1026
حاوي مطالبي مفيد در حوزه نواندیشی ديني، مقالات، گفتارها و یادداشت های اعضای مجمع مدرسين و محققين حوزه علميه قم و اخبار مجمع
#اطلاع‌رسانی
#رویداد
✨ دوره حکمت علوی ✨
🔼 دوره‌ای جامع در جهت آشنایی با معارف نهج‌البلاغه با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه
⏱️ ۱۵ جلسه ویژه ماه مبارک رمضان ۱۴۰۴
📌 ویژگی‌های دوره:
✅ شرکت رایگان در دوره
✅ ۱۵ ساعت محتوای آموزشی
✅ دسترسی آنلاین و بدون محدودیت زمانی به محتوا
✅ اعطای گواهی مشترک با دانشگاه تهران
🛑 شروع دوره: ۱۹ اسفند مصادف با ۸ ماه مبارک رمضان
📎 برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام به لینک زیر مراجعه کنید:
https://hekmat.academy/courses/hekmat-alavi/
🌐/channel/majmaqomh
🎙 بیم بزرگ این است که روزنه ای که به سوی آینده بهتر گشوده شده بود بسته شود و امید اندک از میان برود
سید محمد خاتمی از دیدار اعضای حزب مردمسالاری که حدود سه دهه با وجود همه تنگناها، محدودیت ها و فراز و نشیب ها در عرصه حضور فعال داشته اند اظهار خوشوقتی کرد و تصریح کرد: با آسیب دیدن بنیاد اقتصاد و کاهش روز افزون بهره‌وری، افزایش تورم توأم با رکود، آسیب دیدن تولید و زیرساخت های آن، کاهش سرمایه گذاری و افزایش بیکاری که تحریم ها بر دامنه این مشکلات افزوده است و ادامه سخت گیری های بی اساس و محدودیت فضای آزاد که از شعارهای اصلی انقلاب بود و عدم تأمین حقوق و آزادیهای اساسی همه بخش ها و بدتر از همه لطماتی که به سرمایه انسانی کشور وارد می آید علاوه بر تنگ شدن فضای زندگی بطور کلی و معیشت مردم، بخصوص طبقات متوسط به پایین، بر نارضایتی ها افزوده می شود در حالی که رضایت مردم پشتوانه اصلی اقتدار و امنیت ملی و حتی خود حکومت است.
🔘 وضع کنونی مردم و کشور خوب نیست
🔘 بیم بزرگ این است که روزنه ای که به سوی آینده بهتر گشوده شده بود بسته شود و امید اندک از میان برود.
🔘 در عین هوشیاری نسبت به تهدیدها باید از فرصت های فراهم آمده بهره برداری کرد.
🔘 در مورد موضوع هسته ای باید با آژانس بین المللی که در آن عضویت داریم و ضمناً .N.P.T را هم پذیرفته ایم مسأله را به طور جامع حل کنیم.
🔘 دولت گام های مثبتی برداشته است ولی باید تلاش گسترده‌تر با اصلاح رویکردها و تنظیم برنامه های مناسب با تأیید جدی همه ارکان نظام صورت گیرد.
🔘 وضع بدی که شاهد آن هستیم حاصل رویکردهای سالیان گذشته است.
🔘 وقتی تحریم ها نعمت دانسته می شد، وقتی توسعه همه جانبه و پایدار مورد غفلت و حتی توهین قرار می گرفت، وقتی خالص سازی سبب تهی شدن عرصه اندیشه و مدیریت می شد و ...، باید منتظر این روزها می بودیم.
🔘 جریان برانداز و جریان دیگری که نسبت به هر تغییر مثبت برمی آشوبد در تبلیغات علیه دولت و انداختن تقصیر نابسامانیها و وضع بد که (محصول کار خودشان است) بگردن دولتی که برای رفع آنها به میدان آمده است به هم رسیده اند.
🔘 نباید مطالبات مردم را از یاد ببریم و نباید از یادآوری کردن وعده ها و شعارهائی که داده شده است خودداری کنیم.
🔘 باید برای بهبود روابط خارجی و منطقه ای و تعامل مثبت در جهت مصالح ملی و توسعه همه جانبه کشور و نیز صلح و آرامش بین المللی و بخصوص منطقه ای به جای نشان دادن چهره ستیزگر تلاش کنیم.
🔘 اگر سامان حاکمیت هم عزم خود را بر تغییر با حمایت از دولت و زمینه سازی برای تحقق شعارها نشان دهد و اعمال کند می توان به بهبود امیدوار بود.
🔘 چه خوب بود که در آغاز کار دولت جدید به عنوان رمز و راز تغییر مثبت حصر برداشته می شد
دبیرکل حزب مردمسالاری و اعضاء دفتر سیاسی این حزب در آستانه گردهمایی سراسری حزب با سیدمحمد خاتمی دیدار کردند. این گردهمآئی با موضوع اجماع ملی و سازگاری بین‌المللی برگزار خواهد شد.
🇮🇷 @khatamimedia
🌐/channel/majmaqomh
🔰 درباره صلح با دشمن از نظر قرآن
✍#هادی_سروش
🔖 صلح در قرآن در سوره محمد/۳۵ و انفال/۶۱ بصورت متفاوت مطرح است. تشخیص جای صلح براساس آموزه هایِ دینی اهمیت دارد. ادعا این است؛ صلح در جایی که مورد تایید ویا خواسته افکار عمومی باشد، ویا منافع عمومی مسلمین و اهداف آنان را تامین نماید، ویا بتواند ازخطرات بعدی نسبت به اسلام و شهروندان جامعه ایمنی فراهم آورد، ویا باعث جلب امکانات برای پیشرفت کشور بر اساس مصلحت ملی باشد، بسیاربجا وبلکه ضروری است.
🔖اما صلح درغیرجای خود، یعنی در موضع ذلت، وتسلیم شدن دربرابر باج خواهی و زورگیری، آن هم در موقعیت برتریِ سپاه مسلمین، و برخاسته از افراد سست و ضعيف الايمان باشد، درست نیست.
🔖ناگفته نماند؛ امروز جهان درآتشِ تهمتِ خون وخشونت گراییِ دینی به انگیزه "اسلام ستیزی" می سوزد و دشمن با تبلیغ فراوان همت بر تخریبِ چهره رحمانی اسلام کرده!
در چنین شرائطی ضروری است در عین دفاع از دین و جامعه دینی ، با استقبال از آرامش و صلح و زندگی بهتر با رعایت حقوق بین المللی ؛ چهره رحمانی اسلام را به دنیا گزارش کنیم.
📍متن کامل
🌐/channel/majmaqomh
💠موحّد و امید و هراس
📝#صدیق_قطبی
🌱توحید خداوند، اگر در یک باور ذهنی خلاصه و محدود شود، سرد و نارس و ناکارآمد است. ایمان به یگانگی خداوند، وضعیت و حالت درونی و عاطفی است که قوّت و ضعف آن را با نظر به میوه‌هایش میتوان سنجید.
🌱کسی که ایمان دارد وجودی متعالی و یگانه در جهان ما پیوسته در کار است (كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ) و بر همه چیز احاطه دارد (أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ) و اوست که «اول و آخر» است و اوست که جاودان و پاینده است (كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ / مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَمَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ / كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ) و اوست که نور و روشنیِ جهان است (اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ) و همهٔ خوبی‌ها نزد اوست (بِيَدِكَ الْخَيْرُ) و رحمت و آگاهی او همه‌چیز را فراگرفته است (وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا) و زمام و فرمان هر چیز به دست اوست (بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ) و اوست یگانه‌پناه (وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ)، و او در کمال توانایی است و هر چه جز او ضعیفند (وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًا / ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ) و همه‌چیز و همه‌کس به سوی او بازمی‌گردند (إِلَى رَبِّكَ الرُّجْعَى / إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ / إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ / وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ / وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ)
قاعدتاً از اطمینان و گرمای درونی بهره‌مند است و به هر درجه که ایمانی چنین در جانش شعله‌ور باشد کمتر به چیزهای ناپاینده امید می‌بندد و از چیزهای ناپاینده می‌ترسد. توحید راستین که خاستگاه قلبی دارد در بیم‌ها و امیدهای ما جلوه‌گر می‌شود.
🌱از چه بیم داریم و به چه امید؟ با نظر به بیم‌ها و امیدهای‌مان درمی‌یابیم تا چه پایه به یگانگی خداوند ایمان داریم. ایمان به وحدانیّت پروردگار، به بیم‌ها و امیدهای آدمی جهت می‌دهد:
🌱نقل است که با اصحاب یک روز در خانه نشسته بود و در آن خانه روزنی بود. ناگاه آفتاب بر آن روزن درافتاد. صدهزار ذرّه به هم برآمدن گرفتند. شیخ گفت: «شما را از حرکتِ این ذرّه‌ها هیچ تشویش می‌آورد؟» اصحاب گفتند: «نه.» شیخ گفت: «مردِ موحّد آن است که اگر کونَیْن و عالمَیْن و مافیها همچنین در حرکت آید ذرّه‌ای در درون او تفرقه نیاید، اگر موحّد است.»(ابوبکر واسطی: تذکرةالاولیاء، تصحیح شفیعی کدکنی، ص۷۹۸)
موحّد چه در پای ریزی زرش
چه شمشیر هندی نهی بر سرش
امید و هراسش نباشد ز کس
بر این است بنیاد توحید و بس
(گلستان سعدی، باب هشتم)
@sedigh_63
🌐/channel/majmaqomh
🟣کرامت، آدمی را اضطرار است
📝#پروین_قوامی
🏷از سرمایه‌های جدی و اثرگذار در پیروزی انقلاب 1357 و پایداری بعدی آن، حضور پرشمار و گستردۀ زنان بود و همۀ تحلیل‌گران انقلاب، به این واقعیت معترف‌اند؛ البته سهم بسیاری از این حضور را باید مدیون مدرنیزاسیون در ایران پس از مشروطه دانست.
🏷 هیچ شاهد عادلی نمی‌تواند نقش ساخت مدرسه و تحصیل دختران، اشتغال زنان، تشکیل انجمن‌های روشنفکری با حضور زنان، حق رأی و انتخاب زنان به عنوان نماینده مجلس، قوانین حمایت از خانواده در برابر پدرسالاری و بسیاری دیگر از تلاش‌هایی را که به مدد مدرنیته در ایران روی داد، در حضور اجتماعی زنان در دوران انقلاب نادیده بگیرد. این حضور هم مختص قشر مذهبی نبود و طیف‌های متنوعی از زنان صرف‌نظر از گرایش‌های سیاسی و مذهبی، در میدان بودند.
🏷پرچم‌داری گفتمان دینی در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب و تقابلی که این گفتمان با مدرنیته غربی داشت، مدل جدیدی از زن انقلابی ارائه کرد که می‌کوشید اصیل، بومی و آلوده‌نشده به فرهنگ غرب باشد و مرزبندی مشخصی با زن غربی داشته باشد؛ یعنی ضمن آنکه مانند زن سنتی فقط در خانه نیست و حضور اجتماعی دارد و به بیانی مدرن است، به اصولی پایبند است که او را از زن غربی متمایز می‌سازد. تلاش روشنفکران دینی در ارائه الگویی از زنان اسوه در تاریخ اسلام را نیز میتوان در همین جهت فهمید.
