33744
Хаётий ва Ибратли ҳикоялар... Хикматлар хазинаси... Инсон такдирини аччик синовлари... Hamkorlik va reklama uchun 👇👇 @Bronzam . . . . . .
ҚИЗИМГА КУНДОШИМНИНГ ИСМИНИ ҚЎЙДИМ…»
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар🔥
— Турмуш доим ҳам бир текис кечмайди. Унинг паст-баланди, чиғириқлари бор. Инсон ҳамма нарсага мажбур бўлиши мумкин. Ҳеч нарсадан хабарсиз ҳукм чиқаришга шошилма. Эшитганларингнинг ҳаммаси бўҳтон! Ҳаётимда ҳеч қандай аёл бўлмаган. Ўзимни ўлдига чиқариш менга ҳам осон бўлмади. Ҳаммасини оилам учун қилдим…
Сен кўп воқеалардан бехабарсан… Катта қарзим бор эди. Чет элга ҳам шу қарзларимни тўлаш учун кетдим. Иложим қолмагач, шу йўлни тутишга мажбур бўлдим. Мени ёнингдан қувиб солишга ҳақинг йўқ. Ахир мен сенинг турмуш ўртоғингман?! Нега қизимни кўрсатмаяпсан? Бунга ҳақинг йўқ! У менинг ҳам фарзандим. Истасам, уни сендан олиб қўйишим мумкин. Бироқ мен бу ишни қилмаяпман…
Сенга имконият беряпман, яхшиликча боламни кўрсат ва уйга қайт. Биламан, менда ҳалиям кўнглинг бор. Йўқса, шу пайтгача турмушга чиққан бўлардинг. Мақсадинг мени ялинтиришми? Шу билан кўнглинг жойига тушадими?..
БАҲОДИР
Хонимлардан мактуб:
«ҚИЗИМГА
КУНДОШИМНИНГ
ИСМИНИ ҚЎЙДИМ…»
— Ҳаёт шунчалар мураккаб тузилганки, ўзингники тажриба, бировнинг ҳаёти мактаб экан. Бир маромда кечса, нурга ва шодликка йўғрилган бўлса, уни бахт деймиз, тошдек қаттиқ бўлса тақдир, қисмат, деймиз. Афсуски, мен ҳам шундай қурбонларнинг бириман… Ота-онам мени сизга узатишаётганида ўз фарзандига бахтни раво кўришган, албатта. Бироқ фалакнинг чархи тескари айланиб, кўзимни бир очиб юмгунимча ёруғ дунёмни қора булутлар қоплади…
Ақлли гапларингизни эшитишга тоқатим йўқ!.. Сизда заррача виждон бўлганида қайтиб келишга ботинмаган, қилмишларингиздан уялган бўлардингиз. Наҳотки разилликларингиз бир пасда ёдингиздан кўтарилди?.. Ота-онам сизга не-не умидларда узатганди мени. «Узоқроқ қариндошимиз, ўқимишли йигит, тагли-тугли оила», деди. Отамнинг раъйини қайтаролмадим. Тўйнинг эртасигаёқ кўз олдимда асл қиёфангизни намоён эта бошладингиз. Кунда-кунора “айбларим” учун кўзим кўкарадиган бўлди. Уйга қайтиб борсам, онам ортимга қайтарди. «Менинг турмушидан ажраладиган қизим йўқ», деди. Калтаклару тепкиларга чидаб яшашга мажбур бўлдим. Ҳатто ҳомиладорлигимни эшитиб қувонмадингиз. Юрагим музлаб бораверди. ўамхўрлик қилиш ўрнига севган аёлингизни мақтаб, нуқул мени камситдингиз. Мен-ку майли, жигарбандингизни ўйламадингиз. Қорнимга қаттиқ тепиб, норасидамни нобуд қилдингиз. Наҳотки ўша дамларда заррача виждонингиз қийналмади?.. Ахир у ўз фарзандингиз эди-ку?!
Ҳозир қандай чидадим, нега чидадим, деб ўйлайман. Эсласам, ҳозир ҳам аъзои баданим зирқираб оғрийди. Икки йилдан сўнг яна ҳомиладор бўлдим. Ичиб келиб калтаклашда давом этдингиз. Онангиз ҳам мени уришингиздан роҳатланарди. Ҳомиладорлигимни зор-зор йиғлаб, Худодан боламни асрашини сўраб ўтказдим.
Боламнинг дунёга келишини ҳам кутмасдан, собиқ севгилингизнинг ортидан хорижга жўнадингиз. Сизнинг шарофатингиз билан қизимиз жуда нимжон, касалманд туғилди. Онангиз эса сиз тайинлаб кетганингиз учун ўша аёлнинг исмини дилбандимга қўйди. Ўша жазманингизга уйланганингизни, бирга яшаётганингизни ишончли одамлардан эшитдим. Бир тасаввур қилиб кўринг — ўз қизимни кундошимнинг исми билан чақираман. Кўрган куним шифохонада ўтди. Ота-онам бўлмаганида қизалоғимни даволатишга қурбим етармиди?
Кетганингиздан сўнг уйингизда тўрт йил онангизнинг чўрисидай яшадим. Боламга бир чақа тугул, меҳрини қизғанди. Бирор марта бўлсин, бағрига босиб эркаламади. Тўрт йилдан сўнг сизни вафот этди, деб маъракаларингизни ўтказди. Бизни эса уйдан чиқариб юборди. Ўша дамларда фарзандимнинг отасини умримнинг охиригача ҳам кутишга тайёр эдим. Ҳозир қизингиз ўн икки ёшда. Бир бор болам бор, деб йўқладингизми?..
и қоядан олиб тушиб бўлмайди.
– Мен билмайман, боринг, боринг дедим сизга!
– Э-э.
– Бўлмаса, ўзим бораман! Қаердалигини айтсангиз, бас.
Эргашали нима қиларини билмай қолди. Бургут ундан қасос олганди. У икки кун тоққа қандай чираниб чиқиб, унинг боласини ўғирлаган бўлса, қушчанинг онаси ҳам шундай йўл тутганди. Жонга жон бўлди: ўч олинди. Бундан бехабар Райҳон йиртқич қушларни қарғашга тушди. Бу ерга келин бўлиб тушганига афсус-надомат чека бошлади. Боласига бир нарса бўлса, ҳаммаёқни остин-устун қилиб ташлашини айтганда Эргашали чидаб туролмади, милтиқни ўтов томонга улоқтирди-да, қоя сари йўлга тушди.
– Ҳой, отга минмайсизми?
Эргашали хаёлини йиғди, дарвоқе, тулпори бор-ку. У отга эгар уриб ўтирмади. Бир сакраб устига минди-да, энди оёқлари билан биқинига ниқтаган эди, дадасига кўзи тушди. Райҳон қайнотасини кўриб, ўкириб йиғлаб юборди.
Нима ҳодиса юз берганини кўрган Қурбон ака ўғлининг йўлига ғов бўлди. Эргашали отни аранг тўхтатиб қолди. Дадасининг ғазаб тўла нигоҳларига чидай олмай бошини хам қилди.
– Боласига тегиндингми?
Эргашалининг тили айланмади.
– Сендан сўраяпман, ярамас!
Эргашали зўрға бошини қимирлатди. Шу ишорани кутиб турган Қурбон ака ўғлига яқин келди-да, қарсиллатиб шапалоқ тортиб юборди. От ҳуркиб кетди, Эргашали ўмбалоқ ошиб ерга қулади.
– Кўрнамак! Кимга сотмоқчи бўлдинг? Нега катта гапириб қолди десам, гап бу ёқда экан-да.
– Ота, кечиринг мени, пулга қизиқиб… – Эргашали ўрнидан туриб дадасининг оёқларига ёпишди.
– Пул деса виждонингни ҳам сотасанми?
– Жон ота, билмай қолдим, сиздан ёлвориб сўрайман, боламни қайтаринг!
– Сен менга эмас, анави бургутларга ёлвор, аҳмоқ!
Эргашали бундай қараса, хотини тепасида турибди. Қўлида қўшотар. Кўзлари қинидан чиқиб кетган эр бир отасига, бир нафрат билан тикилиб турган Райҳонга қаради.
– Нима қиляпсан? Э-э-эсинг жойидами?
– Агар боламни тириклайин олиб келмасангиз… сизни ҳам, ўзимни ҳам отиб ташлайман!
Қурбон ака хотинини сурув олдида қолдириб келиб тўғри қилганини тушунди. Бу кўргиликларга гувоҳ бўлганида чидармиди, бояқиш. Келинида пайдо бўлган журъат Қурбон акани сергаклантирди.
– Полапонни қаерга яширдинг?
– Тепалик ортидаги дарахт ковагига.
– Бор, опке!
Эргашали отга қамчи босди. Қурбон ака мулойим гапириб, келиннинг қўлидаги қуролни олди. Қаердадир чақалоқ овози эшитилгандай бўлди. Райҳон бошини чангаллаб яна дод солди. Кейин йўлга тушган қайнотасига эргашди.
– Йўқ, сиз шу ерда кутинг.
– Бормасам бўлмайди. Бургутлар боламни тилка-пора қилиб ташлаган бўлса-чи? – тиззаларига муштлади келин.
– Улар ваҳший эмас, қизим. Полапонини кўришса… қайтиб келади. Мана кўрасиз, набирамга зиён етказишмайди.
– Хўп, ота. Боринг, борақолинг, бўлмаса.
* * *
Эргашали полапонни қояга олиб чиқмоқчи бўлди. Қурбон ака унамади. Баланд тепаликка кўтарилиб, ерга оқ чойшаб ёйди ва унинг ўртасига бориб қанот чиқариб қолган қушчани икки қўллаб учириб юбормоқчидай боши узра бир неча марта ҳаволатди, лекин эркига қўймади. Очиққан қушча ота-онасини қидиргандай нолий бошлади. Унинг ғазабкор овози аста кучайди. Қурбон ака қоялардан кўз узмас, бир зум жим қолган полапонни юқорига кўтариб, жаҳлини чиқаришда давом этарди.
Ана, ҳавода бир эмас, икки бургут кўринди. Қурбон ака вақт бўлганини англади ва полапонни чойшаб устида қолдириб, пастга туша бошлади. Қушлар овозни таниган эди, шундай бўлса-да, тепаликка қўнишга шошилмади. Обдон айланишди, ҳеч қандай хавф йўқлигига ишонч ҳосил қилгандан кейингина эркак бургут биринчи бўлиб боласининг олдига тушди. Лекин чойшаб устига чиқмади. Полапон қанот силкиб жойида тураверди. Шунда қандайдир овоз чиқарди, афтидан боласини ёнига чорлади. Бу ҳолдан она бургут хавотирланди чоғи, пастлаб учиб келди-да, қанотлари билан полапонни нари сурди. Чойшабдан тушган қушча икки-уч қадам ташлади. Худди шу пайтни пойлаб эркак бургут панжаларини ишга солди: боласини чангаллаб осмонга кўтарилди.
Қурбон ака енгил нафас олди.
Эргашали қояга тикилганича донг қотиб тураверди.
– Кетдик!
– Қаерга?
– Ўтовга.
– Ўғлим-чи?
– Ўғлинг ишончли жойда.
– Дада! Ҳазилнинг вақтими, ҳозир?
– Бола ўғирлатиш қалай бўларкан?
– Дада! Мазах қилманг, илтимос. Мен ҳозир…
– Қаёққа?
ир бўлди. Қўлидаги нарсаларни жойига ташлади. Кечадан бери бир жойда туриб қолган Толмас бу ҳолатдан жаҳли чиққандай ер депсинди. Қурбон ака: “Нима қилай, чорасизман” – дегандай қўлларини ёнига шапиллатиб урди.
Боботоғ тепасида бир жуфт бургут ҳамон чарх уриб учарди. Келиннинг ўзини қолдиришга кўнгли бўлмаган Қурбон ака жойида ўтиролмай қолди. Хотини ҳали-бери келмаслигини билиб, баттар аччиқланди. “Шу хотинларга ҳам ҳайронман, – деди ўз-ўзи билан гаплашиб. – Бир гапга тушиб кетишса уйи борлигини ҳам унутиб қўйишади”. Тер босган пешонасини артаркан, бирдан бекорга жаҳл қилаётганини англаб қолди. Бу тоғу тошда, ўтовда ҳаёт кечиришнинг ўзими? Хотини бечора шунақа пайтларда бир яйраб олмаса, қачон яйрайди? Худога шукрки, келин олиб, айниқса, невара кўриб бағри-дили очилган, баъзида шу кенгликларга ҳам сиғмай кетади. Майли, тўйга бормаганга яраша, юз очдида бемалол ўтириб келсин. Анов гаплар чин бўлиб, келин ҳам шаҳарга кетиб қолса… юраги яна яримта бўлиб қолади. Худди анави безовта бургутлар мисоли ўзини қаерга қўйишни билмай қолса керак. Бояқишга қийин бўлади-да.
Қушлар ўтовга анча яқин келиб учиши Қурбон аканинг хаёлини бўлди. Одатда улар ўтов тепасига камдан-кам келишарди. Ҳа, охирги марта қачон келганини эслади. Чақалоқ овози қир-адирларда акс-садо берганда уларни шу яқин-атрофда кўрганди. Гўё қутлагани келишгандай анча парвоз қилиб қайтиб кетишганди. Қурбон ака янглишмаса, ўша кунлари уларнинг полапонлари ҳам кўз очганди. Бургутларнинг ҳозирги хатти-ҳаракати ўша пайтдаги сокин парвозга сира ўхшамас эди. Овоз чиқаришлари ҳам бўлакча. Гўё бошларига хатар тушгандай, ундан огоҳ этмоқда. Ёки тоғда қандайдир ёв ўрмалаб юрибди…
Қурбон ака қўл-оёғи ипсиз боғланган одам деган нақлнинг моҳиятини ана энди тўлиқ тушунганди. Ўзидай ночор аҳволга тушиб кўзлаган манзилга кета олмаган одам айтган экан-да, деб фикр юритди қўрғон атрофини айланар экан. У шу зайлда бот-бот тулпорининг ёнига келиб қолар ва эгарга кўз ташлаб қўярди.
