-
کانال رسمی مؤسسهٔ فرهنگی، هنری غیرانتفاعی ناوەندی لێکۆڵینەوەی مێژووی کورد و کوردستان ( مرکز پژوهشی تاریخ و فرهنگ کرد و کردستان) شمارە ثبت 812 دفتر مرکزی سنندج @kurdokurdistan لینک
گنج‌های سه هزارسالۀ لرستان(زاگرس)
گنج‌های سه هزارسالۀ زاگرس، نخستین بار در دهۀ ۱۹۳۰ میلادی علاقه‌مندان آثار باستانی در سراسر جهان را شیفتۀ خود کرد؛ اما با گذشت چندین دهه، هنوز هویت دقیق مردمانی که این آثار را ساخته بودند، به درستی شناخته نشده است.
داستان آثار باستانی برنزی مربوط به غرب ایران، در پاییز ۱۹۲۸ در شهر #هرسین در ۲۰ مایلی شرق #کرمانشاه آغاز شد. یک کشاورز محلی چندین شیء زیبای برنزی را در مزرعۀ خود کشف کرد و آنها را فروخت. اخبار یافته‌های او پخش شد و به زودی شهر پر شد از دلالانی که این آثار هنری را می‌خریدند و سپس آنها را به موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی می‌فروختند.
چیزی که این آثار باستانی برنزی را منحصر به فرد می‌کند، شمایل‌نگاری پیچیده آنها است که از دنیای حیوانات گرفته شده است؛ به ویژه تصویر بُزکوهی در این آثار رایج است. یکی از شناخته‌شده‌ترین و جذاب‌ترین تصاویر، تصویر انسانی است که گردن دو حیوان را با دست‌هایش گرفته است.
منبع: فرادید
/channel/kurdokurdistan
موزەی روستایی #پالنگان
پالنگان یکی از مراکز تاریخی، فرهنگی کردستان است که قدمتی به درازای تاریخ دارد. پالنگان روزگاری از مراکز و قلاع حکومتی #گوران، #اردلان و #کلهر بوده است.
دیروز جمعه (١٤٠٢/١١/٦) ضمن تجدید دیدار با این دیارِ کُهن، بازدیدی از موزەی روستایی آن داشتم که به همت و تلاش خستگی ناپذیر #آشور_نصری فراهم آمدەاست کە در آن بسیاری از ابزار آلات تاریخی، صنایع دستی و ... را در معرض دید علاقمندان قرار داده است.
انتظار است مسئولین محلی، استانی و کشور در گسترش و توسعه موزه بکوشند و از زحمات آشور نصری تقدیر و حمایت نمایند و با فراهم آوردن امکانات رفاهی برای جذب و جلب گردشگران سعی لازم را چنان بنمایند که شایستەی پالنگان و مردمان خونگرم و تلاشگر آن باشد.
✍ د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
به مناسبت دومین سالگرد پرواز استاد پرتو کرمانشاهی
کاری از بنیاد علمی و فرهنگی دکتر محمدعلی سلطانی
/channel/kurdokurdistan
کریم خان زند فرمانروای ایران و چهار دسته اصلی قبایل ایرانی از سر رابرت پورتر
بن مایه: نَسْک سفر به گرجستان، ایران، ارمنستان و بابل باستان در خلال سال‌های (۱۸۱۷، ۱۸۱۸، ۱۸۱۹ و ۱۸۲۰میلادی) از سر رابرت پورتر
...as keereem khan, one of the worthiest in the list of persian monarchs, was himself a Lack of the tribe Zund...
" کریم خان زند یکی از شایسته‌ترین پادشاهان ایران خودش یک لک و از دودمان زند بود.
- قبایل [مردمان] اصلی ایران به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
لک‌ها، که خود را بومیان اصلی ایران می‌دانند.
کوردها، ترک‌ها و عرب‌ها"
/channel/kurdokurdistan
خردمندی به چیست؟
«ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ» ﺑﺎ «ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ» ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. «ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ»، «ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺣﺎﻓﻈﻪي اﻧﺴﺎن» را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﻛﺴﻲﻛﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ، ﺣﺠﻢ زﻳﺎدي از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن و ﺣﺎﻻت ﺳﻼﻣﺖ و ﺑﻴﻤﺎري آن را در ﺣﺎﻓﻈﻪ دارد و ﻓﺮدی ﻛﻪ ﻫﻨﺮ ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ، ﺣﺠﻢ زﻳﺎدی از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻳﺒﺎییﺷﻨﺎسی، ادراك ﺑﺼﺮی، ﺗﺎرﻳﺦ، ﻫﻨﺮ و... را در ﺣﺎﻓﻈﻪ دارد.
