سایت: http://iaas.ir صفحه اینستاگرام: https://instagram.com/iranastronomy ارتباط با ما: @www_IAAS_ir نشر مطالب با ذکر منبع و یا آی دی کانال بلامانع است.
#سیاره_نهم
ارتباط سیارات با مدارهای گسترده، با احتمال وجود سیاره نهم منظومه ما
در یک مطالعه جدید، محققان دانشگاه Rice و موسسه علوم سیارهای از شبیهسازیهای پیچیدهای استفاده کردند تا نشان دهند که سیارات با مدار وسیع، ناهنجاری نیستند.
این اخترشناسان گروهی از سیارات غولپیکر را در مدارهای بسیار دور از ستارههایشان کشف کردهاند. این سیارات که در فاصلهای بسیار دورتر از مدار نپتون نسبت به خورشید، به دور ستارههای خود میچرخند، شباهت زیادی به سیاره فرضی نهم در منظومه خورشیدی دارند.
سیاره نهم در سامانه ما که هنوز به طور مستقیم رصد نشده، بر اساس تأثیرات گرانشی آن بر سایر اجرام کمربند کوئیپر پیشبینی شده است.
این کشفیات جدید نشان میدهند که وجود سیارات با مدارهای بسیار وسیع در سایر منظومهها رایج است؛ بنابراین احتمال وجود سیارهای مشابه در سامانه خورشیدی نیز بیشتر میشود.
این یافتهها از طریق بررسی دادههای تلسکوپ فضایی و شبیهسازیهای کامپیوتری تایید شدهاند و میتوانند به درک بهتر شکلگیری سیارات در فواصل دور کمک کنند.
این مطالعه جدید در مجله معتبر Nature Astronomy منتشر شد.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رسانه_ایرنا
🌕 بدنبال توتفرنگی در سبد ماه کامل فردا شب نباشید !
🌌 مهندس مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با سرویس علمی خبرگزاری ایرنا گفت:
🔹 چهارشنبه ۲۱ خرداد، ساعت ۱۱:۱۳ صبح ماه به وضعیت ماه کامل و یا بدر میرسد.
🔹 ماه از حدود ساعت ۲۰ در افق جنوبشرق طلوع میکند و تا سپیدهدم پنجشنبه ۲۲ خرداد دیده میشود.
🔹ماه به دلیل مسیر مداریاش، ارتفاع آن نسبت به افق بسیار پایین خواهد بود.
🔹 ناظران ممکن است ماه را بزرگتر و متمایل به نارنجی ببینید، که علت عبور نور ماه از ضخامت بیشتری از جو زمین است!
🔹 نامهایی مانند «ماه توتفرنگی» برگرفته از نگاه بومیان امریکا و عنوان «ماه گل» یا «ماه رز» نیز صرفاً نمادین و در فرهنگ بریتانیای کهن مطرح بوده و این در حالی است که رنگ و شکل ماه در این شب تغییر نمیکند.
🔹 پایین بودن ارتفاع ماه در شبانگاه فردا چهارشنبه ۲۱ خرداد، پدیدهای است که بخشی از چرخه ۱۸.۶ ساله حرکت ماه نسبت به دایرةالبروج میباشد که آخرین بار در سال ۱۳۸۵ این تغییرات رخ داده بود.
📌متن کامل این گفتوگو را در سرویس علمی ایرنا مطالعه نمایید:👇
https://www.irna.ir/news/85856394/
@iranastronomy
#سلفی_فضایی
🚀 📸 پروژه Space Selfie رایگان در دسترس عموم !
پروژه Space Selfie با همکاری T-Mobile، Google Pixel و CrunchLabs اجرا شده و هدفش ایجاد امکان گرفتن سلفی توسط کاربران از فضاست!
گرچه همهچیز با دقت برنامهریزی شده، اما سفرهای فضایی همیشه با چالشهای غیرمنتظرهای همراهه؛ با این حال تیم پروژه تا حد امکان تصاویر همه شرکتکنندگان رو به فضا ارسال میکنه.
معلمهایی که عکس گروهی در کلاس گرفتن، در اولویت هستند؛ اما این پروسه زمانبر هست و ممکنه زمان انتظار شما تا یکسال هم طول بکشه.
دوربین این پروژه با لنز ۳ میلیمتری و دیافراگم f/8 طراحی شده و توان ثبت عکسهایی با کیفیت ۳۰۰۰ در ۴۰۰۰ پیکسل رو داره و از اون ارتفاع میتونه نوار عظیمی به عرض بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر از سطح زمین رو در یک تصویر جا بده.
ماهوارهای به نام SAT GUS روز سهشنبه ۲۵دیماه ۱۴۰۳، با موشک Falcon 9 از پایگاه فضایی وندنبِرگ کالیفرنیا به فضا پرتاب شد. این ماهواره در مدار پایین و ارتفاع حدود ۶۰۰کیلومتری قرار داره و از همونجا با دوربین پیشرفته Argus، شروع به ثبت تصاویر کرده.
لینک ثبت عکس خودتون در این پروژه سلفی فضایی:👇
Spaceselfie.com
@iranastronomy
#پانورامای_فضا
بزرگترین پانورامای کائنات
تلسکوپ فضایی جیمز وِب JWST بزرگترین نقشه از جهان اولیه را منتشر کرد؛ تصویری پانوراما که تقریباً ۸۰۰٬۰۰۰ کهکشان را در خود جا داده و نگاهی بیسابقه به کیهان ارائه میدهد!
این تصاویر در پروژه COSMOS-Web بزرگترین برنامه رصدی که JWST در سال اول فعالیت خود انجام داد بدست آمد.
در این پروژه، بخشی از آسمان بوسعت معادل سه ماه کامل کنار هم؛ وسیعترین منطقهای که این تلسکوپ تاکنون مشاهده کرده، بررسی شد.
این نقشه با ترکیب بیش از ۱۰٬۰۰۰ تصویر ایجاد و کهکشانهایی را نشان میدهد که بسیاری از آنها از نخستین دورههای تاریخ کیهان میدرخشند.
