2875
سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
#تایتان
باران‌های غیرعادی در تایتان
تایتان بزرگ‌ترین قمر سیاره کیوان، تنها ماه منظومه خورشیدی که دارای جوی متراکم، ابرها و باران است. گرچه دمای سطح آن حدود ۱۸۰- درجه سانتیگراد است، اما سیستم آب‌وهوایی آن شباهت شگفت‌انگیزی به زمین دارد.
در تایتان، مایعاتی مانند متان و اتان به جای آب، دریاچه‌ها و دریاها را تشکیل میدهند؛ این مایعات تبخیر شده، ابرهایی را شکل میدهند که در نهایت بصورت باران به سطح بازمی‌گردند. این چرخه متان مشابه چرخه آب در زمین است.
بتازگی دانشمندان برای نخستین بار همرفت ابرها را در نیمکره شمالی تایتان مشاهده کرده‌اند؛ منطقه‌ای که بیشتر دریاچه‌ها و دریاهای این ماه در آن قرار دارند. ابرهای مرتفع، بارانی از متان و اتان تولید می‌کنند که دریاچه‌ها و دریاهای نزدیک قطب شمال را تغذیه می‌نماید. این کشف با ترکیب داده‌های مأموریت کاسینی و مشاهدات تلسکوپ فضایی Webb و تلسکوپ Keck II در هاوایی بدست آمد. (تصویر بالا)
بگفته متخصصان مرکز فضایی Goddard ناسا، تایتان تنها مکان دیگر در سامانه خورشیدی است که دارای آب‌وهوایی مشابه زمین می‌باشد؛ به این معنا که از ابرهای آن باران به سطح آن می‌ریزند.
@iranastronomy
#سدنا
آیا تا به حال نام سیاره کوتوله‌ای به نام سِدنا را شنیده‌اید؟
این جرم دوردست، یکی از مرموزترین اعضای منظومه خورشیدی است. مانند پلوتو یک سیاره کوتوله محسوب می‌شود و زمانی پس از پلوتو بعنوان سیاره دهم مطرح شده بود.
سدنا جرمی یخی با قطری بین ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ کیلومتر و مدار آن بسیار بیضوی است؛ بطوری‌که از فاصله‌ای معادل ۷۶ برابر فاصله زمین تا خورشید تا فاصله‌ای معادل ۱۴۰ میلیارد کیلومتری خورشید حرکت می‌کند؛ یعنی بیش از ۲۰ برابر دورتر از پلوتو و یک دور کامل آن به گرد خورشید حدود ۱۲٬۵۹۹ سال طول می‌کشد!
بهترین نما از Sedna تصویری است که تلسکوپ فضایی هابل توانسته آنرا ثبت کند؛ وضوح پایین تصویر، نشاندهنده فاصله حیرت‌انگیز این جرم از ما است.
هم‌اکنون در حدود ۱۱ میلیارد کیلومتر با خورشید فاصله دارد. دمای سدنا حدود ۲۴۰- درجه سانتیگراد می‌باشد.
آخرین بار که سدنا در موقعیت فعلی نسبت به خورشید بود، انسان تازه از عصر یخبندان عبور کرده بود!
در حال حاضر، سدنا در حال نزدیک‌شدن به خورشید است و حدود سال ۱۴۵۵ خورشیدی فرصتی استثنایی برای مطالعه را تجربه می‌کند و تا ۱۰ هزار سال دیگر به این فاصله نمی‌رسد.
@iranastronomy
#کشف_آب
کشف اولین آب منجمد در یک منظومه ستاره‌ای جوان !
برای نخستین بار دانشمندان با بهره‌گیری از تلسکوپ فضایی جیمز وب، موفق به شناسایی بیشترین میزان یخ آب بلوری در بخش‌های بیرونی یک دیسک (با دما پایین‌تر) در بقایای گرد و غبار اطراف ستاره‌ای شبیه به خورشید، بنام HD 181327 شدند.
ستاره HD 181327 یک ستاره جوان در فاصله ۱۵۵ سال نوری زمین، تنها ۲۳ میلیون سال عمر دارد. این ستاره در مرحله‌ای از تحول خود، شباهت زیادی به دوران آغازین شکل‌گیری منظومه ما دارد. دیسک بقایای پیرامون این ستاره بسیار فعال و برخوردهای مکرری میان اجرام یخی در آن رخ می‌دهد که منجر به آزاد شدن ذرات ریز یخ می‌شود.
این نوع یخ، همانند یخ‌های موجود در حلقه‌های کیوان و اجرام کمربند کوئیپر می‌باشد. این کشف نه‌تنها وجود یخ آب در سایر سامانه‌های ستاره‌ای را تأیید می‌کند، بلکه نشان می‌دهد فرآیندهایی مشابه آنچه در سامانه خورشیدی رخ داده، ممکن است در دیگر نقاط کهکشان در جریان باشد.
حضور یخ آب می‌تواند نقشی کلیدی در شکل‌گیری سیارات غول‌پیکر ایفا کند و همچنین احتمال دارد همچون زمین، از طریق دنباله‌دارها و سیارکها به سیارات سنگی منتقل شود.
@iranastronomy
#ماموریت_فضایی
تلاش چینی‌ها برای جمع‌آوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید (۲)
جمع‌آوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید با چالش‌های متعددی مواجه است که به محیط خورنده با وجود ابرهای حاوی قطرات اسید سولفوریک غلیظ ناهید و تخریب تجهیزات فضاپیما، می‌توان اشاره کرد.
همچنین با توجه به نبود GPS در اطراف ناهید و پنهان بودن سطح سیاره از دید؛ ناوبری کاوشگر پیچیده و هدایت فضاپیما را دشوار می‌سازد.
بازگرداندن نمونه‌ها از ناهید که باید توسط یک موشک جداگانه به مدار منتقل شده و سپس به زمین بازگردانده شوند، از مشکلات دیگر چینی‌ها است.
