سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
#حقایق_شگفتانگیز
۸ حقیقت شگفتانگیز درباره فضا
این هشت واقعیت میتواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربهای خارقالعاده تبدیل کند.
۴. تعداد ستارگان در جهان بیشتر از تعداد دانههای شن بر روی کره زمین است !
اندازه جهان واقعاً حیرتانگیز و درک ابعاد آن دشوار است. ستارهشناس معروف Carl Sagan به خاطر ادعای خود شهرت دارد که تعداد ستارگان در جهان را بیشتر از تعداد دانههای شن در بیابانها و سواحل زمین میداند.
البته اثبات این ادعا کار سادهای نیست. بسیاری از افراد این گفته را یک حقیقت علمی مسلم نمیدانند، بلکه آن را صرفاً راهی برای توصیف عظمت غیرقابل تصور کیهان تلقی میکنند.
با این حال، دانشمندان دانشگاه ملی استرالیا برای بررسی صحت این ادعا تحقیقاتی انجام دادند. پس از انجام محاسباتی عظیم و شگفتآور، آنها دریافتند که این ادعا در واقع درست است.
این حقیقت بدون شک موضوعی است که میتواند در هنگام استراحت در کنار ساحل ذهن شما را به خود مشغول کند، زیرا درک آن چشماندازی جدید از وسعت بیکران و ناشناخته جهان هستی ارائه میدهد.
@iranastronomy
#سیارات_فراخورشیدی
کشف هیجان انگیز چهار سیاره فراخورشیدی زمینمانند در اطراف ستارهای نزدیک
ستاره بارنارد یک کوتوله سرخ در فاصله حدود ۶سال نوری از زمین و یکی از نزدیکترین ستارهها به ما پس از منظومه آلفا قنطورس محسوب میشود.
تحقیقات جدید نشان میدهند که سیارات سنگی کوچک میتوانند در اطراف چنین ستارههایی وجود داشته باشند. این یافتهها به کمک مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمز وب و سایر ابزارهای پیشرفته بدست آمدهاند.
دانشمندان به بررسی ترکیب جو و سطح احتمالی این سیارات پرداختهاند تا ببینند آیا شرایط لازم برای حیات در آنها وجود دارد یا خیر؟
نتایج اولیه نشان میدهد که برخی از این سیارات میتوانند دارای جو دارای حیات باشند، اما هنوز بررسیهای بیشتری لازم است.
ستارههای کوتوله سرخ معمولاً با تابشهای شدید و میتوانند جو سیارات را از بین ببرند، اما برخی سیارات ممکن است از طریق میدانهای مغناطیسی یا جو ضخیم، از خود محافظت کنند.
این تحقیق نشان میدهد که سیارات کوچک شبیه زمین در کهکشان ما رایجتر از آنند که قبلاً تصور میشد و احتمال وجود حیات در اطراف کوتولههای سرخ موضوع مهمی برای تحقیقات آینده است.
@iranastronomy
#حقایق_شگفتانگیز
۸ حقیقت شگفتانگیز درباره فضا
این هشت واقعیت میتواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربهای خارقالعاده تبدیل کند.
۳. یک حجم آبی غولپیکر، معلق در فضا
آیا میدانستید، طی سالیان گذشته، دانشمندان قدیمیترین و بزرگترین مخزن آب معلق در فضا را کشف کردهاند؟
میزان این آب معادل ۱۴۰ تریلیون برابر کل آب اقیانوسهای زمین است و میتواند برای هر فرد روی کره زمین، به اندازه ۲۰,۰۰۰ برابر مقدار آب یک سیاره را تأمین کند!
این مقدار آب تقریباً غیرقابل تصور است، بهویژه آنکه با توجه به اینکه فضای بیرونی جو زمین، معمولاً بهعنوان مکانی خشک و خالی از رطوبت در نظر گرفته میشود.
این مخزن عظیم آب در اطراف یک سیاهچاله غولپیکر کشف شد که در حال بلعیدن ماده بوده و منجر به انتشار مقادیر عظیمی از انرژی میشود (همچون اجرامی که به آنها اختروش [Quasar] گفته میشود).
این آب از طریق امواج انرژی که اتمهای هیدروژن و اکسیژن را به یکدیگر برخورد میدهد، تشکیل میشود.
این پدیده در فاصله ۱۲ میلیارد سال نوری از زمین شناسایی شده، به این معنا که این فرآیند در نخستین دورانهای شکلگیری جهان رخ داده است.
@iranastronomy
#شادباش
نوروز پیروز آمد
نوروز یعنی انتهای روزهای سخت و سرد زمستان، همیشه بهاری دلانگیز منتظر است و سفره هفت سین، نماد رازهای آفرینش؛ دیدار نوروزی ما مردمان نیز، نشان پیوند و همدلیمان با یكدیگر و با سایر ملل جهان است.
رویش دوباره زمین، بوی شکوفهها را به ارمغان میآورد و آیین باستانی نوروز، جلوه هویت ملی ما ایرانیان است.
نوروز پیروز بر تمامی ایرانیان اندیشهورز، در هر کجای این کره کوچک خاکی هستند، فرخنده باد...
@iranastronomy
#دیدار_نزدیک
کاوشگر Hera میهمان ناخوانده سیاره بهرام و اقمارش
فضاپیمای Hera طی روزهای گذشته و در روز چهارشنبه ۲۲ اسفندماه جاری، در مسیر خود به سوی سیارک Didymos و ماه آن Dimorphos، برای دریافت شتاب کمک گرانشی، از کنار سیاره سرخ بهرام عبور کرد و تصاویر جدیدی از این سیاره و قمر کوچک آن Deimos ثبت نمود.
