3793
🔻کابان کاناڵێکی خۆماڵیی فەرهەنگی ، ئەدەبی و کۆمەڵایەتییە کە زۆرتر دەپەرژێتە سەر چیرۆک و ڕۆمان و هەروەها بابەتگەلی دیکەی کۆمەڵایەتی و هونەری و ... بەڕێوبەر @MTMUKRYANMK
ئەمن لە بەینی میلیاردها مرۆڤی سەر گۆی زەوی فەقەت خوازیاری تۆ بووم و تۆم ویستۆ....
ئەتۆی کە ئەگەر هەزاران سالیش تێپەڕ بێ نە حاشات لێدەکەم
نە لە یادت دەکەم!
نەرگیس سەڕافیان ـ تۆفان
KABAN
در سایه شوم بی کفایتی قاجارها
فروش دختران قوچانی به ترکمانان و ارامنه عشق آباد در بهار ۱۳۲۳ ه.ق.، در دوران حکومت آصف‌الدوله در خراسان و به اسارت رفتن زنان باشقانلو، در ماه رمضان همان سال (نوامبر ۱۹۰۵میلادی)، در حمله ترکمانان به ناحیه بجنورد در زمان حکمرانی سالار مفخم، سبب‌ساز رنجشی سترگ در نزد اهالی شمالِ خراسان شد.
حکایت غم انگیز و تراژیک فروش دختران قوچان، بزودی دهان به دهان گشت، و با بازآفرینیِ حس تاثر و خشم و همدردی در شنوندگان، موجب ایجاد فضای همدلانه میان مردمان و روحیه تظلم‌خواهی ملت از دولت، در هنگامه‌ی تشکیلِ مجلس اول شورای ملی شد.
"شاره‌جان" روايت جان‌سوزی‌ست با صدای سوزناك سهراب محمدی ( سهراب بخشی )
KABAN
قاوتی دەم با ـ 1
«قاوتی دەم با» لە نووسینی خەبات ڕەسووڵی
تۆمار و خوێندەنەوەی موشتاق فەیزیابی
دیزاینێر و پێشکێشکاری تکنیکی، دیاکۆ گەرمیانی
س؛ڕێگاپادکەست
KABAN
شار
ئاوازدانەر: مامۆستا عەلی عابدی
ڤیۆلۆن: ئۆلها ئیلیاشێنکۆ
پیانۆ: دڵزار عابدی
بەیادی شاعیری ئەم گۆرانییە «جەلال مەلەکشا».
----
Shar (City)
Composer: Ali Abedi
Violin: Olha ilyashennko
Piano: Dlzar Abedi
T.me/DelzarAbedi
کابان | KABAN
شاهکار بیت سیدوان و چگونگی رخداد آن !
رضا رش شیلان آباد
بیت، شکل روایتی کهن فولکلوریک، مختص فرهنگ کوردستان است که شکل و فرم موسیقایی به خود گرفته و شامل منظومه‌هایی مردمی، با مضامین انسانی و اجتماعی است.
بیت « سیدوان » داستان عبدالعزیز داسنی، خان قدرتمند منطقه‌ی داسنی است که تصمیم می‌گیرد، پسرانش را داماد کند. این خواست عبدالعزیزخان او را در جدالی تراژدیک، اسف‌بار و دلخراش با تقدیر درگیر کرده و در نهایت هر سه فرزندش در جریان مراسم عروسی، یکی پس از دیگری میمیرند و آخرین پسرش سیدوان ناخواسته به دست پدرش کشته میشود.