🏷پس از پیروزی انقلاب نظام اسلامی خود را در ساختار دولت مدرن تعریف کرد که وفادار به جمهوریت و مردمسالاری است و با حضور زنان در اجتماع، مشکلی ندارد، اما این حضور باید متکی به رعایت همان قواعد پیش‌گفته باشد. پذیرش دولت مدرن، به معنای پذیرش قواعد آن است و از مهمترین قواعد دولت مدرن، آزادی، برابری و کرامت انسانی است.
🏷 کرامت انسانی یعنی انسان صرف‌نظر از جنسیت، زبان، قومیت، مذهب و هر تعلق دیگری، از آن نظر که انسان است، صاحب کرامت است و هیچ‌کس حق اهانت به او را ندارد. از همین رو بسیاری از فعالان حوزۀ زن، برای کسب حقوق مهم‌تری چون حق مشارکت سیاسی و اجتماعی، برابری و کرامت، قوانینی مانند قانون حجاب اجباری را با تسامح پذیرفتند یا حداقل در برابر آن واکنش شدید نداشتند؛
🏷اما روند بعدی حوادث نه‌فقط به سمت و سوی استیفای حقوق اساسی زنان پیش نرفت و آنها را در جایگاه مناسب شأن یک زن در دوران مدرنیته قرار نداد، بلکه کار را تا جایی پیش برد که هیچ یک از آرمانهای انسانی یا دینی مانند عدالت، توسعه، اخلاق و معنویت، حقوق بشر، آزادیهای مدنی و برابری فرصت‌ها در ایران نتوانست به جایگاهی نزدیک به حجاب و چادر دست یابد و به اندازۀ آن معیار خوب و بد زن مسلمان شود؛ چنان‌که گویی برای او وظیفه‌ای مهم‌تر از حجاب چادر وجود ندارد. به‌جای شخصیت و کارآمدی زن، نوع پوشش او ملاک قرار گرفت و حقوق اجتماعی او به همان نوع پوشش وابسته شد.
🏷 آرام‌آرام حجاب، که باید برای کرامت زن می‌بود، تبدیل به ابزاری شد که کرامت زن را زیر پا گذاشت. در خیابان و بسیاری از اماکن عمومی تحقیر شد، ناسزا شنید و حتی جان او به خطر افتاد. حجاب در ایران، نه تنها به نماد زن مسلمان تبدیل شد، بلکه گویی اساساً پرچم اسلامیت نظام، چیزی جز حجاب زنان نیست. اکنون اگر از حق انتخاب پوشش بگوییم، به پرچم و هویت نظام برمی‌خورد و کار را سخت می‌کند.
🏷 البته که در سیاست، گاهی هم باید به مصلحت توجه کرد. پس در بزنگاه‌هایی مثل انتخابات و راهپیمایی‌ها که نیاز به حضور گسترده زنان داریم، میتوان کمی، فقط کمی این پیش‌شرط را نادیده گرفت و با نشان دادن پوشش متفاوت زنان و نمایش لحظه‌ای پذیرش این حق انتخاب، بر دهان خیلی‌ها مشت کوبید. این نگاه ابزاری به زن، جایی برای گفتن از کرامت او باقی نمی‌گذارد.
🏷امروز عجیب نیست، اگر شاهد جوشش اعتراضی زنان برای پس گرفتن حق کرامت انسانی‌شان باشیم. حیات بدون کرامت، ارزشی ندارد و کرامت انسانی، با شعارهای میان‌تهی معنا نمیشود. آنچه امروز نسل جدید در خیابان فریاد می‌زند، معنایی جز مطالبۀ کرامت انسانی ندارد؛ اگرچه زبان آن تلخ و گزنده است. صرف‌نظر از اینکه نظام سیاسی چه نظامی باشد، هر دولتی که بر سر کار بیاید، ناگزیر از فهم این مطالبه و گردن نهادن بر آن است.
📍(برشی از کتاب "آینده دینداری در ایران"، انتشارات سهل، ج ۲، ص۳۱۱)
🌐/channel/majmaqomh
💠امام رضا علیه‌السلام به اباصلت
( در آخرین جمعه ماه شعبان) فرمود:
🌱«... اگر امانتی بر گردنت داری آن را ادا کن و اگر از مؤمنی حقد و کینه در قلبت داری آن را بیرون بینداز و سعی کن هیچ گناهی در نامه اعمالت باقی نماند، الا اینکه با توبه خود آن گناه را پاک کرده باشی»
📍«عیون اخبار الرضا»، جلد۲، صفحه ۵۱
🌐/channel/majmaqomh
💠فقیه کامل
و قال علیه السلام: "الْفَقِيهُ كُل الْفَقِيهِ مَن لَمْ يُقَنِّطِ النَّاسَ مِن رَحْمَة الله، وَلَمْ يُؤْيِسْهُمْ مِن رَوْحِ الله، وَلَمْ يُؤمِنْهُمْ مِن مَكْرِالله".
فقیه کامل کسی است که نه مردم را از آمرزشِ خدا نومید کند، نه آنان را از نوازش خدا دلسرد سازد، و نه از ترفند خدا ایمنی‌شان بخشد.
🔅_ نهج‌البلاغه، حکمت ۹۰
🔅_برگردان: #استاد_محمود_صلواتی
🌐/channel/majmaqomh
🎧#پوشه_شنیداری
🟣توسعه نیافتگی: چرایی، چگونگی و راه های برون رفت
🎙#محمدرضا_یوسفی
🏷جلسه دوم
▫️مهمترین مباحث جلسه دوم:
📌 معرفی اجمالی عجم اوغلو
📌 مقایسه میان دو نوگالس
📌 تفاوت نهادی علت تفاوت‌ها
📌 ریشه تفاوت نهادها
٢٧ بهمن ١۴٠٣
🌐/channel/majmaqomh
🔖#یادداشت
🟠هشدار به عالمان دین و دین داران
📝#سید_علی_میرموسوی
🏷امام جعفر صادق (ع) (۸۳-۱۴۸ ه.ق) در زمانی پیشوایی شیعه را عهده دار شد، که جنبش ضد اموی در حال گسترش و نظام اموی دستخوش بحرانی جدی شده بود. با وجود این امام به مداخله در امور سیاسی روی خوش نشان نمی داد و همچون پدر از سیاسی شدن امامت پرهیز داشت. هنگامی که جنبش ضد اموي به اوج رسيده بود، او تقاضاي برخي از شيعيان براي رهبري سياسي را نپذيرفت و نامه ابوسلمه خلال را سوزانيد. او پيروان خويش را از هر گونه فعاليت در اين راستا بازداشت و حتي به آنان توصيه كرد كه از تبليغ برای گسترش تشيع پرهيز كنند.
🏷امام به جای مبارزه رسمی با حکومت، رسالت خويش را ژرف سازي و تحكيم بنيان هاي اعتقادي و فقهي تشيع تعریف کرد و با استفاده از موقعيت و فرصت پديد‌آمده، توانست صورت بندي منسجمي از آن ارائه كند. به ويژه اين که شيعه همگام با دور شدن از عصر تشريع، با مسايل جديدی روبرو شده بود که پاسخ های تازه می طلبيدند. شخصيت علمي و معنوي امام، بسياري از مسلماناني كه در جستجوي دانش بودند را به سوي او كشاند و دانشمندان فراواني در مكتب او پرورش يافتند و از خرمن دانش او توشه چيدند. حتي كساني چون ابوحنيفه و مالك، كه هر يك مذاهب فقهي جداگانه اي تاسيس كردند، از او بهره بردند.
🏷امام، در طول دوران پیشوایی خود، فرهنگ سازی، گسترش دانش، پرورش خردورزی و اندیشیدن در بین شیعیان، را هدف قرار داد. او نه تنها پیروان خویش را به فراگرفتن دانش توصیه می کرد، بلکه اخلاق دانش پژوهی را به آنان یادآوری می شد. براین اساس آنان را از پذیرش بدون دلیل هر ادعایی و یا واداشتن دیگران به پذیرفتن بدون دلیل عقاید خود باز می داشت. معاویه بن وهب؛ از یاران امام، توصیه او را چنین بیان می کند : در پی فراگیری دانش باشید و به همراه آن خود را با بردباری و وقار بیارایید و با اساتید و دانش آموزان خود فروتنی پیشه کنید و هرگز از دانشمندان زور گو نباشید، زیرا با این روش باطل، حقِّ شما نیز از بین می رود. ( کافی، ج ١، ص ٣٦، حدیث ١)
🏷توصیه اهل دانش و دانش پژوهان به بردباری و فروتنی و تاکید بر خودداری از تحکم و پافشاری بر دیدگاه خود، بر این فرض استوار است که اندیشه جدی و صادقانه همواره خطا پذیری را در خود مفروض می دارد. اعتقاد به خطا پذیری، سعه صدر و فروتنی در برخورد با دیگران را در پی دارد، زیرا چه بسا سخن و یا اندیشه آنان راهی به سوی آشکار شدن خطا و فهم حقیقت بگشاید. از این رو می توان گفت این سخن ارزشمند به روشنی بیزاری امام از یکی از آفات مهم جامعه دینی؛ یعنی «کیش شخصیت» و هشدار نسبت به رفتار زورگویانه عالمان دینی با دیگران را نشان می دهد. «کیش شخصیت» از ویژگی های فرهنگ های استبداد زده و خودکامه پرور و بیان گر حالتی است، که فرد از ابزار های گوناگون از جمله رسانه و نشانه ها برای برتر نشان دادن خویش بهره ببرد.
🏷امام صادق (ع) در سخنی دیگر با پرهیز دادن از ریاست طلبی بر ناپسند بودن «کیش شخصیت» تاکید کرده اند. محمد بن مسلم از امام چنین گزارش کرده است: آيا مي پنداري ما نيكان شما را از تبهكاران نمي شناسيم ، همانا بدترين شما كسي است كه دوست دارد ديگران در پي او گام بردارند، چنين كسي يا دروغزن و يا سست راي است. (كافي جلد ۲ باب طلب الرياسه، حديث ۸). هر چند این سخن به ظاهر، پرهیز از راه انداختن افراد در پی خویش را معنای می دهد، ولی گویا امام در پی اشاره به یکی از آفات جامعه دینی و هشدار به عالمان دینی، در پرهیز از خود بزرگ پنداری و وادار کردن دیگران نسبت به پیروی از خویش است.
🏷شخصیت پرستی از دیگر آسیب های جامعه دینی است، که ترسیم چهره ای بت گونه از رهبران و پیروی کورکورانه از آنان را در پی دارد. پيشوايان و اولياي دين اسلام نيز همواره نگران آلودگي جامعه به اين ويژگي بوده اند و آن را به پيروان خويش گوشزد و از آن بازداشته اند. از ديدگاه آنان پيروي بي چون وچرا از اشخاص رويه اي نارواست. بنابر این هر ادعا و نظريه اي تنها بر اساس دلايل و استدلال هاي آن ارزيابي و پذيرفته یا رد می شود.
