Telegram-канал illdash - ائلداش قشقایی: Unsorted

ائلداش قشقایی

14 Dec 2024 18:56

🎤 حمید احمدی

🎼 هنز گینیم قیش گئزیر ... احساسی

🆔@illdash

ائلداش قشقایی

14 Dec 2024 18:42

♓️♏️♉️تامقاهای باستانی تورک‌ها در فرهنگ، معماری و صنایع دستی تورکان قشقایی همچنان زنده است.

♦️ *«آژانس آنادولو» خبرگزاری دولتی تورکیه در گزارشی ، به تورکان قاشقایی و کاربرد تامقاهای تورک در زندگی روزمره این جامعه شش میلیونی پراخته است.*
در این گزارش که با تصاویری از لباس تورکی قاشقایی تهیه شده، با تاکید بر استفاده قاشقایی‌ها از نقوش تامقا (اوجاق) در لباسها و دست بافت‌هایشان، این جامعه، «قونار-کؤچر» معرفی شده و نویسنده علت توانایی این کنفدراسیون تورک در ساخت بناهای تاریخی را سبک زندگی نیمه ساکن آنها دانسته است. چرا که قاشقایی‌ها در طول تاریخ هم در شهرها و روستاها و هم در ییلاقات و قیشلاقات دارای ملک و سکونت بوده اند.
در این گزارش با اشاره به ارگ کریم خان شیراز و نقش معماران تۆرک در ساخت بناهای باستانی، نام چندین ایل اوغوز که تامقاهایشان بر سنگهای این قلعه نقش بسته است نیز به چشم می‌خورد. این گزارش موضوع «تامقای مادر» و کاربرد وسیع آن در میان تورکان قاشقایی را که به نامهای «بایداق» و «تانری» نیز شناخته می‌شود مورد توجه قرار داده و به نقوش بایداق بر روی چهار برج قلعه کریم خان شیراز اشاره کرده است.
لازم به ذکر است، این تامقا که سمبل تانری و آفرینش می‌باشد، بر روی پرچم قاشقایی نیز نقش بسته است.
از دیگر نکات جالب توجه این خبر، اشاره به پتروگلیف‌های تیمره در استان مرکزی بعنوان یکی از گنجینه‌های بزرگ تامقاهای تورک است.
در این گزارش از حاصل تحقیقات نویسنده و محقق تورک قاشقایی، سرهنگ حسین جدی بیات استفاده شده و نظرات ایشان درج گردیده است
قشقایی ها که از شاخه تورکان اغوز هستن با لباس‌های محلی شان، قالی‌های دست بافتشان، سمبل‌های گره خورده بر گلیم‌هایشان، غذاهای لذیذ و منحصر به فرد و چادرهای دست‌دوزشان و همچنین روش امرار معاش خاصشان از طریق پرورش دام، تورکان قاشقایی حامل یک میراث فرهنگی گرانبها و محصر به فرد هستند که توجه هر توریست داخلی و خارجی را به خود جلب می‌کند.
تورک‌های قاشقایی که به صورت متراکم به مرکزیت شیراز زندگی می کنند جزء جوامع نیمه ساکن محسوب می‌گردند.
با توجه به سبک زندگی دامداری در مورد تورکان قاشقایی یک تصور نادرست ایجاد شده است و آن اینکه این جامعه با این سبک زندگی نمی‌تواند دارای اندوخته‌های فرهنگی و تاریخی درخشان باشد.
حتی توریست‌هایی که به این مناطق (قاشقایی‌یورد) سفر می‌کنند و و در پی گرفتن یک عکس نوستالژیک با سمبل‌ها و نمادهای تورکان قاشقایی هستند نیز تلاشی جهت شناختن گنجینه فرهنگی و تاریخی این جامعه نمی‌کنند.
چیزی که یک توریست را جذب می‌کند فقط زیبایی‌های بصری است در حالی که گنجینه داشته‌های فرهنگی پشت آن منظره که موجبات خلق آن زیبایی است توجه او را جلب نمی‌کند.
به عنوان مثال زیبایی نقشی که در یک لباس و یا بر روی یک قالی بافته شده است، در عین حال حاوی یک معنای فرهنگی و تاریخی عمیق است.
اما اگر این جامعه سبک زندگی نیمه ساکن داشته باشد این مسئله پررنگ‌تر خواهد بود. به عنوان مثال آنها با نقش سمبل‌ها و نمادهایشان بر روی البسه یا قالی‌ها و دستبافت‌ها و حتی خالکوبی آنها بر روی بدن، این داشته‌های فرهنگی را به آیندگان منتقل می‌کنند.
سبک زندگی نیمه ساکن نه منطبق با زندگی یکجانشینی (شهر و روستا) است و نه به معنای زندگی کوچ نشینی (عشایری) است. و به همین دلیل تورکان قشقایی که در فصل‌هایی از سال برای یافتن مراتع جهت چرای دامهایشان به ییلاقات و قشلاقات رفته‌اند، در طول تاریخ بانیان آثار معماری فراوانی نیز در مناطق مختلف مسکونی نیز بوده اند.
شباهت بسیار زیاد سمبل‌هایشان با تورکان آنادولو (تورکیه) و همچنین شباهت موسیقی آنها با موسیقی ابدال آنادولو، موجب گشته که تورکان قاشقایی در میان ساکنان تورک در ایران، شبیه‌ترین جامعه به تورکان آنادولو باشند.
طبیعتاً این شباهت در موسیقی و سمبل‌های به کار رفته در زندگی روزمره نشئت گرفته از اشتراکات تاریخی این دو جامعه است.
استفاده از سمبل‌ها با اندکی تغییر در جغرافیاهای متفاوت توسط تورک‌ها نمود بارز میراث مشترک می‌باشد.
تامقاها که همواره یکی از سمبل‌های باستانی جوامع ترک جهت معرفی باورها، وابستگی ایلی و بعضا نمادهای حکومتی بوده است، کماکان در میان جامعه قاشقایی مورد استفاده می‌باشد.
به این تامقاها در عین حال «اوجاق» نیز گفته می‌شود که علاوه بر صنایع دستی، البسه، ظروف و ادوات، بر روی سنگ قبر ها و آثار معماری نیز بصورت گسترده نقش می‌بندد....

https://www.aa.com.tr/tr/kultur/tarihi-turk-tamgalari-kaskay-turklerinin-kultur-mimari-ve-el-sanatlarinda-yasatiliyor/3422297

🆔@illdash