اﻣﺎ «ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ» ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺣﺎﻓﻈﻪی اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ «ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻔﻜﺮ» را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ دارد. اﻧﺴﺎن ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در ﺣﺎﻓﻈﻪاش ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺎدی در ﻣﻮرد ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺮدﻣﻨﺪي ﻳﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت دﻳﮕﺮی اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺧﺮدﻣﻨﺪ، کسیﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺤﻮەی ارزﻳﺎبی و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮی ﺧﺎصی دارد.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺷﺪ؟
در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال، «ﻓﻠﺴﻔﻪ» اﻳﺠﺎد ﺷﺪ. ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي «ﺟﻮﻳﺎیِ ﺧﺮد» ﺑﻮدن اﺳﺖ. ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن، ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮان و ﻣﻌﻠﻤﺎﻧﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در ﭘﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ: ﭼﮕﻮﻧﻪ میﺗﻮان ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ زﻧﺪگی ﻛﺮد؟
«ﺳﻘﺮاط» یکی از اﺳﻄﻮرهﻫﺎی ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﺖ. او ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ در «آﺗﻦ» ﻣﻲزﻳﺴﺖ. ﺳﻘﺮاط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ، «ﭘﺮﺳﺶﮔﺮی» اﺳﺖ. اﻧﺴﺎن ﺑﻪاﻧﺪازەای ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺶ، ﻧﻘﺪ و ﺷﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﺧﺮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ.
ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ، «ﺳﻘﺮاط» ﺑﺮای ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻛﺮدن ﻣﺮدم، ﺑﻪ آﻧﺎن ﻳﺎد می داد ﻛﻪ ﺑﻪ داﻧﺴﺘﻪﻫﺎی ﺧﻮد ﻳﺎ اﺧﺒﺎری ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺗﺮدﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ و درستی آن را ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺑﻜﺸﻨﺪ. از ﻧﻈﺮ ﺳﻘﺮاط، ﻫﺮ ﺑﺎوری ﻛﻪ در ذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و آن را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻧﻜﺸﻴﻢ و از ﻏﺮﺑﺎل ﻧﻘﺪ ﻧﮕﺬراﻧﻴﻢ، ﻫﺴﺘﻪای ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ و ﻣﺎﻧﻌﻲﺳﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ زﻧﺪگی ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ.
ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﺮاط، روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺰرﮔﻲ ﻫﻢﭼﻮن «آﻟﺒﺮت اﻟﻴﺲ» و «آﻟﻮرن ﺑﻚ» ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺣﺎﻻت ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ رواﻧﻲ، ﻧﺎﺷﻲ از ﻃﺮز ﺗﻔﻜﺮ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ. آﻧﺎن ﻧﻴﺰ در روشﻫﺎی روان درﻣﺎنی ﺧﻮد از «روﻳﻜﺮد ﺳﻘﺮاﻃﻲ» ﺳﻮد ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﺎورﻫﺎ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ و ﻧﻘﺪ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ.
«ﺳﻘﺮاط» ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎورﻫﺎ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ؟
ﺳﻘﺮاط در ﺷﻬﺮ راه ﻣﻲرﻓﺖ، در ﺑﺎزار میﮔﺸﺖ و ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺮدم آﻣﺪ و ﺷﺪ ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﺮﮔﺎه می دﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن درﺑﺎرەیﭼﻴﺰي ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، آﻧﺎن را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار می داد. ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ ﻣﻲﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي آﺗﻦ، ﺳﺨﻨﻮري ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: «ﺷﺮاﻓﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺎ ﺣﻜﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﺑﺠﻨﮕﻴﻢ» او را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮارﻣﻲداد:
«ﺷﺮاﻓﺖ» ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣﻼك ﺷﺮاﻓﺖ ﭼﻴﺴﺖ و اﻳﻦ ﻣﻼك را ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ وﺿﻊ ﻛﺮدەاﻧﺪ؟!
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ اﻓﺮاد ﺷﺮﻳﻒ را از اﻓﺮاد ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺮاﻓﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻲ؟!
آﻳﺎ ﺷﺮاﻓﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲﺳﺖ ﻛﻪ «ﻳﺎ ﻫﺴﺖ و ﻳﺎ ﻧﻴﺴﺖ» ﻳﺎ ﺷﺮاﻓﺖ ﻫﻢ درﺟﺎﺗﻲ دارد و ﻣﻲﺗﻮان اﻓﺮاد را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي درﺟﻪي ﺷﺮاﻓﺖﺷﺎن ردهﺑﻨﺪي ﻛﺮد؟!
«ﺷﺮاﻓﺖ ﻣﻠﻲ» ﭼﻴﺴﺖ؟!
اﮔﺮ ﺷﺮاﻓﺖ، ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮعِ ﺑﺸﺮي و ﺟﻬﺎنﻣﺸﻤﻮل اﺳﺖ، آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻗﻴﺪ ﻣﻠﻴﺖ را ﺑﻪ آن اﻓﺰود؟!