امروز (۱۵ خرداد ۱۴۰۴) تیم COSMOS-Web بزرگترین پیوسته JWST تاکنون را بهمراه یک کاتالوگ تعاملی منتشر کرد. این کاتالوگ اطلاعاتی دقیق درباره هر کهکشان ارائه میدهد و منبعی ارزشمند برای دانشمندان و علاقهمندان به اخترشناسی است.
کیهانشناسان معتقدند که این دادهها برای سالها بعنوان مرجعی مهم مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
شرح تصویر: بخشی از آسمان در کاتالوگ تعاملی COSMOS-Web
لینک کاتالوگ تعاملی:👇
https://cosmos2025.iap.fr/fitsmap.html
#آلودگی_فضا
ماهوارهها در حال آلوده کردن جو زمین هستند !
با افزایش تعداد ماهوارهها در مدار زمین، نگرانیها درباره تأثیرات زیستمحیطی آنها افزایش یافته است. بسیاری از این ماهوارهها پس از پایان عمر مفید، وارد جو زمین شده و در حین سوختن، فلزات مانند آلومینیوم را آزاد میکنند که میتواند به لایههای بالایی جو زمین آسیب برساند و به تغییرات اقلیمی و تخریب لایه ازن منجر شود.
برای مقابله با این مشکل، برخی محققان پیشنهاد میکنند که بجای ساخت ماهوارههای یکبار مصرف، از فناوریهای سوختگیری و تعمیر ماهوارهها در مدار استفاده گردد. بعنوان مثال، شرکت Arkysis در حال توسعه ایستگاههایی در مدار پایین زمین است که میتوانند به ماهوارهها سوخترسانی کرده و قطعات آنها را تعویض کنند، به این ترتیب عمر مفید ماهوارهها افزایش یافته و نیاز به پرتاب ماهوارههای جدید کاهش مییابد.
با این حال، چالشهایی مانند هزینههای بالا و عدم وجود قوانین زیست محیطی سختگیرانه باعث شدهاند که بسیاری از اپراتورهای ماهواره به استفاده از این فناوریها تمایلی نداشته باشند. اما شاید با افزایش آگاهی عمومی تغییراتی در آینده ایجاد شود.
@iranastronomy
#آب_فرازمینی
سیاراتی سرشار از آب !
منظومه TRAPPIST-1 شامل ۷ سیاره سنگی است که اندازه مشابه زمین دارند و بدور یک ستاره کوتوله سرخ در فاصله ۴۰ سال نوری زمین میچرخند.
مطالعه جدیدی که توسط پژوهشگران دانشگاه واشنگتن و مرکز تحقیقاتی Ames ناسا بر اساس مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمز وِب انجام شده، نشان میدهد که این سیارات ممکن است دارای مقادیر متفاوتی از آب باشند. این موضوع احتمال وجود حیات در برخی از آنها را افزایش میدهد.
مقدار آب در هر سیاره احتمالاً به فعالیتهای آتشفشانی زیرسطح بستگی دارد که میتواند منجر به آزادسازی بخار آب به جو شود. برخی از این سیارات ممکن است دارای فعالیت آتشفشانی بیشتری نسبت به زمین باشند، در حالیکه برخی دیگر فعالیت کمتری دارند.
سه سیاره از این منظومه در کمربند حیات ستاره مرکزی قرار دارند، جاییکه دما میتواند اجازه وجود آب مایع را بدهد. با این حال، این مطالعه نشان میدهد که امکان وجود آب در سطح، زیرسطح یا اتمسفر هر یک از این سیارات وجود دارد. برای وجود آب در جو، نیاز به منبع دائمی مانند فعالیتهای آتشفشانی است.
بتازگی این مطالعه در مجله Planetary Science Journal منتشر شد.
@iranastronomy
#کشف_جدید
خبر بدی برای طرفداران سیاره نهم !
دانشمندان به تازگی یک سیاره کوتوله جدید به نام 2017 OF201 را در لبههای منظومه خورشیدی کشف کردهاند که ممکن است نظریهٔ وجود سیاره نهم را به چالش بکشد.
این جرم آسمانی با قطری حدود ۷۰۰ کیلومتر، در مداری بسیار کشیده به دور خورشید میچرخد که یک دور کامل آن تقریباً ۲۵٬۰۰۰ سال زمینی طول میکشد!
نزدیکترین فاصله از خورشید حدود ۴۵ واحد نجومی (AU) و مشابه فاصله پلوتو است، در حالیکه دورترین نقطهٔ آن به ۱٬۶۰۰ واحد نجومی میرسد. این مدار غیرمعمول نشاندهندهٔ تعاملات گرانشی پیچیدهای است که ممکن است شامل تأثیرات نپتون، کهکشان راه شیری یا حتی ابر اورت بر آن باشد.
اما مدار 2017 OF201 با این الگوها همراستا نیست. مدلسازیها نشان میدهند که اگر سیاره نهم وجود داشته باشد، گرانش آن باید 2017 OF201 را در کمتر از ۱۰۰ میلیون سال از سیستم خورشیدی خارج کرده باشد، که با حضور فعلی این جرم ناسازگار است.
سیاره کوتوله 2017 OF201 تنها ۱٪ از زمان مداری خود از زمین قابل مشاهده است. این موضوع نشان میدهد که ممکن است صدها جرم مشابه کشف نشده در لبههای منظومه ما وجود داشته باشند.
@iranastronomy
#استارشیپ
سومین شکست متوالی پرتابهای فضاپیمای استارشیپ !
ساعت ۰۳:۰۶ بامداد امروز چهارشنبه ۷ خرداد ۱۴۰۴ به وقت کشورمان، نهمین پرتاب فضاپیمای Starship از پایگاه Starbase در جنوب تگزاس انجام شد. (ویدئو کامل این پرتاب را در بالای همین خبر میتوانید ببینید)
این پرتاب آزمایشی بدون سرنشین Starship، موشکی با ۱۲۳ متر ارتفاع، ۹ متر قطر و وزنی معادل ۵۰۰۰ تُن، بعنوان بزرگترین و قدرتمندترین موشک جهان؛ با هدف آزمایش مجدد استارشیپ و استفاده مجدد از بوستر Super Heavy انجام گردید.
