1026
حاوي مطالبي مفيد در حوزه نواندیشی ديني، مقالات، گفتارها و یادداشت های اعضای مجمع مدرسين و محققين حوزه علميه قم و اخبار مجمع
#یادداشت
#پرونده_علمی
📖دکتر علیرضا صالحی در یادداشت اختصاصی عنوان کرد:
🔷 «اضلال» در سرزمین هنر!
◽️«اضلال عن سبیل الله» دلیل آشنایی است که قائلان به حرمت یا مرجوحیت یک اثر هنری، همواره به آن، به‌عنوان دلیل بر مدعای خود استناد میکنند. بااین‌همه اما پرسش‌های زیادی فراروی این دلیل پرکاربرد در فقه هنر وجود دارد که تاکنون پاسخ دقیقی نیافته‌اند: آیا اضلال، امری شخصی است یا نوعی؟ حاکم در تشخیص این واژه، کیست؟
◽️ آیا اضلال اساساً موجب حرمت نیز میشود یا صرفاً مرجوحیت مصداقش را اثبات میکند؟ شاید بتوان گفت یکی از مهمترین دلایل عدم وضوح این دلیل، نپرداختن به آن به‌عنوان یک دلیل مستقل فقهی است، علاوه بر اینکه کارکرد آن در فقه هنر نیز کمتر مورد بحث استقلالی قرار گرفته است.
◽️دکتر علیرضا صالحی، دانش‌آموخته دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم که دکترای جامعه‌شناسی سیاسی را نیز دریافت کرده است، در این یادداشت اختصاصی، تلاش دارد تا گزارشی از رویکرد فقها دررابطه‌با استفاده از این دلیل، در استدلال بر گزاره‌های فقه هنر ارائه کند.
📍مشاهده متن کامل پرونده
/channel/majmaqomh
🎧#پوشه_شنیداری
💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی
🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی
📍جلسه شصت و یکم:
" نقش اقتصاد حوزه در بدفهمی اسلام"
🗓شنبه ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳
"مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم"
#اسلام_رحمانی_عقلانی
/channel/majmaqomh
🔰جنگ و صلح
🔖 روایت #عباس_آخوندی از مارپیچ
منازعات منطقه
▫️«کشور ما در مارپیچ تنازعاتی قرار گرفته و امکان ورود سریع ما به جنگ وجود دارد. ما باید از تجارب خود در جنگ تحمیلی استفاده کنیم تا از آن اجتناب کرده و به سمت صلح پایدار حرکت کنیم» این سخنان عباس آخوندی وزیر پیشین راه و شهرسازی در جلسه جامعه اسلامی دندانپزشکی است.
▫️آخوندی معتقد است که در کشور ما به غلط تبلیغ میشود حرکت به سمت صلح به معنای ترس از جنگ است در حالی که شجاعتی که ایجاد صلح می‌طلبد به مراتب بیش از شهامت جنگ است. او در ادامه درباره ملزومات بازدارندگی مثل قدرت نظامی، انسجام داخلی و رابطه حسنه با کشورهای همسایه با توجه به تجربیات گذشته صحبت میکند.
📍جهت مشاهده کامل اینجا کلیک کنید
/channel/majmaqomh
▪️پیام تسلیت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به‌مناسبت درگذشت جناب آقای مهندس علی‌اکبر طاهری قزوینی(ره)
"بسم الله رحمن الرحیم"
"انا لله وانا الیه راجعون"
جناب آقای مهندس فرید طاهری (زیدعزه)
درگذشت پدر بزرگوارتان، مفسر و مترجم برجسته قرآن کریم، شاگرد بزرگانی چون مرحوم آیت‌الله طالقانی، انسانی وارسته و دارای خصال نیکو، جناب آقای مهندس علی‌اکبر طاهری قزوینی، که عمر پر برکت خود را در راه ترویج کتاب خدا صرف نمود و اثر ماندگار قرآن مبین را از خود به جای گذاشت، به جنابعالی، خانواده محترم طاهری و همه علاقه‌مندان آن زنده‌یاد تسلیت می‌گوئیم.
از خداوند متعال برای آن مرحوم رحمت و مغفرت و برای بازماندگان صبر و اجر مسالت داریم.
مجمع مدرسین و محقق حوزه علمیه قم
۱۴۰۳/۷/۲۶
@majmaqomh
⚡️پیروزی، یعنی ایشان زنده بماند و به مقصد برسد!
✍#محمد_تقی _فاضل میبدی
🔻آقای میر باقری می‌گوید: نصف عالم هم کشته شوند، ولی ما به مقصد برسیم می‌ارزد.
یعنی چهار میلیارد کشته شوند تا آقا به مقصد برسد.
🔻مقصدی که این آقا می‌گوید همان پیروزی پایدارچی‌هاست! ظاهرا خود ایشان جزو نصفه‌ای است که می‌خواهد زنده بماند.
وگرنه باید الان غزه باشد. تاسف این که به نام اسلام سخن می گوید
/channel/majmaqomh
رسول خدا (ص)
يا علي! چهار چیز پشت آدمی را می شکند:
پيشوايي كه خود نافرماني خدا كند و ديگران فرمانش برند، ... و نيازي كه نيازمند براي رفع آن راه چاره اي نيابد و....
الخصال، ج 2، ص 206
💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی
📍آدرس تلگرام :
/channel/majmaqomh
🔰با غصب و تداوم قساوت، زندگی عادی به خاورمیانه بازنمی‌گردد.
📝#محمدمهدی_مجاهدی
📍برخی حاکمان عرب تصور میکنند که آنچه «اسلام افراطی» می‌خوانند و مقاومت مسلحانه دربرابر تجاوز اسرائیل با میل و اراده و تحکم حاکمان عرب از تکاپو باز می‌ایستد. چنین گمانی نشانه‌ی ساده‌دلی و کوته‌بینی و/یا خودخدای‌پنداری است. مگر این جنبش‌ها و مقاومت‌ها از آغاز با اراده و فرمان دیگران راه افتاده بوده که حالا با اراده و فرمان دیگران فرو بنشیند؟
📍به‌ویژه پس از رخ‌داد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، زمینه‌ها و انگیزه‌های برآمدن آنچه «تروریسم اسلامی» و «افراطی‌گری اسلامی» خوانده میشود، موضوع مطالعات معتبری در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی آمریکا و اروپا بوده است. در این مطالعات روشن شده است که ترکیبی از غصب و قساوت و تحقیر و تحمیل و تبعیض و نیاز به قهرمانْ و التیام هویت مجروحِ رانده‌شدگان و زندانیان و آوارگانِ مادام‌العمر مهمترین نیروی برانگیزاننده‌ی گروه‌های ستیزه‌جوی عرب و/یا مسلمان پس از تأسیس رژیم اسرائیلْ تا امروز بوده است.
📍چه بدانند و چه ندانند، چه خوش بدارند و چه ناخوش بشمارند، همین چندثانیه ویدیو از صحنه‌ی مقاومتِ دست‌خالی یحیی سنوار که نشان می‌داد او دیروز دست‌تنها و مجروح، در حالی که یک دستش را از کف داده بود، با دست دیگرش و با ته‌مانده‌‌ی توانش در آخرین لحظات زندگی، تکه چوبی را به سوی پهپاد دشمن پرتاب میکند، باز هزاران جوان عاصی عرب را در سراسر منطقه به مبارزه‌ی مسلحانه تا پای جان با اسرائیل و حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای‌اش برخواهد انگیخت.
🔗بازگشت زندگی عادی به کشورهای عربی منطقه در کنار تداوم غصب و قتل و تحقیر و جنایت و قساوت سودای محال است.
