3597
شبکه علمی تاریخنگاران ایران www.movarekhan.com ارتباط با ما از طریق تلگرام: @movarekhan_admin ارتباط با انتشارات مورخان: @movarekhan_publication ارتباط با ما از طریق ایمیل: info@movarekhan.com
کارگاه آشنایی با حرفه خبرنگاری
انجمن علمی تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) با همکاری خبرگزاری ایرنا برگزار می‌کند.
مدرس: مهدی احمدی
دوشنبه ۲۹ آبان ماه ۱۴۰۲
@movarekhan
برداشت‌های عامیانه‌ای که از شخصیت کورش می‌شود عمدتاً نادرست‌اند. یک طرف میدان کورش دروغین و جنایتکار می‌شود (مرد حسابی اگر دروغین است پس جنایتکاری‌اش دیگر چیست؟!) که یک چند با راهِ زنی نان می‌خورده (حالا کار نداریم که طرف اینقدر تباه بوده که راهزن را راهِ زن خوانده، ببینید چقدر ذهنش خراب بوده که برای زنان یک راه بیشتر متصور نبوده!)، و یک طرف می‌کوشند بدو چهره‌ای پیامبرگونه دهند. این دومی موضع‌گیری را درباره او شدیدتر هم کرده است. راست این است که کورش پیامبر نبود، نه کتابی آورد و نه مکتبی را پی‌ریخت. چیزی که او پایه گذاشت امپراتوری ایرانیان بود، به تعبیری نخستین امپراتوری جهانی. از خشونت هم مبرا نبود، مگر رهبر سیاسی می‌تواند از خونریزی ابا داشته باشد؟ با پرهیز از خشونت یک روستا را هم نمی‌توان به سامان رساند چه برسد به برپایی یک امپراتوری شکوهمند. ولی باید او را در سقف زمانی که بوده نگریست. شیوه‌ای که او پی‌ریخت، اگرچه سیاست‌ورزانه بوده، ولی سیاستی انسانی و زیبا بود. تصور کنید شاهی مزداپرست بت مردوک را بستاید، یا مشتی کژآیین (با تعبیر دینی نه نظر شخصی عرض می‌کنم) را در فرایضشان آزاد گذارد و به پیروان دینی دیگر که همه عالم بر فرقشان کوبیده‌اند پول دهد تا بروند معبدشان را بازسازی کنند. همه اینها مشمول سیاست تحبیبی بود که برای حفظ آرامش ملتهای مختلف تحت حاکمیت ایرانیان کاراتر از تیغ بران بود. توجه بفرمایید که کورش حدود ۷۰ سال با آشوربانیپال فاصله زمانی داشت، آشوربانیپالی که با افتخار از شخم زدن شوش و آشیان ماران و ددان کردنش سخن می گفت. خودتان تصور کنید که این پادشاه در نظر ملتهای مغلوب چگونه دیده می‌شد، مردی که محبت را به جای کشتار و ویرانی، اساس سیاستش کرده بود.
https://s6.uupload.ir/files/cyrus_yz.jpg
🏷 معرفی و نقد کتاب مقدمه‌ای بر فلسفه سیاسی
با مقدمۀ کمال پولادی
نویسنده: جیسون بِرِنان
مترجم: محمدباقر محمودی
با حضور
▫️کمال پولادی
▫️محمدرضا مرادی طادی
▫️محمدباقر محمودی
چهارشنبه دهم آبان ماه ساعت ۱۶
خانه اندیشمندان علوم انسانی
خ ویلا، نبش ورشو، تالار خیام
@movarekhan
#معرفی_کتاب
از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ تا آبان ماه سال ۱۳۰۴ دو جریان فکری و سیاسی عمده که هر دو خود را وارث جنبش مشروطه خواهی می دانستند، فعالیت می کردند: یک جریان معتقد بود بر اساس موازین قانون اساسی و متمم آن باید در کشور قدرتی مرکزی شکل گیرد تا بتواند بحران های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی بعد از دوره جنگ جهانی را مهار و بر اساس موازین مشروطه و از جمله اصل تفکیک قوا کشور را اداره کند و جربان دیگر بر این باور بود که می بایست با اتکا بر قوه نظامی و نیروهای قزاق، دولتی پادگانی ایجاد کرد و با زور، نظمی آهنین به وجود آورد و اراده معطوف به قدرت نظامیان را عملی ساخت.
کتاب «کتاب حکومت پادگانی و دولت پادگانی، درآمدی بر تحولات اجتماعی سیاسی و اجتماعی ایران (۱۲۹۹ _ ۱۳۰۴)» جدیدترین اثر دکتر حسین آبادیان با ذکر جزییات فراوان از تمام نقاط کشور و با اتکا به اسناد داخلی و خارجی مراحل تقابل و یا تعامل نیروهای سیاسی موجود را مورد بررسی قرار داده و نشان می دهد چگونه حوادث به ظاهر بی اهمیت در تکوین دولت پادگانی و ایجاد حکومت خودکامه ایفای نقش کردند.
