سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
#فعالیت_خورشید
فوران بزرگترین شعله خورشیدی از یک لکه بزرگ خورشیدی
بر اساس گزارش NOAAمرکز پیشبینی اقلیم فضایی (SWPC)، شعله دینامیکی خورشیدی اوایل وقت دیروز شنبه از ناحیه لکهای فعال خورشیدی به نام AR3664 رخ داد که اوج آن در ساعت ۵:۵۳صبح بوقت کشورمان بود.
مقاماتSWPC اعلام کردند که در زمان یاد شده، یک شعله عظیم کلاسX۵.۸ ثبت شد؛ در نتیجه بخشهایی از زمین که رو به خورشید بودند، بطور موقت و یا حتی کامل سیگنالهای رادیویی فرکانس بالا(HF) را از دست دادند.
مقامات ناسا اعلام کردند که فعالیت مهرتابان هنوز پایان نپذیرفته و یک شراره خورشیدی قدرتمندX۱.۵ را در ساعت ۱۵:۴۴عصر دیروز بوقت ایران خورشید پرتاب کرد.
هر چند شرارههای کلاسX، قویترین فورانهای خورشیدیاند و علیرغم اینکه میتوانند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشند، دریافت چنین مقادیر بزرگی چندان معمول نیست.
با این حال خورشید طی این هفته مجموعهای از شرارههای قدرتمند فوران میکند که عامل وقوع شفقهای قطبی میباشد.
شرح تصویر: رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا دیروز این دو نما از شرارههای عظیم خورشیدیX5.8 و X1.5را به ثبت رساند. اعتبار تصویر از NASA/SDO
@iranastronomy
#سیاهچاله
مشاهده فوران اَبَرسیاهچاله پر جرم قلب کهکشان راهشیری توسط تلسکوپ مطالعه تابش ایکس چاندرا ناسا (۱)
بسیاری از اَبَرسیاهچالههای پرجرم در سراسر کیهان، مصرفکنندگان حریص گاز و غبار و حتی ستارههای اطراف خود هستند. از سوی دیگر سیاهچاله عظیم قلب راه شیری موسوم به *Sgr A، یک نور خوار است!
این سیاهچاله آنقدر ماده کمی مصرف میکند که اگر همچون یک انسان بود، هر یک میلیون سال یک دانه برنج میخورد! مشاهدات تلسکوپ تابش ایکس چاندرا ناسا میتواند نشان دهد که چگونه این غذاخور کیهانی برخی مواد را برای مصرف انتخاب و مواد دیگری را رد میکند!
سیاهچاله *Sgr A همچنین اتفاقات تغذیهای بسیار نادرتری را نیز تجربه میکند که میتواند نقش مهمی در کل فرآیند تشکیل قیف گاز ایجاد شده ایفا کند.
شرح تصویر: تصویر ترکیبی ایجاد شده از مرکز کهکشان با استفاده از دادههای تلسکوپ فضایی Chandra و MeerKAT که مکان قرار گیری *Sgr A و فوران ناشی از آن را نشان میدهد. اعتبار تصویر تابش ایکس: NASA/CXC/Univ. of Chicago/S.C. Mackey et al
اعتبار تصویر رادیویی: NRF/SARAO/MeerKAT
پردازش تصویر: NASA/CXC/SAO/N
ادامه دارد...
@iranastronomy
#شکار_سیارک
شکار سیارک با استفاده از هوش مصنوعی !
اخترشناسان بیش از یک میلیون سیارک را یافتهاند که بیشتر آنها در کمربند اصلی سیارکها، بین سیارات بهرام و برجیس هستند؛ اما بسیاری از سیارکهای کوچکتر از اندازه یک تخته سنگ گرفته تا سنگهای کوچک، هنوز در انتظار کشف میباشند.
اخیراً منجمان و شهروند دانشمندان حدود ۳۷۰۰۰ تصویر آرشیوی از ۱۹ سال رصد تلسکوپ فضایی هابل را برای جستجوی سیارکهای کوچک استفاده کردهاند؛ آنها برای کشف این سیارکها از یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی استفاده کرده و ۱۷۰۱ رد سیارک را در این تصاویر تلسکوپ هابل شناسایی نمودند که ۱۰۳۱ سیارک، سیارکهای کوچک قبلا ناشناخته و فهرست نشده بودند. محققان آمریکا و اروپا بتازگی اعلام کردند حدود ۴۰۰مورد از این اجرام، کمتر از یک کیلومترند.
رد سیارکها بصورت منحنی در برخی از تصاویر هابل دیده میشوند، زیرا سیارکهای در حال حرکت، از بسیاری از اجرام مورد مطالعه هابل به ما نزدیکترند.
شرح تصویر: در بخش بالایی این تصویر تلسکوپ هابل از کهکشان مارپیچی میلهای UGC 12158، خطوط منحنی تکه تکه، یک سیارک است. اعتبار تصویر از NASA/ ESA/ Pablo García Martín UAM
@iranastronomy
#حقایق_فضایی
۲۰ حقیقت شگفتانگیز در مورد فضا و اجرام آسمانی
فضا بسیار وسیع و پر از ویژگیهای متحیرکننده است. برخی از این پدیدههای غیرعادی جهان حتی از مبهوت کنندهترین فیلمهای علمی تخیلی حیرتانگیزترند.
این مجموعه از تکاندهندهترین حقایق در مورد کائنات، نگاهی کوتاه به زمین، منظومهمان، کهکشان و کیهان دارد.
در این سری پستها برخی از عجیبترین حقایق در مورد فضا را به شما معرفی میکنیم:
۱۸. سیاره ناهید خلاف جهت دیگر سیارات به گرد خود میچرخد
سیاره ناهید در جهت مخالف بقیه سیارات منظومه خورشیدی به گرد محور خود میچرخد و این معمایی است که نیاز به حل دارد.
آیا ممکن است در روزهای اولیه شکلگیری سامانه خورشیدی، ناهید مورد اصابت جسم دیگری قرار گرفته باشد که آن را در جهت مخالف بچرخاند؟
حقیقت این است که هیچ نظریه تایید شدهای در این زمینه وجود ندارد که چرا ناهید خلاف سیارات بدور محور خود میچرخد.
