шу пайт Камолани Ота Онаси кириб келишди..КАМОЛА йиглаб Онасини багрига отилди..
Булиб Утган вокеани эшитиб Отаси:
~ Астагфируллох бу нимаси энди? Уялмайсизлармиаа? Мени кизимни угри дегани? Пулларинг халол булса топилади!
~ ВОЙ Куда тога сизни белингиз огриб топмагансизда бу пулларни,тилингизни учида гапиряпсиз!
~ Гулбахорой эсизи йигинг хозир бир оила бузилиб кетади..
~Вой Войее узингизча Домулло булиб кизингизга олдин бировни пулини угирламасликни ургатмабсизда?!!
Камолани Онаси: ~Хай хай Гулбахорой кизимга яхши тарбия бергани учун сизларни шароитларингга чидаб гинг демай яшаб юрибди..
~Вой Кудахола шароитимизга нима килибди.Егани олдида емагани кетида утирибди иккита болани кучоклаб,ишламаса....
~Гулбахор эсиз жойидами?Иккита гудак билан каерда ишлайди.Турт йилдан бери Болаларини кийим кечаги хам бизни буйнимизга..
Огриб колишса хам биз каратамиз! Кизимга битта пайпок ё битта калиш олиб бердиларингми ааа?! Уялмайсизлармиии?!
~Куда хола, киласизда! албатта киласиз! Киз болага улгунингизча ташийсиз боптими?!
~ Сизларга хайф мени кизим! Эссизгина Хайф эшитяпсизларми? Хайф!!!
Билмаган эканмиз канака оила эканликларингни, энди ажратиб оламиз булдими?!
ГУЛБАХОР бир Куда ая билан, бир Куда тога билан олишар, хеч гапдан колмас эди. "Куда Кудани Кудукка итарди, икки томон бир бирига айта олмай юрган гапларини айтиб ташлашди.
Кенжатой Камолага мажбуран уйланганию, 4йил олдинги туйда Куёв сарполар паст килинганию, Куда хола жуда паст латта куйиб ке
босади. Менгнор сағирга айтган ўтириклари учун яқинлашгани сайин ичида айтаётган тавбалари кучайиб, кўнглига ғулғула солади.
Менгнор сағирнинг ҳовлисида бурилиб, Алимни чақирди. Ишга кетган экан, унинг катта ўғли чиқди. Ўспирин кўришиб-сўрашиб бобосининг олдига йўл бошлади. Унинг гапига қараганда, бобоси мутлақо ўзгариб кетганмиш. Шундан бери тошга суфлаш билан овора бўлиб қолибди. Қулоғи ҳам оғирлашибди-ю, аммо шу неварасининг гапини эшитармиш. Шу невара ҳожатгами, ювинтиришгами, таҳоратими, ишқилиб бобоси билан етаклашиб юраркан. Бобоси ҳам фақат унинг отини тутармиш. Бошқа билан гаплашмай қўйибди. Уйга қамалиб олиб, овунчоғи, тошга суфлаш.
Ўроқ чол бу гаплардан аввалига ҳайрон бўлди. Аммо ичидаги қўрқув босилиб, сал ўзини енгил сезди. Барибир ўтирик гап билан кўрни алдагани учун ичида тавба қилишни қўйгани йўқ. Менгнор сағир оппоқ тўшак устида, оппоқ либосда, мисоли фариштадек бўлиб, пичирлаб-пичирлаб тошчага суфлаб халтага соларди. Бу ҳолга кўзи тушган Ўроқ чол: “Ё парвардигори эгам тавбангдан, тавбангдан”, – дея қўрқиб кетди. Ўтирик айтиб катта гуноҳ қилиб қўйгандек қалтирайди. Ёшлигида гуноҳ қилдима, савоб қилдима ўзи ҳам фаросатига бормайди. Аммо қариганда худони ҳам, бандани ҳам алдаб ўтирганидан баданлари титраб кетди. Менгнор сағирнинг невараси: “Бобо сиз чойдан ичиб ўтиринг, саноқни тугатса, ўзи туради”, – деб кўрпачага таклиф қилди. Ўроқ чол ичидан зил кетиб ўтириб қолди. Менгнор сағир бир умр излаган нарсасини топгандек дунёни унутган, жон-дили билан тошга суфлашга берилиб кетган. Остонада бўлаётган гап-сўзлар карнинг қулоғига кираётгани ҳам йўқ. Ўроқ чол ошнасига томоша қилиб ҳайратланиб ўтираверди. Тошлар бир халтадан иккинчисига ўтиб ҳам бўлди. Менгнор сағир узоқ дуо қилди. Ва бўш халтани пайпаслаб оғзини очиб қўйди-да, яна бошидан тошга санашни тушди:“Аллоҳу акбар, суф-фф-ф”…
«Ижод олами» журнали, 2017 йил, 5-сон
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli\_Sozlar 📚 ⏮
лаб юрма, ҳў бола”, – дея қаттиқ танбеҳ берди. Аҳвол чиндан ҳам ачинарли эди. Аммо ўғил ҳам ўзини оқлайдиган гап топди. Бу дунёнинг ўзи шу. Ҳамманики ўзига тўғри. Отаси эртаю кеч сўкинармиш, нолиб, ҳаммадан норози бўлармиш. Гоҳо қарғанаверганидан келин ҳам, неваралар ҳам безиллаб қолибди. Хуллас, паст-баланд гаплар айтилгач, Ўроқ чол ҳаммасини болаларига ҳавола қилиб чиқиб кетди. Лекин кўнгил тўладиган бир иш чиқаролмади. Бўйни хам бўлиб, юраги ачишгани қолди. Худо пешонага битмаса, қийин, ўзингдан чиққан балога қайга борасан давога.
Ўроқ чол узоқ тинч ётолмади. Менгнор сағир кўз олдига келганда, ўзининг ҳам бошига шундай кунлар тушишидан қўрқади. Қўрққани сайин сағирни ўйлайди. Яна уни кўргали жўнади. Ҳарқалай фарзанд-фарзанд экан. Жиллақурса, одамлар олдида уялмайлик деган. Нима бўлганда ҳам бир қарининг шароитини созлабди. Олам-жаҳон ўзгариш. Бироқ сағирнинг кўнгли ором топгани йўқ.
– Бобо, отамга ҳамма нарсани муҳайё қилиб берган бўлсак. Жой-тўшагини озода қилиб қўйган бўлсак, ош-овқати вақтида бўлса…
– Отанг ошдан ўлдим деяётган йўқ. Ўзига бир маҳрам керак. Қари ҳам гўдак бўлиб қолар экан, билсанг агар. Гапи қўшиладиган бир тенгини топиб беринглар.
– Гапингиз тўғри, лекин ундай аёлни қаердан топамиз. Бир бедавога йўлиқиб, бундан баттар бўлишидан андишадаман. Кейин ҳаммамизни нотинч қилади.
Хуллас, Ўроқ чол ундай деса, у бундай деди. Бундай деса, у ундай деди. Отасини уйлантиришни бўйнига олмади. Менгнор сағир бу гапни эшитиб батамом чўкиб қолди. Қўлида таёқ, ўзи билан ўзи гаплашиб, тентакка ўхшаб сермалжийди. Кундан-кун энди кўзлари ҳам хира тортиб бораверди. Алим отасини икки-уч бора кўз дўхтирга олиб борди. “Бу ёғи қарилик, даволатаман деб югуриб юрма”, – дейишди дўхтирлар. Шу-шу кўздан қолди. Энди кўр отани еталаб юрадиган бўлишди. Чоллар ундан кўнгил сўрашга кирганда сағир бечора йиғлаб қолади.
– Сағир ўсдим, биров менга оқ-қорани танитмади. Бир умр сув кечиб, лойқа тортдим, фаравон ҳаёт қурамиз, ишла дерди Майрам шўро дағдаға билан: ҳали шундай кунлар келадики, еганинг олдингда, емаганинг ортингда. Кўнглинг тусагани бўлади, деб алдаган экан энағарлар. Мана Майрам шўро ҳам ўлиб кетди, бошқалари ҳам. Аммо ваъда қилган нарсасидан бир нишон кўрмадик. Ўшанақа даюсларнинг гапига чиппа-чин ишониб, эшакдек ишладик, кўрган куним қурисин аввали, фаравон ҳаёти шума? Шуйтиблар бўлмаган гапларга ишониб, сағир бўлиб қолавердим. Хотиним ўлди, яна сағир қолдим. Болалар суянчим бўлама дегандим, булар ҳам мени етимдек турткилайди. Боладан ҳам худойим солмаган экан. Кўзимнинг нури қочди, энди ҳаётдан ҳам сағир бўлиб ўтирибман.
Уч қурдош чол ҳам мулзам уйдан чиқди.
– Менгнор сағирнинг куни қурисин, – дейди Ўроқ чол чим устида жойлашиб олгач. – Менинг болаларим ҳам улардан ўтса ўтадики, лекин қолишмайди. Ишдан келиб хотинчасининг олдига кириб олади, ота ёки она қандай ўтирибсан деган гап йўқ. Агар шу болалар нон-ошингни бериб турса, худо билади бошимизга не кунларни солади. Худога шукр ош-сувимизни кампирнинг ўзи эплайди. Бирдан-бир нарса, кампирдан олдин кетаверишни худодан тилаб ётибман. Келинга куним қолмасин илойим. Шу улларни уч кундама, тўрт кундама бир кўраман, қартадан чемпион бўлаяпсизма, деб ҳашува қилади энағарлар. Яхшиям нафақа пули бор. Биз ҳам бола боқдик, уларнинг бирови қўлимга тўрт танга берганини эслаёлмайман. Ҳуши тутганда бирови ярим кило новвот, бирови икки шапати нон кўтариб келади. Нимасини гапирай, ҳаммасини ичга ютамиз-да, – дейди-ю, пешонасини силайди. Кейин ачиниб қўяди. – Ўзимни қўйиб, шу сағирни ўйлаб ичим эзилади.
