174
وابسته به واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت ارتباط با مدیر کانال: @khamehyar
یادداشت پشت جلد کتاب:
قبرستان بقیع در مدینه منوّره، مقدس‌ترین قبرستان مسلمانان است که در آن، بسیاری از شخصیت‌های مقدس صدر اسلام همچون چهار امام معصوم (ع) و شماری از نزدیکان و یاران پیامبر (ص) به خاک سپرده شدهاند. در آثار هنری و نسخه‌های خطی مرتبط با میراث حج و حرمین شریفین، نگاره‌های فراوانی از قبرستان بقیع به‌جا مانده است که به ویژه از سده دهم هجری به بعد، به طور چشمگیری در جهان اسلام گسترش یافته است. این نگاره‌ها کارکردی شبیه عکس یا نقشه‌های راهنما برای زمانه ما داشته‌اند. از این‌رو می‌توان آنها را به چشم اسناد ترسیمی ـ تصویری نگریست که در کنار متون و منابع مکتوب، داده‌های ارزشمندی درباره اماکن مقدس، به ویژه از منظر وضعیت ساختمان آنها و تحولات معماری به دست می‌دهند.
/channel/ganjineh_channel
مصباح السلطنه، حاج میرزا حسین خان، سفرنامه مکه معظمه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: رضا تقی‌زاده نائینی؛ تهران: مشعر، ۱۴۰۳.
@miras_hzrc
کتاب «فضل زیارة الحسین علیه السلام» نوشته محمّد بن عليّ بن الحسن ابن عبد الرّحمن العلويّ الحسنيّ الكوفيّ (٣٦٧-٤٤٥هـ) با تصحیح جدید و تحقیق عالمانه ابراهیم جواد و حبیب زعتر روانه بازار شد.
تهیه کتاب: قم، مجتمع ناشران، دار زين العابدين، غرفه ١٢٥.
@Gholow2
https://historylib.com/articles/2018/
فتحعلی شاه قاجار، انبوهی فرزند، از پسر و دختر داشت، و فرّخ سیر میرزا ملقب به نیر الدوله، چهل و پنجمین آنها بود. مدتی حاکم همدان و گلپایگان بود، اما اغلب عمرش را در کاشان و قم سپری کرد. سفرهای چندی نیز به مکه و عتبات و پاره ای شهرهای دیگر داشت. آنچه در این کتابچه آمده، گزارشی از سفرهای او و طبعا به قلم خود او، میان سالهای 1256 تا 1277 قمری است. این کتابچه، به رغم اختصار، حاوی اخبار و گزارش های جالبی از مناطقی است که وی دیده است. علاقه نیر الدوله به بناهای قدیمی، سبب شده است در جای جای آن، اطلاعاتی در این باره، در اختیار ما بگذارد. این گزارش، مقدمه سفرنامه یاد شده است.
وثيقة موضوعها سفر الحج ترتبط بملاقاة والي بغداد وملك مصر محمد علي باشا باللغة الفارسية يرغب المركز بترجمتها جزاكم الله خير ولو الترجمة الصوتية وهو يحولها الى كتابة
Читать полностью…
فهرست قرآن‌های چاپ سنگی موزه حج و زیارت، به کوشش آقای مجید جلیسه و با نظارت واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت، در شهریور ماه 1401، از سوی نشعر مشعر در 222 صفحه به قطع وزیری منتشر شد.
این فهرست شامل اطلاعات کتابشناسی 42 جلد قرآن چاپ سنگی است که در موزه حج و زیارت، واقع در ساختمان شماره 2 بعثه مقام معظم رهبری در قم نگهداری می‌شود.
بیشتر این قرآن‌ها در سرزمینهای اسلامی مختلف شامل ایران، عثمانی و شبه قاره چاپ شدهاند و قدیمی‌ترین قرآن موجود در این مجموعه، سال 1258 قمری در تبریز چاپ شده است.
این کتاب را می‌توان نخستین فهرست مستقل از قرآن‌های چاپ سنگی در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مجموعه‌های خصوصی در ایران به شمار آورد.
برای اطلاع بیشتر: معرفی کتاب در ویکی حج
/channel/miras_hzrc
من اصدارتنا..
