2875
سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
#حیات_فرازمینی
برای جستجوی حیات بیگانه، بدنبال الگوهای متفاوتی باشید
بتازگی دکتر میخائیل تیخونوف، فیزیک‌دان دانشگاه واشنگتن در سنت‌لوئیس؛ در مقاله‌ای در نشریه Nature Communications این ایده را مطرح کرده است که برای جستجوی حیات در سیارات دیگر، بجای تمرکز بر مولکول‌های خاص، باید بدنبال تحلیل الگوهای انرژی همچون تبدیل ترکیبات پرانرژی به کم‌انرژی، فرآیندی که در تمام اشکال حیات بر روی زمین مشاهده می‌شود، باشیم که بصورت کلی نشاندهنده فعالیتهای زیستی هستند.
در این مقاله، به بررسی رویکردی نوین در جستجوی حیات فرازمینی پرداخته می‌شود و پیشنهاد می‌کند که بجای جستجوی مولکول‌های مرتبط با حیات، بدنبال الگوهای متفاوتی باشیم.
دکتر تیخونوف معتقد است که حتی اشکال عجیب و غریب حیات که فراتر از تصور ما هستند، ممکن است از طریق این رویکرد کشف شوند.
این رویکرد می‌تواند به شناسایی گونه‌هایی از حیات کمک کند که از نظر شیمیایی با حیات زمینی متفاوتند و ممکن است از مولکول‌های دیگری مانند سیلیکون بجای کربن استفاده کنند!
از نگاه دکتر تیخونوف، جستجوی حیات فرازمینی نیازمند رویکردهای نوآورانه و متفاوت با روش‌های سنتی است.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
آیا در مریخ باستان نیز باران می‌باریده؟ (۲)
دهانه Jezero، که مریخ‌نورد پشتکار (Perseverance) ناسا آنجاست، همچون دهانه Gale زمانی دریاچه بوده و رودخانه‌ای به این دریاچه‌ها جریان داشته است. مریخ‌نورد پشتکار، دلتا رودخانه باستانی داخل دهانه را مطالعه کرده که هنوز هم براحتی از مدار قابل مشاهده میباشد؛ این مریخ‌نورد تخته‌سنگ‌های بزرگی را یافته که رودخانه آنها را جابجا کرده و این کار نیاز به مقدار زیادی آب داشته است!
این نتایج شواهد بیشتری برای سیاره‌ای بسیار مرطوب‌تر در گذشته ارائه می‌دهد.
مطالعه اخیر بر روی کربنات‌های سیدریت که در دهانه گیل پیدا شده، تمرکز نموده است. آنها شواهدی‌اند که نشان میدهند بهرام در گذشته چرخه کربنی مشابه زمین داشته و در آن شرایط آب مایع می‌توانسته فراوان باشد.
به هر حال، هنوز هم امروزه در سیاره بهرام برف می‌بارد. فرودگر Phoenix ناسا در سال ۲۰۰۸ گزارش داد که برف از ابرها می‌بارد؛ با این حال در جو بسیار نازک بهرام، دانه‌های برف قبل از رسیدن به سطح تبخیر می‌شوند.
شرح تصویر: نزدیک خط استوا بهرام در نقشه توپوگرافی Mars Global Surveyor ناسا. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#دنباله‌دار
☄۱۴۴۰ چند سالتونه؟
دنباله‌دار هالی یک جرم آسمانی از جنس یخ و غبار هست که حدود هر ۷۶ سال یک بار، از نزدیکی زمین عبور می‌کنه. هالی آخرین بار در زمستان سال ۱۳۶۴ دیده شد و دانشمندان با فرستادن فضاپیماهایی مثل Giotto تونستن از نزدیک ازش تصویربرداری کنن.
برای اولین بار، اخترشناسی بنام ادموند هالی در قرن ۱۸ میلادی متوجه شد که این دنباله‌دار به صورت تناوبی بازمی‌گرده و بر همین اساس، عبور بعدیش رو پیش‌بینی کرد، اما خودش اینقدر زنده نموند که این دنباله‌دار رو ببینه؛ اما درست گفته بود.
البته ردی از این دنباله‌دار در تاریخ‌هایی مثل ۱۰۶۶ میلادی هم دیده شده و حتی در نقاشی‌ها و متون باستانی آسیایی و اروپایی وجود داره.
دنباله‌دارهایی که دوره گردش اونا به گرد خورشید، بین ۲ تا ۲۰ سال هست؛ کوتاه‌دوره هستن و اگه دوره تناوب‌شون بین ۲۰ تا ۲۰۰ سال باشه، میشن میان‌دوره؛ البته دنباله‌دارهای با دوده تناوب بیش از ۲۰۰ سال، بلنددوره هستن و جالبه بدونید که مثلا دنباله‌دار "نئووایز" هر ۶۸۰۰ سال یه بار تو آسمون زمین دیده میشه!
بازگشت بعدی دنباله‌دار میان دوره هالی ۳۶ سال دیگه، یعنی تابستان سال ۱۴۴۰ خورشیدی هست.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
کشف کربنات‌ها در سیاره بهرام !
ناسا به تازگی اعلام کرد که مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) در دهانه Gale بهرام، مقادیر قابل توجهی از کانی‌های کربناته، بویژه سیدریت (FeCO₃)، را کشف کرده است.
این یافته‌ها شواهدی از وجود چرخه کربن فعال در گذشته این سیاره ارائه می‌دهد و می‌تواند به حل معمای ناپدید شدن دی‌اکسید کربن از جو بهرام کمک کند.