@mmojahedi
/channel/majmaqomh
🔰درباره اسلام رحمانی
🔖#آیت_الله_محمد_علی_ایازی عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
📍اسلام رحمانی جریانی نواندیشانه از دین و در برابر تفسیری خشونت‌ورزانه از اسلام است. اسلام رحمانی، بر پایه سراسر رحمت بودن چهره‌ی وحیانیِ اسلام است. خدایِ قرآن، سیمایی مهربان از پروردگار را به نمایش می‌گذارد و پیامبری را توصیف میکند که رحمت بر همه جهانیان است و با این ویژگی رسالت خود را آغاز کرده تا آموزگار، مربی و الگوی آنان در زندگی باشد. این قرائت از اسلام در بستری از تحولات سیاسی اسلام معاصر و بیشتر در واکنش به اسلام‌گرایان خشونت‌گرا شکل گرفت؛ آن تفسیری که با همه مظاهر دینی که کرامت و عدالت انسان را مخدوش می‌کرد، نقد جدی داشت. به نظر آنان این برداشت به محکمات قرآن و سیره پیامبر ناسازگاری داشت و عقلای جامعه دینی و غیردینی آن را منفی و خشونت‌بار می‌دانست.
📍در حقیقت نام اسم رحمانی (چنانکه از خود کلمه مهربانی استفاده میشود)، تابلوئی از سنن الهی و برگرفته از سیره و مشی پیامبر از آغاز بعثت و بدو نزول قرآن است. برجسته کردن بُعد اصلی قرآن و معارف اصیل اسلام در باره انسان است. واکنشی به نگاه و رفتارهایی است که در جهان اسلام و غیر جهان اسلام دین را نشانه گرفته و لطافتِ این دین را مخدوش کرده و با این ادعا که ما کیفر و مجازات داریم، با دشمن سازش نمی‌کنیم، در مقام سختگیری، تندروی، قساوت، شقاوت، خشونت ناروا و انتقام بوده و کارهائی انجام داده که هر عاقل مسلمانی را متنفر و منزجر میکند تا چه رسد به دیگران.
📍این جریان رحمانی، خوانشی از اسلام در دوره معاصر برگرفته از متون و احکام دینی برای انسان معاصر بر اساس مقتضیات زمان و مکان و دوگانه ثابت و متغیر است. اصول و کلیات دین و احکام عبادی و بسیاری از احکام معاملی در جای خود قرار دارد، تنها برخی از احکام و شعائر که در خارج از زمینه خود و مجزا از شرائط زمانی و مکانی عصر نزول درک شده‌اند و در نتیجه این سوء‌فهم از جوهره رحمانی خود فاصله گرفته‌اند، خوانش دیگری ارائه میشوند.
📍رقیب و نظر مخالف آن، نه اسلام وحیانی، که اسلام اُموی، اسلام داعشی، اسلام فاشیستی، اسلام طالبانی، و اسلام استبدادی است. طبعا اسلام رحمانی در تقابل با روش و منش چنین جریان‌ها است. چهره اصلی قرآن در توصیف خداوند سراسر رحمت است. صفات رحمان، رحیم، رئوف، ودود و لطیف پنج اسم از اسمای حسنای خداوند در قرآن بیانگر شیوه شناسائی خدایِ قرآن به مردم است، در این توصیف: اولاً این دو کلمه با بسامدی بسیار (57 بار نام رحمان و رحیم 115 بار) تکرار شده است. ثانیاً سوره‌ای به همین نام (الرحمن) که شامل بیان نعمت‌های فراوان باشد را در میان سوره‌های مکی بر می‌شمارد و از پروردگار آفریدگاری بخشنده و مهربان مرتب و با تکرار یاد میکند.
📍ثالثا: آغاز قرآن با سوره حمد با نام رحمان و رحیم در میان همه نام‌های دیگر خداوند و معنادار است. رابعاً در سوره مریم به جای نام خدا عنایت است که رحمانیت خدا در خطاب به مسیحیان بیان کند. خامساً: این دو نام در هر سوره با شروع آن در 114 بار باز تکرار می شود. (اگر در سوره‌ای استثنائاً نیامده، در جائی دیگر جبران شده است). در روش عملی خواندن سوره حمد در نماز ذکر این دو نام الزامی میشود، باز مفهوم و تابلوی دعوت رحمانیت خود را در قرائت قرآن و نمازهای یومیه برای نشان دادن جهت خداوندی بمنصه ظهور می‌رساند.
📍البته صفات دیگری مانند عفو، صفح، غفران، حلم، و ده‌های صفت دیگر مشابه آن در قرآن برای خداوند خود گویای برجسته کردن صفت الهی و نمایان ساختن مهر و عطوفت خداوند است. بگذریم که در احادیث و ادعیه و آموزه‌های دینی فریقین آمده: «إِنَّ رَحْمَتِي سَبَقَتْ غَضَبِي». رحمت خداوند بر غضب او پیشی می‌گیرد.
@namehayehawzavi
🌐/channel/majmaqomh
مولا امیر المومنین(ع)
باصحاب خود فرمود:
"سپاهیان شام بر شما غالب میشوند چون"صلاح" در میان آنان و "فساد" در میان شما حاکم است".
نهج البلاغه _خطبه ۲۵
💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی است .
📍آدرس تلگرام :
/channel/majmaqomh
📚#معرفی_کتاب
🟣«دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی»
📝 نویسنده: #محمدرضا_بیات
🏷"آیا دین به زندگی ما معنا می‌دهد؟" معنای زندگی در دو قرن و نیم اخیر برای طیف گسترده‌ای از انسان‌ها در مغرب‌زمین به یک مسأله تبدیل شده است. ارائه نظریه‌ای درخور و قابل دفاع درباره معنای زندگی، از دغدغه‌های اساسی فیلسوفان تحلیلی در چند دهه اخیر بوده است. کتاب حاضر ضمن توضیح کوشش‌های این فیلسوفان در این زمینه، به رویکردها و نظریه‌های معنای زندگی پرداخته است و در نقد و بررسی آنها نیز از دیدگاه‌های فیلسوفان و متکلمان مسلمان بهره برده شده است.
🏷در کتاب حاضر کوشیده شده است تا توصیف نسبتا کاملی از رویکردها و نظریه‌های معنای زندگی و شیوه مواجهه فیلسوفان تحلیلی با آنها ارائه شود. در بازار نشر ایران، عمده کتاب‌های موجود در حوزه «فلسفه دین» و «معنای زندگی» ترجمه‌‌ای بوده و کتاب‌های تالیفی از این دست، کمتر به چشم می‌خورند. نویسنده در این کتاب بدون آنکه در دام اطناب بیفتد، آراء اندیشمندان و صاحب‌نظران بسیاری را بررسی کرده است.
🏷 شیوه به کار رفته در کتاب حاضر، چنان که از عنوان آن نیز برمی‌آید، تحلیلی است. مخاطب در این شیوه معمولا با تقسیم‌بندی‌های متعددی مواجه میشود. حسن این شیوه این است که دارای دقت زیادی است اما در عین‌حال باید دانست که مطالعه‌ی چنین کتابی توجه و تمرکز بیشتری را می طلبد .کتاب «دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی» در سال 1390توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب ، در ۲۴۰ صفحه به چاپ رسیده و تابحال دوبار تجدید چاپ گردیده است.
📍جهت مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید
/channel/majmaqomh
#یادداشت
🔰بحران اشغال و تداوم ستم گری: راه رهایی
✍#محمود_شفیعی
🔖بیش از یک سال و چند روز از جنبش رهایی بخش مردم غزه به رهبری حماس و جهاد اسلامی می گذرد. در این مدت، رژیم اشغال گر جنایت های بی حد و حصری در غزه، لبنان، یمن و جاهای دیگر مرتکب شده است. در این مدت شنیع ترین جنایت ها بر ضد بی گناه ترین افراد از کودکان، زنان، پیران، بیماران، ده ها هزار مردم عادی، انواع مختلف کمک رسانان به آسیب دیدگان، و خبرنگاران، با وحشيانه ترین حمله های رژيم غاصب و سركوب گر صهيونيست در سرزمين اشغالي فلسطين، صورت گرفته است.