«دﺷﻤﻦ» را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟!
آﻳﺎ ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﺪ، دﺷﻤﻦ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ دﺷﻤﻦ اﺳﺖ؟!
ﺗﺠﺎوز را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟!
«ﺳﻘﺮاط» ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺆال اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻲﻛﺮد. او دهﻫﺎ ﺳﺆال ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ و اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﺗﺮدﻳﺪ و ﺗﺄﻣﻞ ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ؛ آنﭼﻨﺎن ﻛﻪ آﻧﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﺣﺴﺎﺳﺎتﺷﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. درواﻗﻊ، آﻧﺎن را از «ﺗﻮﻫّﻢ داﻧﺎﻳﻲ» ﺑﻪ «ﺗﺤﻴّﺮ و ﭘﺮﺳﺶﮔﺮي» ﻣﻲ ﺑﺮد.
ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن ﺳﻘﺮاط را دوﺳﺖداﺷﺘﻨﺪ؟!
ﻧﻤﻲ داﻧﻴﻢ!
ﻫﻴﭻ آﻣﺎر ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي از رأي ﻣﺮدمِ آن روزِ آﺗﻦ در دﺳﺖ نیست! اﻣﺎ ﺳﻘﺮاط، ﭘﺎﻳﺎن ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰي داﺷﺖ! «ﺑﺰرﮔﺎن آﺗﻦ» ﺗﺸﺨﻴﺺدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻘﺮاط، «ﻋﻤﻞ مجرﻣﺎﻧﻪای» را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮد. از دﻳﺪﮔﺎه «ﺑﺰرﮔﺎن آﺗﻦ» ﻛﺎر ﺳﻘﺮاط، «ﺗﺸﻮﻳﺶ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ» ﺑﻮد.
آﻧﺎن اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﻜﺎر ﺳﻘﺮاط، ﺟﻮاﻧﺎنِ «آﺗﻦ» را ﮔﻤﺮاه ﻣﻲ ﻛﻨد. لذا، ﺳﻘﺮاط ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ!
/channel/kurdokurdistan
مرحوم میرزا #محمدصالح_مخبری
رئیس پست و تلگراف در شهرهای مریوان، دیواندره، بیجار، سقز و بانه و سنندج بین سال های ( ۱۳۰۷ تا ۱۳۳۷ ه.ش)
/channel/kurdokurdistan
🔹عکس جمعی از شخصیت های برجسته کورد، سال ۱۹٥٦م ، شهر دمشق
🔸وێنەیەکی مێژوویی هەندێک کەسایەتی دیاری کورد لە ساڵی ١٩۵٦ی زایینی لە شاری دیمەشق گیراوە.
⬅️ دانیشتوان لە لای ڕاستەوە:
قەدری جەمیل پاشای دیاربەکری،
مامۆستا هۆمەر دزەیی،
عوسمان سەبری
⬅️ رێزی دووەم لە ڕاستەوە:
عومەر محێیەدین شەریف،
عیسمەت شەریف وانلی،
دکتور نوورەدین زازا،
مامۆستا قەدری جان،
مامۆستا عەبدولڕەحمان زەبیحی،
عەلیی فەتتاح ئاغا دزەیی،
دکتور عێزەدین مستەفا ڕەسووڵ.
⬅️ ڕیزی سێهەم لە ڕاستەوە:
جەمشید جەلادەت بەدرخان،
موحەممەد زلفۆ،
رمۆ حەسۆ
ئارشیوی حەسەن سەیفی قازی
سپاس بۆ کاک ئازاد سەڵەواتی کە وێنەکەی تازە کردوەتەوە.
/channel/kurdokurdistan
▪️پرسەوسەرەخۆشی
بەداخەوە تەرمی ئازیزی سێ لاوی وەرزشوانی شاری نەغەده، بەێزان:
#ڕەزا_کایشی،
#موحسین_عەزیزی
و #محەمەد_ڕوویان
دوای چەند ڕۆژ گەڕانی تیمەکانی فریاکەوتن و خەڵک دووزرانەوە و سبی لەخاکی نیشتماندا ئەسپەردە دەکرێن.
بەم بۆنەوە سەرەخۆشی له هەموو خەڵکی کوردستان، بەتایبەت خەڵکی بەشەڕەفی نەغەده و له بنەماڵەی ئەو سێ ئازیزه کۆچکردووه دەکەین.