الكتاب: تاريخ كربلاء وعمرانها
تأليف: الدكتور السيد عبد الجواد الكليدار (رحمه الله)
الصفحات: 166 صفحة
الطبعة الاولى 1438هـ - 2018م
من مقدمة المؤلف:
كنّا قد عقدنا النيّة منذ امدٍ غير بعيد على كتابة فصلٍ عن كربلاء وتاريخ عمرانها ومعالمها الحاضرة، ومع ما تتمتع به هذه المدينة المقدسة من الشهرة العالميّة بين الأمم والشعوب تكاد لا تجد في العصر الحاضر إلا القليل ممن تطرقوا الى تاريخها ووصف عمرانها ومعالمها الدينية والسياسيّة اللهم إلا من طرفٍ خفي ضمن تلك المآساة التاريخية المفجعة التي كانت كربلاء ساحة عرضٍ لها منذ ألف وثلثمائة عام أو أكثر بقليل.
والحالة ان كربلاء وان كانت تستمد الروح والحياة والبقاء من تلك الفاجعة الأليمة الخالدة التي أنعمت عليها هذا الشأن فأصبحت بها مركزاً دينيّا عاماً في العالم الإسلامي منذ الصدر الأول، غير أن حياة كربلاء، وعمرانها ومعالمها الخاصة كمدينة مهمة وما طرأت عليها خلال القرون والعصور المختلفة من الإنقلابات العنيفة أو التطورات الحادثة كانت في ذاتها تتطلب الشيء الكثير من العناية لقراءة المزيد: https://imamhussain.org/arabic/28254
✅ نشست علمی نقد و بررسی کتاب
بهشت بقیع
(بازنمایی قبرستان مقدس بقیع برپایه منابع و مدارک تاریخی و هنری)
🔹 با حضور: دکتر احمد خامه‌یار (مؤلف)
🔹 ناقد: دکتر علی مشهدی رفیع
⏰ زمان: دوشنبه ۷ شهریور ۱۴۰۱ ساعت ۱۱ الی ۱۳
🏢 مکان: سالن جلسات پژوهشکده حج و زیارت
⬅️ لینک مشاهده آنلاین:
https://live.hzrc.ac.ir/
برشی از طومار زیارتی چاپ سنگی قاجاری در هاوایی
@miras_hzrc
طومار زیارتی شیعی قاجاری (چاپ سنگی)
از یک مجموعه شخصی
@miras_hzrc
نسخه خطی الاِعلام باَعلام بَلَد الله الحرام در کتابخانه دانشگاه میشیگان
الاِعلام بأعلام بلد الله الحرام، از تواریخ محلی مکه در دوره عثمانی است که آن را قطب‌الدین حنفی نهروالی (917-997ق)، از علمای مشهور مکه در سده دهم هجری نوشته است. قطب‌الدین محمد بن احمد بن محمد نهروالی، در نهرواله در ایالت گجرات هند زاده شد. اجداد وی اصالتاً یمنی بودند و در قرن هفتم هجری، از عدن یمن به هند مهاجرت کرده بودند. با این حال نهروالی در نوجوانی به همراه خانواده پدری خود به مکه مهاجرت کرد.
نهروالی با وجود سفرهای متعددی که به سرزمینهای دیگر از جمله مدینه منوره، مصر، شام و عثمانی (ترکیه) داشت، اما شهر مکه را سکونت‌گاه دائمی خود ـ تا پایان عمر ـ برگزید. او در مکه از جایگاه علمی و اداری قابل توجهی برخوردار بود؛ چنانکه مدتی انشائات و مکاتبات دیوانی امرای مکه، و مدتی تولیت و تدریس برخی از مدارس مکه و همچنین اداره برخی از کتابخانه‌های این شهر را عهده‌دار بود و حتی به عنوان مفتی حنفی مکه منصوب شد.
نهروالی دارای تألیفات متعددی بوده که برخی از آنها به صورت خطی باقی‌مانده و از سرنوشت برخی دیگر اطلاعی در دست نیست. از تألیفات تاریخی وی می‌توان به کتاب الاِعلام بأعلام بلد الله الحرام، تاریخ المدینة المنورة، البرق الیمانی فی الفتح العثمانی، الفتوحات العثمانیة للأقطار الیمانیة، طبقات الفقهاء الحنفیة، الفوائد السنیة فی الرحلة المدینة والرومیة (سفرنامه وی به مدینه و دیار عثمانی)، کتاب التذکرة و کتاب مناسک اشاره کرد.