@movarekhan
💠 سلسله نشست‌های علمی-تخصصی «ایران کجاست؟» (٩)
🔹مذهب و هویت ایرانی؛ همگرایی‌ها و واگرایی‌ها
🔸اردلان کوزه‌گر «دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تربیت مدرس»
🔹 زمان: پنجشنبه ٣٠ شهریور ١۴٠٢ | ساعت ١٩
🔸این نشست به صورت مجازی در اسکای روم برگزار خواهد شد.
🔹جهت ثبت نام به شماره و یا آیدی زیر در تلگرام پیامک دهید:
@hanyeh_rashidi
@etehadietarikh
@movarekhan
تاریخ در ترازو!
نکاتی کوتاه درباب تاریخ پژوهی در ایران امروز
✍🏻سوده عبدالراجی
شاید اصلی‌ترین چالش مورخان در عصر حاضر، «درد نان» است، اینکه بتوانند به قول جمال‌زاده شکم خود را سیر کنند و بتوانند از حداقل امکانات رفاهی برخوردار باشند. به یاد دارم در بحثی با دوست عزیزم منصور طباطبایی گفته شد، که مرحوم زرین‌کوب با حقوق معلّمی دانشگاه تهران، زندگی نسبتاً خوبی داشت. یا جالب است که خود منصور طباطبایی با فهرست‌نویسی بخشی از نسخه‌های کتابخانه مجلس توانسته در سال ۸۱، توانسته یک آپارتمان در فردیس کرج بخرد. اما واقعیت قضیه این است، که تاریخ‌پژوهان و مورخان از طبقات اجتماعی متوسط و پایین بوده و معمولاً بهره چندانی از ثروت ندارند، بلکه صرفاً به امید آنکه در آینده بتوانند ثروتمند شوند، به رشتۀ بی‌پول یا بهتر بگوییم رشته‌ای که در آن باد هوا می‌خورند، وارد می‌شوند.
متن کامل یادداشت ...
@movarekhan
بازخوانی کودتای ۲۸ مرداد در هفتادمین سالگشت
با حضور:
🔹 لطف‌الله میثمی
🔹 ناصر زرافشان
🔹 داریوش رحمانیان
🔹 آزاده شعبانی
🔹 حسین رفیعی
🔹 هاشم آقاجری
جمعه ۲۷ مرداد ۱۴۰۲
@movarekhan
دکتر کاظم خسروشاهی ( فرجام نسلی از کارآفرینان وطن دوست)
✍🏻حسین میرزانیا
کاظم خسروشاهی نام فرعی و دوم کتاب یادداشت های خود را با عنوان «بر ما چه گذشت ؟» برگزیده تا خواننده ایرانی و هم میهن او از سرنوشت و زوایای تاریخ پر از رنج و درد ایران و کارآفرینان ایرانی از پس آرمان ها و آرزوها و ادعاها و وعده های داده شده؛ تجربه بیندوزد و درس گیرد ، گفتمان توسعه را بشناسد و راهبرد و ریل حراست از منافع ملی و ترقی را گم نکند و در سودای سعادت سر از ترکستان و ظلمت بادیه در نیاورد ! به طوریکه به گفته دکتر خسروشاهی « در سال ۱۳۵۷ درآمد سرانه در کشور ما با درآمد سرانه در کشور کره جنوبی برابری میکرد و اکنون درآمد سرانه آن کشور ( احتمالا ۱۳۸۰سال نگارش کتاب ) شش برابر درآمد سرانه ایران است .» متن کامل یادداشت ...
@movarekhan
✅ موسسه فرهنگی تاریخی آتوسا با همکاری اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی تاریخ و دیگر تشکل‌های همسو برگزار می‌کند:
«ایران کجاست؟»
🕗 زمان: از ۱۲ مردادماه، هر پنح‌شنبه، ساعت ۲۰ (۱۹ جلسه)
🔸این سلسله نشست نوزده‌گانه به صورت مجازی برگزار خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام به شماره یا آیدی زیر در تلگرام پیامک دهید:
@hanyeh_rashidi
09925545809
اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی تاریخ کشور
🆔 @etehadietarikh
@movarekhan
مینیاتوری منسوب به "ائل‌قوتلوق خاتون" (شاهدخت شجاع ایلخانی) در سفر حج
منبع صفحه اینستاگرام #مهران_غازانی
شرح در پست بعدی 👇
@movarekhan
تاریخ آلترناتیو؛ ضرورت ها و ملاحظات
✍🏻ناندینی داس/ برگردان: عرفان ثابتی
تأمل درباره‌ی رویدادهای رخ‌نداده جدید نیست. سؤال تکراری«چه می‌شد اگر هیتلر در جنگ جهانی دوم پیروز می‌شد؟» چنانکه لیوی (مورخ رومی) می‌پرسید:«چه می‌شد اگر اسکندر به رم حمله میکرد؟» گمانه‌زنی‌های تاریخی از سومری‌ها و مصری‌های باستان تا «جفری مانموثِ» انگلیسی و «پاسکالِ» فرانسوی ادامه داشت. پاسکال می‌گفت «اگر بینیِ کلئوپاترا کوچک‌تر یا بزرگ‌تر بود، مسیر تاریخ عوض می‌شد!»