کاوشگر Hera در این گذر نزدیک، در فاصله ۵۰۰۰ کیلومتری سیاره بهرام و ۱۰۰۰ کیلومتری دیموس قرار داشت و با سرعت نسبی ۹ کیلومتر (۲۰,۰۰۰ مایل بر ساعت) بر ثانیه نسبت به بهرام حرکت کرد.
این تصاویر شامل نمایی از سمت کمتر دیده شده دایموس است که به دلیل قفل گرانشی با سیاره بهرام، همواره یک سمت آن رو به سیاره قرار دارد.
همچنین در تصاویر فروسرخ نزدیک، بهرام به رنگ آبی کمرنگ دیده میشود که نواحی مانند Terra Sabaea، دهانههای Huygens و Schiaparelli، و حوضه Hellas Basin را نشان میدهد.
مأموریت Hera به منظور بررسی تأثیرات برخورد کاوشگر DART ناسا با سیارک دیمورفوس در سال ۲۰۲۲ طراحی شده است. این مأموریت به درک بهتر روشهای منحرف کردن مسیر سیارکها، برای جلوگیری از برخورد آنها با زمین در آینده کمک میکند.
@iranastronomy
#مرگ_سیاره
بقایای سیاره متلاشی شده، پنهان در سحابی Helix
اخترشناسان از سال ۱۹۸۰ سیگنالهای پرتو ایکس غیرمعمول را از مرکز سحابی هلیکس مشاهده کردهاند، اما منبع دقیق آن مشخص نبود. این سحابی در فاصله ۶۵۰ سال نوری از زمین، بقایای گاز و غبار ستارهای است که به کوتوله سفید تبدیل شده است.
بتازگی محققانی از مکزیک، اسپانیا و تایوان با استفاده از رصدخانه پرتو X چاندرا ناسا و تلسکوپ XMM-Newton آژانس فضایی اروپا، اعلام کردند که این سیگنالها ممکن است از بقایای یک سیاره نابود شده ناشی باشند که در حال سقوط بسمت ستاره کوتوله سفید مرکزی بنام WD 2226-210 است و این سیگنالهای X را تولید میکند!
این یافتهها در ماهنامه انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شد.
شرح تصویر: تصویر ترکیبی سحابی هلیکس توسط تلسکوپ چاندرا، که هفته پیش منتشر شد. کوتوله سفید WD 2226-210 در مرکز سحابی دیده میشود. اعتبار بخش تابش ایکس تصویر: NASA/CXC/SAO/دانشگاه مکزیک/ S. Estrada-Dorado و همکاران
بخش فرابنفش: NASA/JPL
بخش نوری: NASA/ESA/STScI (M. Meixner)/NRAO (T.A. Rector)
بخش فروسرخ: ESO/VISTA/J. Emerson
پردازش تصویر از: NASA/CXC/SAO/ K. Arcand
@iranastronomy
#سیاره_کیوان
کشف باور نکردنی ۱۲۸ قمر جدید در اطراف سیاره حلقه بر گردن کیوان !
تا کنون، سیاره کیوان دارای ۱۴۶ ماه شناخته شده بود و بیش از هر سیاره دیگری در منظومه خورشیدی ما، ماه در اطراف خود داشت؛ اما روز گذشته اتحادیه بینالمللی اخترشناسی ۱۲۸ قمر جدید برای سیاره کیوان را ثبت کرد و اکنون تعداد کل اقمار شناختهشده این سیاره حلقه بر گردن به ۲۷۴ رسیده است!
این کشف توسط تیمی به رهبری Edward Ashton از مؤسسه نجوم و اخترفیزیک آکادمی Sincia در کشور تایوان انجام شد که از تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوایی در Mauna Kea در هاوایی استفاده کردند.
این قمرهای جدید همگی نامنظم هستند، به این معنی که در فاصلههای دور از سیاره کیوان و در مدارهای بیضوی حرکت میکنند. پژوهشگران معتقدند که این قمرها نتیجه برخوردی در چند صد میلیون سال پیش هستند که منجر به ایجاد این قمرهای نامنظم شده است.
شرح تصویر: در اینجا مدار تمام ۱۲۸ ماه سیاره کیوان نشان داده شده است.
این الگو فقط یک منظومه از اقمار نیست، بلکه یک کمربند سیارکی در اطراف کیوان میباشد!
@iranastronomy
#کهکشان_همسایه
اکوسیستم عظیم کهکشان آندرومدا در نقشه جدید آن !
کهکشان آندرومدا بجز ابرهای کوچک و بزرگ ماژلانی (کهکشانهای نامنظم در آسمان نیمکره جنوبی)، نزدیکترین همسایه کهکشانی راه شیری در فاصله ۲.۵ میلیون سال نوری از ما، از دید نیمکره شمالی زمین است. آنقدر نزدیک که هرچند کمرنگ، اما با چشم غیرمسلح در یک آسمان تاریک دیده میشود.
تلسکوپ فضایی هابل ناسا نمایی جدید و نقشهای سهبعدی از کهکشان آندرومدا و ۳۶ کهکشان کوتوله آن تهیه کرده که به دور آندرومدا میچرخند.
این نقشه 3D نشان میدهد فرآیند تشکیل ستارگان، طی ۱۴ میلیارد سال عمر کائنات، در این کهکشانهای کوتوله بسیار طولانیتر از آنچه پیشتر تصور میشد، ادامه داشته است.
همچنین مشخص شده که مدت زمان تشکیل ستارگان جدید در این کهکشانهای کوتوله به جِرم آنها و فاصلهشان از کهکشان آندرومدا بستگی دارد، که نشاندهنده تأثیر یک کهکشان بزرگ همچون آندرومدا بر رشد کهکشانهای کوچکتر است.