همچنین، قرار بود ۸ ماهواره شبیهساز استارلینک در این مأموریت به فضا پرتاب شوند.
پرتاب اولیه و جداسازی مراحل بخوبی انجام شد؛ با این حال در ادامه بدلیل نشت سوخت، فضاپیما کنترل خود را از دست داد و پس از حدود ۴۶ دقیقه، در جو زمین، بر فراز اقیانوس هند متلاشی شد؛ بوستر آن نیز در خلیج مکزیک سقوط کرد. این حادثه از سوی شرکت SpaceX بعنوان تجزیه سریع و برنامهریزینشده، توصیف شد.
این سومین شکست متوالی پرتابهای استارشیپ در سال ۲۰۲۵ میلادی میباشد. با این حال، شرکت SpaceX این پرتاب را گامی مهم در جهت بهبود طراحی و عملکرد این فضاپیما میداند.
@iranastronomy
#سیاره_برجیس
نگاه جدید به جهانهای طوفانی و آتشفشانی !
بتازگی فضاپیمای جونو ناسا، اطلاعات جدیدی درباره سیاره برجیس و آیو ماه آتشفشانی آن، ارائه داده است.
برجیس بزرگترین سیاره منظومه ما، بدلیل ویژگیهای خاص شناخته میشود. این سیاره دارای طوفانهای قطبی عظیمی است که از استرالیا بزرگترند! جریانات فورانی شدید، قویترین شفقهای قطبی و کمربندهای تابشی بسیار قدرتمند دارد.
بر خلاف طوفانهای زمینی که معمولاً چند روز یا هفته دوام دارند، طوفانهای برجیسی بسیار طولانیترند؛ لکه سرخ بزرگ صدها ساله، نمونهای از این طوفانهای پایدار است.
جونو با استفاده از ابزار پیشرفته نقشهبردار فروسرخ شفقهای قطبی برجیس (JIRAM)، نگاهی به زیر ابرهای متلاطم برجیس و سطح آتشین آیو انداخته و تصاویر دقیقی از این طوفانها تهیه کرده است.
آیو، ماه برجیس، فعالترین جرم آتشفشانی در سامانه خورشیدی میباشد. این ماه دارای صدها آتشفشان فعال است که برخی از آنها فورانهایی از مواد را تا ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری پرتاب میکنند!
فعالیتهای آتشفشانی آیو عمدتاً بدلیل گرمایش کشندی است که از تعامل گرانشی با برجیس و دیگر قمرهای بزرگ آن ناشی میشود.
@iranastronomy
#تایتان
بارانهای غیرعادی در تایتان
تایتان بزرگترین قمر سیاره کیوان، تنها ماه منظومه خورشیدی که دارای جوی متراکم، ابرها و باران است. گرچه دمای سطح آن حدود ۱۸۰- درجه سانتیگراد است، اما سیستم آبوهوایی آن شباهت شگفتانگیزی به زمین دارد.
در تایتان، مایعاتی مانند متان و اتان به جای آب، دریاچهها و دریاها را تشکیل میدهند؛ این مایعات تبخیر شده، ابرهایی را شکل میدهند که در نهایت بصورت باران به سطح بازمیگردند. این چرخه متان مشابه چرخه آب در زمین است.
بتازگی دانشمندان برای نخستین بار همرفت ابرها را در نیمکره شمالی تایتان مشاهده کردهاند؛ منطقهای که بیشتر دریاچهها و دریاهای این ماه در آن قرار دارند. ابرهای مرتفع، بارانی از متان و اتان تولید میکنند که دریاچهها و دریاهای نزدیک قطب شمال را تغذیه مینماید. این کشف با ترکیب دادههای مأموریت کاسینی و مشاهدات تلسکوپ فضایی Webb و تلسکوپ Keck II در هاوایی بدست آمد. (تصویر بالا)
بگفته متخصصان مرکز فضایی Goddard ناسا، تایتان تنها مکان دیگر در سامانه خورشیدی است که دارای آبوهوایی مشابه زمین میباشد؛ به این معنا که از ابرهای آن باران به سطح آن میریزند.
@iranastronomy
#سدنا
آیا تا به حال نام سیاره کوتولهای به نام سِدنا را شنیدهاید؟
این جرم دوردست، یکی از مرموزترین اعضای منظومه خورشیدی است. مانند پلوتو یک سیاره کوتوله محسوب میشود و زمانی پس از پلوتو بعنوان سیاره دهم مطرح شده بود.
سدنا جرمی یخی با قطری بین ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ کیلومتر و مدار آن بسیار بیضوی است؛ بطوریکه از فاصلهای معادل ۷۶ برابر فاصله زمین تا خورشید تا فاصلهای معادل ۱۴۰ میلیارد کیلومتری خورشید حرکت میکند؛ یعنی بیش از ۲۰ برابر دورتر از پلوتو و یک دور کامل آن به گرد خورشید حدود ۱۲٬۵۹۹ سال طول میکشد!
بهترین نما از Sedna تصویری است که تلسکوپ فضایی هابل توانسته آنرا ثبت کند؛ وضوح پایین تصویر، نشاندهنده فاصله حیرتانگیز این جرم از ما است.
هماکنون در حدود ۱۱ میلیارد کیلومتر با خورشید فاصله دارد. دمای سدنا حدود ۲۴۰- درجه سانتیگراد میباشد.
آخرین بار که سدنا در موقعیت فعلی نسبت به خورشید بود، انسان تازه از عصر یخبندان عبور کرده بود!
در حال حاضر، سدنا در حال نزدیکشدن به خورشید است و حدود سال ۱۴۵۵ خورشیدی فرصتی استثنایی برای مطالعه را تجربه میکند و تا ۱۰ هزار سال دیگر به این فاصله نمیرسد.
@iranastronomy
#کشف_آب
کشف اولین آب منجمد در یک منظومه ستارهای جوان !