🏷در این راستا امام(ع)، ابوحمزه ثمالی را از هر دو ویژگی؛ یعنی کیش شخصیت و شخصیت پرستی، بازداشته است: از رياست طلبي و دنباله روي شخصيت ها بپرهيز. او پرسید: ناپسنديدگي رياست طلبي روشن است، ولي نهی از گام برداشتن در پي بزرگان را درک نمی کنم، زيرا دو سوم از آن چه به دست آورده ام را از دنباله روي شخصيت ها به دست آورده ام. امام در پاسخ گفت: به خوبي درنيافتي؛ مقصود آن است كه بپرهيز از اين كه بدون دليل كسي را پيشوا قرار دهي و هر چه وی گفت درست پنداري.» (كافي جلد ۲ باب طلب الرياسه، حديث ۵)
🌐/channel/majmaqomh
🔖#برشی_از_کتاب
🔰بازخوانی تفسیری از آیه‌ی «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ»
🏷بخش الف؛
شماره‌ی اول: فراز «فَضَّلَ اللَّهُ ...»
قرآن در آیه‌ی ۳۴ سوره‌ی نساء چنین گفته است: «فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ». مفسران سنتی این فراز را چنین ترجمه کرده‌اند: «به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی، تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده». (ر.ک به: ترجمه‌ی المیزان، ج۴، ص۵۴۳) این مفسران «فضیلت الهی» را به «فضیلت ذاتی مرد نسبت به زن» تعبیر کرده‌اند.
🔻نکته‌ی اول
باید بررسی کرد که آیا این فضیلت ذاتی بوده یا جایگاهی «به‌دست‌آوردنی» و «ازدستدادنی» است. قرآن مدعی این می‌شود که به فرزندانِ آدم، فضیلت اعطا شده است: «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ» (اسراء : ۷۰)، با این حال همین انسانِ کرامت و فضیلت داده شده را گاهی بدتر از چهارپایان معرفی می‌کند: «إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ» (فرقان : ۴۴). پس اساساً فضیلت می‌تواند روزی به دست آید و روز دیگر از دست برود. مثال دیگری بگویم؛ افراد «مؤمن» دوستِ خداوند محسوب می‌شوند (یونس : ۶۳)، اما قرآن در آیه‌ی ۹۵ سوره‌ی مائده می‌گوید «الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ - مؤمنانِ خانه‌نشین» با «وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ – مجاهدان در راه خداوند» یکسان نیستند، از همین رو خداوند مجاهدان را بر خانه‌نشینان فضیلت داده است: «فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ».
باز هم مثال بزنم، قرآن دو بار به «بنی‌اسرائیل» خطاب می‌کند که خداوند شما را برتر از همه‌ی جهان‌ها قرار داده است: «يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ ... أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ» (بقره : ۴۷و۱۲۲)؛ اما آنها را به دلیل پیمان‌شکنی، لعن هم کرده است: «لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً» (اسراء : ۱۲و۱۳).
قرآن در آیه‌ی ۳۲ سوره‌ی نساء خطاب به «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» می‌گوید برخی از شما اهل ایمان را بر دیگری، فضیلت دادیم: «فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ» و این را قابل به‌دست‌آوردن به صورت مساوی، از سوی مردان و زنان می‌داند: «لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا» و «وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ».
حال به فراز مورد بحث برگردیم. همان‌طور که خواندید، قرآن تمام «فضیلت‌های الهی از سوی خداوند» را «به‌دست‌آوردنی» و «ازدستدادنی» می‌داند؛ لذا در جامعه‌ای که «فرصت کسب فضیلت» توسعه و توزیع عادلانه‌ای نداشته و زنان همواره جنس دوم و فرودست جامعه بوده‌اند، فضیلت ذاتی معنایی ندارد، به خصوص که در آیه‌ی ۳۲ سوره‌ی نساء بیان شده که این «فَضَّلَ اللَّهُ»، قابل خواستاری از خداوند است: «وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» و این فضیلت با «عمل صالح»ای به دست می‌آید که به تعبیر قرآن، مرد و زن ندارد: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ» (نحل : ۹۷).
🔻نکته‌ی دوم
همان‌طور که خواندید، در آیه‌ی مورد بحث بیان شده که «فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ» و مفسران سنتی آن را «فضیلت مرد بر زن» معنا کرده‌اند. اما من باور دارم که با توجه به «نکته‌ی اول» در «به‌دست‌آوردنی یا ازدستدادنی بودن فضیلت»، این عبارت می‌تواند هم برای مرد و هم برای زن باشد. به عبارتی می‌شود «بَعْضَهُمْ» را برای هر دو گروه دانست. اما ضمیر «هُمْ» مذکر است، پس چگونه بر زنان هم منطبق می‌شود؟
دو آیه قبل‌تر، آیه‌ی ۳۲ سوره‌ی نساء، قرآن بیان کرده است که «فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ»، در این‌جا هم «كُمْ» ضمیر مذکر است، ولی قرآن، با توضیحی، آن را برای هردوی مرد و زن دانسته است: «لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ ... وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ».
اگر بپذیرید که «فضیلت» به‌دست‌آوردنی و نه «ذاتی» است و زنان و مردان در این اکتساب یکسان‌اند، در «بَعْضَهُمْ» نیز میتوان همین نکته را بیان کرد؛ اینکه ضمیر «هُمْ» اگر برای «الرِّجَالُ» باشد، برای «النِّسَاءِ» هم، به دلیل قاعده‌ی ادبی «تغلیب» خواهد بود. به عنوان مثال، قرآن وقتی از پاک‌دامنی مریم مادر عیسی سخن می‌گوید، در تأیید فرمان‌برداری او از لفظ «الْقَانِتِينَ» استفاده می‌کند که «جمع مذکر» است، ولی به دلیل همین تغلیب برای یک زن به کار رفته است. این قاعده به معنای آن است که در لفظ معنای غالب ملاک خواهد بود. به خصوص که یکسانیِ فضیلت در درگاه الهی پذیرفتنی است: «وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ».
به عبارتی «بَعْضَهُمْ» می‌تواند مرد یا زن و «بَعْضٍ» هم می‌تواند مرد یا زن، یا هردوی آنها باشد، زیرا فضیلت یک گروه، فضیلت گروه دیگر را نفی نکرده و این دو مانعةالجمع نیستند. از همین رو میتوان برای «بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ» معادل معنایی «همدیگر» را به کار گرفت.
🔸(بُرشی از کتاب «بازنگری در آیات قرآن» نوشته‌ی محمد موسوی عقیقی)
🌐/channel/majmaqomh
🔖#یادداشت
🔰 اعتراض امین السلطان به حاکمیت دوگانه
✍#رضا_احمدی
🟣 درگاه و دیوان
یکی از مشکلات تاریخی در حکومت ها در ایران که از دوره ی باستان تا به امروز لاینحل مانده است تقابل درگاه با دیوان یا دوگانگی دربار و دولت می باشد. درگاه که با محوریت شاه، و وزیر که مسئول اجرایی حکومت است استوار بوده است که آنها همواره در تعارض بوده اند. این تعارض باعث خسارت های بی شماری شده است.
وزیر ... از سوی شاه منسوب می شود؛ شاه او را برای اداره ی امور، تحصیل مالیات و امر اجرایی تعیین کرده است. معمولاً شاهان در امور اجرایی دخالت می کنند و با دخالت دربار، در امور اجرایی، کشور با دو گانگی قدرت مواجه و امور کشور دچار آسیب و ناکارآمدی می شود. در این دوگانگی نیروها به رویارویی کشیده و به قتل وزرا منتهی گردیده است.
🟠 قربانیان دوگانگی
وزیران از شخصیت های توانمند عصر خود بودند که در امر اجرایی تخصص داشتند. تاریخ ایران گواه بر قربانی شدن وزیران در تقابل درگاه و دولت است. از بزرگمهر، یحیی برمکی، فضل بن سهل، جیهانی، حسنک وزیر، عمیدالملک کندری، محمود یلواج وزیر چنگیز و در دوره ایلخانی احمد بناکتی، سیف الدین بیکچی، خواجه شمس‌الدین محمد جوینی، امیربوگا، جلال‌الدین سمنانی، سعدالدوله، صدرالدین خالد زنجانی، جمال‌الدین دستجردانی، خواجه رشید الدین فضل الله، سعدالدین محمدساوجی، رکن الدین صاین، خواجه، غیاث الدین محمد بن رشید الدین و خواجه علاء الدین محمد، میرزا سلمان خان جابری اصفهانی، حاج ابراهیم کلانتر، میرزا ابوالقاسم قائم، امیر کبیر، سپهسالار، تیمور تاَش، محمد مصدق و...
🟣 امین السلطان
میرزا علی اصغر خان اتابک، که قریب 25 سال صدارت سه شاه دوره قاجار را عهده دار بود، در این 25 سال در اقدامات زیادی به همراه ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به انجام رسانده و یک بار مقدمات سفر ناصرالدین شاه و دو سفر مظفرالدین شاه را به اروپا آماده کرد. امین السطان مورد احترام شاهان قاجار و علمای عصر خود بود. او به روسیه گرایش داشت.
🟠 بست نشینی
امین سلطان نسبت به رفتار مظفر الدین شاه در مورو توزیع ثروت بین نزدیکان خود، معترض بود. در همین سال به نظامیان دست مزد پرداخت نشده بود. امین السلطان مورد حمایت روسیه قرار داشت. او هزینه دو سفر مظفر الدین شاه را از روس وام گرفت.
مظفر الدین شاه 40 سال ولیعهد بود، و ناصرالدین شاه نیز پس از پنجاه سال با تیر میرزا رضای کرمانی کشته شد. گروهی در تبریز به دور ولیعهد جمع بودند. آنها چهل سال منتظر شاه شدن او، و به امید دستیابی ثروت و پست روزشماری می کردند. امین السلطان از فضل و بخشش های شاه به اطرافیان خاص ناراحت بود و بدین خاطر در خانه خود بست نشست.
«در اول ذی حجه اتابک تمارض کرده و چند روز به درب خانه نرفت. شاه محرمان خود را نزد او فرستاد و گفت اختیار تمام با توست. جواب داد که شاه چرا هرچه دولت دارد به ده بیست نفر نوکر خود ببخشد و مواجب نظام ( ارتشیان) و سایرین به زمین بماند و اختیار با «ترک ها» باشد. گفتند شاه چند شب با اجزای مخصوص خود در عزل اتابک مشورت کرده بود. بعد از مشورتها دیدند کسی وضع حالیه ایران را نمی تواند پیش ببرد/ ناچار با هزار تملق پی او فرستاد و به او گفت اختبار با توست و هرچه می خواهی بکن.» ( مرآت الوقایه مظفرف ، ج2، ص 654)
شاه بودجه کشور را در جاهای غیر ضروی صرف می کرد در حالیکه دولت اتابک از پرداخت دست مزد ارتشیان و دستگاههای دولتی را محروم بود. مظفر الدین شاه برای چند سفر به اروپا از روسیه وام گرفته بود، و بدین خاطر گمرک کشور به گرو روسیه رفت. با اختلافی که بین دربار و دولت امین سلطان و نیز مخالفت دولت روس و انگلیس و تکفیر علمای نجف در گرفته بود امین السلطان در سال 1321 ق / سفر حج را بهانه کرد، شاه با استعفای اتابک موافقت كرد. بست نشینی امین السلطان جواب داد، شاه عقب نشینی کرد و شاه همه شروط او را پذیرفت، زیرا اوضاع چنان ناتراز بود که او هم از قدرت کناره گرفت. اگر دربار در موضع قدرت بود امین السلطان را هم چون قائم مقام فراهانی خفه می کردند.