منطقه داسنی، منطقه‌ای کوهستانی مابین مناطق کوردنشین ترکیه و عراق است. عبدالعزیز سه فرزند به نامهای نیچیروان، ماکوان و سیدوان دارد، که هر سه، زمان ازدواجشان رسیده است. برای هر سه فرزندش همزمان عروسی می‌گیرد، در زمان قدیم عروسی کوردها هفت روز و شب مداوم بود، ماکوان شب اول عروسی، بدون عارضه در خواب میمیرد،عبدالعزیز داسنی، بر خلاف خواست ریش سفیدان و معیارهای پذیرفته شده‌ی جامعه، تصمیم می‌گیرد عروسی را ادامه دهد، زیرا میهمانانش از هر گوشه و کنار مناطق کوردنشین آمده‌اند. شب دوم عروسی، نیچیروان برای خلوت خویشتن به کوه می‌رود، در اثر سقوط از کوه، جان تسلیم جان آفرین می‌کند، عروسی هنوز در جریان است. تراژدی خان داسنی دو برابر میشود، داغ دو فرزند در دو شب، کوه را نیز به ستوه می‌آورد. روز سوم عبدالعزیز برای تسکین داغش، به شکار می‌رود، سیدوان بدون اذن پدر و مخفیانه دنبال پدر می‌رود، که از دور مراقب پدر باشد. آغاز بهار است و هوا نسبتا سرد است، سیدوان کنار صخره‌ای می‌نشیند. باد بهاری موهایش را پریشان کرده و عبدالعزیز گمان می‌کند شکار است و شلیک می‌کند، وقتی عبدالعزیز می‌رسد می‌بیند که ناخواسته پسرش سیدوان در اثر اصابت گلوله کشته شده است. موی زرد و قرمزی خون و سبزی گیاه ترکیب شده‌اند. نفس در سینه‌ی کوهستان حبس شده، آواز از کبک برنمی‌آید و آفتاب زیر ابری چرکین پنهان شده است. عبدالعزیز رمقی در جسم و جانش نیست، مات و مبهوت و متحیر و درمانده، رو به بارگاه خدا دعا می‌کند که جانش را بگیرد و در عوض به سیدوان که عزیزترین پسرش بود جانی دوباره بخشد. بیت « سیدوان » تراژدی به مراتب غم‌انگیزتر از هملت شکسپیر است. شکسپیر در رمان هملت، از بودن یا نبودن حرف می‌زند، اما بیت سیدوان از تقابل غم یا شادی، گریه یا رقص می‌گوید.
KABAN
مەقامی ڕاست بەیات
شێعر: مامۆستا هێمن
داڕشتنی مەقام: مەسعوود یارە
هونەرخواز: ژیار قوڕەیشی
تونبەک: ڕۆژا یارە
سەرچاوە کوردستان
کابان | KABAN
سڵاو و ڕێز
پیرەدار و ڕووبار
ڕۆژێک ڕووبار، بە خوڕەی دەنگی، پیرەداری لە خەو هەستاند، پیرەدار، چاوانی هەڵگڵۆفت وتی: ڕووبار، دیسان چیت بە دەستەوەیە؟بۆچی منت لەخەو هەستاند؟
ڕووبار وتی: بۆ لەگەڵ من نایەی بۆ سەفەر؟تا کەی لێرە ئەمێنی؟
بە قسەی من ئەکەی، وەرە بڕوین، زەرەر نا کەی، چەند جێگەی خۆشت ئەبەم، ڕۆشتن ئەوەندەی زەحمەتە تا دڵ هەڵ ئەکەنی.
پیرەدار وتی: بڕۆ بە سڵامەت، من ناتوانم لێرە دڵ هەڵکەنم، ڕیشەم داکوتاوە، ئێرەم خۆش دەوێت، بە هیچ جێگایەک نایگۆڕمەوە، بڕۆ بە سڵامەت، بڕۆ.
ڕوبار بە خوڕە، خوڕ ، سەرەو خوار ڕێ کەوت، پیرە دار سەیری ئەکرد. لای خۆی وتی: ئەم دەورە گرتوویەتی، خوا ڕەحم بکات .
نووسەر ؟
کابان | KABAN
🔴ئەمڕۆ هاوکاتە لەگەڵ ساڵوەگەڕیی کۆچی دوایی خاتوو مریه‌م قازی (چیرۆک‌نووس، شاعیر و لێکۆڵه‌ر)
🔹لەدایکبوون: ساڵی ١٣۴٢ی هەتاوی لە مەهاباد
🔹کۆچی دوایی: ۱۴ی خەزەڵوەری ۱۳۹۷ی هەتاوی بەھۆی نەخۆشیی شێرپەنجە
🔹شوێنی ناشتن: گردی شاعیران لە مەهاباد
١۴٠٣٫٠٨٫۱۴
🆔 @HajeNews
مەهاباد ـ باغی میکاییل و دەنگی میکاییل
🎥 مەسعوود عەزیزئەنباری
س؛ هاژە
KABAN
بیرەوەری
یادی منداڵی بەخێر ،بەهەموو کەمو کۆریەکانیەوە چەن خۆش بوو ،بریا توانیبامان بۆ چرکە ساتێکیش بایە گڕاباینەوە بە چەکمە لایلۆنەکانمان وەنێو بەفرو قوڕ کەوتباینو هەتا دەستە چکۆلەکانمان سڕ دەبوو تۆپەڵە بەفرمان بەیەک داداباو لە قاڵمە قاڵمو خەمو دەردی گەورەساڵی رزگار باین.
