-
کانال رسمی مؤسسهٔ فرهنگی، هنری غیرانتفاعی ناوەندی لێکۆڵینەوەی مێژووی کورد و کوردستان ( مرکز پژوهشی تاریخ و فرهنگ کرد و کردستان) شمارە ثبت 812 دفتر مرکزی سنندج @kurdokurdistan لینک
کۆڕی ڕێزلێنان لە شاعیری ناوداری کورد تاهیر بەگی جاف ڕۆژی دوشەممە کاتژمێر 4 هەتا 7 ئێوارە لەهۆلی شارەداری شاری سنە بە بەشداری بەرچاوی خەڵک، شاعیران، نوسەران و هەڵسۆڕاوانی کەلتوری و مەدەنی بەڕێوە چوو.
لەم کۆڕەدا حسن گۆران، سیداسماعیل حسینی و د. باقر پیری وتاریان پێشکەش کرد و شاعیرانی هەست ناسکی شاری کورسان بە پێشکەشکردنی شعیر کۆڕەکەیان ڕازاندەوە و دووایی بە گۆرانی و هەڵپەڕکێ کۆتاییان هاوردە کوڕی ڕێزلێنانی تاهیربەگی جاف
/channel/kurdokurdistan
کتاب #خاڵخاسان پنجمین اثر از اسماعیل فتحی دبیر بازنشسته با مقدمه استاد و شاعر گرانقدر رحیم لقمانی چاپ و منتشر شد.
کتاب شامل 12 بخش بوده و محتوای آن تعاریف:
کلمەی خال،
تاریخچەی خال و خالکوبی در ادبیات و ادیان،
فلسفەی خال کوبی کوردانه و مقایسه آن با تاتو وخالکوبی در میان اقشار مختلف مردم و همچین بررسی کلمه ی خال در ادبیات عرفانی و در ادبیات فولکلور کردی و چندین مورد دیگر
علاقمندان می توانند در کتابفروشی های:
آمیار پاساژ عزتی،
نوروزی خ شاپور،
ژیرا سرای وکیلی خ پاسداران
کتاب را تهیه نمایند.
/channel/kurdokurdistan
کۆڕی ڕێزگرتن لە شاعیری شیرین زمانی ئەدەبی کوردی #تاهیربەگی_جاف
شاری سنە(کورسان) هۆڵی شارەداری لە پارکی شوهەدای سنە
کاتژمێر 3 تا 6ی ئێوارە
/channel/kurdokurdistan
کشف آتشکده ۲۶۰۰ ساله #امپراتوری_ماد در کشورِ ترکیه
باستان‌شناسانی که در حال کاوش در محوطه باستانی "اولوز هویوک" در نزدیکی شهر آماسیای کشور ترکیه بودند، یک آتشکده ۲۶۰۰ ساله مربوط به دوران پادشاهی ماد‌ها را کشف کرده‌اند.
رهبری این کاوش به عهده پروفسور دونمز از دانشگاه استانبول بوده است. او در گفتگو با خبرنگاران تأکید کرد که کاوشهای ۱۸ ساله آنها در "اولوز هویوک" اطلاعات حیاتی‌ای درباره ماد‌ها به دست داده است.
/channel/kurdokurdistan
🔹پیاوێکی کورد بە جل وبەرگی ڕەسەنی کردی
🔸مرد کورد با لباس اصیل کوردی
/channel/kurdokurdistan
سنگ نوشته باستانی ۳۰۰۰ ساله در #تاق‌بستان_کرماشان
این اثر شاخص که در سال ۱۳۴۵ در منطقه #سرپل‌ذهاب کشف شده است در نوع خود بی‌نظیر و تنها اثر یافت شده از این نوع در غرب ایران است.
سنگ نوشته باستانی موسوم به «کودوروها» یا سنگ مرزی «مردوک آپال آیدین» که در زبان اکدی به معنای سنگ مرز هستند، از هزاره چهارم قبل از میلاد تا هزاره دوم قبل از میلاد در بین النهرین و ایران رواج داشته‌اند و در کشور ما تاکنون در شوش ۵۸ نمونه و یک نمونه نیز در سرپل ذهاب پیدا شده است.
طبق بررسی‌های انجام گرفته، مشخص شده است که سنگ کودورو سرپل‌ذهاب مربوط به معامله یک زمین به وسعت ۴۰ هکتار در کنار رودخانه‌ای به نام تورُن بین دو برادر در سال ۱۱۶۰ قبل از میلاد بوده است.