تحلیل جدید سنگهای جمع‌آوری شده مریخ‌نورد کنجکاوی در دهانه گیل طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، نشان داد که برخی از آنها حاوی بیش از ۱۰٪ سیدریت هستند، که معمولاً در محیط‌هایی با دی‌اکسید کربن فراوان تشکیل می‌شود و نشاندهنده وجود جو ضخیم‌تر و گرم‌تر در گذشته بهرام است.
کشف سیدریت مریخی نشان می‌دهد که دی‌اکسید کربن ممکن است در پوسته سیاره بصورت کربنات‌ها ذخیره شده باشد و توضیحی برای ناپدید شدن جو غنی از دی‌اکسید کربن سیاره باشد.
این کشف نشان می‌دهد که بهرام مشابه زمین، در گذشته دارای چرخه کربن فعال بوده است و وجود چنین چرخه‌ای می‌تواند شرایط مناسبی برای حیات فراهم کرده باشد.
این یافته‌ها به درک بهتر تغییرات اقلیمی سیاره سرخ بهرام و تبدیل آن به وضع کنونی کمک می‌کند.
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۲)
ادامه...
انتخاب بازار بزرگ تهران به دلایل مختلفی خاص بود؛ از عبور و مرور ساکنین مناطق مختلف پایتخت گرفته تا هموطنانی که از نقاط مختلف کشور، بدلیل داد و ستد اقتصادی، در بازار تهران حضور داشتند و حتی کودکان کار؛ در یک جمله کوتاه: در جمع جامعه ایرانی.
از سوی دیگر ارائه طرح تجهیز مراکز نجومی ایران (تمنا) به عنوان حرکت جدید انجمن در سال جاری برای جمع‌آوری و توزیع برنامه‌ریزی شده و سازمان‌یافته کمک جامعه نجومی و خیرین نیک اندیش در داخل و خارج از ایران، به گروهها انجمن‌ها و مراکز علاقمند به فعالیتهای علمی ترویجی در تهران و سایر شهرهای کشور بویژه در شهرستانهای محروم؛ می‌طلبید تا پیوندی بین بازار و علم و جامعه خیرین ایجاد گردد، که بخش زیادی از آنها در بازار مشغول فعالیت اقتصادی هستند.
در حقیقت روز نجوم امسال این انجمن، همچون دهه‌های گذشته، هدف مهم لیگ جهانی برگزار کننده را محقق نمود که شعار آن "بردن تلسکوپ و دانش اخترشناسی به میان مردم، بجای بردن علاقمندان به رصدخانه‌ها و آسمان‌نماها" میباشد.
ادامه دارد...
@iranastronomy
#سیاره_برجیس
کشفی تازه در مورد جو غول منظومه خورشیدی: باران یخ‌آب آمونیاکی !
دانشمندان سالها با معمای کمبود آمونیاک در جو بالایی سیاره برجیس مواجه بودند؛ اما در مطالعه جدیدی که بتازگی منتشر شده، از وجود گلوله‌های یخی ناشی از ترکیب آمونیاک با قطرات آب در اتمسفر سیاره برجیس خبر داده‌اند که به Mushballs معروف‌اند و در طوفان‌های شدید شکل می‌گیرند.
این مِشبال‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که کریستال‌های یخی آمونیاک با قطرات آب برخورد می‌کنند؛ آمونیاک در آب حل شده و با کاهش pH، نقطه انجماد مخلوط را پایین میاورد. این قطرات با یکدیگر ترکیب شده و توده‌های بزرگتری می‌سازند که در نهایت بدلیل وزن زیاد تا عمق حدود ۸۰ کیلومتری زیر ابرهای قابل مشاهده سیاره سقوط می‌کنند. (تصویر بالا)
بر اساس یافته‌ها، این پدیده می‌تواند دلیل کاهش آمونیاک در لایه‌های بالایی اتمسفر برجیس باشد. تحقیقات با استفاده از داده‌های فضاپیمای جونو، تلسکوپ هابل و رصدخانه‌های رادیویی انجام شده و منجر به ساخت یک مدل سه بعدی دقیق از جو این سیاره شده است.
این کشف به درک بهتر دانشمندان از ساختار و رفتار جو دیگر سیارات گازی منظومه ما کمک می‌کند.
@iranastronomy
#راه‌عشق
اساتید گرامی، راه اندیشه‌ورز شما همیشه باقی است
با تبریک ۱۲ اردیبهشت روز معلم و درود به روح بزرگ اساتید نازنینی که دیگر در کنارمان نیستند و آرزوی سلامتی و بهروزی برای معلمان خردورز که هنوز افتخار شاگردی ایشان را داریم.
وعده دیدار با تمامی شما شیفتگان دانش آسمانی اخترشناسی؛ همگام با دیگر کشورهای جهان و همصدا با سایر ملل دنیا، فردا شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) روز جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ - سبزه میدان، ورودی بازار بزرگ تهران، از ساعت ۱۷ تا ۲۱، در برنامه علمی ترویجی انجمن نجوم آماتوری ایران با عنوان از "خاک تا افلاک".
امسال نیز همچون همیشه، با برگزاری کارگاه ساخت ساعت‌های آفتابی برای نوجوانان، میز نقاشیهای نجومی کودکانه و همچنین بخش بسیار جذاب و همگانی رصد و عکاسی از دهانه‌ها و ناهمواریهای سطح کره ماه از درون تلسکوپهای انجمن و پرسش و پاسخ‌های علمی در همکاری با شهرداری منطقه ۱۲ تهران در کنار شما دوستداران آسمان و جذابیت‌های آن هستیم. به همین سادگی...
@iranastronomy
#دنباله‌دار
آیا دنباله‌دار جدید SWAN متلاشی شده است؟
در آوریل ۲۰۲۵ دنباله‌دار جدیدی بنام C/2025 F2 (SWAN) توسط ابزار SWAN فضاپیمای SOHO کشف شد.
