سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
@iranastronomy
#اطلاع_رسانی
🔵 انجمن بیوتکنولوژی دانشگاه یزد، با همکاری سایر انجمنهای علمی برگزار میکند:
🧬وبــینار رایـگان
«آشنایی با اختر زیستشناسی!»
⚜️با ارائه: استاد صالحه عبادیراد
- دانشجوی دکترای دپارتمان علوم سیارهای دانشگاه ریورساید کاليفرنيا
🗓️ زمان: شنبه ۲۶ آبان
⏰ ساعت ۲۰
📌همراه با صدور گواهی معتبر انگلیسی
🔻 لینــک ثبتنــام 🔻
❗️لطفا پس از ثبتنام در گروه تلگرامی رویداد عضو شوید.
🔸انجمن بیوتکنولوژی دانشگاه یزد🔸
#ستاره_بارنارد
کشف سیارهای در نزدیکی سیستم خورشیدی ما
ستاره بارنارد نزدیکترین تک ستاره به خورشید ماست که تنها ۶ سال نوری از ما فاصله دارد. البته منظومه آلفا قنطورس به ما نزدیکتر میباشد، اما حداقل از ۲ و شاید ۳ ستاره تشکیل شده است. علیرغم این نزدیکی و چندین دهه گمانه زنی، هنوز سیارهای اطراف ستاره کوتوله سرخ بارنارد مشاهده نشده بود.
اما اکنون یک تیم بینالمللی از اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (VLT) در شیلی، طی روزهای گذشته اعلام کردند که پس از ۵ سال جستجو، کشف سیارهای به جرم نصف سیاره ناهید را تأیید کردهاند.
مدار این سیاره که Barnard b نام دارد، بدور این ستاره کوتوله سرخ، تنها طی ۳.۱۵ روز زمینی کامل میشود!
محققان از ابزاری در تلسکوپ به نام ESPRESSO برای یافتن این سیاره استفاده کردند. ESPRESSO سیارات فراخورشیدی را با استفاده از روش بررسی سرعت شعاعی تشخیص میدهد. در این روش، تلسکوپ نوسانات کوچکی که بعلت کشش یک ستاره در اثر گرانش سیارات به سمت ستاره ایجاد میشود را اندازهگیری میکند.
شرح تصویر: با نزدیکترین همسایگان خورشید آشنا شوید. اعتبار تصویر از NASA
@iranastronomy
#دنبالهدار
ظهور یک دنبالهدار بزرگ جدید خورشیدخراش دیگر در آسمان
پروژه ATLAS در هاوایی دنبالهدار جدیدی را جمعه ۶مهر جاری کشف کرد که C/2024 S1 (ATLAS) نامیده شده است.
طبق پیشبینیها دوشنبه ۷ آبان امسال، C/2024 S1 به خورشید نزدیک میشود و به قدر۵- تا ۷- میرسد و این دنبالهدار از درخشانترین سیاره (ناهید)، هم درخشانتر و شاید در روز قابل مشاهده باشد!
ساکنان نیمکره جنوبی بهترین دید را قبل از رسیدنC/2024 S1 به حضیض خورشیدی خواهند داشت و اگر سالم بماند، میتواند فوقالعاده در آسمان صبحگاهی نیمکره شمالی بدرخشد.
دنبالهدار جدید بخشی از خورشیدخراشهای Kreutz است که دنبالهدارهایی هستند که به خورشید بسیار نزدیک میشوند و چه بسا متلاشی شوند یا اگر خوش شانس باشند، فوقالعاده درخشان شوند. بسیاری از دنبالهدارهایی که در طول تاریخ به آنها نام بزرگ دادهاند (دنبالهدار ۱۸۸۲) همگی از خانواده Kreutz بودهاند.
قدر دنبالهدار جدید در یک واحد نجومی از خورشید، ۱۵ است.
دنبالهدارهایی که فاصله آنها با خورشید، حدود قطر خورشید است؛ خورشیدخراش نامیده میشوند.
شرح تصویر:دنبالهدارC/2024 S1. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#دنبالهدار
باز هم دنبالهدار A3 Tsuchinshan-ATLAS، این بار با چشم غیرمسلح
در حال حاضر دوربینهای دوچشمی بهترین نما را از دم و هسته باشکوه دنبالهدار A3 در افق شرقی آسمان بامدادی نیمکره جنوبی ارائه میدهند.
روشنایی آن از یک رصدگاه تاریک در توان چشم غیرمسلح، با قدر ۳ قرار دارد.
این دنبالهدار شنبه ۲۱مهرماه امسال و در نزدیکترین فاصله با زمین، میتواند حتی به قدر ۲ برسد و درخشانترین دنبالهدار سال باشد.
روزهای پایانی مهرماه، دنبالهدار A3 راحتتر قابل مشاهده بوده و در غرب آسمان نیمکره شمالی ظاهر میشود.
سپس در اوایل آبان ۱۴۰۳، دنبالهدار Tsuchinshan در آسمان عصرگاهی، بسمت صورت فلکی مارافسای میرود.
جایگزین دیگر استفاده از دوربین تلفن همراه است؛ اکثر تلفنهای همراه حالت شب دارند، اما باید بر روی ۳پایه قرار گیرند.
دنباله دار ATLAS بسیار سریع و در منظومه خورشیدی با سرعت ۲۹۰,۶۶۴ کیلومتر در ساعت حرکت میکند! و با یک تلسکوپ کوچک، سرعت شگفتانگیز آن هر ۱۵ دقیقه مشاهده میشود.
شرح تصویر: Victor Rivera این تصویر دنبالهدار اطلس را با دوربین تلفن همراه در روز شنبه ۷مهرماه جاری در Isabela پورتوریکو گرفت.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
دومین خورشیدگرفتگی امسال، از نوع حلقوی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با خبرنگار سرویس علمی ایسنا اعلام کرد: دو هفته پس از گرفت ماه در بامداد چهارشنبه ۲۸ شهریور امسال، خورشیدگرفتگی از نوع حلقوی رخ میدهد که ساکنان امریکای جنوبی فردا چهارشنبه ۱۱ مهرماه جاری شاهد آن خواهند بود.