این ماموریت بخشی از برنامه بلندمدت فضایی چین برای سال‌های ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۵ است و در صورت موفقیت، این نخستین بار خواهد بود که نمونه‌هایی از جو سیاره ناهید به زمین بازگردانده می‌شوند و می‌تواند به کشف مهمی در زمینه زیست‌شناسی فرازمینی منجر گردد!
یاد‌آور می‌گردد که در سال ۲۰۲۰، دانشمندان اعلام کردند که گاز فسفین که بر روی زمین با حیات مرتبط است؛ در جو سیاره ناهید شناسایی شده است. اگرچه این کشف با تردیدهایی مواجه شد، اما انگیزه‌ای برای بررسی بیشتر جو ناهید و احتمال وجود حیات در آن می‌باشد.
@iranastronomy
#یافته_جدید
موسیقی ستاره‌ای نزدیک منجر به کشفی شگفت‌انگیز شد !
بتازگی یک تیم بین‌المللی اخترشناس با استفاده از رصدخانه W. M. Keck در هاوایی، به بررسی موسیقی ستاره‌ای نارنجی‌رنگ بنام HD 219134 پرداختند.
منظور از موسیقی، ارتعاشات داخلی ظریف این ستاره است که از طریق ابزارهای دقیق قابل شناسایی هستند. این تکنیک، که به آن لرزه‌نگاری ستاره‌ای (Asteroseismology) گفته می‌شود، اطلاعاتی درباره ساختار داخلی ستاره‌ها ارائه می‌دهد.
با استفاده از ابزار Keck Planet Finder (KPF)، این تیم توانست ارتعاشات سطحی ستاره را با دقت بالا اندازه‌گیری کند. نتایج نشان داد که HD 219134 کمی کوچکتر (حدود ۴٪ کوچکتر) از آنچه قبلاً تصور میشد، است. این تفاوت شاید بدلیل تأثیرات جوی، میدان‌های مغناطیسی و یا حتی مدل‌های ستاره‌ای موجود باشد.
این کشف به دانشمندان کمک کرد تا اندازه و چگالی ۵سیاره این ستاره را با دقت بیشتری تعیین کنند.
علاوه بر این، داده‌های بدست‌آمده نشان‌داد که HD 219134 بیش از دو برابر خورشید ما، یعنی حدود ۱۰.۲ میلیارد سال سن دارد. این اطلاعات به درک بهتر از چگونگی کاهش سرعت چرخش ستاره‌ها با افزایش سن کمک می‌کند.
@iranastronomy
#یافته_جدید
کشف ابر مولکولی عظیم و پنهان در نزدیکی ما !
اخترشناسان بتازگی ابر مولکولی بزرگی به نام Eos را کشف کرده‌اند که تنها ۳۰۰سال نوری از منظومه خورشیدی فاصله دارد. این ابر در لبه ساختار عظیم حباب محلی قرار دارد؛ حبابی گازی و کم‌چگال به قطر حدود ۱۰۰۰سال نوری که خورشید و ستارگان نزدیک در آن جا دارند.
ماهواره کره‌ای STSAT-1 با ابزار طیف‌نگار فرابنفش دور موسوم به FIMS-SPEAR تابش‌های فرابنفش هیدروژن مولکولی را شناسایی کرد که به کشف این ابر منجر شد.
ابر ائوس به شکل هلالی و اگر با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بود، حدود ۴۰ برابر اندازه ماه کامل در آسمان دیده میشد! این ابر حدود ۳۴۰۰ برابر جرم خورشید و پیش‌بینی می‌شود که حدود ۶ میلیون سال دیگر پراکنده شود.
کشف ائوس به دانشمندان کمک می‌کند تا شرایط تشکیل ستارگان را بهتر درک کنند. موقعیت خاص این ابر در لبه حباب محلی و نزدیکی آن به منظومه ما فرصت منحصربفردی برای مطالعه فرآیندهای شکل‌گیری ستارگان فراهم می‌کند.
نام Eos که از الهه سپیده‌دم در اساطیر یونان گرفته شده، همچنین به مأموریت پیشنهادی فضایی اشاره دارد که هدف آن جستجوی ابرهای مولکولی در راه شیری است.
@iranastronomy
#حیات_فرازمینی
برای جستجوی حیات بیگانه، بدنبال الگوهای متفاوتی باشید
بتازگی دکتر میخائیل تیخونوف، فیزیک‌دان دانشگاه واشنگتن در سنت‌لوئیس؛ در مقاله‌ای در نشریه Nature Communications این ایده را مطرح کرده است که برای جستجوی حیات در سیارات دیگر، بجای تمرکز بر مولکول‌های خاص، باید بدنبال تحلیل الگوهای انرژی همچون تبدیل ترکیبات پرانرژی به کم‌انرژی، فرآیندی که در تمام اشکال حیات بر روی زمین مشاهده می‌شود، باشیم که بصورت کلی نشاندهنده فعالیتهای زیستی هستند.
در این مقاله، به بررسی رویکردی نوین در جستجوی حیات فرازمینی پرداخته می‌شود و پیشنهاد می‌کند که بجای جستجوی مولکول‌های مرتبط با حیات، بدنبال الگوهای متفاوتی باشیم.
دکتر تیخونوف معتقد است که حتی اشکال عجیب و غریب حیات که فراتر از تصور ما هستند، ممکن است از طریق این رویکرد کشف شوند.
این رویکرد می‌تواند به شناسایی گونه‌هایی از حیات کمک کند که از نظر شیمیایی با حیات زمینی متفاوتند و ممکن است از مولکول‌های دیگری مانند سیلیکون بجای کربن استفاده کنند!