این دنباله‌دار در ابتدا با درخشش حدود ۱۰٫۶ مشاهده و بتدریج روشن و به قدر ۸٫۴ رسید. ویژگی برجسته آن، هاله سبز رنگ و دنباله نازک بود که ناشی از تعامل نور خورشید با مولکول‌های کربن در اطراف آنست.
با نزدیک شدن به خورشید، گزارش‌هایی مبنی بر کاهش درخشش و از بین رفتن دنباله آن منتشر شد.
عکاس نجومی، Mike Olason پنجشنبه ۲۸ فروردین امسال گزارش داد که دنباله دنباله‌دار ناپدید شده و تنها یک لبه کوچک بالای هاله باقیمانده است! همچنین، یک وب‌سایت معتبر در زمینه دنباله‌دارها، اشاره کرد که این دنباله‌دار احتمالاً در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ متلاشی شده است.
با این حال، اگر فردا پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت، دنباله‌دار SWAN از نزدیک‌ترین فاصله با خورشید، جان سالم بدر ببرد، ممکن است در آسمان شب قابل مشاهده باشد.
برای مشاهده آن، باید به افق شمال‌شرقی در ساعات قبل از طلوع خورشید نگاه کنید و از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ استفاده کنید؛ هر چند پیش‌بینی دقیق درخشش دنباله‌دارها دشوار است.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
آسمان مهمان مردم می‌شود؛ جشن بین‌المللی دانش اخترشناسی در بازار بزرگ تهران
همزمان با فرا رسیدن هفته جهانی ستاره‌شناسی، مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تسلیت به مناسبت حادثه تلخ انفجار و آتش‌سوزی در اسکله شهید رجایی بندرعباس؛ با تشریح تاریخچه، از برنامه‌های متنوع این انجمن برای گرامیداشت این مناسبت خبر داد و بر لزوم ترویج دانش اخترشناسی در میان عموم مردم تأکید کرد.
وی افزود: در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت‌ماه جاری با همکاری خوب شهرداری منطقه ۱۳ تهران و مدیریت محترم اجتماعی ناحیه ۳ شهرداری منطقه ۱۲، در منطقه بازار برنامه‌ای با شعار امسال انجمن "از خاک تا افلاک" طراحی شده است.
این برنامه در سبزه‌میدان و ورودی بازار بزرگ تهران برگزار می‌شود تا حاضران در این منطقه با وجود مشغولیت‌های زمینی و فعالیتهای اقتصادی؛ در این مناسبت جهانی، فرصتی برای دوستی با اجرام زیبای آسمانی از جمله ماه داشته باشند و از آسمان انرژی بگیرند.
شرح کامل در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4272/040208/
این گفتگو در خبرگزاری ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1404020805012/
#حقایق_شگفت‌انگیز
۸ حقیقت شگفت‌انگیز درباره فضا
این هشت واقعیت می‌تواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربه‌ای خارق‌العاده تبدیل کند.
۸. آیا می‌دانید اگر دو قطعه از یک فلز مشابه در فضا یکدیگر را لمس کنند، به هم می‌چسبند !
بر روی کره زمین، اگر دو قطعه از یک فلز را به هم بچسبانید، به راحتی می‌توانید آنها را از هم جدا کنید، اما در فضای بیرونی جو اینگونه نیست (البته به شرطی که سطوح آنها کاملاً صاف باشند).
در زمین، به دلیل وجود اکسیژن در جو، یک لایه بسیار نازک از فلز اکسیدشده روی سطح فلزات تشکیل می‌شود و این لایه به عنوان یک مانع بین دو فلز عمل می‌کند. اما در فضا که اکسیژنی در جو وجود ندارد، این مانع هم وجود ندارد، بنابراین دو فلز مستقیماً با هم پیوند می‌خورند و به یک جسم واحد تبدیل می‌شوند.
این پدیده را "جوش سرد" یا Cold Welding می‌نامند. شاید این موضوع برای ساخت فضاپیماها و انجام کار در ایستگاه فضایی بین‌المللی یک کابوس به نظر برسد، اما از آنجا که فلزات و ابزارها از زمین به فضا برده می‌شوند، لایه پوششی خود را حفظ می‌کنند و در نتیجه به هم نمی‌چسبند.
@iranastronomy
#فرازمینی
آیا کشفی بی نظیر در فضا، نشان از حیات در سیاره K2-18b دارد؟
دانشمندان دانشگاه کمبریج انگلستان با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب، مولکول دی‌متیل‌سولفید (DMS) را در جو سیاره فراخورشیدی K2-18b شناسایی کردند؛ این کشف اهمیت زیادی دارد، زیرا دی‌متیل‌سولفید در زمین فقط توسط موجودات زنده (عمدتاً فیتوپلانکتون‌ها و جلبک‌های دریایی) تولید می‌شود!
کی۲-۱۸بی سیاره‌ای با جرم ۸.۶برابر زمین، در فاصله ۱۲۰سال نوری از ما و بدور یک ستاره کوتوله سرخ می‌گردد. این سیاره در کمربند حیات ستاره خود قرار دارد و احتمالاً سطح آن با اقیانوس مایع پوشیده شده است.
علاوه بر دی‌متیل‌سولفید، محققان متان و دی‌اکسید کربن را نیز در اتمسفر این سیاره یافته‌اند، در حالیکه سطح آمونیاک پایین است. این ترکیب شیمیایی شباهت‌هایی با شرایط اقیانوس‌های زمینی دارد.