این گرفت ساعت ۱۵:۴۲:۵۹ به وقت جهانی آغاز شده و ۲۱:۴۷ به زمان جهانی پایان مییابد.
مسیر خورگرفت فردا، از اقیانوس آرام شروع و پس از درنوردیدن خاک کشورهای شیلی و آرژانتین، در اقیانوس اطلس پایان میپذیرد.
بخشهایی از قطب جنوب، برخی از جزایر اقیانوس آرام و اطلس و تعدادی از کشورهای امریکای جنوبی، این گرفت را به صورت جزئی مشاهده میکنند.
کسوف چهارشنبه ۱۱ مهر در هیچ نقطه از کشورمان و حتی در قارههای آسیا، اروپا، افریقا و استرالیا و همچنین امریکای شمالی قابل رصد نیست.
مهندس مسعود عتیقی یادآور شد: خورشیدگرفتگی بعدی، روز دوشنبه ۱۱ امرداد ۱۴۰۶ بصورت جزئی در ایران دیده خواهد شد.
این گفتگو در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4059/030709/
متن کامل این مصاحبه در ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1403070906704/
#برخورد_نزدیک
ماموریت HERA آماده پرتاب
پس از ماموریت موفق کاوشگر DART که در سال ۲۰۲۲، بصورت برنامهریزی شده به یک سیارک برخورد و یک دهانه در سطح آن ایجاد کرد؛ ماموریت جدید Hera بزودی برای بررسی نتایج برخورد، بسمت سیستم کوچک سیارکی Didymos و ماه آن Dimorphos پرتاب میشود.
طبق گفته ناسا برنامه فعلی پرتاب Hera از مرکز فضایی کندی، ساعت۱۸:۲۲ دوشنبه ۱۶ مهرماه جاری (۷ اکتبر) بوقت ایران است.
هنگامیکه DART به Dimorphos ماه Didymos برخورد کرد، حوادث زیادی رخ داد؛ سنگ و غبار به فضا پرتاب شد و سیارک کمی از مدار خود جابجا گردید!
این برخورد ممکن است حتی یک بارش شهابی جدید برای زمینیان ایجاد کرده باشد!
برنامه اولیه این بود که DART و Hera بعنوان فضاپیمای دوگانه عمل کنند، اما فعالیت آنها به ماموریتهای جداگانهای تغییر یافت.
◽شرح تصاویر:
🔸تصویر بالا:ویدئو مفهومی بررسی دهانه برخوردی توسط ماموریت Hera که DART ایجاد کرد.
🔸پایین چپ:اینفوگرافی ماموریت DART و Hera؛ برخورد DART به سیارک دیمورفوس و اندازهگیری تاثیر آن.
🔸راست:مقایسه ابعاد دیمورفوس با کولوسِئوم در رم ایتالیا.اعتبار کلیه تصاویر از آژانس فضایی اروپا
@iranastronomy
#ماده_تاریک
اثرات ماده تاریک میتواند سیاره بهرام را در مدارش جابجا کند !
در یک مطالعه جدید، فیزیکدانان MIT پیشنهاد کردند که اگر بیشتر ماده تاریک در جهان از سیاهچاله های اولیه میکروسکوپی تشکیل شده باشد؛ این کوتولههای گرانشی باید حداقل یک بار در هر دهه بر روی منظومه خورشیدی ما تمرکز کنند.
محققان پیشبینی میکنند که عبور آنها جابجایی به مدار سیاره بهرام تحمیل میکند که که فناوری امروزی میتواند آن را تشخیص دهد.
دانشمندان دریافتند که اگر یک سیاهچاله اولیه از فاصله چند صد میلیون کیلومتری بهرام عبور کند، طی چند سال پس از چنین رویارویی، مدار بهرام باید حدود یک متر جابهجا شود.
پژوهشگران سیاهچالههای مختلف را شبیهسازی کردند، که با سرعتی حدود ۲۴۰کیلومتر بر ثانیه از منظومه ما عبور میکنند.
کمتر از ۲۰٪ از کل ماده در عالم قابل مشاهده، از ستارگان و سیارات ساخته شده و بقیه ماده تاریک میباشد؛ تصور میشود که جهان را فرا میگیرد و نیروی گرانشی آن آنقدر بزرگ است که بر حرکت ستارگان و کهکشانها تأثیر میگذارد.
شرح تصویر: تصور ذهنی هنرمند از عبور یک سیاهچاله (سمت چپ) از کنار سیاره سرخ. اعتبار تصویر از MIT
@iranastronomy
#لنز_گرانشی
کهکشانی به شکل علامت سوال !
اخترشناسانی از دانشگاه Saint Mary’s در Halifax کانادا، با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب به سرنخهایی از یک کهکشان به شکل علامت سوال دست یافتهاند که نتیجه یک هم ترازی نادر بین کهکشانهای دوردست است.
ستارهشناسان از دو تلسکوپ Webb و هابل برای مشاهده خوشه کهکشانی MACS-J0417.5-1154 استفاده کردند که مانند یک لنز عمل کرده و این خوشه آنقدر عظیم میباشد که بافت فضا-زمان را منحرف و دارای اعوجاج شده است. این نکته شرایطی ایجاد نموده تا اخترشناسان جزئیات بیشتری از شکلگیری ستارههای بسیار دورتر را پشت این خوشه ببینند.
کهکشان سرخی که Webb شناسایی کرده، همراه با کهکشان مارپیچی که با تلسکوپ هابل قبلاً شناسایی شده و در تعامل است، به شکل قوسدار و با بزرگنمایی غیرمعمول دیده میشود.