از نگاه دکتر تیخونوف، جستجوی حیات فرازمینی نیازمند رویکردهای نوآورانه و متفاوت با روش‌های سنتی است.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
آیا در مریخ باستان نیز باران می‌باریده؟ (۲)
دهانه Jezero، که مریخ‌نورد پشتکار (Perseverance) ناسا آنجاست، همچون دهانه Gale زمانی دریاچه بوده و رودخانه‌ای به این دریاچه‌ها جریان داشته است. مریخ‌نورد پشتکار، دلتا رودخانه باستانی داخل دهانه را مطالعه کرده که هنوز هم براحتی از مدار قابل مشاهده می‌باشد؛ این مریخ‌نورد تخته‌سنگ‌های بزرگی را یافته که رودخانه آنها را جابجا کرده و این کار نیاز به مقدار زیادی آب داشته است!
این نتایج شواهد بیشتری برای سیاره‌ای بسیار مرطوب‌تر در گذشته ارائه می‌دهد.
مطالعه اخیر بر روی کربنات‌های سیدریت که در دهانه گیل پیدا شده، تمرکز نموده است. آنها شواهدی‌اند که نشان میدهند بهرام در گذشته چرخه کربنی مشابه زمین داشته و در آن شرایط آب مایع می‌توانسته فراوان باشد.
به هر حال، هنوز هم امروزه در سیاره بهرام برف می‌بارد. فرودگر Phoenix ناسا در سال ۲۰۰۸ گزارش داد که برف از ابرها می‌بارد؛ با این حال در جو بسیار نازک بهرام، دانه‌های برف قبل از رسیدن به سطح تبخیر می‌شوند.
شرح تصویر: نزدیک خط استوا بهرام در نقشه توپوگرافی Mars Global Surveyor ناسا. اعتبار تصویر از ناسا
@iranastronomy
#دنباله‌دار
☄۱۴۴۰ چند سالتونه؟
دنباله‌دار هالی یک جرم آسمانی از جنس یخ و غبار هست که حدود هر ۷۶ سال یک بار، از نزدیکی زمین عبور می‌کنه. هالی آخرین بار در زمستان سال ۱۳۶۴ دیده شد و دانشمندان با فرستادن فضاپیماهایی مثل Giotto تونستن از نزدیک ازش تصویربرداری کنن.
برای اولین بار، اخترشناسی بنام ادموند هالی در قرن ۱۸ میلادی متوجه شد که این دنباله‌دار به صورت تناوبی بازمی‌گرده و بر همین اساس، عبور بعدیش رو پیش‌بینی کرد، اما خودش اینقدر زنده نموند که این دنباله‌دار رو ببینه؛ اما درست گفته بود.
البته ردی از این دنباله‌دار در تاریخ‌هایی مثل ۱۰۶۶ میلادی هم دیده شده و حتی در نقاشی‌ها و متون باستانی آسیایی و اروپایی وجود داره.
دنباله‌دارهایی که دوره گردش اونا به گرد خورشید، بین ۲ تا ۲۰ سال هست؛ کوتاه‌دوره هستن و اگه دوره تناوب‌شون بین ۲۰ تا ۲۰۰ سال باشه، میشن میان‌دوره؛ البته دنباله‌دارهای با دوده تناوب بیش از ۲۰۰ سال، بلنددوره هستن و جالبه بدونید که مثلا دنباله‌دار "نئووایز" هر ۶۸۰۰ سال یه بار تو آسمون زمین دیده میشه!
بازگشت بعدی دنباله‌دار میان دوره هالی ۳۶ سال دیگه، یعنی تابستان سال ۱۴۴۰ خورشیدی هست.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
کشف کربنات‌ها در سیاره بهرام !
ناسا به تازگی اعلام کرد که مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) در دهانه Gale بهرام، مقادیر قابل توجهی از کانی‌های کربناته، بویژه سیدریت (FeCO₃)، را کشف کرده است.
این یافته‌ها شواهدی از وجود چرخه کربن فعال در گذشته این سیاره ارائه می‌دهد و می‌تواند به حل معمای ناپدید شدن دی‌اکسید کربن از جو بهرام کمک کند.
تحلیل جدید سنگ‌های جمع‌آوری شده مریخ‌نورد کنجکاوی در دهانه گیل طی سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، نشان داد که برخی از آنها حاوی بیش از ۱۰٪ سیدریت هستند، که معمولاً در محیط‌هایی با دی‌اکسید کربن فراوان تشکیل می‌شود و نشاندهنده وجود جو ضخیم‌تر و گرم‌تر در گذشته بهرام است.
کشف سیدریت مریخی نشان می‌دهد که دی‌اکسید کربن ممکن است در پوسته سیاره بصورت کربنات‌ها ذخیره شده باشد و توضیحی برای ناپدید شدن جو غنی از دی‌اکسید کربن سیاره باشد.
این کشف نشان می‌دهد که بهرام مشابه زمین، در گذشته دارای چرخه کربن فعال بوده است و وجود چنین چرخه‌ای می‌تواند شرایط مناسبی برای حیات فراهم کرده باشد.
این یافته‌ها به درک بهتر تغییرات اقلیمی سیاره سرخ بهرام و تبدیل آن به وضع کنونی کمک می‌کند.
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۲)
ادامه...
انتخاب بازار بزرگ تهران به دلایل مختلفی خاص بود؛ از عبور و مرور ساکنین مناطق مختلف پایتخت گرفته تا هموطنانی که از نقاط مختلف کشور، بدلیل داد و ستد اقتصادی، در بازار تهران حضور داشتند و حتی کودکان کار؛ در یک جمله کوتاه: در جمع جامعه ایرانی.
از سوی دیگر ارائه طرح تجهیز مراکز نجومی ایران (تمنا) به عنوان حرکت جدید انجمن در سال جاری برای جمع‌آوری و توزیع برنامه‌ریزی شده و سازمان‌یافته کمک جامعه نجومی و خیرین نیک اندیش در داخل و خارج از ایران، به گروهها انجمن‌ها و مراکز علاقمند به فعالیتهای علمی ترویجی در تهران و سایر شهرهای کشور بویژه در شهرستانهای محروم؛ می‌طلبید تا پیوندی بین بازار و علم و جامعه خیرین ایجاد گردد، که بخش زیادی از آنها در بازار مشغول فعالیت اقتصادی هستند.