ئەودەم لە قوتابخانە چکۆلە دوو کلاسەکەی ئاوایی هەرکات باران باریبا هیچ جیاوازیەک لە دەرو ژوور دانەبوو هەر کە باران یا بەفر دایدەدا دڵۆپە دەستی پێدەکرد چەن تەشت و حاجەتیان لەڕاست دڵۆپەکان دادەنا ، مامۆستا زوو زوو بەتاڵیان دەکرد تا لێو ڕێژ نە بێ .
لەو دەورانە بێ کەرەسەو کەلوپەلی ئاسوودەیی دا ،چەندمان پێوە ماندوو دەبوون،هەڵبەت خوێندکارەکانیش قانع وبێچاوەڕوانی ،کاردەستیەکانمان،شووشەیەکی پڕ لە نەفتو ئاو کە دڵمان خۆش بوو تێکەڵاو نابن ،گووڵی سروشتی چەسپاو بە تەختەیەکەوە ئەویش تا پێشکەشی مامۆستامان دەکرد سیس دەبوون،خەنجەرێکی تاشراو لەدار کەبە پاڕانەوەیەکی زۆر بۆیان ساز کردبووین و بۆخۆمان هەر نوکەکەمان سوور کردبوو،یارەماسیەک کە کلکە شەمچەی تێچەقابوو……….
لەبەر بێ جێوڕێیی دوو یا سێ پۆل بەیەکەوە دادەنیشتین ، لە کاتی وانەکوتنەوەی مامۆستا پۆلێک رادەوەستایین تا ئەوانەی دیکە تەواو دەبوو،قوتابێک ئەگەر بڕێک زیرەک بوایە دەیتوانی دەرسی پۆڵی سەرتریش فێر بێ .
بابۆڵە بە پەنیری کوردی ونانی گەرمە تەندوور لە کاتی وچانی نێوان دەرسەکان.
کیفی کتێبانیش زۆربەی ساکە برینج بوو،خۆزگە بەو منداڵەی زۆریان برینج دەخوارد .
ماستی مەڕ وهێلکەی خۆماڵی وخوری و شیرێژو ڕۆن و گوێز و بادام ،بۆ دیاری ڕۆژی مامۆستا،
جار جارەش سڵاوو مەرحەبایی شوڵکی تەڕوو دەستە چکۆلەو بێ هێزەکانی مە،
لەهەموی گرینگ تر تەنیا شتێکی کچ و کوری لێک جیا دەکردەوە لەچکەی سەری کچۆڵەکان بوو ،هیچ جیاوازیەکی دیکەمان نە بوو هەموو وەک هاوڕێ وابووین.
✍️ شیرین پەرویزنیا
KABAN
دیاکۆ
نزیکەی ئێوارە بوو و هەوا پاییزی، باگژە دەستی پێ کردبوو و بارانیش نم نم دەهاتە خوار. دیاکۆ لەتەنیشت دەرگاکە کزی کردبوو. دەست و دەموچاوی لەتاو سەرمادا سوور هەڵگەڕابوو. جاران بە هەڵمی دەمی دەستە چکۆلەکانیی گەرم دەکردنەوە، بەڵام ئەی چی کردبا لە دڵە ساردەکەی؟ دیاکۆ نەک تەنیا جەستەی بەڵکوو ماڵی دڵیشی سارد بوو. نەک تەنیا وەرز، وەرزی خەزان بوو، بەڵکوو ماڵی دڵیشی خەزانی کردبوو. لەو ڕۆژەوە دایکی ڕۆشتبوو ترسێک لەنێو چاوانیدا و خەمێکی گەورە لەنێو دڵیدا بوو. کراسێکی سپی لەبەردا بوو کە سەرقۆڵەکانی لە چڵک شەقیلەی دابوو. جووتێک پانتۆڵی ڕەشی لە پێیا بوون سەر ئەژنۆکانی کونی تێ ببو و جووتێک دەمپایی شڕیش لە پایدا. هەروا کە دەستەکانیی گەرم دەکردنەوە، چاوێکی دەخستە ئەملا و ئەولای خۆی، ترسێک لەنێو دڵیدا بوو. وا دیار بوو دیسان شتێکی قۆماندبوو. یان لەوانەیە ترسی لەبەر چەن ڕۆژی داهاتوو بوو، کە هەموویان چاوەڕێی بوون...
