Alimoff

19 Jun 2025 16:44

“Артек” лагери ҳақида

Бундан 100 йил олдин, 1925 йил 16 июнда Қримда пионерлар учун илк лагер — кейинчалик дунёга машҳур “Артек” деб танилган санаторий-лагер иш бошлайди. У бошида ҳеч қандай шон-шуҳратсиз, оддий 4 та брезент палатка билан фаолиятини бошлаган ва унга Москва, Иваново-Вознесенск ва Қримдан 80 нафар бола келган.

Лекин бу кичик лагер ортида катта ғоя бор эди: уни Россия Қизил Хоч жамияти раиси Зиновий Соловьёв ташаббуси билан, туберкулёз билан оғриган болаларни соғломлаштириш мақсадида ташкил этишган. Кейинчалик у пионер ҳаракати ва ёшлар иттифоқи ёрдамида бутун иттифоқ даражасига чиқади.

“Артек” шунчаки дам олиш жойи эмасди, у нафақат соғломлаштириш, балки тарбия, фахр, намунали пионерлик тимсолига айланади. 1958 йилда у ВЛКСМ тасарруфига ўтиб, расман халқаро лагер мақомини олади. 1969 йилга келиб “Артек” 150 дан зиёд бинога, 3 та тиббий марказга, мактаб, киностудия ва 7 минг ўринли стадионга эга бўлган замонавий шаҳарчага айланган.

Совет даврида “Артек”ка йўлланма олиш катта шараф бўлиб, унга фақат ўқишда, фаолликда ва тартиб-интизомда ажралиб турган болалар муносиб кўриларди. Бошқа давлатлардан ҳам минглаб болалар таклиф этилган, бу эса уни жаҳон миқёсида танитади. Турли йилларда бу ерга Гагарин, Брежнев, Индира Ганди, Терешкова, Лев Яшин, ҳатто Саманта Смит ва Бокасса каби меҳмонлар ташриф буюришган.

Албатта, баъзан танқидлар ҳам бўлган. Лагерь кўпроқ “таниш-билишлар” учун очиқ, дейишарди. Мени дадам билан аммам ҳам болаликларида шу лагерда дам олиб келишган. Дадам қандайдир ойга чиққан одам каби гапириб берарди шу лагер хотираларини.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

19 Jun 2025 06:50

Инглиз тили қайси диалектдан келиб чиққан?

Ҳозирги кунда дунё бўйлаб миллионлаб инсонлар гаплашаётган инглиз тили аслида бир неча маҳаллий диалектлардан шаклланган. Буюк Британияга англлар, сакслар ва ютлар келганида, улар бир хил тилда гаплашмаган. Уларнинг тилини «қадимий инглизча» деб аташади, лекин бу тилнинг ҳам тўртта асосий диалекти бўлган. Булар: ғарбий саксон, мерсия, нортумбрия ва кент диалектлари.

Энг кўп адабий ёдгорликлар ғарбий саксон тилида қолган. Машҳур «Беовульф» достони ва Буюк Альфреднинг асарлари шулар жумласидан. Лекин кейинчалик, айниқса, Лондон марказга айланганидан сўнг, мерсиянинг марказий ва шарқий шевалари асосида янги адабий ва миллий норма шакллана бошлайди.

1258 йилда Генри III нинг халққа йўллаган мурожаатини янги даврнинг биринчи ҳужжатларидан дейиш мумкин. Кейинроқ Уиклифнинг Инжил таржимаси, Чосернинг асарлари ва Уильям Кэкстоннинг босмахонаси орқали Лондон диалекти умуммиллий тилга айланади. Қизиғи, ҳатто ўша пайтда ҳам одамлар тухумни “egges” деб ёзайми, “eyren” дебми, деб ўйланишган — тил турли ҳудудларда жуда фарқ қилган. Уильям Кэкстон шундай ёзади: бир одам деҳқондан тухум сўраб “egges” деса, аёл тушунмайди. Чунки унинг тилида бу сўз “eyren” дейиларкан.