با وجود هیجان‌انگیز بودن این کشف، دانشمندان محتاطند و تأکید دارند که باید احتمال تولید دی‌متیل‌سولفید از طریق فرآیندهای غیرزیستی را نیز بررسی کنند؛ همچنین هنوز میزان دقیق این مولکول در اتمسفر K2-18b مشخص نیست.
اینگونه یافته‌ها گامی مهم در زمینه اخترزیست‌شناسی است.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
نخستین بارش شهابی سال در راه است
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با سرویس علمی و دانشگاهی خبرگزاری ایسنا: شهاب‌های بارش شهابی چنگی و یا شلیاقی در شبانگاه سه‌شنبه دوم اردیبهشت، در آسمان کشورمان دیده می‌شوند.
هر چند در ساعت ۱۶:۳۰ روز سه‌شنبه ۲ اردیبهشت، این بارش به اوج میرسد؛ اما با توجه به نور روز، برای رصد شهاب‌های این بارش در طول سه‌شنبه شب و بامداد چهارشنبه ۳ اردیبهشت می‌توان در سراسر پهنه آسمان، شهابها را جستجو کرد.
عتیقی خاطر نشان کرد: متاسفانه نور ماه پس از تربیع اول با ۴۰٪ درخشندگی، تا حدودی آسمان را روشن و امکان مشاهده شهاب‌های کم نور با ZHR پایین را از رصدگران سلب می‌کند.
کانون بارش شهابی چنگی (Radiant) در نزدیکی ستاره کرکس نشسته و یا «نَسر واقع» است که ستاره آلفای صورت فلکی چنگ‌رومی (شلیاق) میباشد. (تصویر بالا)
این پدیده آسمانی حاصل عبور زمین از میان ذرات بجا مانده از دنباله‌دار تاچر (C/1861G1) است.
شرح کامل این رویداد در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4263/040201/
این گفتگو در خبرگزاری ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1404013117884/
#رسانه
بجای دعوت مردم به رصدخانه‌ها، تلسکوپ‌ها را به میان مردم ببریم
مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتگو با قدس آنلاین؛ از ۱۳ شهریور بعنوان روز ملی ستاره‌شناسی، ابتدای دهه ۸۰ و سرآغاز فعالیتهای رسمی انجمن و دغدغه‌هایش در مورد عدالت آموزش نجوم در کشور سخن گفت و افزود: اهمیت دانش اخترشناسی آنجایی پر رنگ‌تر می‌شود که فکر کنیم آیا کره زمین گاهواره دائمی انسان خواهد بود؟
حدود ۵۰ سال پیش فردی در آمریکا، تلسکوپ خود را به میان مردم برد و به جای این که مردم به رصدخانه ها یا آسمان‌نماها بروند، روزی را بنیان گذاشت که تلسکوپ‌ها به میان مردم بیایند تا مردم بیش از پیش با این دانش آشنا شوند و از آنجا بود که روز جهانی ستاره‌شناسی شکل گرفت.
وی اضافه کرد: از سال ۱۳۸۰ انجمن نجوم آماتوری ایران نیز برای نخستین بار بزرگداشت این مناسبت جهانی را در فرهنگسرای بهمن برگزار کرد.
هر چند متأسفانه طی سالیان اخیر شاهد هستیم که مردم در این روز به آسمان‌نماها و رصدخانه‌ها دعوت می‌شوند!
این گفتگو در صفحه وب قدس‌آنلاین:👇
https://www.qudsonline.ir/news/1061329/
متن کامل در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4260/040130/
#کشف_دنباله‌دار
با میهمان جدید آسمان آشنا شوید !
بتازگی دنباله‌دار SWAN25F و یا C/2025 F2 که شنبه ۹فرودین‌ماه جاری توسط Vladimir Bezugly از اوکراین و Michael Mattiazzo از استرالیا، با استفاده از تصاویر SWAN بر روی فضاپیمای SOHO آژانس فضایی اروپا کشف شد؛ در آسمان صبحگاهی قابل مشاهده شده و می‌توانید آنرا با یک دوچشمی و یا تلسکوپ آماتوری قبل از طلوع خورشید، در افق شمال‌شرق آسمان مشاهده کنید.
درخشندگی این دنباله‌دار در میانه فروردین‌ماه جاری حدود ۱۰٫۶ بود و طی روزهای بعد به ۸٫۴ رسید؛ اما اخیراً شاید بدلیل فوران‌های ناگهانی گاز و غبار از سطح دنباله‌دار، کمی کم‌نورتر شده باشد. (تصویر پایین)
دنباله‌دار SWAN25F پنجشنبه اول اردیبهشت امسال به نزدیک‌ترین فاصله با خورشید میرسد و ممکن است در آسمان شامگاهی قابل مشاهده شود.
تا ۱۰روز آینده ماه نو می‌شود و شرایط مناسبی در یک آسمان صاف و بدور از نور و آلودگی هوای شهرها، برای مشاهده این دنباله‌دار فراهم می‌گردد.
اگر دنباله‌دار SWAN25F از نزدیکی خورشید سالم عبور کند، شاید بهترین سوژه رصدی هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ در آسمان شامگاهی، در نزدیکی خوشه پروین باشد!
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
طرح تجهیز مراکز نجومی کشور با همراهی خیرین جوانه می‌زند
تهران- ایرنا- رئیس انجمن نجوم آماتوری ایران از آماده‌شدن طرح تجهیز مراکز نجومی ایران (تمنا) توسط این مجموعه فعال کشور خبر داد.