به نظر تاریخ‌دانان خلاف‌‌واقع‌گرایی و توجه به رویدادهای جایگزین، کاری«عجیب‌وغریب»،«غالبا احمقانه»و«مشکل‌آفرین» است.«تامپسون» آن را «شرّ و ورّهای غیرتاریخی» می خواند اما می‌توان از زاویه‌ی دیگری هم به آن نگاه کرد.
امروز عده‌ی زیادی با مطالعه تاریخِ جایگزین ادعا می کنند بایگانی‌ها و روش‌شناسی‌هایی که «شواهد و مدارکِ» متعارفِ تاریخی به آنها وابسته‌اند به ندرت خودشان بی‌طرف مانده اند. به نظر تاریخ‌دانانی مثل استفانی اسمالوود هدف از این کار تنها برملا کردن چیزی نیست که تاریخ‌های موجود بر آن سرپوش نهاده‌اند، بلکه اذعان به محذوفات و بیان کردن علت آن است.
@movarekhan
#نشست_مجازی
«نقش مجاهدان گیلانی در استقرار مشروطیت دوم، فتح تهران و تشکیل مجلس دوم»
سخنران:
دکتر عباس پناهی (دانشیار تاریخ دانشگاه گیلان)
🗓ساعت ۱۸ روز یکشنبه ۱۸ تیر
@movarekhan
انگاره قوم فارس در ایران معاصر
با حضور:
🔸دکتر ژاله نایب
🔸هومن زال پور
🔸اردلان کوزه گر
🔸محسن نورمحمد
لینک شرکت در برنامه:
https://twitter.com/i/spaces/1RDGlagbovrJL
قربانی از روزگار كهن تا امروز !
✍🏻 دکتر حسین لسان
رسم قربانی كردن در راه خدا یا خدایان كه همراه یا جشن‌ها و مراسم مذهبی و سنتی بوده از چه زمانی آغاز می‌شود و سابقه این آئین كه همه ملتهای دنیای قدیم آنرا برپا می‌داشته‌اند و امروز هم، كم و بیش خود را پای‌بندآن می‌دانند از كجا آمده است؟ ظاهراً از خیلی قدیم و زمانی كه بشر، هنوز پا به مرحله تاریخ نگذاشته، به این كار آشنائی و اعتقاد داشته و به قربانی كردن می پرداخته است.
در روایات اسلامی نخستین داستان قربانی را از فرزندان حضرت آدم، هابیل و قابیل (در تورات: قائین) می‌یابیم و عجب آنكه این داستان، كه به نخستین شرانگسزس از جانب بشر می‌انجامد، از ازدواج دختری با هابیل بروز می‌كند. آدم می‌خواست خواهر قابیل را كه با او از یك مادر زائیده شده بود به هابیل برادر دیگر دهد، هابیل نپذیرفت، «آدم گفت بروید و قربان كنید و آدم، بسال اندر، روزی معلوم كرد كه بدان روز قربانی كردی، و ...
داستان حضرت ابراهیم را هم شنیده‌ایم كه در عالم رؤیا مأمور شد فرزندش اسماعیل را در راه خدا قربانی كند و این پسر كه فرمان پدر را در اجرای امر حق گردن نهاده بود تیغ بر او كارگر نیامد و عاقبت با فدا شدن گوسفندی بجای او از تیغ پدر رهایی یافت، در دنیای قدیم قربانی كردن انسان كه گاه شامل بردگان و فرزندان و اسیران جنگی بوده، بطوریكه خواهیم دید امری رایج بوده است و آیا سرگذشت ابراهیم و اسماعیل اشاره‌گونه‌ای به این معنی نمی‌تواند باشد كه انسانها نباید قربانی شوند و كشتن ی ك انسان هرچند بنام قربانی و عبادت باشد خلاف خواست و سنت حق است؟بهر حال وجود این سرگذشت كه در دنیای قدیم شهرتی داشته است نباید در منسوخ كردن قربانی انسانها بی‌تأثیر بوده باشد،؛ با وجود این می‌بینیم چند هزار سال بعد، یكی از اخلاف همین ابراهیم، عبدالمطلب رئیس قبیله قریش و پرده‌دار بزرگ خانه كعبه، بنا به نذری كه با خدای خود كرده بود می‌خواست یكی از فرزندانش را قربانی كند!