🔖کشورهای اسلامی نیازمند یک خانه تکانی بزرگ اند. آنان در رویکردهای حکمرانی نسبت به سیاست داخلی و خارجی باید به یک تغییر بنیادین دست بزنند. مسلمانان برای گرفتن حقوق از دست رفته خود در جهان امروز، باید اصلاحات اساسی همه جانبه ای در ساختارهای سیاسی، شیوه حکمرانی، و استراتژی های مشترک معطوف به آینده دور و نزدیک به وجود آورند. بدون کم کردن فاصله دولت ها و ملت ها در سیاست داخلی و بدون برگشت کشورهای اسلامی به سوی همدیگر، دست یافتن آرمان های اسلامی و انسانی امکان پذیر نیست.
📍جهت مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید
/channel/majmaqomh
🟠چرا كشورها شكست مي خورند؟
📝#محمدرضا_يوسفی
🪧ديروز سيزده اكتبر، عجم اوغلو به همراه رابينسون و جانسون برنده جايزه نوبل اقتصاد شدند. او استاد برجسته دانشگاه MIT و اقتصاددانی نهادگراست. كتابهاي زيادي از او به زبان فارسي ترجمه شده، كتابهای راه باريك آزادی كه در پاسخ به نوشته نظم و زوال سياسی فوكوياما نوشته شده و همچنين كتاب چرا ملتها شكست مي خورند، توسط مترجمين مختلفی ترجمه شده است. اين در حالی است كه برخي از صاحب نظران كتاب « ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی» را مهمتر می دانند.
👁🗨اين سوال كه «چرا برخي از كشورها توسعه نيافته اند؟ برای بسياری از اندیشمندان، به ویژه برای اندیشمندان کشورهای درحال توسعه مطرح است. کتاب «چرا ملت ها شکست می خورند» در مقام پاسخ به اين پرسش برآمده است. كتاب بحث را با یک مثال عینی شروع می کند. نوگالس آریزونا نام شهری در امریکا و نوگالس سورنا نیز نام شهری در مکزیک است. اين دو شهر به لحاظ موقعيت جغرافيايی، ريشه نژادی، نوع مذهب، آداب و رسوم فرهنگی اشتراك دارند اما يكي پيشرفته و ديگري از قافله توسعه عقب افتاده است. این دو با وجود اشتراکهای یادشده، به دلیل تفاوت های نهادی دو كشور امريكا و مكزيك از دو سطح مختلف زندگی برخوردارند.
🔘 شبيه اين مورد را براي دو كشور كره شمالی و كره جنوبی نيز مي توان مثال زد. اين دو از سال 1950 به طور كامل از هم جدا شدند. اکنون سطح زندگی کره جنوبی مانند اسپانیا و پرتغال دو کشور سطح ميانی اروپایی شده است. ولی سطح زندگی در کره شمالی مثل یک کشور آفریقایی بوده، تفاوت خیلی زیادی با کره جنوبی دارد و این در حالی است که در سال 1950 این دو کشور تفاوتی با همدیگر نداشتند. امید زندگی در کره جنوبی 10 سال بیشتر از کره شمالی است. وضع بهداشت و سلامت در کره شمالی خیلی وخیم بوده، علاوه بر اینکه تلفن همراه در کره شمالی وجود ندارد، دسترسی به تلفن ثابت نیز بسیار محدود است. به جز مناطق خاص، برق تنها تا ساعاتی پس از غروب وجود دارد.
📈 امروزه داستان کره شمالی داستان غم انگیزی است. بنابراین دو کشور با شرایط یکسان در سال 1950، اکنون تفاوت فاحشی با هم دارند. پرسش این است، چرا این همه تفاوت میان این دو کشور رخ داده است؟ پاسخ این است که این تفاوت شگرف به دلیل تفاوت در سازماندهی نهادهای سیاسی و اقتصادی در این دو کشور است.
📊 بنابراین تفاوت نهادها موجب تفاوت درآمد سرانه دو کره شده است. درآمد سرانه کره جنوبی در سال ۲۰۲۳ ، تقریبا ۳۳ هزار و ششصد دلار و درآمد سرانه کره شمالی حدود هزار و سیصد دلار بوده است. یعنی سطح رفاه کره جنوبی تقریبا ٢٦ برابر کره شمالی است. این امر به دلیل تفاوت نهادهای سیاسی و اقتصادی دو کشور است. هر کشوری که نهادهای سیاسی و اقتصادی آن مشابه کره شمالی باشد در تلۀ فقر و فساد گرفتار خواهد آمد و هر حكومتی که راه کره جنوبی را پیش گیرد می تواند سطح رفاه جامعه را افزایش دهد.
🧮 هر گاه یک نظام سیاسی، مالکیت خصوصی را محترم شمرد، فضای کسب و کار را ارتقاء دهد، روابط با دنیای بیرون را بهبود بخشد، نظام آموزش مهارت محور را دنبال کند، اقتصاد مولد را تشویق کند، شفافیت در عرصه سیاست و اقتصاد را افزایش دهد و مانند آن.
🔎در این صورت کشور به سمت توسعه حرکت می کند. هر گاه این نهادها در عینیت تحقق یابند، پیشرفت را در هر کجا و هر زمان و برای هر کشور نتیجه می دهند. در عوض، حکومت فردمحور، فوق قانون و مادام العمر، نظام آموزشی ایدئولوژیزه، عدم تضمین حقوق مالکیت، محدودیت روابط بین المللی، عدم ورود سرمایه های خارجی، عدم مشارکت بنگاه های خارجی با بنگاه های داخلی، عدم نگاه برون نگر در صنعت، نظام خودکفایی، عدم شفافیت و.. منجر به دام فقر و فساد شده، موجب تداوم عقب ماندگی خواهند شد.
🏷 از منظر نهاد سیاسی، پرسش مهم این است که دولتها چگونه سرکار میآیند؟ دولت ها چگونه انتخاب میشوند؟ آیا رأی عمومی و انتخابات مردمی موجب به قدرت رسیدن آنان می شود و یا اینکه حکومتی موروثی است؟ نکته دیگر این که آیا قدرت فردمحور، مادام العمر و فوق قانون است؟ حکومت چه هدفی را دنبال می کند؟ آیا افزایش سطح رفاه مردم یک اصل در جهت گیری سیاستها و مواضع است؟ درجۀ پاسخگویی حکومت چقدر است؟ پاسخگویی قدرت به این معناست که مردم با چه سازوکاری می توانند بدون خشونت حاکم را از قدرت کنار بگذارند؟ کیم در کره شمالی به طور موروثی قدرت را به دست گرفته، فوق قانون و مادام العمر است. هیچ سازوکار قانونی و عملی مسالمت آمیز برای کنار گذاشتنش وجود ندارد. تمامی کشورهایی که رهبرانی مانند کیم دارند، معمولاً عقب مانده هستند. در کره جنوبی، حکومت پاسخگو است. نظارت مردم از طریق سازوکارهای قانونی بر قدرت اعمال می شود.
@yousefimohamadreza
🌐/channel/majmaqomh
پیامبر خدا (ص):
_ای مردم ! دین خدا آسان است.
من برای آیین حق‌پرستی سهل و ساده برانگيخته شدم و هرکس با این سنت و روش من مخالفت کند از من نیست.
منتخب میزان‌الحکمه، ص ۴۷۴
💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی است .