✍ د.محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
🔹کشف بقایای زندگی با قدمت صدهزار سال در #قلعه_کرد #قزوین
👈 کاوش های غار قلعه کُرد آوج در قزوین و کشف دندان نئاندرتال توسط باستان شناسان ایرانی و فرانسوی
کانال رسمی ناوەندی مێژووی کورد و کوردستان
/channel/kurdokurdistan
🔹نوسخەی ئەسڵی نامەیەی پێغەمبەری ئیسلام حەزرەتی محمد ﷺ بۆ هەرقلی پاشای ڕۆم، ئەم نامە لە مزگەوتی شاە حسێن بن تەڵاڵ لە عەممانی پایتەختی وڵاتی ئەردەن، پارێزراوە.
🔸نسخەی اصلی نامەی پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) برای هرقل پادشاه روم که در مسجد شاەحسین بن طلال در عمان پایتخت اردن نگهداری می شود.
/channel/kurdokurdistan
وێنەیەكی دەگمەن خووالێخۆشبووان شێخ عوسمانی نەقشبەندی و قورئانخوێنی بەناوبانگی جیهانی ئیسلام، عبدالباسط محمد عبدالصمدالکوردی
/channel/kurdokurdistan
.
جغرافیای تاریخی پالنگان
جلد اول از مجموعه ۴ جلدی تاریخ مفصل کامیاران
.
تألیف محقق و پژوهشگر فرزانه دکتر محمدباقر پیری
.
✍ استاد دکتر جمال آحمدی آیین
این روزها که بحث بر سر تاریخ ملی و یا محلی مطرح شده است و بحث‌های فراوانی برانگیخته است و دوستان از روی لطف نظر مرا پرسیده‌اند باید بگویم که اکثر تاریخ‌نویسان مرکزنشین تنها به تاریخ پایتخت حکومت‌ها و حوادث ریز و درشت آن چسبیده و فقط حوادث مهم حکومت‌های مرکزی را نگاشته و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و علاقه‌ای به تواریخ محلی ندارند و بر این اعتقادند که اعتنا به تاریخ‌های محلی برای تمامیت ارضی ایران خطر دارد (!) و انسجام ملی را در هم می‌شکند (!) و در مباحث محفلی منکر همین رفتار و اندیشه‌ی خود هستند باید گفت اگر غیر از این است چرا تاریخ ایران را از شروع دولت هخامنشیان می‌دانند و عامدانه از دولت ماد نامی نمی‌برند مگر غیر از این است که دولت ماد اولین دولت فراگیر ایرانی بوده که از رود سند در هند تا رود هالیس در غرب ترکیه را در تصرف خود داشته است و بزرگترین قدرت زمان خود بوده است.
آنچه که می‌تواند در غنا بخشیدن به تاریخ واقعی ایران موثر باشد تواریخ محلی در همه‌ی نقاط ایران است که می‌تواند به بدنه‌ی تاریخ این سرزمین محتوای قابل توجهی بیافزاید
خوشبختانه به یمن همت تاریخ‌نویسان کردستان که از امیرشرف خان بدلیسی در ۱۰۰۵ قمری آغاز و در دوره‌ی قاجاری با وجود تاریخ‌نویسانی چون قاضی‌شریف اردلان و مستوره و خسروبیگ مصنف و علی‌اکبرخان وقایع نگار و میرزاشکرالله سنندجی و آیت‌الله مردوخ شتاب خوبی گرفت در منطقه‌ی کردستان صرف‌نظر از دوران پهلوی که تقریباً هیچ اثری نگاشته نشده؛ ما آثار تاریخی متعدد و خوبی داریم (که البته مرکزنشینان به هیچ وجه در تألیف و تدوین و انتشار آنها هیچ نقشی نداشته‌اند) که می‌تواند در راستای شناخت تاریخ بخش بزرگی از این سرزمین مؤثر باشد.
یکی از کتاب‌های ارزشمند در تاریخ محلی همین کتاب تاریخ پالنگان تألیف استاد نستوه و فرزانه دکتر باقر پیری است که چند روز گذشته مشغول مطالعه‌ی آن بودم و بسیار از خواندنش لذت بردم. حجم ارجاعات و منابع فراوان مورد استفاده برای این کتاب، نشان از زحمت بی‌اندازه‌ی مؤلفش برای نگارش آن دارد.
پژوهش دامنه‌دار در مستندات و کتاب‌های تاریخی و نیز تحقیق میدانی مفصل با ذکر منابع در این کتاب بسیار به چشم می‌آید. نثر شیوا و روان و تحلیل‌های دقیق و مستند از امتیازهای این کتاب ارزشمند است. امیدوارم که جلدهای بعدی این اثر منتشر شود و منابع ارزشمند دیگری به این مجموعه اضافه شود.
/channel/kurdokurdistan
🔹عکس مبارزان کُرد مربوط به سال 1964 میلادی ناحیه ماوت کردستان عراق
⬅️ ردیف جلو از راست:
- نوری شاویس
- فؤاد عارف
- ابراهیم احمد
⬅️ ردیف دوم از راست:
- محمد عزیز،
- مصطفی کونجرینی،
- جلال طالبانی،
- عمر دبابه.