شرح تصویر: نمای زاویه باز از اکوسیستم کهکشان آندرومدا از دید هابل. اعتبار تصویر از NASA/ ESA/ Alessandro Savino (UC Berkeley)/ Joseph DePasquale (STScI)/ Akira Fujii DSS2
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
رنگ سرخ سیاره بهرام و احتمالات هیجانانگیز برای حیات در این سیاره اسرارآمیز
بهرام نزد بیشتر مردم به عنوان سیاره سرخ شناخته میشود؛ اما چرا رنگ آن اینقدر به قرمز گرایش دارد؟
ما میدانیم که سطح سیاره اساساً به دلیل اکسیدهای آهن زنگ زده است؛ اما انواع مختلف اکسیدهای آهن وجود دارد و دانشمندان هنوز در حال بحث در مورد عامل دقیق آن هستند. مطالعات قبلی گفته بودند که هماتیت محتملترین شکل اکسید آهن است.
تحقیقات جدید نشان میدهند که فریهیدرایت (یک نوع اکسید آهن) احتمالاً دلیل اصلی رنگ سرخ بهرام است. این ترکیب در حضور آب شکل میگیرد، که میتواند نشانهای از وجود آب در گذشته سیاره سرخ بهرام باشد.
محققان تجزیه و تحلیل جدیدی از دادههای فضاپیماهای در حال گردش در اطراف بهرام را انجام دادند و سعی کردند گرد و غبار مریخی را در آزمایشگاه بازسازی کنند.
این یافتهها اهمیت زیادی برای اخترزیستشناسی دارند، زیرا احتمال دارد که سیاره بهرام در گذشته شرایط مناسبی برای حیات داشته باشد.
شرح تصویر: اینفوگرافیک بالا نشان میدهد که چگونه سیاره بهرام طی میلیاردها سال به رنگ سرخ در آمد. اعتبار تصویر از ESA
@iranastronomy
#حقایق_شگفتانگیز
۸ حقیقت شگفتانگیز درباره فضا
این هشت واقعیت میتواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربهای خارقالعاده تبدیل کند.
۱. تمام ستارگان، کهکشانها و سیارات تنها ۴٪ از جهان را تشکیل میدهند
شاید تصور کنید که اطلاعات زیادی درباره فضا دارید، اما در واقع دانستههای ما به قطرهای در اقیانوس شباهت دارد.
تمام ستارگان، کهکشانها، سیارات و سایر مواد قابل مشاهده تنها ۴٪ از کل جهان را تشکیل میدهند، در حالیکه ۹۶٪ باقیمانده از موادی تشکیل شده است که نه تنها قابل مشاهده نیستند، بلکه حتی توسط دانشمندان نیز درک نمیشوند.
۲۳٪ از جرم جهان را ماده تاریک تشکیل میدهد که وجود آنرا از طریق تأثیرات گرانشی آن بر ستارگان و کهکشانهای قابل مشاهده تشخیص دادهایم. این موضوع بخودیخود معمایی پیچیده است، اما ۷۳٪ از جرم جهان را انرژی تاریک تشکیل میدهد، پدیدهای که دانشمندان را کاملاً سردرگم نموده است.
انرژی تاریک دارای گرانش دافعهای است و تصور میشود که علت شتاب انبساط جهان باشد، بجای اینکه این انبساط با سرعتی ثابت ادامه پیدا کند یا کاهش یابد. این واقعیت یکی از غیرقابلدرکترین اسرار کیهان است!
@iranastronomy
#سامانه_خورشیدی
عبور سیستم خورشیدی از شکارچی
مطالعهای جدید نشان میدهد که منظومه خورشیدی ما ممکن است حدود ۱۴ میلیون سال پیش، از میان بخشی از ساختار گازی موسوم به موج Radcliffe در بازوی Orion در کهکشان راهشیری عبور کرده باشد. این یافتهها بر اساس بررسی حرکت ستارگان و توزیع غبار کیهانی بدست آمدهاند.
موج "رادکلیف" در ساختاری خاص در درون این ابرهای غولپیکر در فضا قرار داشته و این موج از صورت فلکی شکارچی تا ماکیان امتداد دارد؛ کشیدگی موج رادکلیف حدود ۸۸۰۰ سال نوری است و در امتداد آن، تعداد زیادی مهدکودک ستارهای به هم پیوسته از تجمع گازی متراکمی وجود دارد که در آن ستارگان در حال شکلگیری هستند.
پژوهشگران معتقدند که چنین عبوری میتواند تأثیراتی بر زمین، از جمله تغییرات آبوهوایی و رویداد انقراضها، داشته باشد.
این مطالعه میتواند درک بهتری از تاریخ سامانه خورشیدی و تعامل آن با محیط کهکشان ارائه دهد.
شرح تصویر: تصویری با نوردهی طولانی از صورت فلکی معروف شکارچی که ابرهای بین ستارهای گستردهای را نشان میدهد؛ این ناحیه به مجموعه ابر مولکولی Orion معروف است. اعتبار تصویر از Rogelio Bernal Andreo
@iranastronomy
#کوتوله_سفید
احتمال وجود حیات در سیارات اطراف کوتولههای سفید
در یک مطالعه جدید، دانشمندان دانشگاه UC Irvine کالیفرنیا، به رهبری خانم Aomawa Shields بررسی را به انجام رساندند که سیارههایی که به گرد ستارههای کوتولههای سفید میچرخند، برخلاف تصور قبلی، ممکن است شرایط مناسبی برای وجود حیات داشته باشند.
پیش از این انتظار میرفت که ستارگان کوتوله سفید با هستههای داغ و متراکم که در مراحل پایانی عمر هستند، سیارههای اطراف آنها سرد و غیرمناسب برای وجود حیات باشند؛ اما مدلهای اقلیمی سهبعدی جدید نشان دادند که سیارهای در نزدیکی یک کوتوله سفید با دوره مداری تنها ۱۰ ساعت، که بسیار سریعتر از سیاره تیزپای تیر حرکت میکند! نسبت به سیارهای که در اطراف ستارهای شبیه خورشید ما به نام Kepler-62، با ۱۵۵ روز زمینی دوره مداری؛ گرما و تعادل جوی بهتری دارد.