🟣 سفر بدور دنیا
امين‌السلطان سفر به دور دنیا را آغاز کرد و از روسيه به چين، ژاپن، آمريكا، اروپا، مصر و از آنجا به مکه رفت. سپس راهي شام‌و دمشق، بيروت و بيت‌المقدس شد و از راه مصر به يونان و استامبول، و از آنجا به شمال افریقا و تونس، مراكش، و بعد به فرانسه رسيد يك سال در پاريس ماند و سرانجام از سوئيس سر درآورد.
🌐/channel/majmaqomh
#اطلاع_رسانی
🔖هفتمین مناظره از سلسله جلسات مناظره
(باور و ناباوری در دنیای پسا سکولار)
📥آیا مسلمان متشرع باید در فروع دین تقلید کند؟
🔻با حضور :
👤#مسعود_ادیب ( عضو هیات علمی دانشگاه مفید)
👤#علی_طلیعت پور( پژوهشگر فقه و کلام )
🪧با اجرای:
👤#یاسر_میردامادی( پژوهشگر اخلاق پزشکی، موسسه مطالعات اسماعیلی، لندن)
🗓زمان :
شنبه ، ۴ اسفند ۱۴۰۳ / ساعت ۲۲
◽️لینک شرکت در جلسه
🌐/channel/majmaqomh
⚫ مُجتهدِ پهلوان
✍#محمد_سلطانی_رنانی
امروز در شهر ما، حاج‌آقا سید مرتضی مستجابی به خاک سپرده شد؛
اینکه دین‌دان* بود و دستار بر سر، موجب نشود که درباره‌اش پیشداوری کنیم. او از خاندان ریشه‌دار و پرستاره سادات صدر (صدرعاملی، صدر جبل‌عاملی) بود، هم‌خاندان با سیدموسی صدر، و دوست و هم‌نشین و همفکر با او. از نهضت ملی شدن نفت، در شمار آزادیخواهان و ایران دوستان بود. دنیا دیده بود و زبان امروزه را می‌دانست.
آخوندی که در گود زورخانه می‌چرخید، خانه پدریش را در خیابان فروغی اصفهان، نهاد خیریه کرد؛ همکف درمانگاه و طبقه اول کتابخانه. از او دادودهش دیده بودند و دستِ بگیر نه!
درِ خانه‌اش باز بود، برای آن زن و شوهر جوان که برای آغاز زندگیشان دعای خیر کند، و برای پدرومادری که بر گوش نوزادشان اذان بگوید، برای کارگری که کار نیافته یا فرزندی که بیماری پدر نگرانش کرده، یا آنکه عزیزش به بند افتاده...
استاندار اصفهان نزدش آمد، از او چه خواست؟! انحصار یا امتیاز؟! نه، چشمانش پر اشک شد و ناله کرد: زاینده رودِ خشک؟! اصفهان نگین ایران است، ایران نگین جهان است!
سید و دستار بر سر و سالخورده باشی و دست برای بوسیده شدن دراز نکنی؟! با هر کسی که به خانه‌ات می‌آید بگویی و بخندی تا اندوه دلش سبک شود؟! کوچکتر از توست، به سن و سال نواده تو، و بر او بزرگی نفروشی؟!
می‌توانست برترین و بالاترین مقام‌ها و مناصب استانی و کشوری را بگیرد، می‌توانست میان خودش و مردمش میله بکشد و محافظ بگمارد، می‌توانست خدایگان باشد و جدایگان! ولی او چنین نخواست! او می‌خواست خاطره حاج رحیم ارباب در اصفهان از میان نرود، مردم به چشم ببیند یک نفر می‌تواند آیةالله، فقیه، ملی‌گرا، ایران‌دوست، پهلوان زورخانه، دست به خیر، و تا آخر عمر، میان مردم باشد، نه بالاتر از آنان. بر صدر ننشیند، بلکه به سینه درآید و بر قلب نشیند!
به خاکش سپردیم با زنگ زورخانه، آمده بودند صوفی‌ها، روحانیان، کارگران و کارمندان، معلمان و اساتید، و نظامیان، برخی بی سلاح و حکماً برای تشییع جنازه، برخی هم با سلاح جنگی و باتوم! نمی‌دانم برای چه؟!!
سید مرتضی مستجابی نمونه‌ای از عالمان مومن و پرهیزگار بود که زرق و برق فرمانفرمایی و نامداری و مال‌اندوزی چشم و دل و دینش را نبرد، با مردم زیست و در میان مردم جان سپرد و به دست مردم به خاک سپرده شد.
دین‌دان: دانا به دین، روحانی، آخوند.
بنگرید...
🌐@majmaqomh
🔰من هم یکی مثل شما
🖌#محمود_شفیعی
◻️رئیس جمهور محترم، بارها و به مناسبت های مختلف در سخنان شان اشاره می کنند که "من هم مثل شما هستم". این سخن البته گفتار نیکویی است و باید هم صاحبان قدرت خود را تافته جدا بافته از ملت ندانند. ریشه این سخن کلام الهی درباره پیامبر گرامی اسلام ص است که به آن حضرت، هر چند آن چنان مقام شایسته ای رسیده است که به او از سوی خدا حقایق آسمانی وحی می گردد، می فرماید "بگو همانا من بشری مثل شما هستم ..." و همچنین ریشه سخن بالا فرمایش امام علی علیه السلام است که مردمانش را بر سخن گفتن با خود از روی عزت و مشورت دادن به او همچون یکی از بندگان خدا که ممکن است بدون امداد الهی در خطا افتد، تشویق می فرمود. پس تا اینجای کار سخن دکتر پزشکیان پسندیده است و بر تکرار آن نیز ملامتی نیست؛ چرا که عموم مردم به این نتیجه رسیده اند که رئیس جمهور از جنس آنها بوده و فاصله ای بین خودشان و شخصیت مردم خواهانه او نمی بینند.
اما به دلایلی که در ذیل اشاره خواهد شد، رئیس جمهور محترم باید بدانند صورت مساله دیگری در کشور ما در جریان است که گفتن این سخن "من هم مثل شما هستم" نه تنها درمان آن مشکل خطرناک نیست؛ بلکه از نظر کسانی که سازنده معضل اند، کلام باطلی است که تکرار آن چون آب در هاون کوبیدن است.
✳️۱. جمعی از حکومت گرانِ کنونی ایران، خود را مجسمه دین و دیانت می دانند؛ آنچنان که جیب خود را نیز جیب دیگری از بیت المال تلقی می کنند. برای این جماعت سخن رئیس جمهور بیهوده است؛ چرا که آنان بین خود که عین دیانتند و بین عموم مردم فاصله ای پرناشدنی می بینند. برای آنان سخن از یکی دیدن حاکمان اسلامی و ملت کلامی به غایت دور از حقیقت و جدا شدن از جرگه گروه بر حق است.
✳️۲. این جمع از حکومت گران خود-حق و خود-دین پندار، بین حسابهای بانکی شخصی و حساب های متعلق به حکومت تفاوتی نمی بینند و در نتیجه بیت المال را در حساب های شخصی خود نگه می دارند. برای این گروه سخنی مضحک تر از این نیست که بین مردم و حاکمان همسنگی فرض کرد. این حاکمان محرمان حکومت اسلامی و عموم مردم از این جرگه خارج اند و نامحرم. چگونه می توان بین محرم و نامحرم فاصله را برداشت و حاکمان را همچون یکی از عموم مردم پنداشت؟!
✳️۳. این بخش از حکومت گران، که امروز کنترل بیشترین قدرت، ثروت و دیگر منابع سلطه را در دست دارند، از آنجا که اراده ها و تصمیم ها، گفتارها و کردارهای خود را همچون مصلحتی برتر برای ماندگاری حکومت اسلامی در نظر می گیرند، هرگونه گناهان یا خطاهای کوچک یا بزرگ خود یا نزدیکان خود یا حامیان خود را از قبل بخشوده شده می پندارند و گاهی معتقدند برای خطاهای آنان نیز باید حسناتی در نظر گرفت و امتیازات جدیدی در اختیارشان گذاشت. برای چنین جماعت خود همیشه بر حق پنداری، سخن گفتن از "من هم مثل شما هستم" نعل وارونه زدن و استفاده از افعال معکوس است. اینها ولی نعمت مطلق اند و کمی یا زیادی رزق و روزی دیگران به اندازه نزدیکی دیگران به این جمع یا دوری دیگران از آنان وابسته است. این دیگران همان عموم مردم اند.
⏬نتیجه گیری: جناب آقای دکتر پزشکیان تکلیف خود را با مردمانی که برای نجات کشور و آرزوی رسیدن به وضعیتی بهتر، او را انتخاب کردند، و آنان که در صحنه حاضر شدند و بر رقیبان او رای دادند و کسانی که نتوانستند بر ناامیدی فراگیر غلبه کنند و در صحنه انتخابات حاضر نشدند، مشخص کرده است. او خود را از عموم مردم جدا نمی داند. اما لازم است تکلیف خود را با آن بخش از حکومت گران روی پرده یا اغلب پشت پرده، که بیشترین منابع قدرت را در دست دارند، مشخص کنند. آنان رئیس جمهوری می خواهند که در خدمت تداوم سروری نا بحق آنان قرار گیرد و اسلامیت حکومت را تضمین بقای قدرت، ثروت، شوکت و برتری این جماعت، بپندارد. رئیس جمهور محترم اگر خود را همچون یکی از مردم می پندارد که واقعا هم چنین است، نمی تواند، همزمان، خود را، با پیش گرفتن سکوت، همچون خدمتگذار این جماعت سلطه گر بداند که، به ناحق، وجود و منافع خودشان را به معیاری برای مشروعیت حکومت اسلامی تبدیل کرده اند. در این صورت، خطر احتمالی این است که آقای رئیس جمهور شفافیت در حکمرانی را فدای مصلحت سنجی های خودآگاه و ناخودآگاه سازد و بعد از مدتی متوجه شوند که از این راه، ناخواسته مصالح ملت را به مصالح اندکی حکومت گر از صاحبان بیشترین منابع ثروت و قدرت واگذار کرده اند. رئیس جمهور محترم اگر به علی علیه السلام اقتدا کرده اند، می دانند که آن حضرت در دوره ۳۰ ساله از وفات پیامبر گرامی اسلام ص تا شهادت خودش، وفاق و سکوت، شفافیت و افشاگری را همزمان پیش بردند و هیچ یک از دو کار اساسی خدا پسندانه را فدای دیگری نساختند.