اما این تنها نکته عجیب در مورد ناهید نیست؛ این سیاره همچنین به آرامی به گرد محورش میچرخد و یک شبانهروز در ناهید، معادل ۲۴۳ شبانهروز زمینی و بیشتر از یک سال این سیاره است که ۲۲۵ شبانهروز زمینی میباشد.
@iranastronomy
#رنگ_حیات
آیا حیات فرازمینی میتواند به رنگ بنفش باشد؟
وقتی از فضا به کره زمین نگاه کنیم، رنگ سبز بمعنای حیات است که نمایانگر درختان، مزارع و هر چیزی است که با کمک کلروفیل رشد میکند. کلروفیل رنگدانهای است که به گیاهان رنگ سبز میدهد. اما در برخی از محیطهای روی زمین؛ بدون نور خورشید یا اکسیژن، حیات از اشعه فروسرخ برای تولید انرژی استفاده میکند و بسیاری از این باکتریها برنگ بنفش هستند.
اگر حیات در کرات دیگر بجای نور خورشید از تابش فروسرخ استفاده کند، ما باید بدنبال یک اثر انگشت از سیارهای به رنگ بنفش باشیم.
محققان دانشگاه Cornell بتازگی اعلام کردند که برخی از تلسکوپهای نسل آینده ممکن است بتوانند اثر انگشت نور بنفش این دنیاها را تشخیص دهند و با بیش از ۵۵۰۰ سیاره فراخورشیدی شناخته شده تا کنون، این تلسکوپها اهداف زیادی برای این کار خواهند داشت.
از نظر فنی: باکتریهای بنفش، طیفی از رنگها شامل زرد، نارنجی، قهوه ای و قرمز دارند. همه این باکتریها در شرایطی زندگی میکنند که از نور فروسرخ و یا گرما برای زنده ماندن استفاده مینمایند و فتوسنتز آنها در طیف فروسرخ، بدون تولید اکسیژن انجام میشود.
@iranastronomy
#ماه
۱۰ حقیقت جالب در مورد ماه
کره ماه به روشهای گوناگون، از نور تا جزر و مد بر زندگی در زمین تأثیر میگذارد.
همچنین بر فرهنگ بشر تأثیر داشته و در اساطیر دیده میشود و به انسان کمک میکند تا سیر زمان را در یابد. انسانها و بسیاری دیگر از اَشکال حیات به ماه وابستهاند !
گرچه کره ماه هنوز اسرار زیادی دارد، اما نکاتی در مورد آن آموختهایم که در اینجا ۱۰ حقیقت جالب آن تقدیم میشود:
۱۰. ماه بوی خاصی دارد
ماه اتمسفر قابل توجهی ندارد، بنابراین هوا نیز ندارد؛ با این حال فضانوردان آپولو ۱۱ با شگفتی متوجه شدند که ماه بویی دارد که به لباسهای فضایی، تجهیزات و نمونههای بازگردانده شده که از ماه جمعآوری کردهاند، چسبیده که پس از قرار گرفتن دوباره در محیطی با شرایط زمین قابل تشخیص است!
فضانوردان آپولو بوی فلز و رایحهای شبیه به باروت سوخته یا بوی موجود در هوا پس از سوختن گوگرد ترقه توصیف کردند. احتمالاً این بو ناشی از یک واکنش شیمیایی بین چیزی در غبار ماه و اکسیژن موجود در هوا در کره زمین است.
با این حال، نمونههای ماه بر روی زمین، بو ندارند، بنابراین شاید آن بوی اولیه بدلیل یک واکنش موقت بوده باشد.
@iranastronomy
#اَبَرسیاهچاله
با پرجرمترین سیاهچاله تک ستارهای کهکشان خودمان آشنا شوید
بتازگی اخترشناسان رصدخانه جنوبی اروپا ESO، عظیمترین سیاهچاله با جرم یک ستاره در کهکشان راه شیری ما را که آن را Gaia BH3 نامیدهاند؛ معرفی کردند.
هر چند این عظیمترین سیاهچاله راهشیری نیست و سیاهچاله *Sagittarius A، با جرمی حدود ۴میلیون برابر خورشید، بزرگترین سیاهچاله کهکشانمان است و Gaia BH3 تنها ۳۳برابر جرم خورشید جرم دارد؛ اما Gaia BH3 عظیمترین سیاهچاله شناخته شده در راهشیری میباشد که از فروپاشی تنها یک ستاره بوجود آمده است!
سیاهچاله Gaia BH3 با فاصله ۲۰۰۰سال نوری نسبتاً نزدیک و دومین سیاهچاله شناخته شده نزدیک به زمین است که در جهت صورت فلکی عقاب (Aquila) قرار دارد.
وظیفه تلسکوپ فضایی Gaia اینست که آسمان را بطور مکرر اسکن و هر یک از ستارگان هدف را چندین بار مشاهده کند. تا زمان انتشار دومین داده تلسکوپ Gaia در سال۲۰۱۸، تعداد ۱.۷میلیارد ستاره بررسی شده بود!
اما هیچ نوری از سیاهچالهها نمیگریزد، پس چگونه تلسکوپ فضاییGaia سیاهچاله جدید را کشف کرد؟ زیرا این سیاهچاله یک حرکت ارتعاشی به ستاره همراه خود تحمیل میکند.
@iranastronomy
#پلوتو
منشأ قلب پلوتو
فضاپیمای New Horizons ناسا برای اولین بار در مهر سال۱۳۹۴ هنگامیکه از کنار کره کوچک پلوتو عبور میکرد، ویژگی سطحی قلبی شکل غولپیکر پلوتو را شناسایی نمود که دانشمندان این ویژگی قلبی شکل را به نام "کلاید تومبا" کاشف پلوتو نامگذاری کردهاند. اما قلب پلوتو، با توجه به ترکیب سطحشناسی و ارتفاع، دانشمندان را مبهوت کرده است.