در سیارات با گردش مداری سریع، گردش ابرها کمتر بوده و اثر گلخانهای قویتری در سمت شب بوجود آمده که به حفظ حرارت کمک میکند. به این ترتیب، محیط اطراف کوتولههای سفید، که پیشتر غیرقابل حیات تصور میشد، ممکن است دنیای جدیدی برای وجود حیات محسوب شود.
@iranastronomy
#دیدار_نزدیک
پرواز کاوشگر Europa Clipper ناسا از نزدیکی سیاره بهرام
فضاپیما " اروپا کلیپر " ناسا امروز از نزدیکی سیاره سرخ بهرام عبور میکند و در فاصلهای حدود ۸۸۴ کیلومتری از سطح این سیاره قرار میگیرد.
این مانور به منظور تنظیم مسیر پروازی و آمادهسازی برای سفر ۲.۹ میلیارد کیلومتری به سمت سیستم برجیسی (غول گازی برجیس) انجام میشود.
مقصد ماموریت، ماه پوشیده از یخ اروپا در اطراف سیاره برجیس است که احتمال وجود اقیانوسی شور زیر سطح یخی آن، امکانپذیری حیات را افزایش میدهد.
این ماموریت با هزینهای بالغ بر ۵.۲ میلیارد دلار، نخستین ماموریت ناسا برای بررسی اجرام دارای اقیانوس بهشمار میرود.
پس از پرتاب در اکتبر ۲۰۲۴ از مرکز فضایی کندی، اروپا کلیپر چندین مانور دقیق را پشت سر گذاشته و حالا با استفاده از دریافت کمک گرانشی از سیاره سرخ، سرعت و مسیر خود را تنظیم میکند؛ همچنین در حین این عبور، آزمایشهای علمی از جمله فعالسازی تصویرگر حرارتی و رادار انجام میشود.
@iranastronomy
#عجایب_فضا
کشفهای شگفتانگیز نجومی
۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد.
۱۵. یک شبانهروز در سیاره ناهید از سال آن بیشتر است
در حالی که گردش وضعی نجومی زمین ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴.۱ ثانیه است؛ چرخش کامل سیاره ناهید حول محورش، بسیار بیشتر طول کشیده و دورهای حدود ۲۴۳.۰۲۵ شبانهروز زمینی دارد.
در مقایسه، سیاره ناهید فقط ۲۲۴.۷ شبانهروز زمینی طول میکشد تا به دور خورشید بچرخد؛ بنابراین یک شبانهروز در سیاره ناهید، از یک سال در این سیاره طولانیتر است.
جالب است بدانید در حالیکه سیاره ناهید و یا آناهیتا (زهره - Venus) نزد ایرانیان باستان به عنوان الهه نگهبان آبها شناخته میشد و اطراف این سیاره را به طور کامل ابر فرا گرفته است؛ به دلیل اندازهها و ترکیبات مشابه، اما آب و هوای بسیار متفاوت، در غرب آن را «همزاد شیطانی» زمین نامیدهاند!
در ضمن شاید به علت درخشندگی بالای ناهید، رومیان باستان به این سیاره لقب الهه عشق و زیبایی داده بودند.
@iranastronomy
#سیاهچاله
شناسایی هزاران سیاهچاله جدید !
تیمی از دانشمندان به سرپرستی دانشگاه یوتا آمریکا و با استفاده از دادههای بدستآمده از مرکز ابزارهای طیفسنجی انرژی تاریک (DESI)؛ توسط تلسکوپ ۴ متری Mayall در رصدخانه ملی NSF Kitt Peak آریزونا، هزاران سیاهچاله جدید را شناسایی کردهاند.
یک سیاهچاله غولپیکر در مرکز کهکشان راهشیری ما قرار دارد؛ اما یافتههای بدست آمده از تحلیل دقیق طیف اجرامی که سیاهچالهها در آنها حضور دارند، تعداد سیاهچالههای شناختهشده در کهکشانهای کوتوله را بصورت قابلتوجهی افزایش و بیش از ۳ برابر کرده است.
با تحقیقات بعدی، بررسیهای بیشتر صورت گرفته تا صحت این کشف تأیید و ویژگیهای دقیقتر مورد مطالعه قرار گیرد.
این کشف میتواند به بهبود درک ما از فرآیندهای تکاملی ستارهای و چگونگی شکلگیری سیاهچالهها کمک کند.
شرح تصویر: برخی از کهکشانهایی که میزبان سیاهچالههای با جرم متوسطند.
تلسکوپ Subaru این تصاویر را ثبت و بترتیب افزایش جرم ستارهای، مرتب نموده است. اعتبار تصویر از Legacy Surveys/D. Lang (موسسه Perimeter)/ NAOJ/HSC Collaboration/D. de Martin & M. Zamani (NSF NOIRLab)
@iranastronomy
#فوران_ستارهای
آیا ستاره Blaze امشب منفجر میشود؟
ستاره شعلهور (Blaze Star) یا نواختر T Coronae Borealis یک نواختر تجدیدپذیر است که در صورت فلکی تاج شمالی (Corona Borealis) قرار دارد و به شکل حرف C انگلیسی معکوس، بین ستاره نگهبان شمال (سماک رامح) و صورت فلکی هرکول قرار دارد.
نواختر T CrB یک سیستم دوتایی است که شامل یک کوتوله سفید و یک غول سرخ است؛ زمانی که مواد کافی از غول سرخ به سطح کوتوله سفید منتقل شوند، یک انفجار هستهای رخ داده و باعث افزایش ناگهانی روشنایی ستاره میشود.