ویل دورانت قربانی كردن انسان را امری دانسته كه میان همه ملتهای باستانی شایع بوده و هر روز در جائی دیده شده است، بگفته او در بعضی ن.احی برای كشاورزی، مردی را می‌كشتند و خونش را هنگام بذرافشانی بر زمین می‌پاشیدند تا محصول بهتری بدست آورند و بعدها همین قربانی بصورت قربانی حیوانی درآمده است. هنگامی كه محصول می‌رسید و درو می‌شد، آنرا تعبیری از تجدید حیات مرد قربانی شده بشمار می‌آوردند، بهمین جهت پیش از كشته شدن و پس از آن برای مرد قربانی شده جنبه خدائی قائل شده او را تقدیس می‌كردند.
قوم یهود نیز مانند دیگر اقوام باستانی، انسان را قربانی می‌كردند و پس از آن بود كه حیوان، جای آدمی را گرفت، «نوبر كله‌ها» به این كار اختصاص یافت یا «نوبر میوه» كه از مزرغه بدست می‌آمد تقدیم می‌شد، در پایان كار چنان شد كه تنها به تسبیح و ستایش خدا و خواندن دعا قناعت می‌ورزیدند. قربانی یكی از عبادات مهم اسرائیلیان بود و آنرا دلیل بر توبه و اعتراف و تقدیس و كفاره و شكر می‌دانستند و آنهم بر دو نوع بود یكی قربانی خونی و دیگری غیرخونی،قربانی خومی از حیوانات اهلی مانند گاو و گوسفند و كبوتر بعمل می‌آمد قربانی غیرخونی از نوبر میوه‌های فصل و شراب و زیت و آرد صورت می‌گرفت.
🌐متن کامل در لینک
@movarekhan
#معرفی_کتاب
📚چگونه راه بر سوسیال دموکراسی ایرانی مسدود شد؟
ناصر عظیمی / نشر ژرف
ناصر عظیمی، که پیش‌تر آثاری درباره جنبش جنگل و تاریخ گیلان منتشر کرده بود، در کتابی که اخیرا منتشر کرده به سراغ زندگی و فعالیت‌های حیدرخان عمواوغلی رفته و تلاش کرده «روایتی نو» در این‌باره به دست دهد. او در این کتاب از خلال ارایه این روایت از زندگی و فعالیت‌های سیاسی حیدرخان تلاش کرده به این پرسش پاسخ دهد که «چگونه راه بر سوسیال‌دموکراسی ایرانی مسدود شد؟»
کتاب از یک‌سو رویکردی انتقادی نسبت به بررسی‌های تاکنون انجام شده درباره نقش حیدرخان در انقلاب مشروطه دارد و از سوی دیگر معتقد است که زندگی و فعالیت سیاسی او به هنگام حضور در اروپا و بعد روسیه و به ویژه در آخرین سال‌های زندگی سیاسی‌اش در انقلاب جنگل تاکنون به صورت موردی بررسی نشده و آن جا هم که بررسی شده بیشتر «آلوده به دیدگاه‌های تبلیغی، تهییجی و با هدف خاص انجام شده و کشف حقیقت کمتر در میان بوده است.» بر این اساس نویسنده در این کتاب کوشیده به این پرسش‌ها پاسخ دهد که ...
ادامه مطلب
@movarekhan
رونمایی از کتاب "شاه جهان: زندگانی کورش بزرگ"
با حضور:
#دکتر_مهرداد_ملکزاده
#دکتر_کورش_محمدخانی
#دکتر_کامیار_عبدی
🗓چهارشنبه 10 آبان 1402، ساعت 17
سالن حافظ
🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
@movarekhan
درباره‌ی استوانه‌ی کورش
معمولاً اسم استوانه‌ی کورش را می‌شنوید که با عبارت وصفیه‌ی "نخستین اعلامیه‌ی حقوق بشر" همراه است. این ادعا آشکارا بی‌معنی است، زیرا استوانه‌ی کورش اصلاً درباره‌ی حقوق نیست، چه رسد به حقوق بشر. اما اهمیت آن برای سیاست ایران و احیاناً منطقه در عصر ما به دلایل دیگر به قوت خود باقی‌ست.
استوانه‌ی کورش نوعی اعلامیه‌ی خبری از طرف شاهنشاه ایران، کورش هخامنشی، پس از فتح بابل است که محتوای آن شرح چگونگی پیروزی او و حمایت خدا(یان) از او در این مهم است. این اعلامیه چیزی از جنس قانون‌نامه‌ی حمورابی یا هیچ سند حقوقی دیگر نیست. ولی تبعات حقوقی آن بسیار مهم است.
در زمان سقوط بابل، یهودیان در آنجا در اسارت به سر می‌برند و از امکان عبادت خدای خود در معبد خود محروم‌اند. با درک معاصر ما از مسائل حقوقی، دو مورد نقض آشکار حقوق بشر در مورد آنها صورت گرفته است: سرکوب معتقدات و مناسک دینی و تهجیر [به انگلیسی Uprooting] جلای وطن بالاجبار.