/channel/kurdokurdistan
ناگفته های کَلماکَره غار اسرارآمیز لرستان
👈 پارت 6 (پایانی)
قصه کلماکره یکی از قصه‌های باستان‌شناسی ایران است که از اواخر دهه ۱۳۶۰ رایج شد. این قصه هم مانند قصه #زیویه و املش شهرت زیادی بین عتیقه‌فروشان پیدا کرد و به همین علت، اشیاء زیادی را به دروغ به آن نسبت دادند تا زودتر و گران‌تر به فروش برسد. قاچاقچیان و عتیقه‌فروشان حرفه‌ای، پیوسته دانش خود را ارتقاء می‌دهند و شیوه‌های علمی پیشرفته‌ای در تولید آثار مشابه تاریخی به کار می‌برند. علاوه بر آن، گاهی با مسئله اخلاق در پژوهش‌های باستان‌شناسی روبه‌رو هستیم. به عنوان مثال پروفسور لمبرت -استاد شرق‌شناسی دانشگاه لندن- که چندی پیش از دنیا رفت و بخش بزرگی از کتیبه‌های کنده‌شده بر روی آثار غار کلماکره را خوانده بود، در یادداشت‌های پیش از مرگش اعتراف کرده که خود برخی از کتیبه‌ها را بر اشیاء کلماکره کنده است. بنابراین شاید نتوان حتی به استادی که در دانشگاه لندن تدریس می‌کند، اعتماد نمود.
دکتر مهرداد ملک زاده
/channel/kurdokurdistan
تصویری خانوادگی ازحاج محمدامینی (موُیدالممالک) فرزندارشدحاج ملک امینی (ملک التجار) مسؤل پستخانەی سقز و نویسندەی مطبوعات به همراه همسران و تنی چند از فرزندان خویش (حدود یک قرن گذشته)...
لازم به ذکر است خانمی که روسری بر سر ندارد ملوک خانم اولین معلم زن در شهر سقز و مادر گرامی سرهنگ احسان الله خان امینی بود.
/channel/kurdokurdistan
|مەهدینامەی ئیبنولحاجی (مەلا موحەمەدی کوڕی حاجی حەسەنی سنجوێ) ئالانی ـ دووهەم کۆنترین دەقی شێعریی بە شێوەزاری سۆرانی: نووسراو لە ساڵی ۱۱۷٦[١٢٧٦] کۆچی|
ئەم دەستنووسە لە حوجرەی مزگەوتی سەرگەڵوو ـ بناری چیای پیرەمەگروون‌ـ نووسراوەتەوە. دەستنووسەکە هی ئەرشیڤی مامۆستا عبدالرقیب یووسفە و بەڕێز کاک ڕزگار جەباری لەسەر فەیسبووکی خۆی دایناوە.
تێبینی: هەتاکوو ئیستە یەکەم کۆنترین شێعری سۆرانی کە دۆزراوەتەوە، ئەوەی مەلا موحەمەدی سیوچی ـ بانەییە ناسراو بە (بەیتی ئاخیر زەمان). کەواتە مەهدینامە و ئاخیر زەمان دەکەونە پێش بەرهەمەکانی قوتابخانەی شێعریی بابانەوە، واتا نەفعی و نالی و سالم و کوردی ... .
✍ ئیرەج مورادی
۳ی گەلاوێژی ۱٤۰۳
/channel/kurdokurdistan
راگواستن و ئەنفالی کوردانی فەیلی
بەپێی بەڵگەنامەکان رۆژی ۱۹۸٠/٤/٤ رۆژی راگواستنی زۆرەملێی و ئەنفالی کوردانی فەیلیە.
فەیلیەکان بەشێکی رەسەن و خاوەن هەڵوێستن لە مێژووی کوردستان و ناوچەکە، فەیلیەکان لەسەر بنەمای نەتەوەیی و مەزهەبیش لەمێژووی حوکمڕانی عیراقدا زوڵمیان لێکراوە.
بەعس ھەوڵی لە ناو بردنی فەیلیەکانی دا، ڕژێمی بەعس جنسیەی (شناسنامە) عیراقی لێسەندنەوە، صدام لە سەر بنەمای کورد بوونیان ئەنفالی کردن،
بەچەن قۆناغێک زیاتر لە شەشسەت هەزار خێزانیان دەرکران بۆ ئێران بە بڕیاری ژمارە (٦٦٦) بە ئیمزای وەزیری ناوخۆی عیراق لە ساڵی۱۹۸٠ لە رۆژنامەی فەرمی عیراق و میدیای بەعسدا بیانوی دەرکردنی کوردە فەیلیەکان وا باسکراوە گوایە بۆ ئەوەی خاکی عیراق پیس نەکەن وە هەروەها خوێنی خەڵکی عیراق پیس نەکەن!
وە ھەر وەھا زیاتر لە بیست ھەزار لاوی فەیلی تا ڕۆژی ئەمرۆش بیسەروشوێنن.
لە یادی چل ساڵی قوربانیانی فەیلی پێویستە فەیلیەکان زۆرتر بخوێنرێنەوەو حسابیان بۆ بکرێ.
/channel/kurdokurdistan
🔹تست ژنتیکی ایرانیان و همبستگی نژادی
در 24 سپتامبر 2019م یک تحقیق با عنوان «تنوع ژنتیکی متمایز و ناهمگنی جمعیت ایران» درباره ژنتیک مردم ایران انجام شد که نتایج جالبی به دست می‌داد.