شرح تصویر: کهکشان سرخ دوردست که به شکل علامت سوال انحراف یافته و یک نوع خاص از لنز گرانشی طبیعی است و بندرت دیده میشود، به اخترشناسان اجازه داده تا با ترکیبی از دادههای فروسرخ Webb و دادههای فرابنفش هابل، مناطق خاصی از شکلگیری ستارهها را در اعماق فضا مشخص کنند. اعتبار تصویر از STScI
@iranastronomy
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
اطلس جدید ابرهای مریخی
سیاره سرخ بهرام علیرغم جو نازکش دارای طیف گستردهای از ابرهاست که در هوای سرد آن شناورند.
محققان مرکز هوافضای آلمان (DLR) کاتالوگی بنام اطلس ابری HRSC تهیه کردند و هفته گذشته آن را در کنگره علوم سیارهای اروپا (EPSC) در برلین آلمان ارائه نمودند.
انجمن سیارهشناسی اروپا به تازگی اعلام کرد که این اطلس جدید حاوی تصاویری است که توسط دوربین استریو با وضوح بالا (HRSC) مدارگرد Express Mars آژانس فضایی اروپا ثبت شده است. این کاوشگر از سال ۲۰۰۳ بدور بهرام میچرخد و هنوز هم فعال میباشد. تعجبآور است که سیاره سرخ ابر و طوفان دارد، چرا که جو آن بسیار نازک و کمتر از ۱٪ زمین در سطح دریاست!
کریستالهای یخ آب و دیاکسیدکربن و ذرات غبار میتوانند به شکلگیری ابرها کمک کنند و بهرام به خاطر طوفانهای عظیمش مشهور است!
شرح تصویر: مریخنورد پشتکار (Perseverance) ناسا این منظره خیرهکننده از ابرهای شبتاب مریخی را شنبه ۲۷ اسفند ۱۴۰۱ ثبت کرده است. اعتبار تصویر از NASA/Kevin M.Gill
پایگاه جدید تصاویر ابرها و طوفانهای ۲۰ سال اخیر مریخی:👇
https://hrscteam.dlr.de/public/data.php
@iranastronomy
#اعتدال_پاییزی
صدای فصل پاییز به گوش می رسد...
با توجه به اینکه دایره حرکت ظاهری خورشید بر کره آسمان که به دایرةالبروج مشهور است، با دایره استوای آسمان ۲۳.۵ درجه زاویه دارد؛ این دو دایره در ۲ نقطه با یکدیگر تقاطع دارند. (تصویر بالایی)
یکی از این نقاط، اعتدال بهاری و آغاز نوروز و دیگری اعتدال پاییزی است.
بر این اساس ساعت ۱۶:۱۳ عصر فردا یکشنبه اول مهر ۱۴۰۳، مرکز خورشید به نقطه اعتدال پاییزی رسیده و فصل پاییز در نیمکره شمالی زمین و کشورمان آغاز خواهد شد.
این در حالیست که فصول در دو نیمکره شمالی و جنوبی زمین، عکس یکدیگر رخ داده و هنگام آغاز پاییز در نیمکره شمالی، ساکنان نیمکره جنوبی در آستانه فصل بهار هستند.
شرح تصویر پایین: شاید علاقمندید بدانید خورشید در لحظه رسیدن به اعتدال امسال، از فراز کدام نقطه از خط استوا عبور خواهد کرد؟
این مکان نقطهای از اقیانوس اطلس با عرض جغرافیایی صفر درجه (خط استوا) و طول جغرافیایی ۱۲.۴ درجه غربی خواهد بود که حدود ۷۲۰کیلومتر جنوب شهر Monrovia، پایتخت کشور لیبریا در غرب قاره آفریقا است.
متن کامل این خبر را در وبگاه انجمن ببینید:👇
https://iaas.ir/news/4050/030631/
📷#عکس_ارسالی
اَبَرماه و ماهگرفتگی جزئی شهریور ۱۴۰۳ در آسمان بحرين
مشخصات دوربین و عکس:
Camera: Fujifilm XT3
Lens: Fujifilm 100-400
جزئیات فنی عکس اَبَرماه (عکس بالا):
Iso: 1000
F: 5.6
Shutter: 1/3 Sec
سهشنبه ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (۲۷ شهریور)
جزئیات فنی عکس ماهگرفتگی جزیی (عکس پایین):
Iso: 1600
F: 5.6
Shutter: 1/20 Sec
چهارشنبه ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ (۲۸ شهریور)
عکاس: دوست فعال نجومی جناب آقای محمدرضا آل عصفور، منامه - بحرین
@iranastronomy
@iranastronomy
#ابرماه_گرفته
بامداد فردا، سایه زمین بر روی اَبَرماه
بامداد فردا چهارشنبه ۲۸ شهریور، ماه گرفتگی از نوع جزئی در ساعت ۵:۴۳ بامداد آغاز میشود که نیمی از کشور (بخش غربی) تحت پوشش آنست.
در این مه گرفت، بخش کمی از ماه درون سایه زمین قرار میگیرد، ضمن آنکه ورود ماه به سایه زمین با روشنی هوا در کشورمان همراه است و خورشید در تهران، ساعت ۵:۴۹ طلوع میکند.
ماه گرفتگی بعدی قابل مشاهده در سراسر ایران، ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ رخ میدهد که از نوع مه گرفت کلی میباشد.
اما واقعه جذاب امشب، پدیده اَبَرماه (Supermoon) است که اولین ابرماه سال جاری و در شامگاه امشب از افق جنوب شرق حدود ساعت ۱۸ طلوع خواهد کرد.
لازم به ذکر است که امشب ماه در صورت فلکی سطل آب (دلو - Aquarius) و همنشین سیاره کیوان نیز هست.
اَبَرماه بعدی پنجشنبه ۲۶مهر امسال خواهد بود.