برای نخستین بار دانشمندان با بهرهگیری از تلسکوپ فضایی جیمز وب، موفق به شناسایی بیشترین میزان یخ آب بلوری در بخشهای بیرونی یک دیسک (با دما پایینتر) در بقایای گرد و غبار اطراف ستارهای شبیه به خورشید، بنام HD 181327 شدند.
ستاره HD 181327 یک ستاره جوان در فاصله ۱۵۵ سال نوری زمین، تنها ۲۳ میلیون سال عمر دارد. این ستاره در مرحلهای از تحول خود، شباهت زیادی به دوران آغازین شکلگیری منظومه ما دارد. دیسک بقایای پیرامون این ستاره بسیار فعال و برخوردهای مکرری میان اجرام یخی در آن رخ میدهد که منجر به آزاد شدن ذرات ریز یخ میشود.
این نوع یخ، همانند یخهای موجود در حلقههای کیوان و اجرام کمربند کوئیپر میباشد. این کشف نهتنها وجود یخ آب در سایر سامانههای ستارهای را تأیید میکند، بلکه نشان میدهد فرآیندهایی مشابه آنچه در سامانه خورشیدی رخ داده، ممکن است در دیگر نقاط کهکشان در جریان باشد.
حضور یخ آب میتواند نقشی کلیدی در شکلگیری سیارات غولپیکر ایفا کند و همچنین احتمال دارد همچون زمین، از طریق دنبالهدارها و سیارکها به سیارات سنگی منتقل شود.
@iranastronomy
#ماموریت_فضایی
تلاش چینیها برای جمعآوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید (۲)
جمعآوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید با چالشهای متعددی مواجه است که به محیط خورنده با وجود ابرهای حاوی قطرات اسید سولفوریک غلیظ ناهید و تخریب تجهیزات فضاپیما، میتوان اشاره کرد.
همچنین با توجه به نبود GPS در اطراف ناهید و پنهان بودن سطح سیاره از دید؛ ناوبری کاوشگر پیچیده و هدایت فضاپیما را دشوار میسازد.
بازگرداندن نمونهها از ناهید که باید توسط یک موشک جداگانه به مدار منتقل شده و سپس به زمین بازگردانده شوند، از مشکلات دیگر چینیها است.
این ماموریت بخشی از برنامه بلندمدت فضایی چین برای سالهای ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۵ است و در صورت موفقیت، این نخستین بار خواهد بود که نمونههایی از جو سیاره ناهید به زمین بازگردانده میشوند و میتواند به کشف مهمی در زمینه زیستشناسی فرازمینی منجر گردد!
یادآور میگردد که در سال ۲۰۲۰، دانشمندان اعلام کردند که گاز فسفین که بر روی زمین با حیات مرتبط است؛ در جو سیاره ناهید شناسایی شده است. اگرچه این کشف با تردیدهایی مواجه شد، اما انگیزهای برای بررسی بیشتر جو ناهید و احتمال وجود حیات در آن میباشد.
@iranastronomy
#یافته_جدید
موسیقی ستارهای نزدیک منجر به کشفی شگفتانگیز شد !
بتازگی یک تیم بینالمللی اخترشناس با استفاده از رصدخانه W. M. Keck در هاوایی، به بررسی موسیقی ستارهای نارنجیرنگ بنام HD 219134 پرداختند.
منظور از موسیقی، ارتعاشات داخلی ظریف این ستاره است که از طریق ابزارهای دقیق قابل شناسایی هستند. این تکنیک، که به آن لرزهنگاری ستارهای (Asteroseismology) گفته میشود، اطلاعاتی درباره ساختار داخلی ستارهها ارائه میدهد.
با استفاده از ابزار Keck Planet Finder (KPF)، این تیم توانست ارتعاشات سطحی ستاره را با دقت بالا اندازهگیری کند. نتایج نشان داد که HD 219134 کمی کوچکتر (حدود ۴٪ کوچکتر) از آنچه قبلاً تصور میشد، است. این تفاوت شاید بدلیل تأثیرات جوی، میدانهای مغناطیسی و یا حتی مدلهای ستارهای موجود باشد.
این کشف به دانشمندان کمک کرد تا اندازه و چگالی ۵سیاره این ستاره را با دقت بیشتری تعیین کنند.
علاوه بر این، دادههای بدستآمده نشانداد که HD 219134 بیش از دو برابر خورشید ما، یعنی حدود ۱۰.۲ میلیارد سال سن دارد. این اطلاعات به درک بهتر از چگونگی کاهش سرعت چرخش ستارهها با افزایش سن کمک میکند.
@iranastronomy
#یافته_جدید
کشف ابر مولکولی عظیم و پنهان در نزدیکی ما !
اخترشناسان بتازگی ابر مولکولی بزرگی به نام Eos را کشف کردهاند که تنها ۳۰۰سال نوری از منظومه خورشیدی فاصله دارد. این ابر در لبه ساختار عظیم حباب محلی قرار دارد؛ حبابی گازی و کمچگال به قطر حدود ۱۰۰۰سال نوری که خورشید و ستارگان نزدیک در آن جا دارند.
ماهواره کرهای STSAT-1 با ابزار طیفنگار فرابنفش دور موسوم به FIMS-SPEAR تابشهای فرابنفش هیدروژن مولکولی را شناسایی کرد که به کشف این ابر منجر شد.
ابر ائوس به شکل هلالی و اگر با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بود، حدود ۴۰ برابر اندازه ماه کامل در آسمان دیده میشد! این ابر حدود ۳۴۰۰ برابر جرم خورشید و پیشبینی میشود که حدود ۶ میلیون سال دیگر پراکنده شود.
کشف ائوس به دانشمندان کمک میکند تا شرایط تشکیل ستارگان را بهتر درک کنند. موقعیت خاص این ابر در لبه حباب محلی و نزدیکی آن به منظومه ما فرصت منحصربفردی برای مطالعه فرآیندهای شکلگیری ستارگان فراهم میکند.