– Бизики ҳам шўл, аммо ўғиллардан қизлар тузувга ўхшайди, – дейди индамас Омон чол ҳам энсаси қотиб. – Ўғилларнинг кўргани ҳам, билгани ҳам сочи узун, ўшанинг чизган чизиғидан чиқолмайди. Тағин гапирсанг ёмон кўради-ей.
Бироқ Хўшбоқ чол индамай қўяди. Чунки унинг болалари қобил. Бошқаларга ўхшатиб, каталакдек уйга тиқиб қўйгани йўқ. Кастрюлидан гўшт-мой аримайди, асал, ҳолва, мағиз, ўрик, қанд-қурсдан сандиғини тўлдириб қўяди. Келинлар ҳам қобилгина. Неваралар ҳам атрофида парвона. Хўшбоқ чол йўлга отланса, машинани кўндаланг қилади. Мунов ўгай деб, отасининг хотинини ҳам силкиламайди. От
Овунчоқ тош (ҳикоя)
Ҳамма замонларда ҳам хўроз бир хил қичқирган. Қадимдан тегирмонми, дўконми, чойхонами шунга ўхшаш одам гавжум бўладиган жойларда хосланмаган-у, лекин барқарор кўнгил очар масканлар бўлган. Яхши-ёмонни ҳам шу ерда кўрасиз-эшитасиз, яхшилик ва ёмонлик ҳам шундай жойларда ривожланар экан… Катманда ҳам кунлар исиши билан дов-дарахтларнинг соя-салқинидаги қўлбола сўриларда чоллар давра қуришади. Кўплари чимга чопонини солиб ўтиради. Эрмакка қарта ўйнайди, шахмат ёки нардани тиқирлатади. Хуллас, гурунг қизийди.
Мана шу масканда бошқалардан барқарор бир давра бор. Сирасини олсанг, кайфият орқали белгиланадиган мезон бу. Бу нарса аксарият ҳолларда ўз-ўзидан келиб чиқадиган воқелик. Ҳа-я, худди шундайлигини мен ҳам кузатдим. Ёшлигида кўпкари чопиб, қурларда олишиб суяги қотган Ўроқ чол ҳеч кимга гап бермайди. Эрталабдан ўтган-кетганни гапга солиб ўтиради. Ўзининг гапи қўшиладиганлари келгунча худди шундай бўлади. Тенгқурлари келгандан кейин эса тўшамчи остидан қартани олади. Вақт ўтказиш учун топиб олган овунчоқлари шу. Яна бири Менгнор сағир ўзидан олдин товуши келади: “Ўроқ, жойингда ўтирибсанма? Тўшамчини созла, ортиқча одамни айлантирма”, – дея узоқдан шовқинлайди. Менгнор сағир тикка гапли, қотмадан келган муштдеккина жуссали. Ота-онадан эрта етим қолгани сабаб сағир лақабини олган. Ҳамма уни Менгнор сағир дейди. Ўзи ҳам кўнглига оғир олмайди. Унга фарқи йўқ, каттами, кичикми, барини сенсирайди, бировни сизлаб гапирганини ҳеч ким эслай олмайди. Ўзимизнинг тентак сағир-да, дея одамлар кулиб қўйишади. Шу-шу умри тикка гапли бўлиб ўтди.
Ҳамон дали-ғули Ўроқ чол пахта бригадири бўлиб умри ўтганиданми, жой эгаллашни яхши кўради. “Эй чоллар, жой-жойингни билиб ўтир, бир эрмак қилайлик”, – дейди дўриллаб. Уларнинг доимий ҳамроҳлари олтмишдан ошиб, етмишни қоралаган Хўшбоқ чол билан Омон чол соқолларини калта кузаб юришади. Бошидан иғири чиққан телпаги, саратон чилласида ҳам елкасидан желаги тушмайди. Улар ўтирган жойда гурунг қизийди. Даврани қизитадигани бу – Менгнор сағир. У нимани ўйласа, шуни дангал айтадиган одам. Ўзимга зарари бор ёки фойдаси тегади деган ўйнинг ўзи йўқ. Бошқа бировни мулзам қилиб қўймай деган хаёлга ҳам бормайди. Тақдир-битик деганларидек, бошига тушган қора кунларни ҳам чапанилик билан енгиб кетаверган. Унинг чапанилигини ҳамма билади. У бор ерда давра қизийди. Кулги тўхтамайди. Яна бир яхши қилиғи бор: бировнинг гапига чил солмайди. Энг муҳими, у бор даврада жозиба бўлади. Аслида-ку, умри қора меҳнатда ўтган қораяғриннинг билгани нима ҳам бўларди: ўтган-кетгандан, яхши-ёмондан гурунглашиб ўзларини овутишади. Менгнор сағирнинг гурунгига не етсин. Ишқилиб кўргани борма, кечиргани борма, эшитгани борма, тўй-томоша деганларидек ўзидан қўшиб-чатиб гурунгга маза киритади. Қарта ўйин ҳам аслида, улар учун бир гурунг.
– Ҳей Ўроқ, сен кўп хириллаб, қартани чангаллаб ўтирма-да, дангал-дангал ташла, – деб Менгнор сағир танбеҳ беради. Бошқалар унинг гапини қувватлаб кулишади. Нимагадир доимо Ўроқ чол билан шерик тушиб ўйнайди-ю, аммо уни ҳам ҳеч аяб ўтирмайди.
Ора-сира сал гўлроқларини гиж-гижлаб кулги қилишади. Хўшбоқ чол хотини ўлгач, ёшроқ хотинга уйланиб, пешонаси ярқираганини юз-кўзидан, қандайдир ёшларга ўхшаш қилиқлар чиқарганидан билиб олса бўлади. Ўроқ чол муғамбирона гапни айлантириб келиб, гурунг равишини шу ёққа буради.
– Хўшбоқ ошнанинг ғирромлигини қара-я, болалигида ҳам қув эди, – дейди Ўроқ чол рақибининг айбини очиб, нотўғри ташлаган қартасини ҳаммага кўрсатиб, – Менгнор сағир, сен ҳам уни яхши биласан (Ўроқ чол ундан уч-тўрт ёш катта). Қизарганни кўрса кўзи ўйноқлаб кетарди-я. Айниқса, тўй бўлса бунинг жони кирарди. Ўша замонда отарчилар ўйинчи қиз олиб юрарди. Чунки ўйинчи қиз бўлмаса, ҳеч ким даврага чиқиб ўйнамасди. Хўшбоқ ўйинчи қизни ҳам мот қиларди. Отарчига даврани қиздирадиган шундай ўйинчи керак бўлган. Гижбада-гижбанг авжига чиққанда, у бесуяк бўлиб қолар, даврани гир-гир айланар, ўйинчи қиз атрофида парвона бўлар, қош-қўзларини қоқарди. Ўша пайтлар жуда бало эди-да ўзиям. Неча бир ўйинчи қизга суқи кириб, касал қилиб йўқ қилд
ку!.. Анави ғўнғиллаётган асаларига қара. Шунинг ҳам ҳаётда ўз ўрни бор. Шугина жонзотнинг-а. Менинг укагинам… ахир у инсон эди-ку! Яшашга ҳаққи бор эди-ку!..
Бироз ўйланиб тургач:
– Сен-чи, – дедим, – яхшиси бир йигитни севиб қолишга ҳаракат қил. Биласанми, анави параллел потокдаги Даврон деган йигит бор-ку, ўша бечора анчадан бери сенга ғалати-ғалати қараб юрибди. Кўнглида бир нияти бор-ов!
Турсуной маҳзун кулимсиради. Кейин:
– Муҳаббат оғушига ташламоқчимисан мени? – деб сўради истеҳзоли оҳангда. Айни пайтда унинг юзига орият ва ғурур ифодаси балқди. – Ўрнингда бошқа одам бўлганида, биласанми, ҳозир нима қилардим?
– Нима қипти? Севиш, севилиш гуноҳ эмас.
– Ҳа, гуноҳ эмас. Лекин, аслини олганда, булар ҳаёт тузоқлари-ку. Кейин менам бошқалардек туганмас ташвиш, надоматлар ва ғам-ҳасратларга кўмилиб қоламан, а, шундайми?
– Бир уриниб кўргин, илтимос. Кейин биласан ҳаётнинг нақадар…
– Уриниб кўрганман, – деди Турсуной гапимни бўлиб ва яна бўшлиққа, ўша кўринмас лаънати “нуқта”га тикилиб қолди.
Эҳтиёткорлик билан сўрадим:
– Ўша Давронми?
– Даврон психологиядаги Мунавварни севади. Ёлғонни эпласанг гапир!
– Унда ким?
Турсуной туйқус “нуқта”дан нигоҳини узиб, менга ялт этиб қаради ва:
– Ҳеч ким! – деди қатъий оҳангда.
Оббо!
Мана, кўрдингизми, унга бас келиш қанчалар қийин!