نتیجه‌ی این تست که تعداد مشخصی از مردم ایرانی را انتخاب کرده و از آنها تست می‌گیرد (کورد، ترک ، ترکمن،فارس، بلوچ و ...) نشان می‌دهد که ایرانیان از یک ریشه هستند. هم چنین نتایج نشان داده است که در مقایسه‌ی ایرانیان با اعراب و مردمان جنوب و شرق آسیا تفاوت بسیار است. ایرانیان به اروپاییان نزدیک‌تر هستند.
ژنتیک این افراد با ژن اجساد خیلی قدیمی هم چِک شده و نتیجه نشان دهنده شباهت زیاد ایرانیان کنونی با ایرانیان ۵۰۰۰ سال و ۱۰۰۰۰ سال پیش هست.
👈 نتیجه این تحقیق در سایت زیر قابل دسترسی است:
https://journals.plos.org/plosgenetics/article?id=10.1371/journal.pgen.1008385
https://t.me/joinchat/AAAAAE-l5prfWnkh8WHA1A
ــــــــ
/channel/kurdokurdistan
۱۳تیرماه ۱۴۰۳ مراسم رونمایی از کتاب مجموعه مقالات از کرمانشاهان تا کرمانشاه اثر دکتر پیری
گوشەهایی از این مراسم پرشکوه که با تصاویر زیبای کاک فواد گودرزی به یادگار ثبت شده را بنده هم بەعنوان یادگار ارزشمندی ثبت و به اشتراک می گذارم. گرچه جای بزرگان و عزیزان دیگری نیز خالی بود اما گرمای وجودشان و نام نیک و بلندشان این خلاء را پر کرده بود و دیگران عزیزانی چون #دکتر_اردشیر_کشاورز و ماموستا #ئاکو_جلیلیان و آقایان جلال و کیومرث داودیان که به نمایندگی از خانواده داودخان کلهور و به دعوت بنده قدم بر دیده منت نهاده تشریف فرما شده بودند و سایر دوستان و آشنایان و بزرگانی چون آقای سیاوش حیاتی و استاد آرش افضلی و شعرا و اهالی قلم کرماشان و سایر نقاط کوردستان که حضورشان گرمابخش محفل فرهنگی بود. این مراسم با کوشش و زحمات کاک #محسن_ملکی و موسسه فرهنگی هنری ادبی #وارین و سایر عزیزان دست اندرکار با زیبایی و لیاقت تمام به اجرا گذاشته شد. در بخش موسیقی هم آقایان سید آرمین حسینی و اکبر مارابی با نوای اصیل تنبور و دف و خواندن کلام و گورانی زینت بخش مراسم گردیدند.
#وارین تنها انجمن کوردی کرماشان است که در بخش فرهنگی ادبی فعالیت دارد. امید آن می رود که دکتر پیری نمونه و الگویی باشد برای سایر اهالی قلم و پژوهشگران و محققان نسل جدید که بدون چشمداشت؛ تمام وجود خود را وقف خدمت به مردم و سرزمین عزیزمان نموده‌اند. لازم به ذکر است کرماشان در دل خود بزرگانی چون دکتر اردشیر کشاورز و ماموسا ئاکو جلیلیان و دکتر محمدعلی سلطانی و ده‌ها تن دیگر را پرورانده که عمر ارزشمند خویش را وقف پژوهش و تحقیق در راستای کورد و کوردستان و کرماشان شناسی کرده اند. نمونه شان بسیار و تنشان سلامت باد.
✍️دیاکو رضائی
#کورد #کرماشان #تاریخ #پژوهش #کتاب #فرهنگ #تمدن #وارین #دکتر_اردشیر_کشاورز #ئاکو_جلیلیان #محمدعلی_سلطانی #کرمانشاه #زاگروس #دیاکو_رضائی #ادبیات #کوردی #گورانی #تنبور
/channel/kurdokurdistan
▪️سالگرد قتل عام دره زیلان در استان وان توسط دولت وقت ترکیه
ارتش ترکیه در سال‌های ۱۹۲۹ و ۱۹۳۰ در راستای سیاست پاک سازی قومی هزاران زن و مرد کورد را در درەی زیلان قتل عام کرد. این قتل عام در زمان شورش آرارات صورت گرفت.
/channel/kurdokurdistan
طراح میدان اقبال سنندج کیست؟
طرح جدید میدان اقبال سنندج و بیوگرافی طراح آن
دکتر شهرام عبداللهی در تاریخ ۱۳۳۶/۲/۱ در شهر سنندج، محله جورآباد به دنیا آمد. پس از گذراندن مراحل ابتدایی برای ادامه تحصیل و همچنین شرایط کاری پدر عازم تهران شد. بعد از اخذ دیپلم با فرستادن مدارک تحصیلی به دانشگاه های فرانسه، از دانشگاه سوربن فرانسه پذیرش گرفتند.
سال ۱۳۵۸ برای ادامه تحصیل به فرانسه مهاجرت کرد و موفق شد پس از گذراندن دوره های لیسانس و فوق لیسانس در دانشگاه سوربن مدرک دکترای معماری خود را نیز از این دانشگاه دریافت کند.