نام Eos که از الهه سپیدهدم در اساطیر یونان گرفته شده، همچنین به مأموریت پیشنهادی فضایی اشاره دارد که هدف آن جستجوی ابرهای مولکولی در راه شیری است.
@iranastronomy
#انفجار_کیهانی
بزرگترین انفجارها در جهان، پس از بیگبنگ !
وقتی یک ستاره بسیار بزرگ با جرمی بین ۳ تا ۱۰ برابر خورشید ما خیلی نزدیک به یک سیاهچاله اَبَرسنگین شود، نیروی گرانشی شدید سیاهچاله آنرا متلاشی و انفجاری فوقالعاده قدرتمند رخ میدهد.
این پدیده جدید در اخترشناسی با نام گذار هستهای فوقالعاده (Extreme Nuclear Transient یا ENT) شناخته میشود. این انفجارها آنقدر پرانرژیاند که از بزرگترین انواع انفجارهایی هستند که پس از مَهبانگ و یا انفجار بزرگ ثبت شدهاند.
بتازگی دانشمندان در هاوایی اعلام کردند که سه ستاره در چند سال اخیر توسط سیاهچالههای اَبَرسنگین بلعیده شدهاند و این رویدادها بیش از ۱۰۰ برابر انرژی یک اَبَرنواختر معمولی آزاد کردهاند.
موادی که از ستاره جدا میشوند، به شکل دیسک گازی در اطراف سیاهچاله جمع شده و با آزادسازی انرژی بسیار زیاد، انفجار را باعث میشوند.
بر خلاف انفجارهای کوتاهمدت، این رویدادها ماهها و سالها درخشان باقی میمانند و گاهی حتی یک کهکشان را تحتالشعاع قرار میدهند و پس از بیش از یک سال، درخشندگی کاهش مییابد و سیاهچاله دوباره خاموش میشود.
@iranastronomy
#ستاره_عجیب
تپش غیرمعمول یک ستاره
به تازگی دانشمندان استرالیایی اعلام کردند که در بررسی یک ستاره منحصر به فرد که در سال ۲۰۲۳ کشف شده و با نام ASKAP J1832-0911 شناخته میشود؛ واقعیتی را شناسایی کردهاند که طی آن، هر ۴۴ دقیقه یک پالس رادیویی دو دقیقهای تولید میشود؛ اما چیزی که این پدیده را عجیب میکند و دانشمندان را مبهوت کرده، این است که با تلسکوپ مطالعات تابش X چاندرا که در فضا مستقر است نیز همزمان با آن، پالسهای تابش ایکس را نیز در این ستاره شناسایی شده است!
این اجرام عجیب با استفاده از تلسکوپهای رادیویی مدرن که میتوانند بخش وسیعی از آسمان را مشاهده کنند، کشف شدهاند. ستاره ASKAP J1832-0911 که حدود ۱۵۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد.
ستارهشناسان استرالیایی این ستاره را با استفاده از تلسکوپهای رادیویی ASKAP کشف کردند و نام ستاره از رصدخانهای که این ستاره اولین بار در آن کشف شد، گرفته شده است.
دانشمندان هنوز نمیدانند که چه اتفاقی در ASKAP J1832-0911 در حال وقوع است چرا که معمولاً امواج X بصورت پرانرژی منتشر میشوند، در حالی که امواج رادیویی معمولاً با پدیدههای ضعیفتر مرتبط هستند.
@iranastronomy
#برخورد_نزدیک
تغییر شانس برخورد سیارک ۲۰۲۴ YR4 از زمین به ماه
گرچه احتمال برخورد سیارک ۲۰۲۴ YR4 با کره زمین به شکل قابل توجهی وجود داشت؛ اما با تحلیل دقیقتر، عملاً قابل چشمپوشی است.
بتازگی ناسا مشاهدات سیارک ۲۰۲۴ YR4 را با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وِب منتشر کرده که بر اساس این مشاهدات، کارشناسان احتمال برخورد با زمین در سال ۲۰۳۲ را به حدود ۰٫۰۰۱۷٪ کاهش دادهاند؛ رقمی بهشدت پایین که در مقیاس تورینو به سطح صفر تنزل نموده است.
اما مشاهدات تلسکوپ فضایی Webb در ابتدای سال جاری، احتمال برخورد سیارک مورد اشاره را با کره ماه تا ۴٫۳٪ برای سال ۲۰۳۲ افزایش داده است.
اکنون سیارک 2024 YR4 حدود ۱۸۸ میلیون کیلومتری ما و هر ثانیه دورتر میشود؛ هر چند این سیارک تا حدودی به فضاپیمای لوسی نزدیک است، اما تیم مطالعاتی اعلام کرد که بعلت دوری، ابزار L'LORRI فضاپیما نمیتواند آنرا تشخیص دهد.
این سیارک با ابعادی حدود ۵۳ تا ۶۷ متر (به اندازه یک ساختمان ۱۵ طبقه)؛ در رده اجرام نزدیک به زمین (Near Earth Object و یا NEO) طبقهبندی میشود و جسمی به این اندازه اگر به زمین برخورد کند، میتواند یک شهر را از بین ببرد!
@iranastronomy
@iranastronomy
#هدف_ماه
تلاش بخش خصوصی ژاپن برای سفر به ماه
شرکت خصوصی ژاپنی ispace قصد دارد فردا پنجشنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ (۵ ژوئن ۲۰۲۵) دومین تلاش برای فرود بر سطح کره ماه را با فضاپیمای Resilience انجام دهد؛ این فرود در ساعت ۲۲:۴۷ بوقت کشورمان برنامهریزی شده است.
مکان فرود، منطقه دریای سرما (Mare Frigoris) در نیمکره شمالی ماه است. (تصویر بالا)
کاوشگر Resilience با ۲.۳ متر ارتفاع و ۲.۶ متر عرض، که اکنون در مدار ۱۰۰ کیلومتری ماه میباشد؛ دومین مهنورد ispace است که پس از پرتاب روز چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳ با موشک Falcon 9 شرکت SpaceX، در مدار ماه قرار گرفت. این مأموریت به دنبال تلاش ناموفق قبلی در آوریل ۲۰۲۳ انجام میشود.