Хунобим ошиб, ортиқ ўзимни босиб туролмадим:
– Бундан чиқди… бу… қирқ дона уйқу дориси ичишинг кимгадир аччиқ қилишинг оқибати экан-да?! – дедим Турсунойнинг кўзларига қаттиқ тикилиб.
– Асло, – хотиржам жавоб қайтарди дугонам. – Мен кимгадир аччиқ қилганим йўқ. Азоб-уқубатга тўла ҳаётда яшашни истамадим, сабаби шу.
– Ҳеч бўлмаса сенга ҳаёт берган ота-онангни ўйламадингми?
– Ота-онам менга ҳаёт бермаган. Улар дунёга келишим учун бир восита бўлишган. Менга ҳаётни У берган. Мен ўзимга берилган туҳфани асл эгасига қайтармоқчи бўлдим, холос. Норасида укам сиғмаган дунёда мен нима қиламан?
– Ё раббий! – деб юбордим беихтиёр. – Сен қандай балои азим бўлдинг?!
Турсунойнинг истеҳзоли нигоҳларида аллақандай учқун йилт этгандай, ҳаёт сезгилари юзага қалқиб чиққандай бўлди. Назаримда, бундай чақинлар аслида унинг онгида рўй бераётир ва шундай дақиқаларда мубҳам қийноқлардан зимистон бўлиб кетган юрагини қамраган бутун ҳаяжонлари, бутун шубҳалари, ташвишлари яна ўн баробарга ортиб кетарди, чамамда. Буни баъзилар инсон ақли ва иродасининг заифлашуви, деб атайдилар, яъни руҳнинг соғлом ҳолатдан чиқиши ва тубанлашуви…
Йўқ, менимча, бундай эмас.
– Биласанми, – деди Турсуной менга бир маҳал, – улар мени жин чалган деб ҳисоблаб чиллага солишмоқчи шекилли. Унда қирқ кунча кўришолмасак керак. Шунинг учун қанча гапинг бўлса, ҳозир айтиб қол.
– Хўп, – дедим бор илмий салоҳиятимни тўплаб, дугонамни доғда қолдиришга аҳд қилганимдан яна ҳовурим кўтарилганча, – сен ҳақсан, деб ҳисоблайлик. Мутлоқ эмас, албатта. Қисман. Яъни сен У берган “туҳфа”ни ўзига қайтармоқчисан ва бу билан туғилиш Унинг ихтиёрида бўлгани ҳолда ҳаётни давом эттириш, яшаш ёки яшамаслик Унинг ихтиёрида эмас, демоқчисан шекилли. Шундайми?
– Ў, ва ниҳоят жирафага ҳам етиб борибди гапим! – деди Турсуной кинояли оҳангда.
– Қисқаси, ҳаётимга ўзим чек қўйиш қудратига эгаман, демоқчисан. Буни тушундим. Сен ҳақсан, чинданам жирафага бу фикр энди етиб келди. Бироқ… бироқ сен бир нарсага аҳамият бермабсан.
– Нима экан?
– Ахир, сен У берган туҳфани бир эмас, икки марта қайтариб беришга уриндинг. Аммо икки марта ҳам бунинг уддасидан чиқолмадинг. Нега бундай бўлди экан? Ҳеч ўйлаб кўрдингми?
– Ўйладим, – мен кутгачанлик узоқ ўйланиб ўтирмай, шу заҳоти жавоб қайтарди Турсуной. – Кўп ўйладим. Биринчи мартасида сусткашлик қилдим чамаси. Ўз танангга ўйлаб кўр. Йигирма бир ёшда бўйнингга сиртмоқ солиш… Атиги бир неча дақиқага кечикдим. Дадам келиб қолдилар… Кейингисида… менимча, дорининг дозасини оширишим керак эди.
– Қирқта уйқу дориси камлик қилди, демоқчимисан?
– Шундай.
– Биласанми, менинг бир амаким эшакдан йиқилиб тушиб оламдан ўтган. Эшакдан-а! Ақл бовар қилмайдиган ҳодиса-ку бу, тўғрими?!
– Эшакдан йиқилиб тушиб ўлиш кулгули, ҳаттоки ишончсиз, албатта. Лекин агар амакинг тошгами, ўткир темиргами боши билан тушган бўлса…
– Га
#ДИККАТ_ЁДЛАНГ 😢
ҚАРЗДОРМИСИЗ❓
ФАРЗАНД КУТАЯПСИЗМИ❓
УНДА ШУ ИСТИҒФОРНИ ТЎХТАМАЙ АЙТИНГ ВА БАРЧА ЕТОЛМАГАН АРМОНЛАРИНГИЗГА ЕТАСИЗ, ИНШААЛЛАХ🤲
ИСТИҒФОРНИ ЁДЛАБ ОЛИШ УЧУН БОСИНГ👇🏻
✂️✂️🌹🌹🌹🌹🌹
UYDA O‘TIRGAN HOLDA ONLAYN PARDA TIKISHNI O‘RGANING,OILANGIZGA DAROMAD KELTIRING💵💵
1. tyatralka
2. Madam
3. Italyanskiy
4. Feya 2 hili
5. Shohina dasturhon tikish
6.stullarga Chihol tikish
7.pano fason 2 hil uslubda.
8.italyanskiy buf
9. Arkalik parda tikish Yangi uslubda.
10. Piramida
11. Mansardaga parda tikish sirlari.
12.turba Karniz
13.Sunyorita
14. Girbishokli Rimski parter
15. Tullarni gulini oson Chiqarish.
16.iplik tyatralkani tikish.
Bu darslar hammasi emas.Darslar davomida juda kôp tikuvchilik sirlari bilan bôlishib boramamiz.
20 yillik malakali chevar HULKARHONIMdan darslar oling.
🎀🎀🎀🎀🎀🎀🎀🎀🎀🎀
👇👇👇👇👇👇👇
https://t.me/joinchat/UENn2jTEwY9qZCXV
https://t.me/joinchat/UENn2jTEwY9qZCXV
https://t.me/joinchat/UENn2jTEwY9qZCXV
❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
RASMDAGI QIZCHALARDAN BIRINI TANLANG VA ONA SIFATIDA SIZ QANDAY HISLATLARGA EGA EKANLIGINGIZNI BILIB OLING
❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
Robbim - hech kimni bo‘lmaydigan narsani istash bilan... Kelmaydigan insonni kutish bilan...Hiyonat nima ekanini suyganlarimizdan o‘rganish bilan sinamasin ekan...
@ibratli_sozlar
🍃Ёруғликка интилган зулмат.
📌Подшоҳдан сўрадилар:
- Энг катта орзуингиз нима, подшоҳи олам?
- Қани эди, бир кеча бўлса-да, салтанат муаммоларини ўйламасдан ором олсам...
📌Фозилдан сўрадилар:
- Ҳаётдан нима топдингиз?
- Ҳикмат ва ибрат...
- Қандай хулосага келдингиз?
- Ҳикматсиз ибрат бўлмас, ибратсиз ҳикмат...
📌Зулматдан сўрашди:
- Сен нимани соғиниб яшайсан?
- Ёруғликни.
- Нимадан қўрқасан?
- Қоронғуликдан...
📌Қўрқоқдан сўрашди:
- Айт-чи, сен нега қўрқасан?
- Агар ўзим ҳам билганимда эди...
📌Етимдан сўрашди:
- Кимларнинг қадрига етиб ва кимларнинг меҳрига тўйиб бўлмайди?
- Ота қадрига, она меҳрига...
📌Бойликдан сўрашди:
- Сенга нима етишмайди?
- Қувонч ва хотиржамлик...
📌Тўтидан сўрадилар:
- Нима кулгингни қистатади?
- Кишиларнинг менга тақлид қилишлари.
📌Филдан сўрадилар:
- Истагинг нима?
- Дунёдаги жамики сичқонларнинг биз филларга тегажонлик қилиши тақиқлансин...
📌Асаларидан сўрашди?
- Қанақа армонинг бор?
- Асалнинг тамини бир марта бўлса-да, татиб кўриш...
📌Ватандан сўрадилар:
- Сени нима ўйлантиради?
- Ота-боболари яшаб ўтган, ҳозирда ўзлари истиқомат қилаётган ва келгусида авлодлари учун ҳам мўътабар маскан бўлмиш ўз юртларига нисбатан одамларнинг бефарқ ва лоқайд бўлишлари...
📌Ватангадодан сўрадилар:
- Ушалиши қийин бўлган энг сўнги орзуингиз нима?
- Қанийди, Ватан йўлида жон фидо қилсам, кошкийди, ўз юртимда вафот этсам, хеч бўлмаганда, вафот этганимда, қабримга юртим тупроғидан бир чимдим ташланса...
📌Донодан сўрадилар:
- Ҳаётингни қандай ўтказдинг?
- Таълим олиш, одоб ўрганиш, ҳикмат йиғиш билан.
📌Нодондан сўрадилар:
- Умринг давомида нима иш билан шуғулландинг?
- Ҳеч ким изламаган ва тополмаган (фойдасиз!) нарсаларни ахтариш билан...
📌Муҳтарам зотдан сўрашди:
- Сиз бундай юксак мартабага қандай эришдингиз?
- Тўрт нарса орқали:
🔸 элимга ва юртимга сидқидилдан хизмат қилдим;
🔸 ишим ва сўзимда ёлғон ҳамда хиёнат аралашмади;
🔸 туз тотган жойим ва ҳурмат кўрган кишиларимга янада кўпроқ меҳр кўргаздим;
🔸 луқмам ва лафзим ҳалол бўлди.
