•••••••••25-sentabr
1-nazorat ishi
2-qator
1. Masala.
Sharti:
1-o’ramda - 35 m mato
2-o’ramda - 33 m mato
3-o’ramda - 10 m mato
Jami mato - ? m
Yechish:
Javob:
2. Misollar.
88-23= 48+12=
78-65= 25+25=
97-70= 59+21=
86-50= 16+14=
3. Topshiriq.
Tomonlari 4 cmdan bo’lgan kvadrat chizing va perimetrini toping.
Sharti:
Saida esladi- 12 ta belgi
Komila esladi- 8 ta belgi
Kim qancha ko’p esladi?
Jami nechta belgi eslangan?
Yechish:
12>8 12-8=4 (ta) ko’p
Saida 4 ta ko’p esladi
12+8=20 (ta) jami
Javob: Jami- 20 ta belgi eslandi
6-misol
4xil variantini topish mumkin.
2 xil to’g’ri to’rtburchakda simmetriya o’qi o’tkazilib, shakl 2 ta teng qismga bo’lingan.
90-50=40
temir rudasi - ohaktosh
(temir rudasi va ohaktosh orasidagi farq)
_______________
40+10=50
neft + ko’mir
(neft va ko’mir birgalikda qancha ekanligi)gi farq)
_____________80-(50+20)=0
granit -(ohaktosh+marmar)
(ohaktosh bilan marmar birgalikda granitdan qancha farq qilishi)
____________
(40+10)-20=30
(neft+ko’mir)-marmar
(neft bilan ko’mir birgalikda marmardan qancha ko’pligi)
1) o’nlikka o’nlik qo’shiladi
2) birlikka birlik qo’shiladi
3) natijalar o’zaro qo’shiladi
1-misol
3 2 + 2 8 = 6 0
/ \ / \
30+2 20+8
1) 32 soniga 28 sonini qo’shish uchun 32 va 28 sonlarini xona birliklariga ajratiladi:
32=3 o’nlik 2 birlik
28=2 o’nlik 8 birlik
2) O’nlikka o’nlik qo’shiladi:
3 o’nlik+2 o’nlik = 5 o’nlik
3) Birlikka birlik qo’shiladi:
8 birlik + 2 birlik = 10 birlik
10 birlik=1 o’nlik
4) Hosil bo’lgan natijalar qo’shiladi:
5 o’nlik+1 o’nlik= 6 o’nlik
Demak, 32+28=60
••••••25-sentabr
1-nazorat ishi
1-qator
1. Masala
Sharti:
Olma d. - 25 tup
Nok d. - 22 tup
Behi d. - 10 tup
Jami d. -? tup
Yechish:
Javob:
2. Misollar.
99-32= 28+12=
87-56= 35+35=
76-60= 79+11=
97-80= 15+15=
3. Topshiriq.
Tomonlari 3 cmdan bo’lgan kvadrat chizing va perimetrini toping.
t+8=58 60-p=6
t=58-8 p=60-6
t=50 p=54
——— ———
50+8=58 60-54=6
b-54=16
b=16+54
b=70
———
70-54=16
Sharti:
1-jamoa - 13 ta ko’mir, 14 ta neft namunasi
2-jamoa - 10 ta gaz, 13 ta oltin namunasi
Jami topildi -? xil namuna
Yechish:
(13+14)+(10+13)=27+23=50
Javob: 50 xil namuna
3-masala
Sharti:
1-d.dan - 39 kg olma
2-d.dan -?, 21 kg ko’p olma
Jami terildi -?kg olma
Yechish:
39+(39+21)=
Javob:
Ustozlar, shu misoldagi hamma ifodani grafik ko’rinishda yozdirilsa, boshqa m/m ga vaqt yetmaydi.
Faqat bitta ifodani grafik ko’rinishda ifodalashni o’rgatib, qolgan ifodalarni ustun shaklida bajarishni o’rgataylik.
1-misol
3 2 + 2 8 = 6 0
/ \ / \
30+2 20+8
1) 32 soniga 28 sonini qo’shish uchun 32 va 28 sonlarini xona birliklariga ajratiladi:
32=3 o’nlik 2 birlik
28=2 o’nlik 8 birlik
2) O’nlikka o’nlik qo’shiladi:
3 o’nlik+2 o’nlik = 5 o’nlik
3) Birlikka birlik qo’shiladi:
8 birlik + 2 birlik = 10 birlik
10 birlik=1 o’nlik
4) Hosil bo’lgan natijalar qo’shiladi:
5 o’nlik+1 o’nlik= 6 o’nlik
Demak, 32+28=60
MAQOLLAR
Bilim — aql chirog’i.
Bilim baxt keltirar.
Bilim — davlatdan qimmat.
Bilim — kuchda,
Kuch — bilimda.
Bilimli - olim,
Bilimsiz — zolim.
Bilimliga dunyo yorug’,
Bilimsizga — qorong’u.
Bilimlining bilimi yuqar,
Bilimsizning nimasi yuqar.