روز گذشته دانشمندان از نتیجه شبیهسازیهای عددی برای بررسی منشأ لوب غربی قلب پلوتو که آن را Sputnik Planitia مینامند، استفاده کردند؛ آنها گفتند که رویداد فاجعهآمیزی چون برخورد جرم سیارهای به قطر ۶۵۰ کیلومتر، قلب پلوتو را ایجاد کرده است!
منطقه Sputnik Planitia مساحتی تقریبی ۱۲۰۰ در ۲۰۰۰ کیلومتر دارد که معادل حدود ۱/۴ کل اروپا و یا آمریکا است.
از سوی دیگر از آغاز سال ۲۰۲۰، دانشمندان در مورد شواهدی مبنی بر وجود اقیانوس دیگری در منظومهمان صحبت کردند، این بار نه در یک ماه از سیارات بیرونی، بلکه در سیاره کوتوله پلوتو!
شرح تصویر: ویژگی قلبی شکل درخشان در سیاره کوتوله پلوتو. اعتبار تصویر از ناسا/دانشگاه جان هاپکینز APL/موسسه تحقیقات جنوب غربی و دانشگاه آریزونا
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
سنگ مرموز مریخی
مریخ نورد Perseverance ناسا درون دهانهJezero سیاره سرخ بهرام را که زمانی یک دریاچه بزرگ بوده، کاوش نموده است.
یافتههای این مریخنورد این ایده را تأیید کرده که این منطقه چند میلیارد سال پیش، حداقل برای میکروبها قابل سکونت بوده است!
با برداشت نمونهای از یک سنگ توسط کاوشگر پشتکار، دانشمندان آن را بخاطر نقطه دیدنی در قله کوه پارک ملی Yellowstone امریکا، Bunsen Peak نامیدهاند. آنها میگویند که این صخره زمانی در آب غرق بوده و یا شاید در ساحل دریاچهای قرار داشته است.
این سنگ با وجود کربنات و سیلیس، برای حفظ آثار حیات میکروسکوپی ایدهآل بوده و حتی قبل از تجزیه و تحلیل نمونهای که محققان آنرا Comet Geyserنامیدند، تیم ماموریت متوجه این سنگ شد که با حدود ۱.۷متر عرض و یک متر ارتفاع، از چشمانداز اطراف خودنمایی میکرد. یک طرف بافت خشنتری داشت، در حالیکه بقیه آن از نظر ظاهری صافتر و تکهتکه بودند.
شرح تصویر:نمایی از سنگ مرموز مریخی؛ حفره سفید سمت چپ، اثر مته مریخنورد ناسا و بخش سفید سمت راست توسط مریخ نورد ابتدا ساییده شده است. اعتبار تصویر از NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
@iranastronomy
#عبور_نزدیک
عبور یک سیارک بزرگ از کنار زمین
بتازگی اخترشناسان ناسا توانستند تصاویر راداری سیارک2013 NK4 را با استفاده از رادار ۷۰متری DSS-14 Goldstone در کالیفرنیا بدست آورند که بسلامت از نزدیکی زمین عبور کرد.
این سیارک احتمالا یک جرم دوتایی است؛ که قبلاً نیز سنگهای فضایی مانند آنرا همچون سیارک ۱.۴کیلومتری 4769 Castalia که در سال۱۹۸۹ کشف و بعنوان یک سیارک بالقوه خطرناک طبقهبندی شده، دیدهایم؛ سیارک عجیب Arrokoth نیز طی ماموریت New Horizons در کمربند کوئیپر کشف شد.
سیارک 2013 NK4 با قطر ۶۱۰متر، حدود ۲برابر بزرگتر از سیارک آپوفیس، موسوم به روز رستاخیز میباشد که سال ۲۰۲۹حتی از ماهوارهها به زمین نزدیکتر خواهد شد! اما 2013 NK4 در نزدیکترین فاصله، بیش از ۸برابر فاصله ماه به زمین بود (تصویر بالا).
این سیارک با آنتن بشقابی ۳۴متری DSS-35ناسا در Canberra استرالیا نیز مشاهده شد.
شرح تصویر پایین: 2013 NK4با مدار بیضوی (رنگ سفید)؛ از مدار بهرام (سرخ) و بین مدار ناهید (صورتی) و تیر (بنفش) عبور کرد.
این سیارک هر ۳۷۸روز یکبار بدور خورشید میچرخد؛ عبور آن از مدار زمین برنگ آبی است. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#حقایق_فضایی
۲۰ حقیقت شگفتانگیز در مورد فضا و اجرام آسمانی
فضا بسیار وسیع و پر از ویژگیهای عجیب و غریب و متحیرکننده است. برخی از این پدیدههای غیرعادی جهان ما حتی از مبهوت کنندهترین فیلمهای علمی تخیلی یا فضایی حیرتانگیزتر هستند.
این مجموعه از تکاندهندهترین حقایق در مورد کائنات، نگاهی کوتاه به سیاره زمین، کره ماه، سامانه خورشیدی، کهکشان و کیهان دارد.
در این سری پستها برخی از عجیبترین حقایق در مورد فضا و دانش اخترشناسی را به شما معرفی میکنیم:
۱۶. یک شبانهروز ما بر روی زمین طولانیتر میشود
سرعت چرخش زمین به گرد محورش در حال کاهش است؛ هر سال در سیاره ما کمی بیشتر طول میکشد تا زمین یک گردش کامل حول محور خود را کامل کند.
با این حال این تغییر بسیار جزئی است. هر قرن در زمین به میزان ۱/۵۰۰ ثانیه کاهش مییابد و ۱۰۰۰سال بعد، یک روز دو صدم ثانیه بیشتر از امروز خواهد بود.
شرح تصویر: آیا این عکس آشنا بنظر میاد؟ این زمین و ماه آن است، آنگونه که فضاپیمای گالیله در سفر خود به سیاره برجیس مشاهده کرد.
این تصویر از فاصله ۶.۲ میلیون کیلومتری از سیستم زمین و ماه گرفته شده است. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#دنبالهدار
دنبالهدار 12P/Pons-Brooks
در اوج درخشندگی
دنبالهدار Pons-Brooks که هر ۷۱سال یک بار به ملاقات ما میآید و امشب به نزدیکترین فاصله با خورشید میرسد و باندازهای درخشان است که شاید با چشم غیرمسلح نیز دیده شود.