اگر این فرود موفقیتآمیز باشد، این نخستین بار است که یک شرکت خصوصی ژاپنی فضاپیمایی را با موفقیت بر سطح ماه فرود میآورد و سومین موفقیت جهانی بعد از هند و چین محسوب میشود. این دستاورد نشاندهنده رشد فزاینده کاوشهای خصوصی تجاری در ماه است.
فرود Resilience بصورت زنده از ساعت ۲۱:۴۰ بوقت ایران آغاز میشود.
لینک مشاهده پخش زنده فرود مهنشین ژاپن در ماه:👇
https://www.youtube.com/watch?v=BVSMXQPeTcw
#برخورد_نزدیک
احتمال عدم برخورد کهکشان راه شیری با کهکشان همسایه !
مطالعه جدید نشان میدهد که برخورد میان کهکشان راه شیری و آندرومدا، که پیشتر قطعی تلقی میشد، اکنون با احتمال ۵۰٪ ممکن است طی ۱۰ میلیارد سال آینده رخ دهد!
این یافتهها بر اساس دادههای تلسکوپهای فضایی هابل و گایا بدست آمدهاند؛ در این شبیهسازیها، تأثیر گرانشی کهکشانهای مجاور مانند M33 و ابر ماژلانی بزرگ در نظر گرفته شده است.
در حالیکه حضور M33 احتمال برخورد را افزایش میدهد، ابر ماژلانی بزرگ این احتمال را کاهش میدهد. در مجموع، این عوامل منجر به کاهش پیشبینی برخورد از یک رویداد حتمی به احتمال ۵۰/۵۰ شدهاند.
اگر برخوردی رخ دهد، انتظار میرود که حدود ۸ میلیارد سال آینده اتفاق بیفتد؛ با این حال، تأثیر آن بر منظومه خورشیدی احتمالاً ناچیز خواهد بود، زیرا فواصل بین ستارگان بسیار زیاد و برخوردهای مستقیم نادر هستند.
این مطالعه نشان میدهد که پیشبینیهای قبلی درباره برخورد حتمی میان راه شیری و آندرومدا ممکن است نیاز به بازنگری داشته باشند و با پیشرفت فناوری و دادههای دقیقتر در آینده، درک بهتری از سرنوشت کهکشان ما حاصل خواهد شد.
@iranastronomy
@iranastronomy
#رخداد_نجومی
بامداد فردا را با رصد ملکه آسمان، آغاز و شامگاهان با مشاهده همنشینی زیبای سیاره بهرام، ماه و ستاره دل شیر به پایان ببرید
ملکه آسمان سیاره ناهید، بامداد فردا یکشنبه ۱۱ خردادماه در بیشترین کشیدگی غربی خود قرار دارد و ۴۵.۹ درجه با مهر تابان جدایی خواهد داشت و از قبل از ساعت ۳ بامداد تا روشنی آسمان، با چشم غیرمسلح دیده میشود. این طولانیترین حضور ناهید در شرق آسمان، طی بامداد فردا میباشد.
در ضمن سیارات کیوان و نپتون در صورت فلکی ماهی (حوت) نزدیک به یکدیگر و بالاتر از سیاره ناهید قرار دارند؛ هر چند سیاره کیوان، به رنگ زرد با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، اما برای مشاهده سیاره نپتون نیاز به تلسکوپ کوچک آماتوری است. (تصویر بالا چپ)
در ضمن شامگاه فردا رصدگران میتوانند سیاره سرخ بهرام را در صورت فلکی شیر، سمت راست هلال افزاینده ماه و ستاره مشهور دلشیر را نیز در سمت چپ ماه ببینند و شبانگاه فردا زمان مناسبی برای مشاهده همنشینی و کمترین فاصله ماه با سیاره بهرام و ستاره دل شیر است. (تصویر سمت راست)
متن کامل این خبر در سرویس علمی خبرگزاری ایسنا:👇
https://www.isna.ir/news/1404031006490/
#راهشیری
آیا ما در کائنات تنها هستیم؟
در کلیپ بالا به ابعاد کهکشان راه شیری و شمار تقریبی ستارگان آن پرداختهایم. اما واقعیتهای شگفتانگیز دیگری نیز در دل این ساختار عظیم کیهانی وجود داره:
۱. سیاهچاله مرکزی کهکشان: در مرکز راه شیری یک سیاهچاله پرجرم به نام کمان *A و یا *Sagittarius A قرار داره که جرم اون حدود ۴ میلیون برابر جرم خورشیده!
۲. حرکت مداری خورشید: خورشید با سرعت تقریبی ۸۳۰٬۰۰۰ کیلومتر بر ساعت به دور مرکز کهکشان در حرکته؛ هر بار گردش کامل مهر تابان حدود ۲۵۰ میلیون سال زمینی به طول میانجامه؛ مفهومی که با عنوان سال کهکشانی شناخته میشه.
۳. شمار احتمالی سیارات در راهکاهکشان: برآورد میشه که راه شیری بیش از ۱۰۰ میلیارد سیاره در خودش جا داده؛ برخی از این سیارات ممکنه در کمربند حیات ستارگان خود قرار داشته باشن!
۴. حرکت کهکشان در فضا: کهکشان راه شیری با سرعتی حدود ۲ میلیون کیلومتر بر ساعت نسبت به تابش پسزمینه کیهانی (CMB) در حرکته!
همچنین اگر موضوعات علمی خاصی برای شما جذابه، خوشحال میشیم اون را با ما در صفحات اختصاصی تلگرام و اینستاگرام انجمن نجوم آماتوری ایران به اشتراک بگذارید.
@iranastronomy
#دوئل_کیهانی
رویدادی نادر و شگفتانگیز در اعماق کائنات
دو کهکشان درگیر در یک نبرد کیهانی، پدیدهای به نام دوئل کیهانی و یا Cosmic Joust را ایجاد کردهاند که شامل برخورد و تعامل شدید دو کهکشان است که یکی از آنها دارای یک اختروش (Quasar) فعال در مرکز است.