شرح تصویر: اَبَرماه بر فراز معبد آپولون؛ آتن-یونان. اعتبار تصویر از Petros Giannakouris
متن کامل این خبر در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4045/030626/
همچنین این خبر را میتوانید در سرویس علم و فناوری خبرگزاری ایسنا دنبال نمایید:👇
https://www.isna.ir/news/1403062617009/
#ستاره_همراه
احتمال وجود همدم برای ستاره شبان شانه
بتازگی اخترشناسان چرخه ۲۱۷۰روزه کم و پر نور شدن ستاره پیر اَبَرغول سرخ شانه شکارچی (اِبطُالجوزا- Betelgeuse) را بررسی کردند.
تجزیه و تحلیل دقیق منحنی نور این ستاره، احتمال وجود ستاره دوم در منظومه آنرا آشکار کرده است!
بعبارت دیگر، نقطه نورانی که بعنوان ستاره شبان شانه میبینیم ممکن است ۲ستاره باشد که همدم کوچکتر حدود ۱.۷برابر جرم خورشید ماست.
ستاره شبان شانه، یک ستاره متغیر است که بصورت دورهای روشنایی آن تغییر میکند و گاهی اوقات تغییرات نوری نامنظم دارد.
طی سالیان اخیر، این ستاره دورههایی از کمنور شدن را پشت سر گذاشت و کم نور شدن شدید شبان شانه در سال ۲۰۱۹، عاملی شد تا ستارهشناسان حدس بزنند که این ستاره منفجر و ستاره شانه شکارچی به نزدیکترین اَبَرغول سرخ به زمین با فاصله ۴۲۷سال نوری تبدیل میشود.
◽شرح تصاویر:
🔸تصویر چپ: به برآمدگی سمت چپ ستاره شبان شانه که شاید ستاره همدمش باشد توجه کنید.اعتبار تصویر از تلسکوپ ALMA در شیلی-سال ۲۰۲۰/ ESO/NAOJ/NRAO)/E. O’Gorman/P. Kervella
🔸راست:صورت فلکی شکارچی و موقعیت ستاره شبان شانه (Betelgeuse)
@iranastronomy
#ماه
آتشفشانهای ماه بسیار جوانتر از تصور قبلی
کره ماه در گذشته از نظر آتشفشانی فعال بوده و دریاهای ماه (lunar maria) از گدازههای بازالتی تشکیل شده است.
دانشمندان مؤسسه زمینشناسی و ژئوفیزیک آکادمی علوم چین(IGGCAS) بتازگی گفت: شواهد جدیدی در مورد این آتشفشانها یافته؛ آنها گویهای شیشهای ریزی را در نمونههایی که ماموریت Chang'e 5 چین به زمین بازگرداند، کشف کردند.
در اولین گام محققان از روش سرب اورانیوم برای تعیین قدمت رادیومتری مهرهها استفاده کردند؛ آنها فقط ۱۵ ± ۱۲۳میلیون سال پیش شکل گرفتهاند.
تجزیه و تحلیل مهرهها نشان میدهد که آتشفشانهای ماه، ۱۲۰میلیون سال پیش فوران میکردند، زمانیکه دایناسورها هنوز در زمین پرسه میزدند.
قبلا قدمت آخرین فعالیت آتشفشانی در ماه حدود ۲میلیارد سال پیش تخمین زده شده بود!
◽شرح تصاویر:
🔸راست:دره Schröter’s روی ماه، میلیاردها سال پیش با جاری شدن گدازهها شکل گرفت. اعتبار تصویر از NASA Johnson/CU Boulder
🔸چپ:زمانی تصور میشد مناطق تیره ماه، دریا هستند؛ دشتهای بازالتی و مسطحی که در آن گدازهها بسمت آنها جاری شده و سپس سرد گردیدند. اعتبار تصویر از Talha Moon
@iranastronomy
#فرود_مریخی
۱۲ سال پیش و ۷ دقیقه وحشت فرود مریخ نورد کنجکاوی
دیروز دوازدهمین سالگرد فرود موفقیتآمیز مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity) بر روی سیاره سرخ بهرام و این فرود به دلیل استفاده از فناوریهای جدید برای رساندن ایمن مریخنورد به سطح سیاره سرخ بیسابقه بود.
ابتدا کنجکاوی با سرعت حدود ۶۰۰۰متر در ثانیه به جو نازک بهرام برخورد کرد؛ سپس طی ۷ دقیقه، باید سرعت خود را کاهش میداد و سپس به آرامی روی سطح سیاره سرخ فرود میامد.
بر اساس گزارش ناسا، در اواخر قرن بیستم، به ازای هر سه فضاپیمای پرتاب شده بسمت بهرام بطور میانگین دو شکست وجود داشت! و در مجموع ۳۹ مأموریت مریخی با ۲۵شکست تا سال ۲۰۰۰ انجام شد.
همانطور که ویدیوی بالا نشان میدهد، فرود کنجکاوی، ترکیبی از فناوریهای جدید پیچیده، از جمله یک سیستم ورود هدایت شونده جدید و یک جرثقیل آسمانی با راکت استفاده کرد که از کابلها برای پایین آوردن ربات مریخنورد یک تنی به سطح بهرام استفاده میکرد!
از سال ۲۰۱۲ Curiosity در سطح بهرام کاوش در دهانه Gale که زمانی یک دریاچه نمکی بزرگ را در خود جای داده، حرکت میکند. این ربات مریخی تقریباً ۳۲کیلومتر حرکت کرده است.
@iranastronomy
#خوشه_ستارهای
اولین نمای سه بعدی از تشکیل و تکامل خوشه کروی
خوشههای کروی توپهای غولپیکری از میلیونها ستارهاند که با گرانش در کنار هم قرار گرفته و در هاله کهکشان راهشیری در گردشند.