📍آدرس تلگرام :
/channel/majmaqomh
#اطلاع_رسانی
#رویداد
🔰 نشست نقد کتاب «دین و اخلاق محیط زیست»
🔻نشست نقد کتاب «دین و اخلاق محیط زیست، از تعارض تا اجماع هم‌پوش» برنده جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان، با سخنرانی دکتر ابوالقاسم فنایی استاد دانشگاه مفید، از سوی انجمن اسلامی مهندسین برگزار میشود.
🔻در این نشست دکتر علیرضا بهشتی استاد دانشگاه تربیت مدرس و دکتر علی محمودی استاد دانشگاه روابط بین‌الملل وزارت خارجه، به نقد کتاب می‌پردازند.
🗓زمان:چهارشنبه ۲۵ مهرماه از ساعت ۱۷ الی ۱۹
🏫مکان: دفتر انجمن اسلامی مهندسین، واقع در ضلع جنوبی بلوار میرداماد، نرسیده به میدان مادر، شماره ۱۲۶، طبقه ۴
/channel/majmaqomh
💠صِدق و رِفق
📝#صدیق_قطبی
🏷برخی از مجذوبان خدا گفته‌اند کافی است توجه و اهتمام ره‌جویان، «صِدق با حق» و «رِفق با خلق» باشد. این دو چون دو کوکب هدایتند، چون دو چراغ راه‌افروز.
صدق با خدا، همان صفا و خلوص دل است که از رهگذر پیراستن نیّات و اغراض از هر آنچه جز رضای دوست، به دست می‌آید. صدق با خداوند همان یک‌رنگ و یک‌دله شدن برای اوست. توجهی ژرف، فراگیر و مجذوبانه به خداوند.
🏷اما «رِفق» با خلق؛ رِفق به معنای نرمی، مهربانی و مدارا است. با همگان به رِفق بودن یعنی به ملایمت و لطف، رفتار کردن. کریمانه دادوستد کردن، کریمانه به دیگری نگریستن، کریمانه با دیگری بدرود کردن. دوست بودن.
راه را، با همهٔ دست‌اندازها و گردنه‌هایش، با همهٔ مجهولات و ابهام‌هایش، با این دو نشانه، این دو خط مشی، میتوان رفت.
پرسیدند که «راه چیست؟» گفت: «صدق و رِفق(=نرمی و مهربانی). صدق با حقّ و رفق با خلق.»
(حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، تصحیح شفیعی کدکنی، ص۱۲۴، نشر سخن، ۱۳۸۴)
🏷شیخ ما[ابوسعید ابوالخیر] را پرسیدند یا شیخ کَیفَ الطّریق؟ شیخ گفت: الصِدقُ و الرِّفْقُ، الصِّدقُ مع الحَقّ و الرِّفْقُ مع الخَلق. [ای شیخ، راه کدام است؟ گفت: صدق و رِفق(=نرمی و مهربانی). صدق با حق و رِفق با خلق.]
▪️(اسرارالتوحید، جلد اول، تصحیح شفیعی کدکنی، ص۲۹۵، نشر آگاه، ۱۳۸۵)
و ابوبکر وَرّاق گفت:
«راستی میان خود و خدای نگاه دار، و رِفق(=نرمی و مهربانی) میان خود و مردمان.»[احفظ الصدق فيما بينك و بين اللّٰه تعالى، و الرفق فيما بينك و بين الخلق]
▪️(احیاء علوم دین، جلد چهارم، ترجمه مؤیدالدین خوارزمی، ص۶۷۷، نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۹۲)
اگر گویند که: «چه چیز باید که غالب بُوَد بر ولی در اوقات که با خویشتن بُوَد؟» گوییم: «صِدق او در گزاردِ حقوق حق تَعالی، پس رِفق(=نرمی و مهربانی) او و شفقت او بر خلق در جملهٔ احوال؛ و رحمت خواستن او جمله خلق را؛ و تحمّل کردن او از خلق به‌خویی نیکو؛ و نیکویی‌خواستن او از حق‌تعالی خلقان را بی‌آنکه التماسی(=درخواستی) کند از ایشان؛ و همّت او در رستگاری خلق بُوَد و از ایشان اگر رنجی بدو رسد انتقام نکشد و خویشتن را از حِقْد بر ایشان نگاه دارد و دست از مال ایشان کوتاه دارد و به همه وجهی طمع از ایشان بریده دارد و زبان به بد‌گفتن از ایشان کشیده دارد و غیبت ایشان نکند و خصم هیچکس نباشد در دنیا و آخرت.»
▪️(رسالهٔ قشیریه، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، ص۶۳۳، نشر علمی و فرهنگی، ۱۳۸۵)
/channel/majmaqomh
امام علی(ع)
" جعل الله سبحانه حقوق عباده مقدمة لحقوقه ، فمن قام بحقوق عبادالله ، کان ذلک مؤدیا الی القیام بحق الله "
خدای سبحان ، حقوق بندگانش را پیش از حقوق خویش قرار داده است ، پس هرکس که برای تحقق حقوق بندگان خدا بپاخیزد ، این رفتار ، رساننده ی او به تحقق حقوق خداوند خواهد بود »
شرح غررالحكم _ ج 3 _ص 370
💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی
📍آدرس اینستاگرام:
https://www.instagram.com/majma_qomh
📍آدرس تلگرام :
/channel/majmaqomh
#اطلاع‌رسانی
#رویداد
🔖وبینار «علی بن ابی طالب و قرآن»
Ali ibn Abi Talib and the Qur'an
📍دانشگاه هاروارد؛ ۲۸ اکتبر ۲۰۲۴
🔸پروژه «تشیع و امور جهانی» در مدرسه الهیات دانشگاه هاروارد در نظر دارد وبیناری با عنوان «علی بن ابی طالب و قرآن» در تاریخ ۲۸ اکتبر ۲۰۲۴ برگزار کند.
✔️در توضیحات این برنامه آمده است:
◽️علی بن ابی طالب یکی از مهمترین چهره‌ها در تاریخ تدوین قرآن کریم است. او افزون بر آنکه از کاتبان وحی بود، اندکی پس از رحلت پیامبر نقشی اساسی در گردآوری قرآن به صورت یک کتاب واحد ایفا کرد. علی بن ابی طالب در زمان خلافت خود، نسخه‌ای از مصحف عثمانی را کتابت و در سرزمین‌های اسلامی توزیع کرد. همچنین روایت شده است که مصحف او، حاوی تفسیری از قرآن در حاشیه بود، بدین معنا که او نخستین مفسر قرآن بوده است.
◽️بنابر روایات اسلامی، علی بن ابی طالب از دوران جوانی تا هنگام وفاتش که بر اثر جراحات وارده هنگام تلاوت قرآن در نماز رخ داد، قرآن را ثبت، تبیین، تفسیر و در زندگی خود متجلی ساخت. معاویه، دشمن دیرین او که از ارادت عمیقش به قرآن آگاه بود، در جنگ صفین از قرآن بر ضد ایشان بهره جست. این خود نشان می‌دهد که حتی دشمنان علی نیز به پیوند عمیقش با قرآن اذعان داشته و در پی آزمودن آن بودند.
◽️ به جز پیامبر، شاید هیچ شخصیت دیگری در تاریخ اسلام، زندگی‌اش تا این حد با قرآن عجین نبوده باشد. با این همه، در پژوهش‌های مربوط به تاریخ تدوین قرآن کمتر به نقش ایشان پرداخته شده است. این ارائه به بررسی رابطه علی بن ابی طالب با قرآن و میراث ماندگار ایشان می‌پردازد.
◽️دکتر سیف‌الدین کارا (استادیار تاریخ صدر اسلام، دانشگاه گرونینگن) در این وبینار سخنرانی خواهد کرد و محسن گودرزی (استادیار مطالعات اسلامی، مدرسه الهیات دانشگاه هاروارد) مدیر جلسه خواهد بود.