📝ИККИ ДУНЁ ОРАСИДАГИ ҚЎРҚУВ
Таҳмина Содиқнинг ишдан келиб, чой ичишга ўтиришини кутиб турди. Эрига овқатини узатгач гап бошлади:
-Содиқ ака, индинга дугоналарим билан "гап"имиз бор.
Яхши.
Дадаси, индинга мени ўтиришим бўлади, деяпман.
Хўп, шунга мен нима қилишим керак?
Сиз менга янги кўйлакка пул беришингиз, мен эса уни сотиб олишим керак.
Таҳмина, ўтган ойда ҳам янги кўйлак олгандинку, ўшани кийсанг бўлмайдими?
Ие, нималар деяпсиз? У ерга ҳамма ўртоқларим янги кўйлакларда борса, мен улар кўрган эски кийимда бораманми?
Онаси, мениям тушун. Ойлигим ҳали чиқмади. Бунинг устига бошимизда бир талай қарзлар бор.
Таҳмина эрининг гапларини чўрт кесди.
Мени ишим йўқ. Қаердан бўлса-да пул топиб, янги кўйлак олиб берасиз.
Таҳмина ўрнидан туриб, эрига кўзларини бироз қисиб, зарда аралаш гапирди.
Камбағалнинг боласи барибир камбағал бўларкан-да?!
У хонадан чиқиб кетди, лекин Таҳминанинг сўнгги гапларидан Содиқнинг кўксида бир нарса "чирт" узилгандек бўлди.
Таҳмина ўғли Шавкатнинг ёнига кириб, ёнига ётди.
Ярим тун... Таҳминанинг бирдан астмаси хуруж қилиб, нафаси қисиб, юраги санчий бошлади. Ёнида ётган Шавкатни пайпаслаб, топа олмас, ўғли негадир жойида йўқ эди. У уёқ-буёққа тулғонар, ҳаво етмаганидан қийналарди. Бир пайт ўнг ёнига қаттиқ ағдарилганидан пастга йиқилиб тушди. Кўзлари тиниб, ахволи оғирлашди. Охири қўлларини эшик томонга чўзганча хушидан кетди...
Тонгда Содиқ Таҳминанинг исмини айтиб, чақирди. У кўзини очиб, пастда эканини англади. Ўрнидан туриб, ётоқхона томон ўгирилди. Ўгирилди-ю, кўз олдидаги манзарадан ҳанг-манг бўлиб қолди.
Таҳминанинг жонсиз танаси ўғлининг диванида ётар, кўзлари очиқ эди. Содиқ титраган лаблари ила унинг исмини айтиб, қаттиқ-қаттиқ силтарди.
Аввалига Таҳмина ҳеч нарсани тушунмади, фаҳмламади. Бироз вақт ўтгач, яъни хонага шифокор кириб келганида ҳаммаси аён бўлди.
- Бандалик экан, ука, бардам бўлинг.
Содиқ шифокорнинг сўзларини эшитиб жим туриб қолди. Таҳминанинг юзлари аянчли тус олди.
Бир неча соатда уйга қариндошлар йиғилишди. Таҳмина уларнинг барчасини кўрар, эшитар, бироқ биров уни борлигини англамасди.
Таҳмина хонага йиғилган маҳалладош аёлларнинг гапларини тинглай бошлади.
Ёши нечада эди?
Энди 27 га кирган экан.
Вой тавба. Ўзи қанақа аёл бўлган, раҳматли?
Билмаймиз, у унчалик маҳаллага қўшилмасди. Аммо қўшни Хуррамхоннинг айтишича, эри билан кунда бўлар-бўлмасга жанжал чиқариб, уришарар экан. Эри ўзи жуда яхши одам, маҳаллага, қўшниларга кўп ёрдами теккан.
Бечора Содиқжонга қийин бўлдида.
Таҳмина ташқарида Содиқни ҳали нима бўлганини тушуниб етмаган ўғлига тўн ва дўппи кийдираётганини кўриб, уларнинг олдига борди. Шавкатнинг жажжи қўлларидан тутгиси, лўппи юзларидан ўпгиси келар, бироқ, бунинг иложи йўқ эди.
Сўнгра Таҳмина эътиборини эрига қаратди. Унинг мунг тўла кўзларига назар ташлаб, ўзининг-да йиғлагиси келар, аммо негадир кўзларидан ёш чиқмасди. У Содиқнинг эгнидаги кўйлагини бироз уриниб қолганини кўриб, ғалати бўлиб кетди. Ҳаётлигида ҳадеб ўзи учун янги кийим олаверибди-ку, эрини сира ўйламабди.
Содиқжон ўғлини кийинтириб бўлиши ҳамоноқ, қотмадан келган, бўйлари узун бир йигит уни чақирди. Таҳмина улардан узоқда бўлса ҳам, нима ҳақида суҳбатлашаётганини эшитиб турарди.
Содиқ ака, келнойимни қаерга кўмамиз?
Содиқ бироз ўйлангандан сўнг жавоб берди.
Ўз ота-онасининг ёнига.
Бу гапдан Таҳмина чўчиб тушди. Наҳотки, у бугун ота-онасиниг ёнига дафн этилса.
Укажон, ўзингиз бу ёғига қарашиб юборасиз, илтимос.
Таҳмина бу гаплардан бехабар қолди, чунки у аллақачон ўз хонасига кириб олганди.
У ним қоронғу хонада атрофни кўздан кечирар, буюмларга қараб чуқур ўйга толарди.
Кийим жавонида атиги бир мартагина кийган, ҳозирда эса эгасиз бўлган кўйлаклар, китоб жавонида фақат чанг артганида тегинадиган, бошқа пайт эътибор бермайдиган Қуръон, стулда эригина фойдаланадиган, ўзи кир ювганда ушлайдиган жойнамоз турарди. Таҳмина кўпчилик сингари намозни қариганда ўқимоқчи, рўмолни ҳам ўшанда ўрамоқчи эди. Бироқ.. Улгурмади...
@ibratli_sozlar
Hamma gapni aytdik, tushunmadingiz...
Endi sukutimizni qusur deb bilmang...
@Ibratli_Sozlar🕊
!
"Бир умрлик сабоқ":
"Бир умрлик сабоқ" рукнидан.
"Асил ўғилнинг асил отаси"
Узоқ туманлардан бирида яшайдиган қариндошимизникига меҳмонга бордик.
Бекатда тургандик,яп-янги,оппоқ "Нексия" келиб, олдимизда тўхтади.Қирқ беш ёшлардаги ҳайдовчи қаерга боришимизни сўради.
Манзилни айтдик.
Савдолашдик.
Йўлга тушдик.
Тойчоқ муборак бўлсин,ака,-дедим олдинги ўриндиққа жойлашиб олгач.
-Раҳмат,меҳмон.
Танишиб олдик.
Бир оғиз сўрашиш Олчинбек аканинг гап қопини очиб юборди.
-Меҳмон,бизда битта тадбиркор ўғил бор,-деди у.-Шу ўғлимиз тиниб-тинчимайди,бир қарасангиз,у жойдан буғдой олиб келиб бу жойга сотади,бир қарасангиз,қишлоқликлардан семиз хўкизларни олиб келиб шахардаги қассобларга сотади, ишқилиб тиним билмайди.Ўғлимиз пулни пулга уриб пул топади.
-Э барака топсин,ота Ўғил экан-да, фарзандингиз,мана, сиз ҳам ҳамма нарса етарли,деб уйда ўтирмасдан,киракашлик қилиб,пул топаяпсиз,рўзғорнинг даромадига ҳисса қўшаяпсиз-ку?-дедим гап келишига қараб.
-Ҳа,биз ҳам тинмаймиз,меҳмон,топганимизни рўзғорга ташиймиз,-деди Олчинбек ака.-Тўғри айтдингиз,ўғлим отасига тортган, меҳнаткаш, ишнинг кўзини билади.Мана шу машинани ҳам ўғлим олиб берди."Мен тижорат қилиб,сиз кира қилиб,пулни кўпайтирамиз,-дейди.
Олчинбек ака йўл бўйи Ўғилни,унинг тарбияли, меҳнатсевар,уддабуронлигини мақтаб кетди.Уйлари йўлнинг устида экан,бирров кириб чиқишини айтди.
-Бугунги топган-тутганимни ўғлимга бераман-у,дарров чиқаман,-деди у-Баҳонада ўғлим билан ҳам танишиб оласизлар.
Уйлари олдида тўхтадик.
Уйдан бир аёл ва йигирма беш ёшлардаги йигит чиқиб келди.
-Мана шу йигит бизнинг топармон Ўғил,-дея машинадан тушди Олчинбек ака.
Олчинбек ака ўғлига бир даста пул берди.
Машинадан сал нарида бўлган оилавий суҳбат қисқа бўлди.
-Чўғи кам-ку,дада?
-Одам кам,ҳаво совуқ,-деди Олчинбек ака.
-Йўловчиларни олиб бориб қўйинг-у,тез қайтинг,бир жойга ўтиб келамиз,-деди аёл.
-Хўп,-деди Олчинбек ака ва машинага ўтирди:-Ана энди кетдик,меҳмон.
Озгина юрган эдик ҳамки,бир киши тўхтовсиз қўл силкиб,машинани тўхтатишни ишора қила бошлади.