این دنبالهدار ۱۷کیلومتری که بندرت دیده میشود، بخاطر ظاهر شاخ مانندش که بعنوان کما نیز شناخته میشود، نام مستعار مختلفی از جمله دنبالهدار شیطان و یا Millennium Falcon (فضاپیمای خیالی فیلم جنگ ستارگان) را بخود اختصاص داده است.
این دنبالهدار در نزدیکترین فاصله، به ۱۱۶.۸میلیون کیلومتری خورشید میرسد.
رصدگران میتوانند این شبها پس از غروب خورشید در یک آسمان تاریک بسمت صورت فلکی گاو نگاه کنند تا 12Pرا ببینند. این دنبالهدار در سمت چپ سیاره برجیس بصورت یک گوی زرد کمرنگ مشاهده میشود.
مطمئناً یک تلسکوپ کوچک و یا دوچشمی به شما امکان میدهد دنبالهدار12P را آسانتر تشخیص دهید. یکشنبه ۱۳خرداد امسال دنبالهدار12P نزدیکترین فاصله با زمین را خواهد داشت، اما آنزمان در نیمکره جنوبی قابل مشاهده خواهد بود.
شرح تصویر:موقعیت دنبالهدار12P در صورت فلکی گاو. اعتبار تصویر از TheSkyLive.com
@iranastronomy
#ماه
۱۰ حقیقت جالب در مورد ماه
کره ماه بروشهای گوناگون، از نور تا جزر و مد، بر زندگی در زمین تأثیر میگذارد.
همچنین بر فرهنگ بشر تأثیر داشته و در اساطیر دیده میشود و به انسان کمک میکند تا سیر زمان را دریابد.
گرچه ماه هنوز اسرار زیادی دارد، ۱۰ حقیقت جالب در مورد آن تقدیم میشود:
۸. خورشید گرفتگی، تصادفی کیهانی!
خورشیدگرفتگی زمانی رخ میدهد که ماه مستقیماً بین خورشید و زمین قرار گیرد. در طی یک خورشید گرفتگی کامل، سمت تاریک ماه آنچنان جلوی خورشید را میگیرد که طی چند دقیقه، تاج یا جو بیرونی مهر تابان قابل مشاهده میگردد.
هیچ دلیلی وجود ندارد که این اثر با این دقتی که انجام میشود، اتفاق بیفتد و یا اندازه ظاهری دو جرم به این مقدار نزدیک بهم باشد. در حقیقت اگر خورشید تو خالی بود، دهها میلیون کره ماه میتوانستند درون آن جا بگیرند.
با این حال زمانیکه هم ترازی خورشید، ماه و زمین کامل باشد، مردم در مناطقی از زمین میتوانند شگفتی این تصادف کیهانی را در آسمان مشاهده کنند.
شرح تصویر: خور گرفت کامل زمانی رخ میدهد که کره ماه بطور کامل نور خورشید را سد کند. اعتبار تصویر از Paul Souders/Getty Images
@iranastronomy
#سیارات_فرازمینی
اولین تصاویر از سیارات غولپیکر در حال گردش به دور کوتولههای سفید !
دانشمندان موسسه علمی تلسکوپ فضایی (STScI) در مقاله جدیدی گفتند که ۲سیاره فراخورشیدی غولپیکر در مدار کوتولههای سفید که بقایای ستارگان معمولی هستند را با تصاویر مستقیمی کشف کردهاند.
این کوتولههای سفید در ۷۵سال نوری زمین قرار دارند. تلسکوپ فضاییWebb ناسا برای اولین بار این سیارات را در سال۲۰۲۳ شناسایی کرد.
بنظر میرسد مانند غولهای گازی منظومه خورشیدی، کوتولههای سفیدی که در جو خود فلزات و عناصر سنگین دارند، سیاراتشان دور از آنها میچرخند.
جرم یکی از سیارات ۱.۳برابر و دیگری ۲.۵برابر سیاره برجیس و مدار آن شبیه مدار کیوان است. سیاره دیگر با مداری بزرگتر، کمی دورتر از کوتوله سفید و مکانی همچون نپتون دارد.
طبق این مطالعه یک سیاره میتواند از مرگ ستاره خود جان سالم بدر ببرد!
شرح تصویر:تصویر Web WD 1202-232 (بالا) و WD 2105-82 (پایین).
در ۲تصویر سمت چپ، کوتوله سفید در مرکز و در ۴تصویر دیگر، کوتوله سفید با نماد ستاره جایگزین شده؛ تصاویر سمت راست با حذف نامزد سیارهای است. اعتبار تصویر از Mullally و همکاران/arXiv
@iranastronomy
#کوتوله_قهوهای
کوتولههای قهوهای مسنتر به احتمال زیاد تنها هستند
بیشتر ستارهها در سیستمهای دوتایی قرار دارند. کوتولههای قهوهای اجرام پر جرمتر از سیاره برجیس اما کم جرمتر از کوچکترین ستارهها هستند و آنقدر پر جرم نیستند که مانند یک ستاره بدرخشند، ولی میتوانند بصورت دوگانه نیز باشند.
اما مطالعه جدید یک تیم بینالمللی از دانشمندان با تلسکوپ فضایی هابل نشان داد که کوتولههای قهوهای مسنتر، هرچه پیرتر و کمجرمتر باشند، احتمال کمتری برای داشتن همدم دارند و تنها در فضا سرگردانند.
به نظر می رسد که بسیاری از کوتولههای قهوهای دوتایی طی میلیونها سال از هم دور میشوند.
کاوشگر فرو سرخ میدان دید وسیع ناسا (WISE) که قبلا این کوتولههای قهوهای را یافته بود؛ بیشتر آنها تنها چند صد درجه گرمتر از برجیس بودند! ولی هیچیک از آنها دارای ستاره همراه نبودند، در صورتیکه هابل میتواند همراهان آنها را تا فاصله ۴۸۰میلیون کیلومتری از یکدیگر تشخیص دهد. این تقریباً همان فاصله از خورشید تا کمربند سیارکی در منظومه خورشیدی ما ست.