در حقیقت روز نجوم امسال این انجمن، همچون دهه‌های گذشته، هدف مهم لیگ جهانی برگزار کننده را محقق نمود که شعار آن "بردن تلسکوپ و دانش اخترشناسی به میان مردم، بجای بردن علاقمندان به رصدخانه‌ها و آسمان‌نماها" می‌باشد.
ادامه دارد...
@iranastronomy
#سیاره_برجیس
کشفی تازه در مورد جو غول منظومه خورشیدی: باران یخ‌آب آمونیاکی !
دانشمندان سالها با معمای کمبود آمونیاک در جو بالایی سیاره برجیس مواجه بودند؛ اما در مطالعه جدیدی که بتازگی منتشر شده، از وجود گلوله‌های یخی ناشی از ترکیب آمونیاک با قطرات آب در اتمسفر سیاره برجیس خبر داده‌اند که به Mushballs معروف‌اند و در طوفان‌های شدید شکل می‌گیرند.
این مِشبال‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که کریستال‌های یخی آمونیاک با قطرات آب برخورد می‌کنند؛ آمونیاک در آب حل شده و با کاهش pH، نقطه انجماد مخلوط را پایین میاورد. این قطرات با یکدیگر ترکیب شده و توده‌های بزرگتری می‌سازند که در نهایت بدلیل وزن زیاد تا عمق حدود ۸۰ کیلومتری زیر ابرهای قابل مشاهده سیاره سقوط می‌کنند. (تصویر بالا)
بر اساس یافته‌ها، این پدیده می‌تواند دلیل کاهش آمونیاک در لایه‌های بالایی اتمسفر برجیس باشد. تحقیقات با استفاده از داده‌های فضاپیمای جونو، تلسکوپ هابل و رصدخانه‌های رادیویی انجام شده و منجر به ساخت یک مدل سه بعدی دقیق از جو این سیاره شده است.
این کشف به درک بهتر دانشمندان از ساختار و رفتار جو دیگر سیارات گازی منظومه ما کمک می‌کند.
@iranastronomy
#راه‌عشق
اساتید گرامی، راه اندیشه‌ورز شما همیشه باقی است
با تبریک ۱۲ اردیبهشت روز معلم و درود به روح بزرگ اساتید نازنینی که دیگر در کنارمان نیستند و آرزوی سلامتی و بهروزی برای معلمان خردورز که هنوز افتخار شاگردی ایشان را داریم.
وعده دیدار با تمامی شما شیفتگان دانش آسمانی اخترشناسی؛ همگام با دیگر کشورهای جهان و همصدا با سایر ملل دنیا، فردا شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) روز جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ - سبزه میدان، ورودی بازار بزرگ تهران، از ساعت ۱۷ تا ۲۱، در برنامه علمی ترویجی انجمن نجوم آماتوری ایران با عنوان از "خاک تا افلاک".
امسال نیز همچون همیشه، با برگزاری کارگاه ساخت ساعت‌های آفتابی برای نوجوانان، میز نقاشیهای نجومی کودکانه و همچنین بخش بسیار جذاب و همگانی رصد و عکاسی از دهانه‌ها و ناهمواریهای سطح کره ماه از درون تلسکوپهای انجمن و پرسش و پاسخ‌های علمی در همکاری با شهرداری منطقه ۱۲ تهران در کنار شما دوستداران آسمان و جذابیت‌های آن هستیم. به همین سادگی...
@iranastronomy
#دنباله‌دار
آیا دنباله‌دار جدید SWAN متلاشی شده است؟
در آوریل ۲۰۲۵ دنباله‌دار جدیدی بنام C/2025 F2 (SWAN) توسط ابزار SWAN فضاپیمای SOHO کشف شد.
این دنباله‌دار در ابتدا با درخشش حدود ۱۰٫۶ مشاهده و بتدریج روشن و به قدر ۸٫۴ رسید. ویژگی برجسته آن، هاله سبز رنگ و دنباله نازک بود که ناشی از تعامل نور خورشید با مولکول‌های کربن در اطراف آنست.
با نزدیک شدن به خورشید، گزارش‌هایی مبنی بر کاهش درخشش و از بین رفتن دنباله آن منتشر شد.
عکاس نجومی، Mike Olason پنجشنبه ۲۸ فروردین امسال گزارش داد که دنباله دنباله‌دار ناپدید شده و تنها یک لبه کوچک بالای هاله باقیمانده است! همچنین، یک وب‌سایت معتبر در زمینه دنباله‌دارها، اشاره کرد که این دنباله‌دار احتمالاً در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ متلاشی شده است.
با این حال، اگر فردا پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت، دنباله‌دار SWAN از نزدیک‌ترین فاصله با خورشید، جان سالم بدر ببرد، ممکن است در آسمان شب قابل مشاهده باشد.
برای مشاهده آن، باید به افق شمال‌شرقی در ساعات قبل از طلوع خورشید نگاه کنید و از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ استفاده کنید؛ هر چند پیش‌بینی دقیق درخشش دنباله‌دارها دشوار است.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایسنا
آسمان مهمان مردم می‌شود؛ جشن بین‌المللی دانش اخترشناسی در بازار بزرگ تهران
همزمان با فرا رسیدن هفته جهانی ستاره‌شناسی، مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تسلیت به مناسبت حادثه تلخ انفجار و آتش‌سوزی در اسکله شهید رجایی بندرعباس؛ با تشریح تاریخچه، از برنامه‌های متنوع این انجمن برای گرامیداشت این مناسبت خبر داد و بر لزوم ترویج دانش اخترشناسی در میان عموم مردم تأکید کرد.
وی افزود: در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت‌ماه جاری با همکاری خوب شهرداری منطقه ۱۳ تهران و مدیریت محترم اجتماعی ناحیه ۳ شهرداری منطقه ۱۲، در منطقه بازار برنامه‌ای با شعار امسال انجمن "از خاک تا افلاک" طراحی شده است.