-Оббо,сен етмай турувдинг,-дея Олчинбек ака "хозир қайтаман"ишорасини қилиб,ўтиб кетмоқчи эди,ҳалиги одам йўлнинг ўртасига чиқиб,туриб олди.
-Машинамда узоқдан келган мижозларим бор,ҳозир қайтаман,-деди Олчинбек ака ойнадан бошини чиқариб.
-Э,ака сизнинг "ҳозир қайтаман"нингиз кўпайиб кетди,-деди бизни тўхтатган одам,-Уч ой бўлди,бир ҳафтада бераман дегандингиз,одамда лафз бўлади ахир.
Энди ҳеч қандай баҳонангиз ўтмайди,ё ҳозироқ пулимни топиб берасиз ёки олган бир тонна буғдойингизни қайтариб берасиз.
-Бўлди,ука,ҳозир ўғлимга пул бериб келдим,мана меҳмонлар гувоҳ, шундай борсанг,бериб юборади.
-Ўша олифта,бетарбия ўғлингизга ишонмайман,машинани қайтаринг,ўзингиз олиб берасиз.
-Жон, ука,кўриб турибсан,машинамда меҳмонлар бор,кеч бўлаяпти,уларни элтиб қўйишим керак,-дея ялингудек давом этди Олчинбек ака,-Уйга бор,айтаман,ўғлим бериб юборади.
-Пулингиз бор экан,нега бирдан менга бериб қўя қолмайсиз,ўғлингизга беришингиз шартмиди?
-Биласан,оиламизда кассир шу бола,бухгалтер янганг,ҳисоб-китобни улар қилади-да,-кулди Олчинбек ака,-Биз оддий ишчи, ука.
-Э,шўрингиз бор,ака, ҳозир бораман,агар кассирингиз пулимни бермаса, кейин ёмон бўлади.
Йўлда давом этдик.
Олчинбек ака қўл телефонини олиб,ўғлига қўнғироқ қилди:
-Ҳозир Олмосвой боради,ёзда бир тонна буғдой олгандик,сотиб бир ҳафтада пулини бераман,дегандим.
Уч ой ўтиб кетди,унинг ёмон жаҳли чиққан,боя қўлингга берган пулдан қарзимизни узиб юбор! Нима? Нимага бермайсан? Уйда пул бор-ку,бериб юбор.
Олчинбек аканинг жаҳли чиқиб,телефоннинг овоз кўтаргичини қўшди.
Ота-бола ўртасидаги суҳбатга беихтиёр гувоҳ бўлдик.
-Дада,мени биласиз,қатьий қоидам бор,сейфга тушган пулни қайтариб чиқармайман.
Одатимни билиб туриб,яна мендан пул сўраманг! Ўша Олмосвойга ҳам айтинг,келиб пул сўраб асабимни бузиб юрмасин!
-Э...-Олчинбек ака ўғлини сўкди,-Қоидангни ҳам,сени ҳам...
-Ҳой дадаси,овози келди аёл кишининг,-Тагингизга "Нексия" миндириб кўйиб,сизни зўр қилдикми дейман,сўкиниб қолибсиз.
Қарзни ўзингиз олдингизми,ўзингиз узинг,бизга осилманг,тамом-вассалом.
-Э, жиннимисан,мен топганимни қўшқўллаб,сенларга топшираяпман-ку
🚷Ёш қизча ҳомиладор боʻлиб қолибди. Онаси:
— Қизим, оʻша нобакор ким бизга айт. Телефон номерини бер, гаплашаман, дебди
Отаси эса:
— Оʻша итваччани тутиб олсам оʻлдираман, деб турса, уй олдига “Феррари” машинасидан зоʻр кийиниб олган оʻрта ёшлардаги бир бойвачча йигит тушиб келибди. Уйга кириб қизнинг отасига:
— Амаки, узр, қизингизга уйлана олмайман, мени ойилам бор, лекин ҳамма харажатларни коʻтараман. Агар оʻгʻил тугʻса, 2та завод яна 5милион доллар бераман! Агар қиз тугʻса, 1та завод, 2милион доллар бераман! Агар боласи тушиб қолса...
Отаси:
🙊😂👇🏻
лганию, хамма нарсани Кудалар юзига солиб Гулбахор роса айтишди...
Камолани Отаси, Камолани олиб кетамиз деди. Болаларни беришмади.Качон пул топилади кейин болаларни берамиз деди Гулбахор. Камола йиглаб Ота Онаси билан кетди. Йулда Камола хушидан кетиб, отаси Машинада тугри шифохонага олиб борди.Шифокорлар Камолани кон босими тушиб кетганини, Кони кам эканлигини айтиб 3/4 кун ётиб даволансин дейишди.
Отаси Камолани Ёнида Онасини колдириб тугри Кассоб дустини олдига борди. Канча пули булса бериб туришини суради.
Дусти: ~Кеча 2та новвос сотганман,пул бор озда, барибир! Сен учун бериб тураман, лекин нима кераги бор Кизинг пул угирламагандан кейин!
~Дустим пул топилса уялиб колишади, болаларни беришмаяпти, озрок булса хам пул олиб бориб болаларни олиб келай, уч-турт куннинг ичида Углимга деб ният килиб кураётган уйимизни хам сотамиз иложим йук!
Дустидан икита новвоснинн пулини олиб Йулга тушди. Кун алламахал окиб шом булиб колган эди.Кудасининг кучасида тез ёрдам машинаси турар эди.
Хайрон булиб ховли ичига кирганда невараларни тез ёрдамга солиб олиб кетишаетганини куриб котиб колди. Икки бола бехуш, нима булди, нима килдиларинг деганига карамай, тез ёрдам машинасини тезлатди...
Афсуски канча харакат килмасин духтирлар йулда кизчаси вафот этди. Умидлари факат углида колди, Реанимацияга етар етмас угли хам жон берди.. Куткариб кола олмадик деган докторни Кенжатой уриб бетини ёриб ташлади...
Уекдаги вокеалардан хабар топган ички ишлар аллакачон больниццага етиб келган эди. Кий чув тус тупалон йуколган пул хаммани ёдидан кутарилган.
Камолани Кайнонаси кеча Кучадан нарса сотиб юрганлардан "Курт-кумурскага карши Хитой мели" сотиб олиб, дахлиз токчасига куйган экан.Кейин баландрок жойга олиб куйишни унутиб,
Уруш жанжал билан булиб хеч ким болалар билан иши булмаган. Бе эьтиборлик окибатида болалар уйнаб иккаласи хам мелни еб куйишган экан...
Болаларни экспертизага топширишди. Сахар Камолани Отаси бир ахволда келиб Онаси билан Камолани Уйга олиб кетди..
Камола ичида Пул топилибдида, дадам уйимга олиб кетяптию, деб хурсанд булди. Дадасини ковоги солик, кайфияти йуклигидан сурашга ботина олмай индамай кетаверди...
Ховлида Одам гавжум,Айвон кроватида Кон босими ошиб кетган Кайнонаси зор-какшаб узини уриб йиглаб ётар эди..Камола билан Онаси хайрон булиб сури томонга юришганда дарвозадан додлаб йиглаб келган, кенжатой билан катта акаси ок сурфга уралган гудакларни кутариб киришди...
~ ВОЙ ДОДДДД, ВОЙ ДОДДДДД, ВОЙ ДОДДД, БОЛАМММ,.Вой Боламммм. БОЛАЖОНЛАРИМММ, Нима килишдиларинг мени болаларимниии ааа??!! ифлосларррр!
Кайтариб беришш болаларимни,,,Пулларинг бошларингдан колсиннн Одамхурларррр Нима килишдинг болаларимниааа?? Нима килишдинггг!!!
Вой додддд... Вой боламммм... Кизим жонимммм..Углим жонимммм.... Ифлослар, Угри булган Онангларни кечирингларрр болаларимммм...
Жоним болам тур боламммм...
Асал кизиммм кузингни оч, Бадбахт онанг келдиии, угри онанг келди. Кузмунчогим..Асалгинаммм.. Бобожонимммм..Угилгинамммм..
Вой додддд...Вой додддд....Вой додддддд..
Туринглар уйгонинглар мана уттахам тухматда колган угри Оналарингг келдииии....Вой додддддд Вой боламммм...Вой боламммм... Сенлар улгунча угривачча Оналаринг улмасмиди ааа??? Вой доддддд...
Вой доддддд... Эссиз хазон кетган болаларим...
Камола Темир сурининг четига бошини уриб додлаётган пайтида, Онаси Кучоклаб багрига тортмокчи булганида,
онасининг кулидан жон холатда ситилиб чикиб айвонда дод солиб йиглаб турган Гулбахорга караб яланг оёк югурганча,
бехосдан кузлари конга тулган Камола бугзига ташланиб кулларига сочи илиниб сочидан тортиб ховлига судрай бошлади. Гулбахорнинг кучи етмармиди чангалларининг остида улдириб ташлашгаям тайер эди.
Камолада шундай бир куч пайдо булган эдики, Ким ажратмокчи булиб якинлашса якинига йулатмай силтаб итариб ташлар эди...Гулбахорни судраб Сочларини юлиб, юзларини тирнаб, тилка пора килиб ташлади.
Хеч ким ажрата олмас ажратмокчи булганларга хам ташланар эди.
Охири Кенжатой бир шапалок урган захоти, Камола узини оркага ташлаб хушидан кетиб колди. Хушига келганда эса фарзандларини кабрга олиб кетишган эди..