🔸وێنەی تێکوشەرانی کورد، ساڵی ١٩٦٤زاینی لە ناحیەی ماوەت
⬅️ دەستی ڕاست لە خوارەوە بەڕێزان:
نوری شاوەیس،
فوئاد عارف،
ئیبراهیم ئەحمەد.
⬅️ بەشی سەرەوە لای ڕاست:
- حەمە عەزیز،
- موستەفا کونجرینی،
- مام جەلال،
- عومەر دەبابە.
▫️الصورة تعود لعام 1964
⬅️ الصف الأمامي ومن اليمين:
- نوري شاويس
- فؤاد عارف
- إبراهيم أحمد
⬅️ الصف الثاني ومن اليمين:
- محمدالعزیز،
- مصطفی کنجرینی،
- جلال الطالباني،
- عمر الدبابه.
🔺alsuwrat taeud lieam 1964
alsafu al'amamiu wamin alyamini:
1- nuri shawys
2- fuad earif
3- 'iibrahim 'ahmad
alsafu althaani wamin alyamini:
1- himah eizuh
2-mostafa konjaraini
3- jalal altaalibani
4- eumar dababihi
/channel/kurdokurdistan
حمایت جوان سنندجی ( از کتاب از کرمانشاهان تا کرمانشاه)
در طیّ سالهایی که موسسه پژوهشی تاریخ کورد و کوردستان کار خود را آغاز نمودە، علاقمندان زیادی ما را مورد حمایت و محبت خویش قرار داداەند. موسسەای کە غیرانتفاعی و غیر دولتی ست و با حقوق بازنشستگی اداره می شود. با وجود مشکلات اقتصادی و معیشتی دوستداران تاریخ و فرهنگ کردستان ما را تنها نگذاشتەاند. از معلم بازنشستەی #دیواندرەای تا خانم فرهنگ دوست #کرماشانی کەخواهری را در حق موسسه به جا می آورد، از دندانپزشک #مهابادی تا بازنشسته بزرگواری که در سنندج ما را مرهون معرفت خود می نمایند، تا همەبگویند دوستدار تاریخ سرزمینمان هستند و ما را دلگرم نمایند تا با قوّت قلب ادامه راه را باهم طی کنیم.
اما در این میان همراهی جوان تحصیلکرده #سنندجی استاد #آرام، ویژه و بسیار دلگرم کنندە بود، زیرا با حق الزحمه کارگری، مبلغ سه میلیون تومان ما را در چاپ کتاب یاری داد.🙏
👈 شما هم می توانید با خرید کتاب " از کرمانشاهان تا کرمانشاه" موسسه پژوهشی تاریخ کورد و کوردستان را مورد حمایت قرار دهید.
جهت تهیە کتاب بە ( 09188701974) پیام بدهید.
✍د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
🔹وێنەیەکی کەمتر بینراووی نەمر شێخ #مەحموود_بەرزەنجی حەفید.
🔸عکسی کمتر دیده از شیخ محمود بزرنجی
/channel/kurdokurdistan
قابل توجە ادیبان و ادب دوستان گرامی
جلد اول دیوان اشعار سید فیصل مجتوی در قالب غزل بە چاپ رسید. با خرید و تهیە این اثر ارزشمند، از شاعر دیارمان پشتیبانی کنیم
/channel/kurdokurdistan
وێنەیەکی بەنرخی موکریان، گوندی خانەقا، ساڵی ۱۳۳۵ هەتاوی،
⬅️ لە چەپەوه:
۱- شێخ عەبدولرەحیم،
۲- شێخ حەسەن (کوڕەکانی حەزرەتی شێخی بورهان)
پشت شێخ ڕەحیم میرزا فەتاح فەتاحی قازی،
و پشت سەری شێخ حەسەن میرزا حوسێن فەتاحی قازی،
۳- مەلا فەتاح (کوڕی شێخ عەبدولرەحیم)،
۴- میرزا عەبدولرەحمانی جەوانمەردی قازی (مەشهوور بە سالاری موکری و کوڕی قازی فەتاح)،
۵- سەید حەسەن شێخ الائیسلام (باوکی مامۆستا هێمن)
٦- میرزا خەلیل فەتاحی قازی (کوڕی میرزا ڕەسوڵی باخچە)
/channel/kurdokurdistan
#قەڵای_مەریوان
قـەڵای مەریوان پاڵم داپێوە
قەڵاکە ڕمیا، پاڵدەم بە کێوە
🔹ئەم قەڵایە دەکەوێتە نزیک شاری مەریوان.
لە کاتی دەسەڵاتداری سورخاب بەیگی ئەردەڵان كراوەتە یەکێ لە چووار (پاڵنگان، زەڵم، مەریوان و حەسەن ئاوا) قەڵای سەرەکی ئەمارەتی ئەردەڵان.