اخترشناسان قبلاً دریافتهاند که کوتولههای قهوهای جوانتر اغلب همدمهایی دارند.
@iranastronomy
#سیاهچاله
مشاهده فوران اَبَرسیاهچاله پر جرم قلب کهکشان راهشیری توسط تلسکوپ مطالعه تابش ایکس چاندرا ناسا (۲)
ادامه...
تصور میشود که تقریباً هر ۲۰,۰۰۰ سال یکبار، سیاهچاله مرکزی راه شیری، یک ستاره نگونبخت را که خیلی به آن نزدیک شده، از هم میپاشد و میبلعد !
این وقایع که «اختلال رویدادهای جزر و مدی» یا TDEs نامیده میشوند، منجر به انتشار انفجارگونه مقادیر زیادی انرژی میشوند که از طریق دودکش سیاهچاله به همراه مواد ستارهای باقیمانده از ستاره خرد شده که *Sgr A آن را به عنوان دسر رد میکند، به سمت بالا هدایت میشود.
دریچه تازه کشف شده به یک سازند دودکش مانند که بصورت زاویه قائمه در دیسک راه شیری قرار دارد، مرتبط است. رصد تلسکوپ چاندرا نشان میدهد که چگونه یک تونل در مرکز کهکشان ما به هدایت ماده به مناطق بیرونی آن کمک میکند. دریچه ای که در مشاهدات تابش اشعه X از مرکز کهکشان، توسط تلسکوپ فضایی چاندرا ناسا کشف شد، در حدود ۷۰۰ سال نوری از منطقه مرکزی کهکشان ما فاصله داشته و در بالای این دودکش کیهانی قرار دارد.
@iranastronomy
#کوتوله_قهوهای
متان عامل احتمالی ایجاد شفق قطبی در کوتوله قهوهای
وجود متان در کوتولههای قهوهای که جرمی بیش از سیارات اما کمتر از ستارهها دارند، رایج است. گاز متان در کوتولههای قهوهای جاذب نور است، بنابراین اخترشناسان نمیتوانند آنرا در نور مرئی تشخیص دهند.
محققان موزه تاریخ طبیعی آمریکا بتازگی با شگفتی اعلام کردند که از تلسکوپ فضاییWebb برای یافتن انتشار متان درخشان در جسم نسبتاً سردی به نام کوتوله قهوهای W1935 با حدود ۲۰۰درجه سانتیگراد دما که از زمین ۴۷سال نوری فاصله دارد، استفاده کردهاند. این دما از دید انسان گرم، ولی در مقایسه با ستارهها سرد میباشد.
بر این اساس محققان گفتند که شفقهای قطبی ممکن است باعث انتشار گاز متان شوند؛ اما W1935 هیچ ستارهای با باد خورشیدی دارای ذرات پرانرژی ندارد که شفق قطبی ایجاد کند.
سیارات برجیس و کیوان اقماری دارند؛ ماه آتشفشانی برجیس آیو و ماه اقیانوسی کیوان انسلادوس، مواد را به فضا پرتاب میکنند که به تقویت شفق قطبی کمک میکند. پس شاید W1935 قمر داشته باشد!
شرح تصویر: مفهوم ذهنی هنرمند از W1935. اعتبار تصویر از NASA/ESA/CSA /Leah Hustak (STScI)
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
نشست امسال "انسان به سیاره بهرام ۲۰۲۴" هم اکنون در حال برگزاری است
اجلاس سالانه انسان به سیاره سرخ (Humans to Mars) اکنون در حال برگزاری است و هر ساله اعضای جامعه فضایی بینالمللی را گرد هم میآورد تا در مورد هدف مشترک ایجاد حضور پایدار و دائمی انسان در سیاره سرخ بحث کنند. همه علاقمندان به مباحث مرتبط با سیاره سرخ بهرام میتوانند از سراسر جهان آن را به بصورت زنده نیز تماشا کنند.
شرکتکنندگان برای اجلاس انسان به مریخ ۲۰۲۴ (H2M) که توسط سازمان غیرانتفاعی Explore Mars برگزار میشود، در واشنگتن دی سی گرد هم آمدهاند.
این کنفرانس از دیروز سهشنبه ۱۸ اردیبهشتماه جاری (۷ می) آغاز و با پنلی از سخنرانیها درباره نوآوری که امکان رساندن مردم به ماه و سیاره بهرام را بررسی میکند.
کسانی که قادر به حضور در این کنفرانس نیستند میتوانند خلاصهای از رویدادها را در کانال با لینک: ExploreMarsOrg">YouTube ExploreMars تماشا کنند.
@iranastronomy
#آیو
میلیاردها سال سابقه فوران آتشفشانهای Io !
آیو نزدیکترین ماه گالیلهای سیاره برجیس که برای اولین بار توسط اخترشناس ایتالیایی گالیله از درون تلسکوپ مشاهده شد، بخاطر صدها آتشفشانی که در سطح خود دارد مشهور است. این قمر فعالترین کره آتشفشانی در منظومه خورشیدی ما میباشد.
محققان موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech)، دانشگاه نیویورک و مرکز پروازهای فضایی Goddard ناسا بتازگی اعلام کردند که آتشفشانهای آیو برای میلیاردها سال، درست پس از اولین شکلگیری خورشید، برجیس، زمین و بقیه منظومه در حال فوران هستند.
این نتیجهگیری بر اساس تحلیل جدیدی در مورد گوگرد در جو نازک آیو است؛ زیرا گوگرد نقش کلیدی در سطح Io و در جو آن دارد.
این تیم تحقیقاتی، تجزیه و تحلیل ایزوتوپهای گوگرد اتمسفر Io را نیز انجام دادند.
برخی از آتشفشانهای آیو، گوگرد و دیاکسید گوگرد را بصورت تودههای بزرگی، به کیلومترها بالاتر از سطح آیو در آسمان پرتاب میکنند! دشتهای گستردهای از گوگرد نیز با یک پوشش یخزده در بیشتر سطح آیو وجود دارد.