کورش آنان را از تبعید و اسارت در بابل نجات می‌دهد و علت تقدس او در کتاب مقدس یهودیان همین است. او ضمناً چه در حرف و چه در عمل نشان می‌دهد که نظریه و رویه‌ی جدیدی برای کشورداری دارد که ما نمی‌دانیم از کجا آورده و از چه کسی آموخته یا اگر اختراع خودش است چگونه به آن رسیده.
به هر روی کورش شاه نیست، بلکه شاهنشاه است، یعنی شاهِ شاهان. این لفظ به معنای آن است که واحد‌های سیاسی/قومی/دینی/زبانی مختلف زیر دست وی قرار دارند و ایده‌ی اصلی کورش برای کشورداری فراهم آوردن امکانی است برای زیست همه‌ی اینها در کنار هم، توام با صلح و هم‌گرایی.
اقتدار بی‌سابقه و تکرارنشده‌ی ایران در عصر هخامنشی موید موفقیت ایده‌ی کورش است. او به نماد فرمانروایی خردمندانه مبدل می‌شود و در یونان دوردست، کسنوفن، متفکر یونانی، کتابی به نام کورش‌نامه [کوروپایدیا] در آموزش فنّ کشورداری می‌نویسد که الگوی آن کورش و رویه‌ی کشورداری اوست.
بواسطه‌ی همین کتاب است که منتسکیو، فیلسوف و حقوقدان فرانسوی و واضع ایده‌ی تفکیک قوا و نیز پیروانش، پدران بنیانگذار، یعنی نویسندگان قانون اساسی آمریکا، قرن‌ها بعد کورش را می‌شناسند و می‌ستایند. جفرسن و بنجامین فرانکلین ایده‌های او را برای حکومت بر کشوری با تنوع فرهنگی الهام‌بخش می‌دانند.
در استوانه‌ی کورش یک برنهاد/تز سیاسی به تلویح طرح شده که آن را فراتر از اهمیت تاریخی به زمانه‌ی ما مربوط می‌کند: ایده‌ی صلح ایرانی (Pax Iranica) ایده‌ای که می‌گوید اگر ایران ضامن امنیت همه‌ی اشخاص از همه‌ی گروه‌های قومی/زبانی/دینی باشد، می‌تواند حافظ صلح در منطقه نیز باشد.
همانطور که ادوارد گیبُن، از مورخان و متفکران برجسته‌ی عصر روشنگری، به تفصیل نشان داده، در پس ایده‌ی امپراتوری، ناچار باید ایده‌ی سکولاریسم هم باشد. ساختار بزرگ سیاسی تنها با پذیرش تنوع و تفاوت‌ها می‌تواند پابرجا و قدرتمند بماند. امپراتوری روم پس از آنکه "مسیحی" و سرکوبگر شد، نابود شد.
به دلیل این وجود این جنبه‌هاست که متن استوانه‌ی کورش اگرچه سند حقوقی نیست، تداعی‌های حقوق بشری دارد. نیل مک‌گرگور، رئیس موزه‌ی بریتانیا، یک قصه‌گوی مادرزاد و نویسنده‌ی کتاب بی‌اندازه جالبی درباره‌ی آلمان و نیز روایت تاریخ جهان از خلال صد شیء (که ترجمه بسیار بدی به فارسی دارد) در این ویدئو توضیحات بیشتری می‌دهد.
#تاریخ_تاثیرات
سپاس ریوندی
#درس‌های_منتسکیو
کوروش هخامنشی از افسانه تا واقعیت
7 آبان ماه 1402
@movarekhan
دانشگاه بامبرگ در قالب پروژه «بایگانی دیجیتال اسناد فارسی» مجموعه‌ای بالغ بر ۱۰۰۰ سند ارزشمند صفوی و قاجاری مرتبط با فرهنگ و تاریخ ایران که عمدتاً شامل اسناد خصوصى و دولتى از قبيل فرمان‌ها و رقمها، مکاتبات رسمى و منشآت شخصى، اسناد شرعى و حقوقى مانند قباله‌جات خريد و فروش، اجاره و واگذارى، وقفنامه‌ها، عقدنامه‌ها و احکام قضايى است را منتشر کرده که از لینک زیر قابل دسترسی هستند.
http://asnad.org
@movarekhan
«مراد اریه» پدر کاشی و سرامیک ایران
برگی از تاریخ صنعتی شدن ایران
✍🏻حسین میرزانیا
پس از این تحصیلات بود که مراد اریه برای کار در مغازه پارچه فروشی برادرش یحیی اریه راهی شهر رشت می شود . پس از مدتی مراد اریه تصمیم میگیرد خود مغازه ای بخرد و مستقلا به خرید و فروش پارچه و منسوجات بپردازد . در حین کار و تجارت زبان روسی را هم آموخت و تصمیم به سفر گرفت . نخست از بندر پهلوی به روسیه رفت و از آنجا عازم اروپا شد . مراد اریه موفق شد نمایندگی واردات منسوجات از کشور ایتالیا و انگلستان را به دست آورد و راهی تهران شود ...
متن کامل یادداشت ...