@Mahmood_shafiee
🌐/channel/majmaqomh
🎧#پوشه_شنیداری
📍گفتگوهایی در اسلام‌شناسی
محور دوم : محمدشناسی قرآن مجید
جلسه پانزدهم: استقامت در راه هدف
🎙استاد عبدالرحیم سلیمانی
جلسات قبل: اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم هشتم نهم دهم یازدهم دوازدهم سیزدهم چهاردهم
🔸تهران، خیابان رودکی بالاتراز چهارراه امام خمینی(ره)کوچه شهید رئیسی اسکویی، حسینیه محبان الائمه(ع)
@soleimanisaa
🌐/channel/majmaqomh
🔖#گفتگو
⚡️چیزی که در برنامه حسینیه معلی، اتفاق می افتد تولید خنده است نه تولید شادی
⚡️روحانی فعال در شبکه اجتماعی معتقد است که روحانی موفق کسی است که دنبال‌کننده‌ای بیشتر دارد، درحالی‌که در قدیم روحانی موفق کسی را می‌دانستیم که تسلط بیشتر بر منابع و متون دینی دارد
✔️#مهراب_صادق‌نیا در گفتگو با "اندیشه ما" 🔻
🔸شما وقتی یک مفهوم مذهبی را از طریق رسانه منتقل می‌کنید، اولین کاری که اتفاق می‌افتد این است که از آن حالت تعالی و حالت قدسی خارج می‌شود، در سنت دینی ما است که تصویری از معصومین نباید نمایش داده شود چرا؟ چون شما با نمایش این تصویر از قدسیت آن شخص یا امام، وقتی آن را نمایش می‌دهید می کاهید، تقلیل اش می دهید، معصوم را به یک امر زمینی تبدیل می‌کنید، وقتی یک امر معنوی و یک امر قدسی از طریق رسانه و نمایش منتقل کنیم.
🔸استفاده از برخی روحانیون در این برنامه‌ها یکی از کارهای بسیار خطرناکی است؛ بحرانی در نهاد روحانیت امروز وجود دارد که تعبیر می‌کنم به بحران هویت، اساساً روحانی مطلوب چه کسی است، الان نمی‌دانیم حتی از رئیس حوزه علمیه اگر سؤال کنید که روحانی مطلوب چه کسی است، احتمالا به شما چیزی خواهد گفت متفاوت از چیزی که یک کسی دیگر بگوید، روحانیت در حوزه علمیه بر هویت صنفی خود توافق ندارد
🔸 در قدیم روحانیون در زندگی خصوصی اندرونی و بیرونی داشتند، الان روحانیون در شبکه‌های اجتماعی زندگی خانوادگی‌شان را نمایش می‌دهند، دیگر چیزی به نام اندرونی و بیرونی وجود ندارد، این برمی‌گردد به بحران هویت در نهاد روحانیت، روحانی فعال در شبکه اجتماعی معتقد است که روحانی موفق کسی است که دنبال‌کننده‌ای بیشتر دارد، درحالی‌که در قدیم روحانی موفق کسی را می‌دانستیم که تسلط بیشتر بر منابع و متون دینی دارد، الان چیزی که مادر حسینیه معلی مشاهده می‌کنیم که یک روحانی می‌آید آهنگ می‌خواند و موسیقی کار می‌کند، بازی می‌کند اینها برمی‌گردد به همان بحران هویت، برمی‌گردد به اینکه معیار آقایان جذب مخاطب بیشتر است، نمی‌دانم مخاطب بیشتر جذب کنیم برای چه؟ ....
📍 پیوند به متن کامل گفتگو
🌐/channel/majmaqomh
🎧#پوشه_شنیداری
🟣منزلت قرض الحسنه در معیشت دینی
🎙#استاد_سروش_محلاتی
🏷همایش ترویج فرهنگ قرض الحسنه
قم ، بنیاد علوم وحیانی اِسراء؛
۹ اسفند ۱۴۰۳
🌐/channel/majmaqomh
📖 حضرت رسول اکرم صلوات الله و سلامه علیه و آله، در خطبه ی شعبانیه به توصیف ماه رمضان و بیان ویژگی های آن پرداختند.
🍀این خطبه پر از مستحباتی است که خدا بهانه کرده تا بواسطه ی آنها به بندگانش لطف و رحمتش را برساند ...
💠فرازی از خطبه شعبانیه :
"...وَ وَقِّرُوا کبَارَکمْ وَ ارْحَمُوا صِغَارَکمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکمْ
سالمندان را احترام نمایید، بر خُردسالان رحم کنید و صله ارحام نمایید
وَ احفَظُوا ألسِنَتَکم، وغَضّوا عَمّا لایحِلّ النَّظرُ إلیه أبصارَکم، و عمّا لایحلّ الإستِماعُ إلیه أسماعَکم
و زبان‌های خود را [از آنچه نباید گفت] و چشم‌های خود را از آنچه نباید دید و گوش‌هایتان را از آنچه نباید شنید حفظ کنید
وَ تَحَنَّنُوا عَلَی أَیتَامِ النَّاسِ کمَا یتَحَنَّنُ عَلَی أَیتَامِکمْ
و با یتیمان مردم مهربانی کنید، تا با یتیمان شما مهربانی شود..."
🌐/channel/majmaqomh
📚#معرفی_کتاب
📖عنوان: سیاست در قرآن
🖊مؤلف: #سید_ابوالفضل_موسویان
📇 مرکز انتشار دانشگاه مفید ، سال انتشار ۱۴۰۲
♻️یکی از مهمترین مسائل نوپدید مسئله حکومت و سیاست از منظر اسلام است. توجه به اهمیت این مسئله از زمان سید جمال‌الدین اسدآبادی در کانون توجه متفکران مسلمان قرار گرفت و جز شاگردان او مانند عبده و رشید رضا، بسیاری از متفکران مسلمان مانند کواکبی، علی عبد الرازق، مودودی، سید قطب و… در جهان عرب وکسانی چون میرزای نائینی و امام خمینی به بررسی ابعاد و زوایای گوناگون این مسئله پرداخته‌اند..
🔖اثر حاضر با عنوان «سیاست در قرآن» اثر جدیدی است که با سعی و اهتمام حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابوالفضل موسویان به نگارش درآمده است. این کتاب در چهار بخش تدوین شده است که هر بخش به تناسب مطالب دارای چندین فصل است.
🔖در بخش اول پس از بیان مفاهیم تفسیر و سیاست به‌ضرورت تفسیر موضوعی، رابطه دین و سیاست پرداخته است و روش‌های تفسیری را واکاوی نموده است. مؤلف در مورد رابطه دین و سیاست می‌نویسد: دین و حکومت از دیر باز با یکدیگر تعامل داشته‌اند. دین از مؤثرترین و مستعدترین نیروی وحدت‌بخش در حیات انواع دولت‌ها بوده است، این حضور بر حسب دوره تاریخی و موقعیت جغرافیایی صورت‌های گوناگون به خود گرفته است.
🔖در بخش دوم نخست به‌ضرورت حکومت و حکومت مطلوب در قرآن، آن گاه به اصل عدم‌پذیرش ولایت هیچ‌کس به‌عنوان اصل اولی و معنای ولایت و امامت و ولایت معصومان و ولایت در دوران غیبت و حدود ولایت توجه شده است. نویسنده در مورد ضرورت حکومت می‌نویسد: ازآنجایی‌که انسان آزاد آفریده شده است، کسی حق دخالت در کار او را ندارد و نمی تواند او را به کاری که نمی‌خواهد وادار کند یا از کاری که می‌خواهد، باز دارد یا برای او تصمیم بگیرد یا بدون دخالت و خواست او چیزی را در ملک او داخل یا خارج نماید؛ بنابراین، انسان در انجام کارهای خود مستقل و آزاد است، سرنوشت او به خودش سپرده شده و تمام افراد بشر بر سرنوشت خود حاکم هستند؛ اما ازآنجاکه انسان مدنی بالطبع است وزندگی جمعی دارد و جامعه بدون حکومت به هرج‌ومرج و ضایع شدن حقوق افراد ضعیف منجر می‌شود وجود حکومت امری ضروری دانسته شده است.
🔖در بخش سوم روش‌های مطلوب حکومت از منظر قرآن مورد توجه نویسنده قرار گرفته است، وی در این فصل می‌نویسد: بیعت را با شرایطی مورد تأیید و امضا قرار داد و آیاتی دال بر آن نازل گردید. معصومان نیز به پیروی از قرآن کریم با اینکه از جانب خداوند به ولایت منصوب شده بودند، اما این روش را که جنبه ارزشی نیز دارد و احترام به آرای عمومی است، تأیید وبر آن تأکید کردند و سیره معصومان هم بر این قرار گرفت که هرگاه حاکمیت آنان از سوی مردم مورد قبول واقع می‌شد، به اعمال ولایت و اداره امور می‌پرداختند و بر این امر اصرار داشتند که رضایت مردم وجود داشته باشد. هرگز حاضر نشدند به این دلیل که حکومت حق آنان است و به مصالح مردم بهتر از خودشان آگاه‌اند، اعمال ولایت کنند.
🔖در بخش چهارم نوع روابط مسلمانان با غیرمسلمانان در داخل کشور اسلامی و خارج از آن مورد توجه نویسنده قرار گرفته است، وی در این بخش می‌نویسد: اسلام به انسان، نگاهی فرا دینی دارد وبا اینکه راهنمایی‌های لازم را نموده است، اما حق تعین سر نوشتش را به خود او واگذار نموده است. برای این موجود – فارغ از دین و مذهبش – نسبت به سایر موجودات تفاوت‌هایی قائل شده است، بر همین اساس وظایفی را برای مؤمنان در رابطه با انسان قرار داده است، مانند حفظ کرامت انسانی آنان و رفتار نیکو داشتن با آنان، رعایت عدالت نسبت به آنان و همچنین رعایت حقوق شهروندی آنان.
📍در پایان یادآوری می‌گردد کتابی که در دست دارید در پی آن است که اولاً مباحث سیاسی قرآن، مباحث ارشادی است نه مولوی، وحی صرفاً به کمک عقل آمده است و هرگز نخواسته است عقل بشر را تعطیل کند و راهی تعبدی و غیرقابل‌فهم پیشروی انسان قرار دهد. ثانیاً حکومت مورد تأیید دین حکومتی عرفی و مردمی است که نباید نقش مردم در آن کم‌رنگ گردد. به عبارتی اگر حکومت با همه ویژگی‌هایی که قرآن برای آن مطرح کرده است تشکیل گردد؛ ولی مورد قبول مردم آن جامعه نباشد وبر آنان تحمیل گردد در فرهنگ قرآن این حکومت، حکومت طاغوت است در این راه نویسنده در حد وسع خود به تبیین تمام آیات سیاسی قرآن پرداخته از روایات و سیره معصومان نیز کمک گرفته است و پس از بیان تفسیر و روش‌های گوناگون تفسیری، ابتدا به بیان ضرورت حکومت و شواهدی که از قرآن و روایات برای آن بیان شده به حکومت مطلوب از دیدگاه قرآن و ویژگی‌های آن می‌پردازد.
🌐/channel/majmaqomh
🔖#یادداشت
🔰زندگی سخت مردم و روزمرگی و سردرگمی دولت
✍#محمدرضا_یوسفی
🔹 به هنگام شروع دولت چهاردهم در هفتم مرداد ماه، نرخ ارز تقریبا ۵۸ هزار تومان بود. اکنون در هفتم اسفند این نرخ حدود 92 هزار تومان در بازار معامله شد. یعنی این نرخ بعد از گذشت 7 ماه ۱.۶ برابر شده است. این میزان در دوره مورد نظر برای هیچکدام از دولتهای پس از انقلاب سابقه نداشته است.
🔹 هر چند عوامل متعددی از ترور هنیه در فردای تحلیف، سقوط بشار اسد، دو بار رفت و برگشت موشکی ایران و اسرائیل، تهدیدهای اسرائیل، بر سرکار آمدن ترامپ و اقدامات او و مانند آن در این دوره موجب ایجاد فضای نااطمینانی بیشتر نسبت به آینده شده است اما آنچه که مهم است چگونگی واکنش دولت در برابر چنین وضعیتی است.