بر این اساس آتشفشانهای آیو گوگرد زیادی منتشر میکنند و جو آیو ۹۰٪ از دی اکسید گوگرد تشکیل شده است.
@iranastronomy
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
آشنایی با دانش جذاب اخترشناسی حق همگانی
از روز دوشنبه ۲۴ تا یکشنبه ۳۰ اردیبهشتماه (۱۳ تا ۱۹ می۲۰۲۴) هفته جهانی و شنبه ۲۹ اردیبهشت (۱۸ می) روز جهانی ستارهشناسی سال ۱۴۰۳ میباشد.
لازم است تاکید کنیم که پس از پایان همهگیری کرونا، بجای رویآوری فعالیتها در فضای مجازی، بهتر است برنامههای علمی ترویجی بصورت چهره به چهره در نقاط مختلف پایتخت و کشورمان اجرا شود؛ چرا که برای توسعه نجوم آماتوری اثر بهتری دارد.
انجمن نجوم آماتوری ایران ضمن حمایت از کلیه گروههای فعال کشور برای اجرای فعالیتهای علمی؛ امسال با شعار "آشنایی با دانش جذاب ستارهشناسی، حق همگانی"، قصد بردن تلسکوپ به میان گروههای خاص اجتماعی برای اجرای برنامههای رصدی آموزشی دارد.
همچنین امسال به پیشنهاد تعدادی از اعضای خوب انجمن، تصمیم گرفتهایم در آستانه این مناسبت جهانی، در ساعت ۳عصر روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشتماه جاری، همزمان با چهارمین سالگرد آسمانی شدن یار همیشگی انجمن جناب آقای سید عبدالامیر شیرازی، با حضور بر سر مزار ایشان در قطعه۳۲۲ بهشت زهرا، ادای احترام نماییم.
متن کامل در لینک زیر:👇
https://iaas.ir/news/3915/030217/
#سیاره_ناهید
نشت گازهای جو سیاره ناهید به فضا
تیمی از دانشمندان فرانسه، آلمان، اتریش و ژاپن طی روزهای گذشته اعلام کردند که طبق تحقیقات جدید، نزدیکترین همسایه زمین یعنی سیاره ناهید که بدلیل جو غلیظ و خطرناکش مشهور است؛ بخشی از محتویات اتمسفرش را به فضا میریزد.
ماموریت آژانس فضایی اروپا(ESA) به نام BepiColombo و آژانس اکتشافات فضایی ژاپنJAXA که در سفر خود به سیاره تیر، ۲بار از کنار ناهید عبور کرد؛ متوجه شده بود که کربن و اکسیژن در منطقهای از مغناطکره سیاره که قبلاً کشف نشده بود، به فضا میگریزد. این گازها بنوعی از لایههای بالایی جو این سیاره خارج میشوند.
در حقیقت باد خورشیدی باعث فرار یونها از جو و مناطق مختلف مگنتوسفر ناهید میگردد.
بازدید BepiColombo از ناهید در روز سهشنبه۱۹ اَمرداد ۱۴۰۰کوتاه بود، اما اطلاعات مهم جدیدی در مورد جو ناهید بدست آورد. در واقع طی دومین پرواز، این فضاپیما منطقهای از مغناطکره ناهید را که قبلاً بررسی نشده بود، مورد مطالعه قرار داد.
شرح تصویر: نمودار مسیر پرواز BepiColombo به ناهید در ۱۹ اَمرداد ۱۴۰۰. اعتبار تصویر از ESA/MPS/Nature Astronomy/ Hadid و همکاران
@iranastronomy
#حقایق_فضایی
۲۰ حقیقت شگفتانگیز در مورد فضا و اجرام آسمانی
فضا بسیار وسیع و پر از ویژگیهای متحیرکننده است. برخی از این پدیدههای غیرعادی جهان حتی از مبهوت کنندهترین فیلمهای علمی تخیلی حیرتانگیزتر هستند.
این مجموعه از تکاندهندهترین حقایق در مورد کائنات، نگاهی کوتاه به سیاره زمین کهکشان و کیهان دارد.
در این سری پستها برخی از عجیبترین حقایق در مورد فضا را به شما معرفی میکنیم:
۱۷. گرمای ناشی از بیگبنگ امروز هم وجود دارد
کیهان اولیه شامل نوعی پلاسمای مات و یک سوپ داغ از گاز یونیزه شده بود. حدود ۳۸۰,۰۰۰۰سال پس از انفجار بزرگ، این گاز باندازه کافی سرد شد تا اتمها قادر به تشکیل آن باشند.
تشعشع بجا مانده از انفجار بزرگ امروزه هنوز در اطراف ماست و بعنوان پس مایکروویو زمینه کیهانی(CMB) شناخته میشود!
این تابش را با چشم نمیتوان دید، اما ماموریتهای مختلفی از جمله ماهواره پلانک ESA و ماموریت WMAP طی سالها توانسته آن را در تابش مایکروویو مطالعه کنند.
شرح تصویر: تصویری از تابش پسزمینه کیهانی (گرمای باقیمانده از مهبانگ) آنگونه که توسط تلسکوپ پلانک دیده میشود. اعتبار از ESA با همکاری پلانک
@iranastronomy
#تلسکوپ_وب
شناسایی ۳منظومه سیارهای جوان توسط تلسکوپWebb
منظومه ما از یک صفحه بزرگ گاز و غبار در اطراف خورشید تشکیل شده است؛ اخترشناسان بسیاری از قرصهای تشکیلدهنده سیاره جوان به نام دیسکهای پیش سیارهای (protoplanetary disk) را مشاهده و از آنها عکس گرفتهاند.
اخیراً محققان دانشگاه آریزونا با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب اولین تصاویر خود را از ۳دیسک پیش سیارهای جوان با حلقههای متعدد از مواد شکار کرد، اما هیچ سیاره در حال شکلگیری را شاید بدلیل آنکه هنوز خیلی جوان بوده و یا سیارات آن نوپا هستند، شناسایی نکرده است. شاید در شکاف بین حلقهها سیارات جدید در حال شکلگیری باشند.