این اختروش که توسط یک اَبَرسیاهچاله پر جرم تغذیه میشود، پرتوهای قدرتمندی از تابش را بسمت کهکشان همسایه میفرستد. این تابشها ابرهای گاز و غبار کهکشان مقابل را متلاشی و توانایی آنرا در تشکیل ستارگان جدید کاهش میدهند.
این اولین بار است که اخترشناسان تأثیر مستقیم تابش یک اختروش را بر ساختار داخلی گاز یک کهکشان دیگر مشاهده میکنند.
این مشاهدات با تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (VLT) و آرایه میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (ALMA) در شیلی انجام شده؛ این ابزارها به دانشمندان امکان داده تا جزئیات دقیق این برخورد را بررسی و تأثیرات آن را بر روند شکلگیری ستارگان در کهکشان آسیبدیده تحلیل نمایند.
این رویداد با فاصله بیش از ۱۱میلیارد سال نوری از زمین، نگاهی بیسابقه به فرآیندهای پیچیده شکلگیری و تحول کهکشانها در اوایل عمر جهان ارائه میدهد.
@iranastronomy
#هوش_فرازمینی
جستجوی پالسهای عجیب دوگانه نور یک ستاره
در کاوش جدید پروژه SETI (جستجوی هوش فرازمینی)، دو پالس نوری سریع و یکسان از ستارهای به نام HD 89389 در فاصله ۱۰۰سال نوری زمین، شناسایی شدهاند.
این ستاره که در صورت فلکی خرس بزرگ (دب اکبر) واقع شده، شباهت زیادی به خورشید دارد و دو پالس نوری با فاصله ۴.۴ ثانیه ارسال کرده است. این پالسها توسط تلسکوپی در Big Bear کالیفرنیا ثبت شدهاند.
پالسها بدلیل شباهت کامل به یکدیگر و فاصله زمانی کوتاه بین آنها، منحصر بفردند؛ همچنین تغییرات روشنایی ستاره در مدت زمان بسیار کوتاه ۰.۲ ثانیه رخ داده است. هیچ جرم متحرکی مانند هواپیما، ماهواره یا شهابسنگ در زمان ثبت پالسها مشاهده نشده بود.
یکی از فرضیات این است که عامل این پالسها عبور جرمی ناشناخته در منظومه خورشیدی ما از مقابل ستارهای باشد.
تئوری دیگری به پراش لبهای نور اشاره کرده و همچنین احتمال دخالت هوش فرازمینی نیز مطرح است که نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
برای درک بهتر این پدیده، پیشنهاد شده که از آرایه تلسکوپهای نوری همزمان استفاده شود تا بتوان سرعت، اندازه و فاصله این جرم احتمالی را تعیین کرد.
@iranastronomy
#سیاره_برجیس
ابعاد تعجب برانگیز اولیه سیاره برجیس
مطالعه جدید انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا نشان میدهد که سیاره گازی برجیس در دوران ابتدایی شکلگیری منظومه خورشیدی، دارای شعاعی حدود ۲ برابر اندازه کنونی و میدان مغناطیسی حداقل ۵۰ برابر قویتر از وضعیت فعلی بوده است!
بر اساس این تحقیق، تنها ۳.۸میلیون سال پس از تشکیل نخستین اجرام جامد سامانه خورشیدی، برجیس میتوانسته بیش از ۲۰۰۰ کره زمین را در خود جا دهد؛ در حالیکه اکنون حجم برجیس ۱۳۲۱ برابر زمین میباشد.
برای دستیابی به این نتایج، محققان بجای تکیه بر مدلهای سنتی تشکیل سیارات، بر روی دو قمر کمتر شناختهشده برجیس بنامهای Amalthea و Thebe تمرکز کردند. این اقمار در مدارهایی نزدیک به برجیس با انحرافات جزئی حرکت میکنند که احتمالاً از زمانهای اولیه منظومه ما بدون تغییر باقی ماندهاند. با تحلیل این انحرافات مداری، پژوهشگران توانستند اندازه و قدرت مغناطیسی اولیه برجیس را بازسازی کنند.
این تحقیق تاکید میکند که شکلگیری و تکامل اولیه این غول سیستم خورشیدی، نقش مهمی در ساختار کلی منظومه ایفا کرده است. این یافتهها در مجله Nature Astronomy منتشر شد.
@iranastronomy
@iranastronomy
#مقاله
روش دستیابی به قوانین طبیعی
مقالات متعدد جناب دکتر بلوری، فارغالتحصیل دانشگاه برلین تا کنون در وبگاه انجمن نجوم آماتوری ایران منتشر گردیده؛ حال مقاله دیگری از ایشان با عنوان "روش دستیابی به قوانین طبیعی" بر روی وبگاه انجمن قرار دارد که امیدواریم مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.
دکتر حسن بلوری متولد زنجان، فارغالتحصیل دبیرستان مروی تهران؛ فوق لیسانس فیزیک، فوق لیسانس تعلیم ریاضی و فیزیک، تدریس بخشهای مختلف فیزیک و ریاضیات و علوم فنی در موسسات آموزش عالی برلین طی بیش از دو دهه، ارائه مقالات و سخنرانیهای علمی، فعالیت در فیزیک کوانتومی در راستای مسئله وحدت نیروهای پایهای در جهان فیزیک، عضو انجمن فیزیک آلمان و...
چکیده:
انسان به تجربه دریافته که جهان هستی قانونمند و قوانین سطوحِ مختلفِ آن درهمتنیده است.
حال این پرسش مطرح است که آیا اصولا برای کشف قوانین طبیعی در چارچوب یک نظریه علمی، روش یا روشهای شناخته شدهای وجود دارد؟
در این مقاله کوشش میکنم نشان دهم که بسیاری از قوانین طبیعی در راستای بیانات اینشتین امکانپذیر است...