Бургутлар бу ерда ҳеч қандай нажот йўқдай бирдан ғойиб бўлишди. Аммо кечга яқин негадир поданинг устида айланиб учиб ўтовга яқинлашишди. Улардаги бу журъатни кўриб Қурбон ака яна таажжубга тушди. Улар энди безовталаниб қанот қоқишмас, бир-бирини таъқиб ҳам қилмас эди. Тинч ва сокин парвоз Қурбон аканинг кўнглидаги ғашликни бироз аритса-да, неча йиллардан буён қадрдон бўлиб қолган бу қушларнинг жимгина ўтовни кузатишлари алланечук ғалати туюлаётганди.
Ўғлига разм солди. Эргашали одатдагидай сипо эди, аммо қаттиқ толиққани билиниб турарди. Қурбон ака отга нигоҳ ташлади. Жонивор яхшигина дам олган чоғи, чарчоқ аломатлари сезилмасди.
– Бургутлар бугун жуда безовта бўлишди-да, ини атрофида бегона одамга кўзинг тушмадими?
Эргашали бу саволни кутган шекилли: “Йўқ, кўрмадим”, – дея хотиржамлик билан жавоб қилди. Бироқ қўй-қўзиларни қўрага қамаркан, кўз қирини отасидан узмади.
– Қоронғи тушиб қолди, қайтишса бўларди.
– Ҳайдаб юборайми?
– Улар одамзоднинг гапига қулоқ солмайди, ўғлим.
– Милтиғингиз бор-ку.
– Нима, уларга ўқ узмоқчимисан?
– Қўрқитсак, қайтиб кетишармиди, дейман-да.
– Ана, кетишяпти.
Дарҳақиқат, бу пайтда бир жуфт бургут ўтовдан узоқлаша бошлаган эди.
* * *
– Хўп десангиз, бугун экин-тикинга қарасам, – деди Эргашали юз-қўлини шошилмасдан ювиб келгач.
– Ҳм, чарчадингми?
– Онамга ҳам қарашай-да. Тошкентга кетиб қолсам…
– Шунақами? – дея хотинининг юз-кўзида пайдо бўлаётган маъноли ифодалардан бир нималарни уққан Қурбон ака белини маҳкамроқ боғлади. – Майли, онангга қараш, экин-тикинларни эпақага келтир. Ишқилиб, бугун-эрта кетиб қолмайсанми?
– Ўтовдаги ишларни тугатай-чи.
– Бўпти, мен кетдим. Ийи, полвоним билан хайрлашмадим-ку. Бор, олиб чиқ!
Қурбон ака набирасини қўлга олиб эркалатди. Шоп мўйловини жажжи қўлларига ишқаб кулдирди. Бу орада ўғлига юзланиб, шу қувончни биздан олиб кетмоқчимисан, дегандай бошини сарак-сарак қилди. Кейин нари кетаркан, ичидагини барибир гапирди.
– Бу полвон шаҳарнинг боласи эмас. Анави эркин бургутлардек шу кенг қир-адирларнинг, осмонўпар тоғларинг шунқори бўлади. Сенинг йўлингни тўсмайману аммо бу паҳлавонни олиб кетиб қолма. Ўқишни битирсанг, у ёғи бир гап бўлар.
Эргашали
ига зимдан назар ташлаб. – Нега бунчалар ичи қизияптийкин?”
Дастурхонга дуо қилингач, Қурбон ака неварасини бағрига олди. “Данагидан мағзи ширин-да”, – деди негадир мўлтираб турган хотинига кўз қирини ташлаб. Кейин болакайни эркалай бошлади. Эргашали бу ҳолни узоқ кузатиб ўтиролмади, ниманидир баҳона қилиб ўрнидан турди. Мазали палов учун раҳмат эшитган келин аввал идиш-товоқларни, кейин дастурхонни йиғиштирди. Каттагина суяк билан сийланган Олапар қўра томон кетди.
* * *
Эргашали барвақт туриб, сурувни олдига солди. Отаси ҳамроҳ бўлай деганди, унамади.
– Чарчагансиз, дам олинг.
Бу ғамхўрликни ўзича тушунган Қурбон ака ноилож ўтовда қолди. “Мендан кейин боқаверасиз, подайизни, дегани-да бу”, – дея хаёлидан ўтказди қўлига кетмон оларкан.
Ўғли шаҳарга кетгандан буён экин-тикинга қарай олгани йўқ эди. Ишлашга фурсат топилгани учун бошқа гапларга қўл силтади. Тепадан сизиб келаётган сув йўлини тўсиб, помидор экилган эгатларга тўғрилади. Кейин сал пастроқдаги теракзор томон юрди. Анча кўзга кўриниб қолган дарахтлар унинг кўзини қувонтирди. Энди уларнинг ёнидан чиққан майда шохларни кесиб, шакл бериш кераклигини ўйлаб ўтовда анча ишлар йиғилиб қолганини пайқади. Эргашалига рухсат берганига ачинди. Шу ишларни у бажарганда яхши эди-да. Олтмишга кирганда дарахтма-дарахт чиқиб юрмайди-ку ахир. Яхшиси, эртага ўғлини ўтовда қолдиради. Ростдан ҳам кетиб қоладиган бўлса, барча қийин ишларни тугатиб кетсин. Қишдан бир амаллаб чиқиб олишса, у ёғи бир гап бўлар.
Гўдак йиғиси эшитилди. Қурбон ака невараси уйғонганини англаб, чайлага қайтди. Қуёшнинг тафти танга ёқа бошлади. Тут соясига келиб ўтиргач, келинига: “Қани, полвонни опчиқинг-чи!” – деди меҳри товланиб.
Зурриёд! Қурбон ака гўдакни қўлга олиб пешонасидан ўпганда юрагида қандайдир ўзи дарров англаб етмаган ҳислар жўш урганини сезди. Насл давомчиси туғилганида бир қувонган бўлса, ҳозир у қучоғини тўлдириб турганидан, бобосига қараб жилмайиб қўяётганидан минг қувонди. Қани эди, Йўлдошали юриб қолган бўлсаю, қадами етган бутун ерларни кўрсатиб чиқса! От миндириб, атрофдаги борлиқ жониворларни бир-бир таништирса, уларга ошно қилиб, меҳр уйғотса… балки шаҳарга кетишни истамаган бўлармиди?
Хотинининг кечаси алламаҳалда айтган гапи эсига тушиб, кўнгли ғашланди. Нима эмиш, агар ўқишга кирса, бола-чақасини олиб кетармиш. Ёпирай, бу нарса унинг хаёлига қаердан келди? Ёки келин шунақа шарт қўйдимикин? Тавба, бу бола шаҳарга ўқиш учун кетяптими ёки оиласини боқишгами?
Уйқуси қочган Қурбон ака кечки овқат устидаги гап-сўзларнинг моҳиятини эндигина англагандай бўлди. Ҳм, ўзини сал баланд тутиши бекорга эмас экан-да. Ҳали институтга кира оладими, йўқми? Яна ўтган йилга ўхшаб… лекин имтиҳонлардан ўтса-чи? Унда нима бўлади?
Қурбон ака беихтиёр қўлидаги гўдакка термилди. Яна бир неча кундан кейин невараси кетиб қоладигандай уни маҳкамроқ қучди. Дадасига йўлдош бўлсин деб, исмини Йўлдошали қўйгани-чи? Энди афсус чекишга ҳожат йўқ: чақалоққа исм қўйилган, қулоғига азон айтилган. Балки ақлини танигач, бобосининг олдига қайтар? Қариган чоғида белига қувват, кўзига нур бўлар. Яна ким билади? Ахир ўғлига ҳам не умидлар билан Эргашали деб исм қўйганди менга эргашсин, ўрнимни боссин деб. Аммо оқибати нима бўлди? Беш-олти кун шаҳарда юриб: “Бирор ҳафтада кетаман”, – деб ўтирибдию, бу гўдак у ернинг нонини еб, ҳавосидан нафас олса, қайтиб келармиди?
Қурбон ака биринчи марта ўзини ожиз сезди. Бироқ тезда фикрини жамлади: ҳозирданоқ умидсизликка тушишни эп кўрмади. Чақалоқни кўтариб ўтов атрофини айлантирди. Келинининг иссиққа олиб чиқманг, деб куйинганига эътибор қилиб ўтирмади. Тоғнинг тоза ҳавосидан тўйиб-тўйиб нафас олсин, дея соя-салқин жойларда анча юрди. Ҳатто қорни очқаб йиғига тушганда ҳам онасининг қўлига тутқазишга шошилмади.
“Даданг менданам қайсар чиқибди. Эсини таниганда “Сени ўқитаман”, деган битта гапимни маҳкам ушлаб олганини қара. Ростдан ҳам чин кўнгилдан айтганманми ёки отдан қулаб касал ётганимда жаҳл устида гапириб юборганманми, билмадиму аммо оғзимдан чиққани ҳақиқат. Шунинг учун лафзимдан қайтолмай, ўқишига қаршилик қилмадим. Негаки, киролмаслигига кўзим етади-да. Чўпоннинг ўғли инстит
КЕНЖА КЕЛИН
Бир кекса аёлнинг ҳикояси.
«Менинг уч ўғли бор. Кунларнинг бири катта ўғлимнинг уйига бордим. Эрталаб бомдод намозига таҳорат олиш учун келинимдан сув олиб келишини сўрадим. Таҳорат қилдим. Намозимни ўқидим. Қолган сувни ётган ўрнимга тўкдим. Кун ёришганда келинимни чақириб:
- Қизим, нимасини дейисиз, энди қаричилик! Ўрнимни ҳўл қилиб қўйдим, - дедим.
Унинг асаблари бузилди. Энг ёмон сўзларни тўкиб солди. Менга чойшабларни ювишни буюрди. Бошқа бу ишни қайтармаслигимни талаб қилди. Чойшабларни ювиб, қуритиб, дазмолладим.
Сўнг, ўртанча ўғлимникига бордим. Айни ишни такрорладим. Келиним ўғлимга зарда, уриш қилиб, қилган ишимни айтиб берди. Ўғлим унга бир оғиз сўз сўзламади.
Уларнинг уйидан чиқиб кенжа ўғлимнинг уйига бордим. Ўша ишни яна такрорладим. Келиним тонгда ёнимга келди. Унга ҳам ўримни ҳўл қилганимни айтдим. У:
- Ойижон, хижолатга ўрин йўқ, бу оддий ҳол. Гўдаклигимизда сиз оналаримизнинг либосларингизни ҳўл қилиб қўярдик. Сизлар малолланмасдан тозалардингиз. Ҳеч қиси йўқ, ойижон, - деди. Ва кўрпа - тўшакни олиб ювиб тозалади.
Сўнг унга:
- Қизим, бир дугонам мендан у учун узук сотиб олишимни илтимос қилди. Мен унинг бармоғининг ўлчамини билмайман. Унинг қўллари тахминан сизникичалик. Ўлчамингиз нечи? - деб сўрадим.
Ўғлимнинг уйидан чиқиб, тўғри заргарлик дўконига бордим. Бор маблағимга узуклар, тақинчоқлар олдим. Ўзимга яраша тўплаган пулим катта миқдорда эди.
Уйимга ўғилларим, келинларимни чақирдим. Тилла тақинчоқларни уларнинг олдига қўйдим. Бўлган воқеани баён қилдим. Мен кўрпа - тўшакка бавл қилиб қўймаганим, синов учун сув тўкканимни айтдим. Тиллаларни кичик келинимнинг қўлларига тутқазиб:
- Қарилик пайтимда хотиржам суянишим, бирга яшашим мумкин бўлган қизим - бу. Қолган умримни у билан кечираман, - дедим - у, икки катта ўғлимга қараб, - худди шу кундагидек надоматга тайёр туринг! Чунки, сизнинг менга муносабатингиз албатта фарзандларингиздан қайтади. Мен сиз иккигизга чиройли тарбия бераман деб ҳаракат қилганим, заҳмат чекканларим бесамар кетганидан афсусдаман. ИншаАллоҳ сизларнинг укангиз ўз аҳли ила бу дунёда масрур яшаб, Роббисига ёруғ юз билан йўлиқади. Афсуслар бўлсинки, сизлар онангиз қадр - қийматини аёлингизга билдира олмагинингиз учун бундан маҳрумсизлар! - дедим».
@ibratli_sozlar
•┈┈┈┈•❈••✾••❈•┈┈┈┈
Мусаввир ҳам ўқимаган қизнинг ўзи. Муқовада — сизнинг суратингиз. Бу Мақсуд муаллимми, десам, «Йўқ, дадам» деб турибди бу ўқимаган. Нимаям дердим. Ҳа, айтганча, китобнинг номи «Отажоним». Олиб борармиз бир нусха».
Ўтирибман, вужудим ҳис-ҳаяжонга тўла. Орзулари ушалган истеъдодли шогирдимнинг биринчи китобини ўзимча тасаввур қиляпман. Муқовада — менинг суратим.
Муҳаммад ШОДИЙ
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
Ҳаёлларидан уялиб қолган устоз
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар 🔥
Сайёра Шаҳризодага мактуб ёзаяпти. Ёнида хаёлотга берилиб ўтирибман. Шу қизни эсласам, вужудимни аллақандай ғалати ҳислар қамраб олади. У билан боғлиқ айрим хотиралардан ҳаяжонланиб, ўзимни ноқулай сезаман…
* * *
Ёмғирли кун эди ўшанда. Мен навбатчиман. Бундай ҳолатларда мактаб навбатчисининг иши мушкулроқ — танаффус пайти болаларни ташқарига чиқариб бўлмайди. Йўлакларда ҳам тинчликни сақлаш керак.
Катта танаффус. Шаҳризода бир дугонаси билан иккинчи қаватда, дераза ёнида суҳбатлашар, лекин кўзлари, қарамасам ҳам ҳис этяпман — мен томонда.
— Синфга кирсаларинг бўлармиди…
Улар олдинма-кетин синфга кирди, мен хаёлга толдим. Кўз олдимда Шаҳризода.
Бу гўзал қизнинг сирли нигоҳидан, тўғриси, ғалати ҳолатдаман. Қарашлари қалбимда ташвишлар туғдиряпти. Наҳот…
«Йўқ, йўқ, бўлиши мумкинмас. Оқила, фаросатли қизлигидан унга ҳамма ҳавасда. Иболи. Ўқишлари ҳам аъло. Лекин…»
Кунлар ўтар, Шаҳризода ўша қизиқ одат — яширинча мен томон сирли боқишларини ҳамон ташламасди.