بتازگی دانشمندان مؤسسه ملی اخترفیزیک (INAF) و دانشگاههای بولونیا و ایندیانا گفتند که اولین تجزیه و تحلیل 3D را از نحوه حرکت ستارگان در ۱۶ خوشه کروی انجام دادهاند. مطالعه آنها به درک شکلگیری و تکامل این گروههای بزرگ ستارهای کمک میکند.
خوشههای کروی حاوی کهنترین ستارههای راه شیری هستند. آنها میتوانند ۱۲ تا ۱۳ میلیارد سال سن داشته و ستارگان آنها احتمالاً اولین بار در زمان شکلگیری کهکشان ما، تشکیل شدهاند.
اما خوشههای کروی فقط در کهکشان ما نیستند و آنها را در کهکشانهای دور نیز دیدهایم. در واقع خوشههای کروی احتمالاً از اولین سیستمهایی بودند که با شروع جهان تکامل یافتند.
دانشمندان برای بررسی حرکت و سرعت ستارگان در خوشههای کروی، از دادههای تلسکوپهای ESA Gaia و تلسکوپ بسیار بزرگ ESO (VLT) استفاده نمودند.
شرح تصویر: اولین نمای 3D از تشکیل و تکامل خوشه کروی. اعتبار تصویر از ESA/Hubble/ESO/SDSS/INAF
@iranastronomy
#ادغام_کهکشانی
آیا کهکشانهای آندرومدا و راه شیری اکنون در حال ادغام هستند؟
یک گروه اخترفیزیکدان از دانشگاه کارلسروهه آلمان پس از غربال کردن دادههای کاوشگر Gaia؛ بر روی ستارگان بسیار سریع در کهکشان ما تمرکز کردند و این فرضیه را مطرح نمودهاند این ستارگان از بیرون راه شیری بیایند!
اولین ستاره کشف شده در سال ۱۹۸۸، با سرعت ۲.۴میلیون کیلومتر در ساعت حرکت میکند!
تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۲۲ نیز نشان میدهد که هالههای دو کهکشان در حال لمس هستند. هالههای کهکشانی کرههایی از ستارگان، غبار و ماده تاریک اطراف کهکشانها هستند؛ هاله راه شیری حداقل ۲میلیون سال نوری وسعت دارد.
آندرومدا کهکشان بزرگتر از کهکشان ما بسمت ما حرکت میکند و به ازای هر تیک ساعت، ۱۱۲کیلومتر به ما نزدیکتر میشود!
اما بخش اعظم کهکشان راهشیری و آندرومدا هنوز حدود ۲.۵میلیون سال نوری از هم فاصله دارند. این بدان معناست که آنها تا ۵میلیارد سال دیگر ادغام نخواهند شد.
شرح تصویر: مفهوم ذهنی هنرمند از آسمان زمین هنگام نزدیک شدن کهکشان آندرومدا به ما. اعتبار تصویر از NASA/ESA/Z. Levay and R. van der Marel، STScI/T. Hallas/A. Mellinger
@iranastronomy
#کهکشان_عجیب
آیا تلسکوپ فضایی جیمز وب حلقه گمشده ارتباط با اولین ستارهها را یافته است؟
تلسکوپ وب (JWST) یک کلاس فوقالعاده از کهکشانها را در کیهان اولیه رصد کرد و کهکشان عجیبی در کیهان اولیه را که به ما در درک چگونگی آغاز شکلگیری کیهان کمک میکند، کشف نمود.
کهکشان GS-NDG-9422 (9422) حدود یک میلیارد سال پس از انفجار بزرگ شکل گرفته و دارای علائم نوری عجیبی است که قبلاً دیده نشده و نشان میدهد گاز آن از ستارههایش بیشتر میتابد!
محققان میگویند این پدیده میتواند حلقه گمشده تکامل کهکشانی بین اولین ستارههای جهان و کهکشانهای تثبیت شده امروزی باشد.
در کائنات، ستارگان داغ و پرجرم معمولی دمایی بین ۴۰ تا ۵۰هزار درجه سانتیگراد دارند، اما کهکشان۹۴۲۲ ستارگانی گرمتر از ۸۰,۰۰۰درجه سانتیگراد دارد!
محققان گمان میکنند که این کهکشان در مرحله کوتاهی از شکلگیری شدید ستارهها، درون ابری از گاز متراکم است که تعداد زیادی ستاره داغ و پرجرم را میسازد؛ فوتونهای زیادی از نور ستارهها به ابر گازی برخورد که بشدت درخشان است.
شرح تصویر: کهکشان GS-NDG-9422. اعتبار تصویر از NASA/ESA/CSA/STScI/Alex Cameron (آکسفورد)
@iranastronomy
#کیهانشناسی
آیا کیهانشناسی در نقطه اوج قرار دارد و یا فیزیک جدیدی در راه است؟
در چند سال گذشته، مجموعهای از مناقشات حوزه فیزیک بخوبی حل شده و کیهانشناسی را متحول کرده است؛ اما بنظر میرسد پیش بینیهای مدل استاندارد کیهان با برخی از مشاهدات اخیر در تضاد باشد!
بحثهای داغی در مورد اینکه مدل کیهانی که ساختار و تکامل جهان را پیشبینی میکند، ممکن است نیاز به بازنگری داشته باشد وجود دارد؛ اما بطرز هیجانانگیزی، ما در آستانه کشف جدیدی هستیم.
این مدل نشان میدهد که جهان از ۶۸.۳٪ انرژی تاریک تشکیل شده؛ دانشمندان این مطلب را از روی امواج پسزمینه مایکروویو کیهانی یا تشعشعات انفجار بزرگ (مَهبانگ) اندازهگیری میکنند.
این نکته هر چند باعث شده بعنوان مدل هماهنگی شهرت پیدا کند؛ اما طوفانی از اندازهگیریهای ناسازگار، یا تنشها در کیهانشناسی دیده میشوند، اکنون اعتبار این مدل قدیمی را زیر سؤال ببرند.