چندی پیش دوستی متن و تصویری را منتشر کرد که ادعا میکرد که در جنوب رسمی وجود داشته که طی آن کودکان را بر روی صندلی‌ای مخروطی‌شکل می‌نشاندند تا آماده لواط شوند و پس از سه‌روز از این شکنجه شگرف، که احتمالاً فرد بزرگسال هم نباید تابش بیاورد!، در میان جشن و هلهله، کودک را در بغل فرد لواط‌کار می‌نشاندند! همینجا لازم است که بابت مستهجن و زننده بودن این بحث پوزش بخواهم، اگرچه پرده‌پوشی را در دانش شایسته نمی‌دانم.
برگردیم بر سر داستان، همانجا بحثی با آن دوست عزیز کردم و اکنون پس از یک جستجوی کوتاه بیشتر در این‌باره می‌نویسم. نخست درباره آن صندلی. تصویری را که به عنوان 《دارخرستو》 و ابزار آمادگی لواط معرفی کرده‌اند، در واقع یک وسیله شکنجه قرون وسطایی اروپایی است که گهواره یهودا یا صندلی یهودا نام داشته است. مراد از یهودا هم قاعدتاً یهودا اسخریوطی است که عیسی مسیح را فروخت و مسیحیان لابد آرزو داشته‌اند که چنین بلایی سر این نامرد بیاورند، ولی چون دستشان بدو نمی‌رسیده سر بقیه ملت خالی‌اش می‌کردند! در دوره تفتیش عقاید قربانی را روی این صندلی مخروطی می‌نشاندند تا به کفرش اعتراف کند و گاه وزنه‌هایی هم به پاهایش وصل می‌کردند تا بیشتر زجر بکشد.
ولی درباره آن رسم در جنوب ایران؛ نخست اینکه منکر وجود شاهدبازی یا همان پدوفیلی در ایران نمی‌توان بود، که البته این بحثی درازدامن است. ولی حتی در دوره‌های ادباری که قبح این عمل شنیع هم کم شده بوده هرگز به این صورت نبوده که در یک شهر و آبادی مسلمان بیایند کودکی را رسماً برای لواط در اختیار مردی قرار داده و هلهله و شادی و سور هم راه بیندازند! منبعی که برای چنین پدیده‌ای ارائه شده یکی داستان خروس گلستان است، که به نظرم چندان نباید به آن اعتنا کرد و دوم یک توئیت قدیمی که بعید نیست متأثر از همان داستان گلستان باشد.
ولی درباره واژه دارخرستو، اگر این واژه اصالتی داشته باشد، احتمالاً مرکب از دار به معنی درخت و خَرَست به معنی کوسه است، مجموعاً به معنی کوسه چوبی، و کوسه هم احتمالاً به‌واسطه شکل ظاهری‌اش به آن اطلاق می‌شده و باز هم به‌احتمال ابزاری بوده که در فارسی قدیم مچاچنگ و چیرچنگ نام‌داشته و امروزه عمدتاً با نام فرنگی‌اش، دیلدو، شناخته می‌شود!
https://s6.uupload.ir/files/یوداس_kvv2.jpg
۲۸ مرداد: کودتا یا رخداد؟
باحضور:
سعید محمدخانی
محمد حیدرزاده
یکشنبه ۲۹ مرداد ماه
@movarekhan
یکصد و هفدهمین سال روز انقلاب مشروطیت ایران
دکتر باقر صدری نیا
دکتر مقصود فراستخواه
دکتر عباس قدیمی قیداری
@movarekhan
مینیاتوری منسوب به ائل‌قوتلوق خاتون (شاهدخت شجاع ایلخانی) در مسیر حج
✍مهران غازانی
شاهدخت ائل‌قۇتلۇق خاتێن (ایل قتلغ خاتون)، دختر آباغا خان، خواهر ارغون خان و عمهٔ غازان خان و اولجایتو خان است. او زنی بسیار شجاع و قهرمان و به نوشتهٔ الصفدی بسیار مؤمن، گرامی و پارسا بود.
همسر او غورباتای کۆرَکَن از قوم هۇشین بود و فعالیت‌های سیاسی داشت تا اینکه در زمان گیخاتو کشته شد، ائل‌قوتلوق خودش قاتل همسرش را شناسایی کرد و به دست خودش او را کشت و قصاص همسرش را گرفت و دیگر پس از او ازدواج نکرد.
شهرت ائل‌قوتلوق در دنیای اسلام زمانی به اوج رسید که او تصمیم گرفت در سال ۷۲۳ ه.ق. (احتمالا دههٔ چهل زندگی‌اش) در پی قرارداد صلحی که بین ممالیک و ایلخانان بسته شده بود به سفر حج برود، اما مجرد و بدون حجابی دست و پاگیر.
ائل‌قوتلوق، بدون همسر، با تیر و کمانش، روی‌گشاده و سوار بر اسبش راهی حج شد و این با سنت رایج حج برای زنان که باید با همسر، روی پوشیده و در کجاوه و روی شتر عازم حج می‌شدند منافات داشت اما هیچ منفی‌نگری و سختگیری در این باب نشد.