Ҳозирги замонавий инглиз тили, асосан, мерсий диалектига таянса-да, унда бошқа шевалар изи ҳам сақланган:
— -s кўплик қўшимчаси нортумбриядан келган;
— does, goes, makes каби замонавий феъл шакллари ҳам шу ердан;
— bury сўзи ғарбий ёзув, бу ҳам кентча талаффуз, busy эса мерсияча талаффуз билан;
— buy — ғарбий ёзув, лекин мерсияча айтилув.

Кўпчилик дунёда “инглизча” деб атаётган тил тарихи ва диалектлари тўқнашган, уйғунлашган ва минг йиллар давомида шаклланган тилдир. Ҳар бир сўз ортида эса бутун бир ҳудудий ёдгорлик ётади. Шунинг учун инглиз тилини фақат тил эмас, балки жонли тарихий харита десак ҳам бўлаверади.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

18 Jun 2025 16:02

CHRONICLES OF MEDIEVAL – ЎРТА АСРЛАРНИНГ ҲАҚИҚИЙ "ГЎШТМАЙДАЛАГИЧИ"! 🏰⚔️ Kiber Uz'дагилар бу ўйинни Kingdom Come: Deliverance'га ўхшатишди, лекин кенг миқёсли жангларга урғу берилган! Сеҳр йўқ, фақат лой, қон ва пўлат! 🛡 Реализм ва жанг миқёси муҳим бўлганлар учун!

Тўлиқ видео: https://youtu.be/1YXfxOA5cFs

Alimoff

18 Jun 2025 07:33

«MINEX Central Asia 2025» форумига рўйхатдан ўтиш якунланишига оз қолди!

ТМК Сизни 24-25 июнь кунлари Марказий Осиёдаги энг етакчи ва нуфузли соҳа тадбирларидан бири — «MINEX Central Asia 2025» форумида иштирок этишга таклиф қилади.

✅ Ушбу форум критик минераллар бўйича глобал келажак масалаларига бағишланган бўлиб, Тоғ-кон саноати ва геология вазирлиги ҳамда Ўзбекистон технологик металлар комбинати мезбонлигида ташкил этилмоқда.

📍 Агар Сизнинг фаолиятингиз камёб минераллар, барқарор таъминот занжирлари, яшил трансформация ёки минтақавий шериклик билан боғлиқ бўлса, бу Форум айнан Сиз учун!

📎 Батафсил маълумот ва рўйхатдан ўтиш: https://2025.minexasia.com/ru/registracziya-slushatelej-foruma-minex-central-asia-2025/

✅ ТМК Сизни «MINEX Central Asia 2025» форумида кутмоқда!

Alimoff

18 Jun 2025 05:56

Исроиллик таҳлилчиларнинг таъкидлашича, Моссад Эрон ҳудудида фаол иш олиб бормоқда ва бу операциялар давомида Эроннинг ҳаво мудофаа тизимларига зарба бериш учун «Spike» танкка қарши ракета комплексларидан фойдаланилган. Мутахассислар бундай ҳаракатлар Боку томонидан қўллаб-қувватланмасдан амалга оширилиши деярли мумкин эмаслигини тахмин қилмоқдалар.

Агар Эроннинг Тоғли Қорабоғ урушидаги ролини эсга олсак, бундай хулосалар асосли бўлиши мумкин. Теҳрон Арманистонни қўллаб-қувватлаган эди, бу эса Исроил ва Озарбайжонга Эроннинг олдинги қадамларига жавобан биргаликда ҳаракат қилиш учун сабаб бўлиши мумкин.

Шундай қилиб, Эрондаги Моссад операциялари замонавий қурол-яроғлардан фойдаланган ҳолда ва Озарбайжоннинг эҳтимолий иштироки билан мураккаб геосиёсий ўйиннинг бир қисми бўлиши мумкин, бу ерда эски зиддиятлар янги кўринишда намоён бўлмоқда.