Кейинроқ Шаҳризода хусусида ҳаддан зиёд ўйлаётганимни пайқадим. Ҳа, ҳаддан ташқари. Қаерда бўлмай, хаёл мени беихтиёр Шаҳризода томон элтар, қаерга қарамай, гўзал сурати кўз ўнгимда. Ўзимда қандайдир ўзгариш, бошқача ҳолатни сезиб, ростдан хавотирга туша бошладим: «Худойим, бу нима аҳвол? Наҳотки… ошиқ бўлдим? Ўқувчимга? Оилали, бола-чақали ўқитувчи ўз шогирдига? Э, йўқ, нималар деяпман… А, унда уни кўриш истаги намунча кўнглингда жўш уради? Ҳамиша учрашгинг келади ўша қиз билан? Мактабга келдингми, дақиқа санаб, 11-синфга дарсинг яқинлашишини сабрсизлик билан кутасан? Синфга кирдингми, Шаҳризоданинг тароватли чеҳрасидан кўз олгинг йўқ? Нега бундай? Нима учун?»
Ўзимни маломат қиламан: «Сенга нима бўлди, Мақсуд? Ақлинг жойидами? Аҳмоқона хаёлларни йиғиштириб, ўзингни қўлга ол, у ўқувчинг!»
Бахтим экан, бир воқеа сабаб тезда ўзимни қўлга олишга эришдим. Кутилмаганда мактабда Сайёра оғриб қолди. Дўхтир чақирдик.
— Касалхонага олиб бориш керак, — деди «Тез ёрдам»да келган шифокор. — Буйраги шамоллаган, шифохонага ётқизмасак бўлмайди.
Гангиб қолдик. Ўғилчамиз Давронни нима қиламиз? Онасиз гўдакнинг ҳоли не кечади?
Мактаб фарроши Жамила опа:
— Давронжонни ўйламанг, — дея Сайёранинг хаста ва паришон нигоҳига қаради. — Хотиржам бораверинг, синглим. Соғайиб келганигизга қадар болага биз қараймиз.
— Сиз?!
— Мен ва мана — Шаҳризода!..
Сайёрани шаҳар касалхонасига олиб бордик. Давронга қараш Шаҳризода ва унинг онаси зиммасида. Аввалига анча қийналишди. Онасиз қолган гўдак кўп йиғлар, инжиқлик қиларди. Лекин Шаҳризоданинг, ҳа, айниқса, Шаҳризоданинг меҳрибонлиги кор қилгандек, кўп ўтмай улар «она-бола» бўлиб кетишди.
Соғлиғидан кўра болани ўйлаётган турмуш ўртоғим фарзандимизнинг ишончли қўлларда беозор катта бўлаётганидан беҳад мамнун. Шаҳризода ва унинг онасидан ғоят миннатдор.
* * *
Жамила опанинг уйида ўтирибмиз. Шу вақт Шаҳризода уялинқираб:
— Отам тўғрисида бир нарса ёзяпман, устоз, — деди.
«Ялт» этиб унга қарадим.
— Яхши қиласан, сингилжоним. Газетада эълон қилинган мақоланг таъсирчан чиққанди. Ҳаракат қилсанг, янада яхшироқ нарсалар ижод қилишинг мумкин. Истеъдод бор сенда. Лекин истеъдодниям тарбиялаш керак. Айтмоқчи, нима ёзяпсан отанг ҳақида?
Қизнинг отаси аскарликда вафот этган экан. Ичи тўла андуҳ, кўзлари ғамгин. Маҳзун жилмайиб:
— Билмадим, ҳикоя бўладими ёки қиссами… — деган эди, турмуш ўртоғи: «Мен биламан-да, — дея суҳбатга аралашди юзида табассум билан, — роман бўлади ёзганларинг. Ўқимаган қизнинг биринчи романи. Ўқимаган қиз — романнавис!»
Илҳом хохолади. Жамила опа қошларини чимириб, куёвига юзланди:
— Нега ўқимаган экан? Болам мактабни беш баҳолар билан тамомлади. Институтда эса… сиз ўқитасиз-да энди, ваъдага вафо қилиб.
— Албатта, онажон. Институтга обораман бу ўқимаганни, бойиб кетганим заҳоти! — шундай деб Илҳом хотинига кўз қисиб қўйди: — Бойиб кетамиз-а, Шаҳри?..
— Худо хоҳласа, — деди Шаҳризода жилмайган кўйи, — китобим чиқса-ю, бир жомадон қалам ҳақи олсам… Лекин китобнинг номини анчадан бери ўйлаб юрибман: «Гирмон урушининг сўнгги қурбони». — Маъқулми?
Ҳайрон бўлдим
ДИККАТ ДИККАТ ФАСОН КИДИРИБ У КАНАЛДАН БУ КАНАЛГА УТИШНИ БАС КИЛИБ
👗Окшом либослари
👗Уйга кийишга
👗Кучага кийишга
👗Офисга кийишга
👗Келинчакларимиз учун
👗Муслималаримиз учун
👗Кизалокларимиз учун
👗Барча ёшга мос либослар жамланган
КАНАЛГА ТЕЗДА КИРИНГ👇👇
/channel/+WrpOpK6dvH45Nzg6
/channel/+WrpOpK6dvH45Nzg6
/channel/+WrpOpK6dvH45Nzg6
УЗАТИЛГАН ҚИЗ
Назира тез-тез соатига қараб қўяр, юраги ховлиқарди. Кичкинтойлар эса боғча опасининг юз-кўзларидаги шошқинликни тушунмас, маза қилиб ўйнашар эди. Ота-оналар ҳам болаларининг кўнглига қараб:
– Бўлди, энди чарчадиларинг, байрам тугади, уйга кета қолайлик, – демасди.
Боғча ҳовлисида шарлар учади, мусиқа жаранглайди, болакайлар қийқиришади…
"Ҳозир диплом ёқлаб чиқса… ҳамма дугоналарининг ота-оналари гулдасталар кўтариб кутиб туришган бўлса… Мадинам ўксиб қолармикан? Ахир, авваллари оддий имтиҳонларда ҳам гул кўтариб борардим… "Турмушга берди-ю, онам шундай шодиёна куним – диплом ёқлаганимда ҳам келмади”, деб кўнгли қабаради-да энди”…
Бу хаёл Назирага тинчлик бермаётган бўлса-да, ишини ташлаб кета олмасди. Эрталаб эри:
– Мадинага бора олармикансан? – деб сўраганида:
– Албатта, болалар билан бирпас даранг-дурунг қилсак бас-да, кейин бўшман, – деганди.
Бу гапидан сўнг эри ҳам бир дунё ишни режалаштиргандир.
…Хуллас, болаларни тарқатгунча Назиранинг бир хаёли қизида бўлди. Ишини якунлагач, минг истиҳола билан қизига қўнғироқ қилди. Назарида, Мадина университет хиёбонининг бир бурчагида йиғлаб ўтиргандек эди.
– Қизим…
– Ойижон… – Мадинанинг овозидаги жаранг Назиранинг гурсиллаб ураётган юрагига сал таскин берди. – Мени табрикланг, дипломимни "аъло”га ҳимоя қилдим. Устозимиз:
– Ота-онангга раҳмат, қизим, – деди. Адажонимга етказиб қўйинг.
– Ҳозир қаердасан? Бормоқчи эдим..
– Йўқ, йўқ, овора бўлманг, ойижон. Ойижоним, дадажоним, куёвингиз ҳаммаси шу ерда… Сиз чарчагансиз… Ўзингизга қаранг.
– Ҳа, шунақами? Қудаларимга салом де! Раҳмат айт уларга… Назира телефон тугмасини босди. "Улар боришибди…”, дея шивирлади, лекин кўзига "дув-дув” ёш келди.
Ишдан қайтар экан, ичидаги ҳиссиётларни ўзи тушунмасди. "Хурсанд бўлишим керак, ёлғиз қолмабди. Тўйдан атиги бир ой ўтди. Бир ойда қадр топибди”, дерди-ю, ичида бир ўксиниш кезинар, азиз бир нарсасидан айрилгандек бўшашиб, дармонсизланар эди. Уйига келиб, Мадинанинг хонасига кирди. Диванига ўтириб, суянчиқларини силади. Яқиндагина қизини эрталаб уйғотгани кирарди:
– Тур, қизим, ўқишга кеч қоласан, – дерди. Мадина юзига китобни ёпиб, сочлари тўзғиб ухлаб ётарди.
– Яна… беш дақиқа, ойи, атиги беш дақиқа, – деб кўзини очолмасди.
– Э, худойим, эрта-индин бировнинг эшигига борасан. Саҳар туриб, ҳовли супуришнинг, нонушта таёрлашинг керак. Бу ётишинг бўлса, икки ҳафтада олиб келиб ташлашади, – дея жиғибийрон бўлар, Мадина:
– Ҳозир ухлаб олаверай-чи, ўшанда бир гап бўлар, – дея эркаланарди. Энди шу эркатой қизи.. бегоналарга қиз бўлдими?
– Ҳа, ойи, бунча бўшашиб ўтирибсиз?
Қанча йиғлади, овунди, ўғли Умиджон ўқишдан қайтгач, унинг овозидан хаёл тўрлари узилди.
– Опанг…
– Ҳа, "аъло”га ёқлабди, табрикладим.
– Бирров бориб келсакмикин, ҳар ҳолда, ҳаётида катта воқеа рўй берди. Атаганимиз бор эди, – деди Назира.
– Э, нима қиласиз, ўз ҳолига қўйинг! Яқинда поччамнинг туғилган куни экан, борармиз, – деди Умиджон.
"Йўқ, Мадина кутади. Шундай кунида онасини кутмаслиги мумкинми?” Назира ўғлининг "ҳай-ҳай”лашига қарамай, ошхонага кириб пишир-куйдирни бошлаб юборди. Ҳафсала билан қилинаётган тайёргарлик ниҳоясига етгач:
– Умиджон, мени таксига кузатиб қўй! – деди.
– Ойи , аввал қўнғироқ қилинг!
– Нима, ўз қизимни йўқлашга ҳам рухсат сўрайманми? Сен бола роса дангаса бўлибсан, ўзим кетавераман бўлмаса!
Назира шундай деди-ю, яна… қўнғироқ қилди. Мусиқа, шовқин…
– Мадина, уйдамисизлар?
– Йўқ, ойи, куёвингиз билан ҳимоямни ювяпмиз. Ойижон, дадажонларим "Роса чарчадингиз, болам, аввал тўй, сўнг имтиҳонлар, ҳимоя, бир яйраб ўтиринглар”, дейишди… Мадина бақириб гапирар эди.
– Майли, болам… яхши ўтиринглар!
Назиранинг томоғига нимадир тиқилгандек бўлди. Ошхонанинг иссиғини энди сезгандек эди. Деразаларни очиб ташлади.
– Ҳа, ойи , юринг, кийиниб чиқдим, – деди Умиджон.
– Бормас эканмиз… – Зўрға ўзини босиб гапирди Назира. – Кафеда экан поччанг билан…..
Дақиқа қадри
Ҳаво анча исиб кетди. Мўмина эрталаб ҳаво булутлигини кўриб сал қалинроқ кийинган экан, энди шу кийимини кўтариш ҳам оғирлик қилаётганди. Ҳафтанинг охири бўлгани учунми, дарс ўтаётганида руҳиятида ҳам, жисмонан ҳам қаттиқ чарчоқни ҳис қилди, ёки баҳор ҳавосининг таъсиримикан, ўз-ўзидан ҳаво етишмай юраги яна пала -партиш ура бошлади. Анча бўлганди эски дарди -юрак аритмияси қўзғамай қўйганди. У уйига етиб келгунча қора терга тушди.Болаларининг саломига ҳам бош ирғаб алик олди-ю, юзини муздек сувда ювиб, меҳмонхонадаги диванга ястаниб, сал тин олмоқчи бўлди. Бироз ётсам ўтиб кетар, деб ўйлаганди, лекин юраги худди сувда сузиб юргандек нотекис ва оғир урарди, бирдан ваҳима босиб ҳовлига чиқди. Шу пайт бахтига катта ўғли ўқишдан келиб қолди. Гап нимадалигини тушунди-ю, дарҳол отасига қўнғироқ қилди. Унга боласининг овози ҳам олисдан эшитилаётгандек туюлди. Ўғли шошилиб Яндекс иловасидан такси чақирди. Ишдан келиб ҳали кийимларини алмаштирмаган Мўмина ўғлининг етовида машинага ўтирди. Кордиология бўлимига кириб борганларида ишдан рухсат теккан чоғи, таниш йўлакда турмуш ўртоғи уларни кутиб олди ва ховлиқиб:
--Хайрият, докторинг кетиб қолмапти, бироз кутиб туринг дегандим, бирйўла ЭКГ қилдириб киринглар деди, қани қўлингни бер, юрақол, ҳозир ўтиб кетади, -деб, бир оғиз ҳам гапирмаётган аёлига қараб--сув ичасанми бор ўғлим, сув олиб кел, -дея чўнтак кавлаётганди, ўғли пулга қарамай югуриб кетди.
ЭКГ хонасининг ёнида доим навбат кутувчилар бўлар эди, негадир ҳеч ким йўқ. Ичкарида оқ халат кийган аёллар қизғин суҳбатга берилган. Бирдан кўтарилган гуррос кулгу анча давомли бўлди. Ҳаво етишмаётганидан Мўминага уларнинг овози момоқалдироқдай таъсир қилди. Чуқур -чуқур нафас олиб кўзларини юмди. Юраги нотекис ураётган шу паллада хаёлидан нималар кечгани ўзига аён...
Турмуш ўртоғи эшикни тақиллатиши билан кула -кула сумкаларига нималардир жойлаб, шиппакларини алмаштираётган аёллардан бири :
--Иш вақти тугади, соат иккидан ошди, -деди.