در سال ۱۳۷۳ در سفری که به زادگاهش داشت، دلش می خواست اثری ماندگار برای شهرش طراحی و به یادگار بگذارد و پس از برگزاری جلسات مختلف با استاندار وقت طراحی اصلی ترین میدان سنندج را بر عهده گرفت و بابت این طراحی هیچ پولی دریافت نکرد و این طرح را به عنوان هدیه به مردم سنندج تقدیم کرد و اکنون این میدان زیبا به عنوان یک نماد در شهر سنندج در تمام ایران شهرت دارد.
روحشان شاد و یادشان گرامی باد
/channel/kurdokurdistan
#مەحمودخان_دزڵی
👈 بەشی 5
نووسینی: کەیوان بەهرامی
وەرگێڕان و خوێندنەوە: فاتێح
شمشاڵ: ئارەش سۆهرابی
ئامادەکاری ژیانەوەی زانایی
⬅️ زاراوەی سۆرانی
/channel/kurdokurdistan
ئەولیا چەلەبی چۆن باسی #كوردی كردووە؟
مستەفا كوڕی عەبدوڵا ناسراو بە #ئەولیا_چەلەبی یاخود كاتب چەلەبی
گەڕیدە و جوگرافیناس و مێژوونووسێكی #عوسمانی بووە
ماوەی چل ساڵ لە گەڕان بووە بەناو سنووری جوگرافیای دەوڵەتی عوسمانی هەمووی لە كتێبێكدا بەناوی سیاحەتنامەی ئەولیای چەلەبی نووسیووە لە كتێبەكەیدا بەم جۆرە باسی كورد دەكات.
👈 خووا ئاگادارە بەدرێژایی ئەو گەشت و گەڕانەی بە دنیادا كردوومە چەند ئازا و بە جەرگم دیووە هێشتا كەس نەگەیووەتە ئەم كوردانە بۆ چاو قایمی و ئازایەتی.
/channel/kurdokurdistan
کوردناسی فەرەنسی خانم جۆیس بلەو کۆچی دوایی کرد.
دکتۆر جۆیس بلەو، لەدایکبووی ١٩٣٢ لە قاھیرە نووسەر و زمانناس و شارەزای زمان و ئەدەبی کوردی. دکتۆرای زمانی کوردیی لە زانکۆی سۆربۆن وەرگرتووە. جۆیس بلەو لە بەڕێوەبەرانی ئینستیتیوتی کوردی پاریس بوو.
ئەمڕۆ ٢٠٢٤/١٠/٢٤ کۆچی دوایی کرد.
یادی هەرمان بێت.
/channel/kurdokurdistan
قلمرو امارت بنی‌حسنویه کورد (مقارن آل بویه) که متاسفانه به دلیل اختلافات داخلی بَر اُفتاد.
/channel/kurdokurdistan
مەزاری هۆزانڤانی گەورەی کورد فەقێ تەیران لە باکوری کوردستان.
فقی طیران یا فقیه طیران (فەقێی تەیران یا Feqiyê Teyran) شاعر و صوفی کورد سده شانزدهم و هفدهم است. او از اولین و مشهورترین شاعران کورداست.
نام اصلی فقی طیران محمد بود. از این رو گاهی "میم و ح" تحلص می‌کرد. وی در موکس واقع در حکاری دیده به جهان گشود. الکساندر ژابا اعتقاد دارد وی در فاصله سال‌های ١٣٠٢ تا ١٣٧٥ میلادی زیسته است.
میراث و آثار
فقی طیران آثار زیادی برجا مانده است. از مشهورترین این داستان‌ها شیخ صنعان، برصیصای عابد، زنبیل فروش و قصه اسب سیاه را می‌توان نام برد. بسیاری از این اشعار به صورت ترانه
/channel/kurdokurdistan
#مەحمودخان_دزڵی
👈 بەشی 4
نووسینی: کەیوان بەهرامی
وەرگێڕان و خوێندنەوە: فاتێح
شمشاڵ: ئارەش سۆهرابی
ئامادەکاری ژیانەوەی زانایی
⬅️ بەزاراوەی سۆرانی
/channel/kurdokurdistan
حق شناسی در حقِّ؛ #محی_الدین_حقشناس
✍ باقر پیری، هادی ادب
حق شناسی در برابر محی الدین حقشناس در واقع ادای دین و حق شناسی در برابر فرهنگ و هویت یک شهر به قدمت سنندج است.
محی الدین حق شناس اگرچه معلمی وارسته و شاعری توانا بود، اما آنچه او را ماندگار نمود، سرودن منظومه ی "شارکەم سنه" بود.
وی با این کار علاوه بر ماندگاری خود، بسیاری از گوشەهای تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم قدیمی سنندج را از فراموشی نجات داد.