این برنامه در سبزه‌میدان و ورودی بازار بزرگ تهران برگزار می‌شود تا حاضران در این منطقه با وجود مشغولیت‌های زمینی و فعالیتهای اقتصادی؛ در این مناسبت جهانی، فرصتی برای دوستی با اجرام زیبای آسمانی از جمله ماه داشته باشند و از آسمان انرژی بگیرند.
شرح کامل در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4272/040208/
این گفتگو در خبرگزاری ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1404020805012/
#سیاره_برجیس
ابعاد تعجب برانگیز اولیه سیاره برجیس
مطالعه جدید انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا نشان می‌دهد که سیاره گازی برجیس در دوران ابتدایی شکل‌گیری منظومه خورشیدی، دارای شعاعی حدود ۲ برابر اندازه کنونی و میدان مغناطیسی حداقل ۵۰ برابر قوی‌تر از وضعیت فعلی بوده است!
بر اساس این تحقیق، تنها ۳.۸میلیون سال پس از تشکیل نخستین اجرام جامد سامانه خورشیدی، برجیس می‌توانسته بیش از ۲۰۰۰ کره زمین را در خود جا دهد؛ در حالیکه اکنون حجم برجیس ۱۳۲۱ برابر زمین می‌باشد.
برای دستیابی به این نتایج، محققان بجای تکیه بر مدل‌های سنتی تشکیل سیارات، بر روی دو قمر کمتر شناخته‌شده برجیس بنامهای Amalthea و Thebe تمرکز کردند. این اقمار در مدارهایی نزدیک به برجیس با انحرافات جزئی حرکت می‌کنند که احتمالاً از زمان‌های اولیه منظومه ما بدون تغییر باقی مانده‌اند. با تحلیل این انحرافات مداری، پژوهشگران توانستند اندازه و قدرت مغناطیسی اولیه برجیس را بازسازی کنند.
این تحقیق تاکید می‌کند که شکل‌گیری و تکامل اولیه این غول سیستم خورشیدی، نقش مهمی در ساختار کلی منظومه ایفا کرده است. این یافته‌ها در مجله Nature Astronomy منتشر شد.
@iranastronomy
@iranastronomy
#مقاله
روش دستیابی به قوانین طبیعی
مقالات متعدد جناب دکتر بلوری، فارغ‌التحصیل دانشگاه برلین تا کنون در وبگاه انجمن نجوم آماتوری ایران منتشر گردیده؛ حال مقاله دیگری از ایشان با عنوان "روش دستیابی به قوانین طبیعی" بر روی وبگاه انجمن قرار دارد که امیدواریم مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.
دکتر حسن بلوری متولد زنجان، فارغ‌التحصیل دبیرستان مروی تهران؛ فوق لیسانس فیزیک، فوق لیسانس تعلیم ریاضی و فیزیک، تدریس بخش‌های مختلف فیزیک و ریاضیات و علوم فنی در موسسات آموزش عالی برلین طی بیش از دو دهه، ارائه مقالات و سخنرانی‌های علمی، فعالیت در فیزیک کوانتومی در راستای مسئله وحدت نیروهای پایه‌ای در جهان فیزیک، عضو انجمن فیزیک آلمان و...
چکیده:
انسان به تجربه دریافته که جهان هستی قانونمند و قوانین سطوحِ مختلفِ آن درهم‌تنیده است.
حال این پرسش مطرح است که آیا اصولا برای کشف قوانین طبیعی در چارچوب یک نظریه علمی، روش یا روش‌های شناخته شده‌ای وجود دارد؟
در این مقاله کوشش می‌کنم نشان دهم که بسیاری از قوانین طبیعی در راستای بیانات اینشتین امکان‌پذیر است...
متن کامل این مقاله:👇
https://iaas.ir/news/4294/040229/
#سیاره_برجیس
از دیدن شفق‌های قطبی خیره‌کننده غول منظومه خورشیدی لذت ببرید
تلسکوپ فضایی Webb تصاویر زیبایی از شفق‌های قطبی سیاره برجیس ثبت کرده است. (ویدئو بالا)
این شفق‌ها (Aurora) بسیار سریع، پویا و صدها برابر درخشان‌تر از شفق‌های قطبی در کره زمین هستند. آنها حاصل تعامل میدان مغناطیسی قوی سیاره گازی برجیس با ذرات باردار ناشی از ماه آتشفشانی آیو در اطراف این سیاره می‌باشند.
میدان مغناطیسی قوی برجیس، ذرات باردار را از محیط اطراف خود؛ شامل ذرات باردار باد خورشیدی و ذراتی که توسط قمر Io، با وجود آتشفشان‌های متعدد و بزرگ، به فضا پرتاب می‌شود!
در واقع آتشفشان‌های آیو ذراتی را پرتاب می‌کنند که از گرانش آن می‌گریزند و به دور برجیس می‌چرخند.
این داده‌های جدید که توسط تیمی از دانشمندان به رهبری Jonathan Nichols از دانشگاه Leicester در انگلستان، با استفاده از تصاویر دوربین فروسرخ نزدیک تلسکوپ فضایی جیمز وِب ناسا جمع‌آوری شده است؛ یافته‌ها و تفاوت‌های جالبی را نسبت به تصاویر تلسکوپ فضایی هابل نشان میدهند.
این مشاهدات به درک دانشمندان از چگونگی گرم شدن و سرد شدن اتمسفر بالایی سیاره برجیس کمک می‌کند.
@iranastronomy
#ماموریت_فضایی
تلاش چینی‌ها برای جمع‌آوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید (۱)
آژانس فضایی چین در حال برنامه‌ریزی برای ماموریت بی‌سابقه‌ای است که هدف آن بازگرداندن نمونه‌هایی از ابرهای سیاره ناهید به زمین تا هشت سال دیگر یعنی سال ۲۰۳۳ میلادی (۱۴۱۲ خورشیدی) است.