--Биламан, аммо аёлимнинг юрагини мазаси йўқ, илтимос, ёрдам қилинг... --дея гапини тугатмаган ҳам эди, афтидан, каттаси шекилли, қора қош аёл жеркиб:
--Бу ерда ҳамманинг юраги касал, бўлди вақтимизни олманг, шундоқ ҳам шанба куни бўлсаям соат 3 гача қолиб кетамиз, бизда ҳам тирикчилик бор, --деб хонани шарақ -шуруқ қулфлаб, йўл- йўлакай шеригига қараб жавраб кетарди --тавба, одамларгаям ҳайронсан, сал воҳлироқ келсин эди.
Хўжайини табиатан оғир -босиқ инсон, аммо бугунги вазиятда қони қайнаб кетди, шунда ҳам ўзини тезгина қўлга олиб, доктордан шу яқин атрофда хусусий шифохона бор йўқлигини сўради ва бор кучини тўплаб нафас олаётган аёлига яна битта волидол таблеткасини очиб бериб, ўғлига қараб:
--Машинани шу ерга олиб келаман, сен онангга ёрдамлаш, -деди-ю, отилиб чиқиб кетди.
Доктор берган манзил йўлнинг шундоқ нариги бетида экан. Клиника эшигининг тагигача машинада кириш мумкин, зиналари ҳам юраги хаста одам учун мўлжаллангандек қулай экан.
Ичкарида ҳар қадамда куллерда сув, Мўминани аҳволини пайқаб, иккита ҳамшира югуриб ёрдамга ошиқди. Рўйхатга олиб тўлов қилишга ҳам бир неча дақиқагина кетди. Бу ердаги муҳитми, ёки ёруғлик ва шинамликми, балки эътибор сабабми Мўмина ҳам сал ўзига келгандек бўлди.
Ҳаворанг ихчам халат кийган очиқчеҳра қиз Мўминани етаклаб, ЭКГ хонасига бошлади ва кушеткага ётишига ёрдамлаша туриб, орқа ўгириб халат ёқаларини тўғирлаётган шифокорга қараб :
--Дилором опа, чарчамай етиб келдингизми, деб, сўрашган бўлди.
--Раҳмат, келдик. Қани, опажон, аҳволингиз яхшими, нима бўлди сизга, ҳозир бир зумда кўриб қўяман--деб, аппаратларни улаётган хушмуомала шифокорга қараб, Мўмина анграйиб қолди.
Унинг қаршисида салгина олдин важоҳатидан чўчигани, ўша қора қош аёл киприкларини пирпиратиб жилмайиб турарди.
Маҳбуба Баҳодир қизи
🌱🌺 🌹АССАЛОМУ АЛАЙКУМ ЖУМА МУБОРАК БЎЛСИН! ЖИГАРЛАРИМ🕋 🌙 🤲
✨ Яхши амал жаннатга йўлак,
✨ Савобларнинг совғаси бўлак.
✨ Чин юракдан билдирай тилак,
✨ ЖУМА АЙЁМИНГИЗ БЎЛСИН МУБОРАК!
🤲 Бу кунда Аллоҳ дуоларимизни ижобат, фарзандларимизга салоҳият, ибодатларимизга гўзаллик, ризқимизга барака берсин! Аллоҳнинг паноҳида бўлинг!
@ibratli_sozlar
Уммон мамлакатида бир аёл ўғил ва қиз эгзакларга ҳомиладорлиги аниқланибди. Аммо, шифокорлар эгизаклардан бири баъзибир муаммолар сабаб, туғулишдан аввал ёки туғулибоқ нобуд бўлиши эҳтимолини хабар беришибди. Аммо она ўз фарзандларини дунёга келтиришга қатъий қарор қилиб, туғруқ вақтини кута бошлабди.
Анча вақт ўтса-ҳамки, эгизаклар туғулавермабди. Шифокорлар жамоаси тезда эгизакларни туғдириб олинмаса иккиси ҳам нобуд бўлиш мумкин дея кесарча кесиш йўли билан, эгизакларни дунёга келтиришга келишибдилар.
Жарроҳлик узоқ вақт талаб қилади, шифокорлар анчагина мушкулотга йўлиққанини тан оладилар. Улар она қорнидаги эгиз ўғил ва қизни қўлларига олар эканлар кўзларига ишонмасдилар, метин иродали Жарроҳларнинг кўзларидан беиҳтиёр ёшлар думалар эди.Чунки...👇
#Уйқу_тести 💤
Сиз қай тарзда ухлайсиз танланг ва ўзингизни яширин ҳислатларингиз ҳақида тўлиқроқ билиб олинг 🤔🔍
Сиз ҳам албатта билиб олишингиз керак тезроқ кириб билиб олинг👇👇
оздан сўнг. – Лекин яна келаман.
– Қачон?
– Балки дарров, балки…
– Мен ҳам кетаман, – деди у араз ва эркалик аралаш. – Сиз унутиб юборасиз мени.
– Жинни бўлма. Сен менинг бахтимсан. Ишдан бир кунга рухсат беришганди. Шунча қолиб кетдим қишлоқда.
– Мени эслаб юришингиз учун эсдалик қолдираман, – деди ўнг қўлимни ушлаб.
Кейин кутилмаганда билагимни шундай тишладики, додлаб юборишимга бир баҳя қолди.
– Эсинг жойидами? – дедим бир унга, бир қизариб тиш изи қолган билагимга қараб. – Нима қилганинг бу?
– Энди фақат меники бўласиз! – деди тиш изи қолган билагимни силаб қўяркан. – Бутунлай!
…Тушдан сўнг ёлғиз қолдим уйда. Чўпоннинг аёли ҳам қаергадир кетганди. Бир маҳал «Бакир ака!» деган овозни эшитиб, ҳовлига чиқдим. Бир ўспирин бола чўпонни чақириб келган экан. Йўқлигини билиб, кўча томон бурилганида, зерикканимдан мен ҳам дарвозадан чиқдим. Шунда бирдан нигоҳим қотиб қолди. Кимсасиз уйдан таниш ит чиққанди. «Демак, бу бола ҳам Садоқатнинг синфдоши», деган фикрга келдим тўсатдан. Қутурган ит эса мени кўриб чекинди. Каллам сира ишлашни истамай, бор кучим ила ортидан югурдим. Эгасиз ҳовлига ҳатлашим билан унинг суяк сочилиб ётган хонага кирганини кўриб қолдим. Аммо бу ёғига юрак дов бермади. Йўлда давом этиш учун журъат топмадим ўзимда. Тиззаларимга қалтироқ югуриб, бир жойда қотиб турарканман, шу маҳал кўзим тушган манзара таъсирида вужудимдаги қон совиб қолгандай бўлди. Худди ўша вайрона хонадан Садоқат чиқиб келди!
– Сен?! – товушим ҳам қалтираб, тилим сўзга айланмай қолди.
– Сиз бу ерда нима қиляпсиз? – деди одатий оҳангда.
– Ўзинг… нима қиляпсан?
Уялинқираб жилмайди ўзича.
– Тўхта! Яқинлашма менга! – дедим бир қадам орқага тисарилиб.
– Нима бўлди сизга? – у тўхтаб, таажжуб тўла кўзларини менга тикди.
Менинг кўзимда эса даҳшат қотиб қолган эди. Бу галги вазият шу қадар ғайритабиий эдики, хулоса тугул бирор тахмин яратишга ҳам ожизлик қиларди ақлим.
– Сен чиққан жойга ҳозиргина қутурган ит кирганди, – дедим кўзларига тикилиб.
– Ит? Ҳазиллашяпсизми? Чумоли ҳам йўқ у ерда.
Яна бир муддат кўзларига қараб турдим-у, кейин секин хароба хона томон одимладим. Юрак ҳовучлаб ичкарига нигоҳ ташлаганимда, чиндан ҳам бирор тирик жон йўқлигига амин бўлдим ва бўйнимдан совуқ тер оқаётганини ҳис қилдим. Мени кузатиб турган қиз томон буриларканман, нигоҳи саволга тўла туюлди. Ўзим эса эсдан оғаётганга ўхшардим. Бошимни эгган кўйи индамай яқинлашдим ёнига.
– Асабингиз чарчаган кўринади, – деди ҳамдардона оҳангда. – Кўнгилсиз воқеалар таъсири.
Ҳануз жим эдим мен. Миямга урилган фикрдан бутун вужудим титрар, томоғимга бир нима тиқилиб қолгандек эди.
– Биласанми, – дедим кейин унга қаролмай, –мен бир қора махлуқни эмас, гўзал ва меҳрибон қизни севишни хоҳлайман.
– Тушунмадим?
– Нимасини тушунмайсан? – бақириб юбордим. – Нега қутурган ит сен билан бир синфда ўқиган болаларга ҳужум қилади? Уларнинг ҳаммаси сен билан жанжаллашгани учунми? Нега биз кўрган итни сен кўрмайсан? Нима учун у кирган хонадан чиқасан-у, ҳеч нима билмайсан?
– Бас қилинг! – деди у баланд овозда.
Сўнг юзини четга бурди-да… ғириллаб қўйди. Ана шунда юрагим уришдан тўхтагандек туюлди ўзимга. Нафасим қисилаётганини сездим. Жон ҳолатда югуриб, кўчага чиқдим. Бўм-бўш эди кўча. Чўпоннинг уйига кирдим-да, ўзимни ерга отиб, қоронғу ўрмонда ёлғиз қолган бўри боласидек увиллаб йиғлай бошладим. Бу кўргулик нима учун айнан менга аталиши керак?..
Чўпон қош қорайганда қайтди. Тунд қиёфамни кўриб, ҳеч нарса сўрашга ботинмади. Жим овқатландик. Бир соатча кейин эса ўқ овозидан бирдан сергакланиб, кўча томон отилдик.
– Мен уни ўлдирдим! – деди бизга кўзи тушган мўйловли одам қўшоғиз милтиғини баланд кўтариб. – Аниқ кўрдим йиқилганини.
Юрагим даҳшатдан така-пука бўлиб кетди. Қаршимдаги одам эса балодай кўринди кўзимга. Кейин учовлашиб кимсасиз ҳовлини кўздан кечирдик. Ҳеч қаерда йўқ эди итнинг жасади. Ҳанг-манг бўлганича асабийлашаётган эркак эса ер тепиб бақирарди:
– Падарига лаънат! Худди мана шу ерда йиқилган эди. Лекин қани?
Биздан жавоб йўқ эди, албатта. Чўпон иккимиз жим, шеригимиз эса сўкинганча қайтарканмиз тўсатдан қўшни уйда дод фарёд кўтарилди. Учаламиз бир-биримизга тартибсиз қарадик
шлоқда айланиб туринг.
Хуллас, яна уйда қолдим. Туш маҳали чўпоннинг хотини дастурхон ёзиши билан ташқаридан таниш садо чалинди қулоғимга. Сакраб ўрниимдан тургим, ҳайқириб эшикка отилгим келди. Жимгина ҳаяжонимни ичимга ютарканман, оқсоқланиб Садоқат кириб келди.
– Энди қутулдик, келмайди деб ўйлаганмидиларинг? – деди салом-аликдан сўнг.
– Эмаклаб келишдан ҳам тоймайсан-ку, – ҳазил қилган бўлди жувон.
– Сизга нима, акамни кўргани келдим.
Бу гапдан сўнг у шундай қарадики… мана шу нигоҳда дунёнинг бор гўзалликлари, Тангри инсонга ато этиши мумкин бўлган жами нафосат мужассам эди гўё. Аслида унинг чўпонними, меними назарда тутганини аниқ билмасдим, бироқ иккинчи тўхтамимга кўпроқ ишонар эдим.
– Лайлакка ўхшаб қолибсиз-ку, – дедим мен ҳам ўз навбатида ҳазил билан.
Унинг ўнг оёғи тўпиғигача чандиб боғлаб ташланган, оқ латтанинг айрим жойларида қон юқи қотиб қолганди. Шу пайт бирдан зеҳним ўз-ўзидан ишлаб кетди.
– Кечаги гапингиз эсимда, – дедим қизга қараб. – Синфдошингиз оёғингизга тепганида ёлғондан йиқилдим дегансиз. Лекин бу сафар дурустроқ баҳона изласангиз бўларди.
– Бу билан томдан йиқилганинг ҳам ёлғон демоқчимисиз?
Шунда қўшни хонадан бола овози эшитилди-ю, чўпоннинг хотини шошиб чиқиб кетди.
– Биласизми, Садоқат, – давом этдим мен, – томдан йиқилганда оёқ синиши, бўғимидан чиқиши ёки лат ейиши мумкин. Сиз ё оёғингиз билан бирон ўткир нарсага келиб тушдингизми?
У жим қолди. Бир муддат сукунат чўкди ўртамизга. Кейин чала табассум билан мен томон боқиб, гап бошлади:
– Ёмонсиз. Алдар Кўса ҳам алдолмаса керак сизни. Ростини гапирай сизга, лекин ҳеч кимга айтманг, хўпми? Кеча оқшом ҳовлимизда ўз-ўзидан оёғимда оғриқ сездим. Ёруққа ўтиб қарасам, бир томони кесилиб, қон оқаяпти, суяги эса зирқираб оғрийди…
– Тўхтанг, тўхтанг! – дедим шошиб. – Бундан кўра биринчи баҳонангизга ишонсам яхши эмасми?
– Ихтиёрингиз. Сиз ёлғон билан ҳақиқатни ажратолмас экансиз.
– Мен теорема билан яшайман, – дедим кулиб, – аксиома билан эмас.
– Математикани ёмон кўраман. Умуман, биронта фан ёқмасди менга. Лекин китоб ўқиб турардим.
Нимагадир бу галги суҳбатимиз унчалик қовушмаётганди. Дарҳол мавзуни ўзгартириш мақсадида гап излай бошладим. Бироқ бунга улгурмасимдан Садоқатнинг ўзи сўраб қолди:
– Қачон қайтасиз?
– Билмасам, – дедим елка қисиб. – Сизнингча, мен учун ҳам қишлоқ хавфлими?
– Нимага энди? Менга деса, бутунлай шу ерда қолсангиз қани эди! Ишонсангиз, бу қишлоқда бирон киши тушунмайди мени.
Шу гапни айтаркан, ярадор оёғи толиб қолди шекилли, олдинга қараб чўзди-ю, мен томон уялинқираб қаради:
– Кечирасиз.