کتاب الاِعلام نهروالی مشهورترین اثر تاریخی وی و از مهم‌ترین تواریخ محلی مکه در یکصد سال نخست دوره حاکمیت عثمانی بر حجاز و حرمین به شمار می‌آید و برای شناخت تاریخ عمرانی مکه و مسجدالحرام در این دوره بسیار اهمیت دارد. او نگارش کتاب را در سال 979 قمری آغاز کرده و در سال 985 قمری پایان برده و آن را به سلطان مراد عثمانی تقدیم کرده است. فصل‌بندی کتاب شامل مقدمه (در بیان انگیزه نگارش کتاب)، 10 باب و خاتمه (در بیان مهم‌ترین اماکن مقدس مکه) است.
موضوعات ابواب ده‌گانه کتاب به شرح زیر است: 1. وضعیت و فضائل شهر مکه، 2. تاریخ و توصیف کعبه، 3. تاریخ مسجدالحرام پیش از اسلام و صدر اسلام، 4. توسعه مسجدالحرام در دوره عباسی، 5. افزوده‌های ساختمان مسجدالحرام، 6. اقدامات عمرانی دولت مملوکان، 7. ظهور دولت عثمانی و دوره سلطان سلیم و اقدامات وی در مکه، 8. تاریخ دوره سلطان سلیمان و اقدامات عمرانی وی در مکه، 9. اقدامات سلطان سلیم دوم، 10. اقدامات دوره سلطان مراد عثمانی در مکه.
از این کتاب نسخه‌های فراوانی باقی مانده است؛ از جمله نسخه کتابخانه چستربیتی دوبلین به شماره 4960 که به خط محمد بن احمد بن محمد مکی مالکی، در سال 985ق ـ سال تألیف کتاب ـ کتابت شده است؛ دو نسخه در کتابخانه منچستر به شماره‌های 254 و 255 (به ترتیب کتابت 1002 و 1019ق)؛ 4 نسخه در کتابخانه ملی پاریس، 5 نسخه در کتابخانه کاخ توپکاپی، یک نسخه در گنجینه ولی‌الدین افندی (در کتابخانه سلیمانیه) و یک نسخه در کتابخانه دانشگاه استانبول.
متن کتاب تا کنون بارها چاپ شده است. نخستین بار وستنفلد گزیده‌هایی از آن را در لایپزیگ در سال 1274ق / 1857م منتشر کرد. سپس متن کامل آن در مطبعه عثمانیه مصر در سال 1303ق و در مطبعه خیریه مصر در سال 1305ق به چاپ رسید. در دهه‌های اخیر نیز یک بار به کوشش هشام عبدالعزیز عطا (مکه: المکتبة التجاریة، 1996م) و بار دیگر به کوشش علی محمد عمر (قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة، 2004م) منتشر شده. با این حال هیچ یک از این چاپ‌ها تصحیح انتقادی مناسب و کاملی از کتاب به شمار نمی‌آید.
نسخه‌ای از کتاب الاعلام نهروالی، به شماره 593 در کتابخانه دانشگاه میشیگان در شهر آن‌آربور ایالات متحده نگهداری می‌شود. این نسخه در 237 برگ به ابعاد 15.0×20.2 سانتی‌متر کتابت شده، و هر صفحه کتاب شامل 21 سطر و مجدول به شنگرف در ابعاد 9.5×14.5 سانتی‌متر است. نسخه به خط نسخ تحریری واضح و خوش‌خوان کتابت شده و فاقد نام کاتب، اما تاریخ کتابت آن سال 994 قمری است و از این‌رو به جهت نزدیکی به زمان تألیف، از نسخه‌های ارزشمند این کتاب به شمار می‌آید.