اکنون درها به روی انواع تئوریها که حتی ابتداییترین اصول کیهانشناسی را به چالش میکشند، باز است.
شرح تصویر: نموداری که ۱۳.۷۷میلیارد سال را نشان میدهد؛ اما آیا این مدل حقیقت دارد؟ اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#اخترشناسی_رادیویی
تلسکوپی با قطر چند کیلومتر مربع !
ستارهشناسان از اولین دریافتهای تلسکوپ رادیویی آرایه کیلومتر مربعی (Square Kilometer Array و یا SKA) که در حال حاضر در استرالیا و آفریقای جنوبی در حال ساخت است، هیجانزده شدند.
سایت آفریقای جنوبی با ۱۹۷ آنتن بشقابی و سایت استرالیایی (SKA-Low) نیز نوع متفاوتی از آنتن دارد که طول موجهای پایینتر را اندازهگیری میکنند. SKA-Low در نهایت ۱۳۱۰۷۲ آنتن خواهد داشت که به ۵۱۲ ایستگاه تقسیم میشود!
بتازگی SKA-Low اولین مشاهدات تداخل سنجی خود را (تکنیک استفاده از تداخل امواج رادیویی) طی یک رصد ۲۴ساعته از آسمان جنوبی گزارش کرد.
نخستین دریافتهای SKA-Low تقریباً ۶ ماه پس از نصب اولین آنتنها بدست آمدند.
در حال حاضر تلسکوپ FAST چین بزرگترین تلسکوپ تک بشقابی جهان، با قطر ۵۰۰متر است. آنتن تلسکوپ SKAO، بجای ۱۵متر، به قطر ۱۵۰کیلومتر است.
ایده آرایه کیلومتر مربعی برای اولین بار اوایل دهه ۱۹۹۰ مطرح شد.
شرح تصویر: آنتنهای SKA-Low در استرالیا شبیه درختان کریسمس نقرهای هستند و طول موجهای بلندتری نسبت به مدلهای قبلی اندازهگیری میکنند. اعتبار تصویر از SKAO
@iranastronomy
#پرتاب_فضایی
پرتاب Crew-9 از مرکز فضایی کیپ کاناورال
بالاخره پرتاب فضانورد به ایستگاه فضایی بینالمللی ISS، امشب ساعت ۲۰:۴۷ شنبه ۷ مهر بوقت ایران انجام شد و امکان بازگشت دو فضانورد شرکت Boeing Starliner به خانه فراهم گردید.
موشک Falcon 9 شرکت SpaceX با فضاپیمای Dragon، دو فضانورد این ماموریت: Nick Hague از ناسا و Alexandr Gorbunov فضانورد روس را به ایستگاه فضایی ISS رساند.
فضانوردان ناسا Butch Wilmore و Sunita Williams، ماه ژوئن امسال طی اولین پرواز آزمایشی با خدمه فضاپیمای شرکت بوئینگ به ISS پرتاب شدند؛ اما نگرانیها در مورد سیستم رانشگر Starliner، ناسا را بر آن داشت تا ویلمور و ویلیامز را در ایستگاه فضایی ISS نگه دارد و سفینه بوئینگ را بدون سرنشین به زمین بازگرداند؛ به همین دلیل ماموریت اصلی هشت روزه آنها به یک پرواز فضایی هشت ماهه تبدیل شد!
◽شرح تصاویر:
🔸تصویر بالا: Space's Crew-9 Dragon و راکت Falcon 9 روی سکوی پرتاب SLC-40 مرکز فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا. اعتبار تصویر از SpaceX
🔸تصویر پایین: خدمه Crew-9 نیک هیگ از ناسا (سمت چپ) و الکساندر گوربونوف از Roscosmos. اعتبار تصویر از NASA
@iranastronomy
#سیاهچاله
دو سیاهچاله در حال ادغام در یک کهکشان دور
هنگامیکه دو کهکشان با هم برخورد میکنند، سیاهچالههای مرکزی آنها به شکل یک اَبَرسیاهچاله غولپیکر ادغام میشوند؛ از سوی دیگر تقریباً همه کهکشانها دارای سیاهچالههای بسیار پرجرم در مرکز خود هستند.
بتازگی تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه پرتوX چاندرا به قلب یک جفت کهکشان در حال برخورد نگاه کردهاند و سیاهچالههای دوقلو پرجرمی را کشف کردهاند که دور یکدیگر میچرخند. فاصله آنها تقریباً ۳۰۰سال نوری و نزدیکترین زوجی که در طول موجهای نور مرئی و تابش ایکس دیده شده است.
این سیاهچالهها که در اعماق یک جفت کهکشان در حال برخورد مدفونند، با وجود گاز و غبار میتوانند بصورت هستههای فعال کهکشانی (AGN) بدرخشند.
شرح تصویر: ایده ذهنی هنرمند از ۲ اَبَرسیاهچاله بسیار پرجرم فعال در قلب دو کهکشان در حال ادغام.
هر سیاهچاله توسط یک دیسک برافزایشی گاز داغ احاطه شده است؛ برخی از مواد در امتداد محور چرخش هر سیاهچاله به بیرون پرتاب میشوند تا فوارههای پرتوهای ویرانگر انرژی، با سرعتی تقریباً به سرعت نور در فضا شعلهور شوند! اعتبار تصویر از NASA/ESA/Joseph Olmsted (STScI)
@iranastronomy
@iranastronomy
#اطلاع_رسانی
تمدید ثبت ایده و شرکت در هشتمین دوره جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان
بنا به اعلام سرکار خانم کلاهی دبیر کمیته رسانه و ترویج علم جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان؛ اختتامیه هشتمین دوره این جشنواره، آذرماه سال جاری در دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.
جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان با هدف ترویج فرهنگ کارآفرینی و حمایت از ایدهپردازان جوان بهعنوان یک رویداد علمی هر ساله در سطح ملی و بینالمللی با حضور جمع کثیری از اساتید متخصصین، اندیشمندان و نخبگان آموزش عالی کشور در حوزههای علوم پایه شامل پنج بخش شیمی، فیزیک، علوم زیستی، زمینشناسی، ریاضی و علوم کامپیوتر (هوش مصنوعی) و همچنین محیط زیست به عنوان رویکرد ویژه هشتمین دوره برگزار میگردد.
بر اساس اعلام کمیته برگزاری، ثبت ایده در هشتمین دوره جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان به مناسبت آغاز سال تحصیلی، از ۱ الی ۱۵ مهرماه سال جاری تمدید شده است و جوایزی به برگزیدگان هشتمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان اعطا خواهد شد.
🔸وبگاه جشنواره:👇
www.ysf-persia.com
#شکار_دوربین
ردیابی ماهوارههای مخفی!
از دنیای پنهان ماهوارههای جاسوسی در فضا، جزئیات کمی در دسترس عموم است و مراکز خاصی به آنها دسترسی دارند.
برخی از این ماهوارهها که امواج رادیویی را رهگیری میکنند و یا با استفاده از سیستمهای اپتیکی و یا حتی فناوری راداری قدرتمند، زمین را اسکن میکنند؛ اهداف وسوسهانگیز عکاسان نجومی آماتورند. Felix Schöfbänker ناظر کهنهکار فضا در اتریش یکی از آنهاست.
او در چند ماه گذشته تعدادی ماهواره جاسوسی را با تلسکوپ دابسونی ۱۴ اینچ خود که برای ردیابی ماهواره بهینه شده، شکار کرده است.
شکار جدید او ماهوارهای موسوم به Topaz است که سیستمی متشکل از ۵ ماهواره جاسوسی امریکا و دارای رادار SAR برای تصویربرداری است؛ این فناوری میتواند با وجود ابر، زمین را در طول شبانهروز ببیند. آنها جانشینان سری ماهوارههای Lacrosse/Onyx هستند.
تصاویر Schöfbänker نشان میدهد که این ماهوارهها دارای یک آنتن مشبک سهموی با قطری حدود ۱۲ متر و دو صفحه خورشیدی با طول بالهای تقریبی ۱۰ متر هستند. (دو تصویر پایینی)
شرح تصویر بالایی: تایم لپس یک ماهواره Topaz. اعتبار تصویر از Felix Schöfbänker
@iranastronomy
📷#عکس_ارسالی
نمای زیبای دیگری از طلوع اَبَرماه ۲۷ شهریور
مشخصات دوربین و تلسکوپ:
دوربین: Canon IXY 30S
تلسکوپ: بازتابی سلسترون AstroMaster 130 EQ
قطر دهانه تلسکوپ: ۱۳۰ میلیمتر
فاصله کانونی تلسکوپ: ۶۵۰ میلیمتر
دیافراگم: ۳.۵
ایزو: ۴۰۰
نوردهی: ۱/۶۰ ثانیه نوردهی تک شات
عکاسی به روش آفوکال
عکاس: دوست نجومی جناب آقای پویا قاسمی؛ شهرستان بشرویه - استان خراسان جنوبی؛ ساعت ۱۷:۵۸، ۲۷ شهریور ۱۴۰۳
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
چرا کلاهکهای قطبی مریخی با یکدیگر متفاوتند؟
سیاره بهرام دارای کلاهکهای یخی قطبی درخشانی است که میتوانید رشد و کوچک شدن آنها را با تغییر فصول از درون تلسکوپ تماشا کنید؛ اما بر خلاف زمین، آنها بیشتر از دی اکسید کربن یخزده تشکیل شدهاند.
بتازگی تیمی از دانشمندان به رهبری مؤسسه علوم سیارهای، تحقیقات جدید خود در مورد کلاهکهای قطبی این سیاره را مطرح کردند. نتایج به توضیح اینکه چرا این کلاهکها شباهتها و تفاوتهایی دارند کمک میکند.
این مطالعه مشاهدات گذشته را با مشاهدات جدیدتر مدارگرد شناسایی مریخی ناسا (MRO) ترکیب میکند. این فضاپیما از آزمایش تصویربرداری با وضوح بالا یا دوربین HiRISE برای تصویربرداری از مناطق قطبی بهرام با جزئیات باورنکردنی استفاده نمود.
این مطالعه بر نحوه چرخه CO2 بین کلاهکهای قطبی و جو سیاره متمرکز بود که این موضوع در هر دو قطب بهرام اتفاق میافتد. (نه دقیقاً به یک شکل)
شرح تصویر:گسترش و عقب نشینی کلاهکهای قطبی مریخی.
این انیمیشن مقایسهای از یخ CO2 در قطب شمال(چپ) و جنوب(راست) را در طول یک سال مریخی (۲سال زمینی) نشان میدهد. اعتبار تصویر از ناسا/Wikimedia
@iranastronomy
#مینی_ماه
بزودی یک سیارک کوچک در دام زمین!
گرانش زمین بطور موقت یک سیارک تازه کشف شده به نام 2024 PT5 را جذب و یک ماه کوچک ایجاد میکند!
به گفته محققان این سیارک از یکشنبه ۸ مهر تا دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ بدور زمین میچرخد؛ اما هرگز یک دور کامل به گرد زمین نمیزند.
این سیارک حدود ۱۰ متری احتمالاً بخشی از گروه سیارکهای نزدیک به زمین بنام Arjunas است که همچون زمین به گرد خورشید میچرخند.
سرعت نسبتا کم نزدیک شدن سیارک 2024 PT5، به گرانش زمین اجازه میدهد تا بطور موقت مسیر آن را تغییر دهد. طبق این مطالعه، گردش این سیارک کوچک بمدت ۵۶.۶ شبانهروز، از چرخش به دور خورشید، به دور زمین تغییر خواهد کرد؛ اما پس از آن به مسیر خود در اطراف مهرتابان ادامه میدهد.