– Йўқ, йўқ, хижолат бўлманг, – дедим ўнғайсизланиб.
Хонага жувон кирди-да, эмизикли боласини Садоқатнинг ёнига ётқизиб, чиқиб кетди.
– Фақат оёғимга эҳтиёт бўласан, кичкинтой, – деди у болани қўйнига олиб. Кейин менга юзланди. – Муродни ҳам қутурган ит ғажибди-я?
– Ҳа, кечаги болами?
– У ҳам синфдошим.
– Қаранг-а! – дедим ясама ҳайрат билан. – Қишлоқнинг ҳамма одами билан бир синфда ўқиганмисиз дейман.
Садоқат илк бор яйраб кулди. Ва бу кулгуга берилиб кетиб, «вой» деганча оёғини ушлаб қўйди. Мен эса унга кечаги фожиани миридан сиригача айтиб бердим. Албатта, қон изларининг ғойиб бўлиши ҳақида нима фикр билдироларди у. Аммо диққатимни тортган жавоби шу бўлди:
– Менимча, қутурган ит деб атаётганларинг ё сирли, ё онгли нарса.
…Бакир чўпон пешиндан ўтиб келди. Топган гапига қараганда, кечаги иккинчи болани ҳам эшон бува қайтарган, ноилож шаҳар шифохонасига олиб кетибдилар. Биз эса бундай кўнгилсизлик навбатдаги ойдин оқшомда ҳам юз беришини ҳали билмасдик.
Бу сафар эс йўқотар даражада чўпондан олдин ўзимни кўчага урдим. Чиқдим-у… кўзлари ёниб турган қора махлуқ билан юзма-юз келдим. Ўшанда ўлим ҳисси кечгани йўқ танамда. Аксинча, ўзи баҳайбат итнинг сарғиш кўзлари алланечук мунгли туюлди менга. Ана шу маъюс кўзларини узмай тикиларкан, ортимдан таёқ кўтариб чиққан чўпонни кўриб, шаҳдам бурилди. Шунда мен ерда қонга ботиб ётган болага ҳам, ҳуркиганча анча узоққа кетиб қолган эшакка ҳам эътибор қилмадим. Ҳаётим хавф остида қолиши мумкинлигини ўйлаб ўтирмай, бира-тўла ҳамма жумбоққа нуқта қўйиш ниятида итнинг ортидан югурдим. У оқсоқланиб чопа
– Қояга чиқиб…
– Бургутларнинг учта ини бор, қайси бирига чиқасан?
– Ҳозир қорни очиб йиғлай бошлайди. Шунга қараб, қаердалигини билиб оламан.
– Шу ердан қимир этма. Кут! Мен сурувнинг олдига кетдим. Онанг таъзирини егандир.
– Нимани кутаман? Қачонгача кутаман? – сўради Эргашали отга минаётган дадасидан жаҳли чиқиб.
– Бургутлар болангни олиб тушгунгача.
– Олиб тушмаса-чи?
– Улар сенчалик бағритош эмас.
– Дада!
– Нима, дада? Шаҳарга кетганидан кўра… қояда униб-ўсганиям маъқул менга.
– Йўқ, уни олиб тушмасам бўлмайди. Мана кўрасиз, ҳали замон келинингиз ҳам етиб келади. Мен чиқмасам… у ўзини қояга отади. Бу ерда қўл қовуштириб ўтираверсам, икковидан ҳам айрилиб қоламан.
Эргашали шундай деб йиғлаб юборди.
– Майли, йиғла-сиқта. Аммо ярим соат жойингдан қимирлама. Мен тезда қайтиб келаман.
Қурбон ака сурув томон от чоптириб кетди. Ўғлининг ўкириб йиғлашига юраги эзилса-да, ортига қарамади.
°°°°
Анчадан кейин осмонда таниш бургут кўринди. Бироқ унинг чангалида йўргакланган бола кўринмади. Эргашалининг кўзлари тиниб, боши гир айлана бошлади. Томоғи қуриб, оғир-оғир ютинди. Тиззалаб олганича қояга тикилди, тикилаверди. Энди унда биргина илинж қолганди: ҳадемай инида қолган урғочи бургут парвоз қилади ва унинг ўткир панжаларида йўргак бўлади…
хикоя тугади.
Акбар Мирзо
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
гап орасида бургутлар деган сўздан кейин хаёли чалғиб, паҳлавонни полапон деб эшитгандай бўлди, тезда бошини эгаркан, ер остидан тоққа қараб қўйди. Дадаси сал узоқлашгандан кейингина енгил нафас олди.
Тушга яқин Сарвихон ая: “Дадангга овқат ташлаб келай”, – деган баҳонада ёшларни холи қолдирди. Она фарзандининг дилини сезади, келиннинг ҳаракатларидан ниятини билади. Ахир у она-да.
Эмин-эркин қолган ёшлар бир-бирининг дийдорига тўйишди. Кейин озроқ тамадди қилган бўлишди-да, яна ўтовга ошиқишди. Ичкари иссиқ ва дим бўлгани боис, чақалоқ инжиқлик қила бошлади. Райҳон болани тутнинг соясидаги беланчакка солиш учун ташқарига олиб чиқди. Нимадир ёдига тушиб, ўғилчасини супачага ётқизди-да, яна ичкарига ошиқди. Гўдагининг оёқ-қўлларини яхшилаб йўргаклаб қўймаса, қимирлаб уйғониб кетиши мумкин. Маҳкам йўргакда бола тинч ва узоқ ухлайди.
Эргашали дарров қайтган хотинини бағрига тортди.
– Болани ҳали ётқизмадим.
– Бўлақол, жоним.
Райҳон кўзлари юмилиб кетаётган чақалоғини юзларидан ўпиб-ўпиб йўргаклади, энди беланчакка ётқизмоқчийди, белидан боғлайдиган боғични олмагани ёдига тушди. Беланчакни ўртасидан боғламаса бўладими?
– Келдингми, асалим.
– Бирпас сабр қилсайиз-чи. Хаёлимни ўғирлайсиз-а.
– Ҳм, яна нима?
– Боғични олмабман-ку. Беланчакни боғлашим керак.
– Бўпти, бўпти. Борақол. Ҳа, тўхта, биласан-а, яқин кунларда сени шаҳарга олиб кетишимни. Яхши бир жойни ижарага олиб маза қилиб яшаймиз, – деди Эргашали хотинининг елкасидан қучиб. – Бу тоғу тошларда тентираб юрмаймиз. Биз бошқача яшаймиз!
– Аввал ўқишга кириб олинг-чи.
– Мана кўрасан, бу йил албатта, кираман.
– Бўпти, ҳозир келаман.
– Шошма, бир ўпиб олай.
– Бола ташқарида қолди.
– Ке, келсанг-чи!
Эргашалининг бақувват қўлларидан чиқиб кетиш осон бўлмади. Эрининг иссиқ бағрида Райҳоннинг кўз ўнгидан ҳамма шароитлари бор шинам хонадон ўтди. Қандай яхши! Кирни машина ювса, гиламни чанг ютгич тозаласа, сув иситмаса, ёзилгани ташқарига чиқмаса. Биргина юмуш – овқат тайёрлашгина қоларкан-да унга. Эриб кетди. Эргашалининг оташ бўсалари унга порлоқ келажак ҳадя қиларди…
Бир пайт Райҳоннинг чинқириғи бутун борлиқни тутди. Тоғнинг баланд қояларига урилиб акс-садо берди. Нафаси ичига тушиб кетган Эргашали ташқарига отилиб чиққанида хотини дод солганича қандайдир баҳайбат қушнинг ортидан чопиб борарди. Бир пайт бошидан рўмоли учди, сочлари тўзиди, қадамлари тезлашди. Бақириқ борган сари ҳам кучаяр, ҳам пасаяр эди.
“Бу урғочи бургут-ку! Нима, у ўғлимни олиб қочдими?”
Эргашали Райҳоннинг: “Боламни қайтар! Қайтар деяпман сенга!” – деган нидосини энди англади. Мудҳиш ҳодиса рўй бергани миясига урганда тамом бўлди. “Қасос!” У кечирилмас хатога йўл қўйганини тушуниб етганида бўғзидан ана шу биргина сўз отилиб чиқди.
– Ўлдираман! Ўлдираман, боламни жойига қўй! – дея бақирди Эргашали. Унинг ҳам ғазаб, ҳам ўкинчга тўла овози узоқ-узоқларга етиб борди.
Райҳон бирдан тўхтаб, орқасига ўгирилди. Эрининг таҳликали бақириғи уни шунга мажбур қилганди. Эргашали гандираклаб ўтовга кириб кетди. Бағрини тиғлаётган ёш онанинг кўнгли яна бир даҳшатли ҳодиса рўй бериши мумкинлигини сезди чоғи, энди ортига қараб чопди. Йиқилиб тушди, аммо бунга эътибор қилмади. Оёқлари қийшайиб кетса-да, чопди, унинг бирдан-бир мақсади тезроқ ўтовга етиб келиш эди. Бу пайтда кўзлари қонга тўлган Эргашали қўлида қўшотар билан ўтовдан чиқди. Вақтни бой беришни хоҳламади, отмаса, бургут унинг ўғлини қоядаги инига олиб кетади. Типирчилаган бола у ердан тушиб кетиши мумкин. Шунча баланддан қулаган чақалоқнинг тирик қолиши… йўқ, у тошларга урилиб, нобуд бўлади. Ундан кўра қушни яралагани маъқул. Ўлжадан айрилишни истамаган бургут гўдакни ташлаб юбормайди. Аста бирор ерга қўнади. Хаёлидан яшин тезлигида ўтаётган бу фикр унинг назарида тўғри эди. Мўлжалга олди. Отди, аммо шу он кимдир қўлларига тирмашди: ўқ хато кетди.
– Отманг! Асло ота кўрманг! Ўқ боламга тегса нима бўлади? Уни ўз қўлларингиз билан ўлдирмоқчимисиз?
– Нари тур!
– Отмайсиз!
– Ўлдираман бу газандаларни! Тухумини қуритаман!
Эр-хотин тортишар, бургут эса шиддат билан қоядаги ини томон учиб борарди.
– Милтиқни менга беринг! Боринг орқасидан, боламни олиб келинг!
– Болан
утга кира олардими? Эртаю кеч қўйнинг ортидан таёқ кўтариб юрган бўлса, қанақа билим бўлсин унда? Ойда бир-икки марта мактабга бориб қўйса, ҳисобга ўтарканми? Ёки мактабни тамомлагани ҳақидаги гувоҳнома нима учун ёзиб берилганини билмайманми? Эҳ, Эргашали-я, Эргашали, гапимга қулоқ тутмади. Ана, ўтган йили нима бўлди? Йиқилган курашга тўймаслигини биламан. Нега сал кунда қайтиб кетаман, деб гапирдийкин? Бу эси паст даданг нимага бунақа дедийкин? Ё мени синаш учун атай айтдимикин? Гапир, гапирсанг-чи, миттивой! Ғала-ғовур шаҳарга кетасанми ёки мана шу тинч, осуда адирда мен билан қоласанми? Мана бу боғни кўряпсанми? Ҳов, анави баланд тоғларни-чи? Ҳа, баракалла. Энди буларнинг ҳаммаси ўзимизники, болам. Уларга кўз-қулоқ бўлмасак, асраб-авайламасак, нима бўлади? Ие, Бургутвой ҳавога кўтарилибдими? Қара, кўряпсанми? Ана, ҳув, ана. Лекин… сал безовтами, дейман. И-и, шеригиям чиқиб олибди-ку. Нега боласини ёлғиз қолдирди экан? Ё сенга ўхшаб уларнинг ҳам қорни очдимикин? Онангни чидолмай олдимизга келаётганига қараганда уям сенинг очиққанингни сезганга ўхшайди. Бўпти, қани, юр-чи, бўлмаса”.
Райҳон ўғлини олиб ўзларига ажратилган чайлага кириб кетди. Қурбон ака дастурхон ёзилган супага келиб ўтирди. Иштаҳаси йўқлигидан, биқинига ёстиқ тиради. Кейин неча йиллардан буён Боботоғни макон қилган Бургутойга термилди. Унинг гоҳ пастлаб, гоҳ баландлаб учишини, баъзида таниш овоз чиқариб қўйишини сал хавотирланиб кузата бошлади. Бояқиш ўтган йили боласидан айрилиб, аламзада бўлиб анча учиб юрди. Бир жойда қўним тополмай ўзини тоғдан тоққа ургани-чи? Тинчлангунча атрофдаги жонзотларни анча ҳалак қилди. Ҳартугул бу йил полапон очиб, яна хотиржам парвоз қила бошлади. Нечта очдийкин? Боласи қанот чиқариб қолгандир?
Дастурхонга нигоҳи тушиб, бир пиёла чой қуйди. Бироқ хаёли ўғлига кўчиб, иштаҳаси йўқолди. “Бу ерда кўп қолмасмиш. Шаҳарда яшаса, худди ўқишга кириб кетадигандай гапирди-я. Нимасига ишоняпти бу бола? Ишлаб қорнига, ижарасига пул топадими ёки ўқишга тайёргарлик кўрадими? Ростданам тушунолмай қолдим. Ҳали келса, жиддийроқ гаплашаман шекилли”.
* * *
Кечқурун суҳбат учун умуман имкон бўлмади. Кийимларини апил-тапил алмаштирган Эргашали қишлоққа тушиб кетди. Синфдоши уйланаётган экан, бормаса бўлмасмиш. Ўғлининг ортидан қараб қолган Қурбон ака балки тўй учун қайтиб келгандир деган ўйга борди. Ижара бандлигини баҳона фаҳмлаб, бошини сарак-сарак қилганича телевизор кўриш учун ёнбошлади.
Эрталаб ўғлини эгарланган от устида кўриб гапиришга яна ботинолмади. Эркаклик туси ураётган Эргашалига от жуда ярашиб турарди. Уларга қараган одам “От – йигитнинг қаноти” деган мақол нақадар тўғри айтилганига яна бир бор амин бўлиши аниқ. Шундоқ ўктам йигитнинг раъйига қарши боргинг ҳам келмайди. Бунинг устига адирма-адир қўй боқиш узоқ сафарга чиқиш билан баробар. Йўлга отланган одамнинг дилини билиб-билмай оғритиб қўйсанг, иши юришмаслиги мумкин. Худо кўрсатмасину мабодо бирор хатарга йўлиқса, бир умр афсус-надоматдан қутулолмайсан. “Кейинги пушаймон – ўзингга душман”, деб бекорга айтилмаган ахир. Марҳум дадасидан эшитган панд-насиҳатлар хаёлидан ўтиб, ортиқча гап қилиб ўтирмади: “Бўпти, яхши бориб ке. Омадингни берсин”.