این برنامه ساعت ۴ به وقت شرقی آمریکا (۲۳:۳۰ به وقت تهران) برگزار خواهد شد. برای ثبت‌نام و دریافت لینک حضور اینجا کلیک کنید.
📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی
▪️هدف این پیام صرفاً اطلاع‌رسانی بوده و "مجمع" برگزارکننده نیست.
@islamicstudies
🌐/channel/majmaqomh
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۵)
#ویدئو #گفتارهای_منتخب
▪️مسئلۀ زن در جهان اسلام معاصر
ویدئوهایی از محققان و نواندیشان مسلمان
🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ مسائل زنان معاصر از برخی نواندیشان و محققان مسلمان برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این گفتارهای ویدئویی را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.
۱. اسلام و فمینیسم
گفتاری از لیلا احمد (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۲. تبیینی متفاوت از مسئلۀ تعدد زوجات
گفتاری از محمد شحرور (۹ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۳. حقوق زنان در چارچوب قرآن
گفتاری از اسما بارلاس (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۴. نگاه قرآن به مقولۀ جنسیت
گفتاری از اسما بارلاس (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۵. واسازی ایدۀ خدای مذکر و گذر از دوقطبی جنسیتی
گفتاری از آمنه ودود (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۶. نقش عرف در تعیین حد حجاب شرعی
گفتاری از خالد ابوالفضل (۱۳ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۷. فمینیسم اسلامی چیست؟
گفتاری از زیبا میرحسینی (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۸. الگوی فمینیسم اسلامی در پرتو مقاصد شریعت
گفتاری از اسماء المرابط (۹ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
🔻از طریق دنبال کردن یا سابسکرایبِ کانال آپارات یا doornamaa">کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.
@doornamaa
🌐/channel/majmaqomh
📚#معرفی_کتاب
🔰عنوان:کلام و جامعه (جلد سوم)
📝نویسنده: یوزف فان اس
مترجم: #فرانک_هاشمی
ویراستار علمی: #سید_محمدرضا_بهشتی
🔖تاریخ اندیشه دینی در صدر اسلام از نزدیک به ربع قرنی که از انتشار مجموعه شش‌جلدی کلام و جامعه در سده دوم و سوم هجری اثر پروفسور یوزف فا‌ن‌اس (متولد ۱۹۳۴ متوفی ۲۰۲۱)، استاد بازنشسته رشته اسلام شناسی و زبان‌های سامی دانشگاه توبینگن و پژوهشگر نامی عرصت کلام اسلامی می‌گذرد، این مجموعه بی‌تردید یکی از منابع پژوهشی درخور توجه به‌شمار آمده و پایه‌ای برای تحقیقات متعددی قرار گرفته است.
🔖روش جدید بررسی آرای کلامی در چهار حوزه عالم اسلامی و مناسبات آنها با یکدیگر و نیز نسبت میان جامعه و کلام، افق‌های جدیدی را در پژوهش‌های کلامی گشوده است. تتبع کم نظیر نویسنده و ذکر دقیق ماخذ در پانوشت‌ها، این مجموعه را به گنجینه‌ای ارزشمند برای پژوهشگران در کلام اسلامی مبدل ساخته است.
🔖 دکتر محمدرضا بهشتی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در خصوص این کتاب بیان کرد: این کتاب یک مجموعه شش جلدی است که ابتدا جلد ۵ و ۶ توسط مولف تهیه و منتشر شد و بعد به تناسب، چهار جلد اول منتشر شد.
🔖نویسنده این اثر دکتر یوزف فان اس، استاد بازنشسته دانشگاه توبینگن و یکی از اسلام‌شناسان مطرح معاصر است که سال گذشته از دنیا رفت. او حدود ربع قرن پیش این کتاب را با تلاش ده ساله منتشر کرد. بیش از ده سال نیز طول کشید که ما برخی از جلد‌های آن را بتوانیم ترجمه کنیم.
🔖یکی از مهمترین دلایل طول کشیدن ترجمه این اثر این بود که ما به تمام رفرنس‌هایی که نویسنده داده به صورت شخصی مراجعه کردیم و به دلیل اینکه دسترسی به برخی از منابع مشکل بود طبیعی بود که ترجمه این اثر زمانبر باشد
🔸چاپ نخست این کتاب در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در ۶۹۸ روانه بازار نشر شده است.
/channel/majmaqomh
#یادداشت
⚡️نخستین سخن هوش اخلاقی این است که ما باید دریابیم چه کار و یا سخنی از ما به دیگری لطمه می‌زند سپس از آن پرهیز کنیم.
🔰آسیب نرسانیم
📝#مهراب_صادق‌نیا
🔖 "هوش اخلاقی" یکی از انواع هوش و کیفیت‌های خدادادی است. کیفیتی که به ما کمک میکند عمل اخلاقی را از غیر اخلاقی تمییز دهیم. از نگاه روان‌شناسان و جامعه‌شناسان اخلاق، این هوش، اصولی دارد که شایسته است به آنها توجه، و تقویت شوند. اختلال در این هوش، امکان تبدیل تعلیم اخلاق به تجربه را از بین می‌برد.
🔖 بروس واینستین در کتاب "هوش اخلاقی" پنج اصل را به عنوان اصول هوش اخلاقی معرفی میکند. از نگاه او اولین آنها عبارت است از "آسیب نرسانیم". این اصل، یک قاعده‌ی احترازی و پرهیزدهنده است. یعنی برای این که به این قاعده تن بدهیم لازم نیست کاری بکنیم؛ فقط کافی‌ست پاسخ یک زشتی را با زشتی ندهیم.
🔖کافی است خشم را با خشم، خشونت را خشونت، و به قول مادر بزرگم، "تَش را با تَش" جواب ندهیم. این یعنی پاره کردن زنجیره‌ی آسیب؛ یعنی جلوگیری از دومینوی خشونت. لازم نیست موضوع را پیچیده کنیم و دست به دامان فیلسوفان شویم تا بفهیم آسیب چیست و آسیب‌رساندن کدام است؛ کافی‌ست "خاله‌زنک بازی"، "پچ پچ‌های پشت سر"، "بازی‌های درگوشی"، "شایعات"، "سرک کشیدن به زندگی دیگران"، "از کاه کوه ساختن"' و "قضاوت کردن دیگران"را ادامه ندهیم. آسیب، در حقیقت، هر کاری‌ست که به دیگران لطمه می‌زند.
🔖 دامنه‌ی لطمه از رنج و رنجش شروع شده و تا مرگ که آسیب نهایی است ادامه دارد. آسیب نرساندن در سناریوهای مختلفی میتواند فهمیده و دنبال شود. درک این که آسیب چیست و ما کِی آسیب می‌رسانیم نیازمند مراقبت جدی و قاعده‌ی "تفهم دیگران" و "تأمل در خویشتن" است.
🔖نخستین سخن هوش اخلاقی این است که ما باید دریابیم چه کار و یا سخنی از ما به دیگری لطمه می‌زند سپس از آن پرهیز کنیم. هوش اخلاقی می‌گوید هیچ چیزی نباید بهانه‌ی آسیب به دیگران باشد. اخلاقی که آسیب به دیگران را تجویز میکند، بی‌اخلاقی‌ست. تفسیری از دین که نتیجه‌ی آن لطمه به دیگران است، بی‌اخلاقی‌ست و با روح دین و هوش اخلاقی ناسازگار است.
@sadeghniamehrab
🌐/channel/majmaqomh
#اطلاع‌رسانی
💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی
🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی
📍جلسه شصت و یکم:
" نقش اقتصاد حوزه در بدفهمی اسلام"
⏱زمان : شنبه ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
🏛مکان: قم خیابان صفائیه کوچه ۳۹ پلاک ۳۹
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
#اسلام_رحمانی_عقلانی
/channel/majmaqomh
⚡️حتما لازم است نصف عالم کشته شوند؟!