🔹 نگاهی به گفته های مقامات اقتصادی در ماه های اخیر نشان می دهد که آنان در یک سیکل معیوب قرار گرفته اند.
فرزین در آبان ماه، نرخ تورم در پایان سال را 30 درصد پیش بینی کرده بود. وی تثبیت نرخ ارز را عامل ثبات اقتصادی و تورم پایین دانست( ایرنا، 19 / 8 /03). شوک ارزی نرخ ارز توافقی موجب افزایش هزینه های تولید، فشار تقاضای نقدینگی، رشد انتظارات تورمی، تغییر رفتار مصرف کنندگان و تولیدکنندگان شده و در نتیجه با افزایش نرخ تورم نسبت به پیش بینی رئیس بانک مرکزی مواجه خواهیم شد.
🔹 از سوی دیگر در شرایط التهابات بازار، همتی وزیر اقتصاد به بازار و دلالان پیام می دهد که دولت اقدام به خرید طلا کرده و قیمت طلا نیز کاهش نخواهد یافت. با فرض ثبات قیمت جهانی طلا، با توجه به شوک ارزی بازار توافقی، افزایش قیمت داخلی طلا قابل انتظار است اما ایشان در مصاحبه پنجم دی ماه، احتمال کاهش قیمت طلا در ایران را داد امری که به شوخی بیشتر شبیه بود و در نتیجه همه همان پیام دوم دی را جدی گرفتند. در نتیجه، تقاضا برای طلا در بازار افزایش یافت. این بار بانک مرکزی، سناریو را تکمیل کرد و اعلام نمود که یک میلیون سکه در بازار عرضه خواهد کرد. اما استدلال فرزین عجیب بود. در حالی که وظیفه بانک مرکزی، ثبات بخشی به بازار پول و تثبیت نرخ تورم و در نتیجه قدرت خرید پول ملی است وی هدف از عرضه سکه را جبران زیان مردم و حفظ قدرت خرید آنان بیان کرد( تابناک/ 1 / 12 /03). به عبارت ساده تر، پیش بینی این است که باز هم ارزش پولی ملی تضعیف شود و بانک مرکزی خود را ناتوان از انجام وظیفه اصلی خود می داند و برای جبران آن اقدام به فروش سکه می کند تا مردم با تبدیل پولی که در حال کاهش ارزش است به طلا، قدرت خرید خود را حفظ کنند.
🔹 پیامدهای این اقدام روشن است شاید به همین دلیل باشد که همتی در مصاحبه خود پس از جلسه هیات دولت، از پاسخ به سوال در باره مسائل ارزی و پول ملی، شانه خالی کرد و از خبرنگاران خواست تا سوالات خود را از ریاست بانک مرکزی بپرسند( 2 / 12 / 1403).
🔹 یکی از مهمترین اقدامات بانک مرکزی در این شرایط کاهش انتظارات تورمی است. برای این هدف، بانک‌مرکزی باید بتواند اعتماد عمومی را به دست آورد. اهداف و سیاست‌ها شفاف و با دوام، اطلاع‌رسانی منظم و سیاست‌های پولی موثر در جهت ثبات سازی اقتصاد انجام دهد. بانک مرکزی هیچکدام را انجام نداده است و در نتیجه انتظارات تورمی افزایش یافته است.
🔹 تناقض گفتاری و مصاحبه های غیرعلمی یکی از مشکلات دولت است. در حالی که در آبان ماه فرزین، پیش بینی تورم 30 درصدی را مطرح می کند همتی دلیل افزایش نرخ ارز را تورم 40 درصدی بیان می کند ( اکو ایران، 3 / 10 /03). اینها نشان می دهند که مقامات اقتصادی دولت دچار سردرگمی و روزمرگی شده اند.
🔹 همتی در جلسه با مجلس، بر اساس شاخص قدرت برابری خرید، قیمت ارز را در پایان آذر ماه، حدود 73 هزار تومان اعلام کرد. این در حالی است که این محاسبه به جهاتی دارای ایراد است. اول اینکه سالیانی است که مبنای رسمی آمار، مرکز آمار ایران است. بر اساس شاخص اعلامی مرکز آمار، شاخص قیمت در اول سال 1401، عدد 115.9 و در پایان آذر 1403، عدد 284.4 بوده که اگر نرخ تورم امریکا از آن کاسته شود نرخ ارز حدود ده هزار تومان نسبت به عدد گفته شده کمتر خواهد شد.
🔹 علاوه بر مشکل یادشده، برای مقایسه چهار نکته باید مورد توجه قرار داده شود. نکته اول، ثبات شرایط و فقدان انتظارات است که در کشور ما مفقود است. نکته دوم، فرض تجارت آزاد بین کشورهاست که شرایط کشور ما تحریمی است. همچنین سال پایه برای محاسبه تورم و محاسبات ارزی است که سال مبنا یا سال 1395 و یا 1400 باید در نظر گرفته شود.
🔹 دولت باید با بهره گیری از توان علمی خبرگان و شنیدن دیدگاه های منتقدان، سعی کند به یک اجماع نسبی برسد و از وعده های توخالی دوری کند.
@yousefimohamadreza
🌐/channel/majmaqomh
🟣وداع با ماه شعبان مُعَظم
📝#عبدالرحیم_اباذری
🌱در روزهای پایانی ماه شعبان المعظم هستیم ، این ماه اختصاص به حضرت محمد ، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دارد و به همین سبب، نام « ماه رحمت و رضوان » به آن نهاده شده است چرا که آن حضرت پیام آور رحمت، محبت و مهربانی بود. یکی از اعمال مستحبی که در این ماه از امام زین العابدین علیه السلام روایت شده، انجام «صلوات شعبانیه » است؛ هر روز هنگام زوال و بعد از نماز ظهر به طور فردی یا جمعی در مساجد خوانده می شود.
🌱در این دعا بعد از چند مرحله صلوات بر محمد و آل محمد و معرفی جایگاه رفیع اهل بیت و امامان معصوم علیهم السلام ، در توصیف آنان می خوانیم: « الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها، وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا،» آن سروران کشتی نجات امت در اقیانوس های بی کران و پر پیچ و خمِ زندگی هستند و هر کس سوار بر آن کشتی شود در امان خواهد بود و هر کس آن را رها کند، در عرصه های سیاسی ، اجتماعی و فردی غرق و گمراه می شود.
🌱از جمله اوصافی که در این دعا برای معصومین ذکر شده: «الْكَهْفِ الْحَصِينِ، وَغِياثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكِينِ، وَمَلْجَإِ الْهارِبِينَ، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِينَ» . پناهگاه محکم و فریادرس برای بیچارگان و درماندگان و از ره گریختگان است.
🌱از محتوای این فرازها استفاده می شود امامان معصوم علیهم السلام ، به عنوان رهبران دینی و سیاسی جامعه، پناهگاه قابل اعتماد مردم، فریاد رس درماندگان و حامیان قشر مستضعف و ملجأ آنهایی هستند که به هر دلیلی از دین، مذهب و معنویت فاصله گرفتند، دست آنها را می گیرند و آنها را از این نابهنجاری ها و گمراهی ها نجات می دهند.
این فراز ها به نوعی توصیه های ارشادی معصومین علیهم السلام است و مخاطبان عام و خاص خود را دارد، عموم مردم جزو گروه اول هستند و هر فردی به قدر توانایی موظف است این بایدها و نباید ها را عمل کند که در این مورد سخن بسیار گفته و شنیده شده است.
🌱اما اگر بخواهیم با دید حکومتی به فراز های « صلوات شعبانیه » مرور کنیم ، مخاطبان خاص آن امروز کارگزاران و به طور کلی حاکمیت نظام جمهوری اسلامی و هر نظامی که خود را منتسب به اسلام و اهل بیت می پندارد، است.
مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، به تأسی از امامان معصوم مؤظف هستند رسیدگی به وضعیت معیشتی، رفاهی و امنیتی مردم را در اولویت برنامه های خویش قرار بدهند و در واقع پناهگان محرومان و قشر فقیر جامعه باشند. به منتقدان، معترضان و حتی فراریان (وَمَلْجَإِ الْهارِبِينَ ) فرصت اظهار نظر، انتقاد خیرخواهانه و بازگشت بدهند.
🌱از سوی دیگر سیره و سلوک اهل بیت علیهم السلام را، آن گونه که هست دریابند، مطالعه کنند و خوب بشناسند و آن را بدون افراط و تفریط و با مقتضیات زمان و مکان در سیاست های داخلی نسبت به مردم و در سیاست های خارجی نسبت به کشورهای دوست و دشمن به نفع مردم جاری و ساری نمایند و نباید در این عرصه ها از ائمه اطهار علیهم السلام عقب بمانند و یا جلو بزنند.
در فراز دیگر از صلوات شعبانیه می خوانیم: « الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللَّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ » هر کس جلوتر از معصومین بیوفتد از دین خارج است و هر کس از آنها عقب بماند ، گمراه و نابود خواهد شد و تنها راه چاره، صراط مستقیم، همان سلوک اعتدالی و همراهی با آنهاست و پس و پیش نباید داشته باشد تا جامعه اسلامی از انحرافات و اشتباهات فردی ، اجتماعی و سیاسی در امان بماند.
🌱پروردگارا! به محمد و آل محمد سلام ، صلوات و درود بی پایان بفرست و به مسئولان، کارگزاران و به طور کلی به حاکمیت ما توفیق بیش از پیش عنایت بفرما تا بتوانند با الهام از مکتب پیامبر رحمت و سیره وسلوک اعتدالی اهل بیت علیهم السلام در جهت اهتمام به رفع مشکلات مردم ، کشور و به خصوص تأمین نیاز های ضروری جوانان، اعم از تحصیل ، اشتغال ، ازدواج و زندگی متعارف، موفق و کارآمد باشند و با درایت و عقلانیت سایه جنگ ، گریز و ستیزهای خارجی و اختلافات زرگری و جناحی داخلی را برای همیشه از سر ملت و مملکت کم کنند و به جای آن امنیت ، آسایش ، آرامش ، رفاه معقول و توسعه را برای مردم خویش به ارمغان بیاورند. در این اوضاع و احوال و شرایط کنونی ، اهتمام به این امور هنریست گرانبها که فقط از دست مسئولان صادق ، صابر، عالم ، عاقل ، قاطع ، معتدل و بی ادعا بر می آید.
🌱ای خدای مهربان! وداع ما با ماه شعبانِ رحمت و رضوان را توأم با خیر و برکت و باران رحمت قرار بده و اختلاف، تشتت و عقده گشایی ها را از میان مردم بردار و رحمت ، محبت و صمیمیت را میان تمام اقشار مختلف جایگزین و گسترش فرما و همه ما را در کنار هم برای ورود به ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی خودت موفق گردان.