بطور خاص، این مطالعات بر روی یک دیسک پیش سیارهای در اطراف ستاره جوانHL Tauri یا HL Tauدر فاصله ۴۵۷سال نوری تمرکز دارد.
دانشمندان برای اولین بار این حلقهها را با تلسکوپ رادیویی آرایه میلیمتری و زیر میلیمتری ALMA در صحرای آتاکاما شیلی مشاهده کردند.
شرح تصویر:ویژگیهای جدیدی که وب دیده به رنگ نارنجی بر رویHL Tauri و صفحه پیش سیارهای آن قرار گرفته است.اعتبار تصویر از The Astronomical Journal/Camryn Mullin و همکاران
@iranastronomy
#ماه
۱۰ حقیقت جالب در مورد ماه
ماه بروشهای گوناگون، از نور تا جزر و مد، بر زندگی در زمین تأثیر میگذارد.
همچنین بر فرهنگ بشر تأثیر داشته و در اساطیر دیده میشود و به انسان کمک میکند تا سیر زمان را دریابد. انسانها و بسیاری دیگر از اَشکال حیات به ماه وابستهاند!
گرچه ماه هنوز اسرار زیادی دارد، اما چیزهایی در مورد آن آموختهایم که در اینجا ۱۰حقیقت جالب آن تقدیم میشود:
۹. ظاهر ماه میتواند تحت تأثیر "نور زمینتاب" قرار گیرد
در یک شب صاف، ممکن است متوجه شوید که اگرچه تنها بخشی از ماه روشن است، اما میتوانید دایره ضعیفی از بقیه ماه را نیز ببینید.
این اتفاق توسط پدیدهای موسوم به نور زمینتاب (Earthshine) ایجاد میشود. در حقیقت همانگونه که نور ماه بدلیل بازتاب نور خورشید ایجاد میگردد، زمین نیز نور دریافتی از خورشید را در فضا و بسمت ماه منعکس میکند.
این بدان معناست که اگر روی ماه بایستید، بخشی از زمین درخشان بنظر میرسد و باعث میشود که زمین مقداری از آن نور را به ماه بتاباند؛ بنابراین حتی زمانی که نور خورشید به بخشی از ماه نمیتابد، تابش زمین میتواند بصورت ضعیف، مناطق تاریک آنرا روشن کند.
@iranastronomy
@iranastronomy
#مقاله
قله اندیشیدن علمی
مقالات جناب دکتر بلوری، فارغ التحصیل دانشگاه برلین تا کنون در وبگاه انجمن نجوم آماتوری ایران منتشر گردیده؛ اکنون مقاله دیگری از ایشان با عنوان "قله اندیشیدن علمی" بر روی وبگاه انجمن قرار دارد که امیدواریم مورد استفاده پژوهشگران گرامی قرار گیرد.
دکتر حسن بلوری متولد زنجان، فارغالتحصیل دبیرستان مروی تهران؛ فوق لیسانس فیزیک، فوق لیسانس تعلیم ریاضی و فیزیک، تدریس بخشهای مختلف فیزیک و ریاضیات و علوم فنی در موسسات آموزش عالی برلین طی بیش از دو دهه، ارائه مقالات و سخنرانیهای علمی، فعالیت در فیزیک کوانتومی در راستای مسئله وحدت نیروهای پایهای در جهان فیزیک، عضو انجمن فیزیک آلمان و...
چکیده:
جهانی که ما با آن سر و کار داریم جهانی نیست که قادر به مشاهدهاش از "بیرون" آن باشیم. از آنجا که ما خود بخشی از آن هستیم تنها امکان مشاهده و بررسی آن از داخل آنست و لازم است همواره موقعیت مکان و زمان خود را روشن نمائیم.
برای رهائی از زنجیر نادانیها، ما راهی جز اراده به عمل و تلاش برای یافتن راه و روشی جهت شناخت واقعیتها نداریم....
متن کامل مقاله:👇
https://iaas.ir/news/3903/030205/
#رنگینکمان_فراخورشیدی
کشف حلقههای رنگینکمان مانند در یک سیاره فراخورشیدی برای اولین بار!
حلقههای نورانی رنگارنگ و متحدالمرکز، پدیدهای هستند که فقط در شرایط خاصی شکل گرفته و دیدن آنها در زمین اغلب معمول است.
دانشمندان نیز حلقههایی به این شکل را در سیاره ناهید دیدهاند؛ اما بتازگی اخترشناسان اعلام کردند که اولین پدیده حلقه را احتمالاً در خارج از منظومه ما، در یک سیاره فراخورشیدی در فاصله ۶۳۷سال نوری کشف کردهاند. این سیاره فراخورشیدیWASP-76b نام دارد و یک غولگازی فوق داغ است.
این پدیده با استفاده از دادههای دو رصدخانه فضایی، یکی ماهواره Cheops آژانس فضایی اروپا(ESA) و دیگری ماهواره TESS ناسا مشاهده شد.
امکان دیدن این پدیده از طریق رصد سیاره در حین گذر از مقابل ستاره مرکزی آن (Transit) طی ۳سال بدست آمد. در منظومه خورشیدی ما، همه سیارات غولپیکر با فاصله دور از خورشید میچرخند؛ اماWASP-76b که اخترشناسان آن را مشتری داغ مینامند، ۱۲برابر نزدیکتر از سیاره تیر به دور ستارهاش میچرخد!
شرح تصویر: مفهوم ذهنی هنرمند از شکوه رنگینکمان در سیاره فراخورشیدی غولپیکرWASP-76b. اعتبار تصویر از ESA
@iranastronomy
#کاوشگر_افقهاینو
یافتن شواهدی از وجود دومین کمربند کوئیپر توسط کاوشگر New Horizons
مواجه هیجانانگیز فضاپیمای افقهای نو با پلوتو را به یاد دارید؟
این کاوشگر سریعترین سفینهای است که تاکنون به فضا ارسال شده، پنجشنبه ۲۹ دی ۱۳۸۴به فضا پرتاب شد و تنها طی ۹ساعت به مدار ماه رسید و سپس در مهر۱۳۹۴ از ۱۲۵۰۰کیلومتری دنیای کوچک پلوتو عبور کرد و منطقه بزرگ جوان و قلبی شکلی از یخ را به اضافه کوههایی از یخ آب بر روی پلوتو شناسایی کرد.