یعنی جوری دیگر نمی‌شود؟
✍#مهراب_صادق‌نیا
◻️آل‌عمران، ۱۵۹:
پس به (بركت) رحمت الهى با آنان نرم‌خو (و پرمهر) شدى و اگر تندخو و سخت‌دل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده میشدند پس از آنان درگذر و براي‌شان آمرزش بخواه و در كار(ها) با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكلكنندگان را دوست مى دارد.
🔻 آقای حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری در یک تلویزیونی گفتند که چهل و دو هزار نفر (تعداد شهدای مظلوم غزه) که سهل است! اگر نصف عالم هم کشته شوند، برای رسیدن به مقصد ایرادی ندارد. خیلی تلاش کردم چیزی ننویسم؛ ولی نشد. انبوهی از پرسش‌ها ذهن‌م را مشغول کرده است.
🔻مقصدی که برای رسیدن به آن "اگر نصف عالم هم کشته شوند ایراد ندارد" کجاست و چه مشخصه‌هایی دارد؟ این چه مقصدی است که برای رسیدن به آن باید نصف عالم بمیرند و نیم دیگرش داغ‌دار عزیزانشان باشند؟ فکر نمی‌کنید یک جای کار گیر دارد؟ فکر نمی‌کنید اندیشه‌ای که برای تبلیغ، ترویج، و استقرارش نیاز است نصف عالم بمیرد، یحتمل خودش ایراد داشته باشد؟ حالا فرض بگیریم آن مقصد مورد نظر شما "آرمان‌شهر آگوستین" یا "ملکوت الهی مسیح" و یا "مدینه‌ی فاضله‌ی فارابی"، و یا اساسا همان بهشت موعود ادیان ابراهیمی؛ چرا باید راه رسیدن به آن کشته شدن نصف عالم باشد؟!
🔻یعنی راه مناسب‌تری نیست؟ راهی که با آرامش بیشتری ما را به آن مقصد برساند؟ فکر نمی‌کنید که اگر به قرآن تمسک کنیم و پیامبرانه از دین خدا سخن بگوییم، نیازی نباشد که نصف عالم کشته شوند تا حرف ما را قبول کنند؟
/channel/majmaqomh
🟣چه شاخصه‌هایی باید در بین جامعه وجود داشته باشد تا آن را جامعه نبوی قلمداد کنیم؟
✂️بریده گفتگو با
#سید_حسن_اسلامی_اردکانی :
📍 شاخصه‌های زیادی میتوان برشمرد که به چند نمونه آشکار اشاره می‌کنم. جامعه اسلامی جامعه‌ای است که در آن حرمت انسان‌ها و حیثیت انسان‌ها به خاطر مسائل ساده معیشتی نادیده گرفته نشود. عزت نفس انسان‌ها مخدوش نمی‌شود؛ کاری که ما در این چهل سال نتوانستیم انجام دهیم.
📍وقتی انسان صف‌های طولانی برای دریافت گوشت را می‌بیند حس میکند یک جای کار عیب دارد. افرادی که بیمار میشوند باید دارویشان در اختیارشان باشد و نباید انسان بیمار بلند شود و جاهای مختلف برود تا دارو تهیه کند. دسترسی آسان به اولیات زندگی، نشان جامعه اسلامی است. این حداقل انتظاری است که میشود از جامعه اسلامی داشت.
📍شاخصه دوم احترام به انسان‌ها و آداب و رسوم و عقایدشان است؛ مگر جایی که در تعارض صریح با اسلام قرار بگیرد. ما باید به فرهنگ‌ها، اقلیت‌ها، لهجه‌ها و سنت‌ها احترام بگذاریم. یک شاخصه دیگر این است که باید فاصله فقر و غنا کم باشد؛ هیچ توجیهی برای شکاف‌های طبقاتی وجود ندارد. الان در کشورهای اروپایی که نظام‌های سوسیال دموکراسی حاکم است، این فاصله دارد روز به روز کمتر میشود و حداقل معیشت برای تمام افراد فراهم میشود.
📍یکی از شاخص‌های جامعه اسلامی این است که نباید انسان‌ها روز تا شب در حال بدگویی از دیگران باشند و بدبینی در جامعه حاکم باشد. شاخصه بعدی توجه به تمام موجودات زندهاست و اینکه مردم طبیعت را تخریب نکنند. اینها با شاخص‌های جامعه نبوی سازگار نیست.
📍 من معتقدم باید از کارهای کوچک شروع کنیم و هر کس هر کاری میتواند انجام دهد را انجام دهد تا جامعه به سمت اخلاقی شدن پیش برود. البته این رافع مسئولیت مسئولان نیست و آنها هم باید کار خودشان را انجام دهند ولی این تلقی که زمانی که مسئولان درست عمل کنند مشکلات حل میشود اشتباه است چون خود این مسئولان هم برآمده از همین جامعه هستند.
🔸«شاخصه‌های جامعه نبوی؛ از به رسمیت شناختن دیگری تا تأمین اولیات زندگی»
/channel/majmaqomh
🔰بزرگترین متحد ایران کیست؟
✍#مجتبی_لطفی
✂️بریده:
🔖تنها یک متحد و هم پیمان که ایران کنونی توانسته تا حد زیادی در برهه‌های مختلف بر آن تکیه کند، «مردم و جامعه» هستند. البته حاکمیت بهره‌بردار خوبی نبوده و در بزنگاههایی که باید و شاید جانب ایدئولوژی خود را گرفته و شعار مردم/ مردمش، گاه کاسب‌کارانه بوده است.
مردمی که متحد دولت و حاکمیت خود باشند، هم‌پیمانی هستند که در تعارض منافع، جانب کشور خود را گرفته از هر سرمایه چون جان برای اقتدار و ماندن آن می‌گذرند. ولی این مهم مقرون به یک شرط است و آن بسته به میزان رضایتمندی ملت از حاکمان می‌باشد.
🔖 اتحاد دولت/ ملت در بحران‌ها و نبود گسل‌های شکننده، مرهون کارآمدی نظام سیاسی در احترام به مردم و جامعه و ایجاد رفاه عمومی و رفع موانع آن است. سوگمندانه باید گفت هیچ اراده‌ای در این باره وجود ندارد چه برسد به عمل!
در موقعیت خاص کنونی تا رسیدن به تغییرات کلان و زمانبر در شیوه نادرست حمکرانی، با چند اقدام ساده میتوان دل مردم را به دست آورد:
✔️۱_ رفع فیلترینگ که به طور فجیعی نارضایتی را دامن زده است.
✔️۲_ جابجایی در فرماندهی نیروی انتظامی و جایگزین کردن فرماندهی که تندروی‌های سردار رادان در موضوع حجاب را نداشته باشد.
✔️۳_ اصلاح سریع روند رو به حضیض ذلت صدا و سیما که با وجود کارشناسان و تحلیل‌ها و گزارشات کلنگی و تکراری، جز هدر دادن بیت المال، به ویرانی بیشتر و روزافزون اعتماد عمومی می‌انجامد.
🔖البته گشایش‌های اقتصادی از همه جهت دارای اهمیت به سزایی است اما این پروسه زمانبر است و با دکترین ستیز با نظم جهانی و اقتصاد مقاومتی، نمی‌تواند امیدی را متصور شد.