/channel/miras_hzrc
نسخه خطی سفرنامه ابوالقاسم قندهاری در کتابخانه مجلس شورای اسلامی
ابوالقاسم بن احمد، معروف به «جناب قندهاری»، از دانشوران قندهار در نیمه دوم قرن سیزدهم و نیمه نخست قرن چهاردهم هجری است. از وی سفرنامه‌ای به زبان عربی، حاوی شرح سفر وی به زیارت اماکن مقدس فلسطین و سوریه و نیز سفر حج وی و زیارت اماکن مقدس حرمین شریفین به‌جا مانده است. درباره وی آگاهی‌های چندانی، جز آنچه از لابه‌لای سفرنامه‌اش به دست می‌آید، در دست نیست و تاریخ تولد و درگذشت وی نیز بر ما پوشیده است.
سفرنامه قندهاری به دو بخش تقسیم شده است. بخش نخست شامل شرح سفر وی به بیت‌المقدس و زیارت اماکن مقدس فلسطین و برخی از دیگر شهرهای شام از جمله دمشق است. مؤلف این بخش از سفرنامه را الرحلة الانسیة فی الآثار القدسیة نامیده است. بخش دوم سفرنامه، شامل شرح سفر حج مؤلف و زیارت قبر رسول خدا (ص) در مدینه و سایر اماکن مقدس حجاز است و مؤلف این بخش را الرحلة الحجازیة فی آثار الرحاب الحرمیة نامیده است.
قندهاری در رجب سال 1313ق از دمشق خارج شده و چندی در مکه و مدینه مجاورت گزیده و حج خود را همان سال ادا کرده است. او در این سفرنامه افزون بر تاریخچه و توصیف اماکن مقدس، فوائد علمی و ادبی فراوان دیگری از جمله شرح دیدارها و نشست و برخاست‌های خود با علمای ساکن حرمین را به دست داده است. قندهاری اگرچه پیرو فقه مذاهب اهل سنّت بوده، اما در سفرنامه خود، محبت و اراده ویژه‌ای به اهل بیت پیامبر (ص) و ائمه معصوم (ع) نشان داده است.
از سفرنامه قندهاری سه نسخه خطی شناخته شده است. دو نسخه این اثر (که احتمالاً نسخه‌های مسوده و مبیضه مؤلف باشند) در کتابخانه ملی ملک و کتابخانه دانشگاه تهران، و نسخه سوم، به شماره 694 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود. نسخه کتابخانه مجلس، هرچند به جهت آنکه به خط مؤلف نیست و در مقایسه با دو نسخه دیگر، ارزش متنی کمتری دارد، اما از نفاست و ارزش هنری بیشتری برخوردار است.
نسخه کتابخانه مجلس شامل 238 برگ در قطع وزیری به ابعاد 14.5×23.5 است که متن هر صفحه در 23 سطر نوشته شده و مجدول به زر و حل است. نسخه دارای دو سرلوح زیبای هنری و حاشیه‌هایی با نقوش گل و بوته در صفحات آغاز متن هر یک از دو بخش قدسی و حجازی سفرنامه است. این نسخه به سفارش حسینقلی‌خان مخبرالدوله، به قلم نسخ زیبا و خوش‌خوان محمدمهدی بن محمدتقی اصفهانی در سال 1319ق کتابت شده است.
متن سفرنامه قندهاری تا کنون به طور کامل تصحیح انتقادی و منتشر نشده است. اما احمد خامه‌یار در مقاله‌ای به عنوان «مقتطفات من رحلة ابی القاسم القندهاری» که در سه قسمت، در شماره‌های 44، 45 و 46 از مجله میقات الحج منتشر شده، بخش‌های مربوط به توصیف اماکن مقدس مکه و مدینه از این سفرنامه (شامل کعبه و مسجدالحرام، مشاعر مقدسه، مسجدالنبی و بقیع) را بازخوانی و تصحیح کرده است.