ستاره Blaze پرنورترین نواختر تجدید شونده، با فاصله تقریبی ۳۰۰۰ سال نوری از زمین، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نبوده و حدود قدر ۱۰ است؛ اما پس از فوران، درخشندگی آن بطور چشمگیری افزایش مییابد.
هر چند پیشبینی فوران ستارگان دقیق نیست، ولی T CrB دو فوران شناخته شده در سالهای۱۸۶۶ و ۱۹۴۶ با فاصله ۸۰ سال داشته و انتظار میرفت در سال۲۰۲۴ دوباره قابل مشاهده گردد.
اما طبق یک پیشبینی جدید توسط Jean Schneider از رصدخانه پاریس، چه بسا امشب و یا دوشنبه ۱۹ آبانماه امسال (حتی شاید پس از این تاریخها)، نواختر T CrB دوباره فوران کند!
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
آسمان تماشایی ۱۴۰۴
مدیریت انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با سرویس علمی و دانشگاهی خبرگزاری ایسنا، با اشاره به رخدادهای نجومی سال ۱۴۰۴؛ گفت: آسمان سال ۱۴۰۴ میزبان رویدادهای نجومی متعددی است که فرصتهای کمنظیری را برای رصدگران در سراسر جهان فراهم میکند.
عتیقی اضافه کرد: شنبه ۵ می ۲۰۲۵ برابر با ۱۳ اردیبهشت، روز جهانی ستارهشناسی در سال ۱۴۰۴ خواهد بود و از روز دوشنبه ۸ تا یکشنبه ۱۴ اردیبهشت (۲۸ آوریل تا ۴ می ۲۰۲۵) هفته جهانی اخترشناسی امسال است.
وی افزود: این مرکز کشوری که پیشگام در برگزاری این مناسبت جهانی از سال ۱۳۸۰ خورشیدی تا کنون در ایران بوده، برنامههای علمی ترویجی را همچون گذشته در سال ۱۴۰۴، اطلاعرسانی و برگزار خواهد کرد.
عتیقی خبر داد: یکشنبه ۱۶ شهریور جذابترین رویداد نجومی امسال برای مشاهده پیش روی علاقهمندان در ایران و نقاط زیادی در دنیاست؛ در این شب ماهگرفتگی کاملی رخ میدهد که کلیه مراحل آن در ایران مشاهده خواهد شد.
شرح کامل این رویدادها در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4232/040103/
این گفتگو در خبرگزاری ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1403122920452/
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
رسیدن مهر تابان به نقطه اعتدال بهاری، نویدبخش پایان روزهای سخت و سرد
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با سرویس علمی و دانشگاهی خبرگزاری ایسنا، با اشاره به رخداد اعتدال بهاری گفت: مرکز مهر تابان در ساعت ۱۲:۳۱:۳۰ ظهر روز پنج شنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی (اسفند ۳۰ روزه در سالهای کبیسه) به نقطه اعتدال بهاری رسید. در این زمان فصل بهار در نیمکره شمالی زمین آغاز می شود.
با توجه به اینکه مدار حرکت ظاهری خورشید بر کره آسمان (دایرةالبروج)، با استوای آسمان ۲۳.۵ درجه زاویه دارد؛ این مدارات فرضی در آسمان، در دو نقطه با یکدیگر تقاطع دارند.
یکی از نقاط، اعتدال بهاری، همان آغاز نوروز و سال نو و دیگری اعتدال پاییزی است. یادآور میگردد که در این زمان خورشید به خط استوا عمود می تابد.
عتیقی خاطر نشان کرد: در کبیسه بودن سال ۱۴۰۳، در بین کارشناسان و متخصصان گاهشماری اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقد به کبیسه بودن سال ۱۴۰۴ هستند.
این گفتگو در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4231/040101/
متن کامل در سرویس علمی و دانشگاهی ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1403122820052/
#ایستگاه_فضایی_جدید
ایستگاه فضایی خصوصی Starlab، بزودی در فضا !
پروژه ایستگاه فضایی خصوصی Starlab، که بصورت مشترک توسط شرکت فناوری فضایی Voyager Space و شرکت هوافضای اروپایی Airbus توسعه مییابد، اخیراً یک مرحله کلیدی در توسعه خود را با موفقیت پشت سر گذاشته و وارد فاز تولید کامل شده است.
این ایستگاه شامل یک ماژول خدماتی و یک بخش زیستی با ظرفیت میزبانی از ۴فضانورد خواهد بود و انتظار میرود در سال۲۰۲۸ توسط موشک Starship شرکت SpaceX به فضا پرتاب شود.
با تکمیل موفقیتآمیز بررسی طراحی اولیه (PDR)، که توسط تیمی از کارشناسان ناسا و شرکای پروژه، طراحی این ایستگاه را از نظر فنی قابل اعتماد و برای عملیاتهای سرنشیندار ایمن تأیید کردند.
ایستگاه فضایی با حجم ۳۴۰متر مکعب، به یک بازوی رباتیک و مجموعهای از بخشها برای انجام آزمایشهای میکروگرانشی مجهز خواهد شد تا شرکتها و محققان بتوانند محصولات جدید را در فضا توسعه دهند.
پروژه ایستگاه فضاییStarlab مبلغ ۲۱۷.۵میلیون دلار از ناسا، از طریق برنامه Commercial LEO Destinations Phase 1 و ۱۵میلیون دلار از کمیسیون فضایی تگزاس، علاوه بر بودجه بخش خصوصی دریافت کرد.