مسعود عتیقی در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: از آنجا که برخی گروههای فعال نجومی کشورمان با محدودیت‌هایی در رابطه با کتاب، تلسکوپ و یا ابزارهای کمک آموزشی روبرو هستند؛ در آستانه هفته جهانی ستاره‌شناسی۱۴۰۴ این ایده نو را ارایه کردیم که اجرای طرح تجهیز مراکز نجومی کشور را در کنار سایر فعالیتهای انجمن شاهد باشیم.
وی افزود: در قالب این طرح، پیشنهاد داده‌ایم تا با کمک فعالان نجومی، عموم مردم خوبمان و جامعه خیرین؛ به گروهها و انجمن‌های نجومی در تهران و بویژه در شهرستان‌ها و روستاها، البته با نظارت کافی و سازماندهی شده، کمک‌هایی ارائه کنیم.
امید است با همراهی هموطنان نیک‌اندیش در داخل و خارج از ایران، گامی با ارزش برای عمومی‌سازی این دانش که از اهداف اصلی این مرکز است، برداریم.
متن کامل در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4286/040220/
این گفتگو در ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85821613/
#سیاره_سرخ
آیا در مریخ باستان نیز باران می‌باریده؟ (۱)
مطالعه جدید دانشگاه کلرادو بولدر آمریکا نشان می‌دهد که بارش‌های سنگین باران یا برف در گذشته‌های بسیار دور در سیاره سرخ بهرام، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را تغذیه کرده‌اند.
دانشمندان با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، فرسایش ناشی از بارش را با ذوب یخ مقایسه کردند و دریافتند که مدل بارش، بهتر ویژگی‌های فرسایشی مشاهده‌شده در مریخ امروزی را توضیح می‌دهد.
برخی دانشمندان معتقدند که بهرام در گذشته گرم‌تر بوده، در حالیکه دیگران بر این باورند که همیشه سرد بوده و حتی پس از دهه‌ها تحقیق و کاوش در سیاره بهرام توسط مریخ‌نوردها نتیجه‌ای حاصل نشده است.
می‌دانیم که بهرام مدت‌ها دارای یخ فراوان، هم در قطب‌ها و هم در زیر سطح، بوده، اما آیا آن آب‌ها مایع بوده‌اند؟
بسترهای رودخانه‌ای باستانی، رسوبات دریاچه‌ها و حتی رسوبات احتمالی اقیانوس‌ها و سواحل نشان میدهند که چنین بوده؛ اما آن شرایط پایدار نماند و بهرام بیشتر جو و آب خود را از دست داد!
شرح تصویر: مفهوم ذهنی هنرمند از رودخانه‌ای که زمانی به دهانه گیل در سیاره سرخ می‌ریخته و دریاچه‌ای را شکل میداده است.
@iranastronomy
#کره_ماه
باد خورشیدی ممکن است عامل ایجاد آب بر روی ماه شود !
مطالعه‌ای جدید توسط ناسا نشان می‌دهد که جریان دائمی ذرات باردار از خورشید موسوم به باد خورشیدی ممکن است در تولید آب در سطح ماه نقش داشته باشد!
این تحقیق با استفاده از نمونه‌های خاک ماه که در مأموریت آپولو ۱۷ جمع‌آوری شده بودند، انجام شد. دانشمندان نمونه‌ها را در معرض شرایطی مشابه با ۸۰٬۰۰۰ سال تابش باد خورشیدی قرار دادند و شواهد قوی از تشکیل هیدروکسیل (OH) و مولکول‌های آب (H₂O) در آنها یافتند.
باد خورشیدی عمدتاً از پروتون‌ها و الکترون‌ها تشکیل شده است. وقتی این پروتون‌ها به سطح ماه برخورد می‌کنند، با اکسیژن موجود در مواد معدنی سطح ماه واکنش میدهند و مولکول‌های آب تشکیل می‌شود.
از آنجا که ماه فاقد میدان مغناطیسی و جو محافظ است، سطح آن بطور مداوم در معرض این ذرات باردار قرار دارد. این یافته‌ها می‌تواند در برنامه‌ریزی برای مأموریت‌های آینده به ماه و استفاده از منابع آن جهت حضور بلندمدت انسان مفید باشد.
شرح تصویر راست: پردازش کامپیوتری داده‌های باد خورشیدی از سوی فضاپیمای STEREO ناسا. اعتبار تصویربرداری از NASA/SwRI/Craig DeForest
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۳)
ادامه...
اقبال عمومی جامعه از بازاریان گرفته، تا هموطنانی که به بازار مراجعه داشتند و در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت‌ماه جاری، چه روز خاطره‌انگیزی ثبت شد.
کودکان افکار خود از آسمان را ترسیم و کتاب جایزه می‌گرفتند، نوجوانان در کارگاه ساخت ساعت‌های آفتابی، فرصتی برای آشنایی با زمان سنجی نجومی داشتند و همگی در کنار پخش کلیپ‌های زیبای نجومی، توانستند همراه با بزرگسالان به رصد و عکاسی با تلفن همراه از عوارض سطح ماه از درون تلسکوپهای مستقر در سبزه‌میدان بپردازند.
پاسخگویی به سوالات، تفکیک مرز میان علم و شبه علم، نحوه پرداختن به دانش جذاب ستاره‌شناسی و پرسش دهها سوال از سوی رهگذران و پاسخ صبورانه کارشناسان ما، خستگی را از تن اعضای کارگروه راهبردی انجمن بیرون نمود.
روز پایانی هفته جهانی نجوم در جمع کهنسالان و پرستاران خوب مرکز سالمندان توحید با یاد استاد فقید بانو آلینوش طریان، مادر نجوم ایران بودیم که روزی در آنجا حضور داشتند.
یادمان باشد: توجه به سالمندان یعنی بزرگی کردن بزرگان؛ اگر علاقمندیم روزی کوچکترها در آن جامعه به بزرگی برسند.