وی که روایتگر تاریخ و فرهنگ مردمی بنام شهر سنندج است، برخلاف بسیاری دیگر به فتح و فتوح خوانین و شاهان نپرداخت. بلکه زندگی، فرهنگ و هویت مردمان شهر را بەتاریخ تبدیل کرد.
او با سرودن ساده و مردمی، شارەکەم سنه چنان تصاویری خلق نمود که با هر بیت آن می توان مستندی ساخت و با سرگذشت آن فیلم یا نمایشی با ارزش ساخت، به ارزش مردمان سنندج؛ مردمی بزرگ در جامعەی شهری بزرگتر؛ تلاش وی برای ماندگاری و حفظ گنجینەی پر بهای تاریخ شفاهی مردمان عادی چنان با زبانی ساده و قوی سروده شده است که تمامی مردم سنندج آن را آیینه تمام نمای هویت صد سالەی اخیر خود می دانند. فقیر و غنی در آن نقشی همسان دارند.
خوانین و بزرگان و علما و مشاهیر هم چنان با ارزشند، که مردم کوچه و بازار؛ زنان بسان مردان و جوانان همپای پیران دارای نقشند در آفرینش سرودەی شارەکەم سنه، در منظومەی حق شناس جوانان دختر و پسر ساده، صمیمی و سالم و بدور از هر نوع اعتیاد و از خود باختگی فرهنگی، هویتی و زبانی اند و در کوچه پس کوچه ها و بازار (گذر) سنندج با لباس و زبان کردی و با افتخار به تاریخ خویش قدم زنان پا به عرصەی ماشینی و اینترنت و فیس بوک می گذارند و قول دادەاند خود را فراموش ننمایند و خودباختەی فرهنگ و لباس های آن چنانی نشوند. زبان منظومه چنان سهل الممتنع و روان است که هر کس به فراخور خویش از آن بهره می برد و خود را در آن سهیم می داند.
محی الدین حق شناس در سرودەی خویش سادگی، صمیمیت، باهم بودن و برای هم بودن، هویت و فرهنگ کردی و عزت و احترام جمعی، دوری از از غرور و خودخواهی، از اصلی ترین نشانه های این منظومه ی مردمی است. تصاویر آن چنان ملموس و زندەاند که به آسانی می توانی پدران و مادران و جوانان شهر را در کوچه های( آغازمان، سرتپوله، وکیل و خندق و...) دید که دارند با هم و با لهجەی شیرین اردلانی مشغول گپ و گفتگو هستند و چنان به خویشتن، خویش مباهات می ورزند که اگر کسی کردی حرف نزند و کردی نپوشیده باشد فوری می فهمند که غریبه است. هم چنان که امروز لباس و زبان کردی در حال بیگانه شدن با نسل های گذشتەی خویش اند و هرکس در لاک خود فرو رفته و همه نسبت به هم غریبه شدەاند. در شهری که روزگاری نه چندان دور همه همدیگر را می شناختند و در غم و شادی باهم بودن؛ حالامردمان یک آپارتمان و همسایگان در یک کوچه حتی اسم همدیگر را نمی دانند. امروز قهوەخانه ها خالی شده از پهلوانان و مردمان پهلوان صفت قدیم و صندلی ها پر شده از جوانان قلیانی و... امروز صدای سید علی اصغر کردستانی، مظهر خالقی و فتانه جای خود را به هندل هندل لس آنجلسی ها داده است.
کجایی حقشناس؟
ببینی زبان، فرهنگ و لباس کردی در پایتخت اردلان ها به غریب است
و کجایی؟
تازه پیدایت کرده بودیم و ای کاش جوانان هم کمی زودتر پیدایت کنند، تا روایتی تازه را برایشان بسرایی.
در پایان این اندک درد دل با محی الدین حق شناس به تمامی مسئولان ذی ربط بخصوص شورای شهر و شهردار محترم سنندج پیشنهادمی کنیم که :
یکی از مراکز فرهنگی وخیابان های شهر را با نام ایشان نامگذاری نمایند.
و اقدام برای ثبت ملی منظومه ی شارەکەم سنه نمایند.
👈 ساخت و نصب تندیس محی الدین حقشناس در یکی از میادین شهر
👈 برگزاری همایش پاسداشت سنندج و محی الدین حق شناس.
۱۳۹۲/۹/٤
/channel/kurdokurdistan
محوطه تاریخی کاک گنبد در #ایلام
کاوشهای باستان‌شناسی محوطه «کان‌گنبد»در ایلام، قدمت این اثر را به #۲۶۰۰قبل از میلاد مرتبط میداند.
دکتر محمودیان اظهار کرد:محوطه «کان‌گنبد»در جنوب غربی ایلام و در مسیر جادەفرعی روستای«ماربره»به «گل‌گل»ملکشاهی واقع شدەاست. این قبرستان که در منطقه شمالی کوه «نخجیر»واقع شده در سال۱۳۶۵ توسط هیئت باستان‌شناسی حفاری شده است.
این محوطەاز مکان‌های استقرار یکجانشینی دورەپیش ایلامی و دوره ایلامی است.