سیارک 2024 PT5 پنجشنبه ۲۰ دی امسال، یک عبور دیگر تا حدودی نزدیک به زمین خواهد داشت.
این اولین باری نیست که زمین یک مینی ماه به دست می آورد؛ سیارک 2022 NX1 نیز برای مدت کوتاهی در سالهای ۱۹۸۱ و ۲۰۲۲ میلادی به قمر کوچک زمین تبدیل شد و مجدد در سال ۲۰۵۱ بعنوان ماه موقت، به نزدیکی زمین باز میگردد.
شرح تصویر: مسیر سیارک 2024 PT5. اعتبار تصویر از Tony Dunn
@iranastronomy
#آیو
فعالیت آتشفشانی جدید در ماه سیاره برجیس!
آیو نزدیکترین ماه برجیس، بدلیل نیروی جزر و مدی این سیاره غولپیکر از یک طرف و قمرهای بزرگ در طرف دیگر، درون گرمی دارد.
در واقع این نیروها باعث میشوند که فوارههای گدازه در سطح Io ایجاد شوند و از نظر زمینشناسی فعالترین مکان در منظومه خورشیدی ما است.
بتازگی دانشمندان در کنگره علوم سیارهای اروپا در برلین گفتند که آتشفشان جدیدی را در آیو مشاهده کردهاند.
این آتشفشان در تصاویر قبلی فضاپیمای گالیله در سال۱۹۹۷ وجود ندارد، اما در ۲۰تصویر رنگی JunoCam کاوشگر Juno طی سه پرواز در دو سال اخیر تا بهمن ۱۴۰۲ دیده میشود.
ابعاد این آتشفشان جدید، ۱۸۰ در ۱۸۰ کیلومتر است.
◽شرح تصاویر:
🔸بالا: ماه برجیسی Io در فوریه ۲۰۲۴.
بخش سیاه و سفید همان منطقه را در نوامبر ۱۹۹۷ نشان میدهد که فوران آتشفشان جدید در این منطقه دیده شده است. اعتبار تصویر از NASA/ JPL-Caltech/ SwRI/ MSSS/ Europlanet
🔸پایین: مقایسه اندازه آتشفشان جدید Io بر فراز آلمان، در مرکز شهر برلین محل برگزاری کنفرانس علوم سیارهای اروپا. اعتبار تصویر از NASA/ JPL-Caltech/ SwRI/ MSSS/ Europlanet/ Google Maps
@iranastronomy
#ماده_تاریک
شناسایی عجیبترین مکانها توسط شکارچیان ماده تاریک !
بتازگی یک تیم تحقیقاتی اعلام کرد شواهدی از بر هم کنش ماده تاریک در یک خوشه کهکشانی عظیم یافته است.
بدنبال آن تیم دیگری گفت که ماده تاریک ممکن است عامل درخشش سمت تاریک سیاره برجیس باشد.
اکنون ۳گروه تحقیقاتی دیگر میگویند که در حال گسترش شکار ماده تاریک در مرزهای جدید هستند.
اولین تیم به کهکشان کوتوله Draco با فاصله ۲۵۰هزار سال نوری نگاه میکند. تیم دوم فکر میکند ما می توانیم ماده تاریک را درست بالای سرمان در جو زمین تشخیص دهیم و تیم سوم میگوید که رد پای ماده تاریک بر روی خود زمین حک شده است! اما ما تقریباً هیچ چیز در مورد ماده تاریک نمیدانیم.
شرح تصویر: گروهی از اخترشناسان مشاهداتی را که تلسکوپ فضایی هابل برای اندازهگیری حرکات ستارگان در کهکشان کوتوله Draco طی ۱۸ سال داشته، تجزیه و تحلیل کردند.
آنها توانستند یک نقشه 3D دقیق از حرکات ستارگان در این سیستم ترسیم کنند که به روشن شدن رفتار مرموز ماده تاریک کمک میکند.
تصویر چپ مربوط به بررسی دیجیتالی آسمان (DSS) و دو تصویر راست مربوط به هابل هستند. اعتبار تصویر از NASA/ESA/STScI
@iranastronomy
#ماه_اورانوس
آیا ماه اورانوس، اقیانوس پنهانی دارد؟
مشاهدات جدید تلسکوپ فضایی Webb از Ariel، ماه سیاره اورانوس نشان میدهد که ممکن است این ماه یک اقیانوس زیرسطحی پوشیده از یخ را در خود جای داده باشد و اگر چنین هست، قمرهای اقیانوسی ممکن است کراتی برای ادامه زندگی نوع بشر باشند!
بتازگی یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه Johns Hopkins حضور شگفتانگیز دیاکسیدکربن در سطح Ariel را تایید کرد و این ذخایر ممکن است توسط یک اقیانوس مایع پنهان در داخل Ariel دوباره شارژ شوند.
سطح این ماه اورانوس حد زیادی توسط آب، دیاکسیدکربن و یخهای آمونیاک پوشیده شده است.
آریل جو قابل تشخیص ندارد؛ بنابراین حتی در سرمای شدید آن ناحیه، باید تصعید و به گاز تبدیل گردد.
فقط فضاپیمای Voyager 2 از آریل بازدیدی کوتاه داشته است، اما دنیایی با شکافها و شیارهای عمیق زیاد روی سطح آریل دید؛ همچنین مناطق صاف دیگری نیز وجود داشت که شاید ناشی از فورانهای cryovolcanic (آتشفشان یخی) باشد.
بر این اساس آریل از نظر زمین شناسی فعال و چه بسا هنوز هم فعالی باشد.
شرح تصویر: آریل از دید Voyager 2 - جمعه ۴بهمن ۱۳۶۴. اعتبار تصویر از NASA/JPL-Caltech
@iranastronomy