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۱)
انجمن نجوم آماتوری ایران طی ۲۵ سال اخیر از پارکها و فضاهای عمومی گرفته تا مراکز خاص آموزشی؛ همچون مهدکودکها، مقاطع مختلف مدارس، دانشگاههای کشور و همچنین در جمع سالمندان، کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در مناسبت‌های مختلف حضور داشته و به ترویج علم نجوم و اگاهی بخشی عمومی این رشته پرداخته است.
امسال و در روز و هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ با شعار "از خاک تا افلاک" برنامه‌های از پیش اعلام شده انجمن با موفقیت به اجرا درآورد.
آغازین روز از هفته جهانی نجوم امسال با گرامیداشت یاد دبیر فقید انجمن جناب آقای شیرازی که روزگاری برنامه ترویج علم در آسایشگاه خیریه کهریزک برگزار کرده بودند؛ در جمع مددجویان دوست‌داشتنی و مددکاران مهربان آن آسایشگاه به اجرا در آمد و چه حس خوبی بود، وقتی نگاه‌های زیبا و آسمانی این عزیزان را کارشناسان انجمن به گوش جان می‌شنیدند و به سوالات این عزیزان پاسخ می‌دادند.
ویژه برنامه روز جهانی نجوم امسال، مطابق رسم دیرینه انجمن برای برگزیدن مکانهای جدید، باز هم در مکانی نو و متفاوت به اجرا درآمد.
ادامه دارد...
@iranastronomy
👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆
#مناسبت_جهانی
روز و هفته جهانی ستاره شناسی چگونه تعیین می‌شود و در هر سال چه زمانی است؟
ليگ جهانى برگزاركننده روز و هفته ستاره‌شناسى، به عنوان مرجع رسمی برگزاری این مناسبت بین‌المللی، در كتابچه ای بطور مفصل به این موضوع و تاریخچه آن پرداخته است.
مناسب دیده شد تا فایل PDF این کتابچه را که در آن توضيحات لازم برای نحوه تعيين اين روز و هفته و علت تفاوت زمان برگزاری آن در هر سال، به همراه جدولی در مورد زمان دقیق روز جهانی نجوم سال ۲۰۲۵ ارایه شده، جهت آگاهی عمومی تقدیم نماییم.
@iranastronomy
#سیارک
تصویربرداری جالب فضاپیمای Lucy ناسا از سیارک Donaldjohanson
فضاپیمای لوسی ناسا که روز شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۰ پرتاب شد، در روز یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ از کنار سیارک دونالدجانسون در کمربند اصلی سیارکها عبور کرد؛ این مانور بعنوان یک تمرین برای ملاقات‌های آینده با سیارک‌های تروجان در نزدیکی سیاره برجیس در سال ۲۰۲۷ در نظر گرفته شده است.
این تصاویر نشاندهنده شکل دو بخشی سیارک مذکور هستند که احتمالاً ناشی از برخورد ۲جرم کوچک‌تر، حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش است.
تحلیل‌های اولیه نشان می‌دهد که طول این سیارک حدود ۸ کیلومتر و عرض آن در پهن‌ترین نقطه، حدود ۳٫۵ کیلومتر است.
این مأموریت بخشی از سفر ۱۲ ساله لوسی است که هدف آن مطالعه ۱۱ سیارک مختلف، از جمله ۸ سیارک تروجان در مدار سیاره برجیس، برای درک بهتر منشأ و تکامل منظومه خورشیدی است.
شرح تصویر: این تایم لپس حدود هر ۲ ثانیه از ساعت ۲۱:۲۰ شبانگاه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ بوقت ایران گرفته شده و سیارک بسیار آهسته می‌چرخد، اما این چرخش ظاهری بدلیل حرکت فضاپیما است که در فاصله ۱۶۰۰ تا ۱۱۰۰ کیلومتری سیارک پرواز می‌کند. اعتبار تصویر از NASA/Goddard/ SwRI/Johns Hopkins APL
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
سالمندان کهریزک، ستاره‌های هفته جهانی نجوم ۲۰۲۵ را می‌چینند
تهران- ایرنا- مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با سرویس علمی خبرگزاری ایرنا ضمن تسلیت به هموطنان بویژه اهالی خونگرم هرمزگان؛ در خصوص برنامه‌های در نظر گرفته شده برای هفته جهانی نجوم امسال توضیح داد:
این مناسبت بین‌المللی که دیروز در آسایشگاه خیریه کهریزک آغاز شد؛ برای شنبه۱۳ اردیبهشت روز جهانی نجوم، نیز برنامه‌ریزی شده که با شعار امسال ما «از خاک تا افلاک»، در یک مکان متفاوت و جدید، برنامه‌ها دنبال شود و از مردم خوبمان دعوت می‌گردد تا برای رصد با تلسکوپ، همصدا با مردم جهان به سبزه میدان، ورودی بازار تهران بیایند.
بطور قطع اینگونه حرکت‌های نمادین، زمینه‌ساز آنست که جوان‌ها به تحصیل علوم پایه و دانش آسمانی اخترشناسی در دانشگاه‌ها رو آورند.
سال۱۳۸۰ برای اولین بار در کشور، منطبق با تقویم جهانی این رویداد، انجمن نجوم آماتوری ایران در فرهنگسرای بهمن، برنامه‌های علمی و ترویجی را برگزار کرد.
این مطلب در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4273/040209/
این گفتگو در ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85816311/
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
اوج بارش اِتا دَلوی در پایان هفته جهانی ستاره‌شناسی
تهران- ایرنا- مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با سرویس علمی خبرگزاری ایرنا از بارش شهابی اِتادلوی در روزهای ۱۵ و ۱۶ اردیبهشت‌ماه امسال خبر داد و گفت که این بارش، یکی از بارش‌های معروف شهابی سالانه است که در پایان هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ به اوج خواهد رسید.