Тушдан кейин осмонда яна таниш қушлар пайдо бўлди. Диққати бўлинган Қурбон аканинг қўли ишга бормай қолди. Бургутларнинг шиддатли парвози кўнглини хижил қилди. Нима бўлдийкин уларга? Кечаям бунчалик безовта эмасди-ку? Ёки инига бирортаси таҳдид солдимикин-а? Бироқ қояга чиқиш ҳар кимнинг ҳам қўлидан келадиган иш эмас. Балки илондир дейишга одамнинг тили бормайди. Чунки бургут тоғу тошдаги ҳар қандай тажовузкор илондан қўрқмайди. Унда бургутларнинг тинчини бузишга ким журъат қилдийкин? Бу қадрдон қўшнисининг ҳаловати йўқолиб, нега чир айланиб учяпти?
Қурбон ака отга миниб Боботоғ томон борсаммикин, деб тараддудга тушиб қолди. Эгар-жабдуқни энди қўлига олганди, бирдан хотини юз очдига кетгани миясига урилди: аттанг! Чор-атрофга нажот билан термилди. Анчагача ҳам ҳеч кимдан дарак бўлмади. Шундай пайтда Олапари ёнида бўлмаганига афсусланди. Уни бемалол қоровул қилиб ташлаб кетиши мумкин эди. Тарвузи қўлтиғидан тушган одамдай ҳафсаласи п
Қоядаги чақалоқ .
(ҳикоя)
Қуёш тоғ ортига ўтди. Қурбон ака отнинг белига ташланган хуржундан қалин латтага ўралган қўнғироқ олиб, боши баробар кўтарганича қаттиқ чалди. Адирни бирдан қўй-қўзиларнинг баъраган овози тутди. Қўзичоқлар диконглаб чопишдан тўхтаб, оналарини қидириб қолишди.
– Қани, ўтовга, қайту қайт!
Қурбон аканинг ҳайқириғидан сўнг адирни яна жимлик қоплади. Серка буйруқни тушунгандай йўл бошлади, пода аста адир ёқалаб пастга йўрғалади.
Тоғнинг сояси чор-атрофни қоплай бошлади. Узоқдаги қорамтир булутларга кўзи тушган Қурбон ота тоғ ҳавосига ишониб бўлмаслигини яхши билади, кўнглига келган хавотир ичида: “Олапар!” – деди қўнғироқни жигарранг хуржунга жойларкан. Олапар эгасига бир қараб қўйди-да, лапанглаб подани бироз тезлатди. Сурув қоронғи тушмасдан ўтовга етиб келди. Қурбон ака қўра олдида пешвоз чиққан ўғлини кўриб ҳайрон бўлди. Йўлда Олапар бежиз ҳуримаганини, ўтовга етар-етмас чопиб кетганининг боисини энди англади.
– Тинчликми, Эргашали, эрта қайтибсан? – Хавотирини яширолмай сўради Қурбон ака Олапарни силаб эркалаётган ўғлига тикиларкан.
– Тинчлик, дада, тинчлик, – деди Эргашали қаддини тутиб, дадасига салом бергач.
– Биратўла имтиҳонларни топшириб келаман, дегандинг-ку? – отдан тушишга шошилмаган ота ҳамон ўғлига синчков назар ташлаб турарди.
– Ўтган йили ижара турган уйимизда одам бор экан. Яна ўн кунларда бўшармиш. Шаҳарда тентираб юраманми, деб келавердим. Унгача сизга қарашиб турарман, дада, – деди Эргашали энди отнинг жиловини қўлга олиб, унинг кенг пешонасини силаркан.
– Шунақа дегин? – Қурбон ака бу ғамхўрликнинг боисини тушунолмай яна ажабланди. Эргашали эртароқ бормасам бўлмайди, деб туриб олганди-да. Ахир имтиҳонга яқин кетарсан, унгача яхшилаб тайёргарлигингни кўр, яна ўтган йилга ўхшаб киролмай қайтиб келмагин, демаганмиди? Хўш, ким ҳақ бўлиб чиқди? Наҳот бу қайсар бола хато иш қилганини энди тушунган бўлса? Балки шунинг учун отанинг кўзларига тик қарай олмаяптимикан? Ҳа, пушаймон бўлганга ўхшайди. Бўлмаса бунчалар меҳрибончилик қаёқда эди. Қурбон ака ҳамон виқор билан ўтираркан, бошини тебратиб қўйди. Эргашали дадасига қаради: “Тушасизми?” Буни ўзича тушунган ота, ниҳоят, узангига оёғини тиради, пастга тушгач, отининг кетига аста-аста уриб, бугунги хизматига миннатдорчилик билдирди. Толмас бунга жавобан бўйнидаги узун ёлларини силкитди.
Ота-бола қучоқлашиб кўришишди. Эргашали дадасининг соғинганини сезди. “Ота барибир ота-да”, – деди ичида, сўнг чаққонлик билан ишга киришди: отни боғлаб, қўранинг оғзини беркитди. Қурбон ака ўтов четидаги ўчоқ бошида куймаланиб юрган келинига, тарвақайлаб кетган қари тутнинг тагидаги супачада қўлларини йўргакдан чиқариб олганча оғзидаги сўрғични тинимсиз сўраётган неварасига бир-бир қараб чиқди. Тийрак нигоҳлари яна кимнидир қидирди. Ўтов ичидан қўлида дастурхон билан чиқиб келган хотинига кўзи тушгач, вужудини хотиржамлик эгаллади.
Ишини тамомлаган Эргашали супа томон юрди. Тут шохига илинган чироқни бураб ёқди. Кейин бугун роса уч ойлик бўлган фарзандининг устига энгашди. Гўдак дадасини танигандай митти қўлчаларини ўйнатиб талпинди, оғзидан сўрғични чиқариб юборди.
– Сени соғинибди, – деди хонтахта устига дастурхон ёзаётган Тошхон ая жилмайиб. Аммо кейин бирдан ўзгарди: йиғлаб юборишдан ўзини зўрға тийди, дилини ўртаган гапни эса пичирлабгина айтди: – Буларни опкетиб қолсанг… қандай чидарканман?
– Ҳали кетаётганим йўқ-ку. Аввал ўқишга кирай-чи.
– Барибирам-да, – деди Тошхон ая неварасини қўлга олиб, жажжи бармоқчаларидан кетма-кет ўпаркан.
– Бўлди, она, – Эргашали дадаси томон кўз қири ташлади. – Илтимос, бошламай туринг. Дадам эшитса…
Итининг феъли эгасига маълум, дейдилар. Тошхон ая дарров ўзини қўлга олди: ҳеч нарсадан хабари йўқдай, эрига: “Келдингизми, чарчамай”, – дедию келини томон юриб намиққан кўзларини яширган бўлди.
Оила дастурхон атрофида тўпланганда адир тагидаги ўтовга яна файз кирди. Қурбон аканинг наздида ўғли бироз сермулозамат эди, ўзини анча эркин тутиши, ўқишга киришига ишонч билан гапириши ҳам эътиборини тортган, ҳатто таажжубланишига сабаб бўлаётганди. “Қизиқ, – хаёлидан кечиради ота ошни иштаҳа билан паққос тушираётган фарзанд
Тикувчиликка кизикиб урганмокчи булган опа сингилларимиз сизлар учун ТЕЛЕГРАМДА БОМБА ЯНГИЛИК ТИКУВЧИЛИК борасида янги канал
💥💥ЧЕВАРЛАР ДУНЁСИ 💥💥
сизнинг барча саволларингизга жавоб
/channel/+eUSrC6rPK-hhMzgy
/channel/+eUSrC6rPK-hhMzgy
/channel/+eUSrC6rPK-hhMzgy
Хамкор асалл фасонлар олами
💥💥ФАСОНЛАР 2024 💥💥
/channel/+WrpOpK6dvH45Nzg6
/channel/+WrpOpK6dvH45Nzg6
: «Нима? Отаси уруш қурбони?»
Нима хаёлдалигимни дарҳол пайқаб:
— Ҳайратга тушманг, — деди Шаҳризода. — Менинг отам урушдан анча кейин, етмиш саккизинчи йили, йигирма ёшида ҳалок бўлган. Аскарликда. Бир вақтлар тупроққа фашистлар кўмиб кетган минанинг тўсатдан портлаши натижасида.
Вужудимни ҳаяжон қамраб олди. «Ана гап қаёқда…»
— Фақат отанг тўғрисида ёзасанми? — сўради Илҳом.
— Йўқ, албатта. Иккинчи қаҳрамоним — онам. Ёш умрини отамнинг хаёли-хотираси билан ўтказган онажоним!
— Учинчиси… мен? — кулимсиради Илҳом.
— Йўқ, домлажоним… — дея менга қараркан ёш кўринди Шаҳризоданинг кўзларида.
Ҳаяжонландим. «Мен? Эй, Худойим. Нимага?..»
— Э-э унда тўртинчи экан-да шўрлик эр?
— Йўқ, Илҳом ака, сиздан олдин болам ўтирибди навбат кутиб. Даврон ўғлим! Болажоним! — пичирлади Шаҳризода Давронни меҳр билан бағрига босаркан…
* * *
Қишлоқдан кўчиб кетганимизга ҳам уч-тўрт йил бўлди. Бир куни Илҳом қўнғироқ қилди-ю, гап орасида:
— Ўқимаган қиз асарини ёзиб тугатди, шекилли, энди… чизиш билан овора, — деди беғубор куларкан.
— Чизиш билан, дейсизми?
— Рассом ҳам бўлмоқчи чоғи. Лекин фақат сизнинг расмингизни чизади, Мақсуд ака!
— Нима? — анграйиб қолдим. — Менинг расмимни?
— Деворда осиғлиқ турган суратингизга тикилганча хаёл суриб ўтирган экан, ўзимни гўлликка солиб, «Бу кимнинг расми?», деб сўрасам…
Унинг гапи мени эсанкиратиб қўйди. Кейинги гаплари қулоғимга кирмади. Аъзои баданим титраб кетди. «Қизиқ, у нега менинг расмимни чизади? Расмимни чизиб, деворга… Эй, Худо, нимага? Ҳеч ҳам тушунолмайман, намунча унинг «меҳри тушиб» қолган менга?!»
Бир неча кун гарангсиб юрдим. Юрагимни ғулғула босганди.
«Нима учун? Шунчалик нега хаёлинг менда, Шаҳризода? Нега? Нимага ахир, сабаби не?..»
* * *
Шаҳризодадан мактуб келди. Сайёрага. Менга ва Давронга саломлар йўллабди. Ана, Сайёра жавоб ёзаяпти.
— Сиз ҳам ёзасизми?
— Мен? Сенинг ёзганинг…
— Эҳ, Шаҳризода… — хаёлчан эди рафиқам. — Сиз ўз ўрнингизда ёзасиз, дадаси. Унинг қанчалар яхши кўришини биласизми?
Ногаҳон бир қалқдим:
— Яхши кўради? Кимни?
— Сизни-да, — деди аёлим жилмайган кўйи. — Ҳа, Шаҳризода сизни яхши кўради. Сабабини биласизми?..
Шу онда юрагимда нималар кечаётганидан мутлақо бехабар ҳолда давом этди у:
— Сизни кўрса, биласизми кимни кўргандек бўларкан? — Отасини!
— Отасини?! — донг қотдим.
— Ҳа. Отасига икки томчи сувдек ўхшаркансиз. Жамила опа ҳам аллақандай бошқача қарарди сизга. Эътибор берганмисиз? Бунинг сабабини Шаҳризодадан кейинроқ билволдим.
Аёлимнинг гапларини эшитиб, мени гўё чақмоқ урди. Карахтман. Қиёфам ўзгариб кетди чоғи, Сайёра:
— Сизга нима бўлди, дадаси? — сўради хавотирланиб.
Шаҳризода кўз ўнгимга келди. Юзимга меҳрли қарашини кўргандай бўлдим.
«Дадамни эслатасиз, устоз!»
Бош эгаман хижолатдан ёниб. Ҳа, нимадир ёндиради менинг юрагимни. Айбдорлик ҳисси! Мен гумроҳ, мен аҳмоқ…
«Қандай хаёлларга боргандинг, ярамас? Сиймонгда ўз дадасини кўргандай бўлса ота меҳри, дийдорига зор бечора қиз. Сен бўлсанг… Сен бўлсанг…»
Чуқур хўрсиндим-у, негадир бироз енгил тортдим. Кўнглим жойига тушгандай бўлди, мени қийнаётган саволларга, ниҳоят, жавоб топгандай бўлиб: «Ўхшар эканман-да, Шаҳризоданинг шаҳид отасига. Шунинг учун… Шунинг учун ҳам…»
— Мақсуд ака…
Турмуш ўртоғимга «Нега шуни вақтлироқ айтмадинг?» деб бақиргим келди-ю, ўзимни босдим — кўнглини хира қилгим келмади. Фойдаси йўқ эди. Аслида, унда нима айб?
Бошимни кўтардим. Бир алфозда ўтирган Сайёрага жилмайиб боқдим.
— Хайрият-э, қошларингизнинг тугуни ёзилди. Нима бўлди сизга?
«Нима бўлганини қандоқ унга тушунтирай? Қандоқ тушунтирай?!»
* * *
Илҳомдан мактуб олдим. У шундай ёзибди: «Мақсуд ака, шогирдингизни табрикланг — китоби чиқди. Эсингиздами, кулиб «Ўқимаган қизнинг биринчи романи» дегандим, фаришталар омин деган эканми, ана адабиётимизда янги романнавис!. Институтда ўқиш, афсус, унга насиб қилмади — ўқитаман дегандим, ваъдамни бажаролмадим. Лекин бойиб кетиб асарини китоб шаклида нашр эттиришга, кечроқ бўлса-да, муваффақ бўлдим. Шунисигаям шукр, деяпти шогирдингиз.