ماوەی دوو مانگ دەبوو کە دایکیی نەدیتبوو و لەبەر بێتاقەتی سەری لێ شێوابوو و هەر ڕۆژێ شتێکی دەشکاند و پەنێکی دەداوە.
هەموو ڕۆژێ تاک و تەنیا و کز و مات لەبەر دەرگا دادەنیشت و چاوەڕێی گەڕانەوەی دایکیی بوو. ئەو ئێوارەش هەر وا ماتڵ بوو. دیسان وەکوو جاران بابی بەتەنیا هاتەوە. دەستێکی کێشا بە سەریدا و لەگەڵ یەک چوونەوە ماڵێ. دیاکۆ پێنجەمین منداڵی ماڵ بوو. پێش ئەو چوار خوشکەکەی بوون. هەڵبەت دیاکۆ تەنیا بەڕواڵەت کوڕ بوو. ناوی کوڕانە بوو، جلوبەرگی کوڕانەیان لەبەر دەکرد، قژەکانیان کوڕانە لەبۆی دروست دەکرد، تەنانەت لەیستۆکەکانیشی ماشین بوو و تفەنگ و ...
بەڵام لە ڕاستیدا کچ بوو. جەماڵ، واتە بابی دیاکۆی ئاواتی ئەوە بوو کە کوڕێکی ببێت و ناوی بنێتە دیاکۆ هەر بۆیەش بڕیای دابوو پێنجەمین منداڵم هەرچییەک بێت هەر ناوی دیاکۆی لێ دەنێم. فەقیرە دیاکۆ خۆیشی نەیدەزانی کێیە و چییە؟ نەیدەزانی ڕۆڵی کوڕ بگێڕێت یان کچ؟ ئاخر تەمەنی تەنیا شەش ساڵ بوو. جەماڵ، دیاکۆی لە هەمووی منداڵەکانی زۆرتر خۆش دەویست. ئەو موحەبەتە بەوی دەکرد بە هیچکام لە کچەکانی دیکەی نەکردبوو. وای دەنواند کە بەڕاستی باوەڕی بە کوڕبوونی دیاکۆ کردبوو، بەڵام لە ناخیدا باش دەیزانی کە خەریکە خۆی دەخەڵەتێنێ. بەڵام ئێستاکە ئیتر پێ خۆشحاڵ بوو، دڵی ڕوون بوو کە بەڕاستی ئەم جارە دەبێتە خاوەنی دیاکۆیەکی ڕاستەقینە. لەوانەیە ترسی سەرەکی نێو چاوەکانی دیاکۆش بەهۆی ئەوەوە بووبێت نەک بۆ بێتاقەتی لەبۆ دایکی. ترس لەوەی ئیدی بابی وەکوو جاران خۆشی نەوێت، ترس لە بێهۆویەتی، ترس لە دیاکۆیەکی ڕاستەقینە!
ئێستا ئیدی هەمووان بە دیاکۆ دەیانناسی و بە دیاکۆ بانگیان دەکرد. هەرچەن بەو هۆیە کە بەناوی دیاکۆوە ناسنامەیان پێ نەدابوو لەنێو ناسنامە نێوی نگین بوو. دایکی دیاکۆ ئێستاکەش سکی پڕ بوو و پزیشک پێی وتبوو دوو مانگی ئاخر نابێت کاری ئەستەم بکەی. ئەویش چووبوە بۆ ماڵە دایکی تا لەوێ پشوو بدات. ماڵی دایکی هەم ساکت و ئارام بوو و هەمیش نزیکی نەخۆشخانە بوو. خەیاڵیشی لەوە ئاسوودە بوو کە کچەکانی گەورەن و خەریکی دیاکۆ دەبن بەڵام دیاکۆ گوێچکەی بە خوشکەکانی نەدەدا و بەردەوام لەنێو خوڵ و تۆزدا بوو و بێقەراری دایکیی دەکرد.