@iranastronomy
#ابرنواختر
ابرنواخترها و انقراض گونههای زمینی
بتازگی مطالعه پژوهشگران دانشگاه Keele انگلستان نشان داده که انفجارهای اَبَرنواختری شدید (Supernova)، ممکن است عامل حداقل ۲رویداد انقراضی بزرگ در تاریخ زمین باشد؛ هرچند ابرنواخترها به توزیع عناصر سنگین در حمایت از شکلگیری حیات در سراسر کائنات نیز کمک میکنند.
دانشمندان شواهدی یافتهاند که نشان میدهد پرتوهای کیهانی ناشی از این انفجارها، جو زمین را تغییر داده و باعث کاهش لایه ازون شده و این موضوع میتواند باعث افزایش تابش فرابنفش به زمین شده و اکوسیستم را مختل کند.
پژوهشگران بر این باورند که یک یا چند انفجار ستارگان پرجرم نزدیک، در یک کیلو پارسکی زمین (۳۲۶۰سال نوری) عامل نابودی گونههای مختلف موجودات در اواخر Devonian و Ordovician باشد که ۳۷۲ و ۴۴۵میلیون سال پیش روی دادهاند.
ابرنواخترها زمانی ایجاد میشوند که ستارگان پرجرم به پایان عمر رسیده؛ سوختشان تمام و خنک میشوند و سپس تحت فشار گرانش فرو میریزند و بزرگترین انفجارهایی هستند که انسانها تا بحال دیدهاند.
شرح تصویر: ایده هنرمند از یک ابرنواختر. اعتبار تصویر از ناسا/مرکز پرواز فضاییGoddard
@iranastronomy
#حقایق_شگفتانگیز
۸ حقیقت شگفتانگیز درباره فضا
این هشت واقعیت میتواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربهای خارقالعاده تبدیل کند.
۲. حدود ۲۳۰ میلیون سال مدتزمان گردش منظومه ما به دور کهکشان راهشیری
هر ۲۴ ساعت زمین یک دور به گرد خود میچرخد و طی ۳۶۵ روز بدور خورشید گردش مینماید، اما کمتر در مورد سال کهکشانی شنیدهاید.
تخمین زده میشود منظومه خورشیدی ما یک دور گردش بدور مرکز کهکشان راهشیری را بین ۲۲۵ تا ۲۵۰ میلیون سال کامل میکند.
برای درک این مقیاس، تصور کنید که مهبانگ (Big Bang) حدود ۶۱سال کهکشانی پیش رخ داده و دایناسورها حدود یکسال کهکشانی پیش روی زمین زندگی میکردهاند و سپس ۰.۲۶ سال کهکشانی قبل، یعنی ۶۶ میلیون سال پیش، منقرض شدند. در این مقیاس، انسانهای امروزی تنها ۰.۰۰۱ سال کهکشانی است که روی زمین حضور دارند!
برخی دانشمندان بر این باورند که طی یک سال کهکشانی دیگر، تمام قارههای زمین ممکن است به هم متصل شده و یک اَبَرقاره تشکیل دهند. این آمار حیرتانگیز نه تنها عظمت زمان کیهانی را نشان میدهد، بلکه باعث میشود که در مقایسه با تاریخ وسیع جهان، احساس کوچکی و ناچیزی کنیم.
@iranastronomy
@iranastronomy
#مقاله
چیستی قوانین طبیعی
مقالات متعدد جناب دکتر بلوری، فارغالتحصیل دانشگاه برلین تا کنون در وبگاه انجمن نجوم آماتوری ایران منتشر گردیده؛ اکنون مقاله دیگری از ایشان با عنوان " چیستی قوانین طبیعی " بر روی وبگاه انجمن قرار دارد که امیدواریم مورد استفاده علاقمندان به مطالعه قرار گیرد.
دکتر حسن بلوری متولد زنجان، فارغالتحصیل دبیرستان مروی تهران؛ فوق لیسانس فیزیک، فوق لیسانس تعلیم ریاضی و فیزیک، تدریس بخشهای مختلف فیزیک و ریاضیات و علوم فنی در موسسات آموزش عالی برلین طی بیش از دو دهه، ارائه مقالات و سخنرانیهای علمی، فعالیت در فیزیک کوانتومی در راستای مسئله وحدت نیروهای پایهای در جهان فیزیک، عضو انجمن فیزیک آلمان و...
چکیده:
تاریخِ علم نشان میدهد که دستیابی به قوانین طبیعی از طریق تجربه و آزمایش امکانپذیر است.
آیا قوانین طبیعی در طول زمان ثابت میمانند و یا تغییر میکنند؟ مسئله مهم دیگر چیستی قوانین طبیعی است که هم برای علم فیزیک و هم برای دانش فلسفه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. سعی میکنم این مسائل را در یک سلسله مقالات توضیح دهم.
متن کامل مقاله:👇
https://iaas.ir/news/4219/031220/
#اقامت_ناخواسته
ماموریت فضایی ۱۰ روزهای که ۱۰ ماه به طول انجامید !
دو فضانورد ناسا Butch Wilmore و Suni Williams ، که در روز چهارشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۳ (۵ ژوئن ۲۰۲۴) با فضاپیمای بوئینگ Starliner به همراه Nick Hague فضانورد ناسا و Aleksandr Gorbunov فضانورد Roscosmos روسیه، با فضاپیمای دراگون، طی مأموریت SpaceX Crew-9 به سمت ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) راهی شدند، قرار بود مأموریتی ۱۰ روزه داشته باشند.
با این حال، مشکلاتی در فضاپیمای استارلاینر باعث شد که این دو فضانورد حدود ۱۰ ماه را در ایستگاه فضایی بسر ببرند!