در شامات او حکم یک دیپلمات را هم داشت، بنابراین استقبال بسیار خوبی از او شد، هزینهٔ اقامت او برعهدهٔ دولت ممالیک بود و قصر ابلق را محل سکونت او قرار دادند. آق‌قوش الافرام فرماندار مملوکی دمشق دلدادهٔ او شد و درخواست ازدواج از او را با مهریهٔ شهر حمص و اطرافش کرد که ائل‌قوتلوق نه تنها آن را رد کرد بلکه گفت: «الافرام چگونه جرأت می‌کند به من نزدیک شود، او در نهایت در اهمیت آخوردار اسب من هست».
او به سمت مکه رفت و در راه به شیوهٔ ترکی-مغولی (حلقه) مدام به شکار می‌پرداخت و هیچ تفاوتی با مردان نداشت، شجاعانه زیر چتر خدمتکارانش در راه می‌رفت و ماهرانه اسب می‌راند و این برای دیگر زائران در راه بسیار جذاب بود، او آداب حج را مستقلاً به‌جای آورد و ۳۰,۰۰۰ دینار در مکه صدقه داد و این مبلغ هنگفتی بود.
عسگلانی او را بانوی مسلمان خوبی عنوان می‌کند که اغلب بقیهٔ مسلمانان را نصیحت میکرد.
زندگی او به عنوان زنی که توانست در عین تفاوت‌ها و به چالش کشیدن سنت‌ها، مسلمانی محبوب و خیردوست باشد و دیدی متفاوت به زن مسلمان بدهد، مورد توجه تاریخ پژوهان جدید شده است خصوصاً پژوهش‌های آقای یونی براک از دانشگاه بن گوریون، خانم اسما سعید از دانشگاه کالیفرنیا و آقای حسام منیر از دانشگاه تورنتو.
@movarekhan
سندی از دوره مظفرالدین شاه (بیش از شصت سال پیش از تشکیل کشور امارات) درباب حاکمیت تاریخی ایران بر جزایر خلیج فارس و فتنه انگیزی های انگلیس
فرستنده: مظفرالدین شاه
گیرنده: صدر اعظم
تاریخ: ۱۳۲۳ قمری=۱۲۸۴ خورشیدی
"جناب اشرف صدراعظم!
به وزیر خارجه ابلاغ نمایند که به سفارت انگلیس بگوید، پارسال در این باب مذاکرات شد. دولت انگلیس از ما خواهش کرد که بیرق خودمان را از این دو جزیره برداریم تا رسیدگی و گفتگو شود در صورتی که ما خودمان می‌دانیم که این دو جزیره، ملک مسلمه دولت ایران است در این صورت چطور دولت انگلیس در عالم دوستی راضی می‌شود که ما ملک مطلق خودمان را به شیخ واگذار کنیم و او بیرق در آنجا بیفزازد. شما باز هم گفتگو کنید و ما به هیچ وجه از حق خود کوتاه نخواهیم گشت."
گزیده اسناد خلیج فارس (1372). ج1. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ دوم. ص278)
@movarekhan
ششمین کنگره ملی تاریخ دانان ایران
«تاریخ صنعت و صنعتگران ایرانی؛ از صنایع دستی دیروز تا کارخانه های امروز»
هشتم و نهم شهریورماه ۱۴۰۲
قزوین، دانشگاه بین المللی امام خمینی
@movarekhan
🔹️گروه تاریخ و باستان‌شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری موسسه و انتشارات ندای تاریخ برگزار می‌نماید
🔸️اهمیت تبارنامه‌های توصیفی در مطالعات تاریخی
با حضور ⬇️
🔸️علیرضا مولائی توانی
(استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
🔸️مهدی انصاری
(استاد دانشگاه آزاد اسلامی یادگار امام شهرری)
🔸️محمد خدایی
(پژوهشگر، مولف کتاب)
🔺️به همراه رونمایی از کتاب ⬇️
🔸️جهان‌نمای تاریخ: (تبارنامه توصیفی حکومت‌های جهان از دوران باستان تا عصر حاضر )
▪️زمان: ۱۴ تیرماه ۱۴۰۲، ساعت: ۱۷ الی ۱۹
▪️آدرس: خیابان کریم خان زند، خیابان استاد نجات اللهی (ویلا)، نبش خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن حافظ
ندای تاریخ ⬇️
🔸️https://nedayetarikh.com/
🔸️/channel/neday_tarikh
🔸️https://instagram.com/nedayeh_tarikh?igshid=MzRlODBiNWFlZA==
خانه اندیشمندان ⬇️
🔸️https://ihht.ir/
🔸️@iranhht
@movarekhan
تاریخ به مثابه فهم وضعیت اکنونی!