ЎҒРИ КЕЛИН.
хикоя
Камола келин булиб тушганига турт йил булди.
Фарзанди куп хонадонга тушгани учун, келди- кетди куп булар эди.
Эрталабдан кечгача тинмас эди.
Кайнсингиллари каникулда Бувисини ёнида туриб кетишсин деб фарзандларини навбатдан ташлаб кетишар эди.
Камолани бир угил бир кизи бор эди.Угли 3ёш кизи 1ярим яшар эди.Фарзандлари кичкина , уй иши, сигир бор.
Куёвнинг жиянлари бири куйиб бири колишар эди.Купчиликни ёктирмайдиган Камола зурга чидар эди.
Кайнонаси кариб колган.Камолани эри энг кенжаси эди.7та Кайнопаси ва 2та Кайногаси бор эди.Кайнотаси бир неча йил олдин вафот этган эди.
Кунлардан бир кун Катта кайнопаси Гулбахор угли билан кириб келишди. Кайнонасига бир халта пул беришди.
~ Ойижон бу пул сизга Омонат. Якшанбагача туриб турсин.Углим машина оламан деб йиккан пул.
Сандикчангизда Якшанбача саклаб беринг!
~ Хоп болам,ха узларингни уйиларингда турса нима килади? Деди кулиб Ойиси.
~ Ойижон Болларим эрталабдан кечгача ишда булишади.Мен бугундан Шифохонага ётиб даволанмокчиман.Оёгим яна огрияпти.
~ Вой боламее бахорда даволан десам даволанмадинг,Майли эндиям кеч эмас. Пулларингдан хавотир олманглар.Мен уйдаман,Якшанбагача борадиган жойим йук.Келаси хафта Холанг Мушулкушод утказади шунга бораман.
~ Бугун Душанба Якшанба куни Сахар Углим Хужайиним билан келиб олиб кетишади.
~ Бопти болам Эшикни тагида турмай юринглар ичкарига,Камола хозир нон ёпди.Чой ичамиз иссик нон билан.
~ Йук рахмат Ойижон, хозир тугри Шифохонага кетяпмиз.
Гулбахор Ойиси билан хайрлашиб кетди. Хафта якунланиб Гулбахор айтганидек Якшанба куни сахар Куёви Катта невараси Фазлиддин билан кириб келишди.
~ Ассалому алайкум Ойижон, Соглигиз яхшими?
~ Келинг болам келинг! Ваалайкум ассалом, Аллохга шукр яхшиман.
~ Ойижон биз шошиляпмиз! Кучада машина бизга караб турибди.Илтимос Пулни олиб чиксангиз Кеч колмай борайлик.
~ Хозир болам Хозир олиб чикаман.
Уйдан Камолахонууу деган овоз келди. Ховли томондан Камолахон"Хаа Ойижон"деди.
~ Тез келинг бу ёкка?Булаколинг, Сандикчани калитини топишворинг,Була колинг болам!
Камола юругиб,Поччасига Салом бериб уйга кирди. Кайнонасини ранги окариб:
~ Калит йук..Калитн топа олмаяпман..
~ ХА Ойижон нимага йук булади?Каерда эди узи?
~ Болам Сандикчани калити шолчани остида йукку,супурганингизда курмадингизми?
~ Курганим йук Ойижон,Хозир карайликчи!
Шолчани нариги томонида экан калит.
~ Вой мана Ойижон,бу томонга куйган экансиз! Мана Ойижон!
~ Хайриятее ,Худога шукр,Болам эсимдан чикибдида мен унг томонга куйганман дебманаа?! Юрагим тушиб колай дедия?!
Шундай деб Кайнонаси Мехробнинг урта токчасида турган кичкина сандикчасини очди.
~ Вой улайинеее.. Вой Пул Кани?...Вой Тавба килдимее....Вой улайинеее....Пул йуккууу...
~Ойи куйсангизчи?...Нимага йук булади?.. Деди Камола..
~ Ойи биз шошиляпмиз..Булинглар.. деб Куёви уй ичига кирди.
~ Вой болам Пул йук.Айнаниб кетай болам пул ЙУК...Энди нима киламан...Пул Йук....
~ Ойи нимага йук булади?Ойи..Узи шу сандикчага солганмидингиз? Ааа Ойи?!
~ Ха болам доим пулларни ,пенсиямни хам шу сандикчага соламан! Булиши мумкинмас..Энди нима киламан....Пул Йук...
Кайнонасини ранги окариб йиглашни бошлади.
Куёви Ойисига ишонмасдан Камолага Мехробдаги курпалар йигилган Катта сандикларни очишни буюрди.Камола сандикни очди.Латта лутталарни бирма бир караб чикишди.Пул йук эди...
Кайнонаси тинмай йиглар эди.
Катта невараси Фазлиддин Шифохонадаги Ойисига телефон килиб:"Ойижон оёгингиз тузукми? Дадам чакиряпти маршуруткага утириб тез Бувимларнига етиб келинг"деди..
Камола Эрини уйготиб чикди.Камолани Эри Катта Акаларига телефон килиб чакирди. Бир соатни ичида уйларига Одам тулиб кетди.Халлослаб Гулбахор кириб келди.
Гулбахор Пул йуклигини эшитиб йиглаб:
~ ОЙИЖОН Сизга ишониб ташлаб кетган эдикуу.?..Болам бечорани йиллаб туплаган пулларияяя?!......Ойижон...
Ойиси йиглаб: ~ Вой Болам мен шу куни сандикчага солганман.....
Ундан кейин Сандикчани очганим хам йук..Болам..
Билмадим. Болам..
Катта угли: ~ Ойижон сандикчада пул борлигини ким ким билар эди?
~ Камола билар эди холос..Кенжатой кечкурун келди бир хафталик ишидан. Кенжатой билгани хам йук.
асининг кўнглига қараб, унинг ҳам ҳурматини қилади. Шу болаларнинг ҳам бошқалардан кам жойи йўқ, лекин ортиқлиги бор бўлса бордир. Тенгқурлари куйиб кул бўлаётганда, мақтаниб ўтириши яхшима?
Уларнинг қарта ўйнашга ҳам кўнгиллари чопмай узоқ ўтиришди. Ўйлай-ўйлай бир чора тополмай тарқалишди. Орадан икки-уч кун ўтиб Ўроқ чол ёлғиз ўзи Менгнор сағирнинг олдига борди. Бурунги сағир қани? Тикка-тикка гаплар қайда қолди, энди гўрга кўмилгандек шобирсиз ўтирибди. Йиғлашдан бошқасини билмайди. Буни кўриб Ўроқ чолнинг баттар ичи эзилди. Соч-соқоли ўсган, уни кузаб қўядиган одамнинг ўзи йўқ. Нима қилиб бўлса ҳам унинг кўнглини кўтаришни хоҳлайди. Бу ҳақда уйида кўп ўйлаб кўрди. Ўзи ҳам бир кўрсавод бўлса, ҳеч томонга бошқаролмай хўп гаранг бўлди. Ўйлай-ўйлай боши қотди.
– Ошна, мен бир гап топиб келдим. Атайлаб бориб эшонбоболардан сўрадим.
– Нима гап? Эшон дейсанма? – дея Менгнор сағир бирдан сергакланди. Бир лаҳза зорланишларини унутди.
– Ҳа, сенинг учун маслаҳат сўраб бордим.
– Нима экан? – дея Менгнор сағир худди кўзлари кўраётгандек унинг оғзига тикилиб қолди.
Ўроқ чол нимадан гап бошлашни билмай дудуқланди. Юзта десам камлик қилар, кўпроқ айтсам бечора шунга овуниб куннинг ўтганини билмай қолади. Кўрга кеча-кундузнинг нима фарқи бор. Болаларни безор қилмай ўтиргани маъқулдир. Ўзига яхши. Кейин унда-бунда эшитган гапларини тўқиб-бичиб тушунтира кетди.
– Қўйнинг қумолоғидек келадиган тошдан мингта. Болалар тошларни ювиб-тозалаб берсин, келин икки халта тиксин. Ҳаммасини бировига солиб, қиблага қараб ўтириб, ҳар битта тошга “Аллоҳу акбар” деб “суф”лаб бўш халтага солаверасан. Шуйтиб бирини иккинчисига ўтказиб бўлганингдан кейин дам ол. Чой-пой ичгандан кейин чарчаган бўлсанг ухла. Шундай қилиб бир кунда беш марта тошларни бунисидан-унисига алмаштир. Оқ-қорани танимай ўтдим деб куйиниб ўтирма. Мана, шу иш беш вақт номоз жойини босар экан, деб тушунтириб берди.
– Шундайма!? Шундай қилса бўламакан? – Менгнор сағир ота-онасини топиб олгандек хурсанд бўлиб кетди. Ўроқ чолга яқинроқ сурилиб ўтирди.
– Бу гапни болаларга ўзинг тушунтир. Ҳаммасини ҳозир менга қилиб берсин. Кейин ўзинг ўргат. Умрингдан барака топ, Ўроқ. Бу дунёда мени ҳам ўйлайдиганлар бор экан-а. Худойимга шукр.