🌐/channel/majmaqomh
⚡️به موضوعاتی بپردازید که زمینه پذیرش آن در جامعه وجود دارد
⚡️سیاست نبوغ می خواهد
✔️ توصیه آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی
(به مبلغین و طلاب جوان) : 🔻
📥 تبلیغ دین و هدایت و ارشاد مردم، کار ارزشمندی است که نیاز به فداکاری و تحمل سختی‌ها دارد. مبلغین باید شرایط را در نظر بگیرند و به موضوعاتی بپردازند که جامعه پذیرای آن باشد. کار طلبه هدایت مردم است. وقتی شما مطلبی را بیان می‌کنید که عکس آن عملی می‌شود عقلاً نباید وارد آن شد. اینطور نیست که ما هر سخن هر چند حقی را بگوییم حالا چه اثر کرد و چه نکرد. گاهی شما در شرایطی قرار می‌گیرید که سخنی را که می‌گویید نه تنها اثر نمی‌کند بلکه اثر منفی پیدا می‌کند. باید زمینه پذیرش کلام در مخاطب را بررسی کرد.
📥 مبلغین بهتر است به مطالب عمومی که مورد پذیرش همه گروه‌ها و افراد است بپردازند. درباره اهتمام به حلال و حرام و پرهیز از غیبت، دروغ، تهمت و آزار و اذیت دیگران صحبت کنند. زشتی گناه و پلیدی این امور مورد اتفاق همه است و موعظه درباره آن مورد نیاز جامعه است.
📥در سیاست هرکسی یک سلیقه‌ای دارد ولی چیزی را که همه قبول دارند زشتی گناه است. باید تلاش کرد که افراد را از جهنم نجات داد. هرکسی نمی‌تواند وارد سیاست شود. سیاست نبوغ می‌خواهد. هستند کسانی که نبوغ سیاسی ندارند، وارد این بحث‌ها شده اند و متاسفانه به نحو مطلوب عمل نکرده اند. ما با آقا موسی صدر رفیق بودیم. ایشان از نظر علمی هم قوی بود و البته نبوغ سیاسی بالایی هم داشت که وارد سیاست شد. این نوع آدم‌ها خیلی انگشت شمار پیدا می‌شوند. اینطور نیست که هر کسی احساس وظیفه کند و وارد بحث‌های سیاسی شود.
📥مرحوم آقای خمینی اگر وارد بحث سیاسی شد قبلا از نظر علمی به سطح قابل قبولی رسیده بود. البته ایشان هم در سیاست نبوغ داشت که وارد این بحث‌ها شد. بهتر است طلبه‌ها در این شرایط به مطالب عمومی که مورد پذیرش همه گروه‌ها و افراد است بپردازند. راجع به غیبت و دروغ و تهمت و آزار و اذیت دیگران صحبت کنند. این مسائل هم مورد اتفاق همه است و هم مورد نیاز جامعه است.
📍منبع
🌐/channel/majmaqomh
📮حاکمیت قانون، مبنای کرامت ذاتی انسان
✍#محمد_جعفر_حبیب‌زاده
🪧اصل حاکمیت قانون یا حکومت قانون یا دولت قانون مدار در یک فرایند ستونی مبنای کرامت ذاتی انسان برای دسترسی به سه اصل آزادی عدالت و صلح است که ماده ۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز با فرایند دموکراسی بر این سه اصل تأکید می کند. منظور از فرایند حاکمیت قانون مراحلی است که باید برای شکل گیری یک قانون عادلانه و اجرای آن پیموده شود. در این فرایند
✔️اولاً، حاکمیت قانون تنها در یک نظام دموکراتیک و مردم سالار که احترام به حق تعیین سرنوشت شهروندان را به رسمیت میشناسد، امکان پذیر است.
✔️ثانیاً مبنای دموکراسی در عرصه غیر رسمی احترام و تضمین گفتمان مـدنـی بـیـن شهروندان است که شرط آن نیز تأمین آزادی بیان در عرصه های مختلف اجتماعی است.
✔️ ثالثاً، مبنای دموکراسی در گفتمان رسمی و نظام سیاسی تشکیل مجلس قانون گذاری با حضور نمایندگان متنخب مردم بر اساس انتخابات ،آزاد عادلانه و با نظارت مردم است.
🪧وقتی از فرایند حاکمیت قانون سخن میگوییم باید به این نکات توجه کنیم. اگر نظام دموکراتیک نباشد و احترام و گفتمان مدنی بین شهروندان و آزادی بیان تضمین نشود و مجلس قانون گذاری، منتخب مردم نباشد و با نظارت مردم شکل نگیرد، قانونش، قانون محسوب نمیشود چون مراد از قانون قانونی است که با این شرایط تدوین می گردد؛ یعنی قانونی که بر اساس اندیشه دموکراسی احترام به کرامت ذاتی انسان و برای دسترسی به عدالت اجتماعی، آزادی و صلح، صورت بندی می شود.
📯نتیجه اینکه که از نظر بنده در دنیای امروز پرداختن به بحث توسعه و دسترسی به آن در هر جامعه ای جز از بستر حاکمیت قانون ممکن نخواهد بود. به تعبیر دیگر، اجتماع سه شرط دموکراسی، مشروعیت و مقبولیت اساس حاکمیت قانون را تشکیل می دهد و برای تحقق این سه شرط باید کرامت ذاتی انسانها به رسمیت شناخته شود.
🪧حق تعیین سرنوشت شهروندان باید در بخشها و حوزه های مختلف نظام سیاسی به رسمیت شناخته شود؛ دولت قانون مدار دولتی که بر اساس حاکمیت قانون شکل میگیرد برقرار گردد و در نهایت موازین و استانداردهای حاکمیت قانون که بخشی از آنها در موازین و استانداردهای حقوق بشر، منعکس شده ـ جایگاه و پایگاه مشخصی در نظام سیاسی داشته باشند و نحوه تضمین آنها و تعقیب و مجازات ناقضانشان مشخص باشد.
🔸(برشی از کتاب: اسلام و نظام کیفری ،
انتشارات سهل، بهار ۱۴۰۳_ صفحه ۲۵۳ و ۲۵۳)
🌐/channel/majmaqomh
✅ راهِ دین
⏹ [و ابوالحسن رُسْتُفَغْنی] گفت: و شیخ ما ابوالحسن فارغی پیوسته می‌گفت: «همۀ راه‌ها رفتنى است و راه دين ديدنى است.» [و ابوالحسن رُسْتُفَغْنی] از شیخِ حکیم حکایت می‌کرد: «هر شهادتى كه وُرا مُشاهَدت نيست وُرا از آن شهادت جز دورى نيست، و آن مشاهدت ديدار است». و دیدار ثمرهٔ استقامت است، و استقامت حقیقتِ پیروی و معرفت ناب و درویشی صادقانه در هر نَفَس است، و از خدای توفیق می‌طلبیم.
🔶 دو عبارت داخل گیومه در اصل نسخهٔ خطی به زبان فارسی است.
Ⓜ️ از بخش باقیماندهٔ کتاب الاستقامة نوشتهٔ ابوالحسن علی بن سعید سمرقندی رُسْتُفَغْنی (ف حدود ٣٥٠)، در: کتابخانهٔ مجلس، نسخهٔ خطی ٨٠٨٣، برگ ١٩٤ ب و ١٩٥ آ. کتابت در قرن ششم هجری (در دست انتشار).
@Mohammed_Soori
🌐/channel/majmaqomh
🎧#پوشه_شنیداری
🟣توسعه نیافتگی: چرایی، چگونگی و راه های برون رفت
🎙#محمدرضا_یوسفی
🏷جلسه اول
▫️مهمترین مباحث جلسه اول:
📌سیری بر تحولات مفهومی توسعه،
📌نگرش ها به علل عقب ماندگی و راه حل های پیشنهادی
📌مفهوم نهاد
۲۰ بهمن ١۴٠٣
🌐/channel/majmaqomh
⚡️خود مختاری انسان در ادبیات دینی
🟣قاعده عدم ولایت
📝#محمود_شفیعی
🏷یکی از قاعده های مسلم و بدیهی در ادبیات فقهی، قاعده "عدم ولایت" است. این قاعده می خواهد اصل سلطه را، در همه اشکال مثبت و منفی، نفی کند و سلطه مثبت ضروری حداقلی را، در صورت داشتن توجیه کافی و اِعمال آن به صورت انسانی، به عنوان امری استثنائی بپذیرد. بر این اساس، اگر بناست فردی بر فرد دیگر سلطه داشته باشد، باید مبتنی بر رضایت فرد دیگر، سلطه حداقلی و مهم تر اینکه در راستای تحقق هر چه بیشتر روح "عدم ولایت" صورت گیرد تا پیوسته بر گستره عدم ولایت افزوده شود و دایره سلطه، هر چند سلطه
مشروع، کاهش یابد.
🏷در ادبیات فقهی با تعبیرها و توجیهات گوناگون قاعده "عدم ولایت" مورد توجه فقیهان قرار گرفته است: "شکی نیست که قاعده، نبود حق سرپرستی و سلطه است و قاعده، نفوذ نداشتن فرمان هیچ کسی در حق دیگری است". "مقتضای قواعد شرع نداشتن حق سرپرستی هیچ کس بر دیگری است". "شکی نیست که مقتضای قاعده اولی این است که هیچ کسی بر مال دیگری و نیز بر جان دیگری ولایت ندارد". "قاعده این است که هیچ انسانی بر انسان دیگر ولایت ندارد". "در جامعه اسلامی برای هیچ کسی ولایت و سلطه بر دیگری وجود ندارد". "اصل این است که هیچ کسی حق سرپرستی بر مال دیگری و نیز منافع بدنش ندارد". "قاعده اولی در خصوص مقامات و سرپرستی ها نداشتن حق سلطه هیچ کس بر دیگری است". "قاعده اولی، هم در اصل ولایت و هم در متعلق آن، عدم ولایت است".
🏷مبتنی بر قاعده عدم ولایت، همه فقیهان شیعه بر این نظرند که ولایت، نفوذ و سلطنت فردی بر فرد یا جمع کوچک یا جمع بزرگ، به حکم تشریعی خدا نیاز دارد و سلطه هیچ انسانی بر انسان دیگر، مگر به دلیل شرعی معین، توجیه پذیر نیست. بنابراین، هر گاه در موجه بودن سلطه ای شک کردیم، بر اساس قاعده ولایت نداشتن هیچ انسانی بر انسان دیگر و نافذ نبودن حکم انسان بر انسان، چنین سلطه ای ناموجه خواهد بود و باید از اِعمال آن پرهیز کرد. به همین دلیل، بسیاری از فقیهان از دخالت هر کسی و مقامی در حوزه خصوصی دیگران منع کرده اند.
🏷فقیهانی با استناد بر همین قاعده، هر گونه تجسس از زندگی دیگران و افشا کردن عیوب و اسران آنان یا تفتیش عقاید دیگران را، به ویژه اگر چنین خطایی از حکومت سر زند، که همگی نوعی تصرف در شئون زندگی مردم به شمار می رود، نفی کرده اند و به صراحت چنین اقدامی را حرام دانسته اند. در حدیثی از پیامبر گرامی ص انتشار دادن دیده ها و شنیده ها درباره مومن، مصداق آیه اجتناب از سوء ظن شمرده شده است. امام علی ع، در نامه ای رسمی، حاکم خودش را از افشای عیوب مردم به صورت عام به شدت بر حذر داشته است. کاربرد قاعده در حوزه خصوصی، در حوزه عمومی و عرصه حکمرانی، مفصل است که باید در یادداشت های دیگری بدانها پرداخت. خلاصه اینکه در دولت اسلامی تک تک مردم می توانند اعمال دولت را زیر نظر بگیرند، اما دولت از این کار نسبت به مردم به صراحت نهی شده است.