/channel/miras_hzrc
آیین رونمایی از کتاب
بهشت بقیع (بازنمایی قبرستان مقدس بقیع برپایه منابع و مدارک تاریخی و هنری)
تألیف احمد خامه‌یار
با حضور:
حسن طارمی‌راد
احمد مسجدجامعی
🔵 زمان: جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱
ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۳
🔴 مکان: تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، دربِ غربی، مرکز همایش‌های بین‌المللی، تالار فرهنگ
@ganjineh_channel
انتشار جدیدترین اثر من:
کتاب بقیع در آینه نگاره‌های هنری
این کتاب آلبومی حاوی 110 نگاره هنری ترسیم شده از قبرستان مقدس بقیع است که در جست‌وجوهایم در نسخه‌های خطی ایرانی و اسلامی که در کتابخانه‌ها و مراکز آرشیوی نگهداری می‌شود، یا به صورت آنلاین قابل دستیابی است، موفق به گردآوری آنها شده‌ام. کتاب حاوی مقدمه‌ای درباره سبک‌های مختلف نگاره‌ها و الگوهای ترسیمی و بازه‌های زمانی ترسیم آنها و دسته‌بندی و معرفی اجمالی متون حاوی این نگاره‌ها است. نگارش کتاب به سفارش و با حمایت پژوهشکده حج و زیارت، به مناسبت همایش بین‌المللی بقیع (در صدمین سال تخریب آن به دست سعودی‌ها) انجام شده، و در 200 صفحه به قطع رحلی و تمام رنگی و با جلد گالینگور، از سوی نشر مشعر، در پاییز 1403 منتشر شده است.
✍️ #احمد_خامه_یار
/channel/ganjineh_channel
سفرنامه مکه معظمه (از سال ۱۲۹۵ق) اثر میرزا حسین خان مصباح السلطنه، به کوشش رضا تقی‌زاده نائینی، و با نظارت واحد احیای میراث پژوهشکده حج و زیارت، از سوی نشر مشعر در پاییز ۱۴۰۳ منتشر شد.
درباره سفرنامه:
میرزا‌حسین‌خان مصباح‌السلطنه کارگزار وزارت خارجه ایران در هندوستان و امپراطوری عثمانی و از رجال فرهنگی صاحب تالیفات در دوره قاجاریه بوده است که در رمضان سال 1295ق با خانواده خود از تهران عازم سفر حج شده است. مسیر این سفر در سرزمینهای ایران، روس (آذربایجان، روسیه و اوکراین)، عثمانی، مصر و حجاز از راه زمین و دریا امتداد پیدا می‌کند.
نویسنده از راه شمال ایران عازم بندر انزلی می‌شود. از مسیر دریای خزر از بنادر و شهرهای ساحلی آستارا، بادکوبه، دربند، پتروفسکی، حاجی ترخان، سریتسین با کشتی، و از سریتسین، کورسک، کیف، ژیمریکا با راه‌آهن طی‌طریق کرده تا به آدس (اودسا) شهر بندری کشور اوکراین در کرانه دریای سیاه می رسد. از آنجا سوار کشتی شده و عازم اسلامبول می‌شود. بعد از توقف چند روزه در این شهر دوباره با کشتی از طریق دریای اژه و مدیترانه به سمت مصر و بندر اسکندریه حرکت می‌کند. در مصر ابتدا به وسیله راه‌آهن از اسکندریه به سوئز می‌رود، و سپس از طریق کانال سوئز با کشتی بخار به سمت دریای سرخ و بندر جده حرکت می‌کند.
این سفرنامه بیش از آنکه به توصیف سفر حج و اماکن مقدس سرزمین حجاز بپردازد، مسیر سفر، و اتفاقات بین راه را توصیف می‌کند. یادداشتهای مصباح السلطنه از منظر مقایسه وضعیت عمران و آبادانی ایران با کشورهای همسایه و دیگر کشورهای مسیر در آن مقطع زمانی خاص اهمیت دارد. همچنین نویسنده به شهرها و آبادی‌های بین راه، چاپارخانه‌ها و کاروانسراها، پل‌ها، وضعیت بناها، مساجد، اسکله‌ها، کشتی‌ها، دیدنی‌های شهرهای بزرگ مانند تماشاخانه و تئاتر، قیمت ما‌یحتاج، هزینه حمل و نقل، ارزش پول، ویژگی‌های اجتماعی مردمان مناطق طول سفر خود و ... نیز اشاره‌هایی دارد.
/channel/miras_hzrc
✅ بعون الله ومنّه صدر فی جزءین کتاب (ایناس سلطان المؤمنین باقتباس علوم الدین من النبراس المعجز المبین) لاحد اعلام الشیعه فی مکّه المکرّمه، المشارک فی العلوم الادبیه والاسلامیه، ذی الفنون، السید محمد بن علی بن حیدر العاملی المکّی (ت ۱۱۳۹)، تحقیق مؤسسة فیض خاتم، فی قم، بید المحققین: الشیخ حسین الواثقی، والشیخ رضا علی المهدی.