Ўроқ чол ўзининг ўйлаб топган кашфиётини осонгина қабул қилишини хаёлига келтирмаган эди. У Алимга тушунтирди. Гапнинг охирида эшонбобо айтганини алоҳида таъкидлади. Бунга ўхшаган овомларнинг эшонга ихлоси баландлигини билган Ўроқ чол шу гапга маҳкам ёпишиб олди. Алим ҳам бу ишни тезда бажаришга киришди. Бу иш отасига хотин олиб беришдан осон. Бунинг устига эшонбобо айтган бўлса-я. Ўроқ чол гурунг бериб ўтираверди.
Орадан икки соатча вақт ўтиб, Алим селгадан роппа-роса минг дона тош солинган сатилни келтирди. “Отам учун шахсан ўзим бордим. Селгадан тердик, бирдан ювиб келаяпмиз”, – деб уйга киритиб берди. Келин ҳам халталарни тикиб улгурган эди. Ўроқ чол фаросат қилиб ўргатишга киришди.
Кун пешиндан оққанда Менгнор сағирни қиблага қаратиб ўтирғизиб, икки халтани олдига қўйиб, ўзи тўқиган ўтириклари учун тавба қилиб-қилиб уйига жўнади. Аммо ёлғони элга ошкор бўлмаслиги учун бу гапларни бировга билдирмади. Ҳеч нарсани билмагандек гурунгини қилиб юраверди. Шундан кейин Менгнор сағирникига боришга бетламай қолди. Кўрни алдаганига кўп афсус чекди. Қариганда ўтирик гапиргани ўзига ҳам оғир ботди. Орадан саратон бутунича ўтиб кетди. Кўксида тошдек бир нарса осилиб, дилини оғритиб юраберди. Охири чидамай қолди. Тийрамоҳ бошлангандан кейин элнинг кўпи далада, қолганлари ҳам ёғин-сочинга қолдирмаси хас-хашагини, дон-дунини йиғиштиришга киришиб кетган. Гавжум давралар ўрнида фақат уч-тўрт чол қолди. Бир куни гурунгни тугатиб, Ўроқ чол ҳаммадан кейин ўрнидан қўзғолди. У йўлини уйи томон эмас, бошқа томон бурди. Шу вақт оралиғида ундан бир хабар эшитгани йўқ. Ўлдинг-ўчдинг дегандек гуми-гурс бўлиб кетганидан алағда. Чанг қоплаган дов-дарахтлар жўгининг тўрвасидек ҳилпирайди. Алангларда ажриқлар сарғайган, йўл четидаги ёнтоқларни моллар пўнтоқ қилиб еб кетган, кимсасиз кўчалар шамолда тўзғиган, қишлоқ қаримсиқ тусга кирган, Ўроқ чол тупроқ кечиб имиллаб, оёғини судраб
и ҳам.
– Оқсоқолнинг кўп гапи ўтирик, лекин бирда-ярим ўйнаганимиз чин. Энди кўздан нур кетган-да, илғамай қолибман, – дея қартасини қайтиб олади, аммо мақтовлардан соримойдек эриб, устидан кулаётганларга қўшилиб ҳиринглайди.
Омон чол мисоли айиқ. Дунёни сув босса тўпиғига келмайдиган хилидан. Яхши гапни ҳам, ёмон гапни ҳам бирдек эшитиб ўтираверади. Ўзи гапга аралашмайди. Қартани яхши ўйнайди. Айниқса, шахмат жони-дили. Аммо тенгқурлари шахматга қизиқмагани учун у ҳам қарта билан овунишга мажбур.
Бу юртда олти ой ола ёз деган гап бор. Баҳорнинг ярми билан кузнинг ярми ёзга тобин. Ёғин-сочинли кунлар ўтиши билан бирдан кунлар исиб кетади. Чолларнинг қиладиган ишлари гурунг. Саратон кириши билан қир-адирларда кўтарилган чанг-тўзон қишлоқ устига ёприлади. Жазирама кучайгандан кучайиб дов-дарахтнинг сўлини олади. Дарахтлар бир ҳафта остидан сув ўтмаса шалпаяди. Саратоннинг чилласида одамларнинг ҳам ранг-рўйига чанг қўнади, жони тош одамгина кўча-кўйда санғийди. Сал камдармоннинг жонини суғуриб олиши нақ. Аммо…
Менгнор сағир охирги пайтлари давраларда кам кўринадиган бўлиб қолди. Хотинининг тоби қочибди, оғир ётганмиш… Шунда унинг жойи бўш қолди. Қурдошларига йўқлиги билинди.
Хотини тўшакда, ана кетди-мана кетди билан саратоннинг қандай ўтганини билмай ҳам қолди. Дард бекорга келмаган экан, тийрамоҳнинг ўртанча ойида узилди. Юзи сўлиб, кесакдек гезарган кампири бетига қараб, ўзи ҳам сил бўлди. Дўхтирлар айтишича, кампирининг жигари қурибди. Давоси йўқ эмиш. Кампири оёғини узатган замон Менгнор сағирнинг кўнгли ҳувиллаб қолди. Жанозада уни билган-билмаганнинг бари қатнашди. Қабр бошидан ғариб бўлиб қайтган Менгнор сағирга далда бериб тарқалишди. Менгнор сағир чин дунёга кетган кампири устига тупроқ тортиб, ер устида бир ўзи ёлғиз қолгандек гарангсиди-қўйди.
Кўча-кўйда аввалги Менгнор сағир энди йўқ. Гурунгларда ҳам шашти паст. Кейин-кейин онда-сонда кўриниш берадиган бўлди. Орадан қанча сувлар оқиб ўтди, мусибат эскирди. Қорлар ёғди, дардларни кўмиб юборди, ёмғирлар ёғди, аламларни ювиб кетди. Бир куни Менгнор сағир пайдо бўлди. Аввалги шашти йўқ. Гаплари ҳам синиқ. Мавридини топиб, Ўроқ чолга кўнглини очди.
– Ўроқ, сен одамлар билан муроса қилиб умринг ўтди. Бизнинг ўғилларга ҳам бир насиҳат қил, – дер экан, Менгнор сағирнинг киртайган кўзлари ёшга тўлди. – Болалар гапимни қулоғига илмаяпти.
– Уйланишингга қаршилик қилаяпма, – деди Ўроқ чол, ҳайрон бўлиб.
– Кампирнинг ўрни қаттиқ билинаяпти. Ёлғизланиб қолдим. У яхши хотин эди. Бир умр сен-менга бормадик. Аммо шу боласи тушмагирлар кимга тортган, билмайман. Нима жин урди уларни. Ҳаммаси менга ўқрайиб қарайди.
Ўроқ чолга дардини дастурхон қилди.
– Мана, Хўшбоқнинг болаларини қара, мўмин-қобил экан, отасини тезда уйлантирди-қўйди. Қора кийиб юргани йўқ. Ҳаммасини тақдир-пешонага йўйишди. Отасининг дуосини олиб ўтиришибди. Менчи, мен болаларга ёки онасига бир ёмонлик тилаганмидим. Мен уни ўлсин дебманма? Ё шу хотиннинг пешонаси шўр экан, ё менинг пешонам шўр экан, – дейди баттар эзилиб. – Ҳаётда одамга ўхшаб яшаган бўлсам, шу хотинга уйланиб, уй-иморат қилгандан сўнг билдим. Болалар бу гапларни қайданам тушунади.
Икки чол анчагача гурунглашиб ўтирди. Одам тафтини одам олиши чин экан, Менгнор сағир анча енгил тортиб уйига кетди.
Нимагадир у яна қорасини кўрсатмай қўйди. Шу гурунгдан бери Ўроқ чолнинг ичи куяди. Ғамга ботган одамга ёрдам бергиси келади-ю, йўлини тополмай гаранг. Бир куни унинг уйига борди. Ҳар доимги икки хонали томидан топди. Кампири бор пайтларда неча келган бўлса, бу уй файзли бўларди. Яйраб-яйраб гурунглашиб қайтарди. Ҳозир эса қўқидиқ, эски-тусқи гилам-тўшакларда кучук боласидек ўз кунига ғингшиб ётибди экан. Менгнор сағирнинг катта боласи Алимни чақиртирди. У худди шаҳарликдек ўзига икки қаватли уй қуриб олган, ота уйи етимчадек мунғайиб турибди. Чол эртароқ ўлса-ю, бира-тўла қутулса. Кўзга ёмон кўриниб турган мунов кулбани ҳам йўқ қилиши аниқ. Келин ҳам қисир байталдек қунияверади. Кўз қири билан барини кузатиб билган Ўроқ чолнинг зардаси қайнади: “Отангнинг ётишини қара, билиб қўй, бу қайтар дунё, эртага сенинг бошингга шу кун тушса, кейин бировдан ўпка
Гапни чалғитишга уринма! – дедим жаҳлим чиқиб. – “Агар-магар”ни ҳам қўй. Агар кимнингдир жони Унга керак бўлса, хамирдан қил суғургандай қилиб, истаган жойда, истаган вазиятда олади-қўяди.
– Ўламан деганинг билан ўлолмайсан, демоқчисан, шундайми?
– Шундай.
– Шундайми? – Турсуной аллақандай бесаранжом, безовта нигоҳ ташлади менга. – Шундайми?..Кўрамиз!
Шу пайт олдимизга Баҳри хола келиб қолдию баҳсимиз узилди.
– Кампирлар сени сўрашаяпти, юра қол, қизим, – деди Баҳри хола қизига қараб.