کان گنبد و محوطه‌های پیرامونی آن در دوران مفرق و استقرار قوم کاسیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بیشتر اشیای کشف شدە از نوع مفرغ است. اشیایی چون خنجر، تیر اسکنه، قلاب، درفش، النگو و انگشترهای فلزی از جمله اشیای فلزی است که از این محوطه به دست آمده است.
دو نوع سفال ساده و منقوش در این مکان ملاحظه شده است.
کاسه‌های کوچک، خمره‌ها و برخی ظروف دسته‌دار اشیای سفالی این محوطه را تشکیل می‌دهند.
یک مهره استوانه‌ای از نوعی سنگ مایل به رنگ سبز به ارتفاع ۲۲ و قطر ۹ میلی‌متر اشاره شده است، بر روی این مهره، نقش گاو با شاخ‌های برافراشته که در جلوی درختی ایستاده، حک شده است.
/channel/kurdokurdistan
دیوان اشعار حبیب اللە زندکریمی، هاوار لەیلاخی، چاپ ومنتشر شد.
هاوارلەیلاخی هاوارەکانی لەیلاخ بڵاو دەکاتەوە
✍محەمەدوەلی کاکایی
حبیب اللە زەندکەریمی بە نازناوی ، هاوار لەیلاخی،کەسایەتی فەرهەنگی وکۆمەڵایەتی لەساڵی 1346کۆچی هەتاوی لەدەڤەری لەیلاخی پارێزگای سنە لە دایک بووە وبەردەوام لە کوڕ و کوبوونەوە و ڕادیۆ وتلێویزیوندا بۆگەیاندنی پەیامەکانی بە شێعر بەشدار بووە وهەنووکە کەسایەتیێکی دیاری ئاقاری شێعرە لە کوردەواری وبەتایبەت سنە و لەیلاخ
خەباتی چەندساڵەی فەرهەنگی وئەدەبی هاوارلەیلاخی لە دیوانی ،هاوارەکانی هاوار،وەکوو باڵندەیەک خۆی دەبینێ کە لەسەر بەرزایی ودەشتەکانی لەیلاخ دەفڕێ و کشت وکاڵ وهاوماڵی وڕەسەنایەتی وگەورەیی ئەو خەڵکە ئەمەکدارە وەک فیلمێک نیشانی خوێنەر دەدات و خوێنەر چێژ دەبات لەو گشتە سامانەی مادی ومەعنەوی کە لەیلاخ هەیبووە وبە داخەوە خەریکە فرەێک لەسامانی ڕەسەنی لەکیس دەچێ کە ئازاربەخشە.
لە پاڵ هاوارەکانی هاوار کە بانگی مرۆڤایەتی،ئێخلاق وخاوێن بوونی دڵە ، مۆچیاری گەنجان وبەرەی نوێ دەکات کە ئێخلاق ومۆرکە ڕەسەنەکان بپارێزن وداهاتوویان بەفێڕۆ نەدەن. هاوار لە پاڵ شێعری خۆکۆژی کەهاواری مافی ژنانە لەسەر دایک وگەورەیی دایکان شێعری هەست بزوێن ودڵ بەگرین دەنووسێت و پەیامی پەیغەمبەران وهەستی گیانداران دەکاتە شێعر وباسی ژینگەپارێزی دەکات ولەزمانی باخەکەی خۆییەوە [ کۆنەگراوی ]لای لای بۆ گشت ژینگەی کوردەواری دەڵێتەوە.
لە پەیامی ژینگەدۆستی شاعێر خەیاڵ باڵ دەگرێتەوە ودەریای گەورەیی و مرۆڤایەتی مانا دەکاتەوە. هاوار لە تەنیشت ئەم خەم و ژانە،لەناخی دڵەوە جوانیەکانی نەورۆز دەهۆنێتەوە ولە کۆتاییدا شێعرێک بەرز بەباڵای نیشتماندا مانادەکاتەوە.
بە خوێندنەوەی دیوانی شێعرەکانی حبیب اڵلە زەندکەریمی ئەم تایبەتمەندیانە دەردەکەون.
..تەشک وڕۆخساری شێعری مامۆستا هاوار دیار وتایبەتە ولە شێعرەکانیدا بەرچاوە هەرکەسێ ڕاستی شێعرەکانی بناسێت، دەزانیت کە ئەو ڕێگایەی شاعێر هەڵیبژاردووە زانایانە و سەرکەوتوانەیە وبەرهەمێکی باشی بۆ بەرەی نوێ لەتێشوو ناوە.
..تایبەتمەندی دیکەی ئەم شاعێرە ،هەر وا کەدیارە لەسەر دێهات یان باخێک ..بەسادەیی شێعری وتووە ،وەها جوانی وڕۆحی بەرزی تێدایە کە خوێنەر هەست بە نزیکایەتی،هاوماڵی وهاودڵی دەکات وئەمەش مۆرکێکی تری شێعرەکانی هاوارە.