🏷دولت اسلامی، دولتی توتالیتر و تمامیت گرا نیست که حق دخالت در همه حوزه های زندگی را داشته باشد. در تاریخ معاصر جهان، دولت هایی دخالت گر در کشورهای غیراسلامی ظهور یافتند. این دولت ها، با فراگیر کردن سلطه دولت، همه حوزه های زندگی مردم را تحت سیطره حکومت قرار دادند و حوزه خصوصی مردم را نابود ساختند. حکومت لنین و استالین در اتحاد جماهیر شوروی، حکومت نازیتسی هیتلر در آلمان و حکومت فاشیستی موسولینی در ایتالیا در میانه دو جنگ جهانی اول و دوم، نمونه های آشکاری از این دولت ها به شمار می روند. با کمال تاسف این تجربه تلخ سیاسی در خیلی از کشورهای اسلامی نیز به تدریج انتشار یافت و گاهی، به ناحق، توجیه دینی به خود گرفت.
🏷اگر دولتی در کشور اسلامی بخواهد دائم بساط سلطه دولتی را بنام دین در جامعه گسترش دهد و حوزه های خصوصی زندگی مردم را، جاهلانه، به حوزه حکومتی تبدیل کند، چنین دولتی نه در راستای اسلامی سازی که در جهت اسلام ستیزی و بدنام کردن اسلام حرکت کرده است. این دولت ها، به تعبیر علی ع، همان بار سنگینی هستند که بنام اسلام در جامعه نفرت می کارند و بندگان خود را از ذیل بندگی آزادنه خدا خارج و به یوق سلطه ناحق دولتی گرفتار می سازند.
🌐/channel/majmaqomh
🔖#یادداشت
🔰آیا حکم عقل ملازم با حکم شرع است؟ (نگاهی اجمالی به آرای فقیهان درباره قاعده تلازم در چهار قرنِ گذشته)
📝#محمد_تقی_سهرابی
🔸شرایط خاصِ عصرِ حاضر، اهمیتِ پرداختن به قاعده تلازم حکم عقل و شرع را دوچندان می‌کند. «ورودِ عملیِ فقه به عرصه اجتماع و سیاست» و «انگاره شمولِ فقه بر بسیاری از مسائلِ ریز و درشتِ زندگی انسانها»، سیلِ روزافزونِ پرسش‌هایِ فقهی را سبب شده استلإ در حالی که مجموع آیات و احادیثِ معتبرِ فقهی بسیار محدودند.
🔸بدیهی است که فقیه در چنین شرایطی در تنگنایِ بسیار شدیدِ دلیلِ فقهی به‌سر می‌برد. او تمام تلاش خود را به‌کار میگیرد تا شاید راهی برای به‌دست آوردنِ احکامِ منتسب به دین پیدا کند، اما کمبودِ شدیدِ دلیل، فقیه را در معرضِ لغزشِ جایگزینیِ «شبهِ دلیل» به‌جایِ «دلیل» قرار می‌دهد.
🔸در چنین شرایطی قاعده تلازم، بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار میگیرد تا شاید بخشی از هزاران پرسشِ فقهی، با برتن کردنِ جامه شرع بر حکمِ عقل، پاسخ داده شود. مروری بر آرایِ برخی فقیهان در چهار سده گذشته نشان می‌دهد که آنان یا تلازم را نپذیذفتند و یا شروطی سخت‌گیرانه گذاشتند به نحوی که در عمل مصادیقِ چندانی بر حکمِ شرعِ برخاسته ازعقل باقی نمی‌ماند. از این‌رو به نظر می‌رسد که باید چاره کار را در جایی دیگر جستجو کرد.
در مقاله پیش رو، نگاهی اجمالی به آرایِ فقیهانِ امامیه درباره قاعده تلازم حکم شرع و عقل در چهار قرن گذشته می‌اندازیم.
📍پیوند به متن کامل
🌐/channel/majmaqomh
⭕️ نگاه حکومت به مردم باید فارغ از هرگونه تبعیض باشد
🎙#استاد_سید_جواد_ورعی
👈در جوامع امروزی به مقداری که نظارت رسانه های گروهی و افکارعمومی بر صاحبان قدرت تأثیر می گذارد، و آنان را وادار به مراقبت از عملکرد خود و پاسخگویی نسبت به کارنامهشان می کند، تدیّن و عدالت شخصی تأثیر ندارد
💫از دیدگاه امیرمؤمنان علی (ع) فلسفه حکومت عدالت است وهیچ مؤلفه دیگری مثل مصلحت، قدرت و حتی نظم وامنیت، نمی تواند عدالت را مقیّد کند. حکومتی که عدالت را فدای مصلحت کند یا به بهانه حفظ امنیت از اجرای عدالت صرف نظر نماید، نسبتی با حکومت علوی ندارد
🔻حکومت فساد را از هیچ کس برنتابد. حکومتی که عدالت را فقط برای رقیب بخواهد و بر بی عدالتی خودیها چشم بپوشد، با حکومت علوی نسبتی ندارد. امیرمؤمنان علی (ع) با کسانی که به حقوق مردم تعدی و تجاوز می کردند، هیچ گونه مماشاتی نمی کرد و به صورت علنی و آشکار با آنان برخورد نموده و از مسئولیت برکنارشان می کرد.
💫امام (ع) از حقوق زنان همچون مردان دفاع می کرد، از مسیحی از کار افتاده به مثل مسلمان سالخورده حمایت می کرد، نسبت به رعایت حقوق غیر عربها مانند اعراب حساسیت داشت. برای قریش یا بنیهاشم هیچ گونه امتیازی قائل نبود
🔻به گمان من تنها از امتیازات حکومت علوی و خطبه های نورانی امیر مؤمنان علی (ع) سخن گفتن و تعریف کردن، و کتاب و مقاله نوشتن کافی نیست، مهم ترین عاملی که می توانست و هنوز هم می تواند الگوی حکومت علوی را در زمینه های مختلف عدالت، حقوق بشر و آزادی های مدنی قابل طرح نماید، نشان دادن یک نمونه ولو ناقص از آن حکومت آرمانی در دنیای امروز است؛
💫و کدام حکومت و جامعه بهتر از جمهوری اسلامی و ملت ایران که افتخار تشیع علوی را در کارنامه خویش دارد؟ بنا بود جمهوری اسلامی الگویی کوچک از حکومت علوی را در محدوده جغرافیایی ایران به نمایش بگذارد؛ و نه تنها ملت ایران را از این نعمت بهره مند سازد، بلکه الگویی برای ملتهای مسلمان دیگر باشد. معتقدم باید به اهداف و آرمانهای نخستین انقلاب بازگردیم که مهم ترین آنها «عدالت»، «آزادی» و «استقلال» است.
👈نگاه و نگرش حکومت به مردم باید برخاسته از علاقه و محبت، و فارغ از هر گونه تبعیض جنسیتی، نژادی و طبقاتی و حتی در ساحتی گسترده، تبعیض دینی و مذهبی باشد.
🌐/channel/majmaqomh
⭕️ علی علیه السلام :
حاضر نیستم احدی را به زور وادار به کاری کنم!
✍#محمد_سروش_محلاتی
🔻قرظه بن کعب یکی از فرمانداران امیرالمومنین بود. او قبلا نیز از صحابه رسول خدا و از جنگ احد به بعد آن حضرت را همراهی کرد. وی در جمل و صفین و نهروان نیز از سپاهیان ارشد حضرت علی بود.
عده ای از مردم منطقه فرمانروایی وی به نزد امیرالمومنین آمدند و گزارش کردند که در محل ما نهر آبی است که فرسوده و خراب شده است و اگر مردم محل کمک نمایند و آن را حفر نموده و لای روبی کنند، آن منطقه آباد شده و قهرا درآمد مردم هم افزایش یافته و در نتیجه مالیات بیشتری هم نصیب بیت المال می‌شود. آنان از حضرت تقاضا داشتند تا ایشان به فرماندار خود (قرظه بن کعب) دستور دهد که او مردم را به انجام این کار وادار و اجبار نماید.
امام علیه السلام طی نامه ای در خواست مردم را به قرظه بن کعب منتقل نمود و نظر خویش را در ذیل آن چنین آورد:
لست اری ان اجبر احدا علی عمل یکرهه، فادعهم الیک فان کان الامر فی النهر علی ما وصفوه ، فمن احب ان یعمل فمره بالعمل ، والنهر لمن عمله دون من کرهه ، و لان یعمروا و یقووا احب الی من ان یضعفوا . والسلام (انساب الاشراف ج /۲ . ص /۳۹۰ . الامام علی صوت العداله الانسانیه ج/۱ ص ۲۰۸)
🔻امام علیه السلام درخواست آن گروه برای وادار کردن مردم به آباد کردن نهر را نپذیرفت چرا که با سیاست کلی حضرت در حفظ حقوق و آزادیهای مردم، در تضاد بود. مبنای امام این بود که: من احدی را بر کاری که راضی نیست اجبار و اکراه نمی‌کنم:
و لست اری ان اجبر احدا علی عمل یکرهه .
ولی حضرت به فرماندار خود نوشت: موضوع را با حضور مردم مورد بررسی قرار دهد و اگر چنان است که گفته اند، از مردم بخواهد که هر کس مایل است بصورت داوطلبانه اقدام کند والبته بهره برداری از نهر هم بکسانی که در احیای آن مشارکت می‌کنند اختصاص خواهد داشت.
🔻در پایان حضرت، سیاست خود را اینگونه بیان فرمود: اقدام مردم برای عمران و آبادی منطقه و تقویت بنیه مالیشان بهتر از آن است که اهتمام به عمران نداشته و در ضعف و ناتوانی بمانند.
صدر و ذیل کلام حضرت گویای آن است که هر چند اینگونه اقدامات عمرانی پسندیده و به صلاح است، ولی نباید جنبه اجباری پیدا کرده و بر مردم تحمیل شود.
🔻نفی اجبار بر "هیچ کس" در "هیچ کار" یک قاعده در حکومت علوی است. و عدول از این قاعده در شرایط اضطراری، نیاز به دلیل محکم دارد و گرنه برای آباد کردن دنیا، خواست و رضایت مردم، محترم و معتبر است و نمیتوان مدل خاصی از زندگی را بر آنها تحمیل کرد، آن هم مدل و الگویی که هزینه های زیادی بر آنها تحمیل نموده و دائما فقر را گسترش می‌دهد، حتی اگر فرض شود که چنین مدلی در واقع به مصلحت ایشان بوده و در نهایت بنیه های اقتصادی آنان را تقویت نماید زیرا تشخیص مصلحت توسط حاکمان، جایگزین تحصیل رضایت از شهروندان نمیشود.
🌐/channel/majmaqomh
#اطلاع_رسانی
#رویداد
گفتار و گفت‌وگو درباره
▫️فرم‌ها و تحولات دینداری ایرانیان
بر پایه پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان ۱۴۰۲
▫️ دکتر جبار رحمانی
مردم‌شناس و عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
جمعه ۳ اسفند ۱۰ صبح| پژوهشکده ثامن
◽️این پست صرفا جهت اطلاع رسانی است
🌱@besateakhlagh
🌱@Sepehrdadtoos
🌐/channel/majmaqomh