پاش چەن ڕۆژ هەر وەکوو جاران دیاکۆ لەبەر دەرکە دانیشتبوو و لە دونیای منداڵیدا خەریکی کایەکردن بوو. بە خاک جادەیەکی کێشابوووە و ماشینەکەیی پڕ کردبوو لە خڕ: عااااان دید دییییید دیدددددد..... لەناکاو دەنگی وەستانی ماشین کەوتە گوێچکەی. بە پێوە ڕاوەستا. بابی لە ماشینەکە داوەست و منداڵێکیش لە ئامێزیدا بوو. هەرچی چاوەچاوی کرد دایکی نەبوو. ترسێک کەوتە دڵی. ماشین بە دەستیەوە بەر بوو و خڕەکە لە زەوین بڵاو بووە. جەماڵ وردەوردە نزیک بووە. پێکەنین و گریانی تێکەڵ ببوو. نەیدەزانی بۆ هاتنی دیاکۆی ڕاستەقینە خۆشی بکات یان بۆ لەدەستچوونی خێزانی، شیوەن؟
نووسین: گۆنا 1403/8/16
س؛ hawramiyana
KABAN
🔵تۆ بەقەد شێعرەکانی هێمن و دەنگی ماملێ جوانی...
س؛ مەهاباد۳
KABAN
داهێنانی مناڵێکی سەقزی بۆ چاکردنی ئامێری کێڵانەوە زەوی👏
توانایی مناڵەکان با ببینینەوە و بە هاندانیان ئەم تواناییانە بدرەوشێنەوە❤️
@sibvmiveshno
KABAN
دەمبینی کە خەمبار و کز و داماوم
وا بیر مەکەوە لە مەرگ و کەس ترساوم
مردن کە لە ڕێمە، هەر دەبێ، ناترسم
ژاکاوی ئەوەم بە ئارەزوو نەژیاوم
"هەژار موکریانی"
کابان | KABAN
هانا - ئاڵقەی حەوت
ڕۆمانی هانا گێڕانەوەیەکی تراژیدییە. بەشێک لە مێژووی کورد بەخێرایی و هەروەها ڕەگ و هێما دیار و نادیارەکانی ئایینی میترایی لە زمان و کولتووری خەڵکی کورددا لەم ڕۆمانەدا ئاماژەیان پێ دراوە. ڕۆمانەکە بە کوردیی ناوەندی (سۆرانی) نووسراوە.
نووسەر: ڕەند زارعی
خوێندنەوەی: فائیزە مەحموودی
تەنزیم و ئامادە کردنی: موشتاق فەیزیابی
دیزاین و تکنیک: دیاکۆ گەرمیانی
س؛ڕێگاپادکەست
کابان | KABAN
باوەپیرەی مێژوو ! تکایە بفەرموو ئەمن کێم؟
کوردم ؟ تورکم ؟ فارسم ؟ عەرەبم ؟
ئازەریم ؟ هیندیم ؟ جندۆکەم؟
لوڕ ؟ لەک ؟ جاف ؟ هەورامی ؟ کەڵهور ؟
قەڵباخی ؟ کاکەیی؟ شەبەک ؟
کۆچەر ؟ زاخۆرانی؟ شیروان و چەرداوڵی ؟شوان ؟ گاوان ؟
موصڵیانی؟ بادینی؟ کرمانج ؟ کورمانج ؟هەرکی؟ سورچی ؟ بارزانی؟ سۆرانی ؟ ئێزدی ؟ شەنگالی ؟ دیان ؟ جولەکە ؟ زەردەشت ؟ مەسیحی ؟ دروزی ؟ ئاگرپەرست ؟
ئاسۆڕی ؟ ئێرانی ؟ یا مەلەکم ؟ فرشتە؟ یا شەیتانم؟
یا بە تەواوی ماناوە مرۆڤێکی تەواوم .