..بەشێکێتر لەبەرزی شێعری کاک حبیب اڵڵە زانیاری شاعێرە لەسەر زۆربەی شێوەزار وزمانە کوردیەکان کە زانیارییان لە سورانی، کرمانجی، هورامی،کەڵهۆڕی ...وشەگەلی ڕەسەن وکۆن وپڕمانا دەخاتە ناو هەڵبەستەکانی کە دەرەتانی زمانی ونزیکایەتی وسامانداری زمانی کوردی نیشان دەدات.
...هۆنینەوەی شێعری بە شێوەزاری لەیلاخی لە دیکەی سەروکەوتنەکانی هاوارە وپێویستە نووسینی شێعر بەم شێوەزارە پەرە بسەنێت کەئەم زارە ڕەسەنەی دەڤەری دێوڵان وقۆروە بپارێزرێت.
ئەوەش دەبێ بوترێت ئەم دیوانە شێعریەی کاک حبیب اللە بۆ پۆختەیی باشتر دەبا چەند جاری دیکە بەر لەچاپ بوون،پێداچوونەوەی تێدا کرابا کە هەڵەی نووسینی نەمابا ودەکرا بەنووسینی ژیاننامەی کاک حبیب اللە، شاعێر باشتر بۆ خەڵک پێناسە کرابا و بۆ شارەزایی گشت خوێنەران دانانی فرهەنگۆکێک لەکۆتایی دیوانەکە بۆ مانای وشەکانی دیکەی ناوچە ودەڤەرەکان پیویست بوو .
لەکۆتاییدا بۆ مامۆستا هاوار لەیلاخی تەندرۆستی وتەمەندرێژی ئاواتەخوازم وهیوادارم کە کاروانی شێعری خۆی پەرە پێ بدات ومەلی خەیاڵی هاوار لەیلاخی لەسەر نیشتمان هەرلە فڕیندا بێت.
/channel/kurdokurdistan
تاوێ لە دونیــا من گرتم قــــــــەرار
ئاو نۆشیم نە تۆی گۆزەی خاکی یار
نۆگـەمەن خاکـم گــــۆزەی یاران بۆ
تۆزی گەردەلـــــوول سەر دیاران بۆ
▪️بە دڵێکی تژی لە داخ و دەردەوە هەواڵی کۆچی هەتاهەتایی ژینگەپاڕێزی گیانبەختکردوو #ئیسماعیل_کەریمی تان پێ ڕادەگەیێنین، کە لە کاتی هەوڵو تێکۆشان بۆ کوژانەوەی ئاگری دارستانەکانی لایەن و کانێشە سەربەشاری کامیاران گیانی ئازیزی پێشکەش نیشتمان کرد.
بەم بۆنەوە خۆمان بە دڵگران و هاوبەشی خەم و پەژارەی بنەماڵەو کەسوکاری بەڕێزیان و خەڵکی کوردستان بەگشتی و خەڵکی کامیاران و ئاوایی نەجەف ئاوا بە تیبەتی ئەزانین.
ڕۆحی کۆچکردوو شاد بێت.
هاوخەمی و هاوسۆزیمان قبووڵ بفەرمون.
✍ د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
موجته‌بای میرزاده؛ موزیسیانی مەزن!
موجته‌بای میرزاده هونه‌رمه‌ندێكی موزیسیانی گه‌وره‌ی كورده، خزمه‌تێكی زۆری به‌هونه‌ری مۆسیقای كوردی كردووه.
ساڵی 1945 له‌شاری كرماشان له‌دایك بووه.
هه‌ر له‌منداڵییه‌وه خولیای مۆسیقا بووه، سه‌ره‌تا به‌ئامێره‌كانی نه‌ی‌و سه‌نتور ده‌ستی پێكردووه‌‌و دواتر له هه‌موو ئامێره‌كانی تردا شاره‌زایی په‌یدا كردووه.
له رادیۆكانی كرماشان و تاران خزمه‌تی به هونه‌ر به‌گشتی‌و هونه‌ری مۆسیقاو گۆرانی كوردی به‌تایبه‌تی كردووه.
رێبه‌ری ئۆكسترای رادیۆی تاران بووه‌‌و سه‌دان گۆرانی بۆ هونه‌رمه‌ندانی كوردی وه‌ك( حه‌سه‌ن زیره‌ك، مه‌زهه‌ری خالقی، محه‌مه‌دی ماملێ، ئیبراهیمی خۆشنه‌وا)و ده‌یانی تر تۆمار كردووه.
كاری موزیكی بۆ ده‌یان فیلمی فارسی كردووه.
زیاتر له‌چل ساڵ له‌خزمه‌تی كاروانی هونه‌ری مۆسیقادا بووه.
17ی ته‌ممووزی 2005 زاینی بۆ دواجار چاوی لێك ناو ماڵئاوایی له دنیای هونه‌ر كرد.
له‌ساڵڕۆژی ماڵئاوایی ئه‌م هونه‌رمه‌نده گه‌وره‌یه‌ی كورددا، درود بۆگیانی پاكی.