Ундан ташқари, Озарбайжон турли каналлар орқали Исроил раҳбариятига Эрондаги озарбайжонликлар истиқомат қиладиган аҳоли пунктларига зарба бермаслик (суратда кўрсатилган), шунингдек, фуқаролик инфратузилмаси ва тинч аҳолига ҳужум қилишдан тийилиш тўғрисида мурожаат юборгани айтилмоқда.

Турли маълумотларга кўра, Эронда 30-40 миллион нафар этник озарбайжонликлар яшайди. Озарбайжонликлар зич жойлашган ҳудудларга зарбалар берилиши эса Озарбайжон учун воқеаларнинг жуда нохуш ривожланиши ҳисобланади.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

17 Jun 2025 14:21

Че Геваранинг 1960 йилда олинган портрети — тарихдаги энг кўп тарқалган ва кўчирилган сурат ҳисобланади. Альберто Корда томонидан туширилган бу тасвир “Герилла қаҳрамони” номи билан дунёга машҳур бўлди.

Лекин бу сурат қандай қилиб идеализм ва қаршилик рамзига айланди? Ва нега у миллионлаб одамларни илҳомлантирди?

Бу видеода сиз шу тасвир ортидаги ҳақиқий тарих билан танишасиз: https://youtu.be/44B4KNW0fp8?si=mR4GeP1bGqjhBEt_

Alimoff

17 Jun 2025 06:33

АҚШ Қуролли Кучлари Марказий қўмондонлигининг собиқ раҳбари, истеъфодаги денгиз пиёдалари генерали Кеннет Маккензи Исроилнинг Эрон билан урушда қўйилган вазифаларининг кенгайишини кўрмоқда:

"Мен чиндан ҳам Тел-АвивдаЭрон режимини ўзгартириш масаласи кун тартибига қўйилганин деб ўйлайман. Харбийларда шундай нарса бор, дастлабки ажойиб муваффақиятга эришганингиздан кейин аввал бошида қўйилган мақсадларнинг кенгайиши юз беради ва шу сабабли вазифаларингиз, одатда, янги имкониятлар пайдо бўлиши билан кенгайиб боради.

Шунинг учун, менимча, исроилликлар бу ишга киришганларида, эҳтимол, торроқ доирадаги кампанияни кўзда тутишган, аммо эронликлар ўзларини яхши ҳимоя қила олмаслиги ва исроилликлар эришган муваффақият улар учун янги истиқболларни очиб беради.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 17:52

АҚШ Исроилнинг урушга қўшилиш илтимосидан сўнг Эронга иккинчи авиаташувчи ва ўнлаб самолётларни жўнатмоқда

АҚШ Исроил ва Эрон ўртасидаги зиддият фонида Яқин Шарқдаги ҳарбий контингентини кучайтирмоқда. Reuters хабарига кўра, Жанубий Хитой денгизидан минтақага USS Nimitz авиаташувчиси йўл олган. Олдинроқ у Ветнамнинг Дананг портига бориши керак эди, аммо"фавқулодда оператив зарурат" туфайли бу бекор қилинган, деб хабар берди агентликнинг ишончли манбаси.

Кемалар ҳаракатини кузатиб борувчи Marine Traffic сайти маълумотларига кўра, ҳозирда USS Nimitz Сингапур яқинидан ўтиб, ғарб томон йўлини давом эттирмоқда. Яқин Шарқ минтақасида у бортида 36 та F/А-18 ва 12 та F-35 қирувчи самолётлари мавжуд бўлган яна бир Америка авиаташувчиси - "USS Carl Vinson (CVN-70)"га қўшилади. Кема бир ҳафта ичида манзилга етиб бориши кутилмоқда.

Шу билан бир вақтда, АҚШ Америка базаларидан ёқилғи қуювчи самолётларни кенг кўламда Европага кўчирмоқда. Military Watch маълумотларига кўра, 16 июнь куни эрталабгача Европа аэродромлари 30 та КС-135 ва КС-46 самолётларини қабул қилган. Улар Исроил ва АҚШ ҳарбий-ҳаво кучларининг қирувчи самолётларига ҳавода ёнилғи қуйиш учун фойдаланилиши мумкин.