دووایی سڵێمان خانی ئەردەڵان ساڵی (١٠٤٦ە.ق) لە سەردەمی شا سەفی سەفەوی، شاری سنەی کردە نێوەندی سەرەکی ئەردەڵان و ئەو چووار قەڵایەی ڕووخان.
🔸قلعەی مریوان در دورەی حکمرانی سرخاب بیگ اردلان به یکی از چهار قلعەی اصلی، مرکز حکمرانی اردلان ها به همراه قلاع پالنگان، زلم و حسن آباد، تبدیل می شود.
در دورەی والیگری سلیمان خان اردلان در سال (١٠٤٦ە.ق) در زمان پادشاهی شاه صفی صفوی، سنندج بە عنوان مرکز امارت ارلان انتخاب و قلاع مذکور از جمله قلعەی مریوان از رونق افتادند.
✍ د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
🔹عکسی از کردهای سوریه
🔸وێنەیەک لە کوردەکانی سوریە (ڕۆژئاوا)
/channel/kurdokurdistan
موسیقای کوردی
#هۆرە
#مۆر
#سیاچەمانە
/channel/kurdokurdistan
🔹 كُردان آفريقا
ابن خلدون مورخ و جامعه شناس مسلمان اهل تونس در مورد كُردهاي آفريقا و نحوه مهاجرت آنان بدانجا مي نويسد:
با سقوط خلافت بغداد توسط مغولان بسيارى از كُردها نیز از برابر مغولان گريختند و از رود فرات گذشتند و به حوزه فرمانروايى تُرك در آمدند. ولى اشراف و رؤسای آنان از تحت سلطه تركها سرباز زدند.
بنابراين دو عشيره از كُردها به نام #بنى‌لوين و #بنى‌تابير با اتباع خود به سوى مغرب(مراكش) حركت كردند و در اواخر دولت موحدين وارد مغرب شدند و نزد ابوحفص عمر المرتضى در مراكش فرود آمدند.
عمر المرتضى كُردها را به گرمى بپذيرفت و گرامى داشت و بر ايشان راتبه و اقطاع معين نمود و در دولت خود به محلى مرتفع فرا برد.
اين كُردان در تيراندازى مهارت داشتند و سلاحشان تيروكمان بود. مشهورترين حادثه اى كه براى ايشان اتفاق افتاد #واقعه_فاس بود یعنی جنگ میان دو قبیله كُرد در سال 674ق.
جنگی که نشات از اختلافات آنان از همان دوران سکونتشان در زادگاهشان بود. براى اين زد و خورد سلمان و على رؤساى #بنى‌تابير و خضر رئيس #بنى‌لوين افراد خود را گرد آوردند و بيرون دروازه باب الفتوح نبرد در گرفت. يعقوب بن عبدالحق (سلطان مغرب) آنان را به حال خود رها كرد. زيرا از هر دو گروه شرم مى داشت. از اين رو متعرض هيچيك از آن دو نشد.
علي بن حسن فرزندي به نام موسي داشت. #موسي بن عليِ‌كُرد آنچنان وجاهتي در ميان سلاطين آفريقا يافت كه به مقام حاجبی و وزارت نيز رسيد تا اينكه فردي به نام #هلال بر وی حسد ورزيد و برايش توطئه كرد. چون موسی كُرد فهميد آفريقا را ترك نمود و براي جهاد به #اندلس(اسپانيا) رفت.
موسى كُرد در غرناطه فرود آمد و در شمار غازيان و مجاهدان در آمد و از گرفتن راتبه سلطان سرباز زد و در آن ايام كه آنجا مقام داشت دست به مال سلطان دراز نكرد. و مردم از اين عمل در شگفت بودند و او را مى ستودند و هلال از شدت دشمنى و حسد به هم بر مى آمد. عاقبت سلطان ابوتاشفين بار ديگر او را به كار فرا خواند و او در جنگهاى سلطان در نقاط دور دست شركت جست.
دانا مهرنوش، کارشناس ارشد تاریخ
منبع : تاريخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آيتى، مؤسسه مطالعات و تحقيقات، چ اول، ۱۳۶۳، ج ۶، صص۱۲۵،۱۲۶
/channel/kurdokurdistan
دیوان اشعار نغز و ناب کوردی میرزا حیاتقلی رامیار بە زیور طبع آراستە گردید.
از خاندان اهل ادب و فرهنگِ مرحوم میرزا حیاتقلی
اهالی قلم و فرهنگ و ادب کە در این راە مرا یاری رساندند سپاس بیکران دارم.