Дугонам эса менга тикилиб турарди. Нигоҳларида безовталик зуҳур бўлди, аммо индамай сўридан тушди ва онасига эргашди. Турсунойнинг мана шу “мўмин”лигида ва шиддат ила айтилган “Кўрамиз!” деган ваъдасида нимадир яширингандай эди. Бир гап бор-ку, инсон миясида туғиладиган фикрда ҳамиша недир яширин, бошқа одамларга англатиб бўлмайдиган алланима қолиб кетади, миянгиздан асло четга чиқишни истамаган алланима доимо қолади ва у абадий сиздан ажралмайди.
– Чиллага солиш фойда берармикан? – деб сўради ёнимда пайдо бўлган Абдуҳамид амаки ўчоқ боши томонга кўз узмай тикиларкан. – Менинг уруғимда, ота-боболаримдан авлиё-анбиёлар ўтган. Балки ўшаларнинг арвоҳи қизимга тажовуз қилгандир, а?
– Менимча, ҳамма гап унинг миясида, – деб қўйдим.
– Миясини қаратиш керакми?
– Миясини тозалаш керак.
Бошқа гапирмадим. Гапириш ниятим ҳам йўқ эди.
Шу куни Турсунойни чиллага солишди.
Биз энди қирқ кун кўришмаслигимиз лозим. “Чилла”нинг талабларидан бири шундай.
Мен ўзимча кун санардим ва ҳайрон қолардим: Турсуной ёлғизликдаги қирқ кеча-кундузни қандай ўтказар экан?
Шу билан бирга ич-ичимдан дугонам мана шу қирқ кунни сабр-тоқат билан ўтказишига ишонардим, ахир у хонанишин яшаб ўрганиб қолган. Яна бир нарса аниқ. Дугонамнинг мана шу сабр-тоқатида ҳам ўзига хос нимадир мавжуд. Бунда “жин”ларнинг хуружидан холи, уларнинг аралашувисиз ва яна аллақандай телбалик аломатларидан холи бошқа бир нарса мавжуддай эди, дейлик, Турсунойнинг онги ва шуурида юз бераётган “чақин”лар, ўз-ўзини ҳамда дунёни англашнинг фавқулодда кучайган ҳолати… “Нега? Нима учун?..” – жонига ёпирилиб ҳужум қилаётган ушбу саволларга жавоб излашдан безор бўлиб кетганидан у ҳаётдан аламли, аччиқ бир лаззат ичида ўч олаётгандир.
Ниҳоят чилла муддати адоғига етди.
Дугонам Турсуной қирқ кунлик чилла синовидан эсон-омон ўтди. Қирқ биринчи куни эса… ўзини ўзи осиб қўйди!
Яна ўша ҳаммомда.
Не ажабки, бу сафар ҳам Турсуной омон қолди. Бир ҳафта шифохонада ётиб чиқди. Нафаси ичига тушиб қолган экан-да.
Уни кўргани бордим.
– Яна эплай олмадим, – деб шивирлади у.
Овози ўша-ўша, юзи ўша-ўша, фақат оппоқ, силлиқ бўйнида кўкимтир из қолган; жуда олисдан бошланган нигоҳлари вужудимни тешиб ўтиб, қаёққадир, номаълум бўшлиққа интиларди…
Орадан тўққиз ой ўтди.
Тош қотиб ухлаб ётгандим…
Кимдир силкитиб уйғотди.
– Тур, Турсуной яна ўзини осиб қўйибди…
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli\_Sozlar 📚 ⏮
Аудиторияда ҳам ундан узоқроқда бўлишга ҳаракат қилардим. Назаримда, Турсуной буни сезарди. Аммо лом-мим демасди.
Бир куни иккаламиз чиқиш эшиги олдида тўқнаш келиб қолдик. У юзимга қаради, ғалати қилиб қаради, кейин асабий равишда кулиб қўйди ва индамай ёнимдан ўтди-кетди.
Турсунойнинг чеҳраси, қарашлари юрагимда азоб уйғотди. Шунда “У соғлом эмас”, деган фикр хаёлимга ўрнашиб қолди. Ахир… унинг ўйлари, мушоҳадалари… даҳшат-ку! “Одамда имон бўлиши керак. Одам бир нарсага имон келтириб, эътиқод қўйиб, ишониб яшаши керак”, дея тарбиялашган бизни. Турсуной бўлса… имонини йўқотганлардан. Шунинг учун унинг юрагини, шуурини қоронғи-зимистонлик чулғаган, ҳаётдан завқ олиб, баҳра олиб яшашни билмайди. Шу боис яшаш елкасидаги оғир юкдай туюлаётгандир дугонамга. Унга яшаш қийин, жудаям машаққат эканини ҳис қилдим. Ахир одам яшар экан, ўз жонини ҳам тикишга тайёр эътиқоди бўлмаса ёмон-ку…
Қанчалар аччиқланиб, хафа бўлиб юрганимга қарамасдан, Турсуной билан бафуржа гаплашиб олиш учун қулай пайт пойлардим. Қандайдир йўллар билан унинг юрагида ҳаётга, яшашга иштиёқ уйғотиш керак, шунда дугонамнинг ухлаётган, сўник ва совуқ қалби уйғонади, деган хулосага келиб қўйгандим ўзимча. Аммо бу ниятимни амалга оширишга улгура олмадим. Сиртмоқ воқеасидан кейин кўп ўтмасдан, аниқроғи кеча оқшом у яна ўз жонига қасд қилди…
Мана, айни замонда терс қараб ётган Турсунойнинг ёнида ўтирарканман, уни тушуна олмаётганимдан гоҳ ғазабим қўзиб, ўзимни ўзим ёмон кўриб кетардим, гоҳ уни уриб ташлагудай бўлардим.
– Ҳовлига чиқамизми? – деб сўради у бир маҳал мендан.
– Яхши бўларди. Қўлингни бер, ёрдамлашвораман, – дедим бирдан енгил тортиб.
Турсуной қўлини узатди. Қўли оппоқ, қонсиз… Қоқсуяк вужуди мадорсизликдан қалт-қалт титрайди. Мен уни юролмайди, қадам ташлашга ҳам ҳоли йўқ, деб ўйлагандим. Лекин дугонам юрди. Секин-аста, имиллаб, менга суяниб бўлса-да юрди.
Биз эшик олдига чиқдик.
Қуёш терак бўйи кўтарилган, ундан заминга тенгсиз қудрат ёғиларди.
Ўчоқ бошида куймаланаётган уч-тўрт аёл орасидан Баҳри хола сирғалиб чиқиб, шоша-пиша биз томонга юрди.
– Тоза ҳавога олиб чиқдим қизингизни, – дедим хола яқин келгач. – Анави сўрида бир пасгина ўтирсак майлими?
– Бемалол, болам, бемалол. Шуниям сўраб ўтирасанми?
Баҳри хола менга гапираяпти-ю, хавотир ва оғриқ тўла нигоҳларини қизидан узмасди.
– Ёрдам керак эмасми? – деб сўрадим ўчоқ бошидаги аёлларга ишора қилиб.
– Ўзимиз эплаймиз. У ерда сизлар қиладиган иш йўқ, – деди Баҳри хола. Сўнг, қизининг ўзига савол назари билан қараб қўйганини кўргач, бечора ошиғич изоҳ берди: – Шаҳри амманг ўзининг тез-тез оғриб қолаётганидан хавотирланиб Инобат фолбинга борган экан. Буни қара, амманг қолиб, фолбиннинг фолига сен тушибсан. Жинлар тегинаётган эмиш сенга. Қора қўйнинг қони билан сени қонлаб, гўштини тугун оши қилиб, хотинларга тарқатиб юборишимиз керак экан. Кун қайтмасдан шуни ўтказиб юбора қолайлик девдим. Сизлар бафуржа сўрида ўтираверинглар.
Баҳри хола этагини липасига қистирганча ўчоқ бошига қайтиб кетди.
– Дарров фолбингаям бориб улгуришибди, – пичирлади Турсуной сўрига чиқиб, қуроқ кўрпачалар устига ўтирганимиздан кейин. – Нима кераги бор эди?
– Хайрли ишнинг зиёни йўқ.
– Биласанми мана шу Шаҳри аммамнинг ёши нечада эканлигини? – шипшиди у аёллар орасида мункайиб турган кампирга ишора қилиб. – Билмасанг билиб қўй, аммам тўқсон олтига кирди! Салкам бир аср дегани бу! Ўзини қара, бир сиқимгина бўлиб қолган. Каттароқ челакка солиб кўтариб кетаверсанг ҳам бўлади. Салкам бир аср яшаётганига қарамасдан, мана шу аммам эт-бети сал оғриб қолса болаларини, невараларини шундай зир югуртирадики, асти қўяверасан. Дўхтир, табиб, фолбин-полбин, ишқилиб, ҳаммасини бошига йиғади. Ўзини қаратади…
– Яхши-ку, шунга нима бўпти, – дедим Турсунойнинг гапини бўлиб. – Аммангнинг хатти-ҳаракатларини ёқлайман. Ҳар қандай ёшда ҳам одам яшашга интилиши керак.
– Бу яшашга интилиш эмас, – деди Турсуной бош чайқаб. – Ҳаётнинг этагига маҳкам ёпишиб олиш бу. Ўлимдан қўрқиш бу. Буни қара, тўқсон олтига кирган кампир ҳамманинг жонига тегиб яшаб юрибди-ю, менинг муштдай укагинам… бу оламга сиғмади… Нега?.. Нима учун? .. У ҳам яшаб юраверса бўларди-