✍خلیل عبداللە
/channel/kurdokurdistan
شارستانییەت و مێژووی دێرینی دەشتی شارەزوور لەنووسینە مێخییەکاندا
پ.ی.د.دڵشاد عزیز مارف(دڵشاد زاموا)
🌹لوللوبیەکان یەکێکن لەکۆنترین گەلانی کوردستان، ئەم گەلانە خەڵکی ڕەسەنی ناوچەکەن و لەشوێنی ترەوە کۆچیان نەکردووە بۆ ئەم ناوچەیە.
🌹🌹گوتییەکان توانییان لەکۆتایی سەدەی 23 پ.ز دا بەهاوکاری گەلانی تری زاگرۆس دەوڵەتی ئەکەدی بڕوخێنن، هەروەها زۆربەی ناوچەکانی میسۆپۆتامیایان بەدەستەوەبوو، لەشارە سۆمەڕیەکانی باشوری میسۆپۆتامیاوە تا ناوچە شاخاویەکان.
🌹🌹 🌹سۆمەریەکان لەسەردەمی پاشا شولگی لەساڵی پێنجەمی فەرمانڕەواییدا، شاری هەولێر هەتا شارەزوورو گەرمیانییان داگیر کرد. تەنانەت لەتۆمارەکانی ئەم سەردەمەدا دەردەکەوێت ژنانی ئەم ناوچەیە بەتاڵانی بردراون بۆ وڵاتی سۆمەر.
🌹🌹🌹🌹پاشا ئیدین-سین لەشکرکێشییەکانی بەرەو باکوری ڕۆژئاوا دەستپێکردو ناوچەکانی گەرمیان و شارەزوورو سلێمانی و دەشتی کۆیەو دەشتی بتوین و هەتا ناوچەکانی بێتواتەو خۆشناوەتی گرت.
🌹🌹🌹🌹🌹بەڵگە شوێنەوارییەکان دەیسەلمێنن زیاتر لە 11 هەزار ساڵە بەبەردەوامی کشتوکاڵ لەم دەشتە بە پیتەی شارەزووردا ئەنجام دەدرێت.
/channel/kurdokurdistan
نوحەی کوردی شیرین شمامەی نوبەرم ڕولەلای عەلی لای
خوانندگان: مرحومان حشمت لرنژاد،
سید اسماعیل پیرخدری
و سعید قندی
سازنده: علی علی ئی
صدابردار: بهمن طهموری
رادیو کرماشان سال ۱۳۵۵ه.ش
/channel/kurdokurdistan
▪️دکتۆر هێرش ئەمینی
دکتۆر هێرش (حەسەن) ئەمینی، خەڵکی سەردەشت و زانستوان و پەتاناسی ژینگەیی بوو.
ماستەری لەسەر ئەندازیاریی تەندروستیی ژینگە لە ساڵی ٢٠١٢ لە زانکۆی زانستە پزشکییەکانی تاران وەرگرت.
ناوبراو دکتۆرای لەسەر پەتاناسی لە ساڵی ٢٠١٧ لە زانکۆی بازڵ لە وڵاتی سویس خوێند.
بۆ پۆستدکتۆرا لە ساڵەکانی ٢٠١٨ تا ٢٠١٩ چووە زانکۆی هارڤارد لە وڵاتی ئەمریکا و وەک زانستوانی میوان لە زانکۆی هارڤارد و وەک پڕۆفیسۆری یاریدەدەر و وانەبێژ لە زانکۆی کۆپێنهاگی وڵاتی دانمارک خەریکی توێژینەوە و چالاکیی زانستی بوو.
د. هێرش زیاتر لە ۶٠ وتاری لە ژوورناڵە بڕواپێکراوە زانستییەکان بڵاو کردووەتەوە. ناوبراو لە ساڵی ٢٠١٨دا خەڵاتی فیزیا و کیمیای ئەتمۆسفێڕیکی لەلایەن ئەکادیمیی زانستەکانی سویس پێ بەخشرا. هەر وەها خەڵاتی ساڵی ۲۰۲۰ی ڕۆزنبلێسی پێ بەخشرا. ئەم خەڵاتە لەلایەن ئەنستیتۆی هۆکارە کاریگەرەکان لەسەر تەندروستی دەبەخشرێت.
بەداخەوە ئەم زانستوانە ناودارەی کورد بەهۆی شێرپەنجە لەم ڕۆژانەدا کۆچی دواییی کرد. یادی هەرمان و ڕێگای پڕ ڕێبوار
✍ د. محمدباقر پیری
/channel/kurdokurdistan
تیم فوتبال برق مهاباد در سال 1350
⬅️ ایستاده از راست:
برادری،
پورآذر،
یاسینی،
میمندی،
صالحیان،
مسعود پزشکیان (رئیس جمهور)، معمارآذر،
پورمند،
صدر،
گنجعلی.
⬅️ نشسته:
نقده،
صفیری،
دکتر جلال مولوی،
رستم زاده،
محسن مولوی،
غربی،
علیپور
و لاوەای (در جلو)
/channel/kurdokurdistan