در نهایت، به تازگی ناسا اعلام کرد که Wilmore و Williams پس از آنکه خدمه جایگزین آنها با فضاپیمای SpaceX در روز چهارشنبه ۲۲ اسفندماه طی ماموریت Crew-10 با چهار فضانورد از مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا به ISS میرسند و انتظار میرود حدود ۶ ماه در ایستگاه باشند؛ روز یکشنبه ۲۶ اسفندماه جاری (۱۶ مارس ۲۰۲۵) به زمین بازخواهند گشت.
شرح تصویر: عکس یادگاری فضانوردان ناسا Butch Wilmore, Nick Hague و Suni Williams در روز جمعه ۱۷ اسفند امسال در ایستگاه فضایی بینالمللی ISS. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#سیاره_سرگردان
شناسایی یک اَبَرمشتری شگفتانگیز و پیچیده
سیاره SIMP J013656.5+093347 (SIMP 0136) سیارهای فراخورشیدی با حدود ۱۳برابر سیاره غولپیکر برجیس است که آزادانه در فضا حرکت میکند و به هیچ ستارهای وابسته نیست!
این جرم که در فاصله ۲۰سال نوری از زمین در صورت فلکی ماهی (حوت) قرار دارد، بعنوان یک سیاره کوتوله قهوهای سرگردان شناخته میشود.
بتازگی تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) مشاهداتی از SIMP 0136 انجام داده و تغییرات درخشندگی آنرا ثبت کرده است. این تغییرات نشاندهنده وجود ابرهای تکهتکه، نقاط داغ و تغییراتی در شیمی کربن اتمسفر این جرم میباشد.
این یافتهها نشان میدهد که جو SIMP 0136 پیچیدهتر از آنست که قبلاً تصور میشد و ممکن است شامل لایههای مختلف ابر و ویژگیهای جوی متنوع باشد.
این مشاهدات به درک بهتر ما از جو سیارات غولپیکر و کوتولههای قهوهای کمک میکند و نشان میدهد که مکانیزمهای جوی مشابه میتوانند در سیارات خارج از منظومه خورشیدی نیز وجود داشته باشند.
شرح تصویر: این نمودار تغییرات روشنایی SIMP 0136 را در حین چرخش نشان میدهد. اعتبار تصویر از NASA/ESA/CSA/Joseph Olmsted (STScI)
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
شواهد جدیدی از اقیانوس گمشده مریخی !
در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ میلادی دانشمندان چینی اعلام کردند که کاوشگر Zhurong چین با استفاده از رادار نفوذی خود، لایههای زیرسطحی مشابه خطوط ساحلی بر روی زمین را در سیاره سرخ شناسایی کرده است.
پژوهشگران نیز در سالهای اخیر شواهدی مبنی بر وجود اقیانوسی باستانی در نیمکره شمالی سیاره بهرام یافتهاند و بتازگی یک تیم بینالمللی با همراهی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در امریکا، اعلام نمودند که در گذشتههای بسیار دور احتمالا اقیانوسی عظیم در نیمکره شمالی بهرام وجود داشته است.
این یافتهها نشان میدهد که سیاره سرخ بهرام، میلیاردها سال پیش دارای اقیانوسی وسیع با سواحل شنی بوده است. این اکتشافات و یافتهها، احتمال وجود حیات در گذشته این سیاره اسرارآمیز را بیش از پیش تقویت میکند.
اکنون میتوانید سیاره بهرام را با اقیانوسی وسیع و سواحل شنی و آفتابی در چند میلیارد سال پیش تصور کنید!
شرح تصویر: تصویر ذهنی هنرمند از ساحلی در اقیانوس مریخی که اکنون گمشده است. اعتبار تصویر از SciTechDaily
@iranastronomy
@iranastronomy
مادر نجوم ایران؛ ستارهای که خاموش نمیشود
۱۴ اسفند یادآور غروب غمانگیز استاد فقید دکتر آلینوش طریان است؛ انگار همین دیروز بود که در میانه دهه ۸۰خورشیدی با وجود اعضای خوب انجمن نجوم آماتوری ایران متوجه شدیم سرکار خانم دکتر طریان در نزدیکی انجمن و در آسایشگاه سالمندان بستری شدهاند و چه پرستاران صمیمی که از استاد مهربانانه پذیرایی میکردند.
منجمان آماتور انجمن نیز محفل عشقی برای دیدار این استاد بلندمرتبه یافته بودند و به ملاقاتشان میرفتند تا از خاطرات و تجارب ایشان که خوشبختانه از سالهای دور بخوبی در حافظه داشتند، بهرهمند گردند.
و گاهی اعضای خوب انجمن، در مناسبتهای مختلف از جمله روز جهانی ستارهشناسی، برنامه رصدی برای سالمندان و پرستاران خوب آن آسایشگاه به افتخار استاد طریان به اجرا در میاوردند.
با درگذشت دکتر طريان عزیز نیز اعضای صمیمی انجمن در مراسم یادبودشان در كليساى مريم مقدس حضور يافتند.
در سال۱۳۹۸ روزنامه شهروند گفتگویی با مهندس عتیقی مدیر انجمن، بمناسبت روز جهانی حضور زنان در علم، انجام و به چاپ رساند که متن کامل آن تقدیم شما مخاطبان عزیز میشود:👇
http://iaas.ir/news/3112/981124
#مقصد_ماه
فرود دومین کاوشگر بخش خصوصی ایالات متحده بر روی کره ماه
کاوشگر شرکت Firefly Aerospace امریکا با نام Blue Ghost (شبح آبی) ساعت ۱۲:۰۴ ظهر امروز یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ بوقت ایران، در ۱۰۰ متری منطقه هدف در ماه و در نزدیکی دریای بحرانها (Mare Crisium) فرود آمد.
این فضاپیما که ۴.۵ میلیون کیلومتر را طی بیش از ۴۵ روز پیمود، پس از مانور اجتناب از برخورد با موانع، مهنشین با حدود ۳ متر ارتفاع و ۳.۵ متر عرض را در نزدیکی آتشفشان Mons Latreille در سطح ماه فرود آورد.