این مأموریت با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی جو ناهید و جستجوی نشانه‌هایی از حیات میکروبی در ابرهای آن طراحی شده است.
از جمله اهداف این مأموریت مطالعه جذب‌کننده‌های فرابنفش (UV) می‌باشد. با توجه به اینکه در جو ناهید، لکه‌های تیره‌ای وجود دارند که نور فرابنفش را جذب می‌کنند؛ دانشمندان گمان می‌کنند که این لکه‌ها ممکن است از میکروب‌ها تشکیل شده باشند.
بررسی امکان وجود حیات میکروبی یکی دیگر از اهداف ماموریت پیش روی چینی‌ها است؛ زیرا در لایه‌های میانی جو ناهید، دما و فشار مشابه با شرایط زمین است و این منطقه از اتمسفر سیاره ناهید به عنوان مکانی محتمل برای وجود حیات میکروبی در نظر گرفته می‌شود.
همچنین تحلیل تکامل جو ناهید با بررسی چگونگی تغییرات جو این سیاره در طول زمان و درک بهتر فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی آن، از اهداف دیگر این مأموریت می‌باشد.
@iranastronomy
#کمربند_سیارکها
مطالعات جدید می گوید: Vesta نه یک سیارک است و نه یک سیاره !
سیارک وِستا؛ اولین، بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین جرم در کمربند سیارکها، بین سیارات بهرام و برجیس است و حدود ۹٪ از جرم کل این کمربند را تشکیل می‌دهد.
طبق مطالعه جدیدی که در مجله Nature Astronomy منتشرشده، این جرم آسمانی نه یک سیارک معمولی است و نه یک سیاره کامل.
بررسی‌های جدید نشان میدهند که وِستا برخلاف تصورات قبلی که آن را دارای ساختاری لایه‌ای شامل هسته، گوشته و پوسته می‌دانستند، فاقد هسته است. این یافته‌ها بر اساس تحلیل مجدد داده‌های مأموریت Dawn ناسا به دست آمده‌اند.
دو فرضیه برای توضیح ساختار این جرم مطرح شده است: اول، ممکن است Vesta هرگز فرآیند لایه‌بندی داخلی را کامل نکرده باشد؛ دوم، ممکن است بقایای یک سیاره در حال شکل‌گیری باشد که در مراحل اولیه منظومه خورشیدی، در اثر برخوردهای شدید شکسته شده است!
سطح وستا از سنگ‌های آتشفشانی بازالتی تشکیل شده، که این ویژگی آن را از سایر سیارکها متمایز می‌کند. این سنگ‌ها نشاندهنده فرآیندهای زمین‌شناختی پیچیده‌ای هستند که به درک بهتر فرآیند شکل‌گیری سیارات منظومه ما کمک می‌کند.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
نمایی زیبا از مریخ نورد کنجکاوی و رد آن در حال کاوش در سیاره بهرام
ناسا تصویری بی‌سابقه از مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) را منتشر کرده که این مریخ‌نورد را در حال حرکت در سیاره سرخ بهرام نشان می‌دهد.
این عکس جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ (۴۴۶۶ روز مأموریت) توسط دوربین HiRISE مستقر بر مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) ثبت شده است.
در این تصویر، کنجکاوی بصورت نقطه‌ای تیره در جلوی رد طولانی با حدود ۳۲۰ متر امتداد دیده می‌شود که حاصل ۱۱ حرکت آن از روز یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ تا زمان تصویربرداری است؛ زمانی‌که این ربات با سرعت ۰.۱۶ کیلومتر در ساعت در آبراهه Gediz به سمت مقصد بعدی خود حرکت می‌کرد.
مقصدی احتمالاً با ساختارهایی که میلیاردها سال پیش توسط آب‌های سطحی شکل گرفته است!
مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در کالیفرنیای جنوبی که مأموریت کنجکاوی را هدایت می‌کنند، بصورت روزانه مسیرهای حرکت Curiosity را برنامه‌ریزی می‌کنند.
دوربین HiRISE نخستین بار است که این ربات مریخ‌نورد را در حال حرکت در سطح بهرام مشاهده کرده است.
از سال ۲۰۱۲ Curiosity در حال کاوش بهرام و MRO از سال ۲۰۰۶ در مدار سیاره قرار دارد.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
طرح تجهیز مراکز نجومی کشور با همراهی خیرین جوانه می‌زند
تهران- ایرنا- رئیس انجمن نجوم آماتوری ایران از آماده‌شدن طرح تجهیز مراکز نجومی ایران (تمنا) توسط این مجموعه فعال کشور خبر داد.
مسعود عتیقی در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: از آنجا که برخی گروههای فعال نجومی کشورمان با محدودیت‌هایی در رابطه با کتاب، تلسکوپ و یا ابزارهای کمک آموزشی روبرو هستند؛ در آستانه هفته جهانی ستاره‌شناسی۱۴۰۴ این ایده نو را ارایه کردیم که اجرای طرح تجهیز مراکز نجومی کشور را در کنار سایر فعالیتهای انجمن شاهد باشیم.
وی افزود: در قالب این طرح، پیشنهاد داده‌ایم تا با کمک فعالان نجومی، عموم مردم خوبمان و جامعه خیرین؛ به گروهها و انجمن‌های نجومی در تهران و بویژه در شهرستان‌ها و روستاها، البته با نظارت کافی و سازماندهی شده، کمک‌هایی ارائه کنیم.
امید است با همراهی هموطنان نیک‌اندیش در داخل و خارج از ایران، گامی با ارزش برای عمومی‌سازی این دانش که از اهداف اصلی این مرکز است، برداریم.