لەهەر وڵاتێ پاش زوڵم و زۆر ، سوتاندنی دەغڵ و دان ، زەجر و ئەشکەنجە و تاڵان ، ماڵ کاولی دەرەکی و ناوخۆ،کوشتن و بڕینی بەدەهۆ، شارەودەرکردنی بەزۆرەملی ، بەدیل گرتن و بردنی کچ و ژن و منداڵی بێ تاوان! بەدەهۆ، بۆ سەرکۆنە و تانە و تەشەر ، بۆ کوشتنی ئاوات و ئارەزوو.
جگە لە سیخوڕ و دز و چەتە و ڕێگر،چۆلپەرست و گاور، لەو ناوانە یەکمان لێ دەکەنە پاشکۆ . هەربۆیە لێت دەخوازم راست و دروست، بێ ئەولائەم‌لا پێم بڵێ ئەمن کێم؟
ئەمن کە ئەوڕۆ و دوێنێ لە لاپەڕەکانی مێژوودا پێم هەڵدەڵێن بەڵام هەرکە قازانجیان دەمەترسی کەوت ناوێکی نامۆم لێ دەنێن .
پێم بڵێ ئەمن کێم؟
من بەرەو ڕوناکی دەڕۆم ،
من گراوی خۆرەتاوم ،
سۆزداری مانگەشەوم ،
ئەوینداری ڕاستی و دروستی ،
ئەمینداری مێژوو ،
چاودێری خۆرسک ،
چاوەڕێی خۆرەتاوی بەرەبەیانی
ڕوناکی و تەبایی ،
پاسەوانی کۆتری سپی ئاسایشی
گشتی ،
بۆ هاوسەنگی مرۆڤایەتی ژن و پیاو ،
بۆ ژیانی هاوبەشی پیر و لاو ،
بۆ ئازادی و سەربەستی گەلان
تێ دەکۆشم بەڵام بۆخۆم ناگەم بە بەشم .
تکایە پێم بڵێ ئەمن کێم ؟
حەسەن شەریفی 1403/08/14
کابان | KABAN
حەوزخانەی مزگەوتی‌عەباساغا
✍سەیید موحەممەد ئەمین واژی
⭕️ئەمڕۆ دوشەممە
۱۴ی خەزەڵوەری ۱۴۰۳ی هەتاوی
بەرێزان حاجی عەلی نادری(بەرپرسی جەماوەری زاگرۆس) کاک مەحموود پدڕام(بەرپرسی پێشووی میراسی فەرهەنگی باشووری پارێزگا)، دوکتۆر جۆڵایی(بەرپرسی کەلەپووری فەرهەنگی مەهاباد) و کاک ڕەحمەت نادری(کارناسی باڵای ئاسەوارە مێژویەکان) تەشریفیان هێنا و سەریان لە حەوزخانەی مزگەوتی عەباساغا هەڵێنا.
بە وتەی بەڕێز نادری: ئەم حەوزخانە یەکێ لە حەوزخانەکانی گرینگی پارێزگایە.
زۆریان بەلاوە سەیر بوو کە ئەوا بێ ناز ماوەتەوە و هیچ ئاوڕدانەوەیەکی جیددی وەلا نەدراوە ئەگەری لە ناو چوونی هەیە، هەر لەوێ پێوەندیان بە دوکتۆر شەهابی بەرپرسی شوڕای شار و ئاغای موقتەدیر، بەپرسی ئەوقاف، گرت کە دەبێ هەرچی زووتر بۆ نۆژەن کردنەوەی هەنگاو هەڵبهێندرێ
ئاماژە: ئەم حەوزخانەیە لە شوێنەکی گرینگی ناو شار هەڵکەوتووە، کە بۆ گەشتیاران زۆر رەخساوە مێژووکەی بۆ کۆتایی سەفەویە و سەرەتای قاجاریە دەگەڕێتەوە دەکرێ حەساری مزگەووت بەردچنین و دیواری تا دوگەزی بە خشتی سوور بۆ بەرز بکرێتەوە. هەر وەها... .
@mseyyedmohammadaminvajhi
درێژەی بابەت👇
حەوزخانەی مزگەوتی‌عەباساغا
نە كرمم بچمە ژێر زەوی
نە باڵدارم بچمە ئاسمان
ئەدی چ بكەم كردگاری كورد؟
پەشێو
کابان | KABAN