Бу Эронга зарба беришни осонлаштириши керак. Илгарироқ, Исроил президент Доналд Трамп маъмуриятига Теҳроннинг ядровий дастурини йўқ қилиш учун Эронга қарши ҳарбий операцияга қўшилишни сўраб мурожаат қилганди. Axios нашриниг таъкидлашича, Исроилга Эроннинг Фордодаги тоққа ўрнатилган уранни бойитиш объектини йўқ қилиш учун зарур бўлган катта бомбардимончи самолётлар етишмаяпти.

Axios суҳбатдошларидан бири АҚШнинг операцияга қўшилиши мумкинлигини айтган. Унинг сўзларига кўра, Трамп Исроил бош вазири Бинямин Нетаняху билан телефон орқали суҳбатда бунга рози бўлган.

🌟@nurbekaimov

Alimoff

16 Jun 2025 17:43

Исроил Мудофаа вазирлиги Эронга қарши амалга оширилган ҳужумларнинг янги тасвирларини эълон қилди

Ҳарбийлар Эрон Қуролли Кучларининг баллистик ракета учириш қурилмалари, қурол-яроғ юкланган юк машиналари ва автомобилларига зарба берди. Бир сутка ичида Исроил қўшинлари 100 та нишонга ҳужум қилди. Шунингдек, мудофаа идораси Эроннинг камикадзе дронлари, жумладан, яҳудий давлати ҳудудигача етиб келишга улгурган учувчисиз аппаратлар йўқ қилингани акс этган видеони эълон қилди. "Қўзғалаётган шер" операцияси бошланганидан бери ҳарбийлар юздан ортиқ дронни уриб туширди.

Сўнгги бир неча соат ичида Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари Эрон ҳудудига янги зарбалар берди. Ҳарбийларнинг нишонлари Ислом Республикасининг ҳарбий қисмлари, энергетика ва фуқаролик инфратузилмаси, шунингдек, давлат телеканали биноси бўлди. Кирмоншоҳ шаҳрига берилган зарба натижасида касалхона ва ундаги беморлар жабрланди.

Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу таъкидлашича, "Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари Теҳрон осмонини назорат остига олди ва Исроил фуқароларини нишонга олган Эроннинг жиноий ҳукуматидан фарқли ўлароқ фақат Эрон режими нишонларига зарба бермоқда"

Ишандик

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 16:55

Албан тоғларидаги динозавршунос Франц Нопча ким эди?

Австро-Венгрия аристократи Франц Нопча 1877 йилда Трансильванияда (Хозирги Руминия ҳудуди) туғилган. У дастлаб геология ва палеонтология билан шуғулланади. Илк муваффақияти синглиси топиб келган динозавр бош суягини ўрганиши билан боғлиқ. Кейинчалик у Трансильваниядаги ноёб қоя қатламларидан 25 га яқин янги ҳайвон турларини, жумладан, бир нечта динозаврларни илмий жамоатчиликка таништиради.

Нопча динозаврлар ҳақида илғор қарашларга эга эди: уларни қушларнинг аждоди, фаол ва ижтимоий жонзотлар сифатида тасвирларди. Шу билан бирга, у “орол миттилиги” назариясини илгари суриб, кичик динозаврлар ёш эмас, балки орол шароитида шаклланган мустақил тур эканини таъкидлаган.

Лекин Нопчанинг қизиқишлари фақат табиат илмлари билан чекланмасди. У Албанияда этнографик тадқиқотлар олиб боради, маҳаллий халқ билан яқин муносабат ўрнатади ва албан тилини ўрганади. У шу юртда географик хариталар тузиб, сиёсий маълумот тўплайди ва ҳатто бир пайтлар шоҳликка номзод сифатида ҳам кўриб чиқилгани айтилади.