📍جهت مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید
/channel/majmaqomh
🟠 قرآن و اخلاق
📝# آیت_الله_ایازی
🏷 از آنجا که جهت گیری تعالیم قرآنی نمایان شدن آراستگی اخلاقی در انسان است، این جهت گیری در تمام بخش های قرآن نمایان است. زیرا قرآن کریم در تقسیم‌بندی بر اساس موضوعات بر چهار بخش عقاید، احکام، قصص و اخلاق تقسیم‌بندی میشود. اما جهت‌گیری و سمت و سوی این چهار بخش در بخش اخلاق خلاصه میشود. حتی طرح مسایل اعتقادی رویکرد اخلاقی دارد و نمیتوان رویکرد اخلاقی قرآن کریم را از خصوصیات کلی آن نادیده گرفت.
🏷 در معارف دینی بخصوص در حوزه روایات آمده که بعثت پیامبران بر اساس مکارم اخلاق بوده است. در روایات داریم که پیامبر(ص) برای کمال بخشیدن و توسعه دادن به ارزش‌های اخلاقی مبعوث شده‌اند. روایات نشان می‌دهد که رشد اندیشه دینی و توسعه همه ابعاد دینی اعم از عقاید و احکام در سایه اخلاق شکل می‌گیرد و اخلاق است که میتواند بستر فرهنگ‌سازی و تمدن‌سازی را به وجود بیاورد. همچنین در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) نیز داریم که اگر به بهشت امیدوار نباشیم و از جهنم نترسیم و به امید پاداش و کیفر هم نباشیم، باز هم سزاوار است که در پی مکارم اخلاق باشیم.
📍جهت مطالعه کامل اینجا کلیک کنید
@HadiseVahy
🌐/channel/majmaqomh
📝#داود_فیرحی :
«مسئلۀ» امروز ما مسلمانان، نه سکولاریسم، بلکه «دموکراسی» است. ایران و جهان اسلام مدت ها است که بین دو «ستیزه گری» گیر افتاده است؛ « سکولاریسم ستیزه گر» یا «اسلام گرایی ستیزه جو».
ظاهراً، راهی جز تکیه و تأکید بر اندیشه اصلاح نیست. َ
💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی
📍آدرس تلگرام :
/channel/majmaqomh
#یادداشت
🔰قدرتِ صَلاح ، قدرتِ سِلاح
📝محمد_سروش_محلاتی
📍دولتها برای تلاش در دستیابی به پیشرفته ترین و بیشترین تجهیزات نظامی ، استدلالات مختلفی دارند ، ولی نظریه پردازان اسلامی استدلال دینی هم برای لزوم تامین پیشرفته ترین سلاحها ارائه میکنند . انها به این ایه استناد میکنند که خداوند از مسلمانان خواسته است از همه قدرت و توان خود برای امادگی در برابر دشمنان استفاده کنند : و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه ( سوره انفال ایه ۶۰ )
این استدلال قرانی هر چند واضح و روشن است ، ولی باید توجه داشت که :
✔️۱_لزوم امادگی در برابر دشمن و تهیه ادوات دفاعی ، یک حکم عقلایی و بلکه فطری است که همه خردمندان عالَم ان را درک میکنند . (المیزان ج ۹ ص ۱۱۵) از این رو ایه قران در این باره جنبه "امضایی" داشته و نباید حکم تاسیسی و تعبدی تلقی شود .
بر اساس این مبنا ، قلمروی این حکم در امادگیهای دفاعی و تجهیرات جنگی "محدود" به تایید و تصویب خردمندان است و از عموم ایه نمیتوان مشروعیت تدارک و تهیه "هر گونه سلاح" و در "هر شرایط" را استفاده کرد حتی اگر عقلا ان را مجاز ندانند .
📍و از اینجا میتوان به عمق و دقت نظر علامه طباطبایی پی برد که عموم و اطلاق ادله قتال را نفی کرده و شمول ان را نسبت به ادواتِ تخریب حرث و نابودیِ نسل انکار کرده و مفاد انرا تنها در حد استفاده از "وسائل شریفه" که بکارگیرش ضداخلاق نیست پذیرفته است (المیزان ج۴ ص ۱۶۴)
این نظریه در برابر نظریه دیگری است که به استنادعموم ایه، تجهیز و تهیه هر گونه سلاحی و از ان جمله سلاح هسته ای و بمب اتمی را تجویز میکند(دکترابوالقاسم گرجی ایات الاحکام ص۵۶)
✔️۲_ در ایه (واعدوا لهم مااستطعتم من قوه) که دستور به فراهم کردن "قوه" داده شده است ، قوه هر چند ابزار جنگی را شامل میشود ، ولی به ان اختصاص ندارد . "قوه" نیرو و توان است و شامل هر گونه قدرت اجتماعی و اقتصادی و اعتقادی در برابر دشمنان است . حتی در روایات "آراسته بودن ظاهر" هم نوعی "قوه" در برابر دشمن دانسته شده است ( من لایحضره الفقیه ج۱ ص ۱۲۳ قال ع منه الخضاب بالسواد ) و مفسران "اتفاق کلمه" را هم قوه دانسته اند و به گفته شهید سید محمد باقر صدر این "قدرت" ، پیش از هر چیز بُنیه معنوی و امکانات مادی برای تولید ثروت است که برای ایستادگی در برابر دشمن ضروری است (اقتصادنا ص ۶۳۱)
📍بر این اساس ، اختصاص دادن قدرت ، به قدرت نظامی و ادوات جنگی و یا اویت دادن به ان در تضاد با مفهوم گسترده ایه است و همین توهم اختصاص موجب غفلت از اشکال دیگر قدرت که نقش تعیین کننده تری در پیروزی بر دشمن دارد ، میشود . مگر نه این است که مسلمانان صدر اسلام ، بدلیل برخورداری از پشتوانه استوار اعتقادی بر دشمنان خود چیره میشدند ؟ و مگر انان با افزایش ادوات جنگی از قدرتشان در برابر دشمن کاسته نگردید و در حالیکه در آغاز توانشان ده برابر دشمنان بود ولی با گسترش نیروی نظامی ، ضعیف شده و قدرتشان به یک پنجم کاهش یافت ! (سوره انفال ایه ۶۵) برتراندراسل در کتاب قدرت به برتری این قدرت مسلمانان اعتراف دارد .
📍بر اساس نگاه فرانظامی به مقوله قدرت جامعه ای میتواند با بهره مندی از قدرت ، دشمن خود را به ترس و وحشت اندازد که نیروهای جوانش از امید ، شهروندانش از رضایت ، تجارتش از رونق ، دانشگاهش از نشاط ، عدلیه اش از عدالت و رهبرانش از محبوبیت برخوردار باشد . با این نگاه تلاش برای گسترش رفاه و جلب رضایت مردم و کاهش اختلافات داخلی ، تلاش برای کسب قدرت بیشتر است ولی صرف هزینه های سنگین برای تهیه ابزارهای جنگی در جامعه ی که ناله فقر از هر کوی و برزن بگوش میرسد و پریشانی بر چهره بسیاری از مردم دیده میشود و فساد در ان مشهود است ، در حقیقت افزایش قدرت و به هراس انداختن دشمنان نیست و به( ترهبون به عدو الله و عدوکم ) نمی انجامد .
مولا امیر المومنین باصحاب خود فرمود که سپاهیان شام بر شما غالب میشوند چون"صلاح" در میان آنان و "فساد" در میان شما حاکم است(نهج البلاغه خطبه ۲۵ )
شگفت آور است که رهبری علنا وجود صلاح و سلامت را در بلاد دشمن میپذیرد و به وجود فساد در یاران خود اعتراف میکند و صلاح انان را زمینه دستِ برتر و قدرت بالاترشان اعلام میدارد !!