✍🏻 امین بزرگیان
تاریخ فقط ساحتی علمی و دانایی نسبت به وقایع و زندگی گذشتگان نیست، بلکه چیزی ورای علم تاریخ است. به جز پژوهشگران حرفه ای تاریخ، مواجهه دیگران با آن از جمله همه ی ما در نسبت با «زمان اکنون» است. به این معنا که سخن گفتن از گذشته برای حل مسأله ای در اکنون است.
هرگاه که پای تاریخ وسط می آید، قرار است که ما چیزی از امروزمان بگوییم یا آینده مان را تصویر کنیم. تاریخ بیش از گذشته، ساحت بیان وضعیت امروز است. این واقعیت نتیجه معرفتی بسیار مهمی دارد: اگر تاریخ در نسبت با امروز است، پس این هشدار را باید جدی گرفت که تاریخ همواره در معرض گزینش است.
ما در این افسون می توانیم به راحتی گرفتار شویم که آن قسمت هایی از تاریخ را برگزینیم یا واقعه را آنگونه تفسیر کنیم که به کار امروز ما بیاید. به تعبیر والتر بنیامین: «هر تصویری از گذشته که از سوی زمان حال به منزله ی یکی از مسائل امروز بازشناخته نشود، می رود تا برای همیشه ناپدید گردد.» به همین سبب واقعه تاریخی همواره در معرض انحراف دید یا سوگیری شناختی ماست.
تاریخ به گونه ای دست چین و تفسیر می شود که به کار امروز یا به تعبیر دقیق تر به کار گروه سیاسی و فکری ما بیاید. عبارت «درس گرفتن از تاریخ» بسیار به این فرایند متکی و در واقع محصول آن است. «مکتب آنال» در تاریخ پژوهی بر این دیدگاه متکی است که باید تاریخ را جامعه شناسانه دید. به این معنا که مطالعه تاریخ و وقایع آن باید ذیل شناخت مناسبات و زمینه اجتماعی زمانه ی مورد بررسی صورت بگیر.
ما هیچگاه به تاریخ دسترسی پیدا نمی کنیم اگر نفهمیم که بستر اجتماعی آن واقعه تاریخی چه چیزی بوده و رویداد در چه فضا و در کشاکش چه نیروها و عناصری و با چه محتوایی رخ داده است. بدون توجه به زمینه ی جامعه شناسانه ی تاریخ، مراجعه به آن مملو از زمان پریشی (آناکرونیک) و شئ وارگی خواهد شد؛ و به تعبیری« تاریخ» به «قصه» تقلیل خواهد یافت. تاریخ همواره ما را به این فرا می خواند که تا حد ممکن او را از چنبره ی وسیله شدن و خرد ابزاری نجات دهیم. این همان چیزی است که ما از آیندگان برای داوری ها و خوانش های شان از ضعفها و شکستهای اکنون مان می خواهیم.
@movarekhan
سه‌شنبه‌های فصل سخن
📌 گفت‌وگو درباره‌ی کتاب «زن ایرانی در گذار از سنت به مدرن»
🔹 با حضور: دکتر سهیلا ترابی فارسانی
🔹کارشناس میزبان: الهه باقری
🕒 سه‌شنبه، ۱۳ تیرماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۸
📍اصفهان، میدان آزادی، بلوار دانشگاه، کتاب‌ِ اردیبهشتِ جهاد دانشگاهی
لینک فضای مجازی:
https://www.roytab.ir/w/d/507
@movarekhan
شورش های دهقانی؛زمینه ساز نهضت جنگل!
به همت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان املش؛ همایش گرامیداشت «شیخ بهاءالدین املشی»برگزار شد.
مجید علیپور(پژوهشگر تاریخ) سخنران این همایش؛ با ذکر این نکته که جنبش مشروطه خواهی حاصل اتحاد سه قشر بازاری،روشنفکر و روحانیت نوگرا بود گفت:«با توجه به وضعیت بسیار اسفناک جمعیت روستایی؛ همراهی آنها با جنبشی که شعار محوری آن «عدالت خواهی» بود می توانست تاثیر مهمی در تداوم و موفقیتهای آن داشته باشد»
وی به اهمیت ارتباط مستمر روشنفکران انقلابی با دهقانان اشاره کرد و گفت: «رهبران اصلی جریان مشروطه خواه به خیال مصالحه با محافظه کاران،نسبت به وضعیت این قشر بی توجه ماندند در حالیکه برخی از انقلابیون گیلانی روش متفاوتی را در پیش گرفتند و با حضور در روستاها تلاش کردند تا این جمعیت عظیم و ستمدیده را با آرمان ها و اهداف نهضت عدالت خواهی و ضداستبدادی آشنا کرده و آنها را نسبت به آینده ی تحرکات اعتراضی امیدوار نمایند. در حقیقت هنر بزرگ روشنفکران گیلانی؛ پیوند زدن خواستهای سیاسی مشروطه طلبى با مسایل و مشکلات روزمره و عینی مردم منطقه بود.»
متن کامل گزارش در لینک...
@movarekhan