زمستان۱۳۹۷، کاوشگر افقهای نو سیارک ۳۳کیلومتری دوقلو موسوم به آدم برفی Arrokoth را کشف کرد.
طی روزهای گذشته تیم مسئول این کاوشگر شواهدی از وجود دومین کمربند کوئیپر را در ورای سیارات منظومه خورشیدی یافتند! بنابراین این فضاپیما اکتشافات بیشتری از آنچه انتظار داریم در منظومهمان انجام میدهد.
شرح تصویر: فقط ۵فضاپیمای زمینی از منظومه خورشیدی ما خارج شده و به فضای میان ستارهای میروند. این کاوشگرها Pioneers 10 و 11، Voaygers 1 و 2 و New Horizons هستند.
تصویر مسیر تقریبی این سفینههای فرا منظومهای را نشان میدهد. اعتبار تصویر (به مقیاس نیست) از NASA/Johns Hopkins APL/SwRI
@iranastronomy
#سیاهچاله
اَبَرسیاهچاله کم تأثیر!
سیاهچاله بسیار پرجرم مرکز کهکشان راهشیری تقریباً ۴میلیون برابر جرم خورشید است؛ اما سیاهچالهای در اختروش H1821+643 بعنوان نزدیکترین Quasar شناخته شده و در فاصله ۳.۴میلیارد سال نوری از ما، حدود ۴میلیارد برابر جرم خورشید میباشد!
اخترشناسان بتازگی با انتشار نتایج مطالعه خوشه کهکشانی این اختروش در پرتوX و رادیویی با استفاده از رصدخانه چاندرا در مدار زمین و تلسکوپ بسیار بزرگ VLT شیلی، سیاهچاله درون H1821+643 را یک جرم ناتوان نامیدند! آنها گفتند، گرچه این سیاهچاله غولپیکر عامل تشعشع قوی و جتهای قدرتمند است، اما باندازه بسیاری از همتایان خود در دیگر کهکشانها، بر محیط اطراف خود تأثیر نمیگذارد.
کوازارها اجرام بسیار درخشانیاند که تا ۱۰۰۰برابر روشنتر از کهکشان ما و تصور میشود تابش شدید اختروشها بدلیل سیاهچالههای بسیار پرجرم موجود در قلب کهکشانها باشد.
شرح تصویر: اختروش H1821+643 حاوی یک ابرسیاهچاله پرجرم در تصویر ترکیبی.
اعتبارتصویر اشعهX از: NASA/CXC/U. Nottingham/H. Russell و همکاران
تصویر رادیویی: NSF/NRAO/VLA
پردازش تصویر: NASA/CXC/SAO/ N. Wolk/Chandra
@iranastronomy
#حقایق_فضایی
۲۰ حقیقت شگفتانگیز در مورد فضا و اجرام آسمانی
فضا پر از چیزهای متحیرکننده است. برخی از این پدیدهها حتی از فیلمهای علمی تخیلی حیرتانگیزتر هستند.
این مجموعه حقایقی در مورد کائنات، نگاهی به سامانه خورشیدی و کهکشان دارد که به شما معرفی میکنیم:
۱۵. گرانش در ایستگاه فضایی بین المللی وجود دارد
فیلم فضانوردان در ایستگاه فضایی بینالمللی ممکن است تصور محیط بی وزنی در آنجا را برای ما ایجاد کند، اما گرانش در ایستگاه در واقع تنها ۱۰ تا ۱۱٪ ضعیفتر از سطح زمین است!
این ویژگی به این باور رایج مربوط میشود که گرانش در فضا وجود ندارد.
فضانوردان بدلیل وضعیت سقوط آزاد مداوم ایستگاه فضایی، آزادانه شناور هستند؛ همان اثری که چتربازان هم تجربه میکنند. البته ISS حرکت افقی نیز دارد؛
همانگونه که ایستگاه فضایی در اطراف زمین حرکت میکند و بسمت زمین متمایل میشود، افق به همان نسبت در زیر آن قوس میگیرد و ایستگاه فضایی را در مدار نگه میدارد و احساس بیوزنی برای هر کسی که در ایستگاهISS است ایجاد میشود.
شرح تصویر: میوه تازه همیشه پس از اتصال سفینه تامینکننده ملزومات، مورد استقبال فضانوردان است.
@iranastronomy
#دنبالهدار_جدید
کشف پنجهزارمین دنبالهدار در تصاویر فضاپیمایSOHO
بتازگی فردی بنامHanjie Tan، یکی از اعضای پروژهSungrazer کاوشگر سوهو که اصالتاً اهل گوانگژو چین و اکنون در پراگ در حال تحصیل دکترای اخترشناسی است، دنبالهداری را در تصاویر رصدخانه هلیوسفر خورشیدیSOHO مشاهده کرد. او از ۱۳سالگی در این پروژه فعال و یکی از جوانترین کاشفان دنبالهدار است.
دنبالهدار جدید، جرم کوچکی از یخ و سنگ است که متعلق به گروه Marsden میباشد؛ ۷۵دنبالهدار از ۵۰۰۰دنبالهدار کشف شده با SOHO، متعلق به گروه Marsden هستند.
کارشناسان بر این باورند که این گروه مرتبط با دنبالهدار 96P/Machholz است که هر ۵.۳سال یکبار از نزدیکی خورشید عبور و بنام Don Machholz نامگذاری شده، کسی که ۱۲دنباله دار را کشف و در سال ۲۰۲۲ درگذشت.
کاوشگر SOHO ماموریت مشترک آژانسهای فضایی آمریکا و اروپا، دسامبر۱۹۹۵ پرتاب و طی ۲۸سال در فضا مطالعه مهرتابان و دینامیک تاج خورشیدی را بر عهده دارد، ولی برای شکار دنبالهدار طراحی نشده است.
شرح تصویر: جرم داخل دایره، پنجهزارمین دنبالهداری است که توسط دادههای SOHO کشف شد. اعتبار تصویر از NASA/ESA/SOHO
@iranastronomy