Кейинчалик у ҳокимиятни йўқотади, иқтисодий қийинчиликларга учраб, 1933 йилда оғир депрессия пайтида яқин дўсти Боязид Додони ўлдириб, ўз жонига қасд қилади.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 15:45

Ироқ: Эхтимолий Хаос

BSSI таҳлили:

Таҳлилчилар Эрондаги оятуллоҳлар режими Исроил билан уруш натижасида жиддий заифлашишига шубҳа қилишмаяпти (гарчи унинг қулаши ҳақида гапиришга ҳали эрта бўлса-да). Яқин Шарқда доим бўлганидек, бундай заифлашув муқаррар равишда прокси-тузилмаларнинг янада мустақиллашувига олиб келади.

Ливандаги Ҳизбуллоҳ урушнинг биринчи кунидаёқ Эронга берилган зарба учун Исроилдан қасос олмаслигини эълон қилди ва ҳозирча ўша позициясида турибди. Аммо Эроннинг энг йирик прокси-тузилмаси — Ироқ прокси-давлатида нима содир бўлиши мумкинлигини таҳлил қилиш қизиқарли кўринади.

Расман мустақил бўлиб қолган Ироқ амалда Эрон вилоятига айлантирилган, аммо Ироқнинг ўзида аҳолининг аксарияти ва элита бу ҳолатдан норози.

Ироқ аҳолисининг тахминий этно-конфессионал таркиби:

65% - араб-шиалар (ҳозирда ҳукмрон).
19% - сунний курдлар (амалда мустақил Курдистон ғояси атрофида бирлашган).
15% - сунний араблар (Саддам бошлиқ 2003 йилгача ҳукмрон каста).
Қолган этник-диний озчиликлар 1% дан кам.

Ҳозирнинг ўзидаёқ Ироқ амалда ярим парчаланган давлат бўлиб, у қуйидагилардан иборат:

- Туркияга йўналтирилган де-факто мустақил Курдистон;

- 2003 йилдан кейин чекинган ва қайта тузилган Саддам-Баасист тузилмалари, ИШИД ва бошқалардан иборат сунний "ўлим учбурчаги";

- ўзаро душман бўлган шиа қабилалари бирлашмаси.

АҚШ ва Эрон ҳукмрон шиа кланларига тўғридан-тўғри таъсир ўтказиб, уларнинг ўзаро низоларга тушишига, курдлар ва суннийлар геноцидини амалга оширишларига йўл қўймаяпти.

Ироқда Эрон таъсирининг заифлашуви ёки тўхташи нималарга олиб келиши мумкин?

1. Катта эҳтимол билан ҳозирча бостириб турилган шимолий ва жанубий шиалар ўртасида қарама-қаршилик алангаланади. Оятуллоҳ Муқтадо ас-Садр (жанублик) Ироқдаги барча сайловларда доимо ғалаба қозонади, аммо шимолий Бағдод гуруҳи турли баҳоналар билан уни ҳокимиятга яқинлаштирмайди. Сабаб? У Ироқнинг асосий душманлари Эрон ва АҚШ эканини очиқ айтмоқда. Ҳозир ҳам жанубликларнинг сабр косаси тўладиган пайт келиши мумкин. Уларнинг қуроллари эса тўлақонли уруш учун етарли.

2. Ағдариб ташланган ва таҳқирланган Ироқнинг сунний озчилиги шиалар террорига қаршилик кўрсатишда ИШИДга айланиб кетди. ИШИД бошқа барча сунний қуролли гуруҳларни кетма-кет йўқ қилди ва ўзи "халқаро" ҳаракат даражасига етди. Ироқда давлат ҳокимиятининг заифлашиши (унинг остидан Эрон таянчи олиб ташланганидан кейин) "суннийлар учбурчаги" устидан назоратнинг йўқолишига ва ИШИДнинг фаоллашишига олиб келади. Бу вазиятда (минтақавий хавфсизликни таъминлаш учун) Ғарбий Ироққа турк қўшинлари ва, эҳтимол, ҳатто Сурия қўшинларини киритилиш эҳтимоли мавжуд, чунки Сурия ўзининг шарқий чегаралари хавфсизлигидан ва ўз ҳудудида ИШИДнинг қайта тикланишига йўл қўймасликдан бевосита манфаатдор.