در این زمان بارش شهابی زیبای آسمانی اِتا دَلوی با ZHR بین ۳۰ تا ۵۰ شهاب در ساعت از راه میرسد و ذرات دنباله‌دار مشهور هالی عامل این بارش شهابی هستند.
کانون این بارش در صورت فلکی سطل آب (دَلو) از صور ۱۲ گانه منطقه‌البروج میباشد.
وی به هفته جهانی نجوم در همین ماه اشاره کرد و گفت که از هشتم تا ۱۴ اردیبهشت (۲۸ آوریل تا ۴ می ۲۰۲۵) هفته جهانی ستاره‌شناسی نامگذاری شده و شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) روز جهانی ستاره‌شناسی است و اینگونه مناسبت‌ها فرصت خوبی برای آشنا کردن عموم بویژه نوجوانان و جوانان با مفاهیم پایه و دانش اخترشناسی است.
شرح کامل این مصاحبه در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4270/040207/
این گفتگو در خبرگزاری ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85810021/
#مناسبت_جهانی
به بهانه روز و هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴
۵۲سال قبل، داگ برگر اخترشناس آماتور امریکایی با بردن تلسکوپ به میان مردم، ایده اولیه ایجاد روزی به نام «روز ستاره‌شناسی» را مطرح کرد که به مرور حرکتی جهانی شد.
انجمن نجوم آماتوری ایران امسال نیز با شعار "از خاک تا افلاک"، همچون ۲۵ سال گذشته، قصد بردن تلسکوپ به میان عموم مردم و گروههای خاص را دارد.
با شروع هفته جهانی نجوم (دوشنبه ۸ اردیبهشت) در جمع کارکنان و مددجویان مرکز خیریه کهریزک، برنامه نجومی خواهیم داشت تا یاد جناب آقای شیرازی دبیر فقید انجمن که در دهه‌های گذشته در جمع مددجویان آن مرکز خیریه جهت گرامیداشت روز نجوم حضور داشتند، گرامی داشته شود؛ در روز پایانی هفته نجوم (یکشنبه ۱۴ اردیبهشت) شامگاه رصدی در مرکز سالمندان توحید با یاد خانم دکتر طریان خواهیم داشت.
فعالان انجمن، در ویژه برنامه عمومی روز جهانی نجوم امسال، روز شنبه ۱۳ اردیبهشت، در کنار بازاریان عزیز و مردم خوبمان در سبزه میدان، ورودی بازار بزرگ تهران، با یک برنامه نجومی رصدی جذاب هستند.
انجمن پذیرای کلیه علاقمندان به همکاری برای اجرای با شکوه این مناسبت بین‌المللی میباشد.
@iranastronomy
#کائنات
آیا کل جهان ما نیز در حال چرخش همزمان است؟
در حالیکه زمین، خورشید، منظومه خورشیدی و کهکشان راه شیری همگی در چرخشند، مدل‌های استاندارد کیهان‌شناسی فرض می‌کنند که جهان بطور یکنواخت در حال انبساط است و چرخشی ندارد.
اما مطالعه جدید دانشگاه هاوایی، پیشنهاد می‌کند که اگر جهان بصورت بسیار آهسته، هر ۵۰۰ میلیارد سال یک دور کامل بچرخد، این چرخش می‌تواند به حل تنش هابل (Hubble tension) کمک کند.
تنش هابل به اختلاف بین دو روش اندازه‌گیری نرخ انبساط جهان اشاره دارد: یکی با استفاده از اَبَرنواخترها و دیگری با استفاده از تابش زمینه کیهانی؛ اما این دو روش نتایج متفاوتی ارائه میدهند.
مدل جدید نشان می‌دهد که افزودن چرخش بسیار آهسته به کیهان، می‌تواند این اختلاف را بدون تناقض با مشاهدات فعلی حل کند.
یکی از نویسندگان این مطالعه به نام István Szapudi معتقد است که این مدل با سایر مدل‌هایی که فرض چرخش را در نظر می‌گیرند، سازگار است.
محققان قصد دارند یک مدل کامپیوتری کامل از عالم ایجاد کنند تا نشانه‌های این چرخش آهسته را بررسی نماید؛ اگر این چرخش تأیید شود، می‌تواند به بازنگری در درک ما از کیهان منجر شود.
@iranastronomy
#شهاب‌سنگ
علت تفاوت شهاب‌سنگ‌های زمینی با سنگهای مورد بررسی در فضا ؟
مشاهدات دانشمندان نشان می‌دهد که اکثر سنگهای فضایی در سیارکها از کربن، آب و ترکیبات عالی ساخته شده‌اند، اما چرا نمونه های موجود در زمین متفاوتند؟
مطالعه جدیدی که در مجله Nature Astronomy منتشر شد، نشان می‌دهد که تغییرات دمایی ناشی از حرکت سیارکها در نزدیکی خورشید باعث ایجاد ترک‌هایی در سنگهای آنها می‌شود؛ این ترک‌ها موجب می‌شوند مواد کربنی پیش از رسیدن به زمین از بین بروند.
ماموریت‌های بازگرداندن نمونه از سیارکها، همچون OSIRIS-REx ناسا و Hayabusa2 ژاپن، اطلاعات ارزشمندی دربارهٔ سیارک‌های اولیه و غنی از کربن جمع‌آوری کرده‌اند؛ این مأموریت‌ها نشان داده‌اند که بسیاری از این سنگ‌ها حاوی آب و ترکیبات آلی هستند و ممکن است در گذشته به زمین منتقل شده باشند.