دوستان و اساتید ارجمندم دکتر سیدآرمان حسینی، ماموستا محمدرشید امینی، عبداللە حبیبی، دکتر فاطمە چمن آرا، دکتر جلیل آهنگرنژاد، استاد ظاهر سارایی، دکتر حبیب اللە بخشودە، دکتر احمد زینی وند، دکتر علی حسن سهراب نژاد، عباس جلیلیان، اسد آزادبخت، میرمحمد طولابی، حشمت آزادبخت، یداللە طهماسبی، ابراهیم حافظ نژاد، محمدعلی جوهری، زانا قزوینە، غفار ابراهیمی، علی محمد محمدی،حمیدرضا خانی،عبدالحسین عسگری، سبزعلی محمدی، حیدرخان غلامی(دلگیر)، طاهر جمشیدزادە، قلیخان محمدی، پیرزاد طولابی ، هفتە نامە صدای آزادی و محمد مرادی نصاری(نشر باشور) کە راهنمایی هایشان را دریغ ننمودند از بن جان قدردانشان هستم.
امید آن دارم اهالی فرهنگ و ادب و هنر با خواندن این اثر ارزشمند مرا از کم و کاستیهای آن مطلع گردانند و همارە در این راە یاریگر ما باشند.
/channel/kurdokurdistan
کرماشان شاری شیرینم
شاری گەورەی کوردنشینم
🔹مردم قدردانِ تلاشهای فرزندان خویش خواهند بود و با حمایت خود آنان را در ادامەی راهِ خدمت بە تاریخ و فرهنگ کردستان یاری خواهند داد. اگرچه فشار اقتصادی همه جانبه بر شانەهای مردم سنگینی می کند، اما تاریخ به ما نشان داده که مردم فهیم ما در هر شرایط نخواهند گذاشت، راهِ خدمت در مکتوب نمودن تاریخ و فرهنگ کردستان کم سو گردد و با خرید کتاب، حمایت خویش را بار دیگر نشان خواهند داد.
🔸خوشبختانه این امر بعد از انتشار کتاب " از کرمانشاهان تا کرمانشاه" تالیف د. محمدباقر پیری بر ما ثابت گردید که مردم با وجود مشکلات متعدد معیشتی با اشتیاق، مکتوب نمودنِ تاریخ و فرهنگ خود را دنبال خواهند نمود.
👈 علاقمندان می توانند علاوه بر #خرید_پستی کتاب
در مراکز زیر کتاب را تهیه نمایند.(این مراکز در سایر شهرها بروز رسانی خواهد شد.)
#سنندج: پاساژ عزتی، طبقه دوم،
- دفتر موسسه ناوەندی لێکۆڵینەوەی مێژووی کورد و کوردستان، تلفن
09188701974
- نشر دلان تلفن
09022705071
- #تهران انتشارات توکلی، خیابان انقلاب روبروی دانشگاه تهران
09123301568
ـــــ
/channel/kurdokurdistan
🔹وێنەی گروپی هەڵپەڕکێی فۆلکلۆری کوردی لە وڵاتی ئەرمینیا، ناوچەی ئاپاران، ساڵی ١٩٤٩زاینی.
🔸عکس گروه هنری فولکلور کُردی در کشور ارمنستان منطقەی آپاران سال 1949 میلادی
/channel/kurdokurdistan
عکسی از چهار پژوهشگر و نویسنده برجسته کورد، سال 1978 سوئیس
⬅️ از راست:
- نورالدین زازا
- عصمت شریف وانلی
- حمزه رشو
- خلیل شنگالی
/channel/kurdokurdistan
▪️بەداخەوە خاتوو هەدیە کچی بچووک و دوا منداڵی سماییل ئاغای سمکۆ لە شاری ئۆزاپی باکوری کوردستان کۆچی دوایی کرد.
ڕۆحیان شاد و جێگایان بەهەشتی بەرین بێت.
✍ د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
عکس زیبای مردان کُرد با لباس فاخر کردی، دهەی ١٣٤٠ شمسی شهرستان #روانسر استان کرماشان
⬅️ از راست آقایان:
مرتضی احمدی،
مرحوم حاج توفیق کنعانی،
قربانعلی عزیزی نسب،
مرحوم حسین خرمی،
و مرحوم علی آقا محمدی پور
/channel/kurdokurdistan
🔹"مێژووی ئورارتوو و ماننا" بەرهەمی شاڕۆخ حەسەن‌زادە چاپ و بڵاو بۆوە
"مێژووی ئورارتوو و ماننا" وەک بەشێک لە دیرۆكی کەونارای کوردستان بە شێوازی توێژینەوەی مێژوویی و کەونینەناسی بە کەڵک‌وەرگرتن لە دەیان سەرچاوە، لەلایەن شاڕۆخ حەسەن‌زادە، چاپ و بڵاو بۆوە.