متن کامل این مقاله:👇
https://iaas.ir/news/4294/040229/
#سیاره_برجیس
از دیدن شفقهای قطبی خیرهکننده غول منظومه خورشیدی لذت ببرید
تلسکوپ فضایی Webb تصاویر زیبایی از شفقهای قطبی سیاره برجیس ثبت کرده است. (ویدئو بالا)
این شفقها (Aurora) بسیار سریع، پویا و صدها برابر درخشانتر از شفقهای قطبی در کره زمین هستند. آنها حاصل تعامل میدان مغناطیسی قوی سیاره گازی برجیس با ذرات باردار ناشی از ماه آتشفشانی آیو در اطراف این سیاره میباشند.
میدان مغناطیسی قوی برجیس، ذرات باردار را از محیط اطراف خود؛ شامل ذرات باردار باد خورشیدی و ذراتی که توسط قمر Io، با وجود آتشفشانهای متعدد و بزرگ، به فضا پرتاب میشود!
در واقع آتشفشانهای آیو ذراتی را پرتاب میکنند که از گرانش آن میگریزند و به دور برجیس میچرخند.
این دادههای جدید که توسط تیمی از دانشمندان به رهبری Jonathan Nichols از دانشگاه Leicester در انگلستان، با استفاده از تصاویر دوربین فروسرخ نزدیک تلسکوپ فضایی جیمز وِب ناسا جمعآوری شده است؛ یافتهها و تفاوتهای جالبی را نسبت به تصاویر تلسکوپ فضایی هابل نشان میدهند.
این مشاهدات به درک دانشمندان از چگونگی گرم شدن و سرد شدن اتمسفر بالایی سیاره برجیس کمک میکند.
@iranastronomy
#ماموریت_فضایی
تلاش چینیها برای جمعآوری نمونه از ابرهای سیاره ناهید (۱)
آژانس فضایی چین در حال برنامهریزی برای ماموریت بیسابقهای است که هدف آن بازگرداندن نمونههایی از ابرهای سیاره ناهید به زمین تا هشت سال دیگر یعنی سال ۲۰۳۳ میلادی (۱۴۱۲ خورشیدی) است.
این مأموریت با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی جو ناهید و جستجوی نشانههایی از حیات میکروبی در ابرهای آن طراحی شده است.
از جمله اهداف این مأموریت مطالعه جذبکنندههای فرابنفش (UV) میباشد. با توجه به اینکه در جو ناهید، لکههای تیرهای وجود دارند که نور فرابنفش را جذب میکنند؛ دانشمندان گمان میکنند که این لکهها ممکن است از میکروبها تشکیل شده باشند.
بررسی امکان وجود حیات میکروبی یکی دیگر از اهداف ماموریت پیش روی چینیها است؛ زیرا در لایههای میانی جو ناهید، دما و فشار مشابه با شرایط زمین است و این منطقه از اتمسفر سیاره ناهید به عنوان مکانی محتمل برای وجود حیات میکروبی در نظر گرفته میشود.
همچنین تحلیل تکامل جو ناهید با بررسی چگونگی تغییرات جو این سیاره در طول زمان و درک بهتر فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی آن، از اهداف دیگر این مأموریت میباشد.
@iranastronomy
#کمربند_سیارکها
مطالعات جدید می گوید: Vesta نه یک سیارک است و نه یک سیاره !
سیارک وِستا؛ اولین، بزرگترین و درخشانترین جرم در کمربند سیارکها، بین سیارات بهرام و برجیس است و حدود ۹٪ از جرم کل این کمربند را تشکیل میدهد.
طبق مطالعه جدیدی که در مجله Nature Astronomy منتشرشده، این جرم آسمانی نه یک سیارک معمولی است و نه یک سیاره کامل.
بررسیهای جدید نشان میدهند که وِستا برخلاف تصورات قبلی که آن را دارای ساختاری لایهای شامل هسته، گوشته و پوسته میدانستند، فاقد هسته است. این یافتهها بر اساس تحلیل مجدد دادههای مأموریت Dawn ناسا به دست آمدهاند.
دو فرضیه برای توضیح ساختار این جرم مطرح شده است: اول، ممکن است Vesta هرگز فرآیند لایهبندی داخلی را کامل نکرده باشد؛ دوم، ممکن است بقایای یک سیاره در حال شکلگیری باشد که در مراحل اولیه منظومه خورشیدی، در اثر برخوردهای شدید شکسته شده است!
سطح وستا از سنگهای آتشفشانی بازالتی تشکیل شده، که این ویژگی آن را از سایر سیارکها متمایز میکند. این سنگها نشاندهنده فرآیندهای زمینشناختی پیچیدهای هستند که به درک بهتر فرآیند شکلگیری سیارات منظومه ما کمک میکند.
@iranastronomy
#سیاره_سرخ
نمایی زیبا از مریخ نورد کنجکاوی و رد آن در حال کاوش در سیاره بهرام
ناسا تصویری بیسابقه از مریخنورد کنجکاوی (Curiosity) را منتشر کرده که این مریخنورد را در حال حرکت در سیاره سرخ بهرام نشان میدهد.
این عکس جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ (۴۴۶۶ روز مأموریت) توسط دوربین HiRISE مستقر بر مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) ثبت شده است.
در این تصویر، کنجکاوی بصورت نقطهای تیره در جلوی رد طولانی با حدود ۳۲۰ متر امتداد دیده میشود که حاصل ۱۱ حرکت آن از روز یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ تا زمان تصویربرداری است؛ زمانیکه این ربات با سرعت ۰.۱۶ کیلومتر در ساعت در آبراهه Gediz به سمت مقصد بعدی خود حرکت میکرد.
مقصدی احتمالاً با ساختارهایی که میلیاردها سال پیش توسط آبهای سطحی شکل گرفته است!
مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در کالیفرنیای جنوبی که مأموریت کنجکاوی را هدایت میکنند، بصورت روزانه مسیرهای حرکت Curiosity را برنامهریزی میکنند.
دوربین HiRISE نخستین بار است که این ربات مریخنورد را در حال حرکت در سطح بهرام مشاهده کرده است.
از سال ۲۰۱۲ Curiosity در حال کاوش بهرام و MRO از سال ۲۰۰۶ در مدار سیاره قرار دارد.
@iranastronomy