/channel/majmaqomh
📚 #تازه‌های_نشر
💠تکنولوژی‌های قدرت و تبارشناسی حقوق کیفری
📝نویسنده:#بهنام_مدی
📍معرفی_کتاب :
🔖این نوشته تلاشی است برای بررسی تحولات حقوق کیفری مدرن و به طور خاص حقوق کیفری ایرانِ مدرن از منظر آنچه در ادبیات فوکویی «تکنولوژی‌های قدرت» نامیده میشود. میشل فوکو در آثار خود از سه تکنولوژی قدرت نام می‌برد که در کنار یکدیگر عمل میکنند، بی‌آنکه یکی از آنها حذف شده باشد؛ یعنی تکنولوژی حاکمیت‌مندی، تکنولوژی انضباطی و تکنولوژی شبانی یا امنیتی. اما در این وضعیت از دید او یکی از این تکنولوژی‌ها «تفوق استراتژیک» دارد.
🔖بر این اساس، اگر جامعه‌ی ایران را جامعه‌ای مدرن بدانیم و حقوق کیفری ایران را نیز حقوق کیفریِ مدرن بدانیم که مفروضِ این نوشته است، آنگاه سوال این است که این تکنولوژی‌ها چگونه در حقوق کیفری ایران در کنار یکدیگر قرار گفته‌اند؟ کدام یک از آنها تفوق استراتژیک دارد و این وضعیت چه آثاری را در روابط قدرت و نظام دانش برجا گذاشته است؟ به نحو بسیار اجمالی، تکنولوژی حاکمیت‌مندی مبتنی بر رابطه‌ای یک سویه بین حاکم و تابع است، تکنولوژی انضباطی مبتنی است بر اصلاح افراد و ارتقاء «توانایی‌های» آنها و در نهایت تکنولوژی شبانی مبتنی بر رابطه‌ی شبان و رمه و «رساندنِ ایمنِ رمه به رستگاری» است.
🔖این پژوهش، شواهدی را از وجود این هر سه در حقوق کیفریِ ایران مدرن و به طور خاص در دوره‌ی جمهوری اسلامی نشان می‌دهد و در انتها نتیجه می‌گیرد که در حقوق کیفری ایران امروز، این تکنولوژی شبانی است که تفوق استراتژیک دارد؛ وجود یک عقلانیت امنیتی، قدرت‌گرفتنِ ایده‌ی «مصلحت» در تفاسیر فقهی جدید، دیگر اعوجاج‌ها و انحناءهای شدیدِ نظام دانایی فقه و آمار بالای اعدام در ایران را میتوان از آثار این نحوه از قرارگرفتن تکنولوژی‌های قدرت در حقوق کیفری ایران و تفوق استراتژیک تکنولوژی شبانی دانست.
🔸چاپ نخست این کتاب در مهر ۱۴۰۳ توسط انتشارات نگاه معاصر روانه باز نشر شده است.
🌐/channel/majmaqomh
#یادداشت
🔰آیا شریعت قانون است؟
📝#سید_علی_میرموسوی
📍چالش قانون و شریعت یکی از معضلاتی است، که تحقق دولت مدرن در ایران و دیگر کشورهای اسلامی با آن روبرو بوده است. این معضل در واقع بازتاب رقابت و ستیز میان اقتدار مذهبی و سیاسی بر سر قدرت انحصاری اعمال زور مشروعی است، که از دیدگاه وبر مهم ترین شاخص دولت مدرن قلمداد می شود.
📍نهاد دین به رهبری روحانیت، به دلیل نگرانی از دست دادن اقتدار در حوزه عمومی، کوشیده است آن را در پوشش جایگاه بی بدیل خود در تفسیر شریعت حفظ کند. در این راستا با تصرف در مفهوم قانون، شریعت را به مثابه قانونی الهی تعریف کرده که از جایگاهی برتر نسبت به قانون انسانی برتر برخودار است. با این ابتکار نه تنها به هدف خود دست یافته بلکه اقتداری برتر را برای خود ادعا کرده است.
📍 این اقتدار در جریان انقلاب اسلامی و چیرگی اسلام فقاهتی به اوج رسید و روحانیت با ادغام نهاد دین و دولت نه تنها جایگاه برتر و انحصاری خود در راس سلسله مراتب قدرت را تثبیت کرد، بلکه با تاسیس "سیاست بر بنیان فقاهت" زمام قانون گذاری توسط نهادهای عرفی را به دست گرفت. در ادامه نیز با ایده مصلحت نظام توانست محدودیت هایی که شریعت فراروی آن می نهاد را پشت سرگذارد و به اقتداری مطلق و بی چون چرا دست یابد.
📍بر خلاف تحلیل دکتر طباطبایی که با تاکید بر تفاوت تجربه جهان مسیحیت و جهان اسلام، مسئله سکولاریسم و سکولاریزاسیون را در جهان اسلام سالبه به انتفاء موضوع می داند، با این تجربه به آسانی می توان مشابهت این دو جهان در ادغام دین و دولت را دریافت. این وضعیت یادآور سخن منقول از پیامبر (ص) است که تکرار تجربه یهود و مسیحیت را برای امت خود پیش بینی می کند. (المیزان، جلد۳، ص ۳۸۰)
📍 سالهای آغازین قرن چهاردهم میلادی در جهان غرب، اوج ستیز کلیسا و امپراطوری بر سر اقتدار برتر و ولایت مطلقه بود. پاپ یوآنس ۲۲ در جدال با لودویگ باواریا اقتدار برتر خود را بر پایه جایگاه خود در تفسیر شریعت به عنوان قانون الهی توجیه می کرد. مارسیلیوس پادوایی(۱۲۷۵-۱۳۴۲م) نخستین اندیشمندی بود که در کتاب مدافع صلح اصل قانون بودن شریعت را به پرسش کشید. پرسشی که حل تعارض قانون و شریعت و یگانگی حاکمیت در وضعیت کنونی ایران، نیز در گرو پاسخ به آن است.
📍پادوایی ادعای قانون بودن شریعت را با این استدلال زیر سوال برد، که هدف از فرمان های الهی رستگاری انسان بوده و پاداش و مجازات آن در سرای دیگر است، از این رو نمی توان آن ها را قانون دانست. از نظر وی احکام شرعی نیز قانون نیستند، بلکه اغلب فرمان های الیگارشیکی هستند، که گروهی اندک، از دستورهای الهی برداشت کرده اند.
📍هرچند کتاب مدافع صلح پادوایی از سوی پاپ با اتهام ۲۴۰ مورد ارتداد و بدعت، ممنوعه اعلام شد، ولی خط سیری برای استدلال برای جدایی قانون از شریعت فراهم کرد.این خط سیر در طول دو قرن تداوم یافت و بر پایه آن معضل چالش قانون و شریعت حل شد. بر این اساس دولت مدرن بر بنیاد جدایی شریعت و قانون تاسیس شد و جدال بر سر قدرت میان کلیسا و دولت، در نهایت به سود مردم به پایان رسید.
📍در اندیشه مدرن قانون نهادی است برساخته، که اراده همگانی و خیر عمومی را بازنمایی می کند، از این رو در نهایت منبعی جز اراده و خواست مردم ندارد. شریعت نیز نه تنها منبعی مستقل برای قانون نیست، بلکه تنها در صورتی در حوزه عمومی الزام آور است که از رهگذر رای مردم به قانون تبدیل شده باشد. بنابراین قانون گذاری از سلطه نهادی فراتر که در پوشش شریعت اراده خود را عملی سازد، آزاد می شود و حاکمیت به طور یکپارچه به مردم تعلق می گیرد.
/channel/majmaqomh
🎧فایل صوتی پنل هشتم آینده پژوهی اجتماعی
🔻آینده دولت و جامعه در ایران شکنندگی یا پایداری
🔸دبیر علمی: مقصود فراستخواه
اعضای پنل:
#مجتبی_مقصودی
#محمد_مهدی_مجاهدی
#عبدالامیر_نبوی
کارشناس میز: #زهرا_اصغری
📆 ۲۲ مهر ۱۴۰۳
📍موسسه رحمان
/channel/majmaqomh