والکتاب حُقّق علی ثلاث مخطوطات. یحتوی علی تفسیر القرآن وعلومه، آیات الاحکام، العقاءد، الکلام، الادب، و...
🆔 @tashihat
شب سفرنامه‌های حج
هفتصدو پنجاه و چهارمین شب از شب‌های فرهنگی مجله بخارا اختصاص یافته است به سفرنامه‌های حج که به زبان فارسی منتشر شده است. این مراسم در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه هفدهم تیرماه ۱۴۰۳ با حضور و سخنرانی: رسول جعفریان، احمد خامه‌یار، محمدحسین دانایی، کامران محمدحسینی و علی دهباشی در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار خواهد شد. در این نشست، همچنین اسلایدشو «حج» از آثار جمشید بایرامی به نمایش درخواهد آمد.
در سفرنامه‌های حج ویژگی‌های بسیاری برای پژوهش وجود دارد: مردم‌شناسی، مسیرهای طی‌شده در طول سفر در ادوار گوناگون، مخاطرات سفر، گزارش مسافران حج از آداب و رسوم مردم در آبادی‌ها و شهرهای مسیر سفر، جغرافیای طبیعی،... و مجموعه‌ای از توصیفات شگفت‌انگیز دیگری که در متن سفرنامه‌ها نهفته و تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است.
خانه اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجات‌الهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی
هنر حج را می‌توان از زیرشاخه‌های هنر دینی در اسلام به شمار آورد که در ارتباط با تصویرپردازی مقدس‌ترین اماکن مسلمانان یعنی کعبه و مسجدالحرام و حرم پیامبر (ص) و سایر اماکن مقدس مکه و مدینه شکل گرفته است.
پیشینه تصویرپردازی اماکن مقدس لااقل به اواخر سده ششم هجری برمی‌گردد و در دوره‌های متأخر، به طور عمده در محیط‌های اهل سنّت، به ویژه در قلمرو پادشاهی عثمانی و در مرتبه بعدی در شبه قاره هند، گسترش چشمگیری یافته است.
هنر حج از موضوعات مورد علاقه پژوهشگران هنر اسلامی در ترکیه و کشورهای غربی است و آنها، کتاب‌ها و مقاله‌های متعدّدی در این زمینه منتشر کرده‌اند؛ تا جایی که Art of Hajj به یک اصطلاح و کلیدواژه در مطالعات هنر اسلامی تبدیل شده است.
الواح کاشی یا سرامیک عثمانی (ایزنیک)، از جمله اشکال رایج تصویرپردازی مکه و مدینه است که از جلوه هنری ویژه‌ای در مقایسه با سایر اشیای حاوی تصاویر اماکن مقدس برخوردارند. تولید این الواح در نیمه دوم سده یازدهم هجری رواج و تا سده دوازدهم ادامه یافت.
امروزه بیش از شصت نمونه از الواح کاشی حاوی تصویر مکه و مدینه باقی مانده است که در مساجد، کاخ‌ها، مقابر و برخی از دیگر بناهای استانبول و شمار دیگری از شهرهای حوزه عثمانی نصب شدهاند. البته بسیاری از آنها به موزه‌های ترکیه و کشورهای غربی منتقل شدهاند.
تصویر بالا، لوح کاشی حاوی تصویر کعبه و مسجدالحرام است که در حال حاضر در مجموعه دیوید در کپنهاگ نگهداری می‌شود. با توجه به وجود دیگر نمونه‌های تاریخ‌داری که به همین سبک ترسیم شدهاند، می‌توان قدمت تقریبی آن را حدفاصل سالهای 1070 تا 1073 هجری تعیین کرد.