متن کامل در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4286/040220/
این گفتگو در ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85821613/
#سیاره_سرخ
آیا در مریخ باستان نیز باران می‌باریده؟ (۱)
مطالعه جدید دانشگاه کلرادو بولدر آمریکا نشان می‌دهد که بارش‌های سنگین باران یا برف در گذشته‌های بسیار دور در سیاره سرخ بهرام، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را تغذیه کرده‌اند.
دانشمندان با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، فرسایش ناشی از بارش را با ذوب یخ مقایسه کردند و دریافتند که مدل بارش، بهتر ویژگی‌های فرسایشی مشاهده‌شده در مریخ امروزی را توضیح می‌دهد.
برخی دانشمندان معتقدند که بهرام در گذشته گرم‌تر بوده، در حالیکه دیگران بر این باورند که همیشه سرد بوده و حتی پس از دهه‌ها تحقیق و کاوش در سیاره بهرام توسط مریخ‌نوردها نتیجه‌ای حاصل نشده است.
می‌دانیم که بهرام مدت‌ها دارای یخ فراوان، هم در قطب‌ها و هم در زیر سطح، بوده، اما آیا آن آب‌ها مایع بوده‌اند؟
بسترهای رودخانه‌ای باستانی، رسوبات دریاچه‌ها و حتی رسوبات احتمالی اقیانوس‌ها و سواحل نشان میدهند که چنین بوده؛ اما آن شرایط پایدار نماند و بهرام بیشتر جو و آب خود را از دست داد!
شرح تصویر: مفهوم ذهنی هنرمند از رودخانه‌ای که زمانی به دهانه گیل در سیاره سرخ می‌ریخته و دریاچه‌ای را شکل میداده است.
@iranastronomy
#کره_ماه
باد خورشیدی ممکن است عامل ایجاد آب بر روی ماه شود !
مطالعه‌ای جدید توسط ناسا نشان می‌دهد که جریان دائمی ذرات باردار از خورشید موسوم به باد خورشیدی ممکن است در تولید آب در سطح ماه نقش داشته باشد!
این تحقیق با استفاده از نمونه‌های خاک ماه که در مأموریت آپولو ۱۷ جمع‌آوری شده بودند، انجام شد. دانشمندان نمونه‌ها را در معرض شرایطی مشابه با ۸۰٬۰۰۰ سال تابش باد خورشیدی قرار دادند و شواهد قوی از تشکیل هیدروکسیل (OH) و مولکول‌های آب (H₂O) در آنها یافتند.
باد خورشیدی عمدتاً از پروتون‌ها و الکترون‌ها تشکیل شده است. وقتی این پروتون‌ها به سطح ماه برخورد می‌کنند، با اکسیژن موجود در مواد معدنی سطح ماه واکنش میدهند و مولکول‌های آب تشکیل می‌شود.
از آنجا که ماه فاقد میدان مغناطیسی و جو محافظ است، سطح آن بطور مداوم در معرض این ذرات باردار قرار دارد. این یافته‌ها می‌تواند در برنامه‌ریزی برای مأموریت‌های آینده به ماه و استفاده از منابع آن جهت حضور بلندمدت انسان مفید باشد.
شرح تصویر راست: پردازش کامپیوتری داده‌های باد خورشیدی از سوی فضاپیمای STEREO ناسا. اعتبار تصویربرداری از NASA/SwRI/Craig DeForest
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۳)
ادامه...
اقبال عمومی جامعه از بازاریان گرفته، تا هموطنانی که به بازار مراجعه داشتند و در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت‌ماه جاری، چه روز خاطره‌انگیزی ثبت شد.
کودکان افکار خود از آسمان را ترسیم و کتاب جایزه می‌گرفتند، نوجوانان در کارگاه ساخت ساعت‌های آفتابی، فرصتی برای آشنایی با زمان سنجی نجومی داشتند و همگی در کنار پخش کلیپ‌های زیبای نجومی، توانستند همراه با بزرگسالان به رصد و عکاسی با تلفن همراه از عوارض سطح ماه از درون تلسکوپهای مستقر در سبزه‌میدان بپردازند.
پاسخگویی به سوالات، تفکیک مرز میان علم و شبه علم، نحوه پرداختن به دانش جذاب ستاره‌شناسی و پرسش دهها سوال از سوی رهگذران و پاسخ صبورانه کارشناسان ما، خستگی را از تن اعضای کارگروه راهبردی انجمن بیرون نمود.
روز پایانی هفته جهانی نجوم در جمع کهنسالان و پرستاران خوب مرکز سالمندان توحید با یاد استاد فقید بانو آلینوش طریان، مادر نجوم ایران بودیم که روزی در آنجا حضور داشتند.
یادمان باشد: توجه به سالمندان یعنی بزرگی کردن بزرگان؛ اگر علاقمندیم روزی کوچکترها در آن جامعه به بزرگی برسند.
@iranastronomy
#مناسبت_جهانی
از خاک تا افلاک، روزی برای همصدایی با مردم جهان (۱)
انجمن نجوم آماتوری ایران طی ۲۵ سال اخیر از پارکها و فضاهای عمومی گرفته تا مراکز خاص آموزشی؛ همچون مهدکودکها، مقاطع مختلف مدارس، دانشگاههای کشور و همچنین در جمع سالمندان، کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در مناسبت‌های مختلف حضور داشته و به ترویج علم نجوم و اگاهی بخشی عمومی این رشته پرداخته است.
امسال و در روز و هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ با شعار "از خاک تا افلاک" برنامه‌های از پیش اعلام شده انجمن با موفقیت به اجرا درآورد.
آغازین روز از هفته جهانی نجوم امسال با گرامیداشت یاد دبیر فقید انجمن جناب آقای شیرازی که روزگاری برنامه ترویج علم در آسایشگاه خیریه کهریزک برگزار کرده بودند؛ در جمع مددجویان دوست‌داشتنی و مددکاران مهربان آن آسایشگاه به اجرا در آمد و چه حس خوبی بود، وقتی نگاه‌های زیبا و آسمانی این عزیزان را کارشناسان انجمن به گوش جان می‌شنیدند و به سوالات این عزیزان پاسخ می‌دادند.