در نتیجه، دلیل اصلی کمبود شهاب‌سنگ‌های کندریت‌های کربن‌دار بر روی زمین (کمتر از ۴٪)، از بین رفتن مواد کربنی آنها پیش از ورود به جو زمین است، نه فرآیند ورود به جو یا شرایط سطحی زمین.
شرح تصویر: شکار یک آذرگوی توسط Doug Ingram از Bodalla استرالیا، یکشنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۳
@iranastronomy
#تایتان
آیا حیات در تایتان قمر سیاره حلقه بر گردن کیوان وجود داره؟
بتازگی مقاله‌ای منتشر شد که به بررسی احتمال وجود حیات میکروبی در تایتان، بزرگ‌ترین ماه سیاره کیوان پرداخته است.
بر اساس این مطالعه جدید، اگر حیات میکروبی در تایتان وجود داشته باشد، احتمالاً در اقیانوس زیرسطحی آن قرار دارد و مقدار آن بسیار اندک و تنها چند پوند میکروب در کل تایتان میباشد.
تایتان دارای دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌هایی از متان و اتان است و جو آن عمدتاً از نیتروژن و مشابه کره زمین تشکیل شده؛ همچنین، این قمر دارای اقیانوسی زیرسطحی است. با این حال، سطح تایتان بسیار سردتر از هر نقطه‌ای بر روی زمین میباشد.
تایتان به دلیل داشتن مقدار زیادی مواد آلی بر روی سطحش، منحصر به فرد است. جو آن پر از مه هیدروکربنی است و سطح آن با تپه‌های شنی از هیدروکربن‌ها پوشیده شده است. این مواد آلی برای حیات ضروری هستند، اما حضور آنها به تنهایی تضمینی برای وجود حیات نیست!
شرح تصویر: ایده ذهنی هنرمند از پهپاد Dragonfly ناسا که قرار است تابستان ۱۴۰۷ خورشیدی بسمت تایتان پرتاب و در سال ۱۴۱۳ به تایتان برسد. اعتبار تصویر از ناسا/جان هاپکینز APL
@iranastronomy
#حقایق_شگفت‌انگیز
۸ حقیقت شگفت‌انگیز درباره فضا
این هشت واقعیت می‌تواند تجربه بعدی شما از تماشای آسمان را به تجربه‌ای خارق‌العاده تبدیل کند.
۷. ستاره پیستول ۱۰ میلیون برابر درخشان‌تر از خورشید ما !
یکی از پرجرم‌ترین ستارگان شناخته‌شده در جهان، ستاره‌ای به نام تپانچه (Pistol) است که در فاصله حدود ۲۵٬۰۰۰ سال نوری زمین و در جهت صورت فلکی کمان (Sagittarius) قرار دارد و درون سحابی پیستول جا گرفته است.
جرم این ستاره حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ برابر خورشید و درخشندگی آن نیز تقریباً ۱۰ میلیون برابر خورشید میباشد؛ که آنرا به یکی از درخشان‌ترین ستارگان تبدیل کرده است.
این ستاره در شرایط عادی می‌توانست با چشم غیرمسلح بصورت ستاره‌ای با قدر ۴ دیده شود، اما بدلیل وجود غبار میان‌ستاره‌ای، کامل از دید پنهان است.
با این وجود، حدود ۱۰٪ از نور فروسرخ آن به زمین میرسد و به همین دلیل با تلسکوپهای فروسرخ قابل مشاهده است.
گمان می‌رود که در حدود ۴٬۰۰۰ تا ۶٬۰۰۰ سال پیش؛ ستاره پیستول، سحابی اطرافش را با بیرون ریختن عظیم گاز، تا ۱۰ برابر جرم خورشید ایجاد کرده باشد. با این حال، سن دقیق و سرنوشت آینده آن هنوز ناشناخته است!
@iranastronomy
#شبه_علم
چرا زمین نمیتونه تخت باشه؟
متاسفانه در قرن ۲۱ و با اینهمه پیشرفت علم و تکنولوژی، هنوز افرادی هستند که بر این باورند زمین تخت است! اما با شش دلیل به توضیح کروی بودن زمین می‌پردازیم:
۱- در عهد باستان، اراتوستن فقط با قراردادن دو چوب در دو شهر مختلف و مقایسه طول سایه‌ها، تونست شعاع زمین رو محاسبه کنه.
۲- اگه به آسمون شب در نیمکره شمالی و جنوبی نگاه کنیم، تفاوت‌هایی می‌بینیم. مثلاً در استرالیا، ماه نسبت به نیمکره شمالی وارونه دیده میشه؛ چون زمین کروی و مردم دو نیمکره نسبت بهم وارونه قرار گرفتن.
۳- هنگام ماه‌گرفتگی؛ سایه زمین بر روی ماه، دایره دیده میشه.
۴- سیستم موقعیت‌یاب جهانی GPS بخاطر ماهواره‌هایی که دور زمین میچرخن کار می‌کنه؛ چنین سیستمی روی زمین تخت قابل اجرا نیست.
۵- وقتی با تلسکوپ به سیارات دیگه مثل برجیس، کیوان و یا بهرام نگاه می‌کنیم، همشون کروی هستن. آیا منطقیه که همه اجرام آسمان کروی باشن، ولی زمین تخت؟
۶- هزاران عکس و ویدیو از زمین توسط فضانوردان، ماهواره‌ها و ایستگاه فضایی ثبت شده که زمین رو کروی نشون میده.
علم بر پایه مشاهده، آزمایش و منطق بنا شده، نه باورهای غلط.
@iranastronomy