Эри Россияга кетган аёл ҳикояси
“Эрим Россияда. Қариндошларимдан келадиган ёрдам ҳам тугаган, эрталабки чойимизга бир бурда нон билан қаноатландик.
Қўшнимникига меҳмон келадиган бўлиб қолиб, бир ошхамирлик ун, 200 та чучварага етгулик қийма чиқариб: “Мана шуни тугушиб берсангиз” деб, ташлаб чиқиб кетишди.
Ёрдамим текканига бир хурсанд бўлсам, болаларимга овқат келганига минг хурсанд бўлиб, ишни бошладим.
Хамирни ёйиб бўлдим, чучвара тугуш давомида хаёлимдан нималар ўтяпти, сувга қайнатаман, азгина ёғимиз бўлганда эди, қайлали қилиб пишириб берар эдим, деб турсам, бирдан бошқа хаёл келиб қолди.
Фарзандларимга ўғирланган овқат егизаманми, йўқ, бўлмайди, сўрашим керак.
Шайтон ғулув қилади, сўрасанг аччиғи келади, озиб-ёзиб бир иш айтган эдим шунга ҳам суқланяпти дийди, иш айтганига пушаймон қилдирасанми?
Яна бири, бермасачи, мехмонга яраша эди, десачи?
Нима деган одам бўламан, индамай 10-15 та олиб қолсам-чи деб, охири олиб ҳам қолмайман, сўрамайман ҳам деган қарорга келдим.
Чунки ҳар тонг етти маротаба Аллоҳдан ризқ сўраб: ”Эй ҳамма жонзотга ризқ бергувчи Раззоқ, менга ҳам гўзал ризқ бер, дейман-ку, деб сабр қилдим.
Шу пайт... Келин бўлиб тушганимга ўн йилдан ошган бўлса ҳам бирор маротаба келмаган, борди-келди фақат тўй маросимларда бўлган эримнинг узоқ қариндоши, Гўзалхон аммамиз бир сўмка хом ошлик, нон, гўшт, сабзи-пиёз ўнта нонга етгудай пул билан кириб келдилар.
Мани ичим йиғига тўлган, қўлим ун, бир аҳволда кутиб олдим.
Гўзалхон аммамизни тушларига бизнинг ҳовлимизда ўтган бувилари кирибди экан, шунга йўқлаб келибди.
Шу орада қўшнимизни қизлари чиқиб чучвараларни олиб кириб кетишди, меҳмонимни кузатиб ошхонага кирсам бир тавоқчада чучварадан ҳам қолдиришипти.
Ана ҳалолим, берган ризқингдан ўргулай, Раббим.
Сал қолди нафсимнинг гапига кириб улкан гуноҳ, ўғирлик қилишимга.
Аллоҳ сақламаса, Аллоҳни доим ёдлаб турмасак, шайтон домига тушиб, гунохкор бўлиб қолишимиз, фарзандларимизга ҳаром бериб катта қилиб, яхшилик кутишимиз густоҳлик.
@Ibratli_Sozlar
– Айтдим-ку сизга… Ёшларга шон-шарафлар… Ия, ойи, сизга нима бўлди? Йиғлаяпсизми? Аразладингизми? Юринг, ўзим айлантириб келаман…
Назира ўғлига суяниб баралла йиғлаб юборди.
– Ана холос, ўзингиз "Тезроқ шу қизимни эгасига топшириб, тинсам эди”, дердингиз-ку. Энди эгасида тинса… қизғаняпсизми?
Назира нима дейишини билмасди. Ўқитди, шу қиз учун елиб-югурди, ўзини унутди, энди шу экан-да…
– Йўқ, борган жойида тинсин, ўшаларга юлдузини иссиқ кўрсатсин Худойим… Мен… шунчаки…
Назира "ҳиқ-ҳиқ”лаб зўрға гапирди.
– Бу – бошқа гап, ойи! Келинг, икковимиз маза қилиб овқатланамиз. "Бировнинг насибасини биров ея олмайди”, деган машойихлар. Пиширганингиз – ўзимизнинг насиба экан!
Умиджоннинг овози уйни тўлдирди. Назира кўзида ёш билан жилмайди.
Тамом
@ibratli_sozlar
#ДАХШАТ😱
Папиломалар тушлик пайитигача қуриб ёқолиб кетади,Гижжа қурталар эса 1 кун ичидаёт ичингиздан оқдек отилиб чикиб кетади! Кечкурун ётишдан олдин 3 литр сувга... http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/u
БАТАФСИЛ👇
http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/u
http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/u
🚨ГИЖЖА ВА БОШКА ПАРАЗИТЛАРНИ ХАЁТИМИЗГА КАНЧАЛИК ХАФИ БОР?🤢
🟢Гижжа ва бошқа паразит касалликларининг келиб чиқиш сабаблари, уларни даволаш йўллариПаразитлар инсонга қандай юқади?
🟢Шифокорларнинг айтишича, паразитлар турига қараб турли усулларда юқиши мумкин. Масалан.....👇
http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/g
http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/g
http://dexpress24.tilda.ws/antiglist/g
Солиҳ йигитнинг аянчли қисмати!
Мен сизга ҳикоя қилиб бермоқчи бўлган нарса дўстимнинг ҳаётидан бир парчадир. Мени бир дўстим бўларди. Ақлли, эсли-ҳушли ва тақводор йигит эди. Ёшлигидан ҳам илмга чанқоқ эди. Илм соҳасида ҳам Жуда кўп ютуқларни қўлга киритган. Одамлар орасида ҳам овоза бўлиб кетганди.Кейин орада бир касал бўлди, танасига тошмалар тошиб кетди. Корсатдилар аҳволи яхши фақат кўп тилга олингани учун кўз теккан дейишди.Тўғриси ўзим олдин бунақа кўз тегиш, сеҳр-жоду деган нарсаларга ишонмасдан лекин дўстим билан бўлган воқеалардан сўнг ишондим. Ҳаммаси яхши эди. Аллоҳ суйган бандаларига қийинчилик беради деган шу булса керак. Орада ҳамма нарса ўзгариб кетди. Дўстимам ўзгариб қолди. Уйдагилари уни кўп назорат қиладиган бўлиб қолди. Хуллас у худди қамоқдагидек эди. У билан гаплашсам ҳаммаси яхши деб қўярди. Кунлардан бир кун у ҳаммасини айтдим. Яъни ҳаётида бир инсон учрагани уни севиб қолгани афсус у уни оиласига тўғри келмаслиги ҳаммасини айтди. Чунки у севган аёл болали эди. Хуллас билмадим дўстим қизлар билан гаплашмасди. Лекин буни ҳам унута олмади.Уйдагилар бу цехр қилинган дейишди. Балким шунақа бўлгандир. Лекин у Жуда қийналарди. У билан булсам балки ҳаётимдаги энг катта хатойим булар лекин қийналиб кетдим дерди оша хатони ўзим билмоқчиман дерди. Лекин қариндошлар томонидан Жуда кўп қисишлар бўлганди уни. Бир кун ҳа ўша воқеа бўлишидан 3кун олдин у билан кўришдим. У менга мени уни яхши кўраманми юқми билмадим лекин юрагимдан чиқара олмаяпман, уйимдагилар эса бунга жиддий қарши ҳа тугри қайси ота-она бунга рози буларди. Лекин мен чарчадим уйимдагилани яхши кураман лекин ундан ҳам кўнгил узолмайман деди. Уйимдагилар эса кутишмайди деди қандайдир хато қилсам ўшани ўзим англашимни деди. Унгача қайсидир яқинимдан айрилишни хоҳламиман деди. У сўнги кунларда уйимдагилар билан муносабатни яхши қилганини, ресторанларда бирга бахтли овқатланишганини айтди. Лекин ичидан жудаям эзилаётганди. Унга роса раҳмим келди. Ҳаммаси яхши бўлади худо хоҳласа дедим.Бугун мана Ҳаммаси яхши лекин дўстим юқ мен билан кўришган сўнг 3кун ўтиб ўз жонига қасд қилипти. Уни хатини кўриб. Хатида мен ҳаммасидан чарчадим яқинларимни, ота-онамни яхши кўраман. Лекин мени кечиринглар деб ёзибди. Мана энди нега у сўнги кунларини оиласи билан бахтли ўтказганини билдим. Кеча уни қабрини зиёрат қилиб келдим.Энди уни яқинларига нима дердим сизни бошингизни эгмоқчи бўлган бола энди юқ у тупроқ остида, у хато қилмаслиги учун уни шунча қамоқда тутгандек тутдингиз энди қамоқни ҳам хожати юқ, чунки у юқ энди, мен дўстимни қилган ишини ҳам оқламайман, у жуда катта хатога қўл урди, Аллоҳ раҳматига олган бўлсин. Ҳозирда ёшлар орасида бунақа жонига қасд қилишлар жуда кўп бўляпти, уларни кўпчилиги ўзини билмаган ҳолатда бу ишни қиляпти, эътиборли бўлиш лозим Деб уйлайман, ота-оналар балки фарзандингиз хато қолар, сизни юзизни ерга қаратар лекин уни бу дунёда бўлмаслиги жуда ачинарли ҳолат, ўзи қилаётган ишини ўзи тушуниб ецин. Чунки баъзи бир сеҳрлар ўшандагина йўқолиши мумкин. Мени дўстим ҳам шуни қурбони бўлди деб уйлайман. Солиҳ дўстимнинг ачинарли қисмати бошқаларда бўлмасин.
Тилга кўчмаган мухаббат
9-синф
Ўшанда мен унинг ортида ўтириб, жингалак қора сочларига термулардим. У муҳаббатимни сезмасди, лекин ичимда у мени севиб қолишини орзу қилардим. Танаффусда у ёнимга келиб, дафтаримни сўраб турди, мен бердим. Ўшанда юрак ютиб, мен унга шунчаки синфдош ўртоқ бўлишни истамаслигимни айтгим келди. Лекин айтолмадим. Мен уни яхши кўраман. Лекин буни айтиш негадир менга жуда қийин эди.
10-синф
У доим дугоналари даврасида бўлар, мени умуман сезмасди. Мен эса дарсдаям, кўчадаям нигоҳларим билан уни кузатардим. У меники бўлишини қанчалар орзу қилардим, доим у ҳақда хаёл сурадим. Лекин у… у менинг муҳаббатимдан бехабар эди.
Битирув оқшоми
У ҳаммадан гўзал бўлиб кетганди. Пушти матодан тикилган либоси сарв қоматига янаям кўрк бағишлар, у худди оққушдек учиб юрарди. Синфдошлар билан ҳазиллашиб, қаҳ-қаҳ отиб кулар, мен эса унинг юзига ярашиб турган кулгичларига суқланиб боқардим. Қанийди, у менинг муҳаббатимни сезганида эди, мен томон шунчаки бир ўгирилиб қараганида эди… Лекин мен унинг бахтдан масрур кўзларида севги нишонасини сезмадим. Рақс ортидан рақс, у бирам чиройли ўйнардики. Мен гўё сеҳрлангандек фақат унга боқар, унинг ҳар бир ҳаракатини кузатардим. Унга бор ҳақиқатни айтиб, уни қанчалар севишимни ошкор этгим келар, лекин бундай қилолмасдим.
Бир неча йил ўтиб…
Кеча унинг тўйи бўлди. Биз синфдошлар бир стол атрофида ўтирдик. Мана, ниҳоят, у ёнида хурсанд қиёфада келаётган ёри билан тўйхонага кириб келди. Мен чанқоқ нигоҳларим билан унинг эгилиб турган юзи, кўзларига тикилардим. Унинг нигоҳларидан муҳаббат изини изладим. Мен доим у меники бўлишини орзу қилганман. Лекин ўзимни алдаб нима қилдим? У мени умуман севмайди, бўлмаса бошқа бировга турмушга чиқиб кетармиди?
Орадан йиллар ўтди…
Кеча унинг оламдан ўтганини айтиб қолишди. Синфдошлар йиғилишиб бордик. Мен кўзларимдаги шашқатор оқаётган ёшларни тўхтата олмасдим. Уни ниҳоятда яхши кўрганимни, усиз кунларим зерикарли, бир хил, нурсиз ўтганини, у менинг кўнглимда доим порлаб туриб, менга яшашга куч берганини, унинг хаёли билан яшаганимни қани эди бировга айта олсам. Энди ҳаётимдан қуёшим кетди, мен буткул зулматда қолдим.
Сўнгги сўз ўрнида…
Кеча унинг яқин дугонаси – синфдошимиз Ҳалимани учратиб қолдим. «Биласанми, у мудом сени севган, ўша мактаб давримиздан бошлаб. Лекин сен буни билмагансан. Сен билиб қолишингдан, устидан кулишингдан қўрққан. Лекин доим сенинг ортингдан тикилиб, «Қани эди, у мени яхши кўриб қолсайди», деб ният қилганини сен сезмагансан ҳам. Сендан ҳеч қанақа ишора, ҳаракат бўлмагач, у тақдирига тан берди. Мактабни битирганимиздан кейин ҳам учрашганимизда, телефонда гаплашганимизда у ҳамиша сен ҳақингда гапириб, сени умуман эсдан чиқара олмаётганини айтарди. Аслида у сенинг бефарқлигинг туфайли ҳам бошқа бировга турмушга чиқиб кетди. Баъзида кўнглини менга очиб, эрини умуман севмаслигини, юрагидаги жавобсиз муҳаббати уни олов бўлиб ёндираётганини йиғлаб гапирарди. Мана шунақа гаплар. У ўлаётганда ҳам сени ўйлаб жон берди, бир дақиқа бўлса-да, сени унутгани йўқ. Агар сенда ҳам унга нисбатан бирон туйғу бўлганида эди, сизлар бахтли ва чиройли жуфтлик бўлардинглар. Афсус…»
ШАБНАМ.