کاشی بالا، از میان همه نمونه‌های شناخته شده الواح کاشی حاوی تصویر مکه و مدینه، تنها نمونه دارای کتیبه فارسی است. متن آن شامل یک دوبیتی فارسی به شرح زیر است:
دل بدست آور که حجّ اکبر است / از هزاران کعبه یک دل بهتر است
کعبه بنیاد خلیل آزر است / دل نظرگاه خلیل اکبر است
✍ احمد خامه‌یار
/channel/ganjineh_channel
نشست علمی:
واکاوی انطباق مسجد غدیر خم بر مسجد میقات جحفه
ارائه دهنده: دکتر احمد خامه یار
ناقد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود طباطبایی نژاد
🔹 پنج‌شنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
ساعت ۱۰-۱۲
🔷 سالن نشست‌های علمی پژوهشکده حج و زیارت
@ganjineh_channel
📣 #وبینار در دانشگاه نیویورک
🔺 «صداهای دلائل الخیرات و تصاویرش از حرمین» 🔺
مرکز «سلسله» در دانشگاه نیویورک که به تاریخ مادی جهان عرب و مسلمان اختصاص دارد در روز ۲ نوامبر ۲۰۲۲ یک سمینار آنلاین با موضوع «صداهای دلائل الخیرات و تصاویرش از حرمین» برگزار می‌کند. سخنران این برنامه «صبیحه گل‌اغلو» (دانشگاه میشیگان و دانشگاه هامبورگ) است.
کتاب دلائل الخیرات نوشته محمد بن سلیمان الجزولی (م. ۸۷۰/۱۴۶۵) صوفی مراکشی در در نقاط گسترده‌ای از فضاهای عمومی و خصوصی امپراطوری عثمانی قرائت و خوانده می‌شد. دلائل الخیرات چه بطور مکتوب و چه شفاهی، از طریق مالکیت خصوصی و موقوفه‌های کتابی و قرائتی به دست بسیاری افراد در خانه‌ها، خانقاه‌ها، مدرسه‌ها و مسجدها از مدینه تا استانبول رسید. اکثر نسخه‌های عثمانی دلائل الخیرات که در مجموعه‌ها نگهداری می‌شوند به گونه‌های مختلفی نگارگری شدهاند. در بین این گونه‌های مختلف نگارگری، جفت‌تصویرهای مکه و مدینه از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا موارد متعددی از این تصاویر عناصر شنیداری هم دارند که در حاشیه‌نوشت‌های آنها بروز دارد.
این سخنرانی بر تجربه‌های چندحسی متن‌ها و تصویرها که با قرائت دلائل الخیرات به وجود می‌آمد و فرمول‌های شفاهی پیوسته با تصویرهای حرمین تمرکز خواهد داشت.
این وبینار روز ۲ نوامبر ۲۰۲۲ در ساعت ۱۲:۳۰ به وقت نیویورک برگزار خواهد شد. برای ثبت‌نام از طریق سامانه زوم اینجا کلیک کنید.
📌مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبان‌های اروپایی
@islamicstudies
جلیسه، مجید، فهرست قرآن‌های چاپ سنگی موزه پژوهشکده حج و زیارت، تهران: مشعر، 1401، 222ص وزیری، مصوّر.
@miras_hzrc
صدر حديثاً عن مركز تراث سامراء كتاب (سامراء وتوابعها في وثائق الارشيف العثماني 1874- 1914م)
هو الاصدار الوثائقي السادس الذي يصدر عن شعبة الوثائق تحت عنوان (سامراء وتوابعها في وثائق الارشيف العثماني 1874- 1914م) الذي جمعت فيه (95 وثيقة) عثمانية غير منشورة ، اقتناها مركز تراث سامراء من الارشيف العثماني في اسطنبول وقد تنوعت تلك الوثائق ما بين اوراق قلم المهمة في قلم مكتوبي الصدارة ووثائق وزارة الداخلية ووثائق المعارف ودفاتر الاوقاف وغيرها من الوثائق.
http://ts.askarian.iq/news?ID=409
مارزولف، اولریش و زنهاری، رکسانا، «از مکه تا مشهد: طومار تصویری از سفر زیارتی شیعی در دوران قاجار»، نامه بهارستان، دوره جدید، شماره 2، زمستان 1392، ص22-55.
@miras_hzrc
👆
این طومار نمونه نزدیک به طوماری است که پیش از این پروفسور اولریش مارزولف در مقاله‌ای به عنوان «از مکه تا مشهد» معرفی و بررسی کرده‌اند.
بهبودی، ریحانه، «زیر ردای مستشرقین: مسیر اکتشاف نسخه‌های سفرنامه ابن بطوطه»، گزارش میراث، ش92-93، ص88-95.
@miras_hzrc