ویژه برنامه روز جهانی نجوم امسال، مطابق رسم دیرینه انجمن برای برگزیدن مکانهای جدید، باز هم در مکانی نو و متفاوت به اجرا درآمد.
ادامه دارد...
@iranastronomy
👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆👆
#مناسبت_جهانی
روز و هفته جهانی ستاره شناسی چگونه تعیین می‌شود و در هر سال چه زمانی است؟
ليگ جهانى برگزاركننده روز و هفته ستاره‌شناسى، به عنوان مرجع رسمی برگزاری این مناسبت بین‌المللی، در كتابچه ای بطور مفصل به این موضوع و تاریخچه آن پرداخته است.
مناسب دیده شد تا فایل PDF این کتابچه را که در آن توضيحات لازم برای نحوه تعيين اين روز و هفته و علت تفاوت زمان برگزاری آن در هر سال، به همراه جدولی در مورد زمان دقیق روز جهانی نجوم سال ۲۰۲۵ ارایه شده، جهت آگاهی عمومی تقدیم نماییم.
@iranastronomy
#سیارک
تصویربرداری جالب فضاپیمای Lucy ناسا از سیارک Donaldjohanson
فضاپیمای لوسی ناسا که روز شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۰ پرتاب شد، در روز یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ از کنار سیارک دونالدجانسون در کمربند اصلی سیارکها عبور کرد؛ این مانور بعنوان یک تمرین برای ملاقات‌های آینده با سیارک‌های تروجان در نزدیکی سیاره برجیس در سال ۲۰۲۷ در نظر گرفته شده است.
این تصاویر نشاندهنده شکل دو بخشی سیارک مذکور هستند که احتمالاً ناشی از برخورد ۲جرم کوچکتر، حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش است.
تحلیل‌های اولیه نشان می‌دهد که طول این سیارک حدود ۸ کیلومتر و عرض آن در پهن‌ترین نقطه، حدود ۳٫۵ کیلومتر است.
این مأموریت بخشی از سفر ۱۲ ساله لوسی است که هدف آن مطالعه ۱۱ سیارک مختلف، از جمله ۸ سیارک تروجان در مدار سیاره برجیس، برای درک بهتر منشأ و تکامل منظومه خورشیدی است.
شرح تصویر: این تایم لپس حدود هر ۲ ثانیه از ساعت ۲۱:۲۰ شبانگاه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ بوقت ایران گرفته شده و سیارک بسیار آهسته می‌چرخد، اما این چرخش ظاهری بدلیل حرکت فضاپیما است که در فاصله ۱۶۰۰ تا ۱۱۰۰ کیلومتری سیارک پرواز می‌کند. اعتبار تصویر از NASA/Goddard/ SwRI/Johns Hopkins APL
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
سالمندان کهریزک، ستاره‌های هفته جهانی نجوم ۲۰۲۵ را می‌چینند
تهران- ایرنا- مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با سرویس علمی خبرگزاری ایرنا ضمن تسلیت به هموطنان بویژه اهالی خونگرم هرمزگان؛ در خصوص برنامه‌های در نظر گرفته شده برای هفته جهانی نجوم امسال توضیح داد:
این مناسبت بین‌المللی که دیروز در آسایشگاه خیریه کهریزک آغاز شد؛ برای شنبه۱۳ اردیبهشت روز جهانی نجوم، نیز برنامه‌ریزی شده که با شعار امسال ما «از خاک تا افلاک»، در یک مکان متفاوت و جدید، برنامه‌ها دنبال شود و از مردم خوبمان دعوت می‌گردد تا برای رصد با تلسکوپ، همصدا با مردم جهان به سبزه میدان، ورودی بازار تهران بیایند.
بطور قطع اینگونه حرکت‌های نمادین، زمینه‌ساز آنست که جوان‌ها به تحصیل علوم پایه و دانش آسمانی اخترشناسی در دانشگاه‌ها رو آورند.
سال۱۳۸۰ برای اولین بار در کشور، منطبق با تقویم جهانی این رویداد، انجمن نجوم آماتوری ایران در فرهنگسرای بهمن، برنامه‌های علمی و ترویجی را برگزار کرد.
این مطلب در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4273/040209/
این گفتگو در ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85816311/
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
اوج بارش اِتا دَلوی در پایان هفته جهانی ستاره‌شناسی
تهران- ایرنا- مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با سرویس علمی خبرگزاری ایرنا از بارش شهابی اِتادلوی در روزهای ۱۵ و ۱۶ اردیبهشت‌ماه امسال خبر داد و گفت که این بارش، یکی از بارش‌های معروف شهابی سالانه است که در پایان هفته جهانی ستاره‌شناسی ۱۴۰۴ به اوج خواهد رسید.
در این زمان بارش شهابی زیبای آسمانی اِتا دَلوی با ZHR بین ۳۰ تا ۵۰ شهاب در ساعت از راه می‌رسد و ذرات دنباله‌دار مشهور هالی عامل این بارش شهابی هستند.
کانون این بارش در صورت فلکی سطل آب (دَلو) از صور ۱۲ گانه منطقه‌البروج می‌باشد.
وی به هفته جهانی نجوم در همین ماه اشاره کرد و گفت که از هشتم تا ۱۴ اردیبهشت (۲۸ آوریل تا ۴ می ۲۰۲۵) هفته جهانی ستاره‌شناسی نامگذاری شده و شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) روز جهانی ستاره‌شناسی است و اینگونه مناسبت‌ها فرصت خوبی برای آشنا کردن عموم بویژه نوجوانان و جوانان با مفاهیم پایه و دانش اخترشناسی است.
شرح کامل این مصاحبه در وبگاه انجمن:👇
https://iaas.ir/news/4270/040207/
این گفتگو در خبرگزاری ایرنا:👇
https://www.irna.ir/news/85810021/