شاڕۆخ حەسەن‌زادە لەم پێوەندییەدا ڕاگەیاند: دوای چەندین ساڵ توێژینەوە و خوێندنەوە، توانیم بەشێک لە مێژووی کەونارا و ڕاستەقینەی کوردستان بە شێوازێکی زانستی و پێوەرەکانی ئاکادیمیک بنووسمەوە. ئەوەی جێگای سەرنجە و گرنگایەتی ئەو بەرهەمە بەلای منەوە زیاتر کردووە، ئەوەیەکە؛ هەتا ئێستا لە کتێبخانەی کوردی بە شێوەیەکی سەربەخۆ و زانستی ئەگە نەڵێم هەر هیچ بەڵام زۆر بە کەمی لەسەر ئەم دوو شارستانییەتە قۆجە و کەونارایە کار کراوە.
ناوبراو لەبارەی بایەخ و گرینگیی ئەو نووسینەی گوتی: گرنگییەکی دیکەی ئەو کارە لەوەدایە، ئێمە کە باس لە مێژووی کەونی کورد دەکەین زیاتر میدیاکان وەک بنەما و بناغەی مێژووی كوردستان و کورد لەبەرچاو دەگرین بەڵام بە خوێندنەوەی ئەو بەرهەمە دەردەکەوێ زۆر پێش لە میدیاکان ئێمە لە جوغرافیای میسۆپۆتامیا و دەوروپشتی زاگرۆس_تۆرۆس خاوەن شارستانییەت و حکومەتی درێژماوە و بەهێز بووین، هەرچەند هەوڵی من لەو لێکۆڵینەوەیەدا ناساندنی ئەو دوو شارستانییەت مەزنە بووە کە کەمتر ئاوڕی لێ دراوەتەوە، بەڵام هەوڵم داوە لە کۆتایی‌دا بە کەلک‌وەرگرتن لە دەیان سەرچاوەی جۆراوجۆر باس لە دەستەڵاتە ناسراوەکانی دیکەی ئەو جوغرافیایە بکەم و زیاتر بیان‌ناسێنم.
شاروخ حەسەن‌زادە جگە لەم توێژینەوە زانستییە، پێشتریش سێ بەرهەمی دیکە بە ناوەکانی "حیماسەی گیلگامێش، کۆنترین بەیتی کوردی"، "کریڤۆ؛ کۆمەڵگەی مەدەنی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان" و "چاکسازی یان شۆڕش" چاپ و بڵاو بوونەتەوە.
/channel/kurdokurdistan
کتاب "تاریخ اورارتو و ماننا" اثر شاهرخ حسن زادە چاپ و منتشر شد
"اورارتو و ماننا" بە عنوان بخشی از تاریخ کهن کوردستان بە صورت تحقیقات تاریخی-باستان‌شناسی و با استفادە از ده‌ها منبع علمی، توسط شاهرخ حسن زادە چاپ و منتشر شد.
در همین ارتباط، شاهرخ حسن زادە محقق و نویسندە بە روزنامە "کوردستان" گفت: پس از چندین سال بررسی، تحقیق و مطالعە، توانستم بخشی از تاریخ کهن و واقعی کوردستان را بە صورت علمی و با معیارهای آکادمیک بە رشتە تحریر دربیاورم. چیزی کە برای من مهم بود، این است کە تاکنون در کتابخانە کوردی بە صورت مستقل و علمی اگر نگویم هیچ ولی بسیار کم در مورد تاریخ این دو حکومت‌ها سخن بە میان رفتە است.
ایشان در ادامە افزود: یکی دیگر از اهمیت‌های این کار تحقیقی در این است کە؛ وقتی کە ما در مورد تاریخ کورد و کوردستان سخن می‌گوییم، در اغلب منابع حکومت مادها را بە عنوان خاستگاه و نقطە آغازین برای کوردشناسی تعریف می‌کنند. ولی در این کتاب سعی شدە با نگاهی بە گذشتەی مادها و تحقیق در جغرافیای پیش از آن مخصوصا مناطق مزوپوتامیا و زاگرس_توروس، مشخص می‌شود کە بسیار پیش از این حکومت، قدرت‌های مهم دیگری نیز در صحنە حیات سیاسی این جغرافیا وجود داشتە کە کمتر بە آن پرداختە شدە است. بر همین اساس بخش پایانی کتاب را برای آشنایی بیشتر، بە بحث در مورد حکومت‌های دیگر ساکن در این جغرافیا اختصاص دادەام کە پیش از مادها از قدرت‌های اصلی این منطقە بودەاند.
لازم بە ذکر است کە؛ از این نویسندە و محقق سە اثر تحقیقی و ترجمە با مشخصات "حماسەی گیلگامێش، کۆنترین بەیتی کوردی"، کریڤۆ؛ کۆمەڵگای مەدەنی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان" و "چاکسازی و شۆڕش" با زبان کوردی چاپ و منتشر شدە است.
/channel/kurdokurdistan