Сўнг иккиси ўша уй томон йўналди. Мен эса қимирлашга ҳам мажолсиз эдим. Ярим соатча қотиб турдим. Бу ўттиз дақиқа азобдай узун, бахт каби қисқа эди. Ҳаёт йўқ эди бу ўттиз дақиқада. Фақат ўлим, кейин бахт бор эди – улкан, гўзал, қоп-қора бахт…
Ниҳоят Бакир чўпон қайтиб, ҳамон менинг ўрнимда турганимдан ажабланди. Бош эгиб ёнимга яқинлашди-ю, пича тараддудланганча менга қарамай гапирди:
– Садоқат… ўзини ўлдирибди.
Мен ўлдирган эдим уни аслида. Мени севгани учун, мени асрашга мойиллиги ва менга ажал ҳадя эта олмагани учун…
Мен бу кунларни ҳали кўп эслайман. Эҳтимолки чиройли, бир мафтункор, лекин сарғиш нигоҳ олис-олислардан менга меҳр билан термулиб турганини ҳис қиларман. Ўзим бўғизлаган туйғуларнинг қурбонига айланаман бир кун. Ўшанда ҳеч ким идрок эта олмайди буни. Чунки мен йиғламайман. Фақат дунёнинг жами мусибатини, гўзалликдан қолган ғамгин ёдгорликларни кўзларимда акс эттираман. Шунда балки мен учун ўлим истаб келган юрак қўрқмай қараса, кўзларимнинг сарғиш тусга кирганини илғаши мумкин…
Эртаси эрталаб чўпон билан хайрлашиб, йўлга отланаётганимда қишлоқ бутунлай дод-фарёд садолари остида қолди. Шаҳар шифохонасидаги иккита боланинг жасадини ҳам олиб келишган экан. Худди ўша машинага ёлғиз мингашдим. Кўприкдан ўтиб, қишлоқдан олислаганимизда кечаги кун ёди билан ўнг қўлимга қарадим. Тиш изи ўз-ўзидан йўқолибди. Чуқур нафас оларканман, вужудимда ғалати ўзгариш ҳис қилдим ва… кимнидир ғажигим келди. Ҳайдовчи зўр бериб рул бошқарар, бўйин томири эса бўртиб чиққанди…
тамом.
Жўрабек Рамазонов.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
⏭ ✍🏼 @Ibratli_Sozlar 📚 ⏮
им.
– Сизга қойил қолмадим, – норози бўлди чўпон. – Ёш бўлсангиз ҳам кўпни кўрган одам деб билардим сизни.
– Ие, кеча уни оғиз кўпиртириб мақтаган ўзлари эмасми?
– Ҳали ҳаммаси учун мени айбдорга чиқарарсиз, – чўпон энди чин-ҳазил аралаш валақлай бошлади. – Бировни мақтасам, шартта ўшани севиб қолиш керакми?
– Тушунмадим, нега уни қизғанаяпсиз?
– Мен сизни қизғанаяпман, – деди алланечук сирли оҳангда. – Биласизми, Садоқатнинг ғалати томонлари кўп. Балки бу кулгилидир, лекин баъзан ундан қўрқаётгандай бўламан.
– Ҳаммаси ит туфайли, – қўл силтаб қўйдим. – Кўрасиз, эртага бу жумбоқнинг тагига етаман.
– Қандай қилиб? Сизнингча, қутурган ит одамга ўрганиши мумкинми?
– Билмайман.
Биз яна анча вақт мунозарага берилишимиз мумкин эди. Аммо чироқ ўчиб қолди-ю, ухлашни маъқул кўрдик.
Бугунги кун ҳаммасидан оғир, шу билан бирга фараҳли кечди. Садоқатнинг ҳам менда кўнгли борлигига шубҳа қилмасдим. Айтиб қўяй, мен жиддий одамман. Хат ёзиш ҳам, кимларнидир орага солиш усули ҳам ёқмайди менга. Ҳамма нарсани юзма-юз қал қилиш тарафдориман.
Эртаси Садоқатни кўриб эса кўнгил очиш хаёлимдан учиб кетди. Чунки у оқсамасдан, бамайлихотир равон юриб келарди.
– Ие, тузалиб қолибдилар-ку! – хурсандлигимни яширмадим.
– Унча жиддий эмасди, – қўл узатди жилмайиб. – Ўзингиз қалай?
– Бир нави. Бу ерда юраверсам, жиннига айланиб қолиш ҳеч гап эмас.
– Кетмоқчимисиз? – шошиб сўради.
– Билмадим, – дедим хўрсиниб.
Чўпон мендан узр сўраганча, каллаи саҳарлаб молни ҳайдаб кетганди. Дарвоқе, уйида истаганимча қолишимни, лекин шахсий муаммоларим йўлида ҳеч қанақа ёрдам сўраб овора бўлмаслигимни қистириб ўтди. Хотинига ҳам алланима деб шипшитган шекилли, нонуштадан кейин умуман безовта қилгани йўқ у.
– Бир нарса сўрасам майлими? – деди Садоқат нигоҳини қуйи тушириб.
– Нима экан?
– Севганингиз борми?
Бир қалқиб тушдим. Кўринишидан шўх-шаддод қизнинг ҳеч қанақа шамасиз, жиддий ҳолда бирданига бу мавзуга ўтганидан довдираб қолдим. Бироқ тезда ўзимни қўлга олиб:
– Бор, – дедим унга қарамасдан.
– Исми нима?
– Ўзингиз топинг, – яна қарамай гапирдим. – Масалан, бу қишлоқда энг кўп тарқалган қизлар исми нима?
– Ҳеч нима! – деди у ўрнидан туриб.
Вазият қалтис тус олаётганини сездим. Ҳолбуки, у мутлақо бошқа Садоқатга айланган эди. Очиғи, бу ёғига сўз тополмай қолдим. У эса остонада тўхтаб, тағин мен томон қаради. Чиройли кўзларида гина аралаш ғазаб акс этаётганди.
– Кетсангиз кетинг! – деди дадил товушда. – Лекин билиб қўйинг, биронта шаҳарлик қиз сизга қўл теккизса, ғажиб ташлайман!
– Тўхта, тентак! – дедим бурилиши билан. – Ҳали гапим тугагани йўқ. Сенинг гўзаллигингни сезибман-у, жаҳлинг бурнинг учида туриши хаёлимга келмабди.
Бирдан унинг қиёфаси ўзгарди. Ёноқлари аввал бир оз оқаринқираб, кейин аста-секин қизиллик югурди. Зўраки жилмаяркан, кўзлари косаси намланганини илғадим.
– Нима, йиғламоқчимисан? – дедим ўрнимдан туриб.
У баттарроқ жилмайишга уринди. Бироқ кўзи ёшга мойил бўлаверди. Шу кўйи маълум муддат нигоҳи ҳам, ўзи ҳам қотиб турди-да, кейин бирдан бағримга отилиб, кеча ит ғажиган болани кўрган пайтидагидан ҳам баланд овозда ҳўнграб йиғлай бошлади.
– Қўйсанг-чи, жинни бўлдингми, – дедим тартибсиз ёйилган сочлари орасига кафтим кўмилиб кетаркан. – Сени йиғлатмоқчи эмас эдим.
Сўнг юзини кафтларим орасига олиб, қизарган кўзларига термулдим. Бирдан этим сесканиб, қутурган итнинг сарғиш кўзларини кўргандай бўлдим. Падарига лаънат, тақдирим ҳал бўлаётган аснода нега эсимга келди у махлуқ? Ахир, менинг қўлларим орасида бир жуфт чиройли кўз турибди. Бу кўзлар мени ё бемисл бахтга элтиши, ё бўлмаса ҳаётимни барбод қилиши мумкин.
– Менга нима демоқчи эдингиз? – деди Садоқат бурнини тортиб қўяркан.
– Қўявер, кўнгилсиз мавзуда гаплашмоқчи эдим. Лекин ҳаммаси бир пул менга. Хоҳламасанг, ҳеч нарса айтма.
– Нимага? – унинг нигоҳи тикка тикилди. – Сизни яхши кўришимни ҳам айтмайинми?
–Тентак!
Нимагадир ўзимнинг ҳам йиғлагим келди. Бахтданми, сархушликдан. Бу оний лаҳзаларда муҳаббатдан бошқаси бекор. Ёвуз мавжудотлар ҳам, керак бўлса ўлим ҳам йўқ бу дунёда. Фақат севги бор. Фақат менинг бағримда турган, энди унсиз йиғлаётган бахт бор, бахт!
– Эртага кетаман, – дедим бир
ркан, одатдагидек хароба ҳовлига урди ўзини. Мен ҳам катта тезликда остонага яқинлашдим-у, бошини хиёл эгиб келаётган қизга урилиб кетишимга бир баҳя қолди.
– Садоқат?!
– Сиз? – унинг катта-катта очилган кўзлари ҳайратдан қотиб қолди. – Тинчликми?
– Кўрдингизми уни? – дедим ҳовлиқиб.
– Кимни?
– Итни! Қутурган итни!
– Қачон?
– Нимага, ахир?! – бақириб юбордим. – Нега кўрмайсиз? Ўн секунд ҳам бўлгани йўқ.
Шу асно кимдир қўлини елкамга қўйди. Ўгирилсам, чўпон.
– Тинчланинг, – деди секин овозда.
Аламданми, ғазабдан томирларим титрай бошлади. Қисқа-қисқа нафас олганча ортга буриларканман, бир зумда кўча одамга тўлганини кўрдим. Издиҳомга яқинлашдик. Қип яланғоч ҳолга келиб қолган ўсмирнинг нафас олаётгани ҳам сезилмасди.
– Фаррух! – деди Садоқатнинг кўзи тушиб. – Соғ жойи қолмабди-ку?! Қандай даҳшат!
Шундай деди-ю, кутилмаганда бирдан бағримга отилиб, ҳўнграб йиғлай бошлади. Юрагим тўхтаб қолгандек туюлди ўзимга. Ҳамма бизга қаради. Мен эса ўша лаҳза наинки ерда чалажон ётган болани ё бир тўп оломонни, балки бутун борлиқни унутишга тайёр эдим. Телба эдим мен ўшанда. Фақат бағримда кўкси силкиниб йиғлаётган қизни нима деб овутиш мумкинлигини ўйлардим, холос. Аммо бундан аввал унинг нега кўз ёш тўкаётганини билишим керак эди.
– У… бирон яқинг кишингми? – дедим беихтиёр сенсираб.
– Синфдошим.
Ана шунда миямнинг қайси бир қатламларида оғриқ уйғонди. Оҳиста ўзимни қиздан тортарканман, ҳайрат тўла нигоҳини менга тиккан эркагу аёлларнинг биттасига ҳам қарай олмадим. Нимагадир Бакир чўпоннинг уйига ҳам киргим келмасди. Кимсасиз кенгликларда тинмай югуришни, бўри каби осмонга қараб узоқ-узоқ ҳайқиришни истарди юрак. Юрак телбаликни ихтиёр этаётганди. Худди шу юракка рўпарасида бутун бўй-басти билан намоён бўлиб турган ўлим ҳисси тамомила ёт эди.
Садоқат ортига кескин бурилди-ю, шошганича кимсасиз уйга кирди. Мен бошимни эгганимча чўпоннинг ёғоч эшиги томон одимладим. Афтидан ярадорнинг онаси бўлса керак, рўмоли сирғалиб бўйнига тушган аёлнинг фарёди тун кўксини ёрарди. Бошқа икки-учта одамгина унинг атрофида куймаланар, қолган ҳаммасининг тиғли кўзи менга қадалган эди. Уйга кириб, ўзимни кўрпачага ташларканман, иситмалаган бемор каби аъзойи таним ўт бўлиб ёнарди.
Бакир чўпон ярим соатча кейин келди. Мен томон истар-истамас бир қараб, тўшакка чўзилди.
– Бунисини шаҳарга олиб боришга ҳам ҳожат қолмабди, – деди шифтга тикилиб. – Онаси ҳам тақдирга тан берди. Эътибор қиляпсизми, лаънати ит кундан кун ваҳшийлашаяпти.
– Мен бошқа нарсага эътибор қаратяпман, – дедим ўйчан ҳолда. – Айтинг қани, нима учун у фақат Садоқат билан бир синфда ўқиган йигитларга ҳужум қилаяпти?
– Касбингизга хос томонларингиз сезилади-да! Бу шунчаки оддий тасодиф. қутурган ит шу кўчадан ўтган болаларга ҳамла қилаяпти.
– Нега унда кечаги боланинг сингилчасини жим кузатган? – бу сафар овозимни сал кўтардим. – Бу ҳақда ўзингиз айтган эдингиз.
Чўпон бир дақиқалар сукут сақлади. Алланималарни мулоҳаза қилди чоғи. Тағин мендан сўради:
– Хўш, нима деб ўйлайсиз?
– Менича, ит билан Садоқатнинг ўртасида қанақадир боғлиқлик бор. У хароба уйда бемалол юради. Бугун кўрдингиз-ку нима юз берганини. Ит унинг ёнгинасидан ўтганига юз фоиз ишончимиз комил бўлса ҳам, уни кўрмадим деди. Қон изларини ким йўқотган сизнинг фикрингизча?
Бакир чўпон бу дафъа узоқроқ ўйланди. Шу оғир сукунат давомида кўксимга бош қўйиб йиғлаган қиз кўз ўнгимда турли қиёфада намоён бўлаверди.
– Унда нега иккиланиб ўтирибсиз? – деди ниҳоят сўзларни дона-дона талаффуз қилиб. – Садоқат билан очиқчасига гаплашинг. Ҳаммасини сўранг ундан. Учта синфдоши ҳақида ҳам, бугун нимага сизнинг бағрингизга отилиб йиғлагани ҳақида ҳам…
– Қўлимдан келмайди, – хўрсиниб қўйдим.
– Нега энди?
– Уни… яхши кўраман.
Чўпон илон чаққандек сапчиб турди ўрнидан. Жиддий қиёфамдан ҳазиллашмаётганимни англагач, ўзга сайёраликка дуч келгандай қаради.
– Сиз унақа одамга ўхшамайсиз, – деди нигоҳини узмай.
– Тушунмадим. Умуман, одамга ўхшамайсан, демоқчимисиз?
– Йўғе… ҳалиги… Биласизми, Садоқат ҳиссиётли қиз. Мен аслида у сизни ёқтиради деб ўйлаб юрардим.
– Муҳаббат учун битта одам камлик қилади.
– Сиз буни муҳаббат деб ўйлайсизми?
Бош қимирлатд