این مأموریت ۱۴ روزه که تصاویر جالب زمین از ماه را ارسال کرد و در آن کره زمین بصورت نقطه آبی کمرنگ در پسزمینه دیده میشود؛ طی یکسری عملیات در روز جمعه ۲۴ اسفندماه جاری، تصاویر با وضوح بالا از یک خورشیدگرفتگی کامل اما اینبار از دید ماه را ثبت میکند.
همچنین در ۲۶ اسفند امسال، غروب خورشید در ماه مستندسازی شده و رفتار گرد و غبار معلق مرتبط با فعالیتهای خورشیدی مورد مطالعه قرار میگیرد.
شرح تصویر: نمایی از کره زمین بر فراز ماه، توسط فرودگر شبح آبی پس از فرود. سایه مهنشین در مرکز تصویر قابل مشاهده است. اعتبار تصویر از Firefly Aerospace
@iranastronomy
#ابر_اورت
تمایل کائنات به ساختار مارپیچی !
دانشمندان با استفاده از اَبَر رایانه نوآوری شده ناسا به نام Pleiades دریافتند که در بخش داخلی ابر اورت، میلیاردها دنبالهدار به صورت یک ساختار مارپیچی پایدار سازماندهی شدهاند.
بر این اساس، محققان میلیاردها دنبالهداری را یافتهاند که شکل راهشیری را تقلید کرده و به نظر میرسد جهان به ساختارهای مارپیچی علاقمند است!
این مارپیچ که به طول حدود ۱۵۰۰۰ واحد نجومی و عمود بر صفحه کهکشان راهشیری، تنها شامل کسری از کل دنبالهداران است، اما هنوز میلیاردها جرم یخی را شامل میشود.
یافتههای حاصل از شبیهسازیهای رایانهای، گرچه رصد مستقیم این اجرام بدلیل روشنایی کم بسیار دشوار میباشد، سرنخهای مهمی درباره ساختار ابر Oort ارائه داده است.
پژوهشگران امیدوارند که پروژههای بعدی همچون بررسی آثار فضا و زمان (LSST)، بتوانند این ساختار را از طریق تابش حرارتی غبار کشف کنند.
ابر اورت پوستهای کروی از دنبالهدارها و اجرام یخی است که بین ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار واحد نجومی خورشید قرار دارد.
شرح تصویر: نمودار ساختار منظومه خورشیدی و پوسته اجرام یخی آن. اعتبار تصویر از Robert Lea
@iranastronomy
#هدف_سیارکها
هدف جدید فضاپیمای Lucy
فضاپیمای Lucy که بخاطر کشف فسیل اسکلت معروفی در سال۱۹۷۴ در آفریقا، نامگذاری گردید و در سال۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد؛ در حال انجام سفری ۶میلیارد کیلومتری برای بررسی سیارکهای تروجان سیاره برجیس در سال۲۰۲۷ است.
لوسی در طول سفر، از گرانش زمین برای کمک به حرکت خود استفاده میکند و اولین پرواز نزدیک به زمین را یکشنبه ۲۴مهر ۱۴۰۱ انجام داد.
نزدیکترین عبور این فضاپیما در فاصله ۳۵۲کیلومتری از سطح زمین اتفاق افتاد و عبورهای نزدیک آن، این امکان را به ناظران برخی مناطق میدهد تا عبورش را در آسمان مشاهده کنند.
این اولین بار است که یک فضاپیما از نواحی بیرونی سیستم خورشیدی بسمت زمین باز میگردد.
سیارکها بعنوان بقایای اولیه تشکیل سیستم خورشیدی شناخته میشوند و هدف از این ماموریت، کشف سرنخهایی در مورد منشأ سامانه خورشیدی ما ست.
شرح تصویر: فضاپیمای Lucy در مسیر خود بسمت سیاره برجیس، ابتدا جابجایی سیارک ۳.۲کیلومتری کمربند اصلی سیارکها بنام Donaldjohanson را از فاصله ۹۶۰کیلومتری دید و ناسا دیروز سهشنبه ۷ اسفند آنرا منتشر کرد. اعتبار تصویر از NASA/Goddard/SwRI/Johns Hopkins APL
@iranastronomy
#عجایب_فضا
کشفهای شگفتانگیز نجومی
۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد.
۱۴. وجود الماس نه تنها در زمین بلکه در سراسر کهکشان
الماس، یکی از سختترین و درخشانترین مواد روی زمین، تحت فشار و حرارت شدید در عمق زمین تشکیل میشود؛ اما بنظر میرسد که الماس تنها در سیاره ما نبوده و در سراسر منظومه خورشیدی، کهکشان و فراتر از آن نیز یافت شود!
طبق گفته دانشمندان، ممکن است الماس در جو سیارات اورانوس و نپتون نیز تشکیل شوند. اخترشناسان حضور هیدروکربنها را در جو این دو سیاره شناسایی و در شرایط مناسب، این هیدروکربنها میتوانند به ساختارهای بلوری الماس تبدیل گردند.
در سالیان اخیر، اخترشناسان تعدادی از کاندیداهای غنی از الماس را در بین اجرام فراخورشیدی شناسایی کردهاند.
یکی از آنها BPM 37093 با حدود ۵۳ سال نوری فاصله از زمین، یک ستاره کوتوله سفید بنام Lucy است که زمانی شبیه خورشید بوده و اکنون به ستارهای کوچک و غنی از کربن و اکسیژن تبدیل شده است.
محاسبات نشان میدهند که ۹۰٪ از جرم Lucy به ساختار بلوری تبدیل و هستهای جامد از الماس به قطر بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر (در ابعاد کره ماه) دارد!
@iranastronomy