3. Ироқ Курдистони ўзининг мустақиллиги ва ҳудудини кенгайтиришга қаратилган секин, аммо қатъий ҳаракатини давом эттиради. Ҳозир у 3 та вилоятдан иборат, аммо яна 3 тасига, жумладан, Киркук - "курд Қуддуси"га тўғридан-тўғри даъво қилмоқда.

Умумий хулоса:

Эронда оятуллоҳлар режимининг заифлашиши муқаррар равишда Бағдоддаги эронпараст ҳокимиятни заифлаштиради ва бутун мамлакатдаги вазиятни ёмонлаштиради, бу эса мамлакатни ҳамма ҳаммага қарши урушига олиб келиши мумкин.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 12:58

Севастополдаги ўлат карантинига қарши исён ҳақида

1830 йилда Севастополда ҳали ҳеч қандай эпидемия кузатилмаган пайтда, ҳокимиятлар эҳтиёт чораси сифатида қаттиқ карантин жорий қиладилар. Барча шубҳали шахслар 2–3 ҳафтага изоляция қилиниши керак эди. Бу қарор аҳоли орасида ишончсизлик ва хавотир уйғотади: шаҳарда юришга қўрққан деҳқонлар озиқ-овқат келтирмай қўйишади, мансабдорлар эса сифатсиз маҳсулотларни қиммат нархларда сотиб, халқни очарчиликка дучор қиладилар. Шаҳарда ўлим ҳолатлари кўпаяди.

Энг оғир аҳвол Корабельная слободасида кузатилади. Бу ерда карантин узайтирилиб, аҳолидан уйларини вақтинча тарк этиш талаб қилинади. Камбағал аҳоли ва денгизчилар бунга рози бўлишмайди. Уларни нафақадаги ҳарбийлар, дезертирлар ва бошқа норози кишилар қўллаб-қувватлайди. Қаршилик гуруҳлари тузилиб, улар жанг қилишни ўргана бошлайдилар ва губернатор буйруқларига итоат қилмасликка қарор қилишади.

3 июнь куни исёнчилар губернатор уйига юриш бошлайдилар. Қаршиликлар натижасида кечқурун губернатор ҳалок бўлади. Шаҳар исёнчилар қўлига ўтади, айрим аскарлар ҳам уларга қўшилишади. Аҳоли амалдорларни тутиб, улардан “шаҳарда чума (ўлат) йўқ” деган ёзма тасдиқ талаб қилади.

4 июнь куни вақтинча губернатор вазифасини бажараётган Турчанинов карантинни бекор қилади. Бу хабар шаҳарда катта шодлик билан кутиб олинади — ҳатто аҳоли зиёрат тарзида кўчаларни айланади.

Лекин 7 июнь куни шаҳарга генерал Тимофеев бошчилигидаши подшо қўшинлари кириб келади. Адмирал Грейг фақат исён раҳнамолари ва қотиллар жазоланишини ваъда қилади. Натижада 7 киши қатл этилиб, мингдан ортиқ одам каторгага юборилади, яна 4 минг киши Севастополдан бадарға қилинади.

Бу воқеа нафақат вабодан, балки одамларни ҳокимиятга бўлган ишончдан ҳам маҳрум этади. Вазир Закревский бутун Россия бўйлаб карантинлар жорий этади, мамлакат иқтисодий ҳаёти издан чиқади, лекин эпидемияларни тўхтата олмайди.

Худди шунга ўхшаш воқеилик 19 асрда Тошкентда ҳам бўлган эди. Бу ҳақида Ютюбда батафсил видео қилганмиз. Кўрворишли ери.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

15 Jun 2025 18:29

Нетаняҳу ИИҚК разведка бошлиғи Муҳаммад Козимийнинг йўқ қилинганини тасдиқлади

Теҳронда Ислом инқилоби қўриқчилари корпуси разведка бошлиғи ва унинг ўринбосари ўлдирилди. Бу ҳақда Исроил бош вазири Бинямин Нетаняху Fox News каналига берган интервьюсида маълум қилди.

"Эрон режими ҳозирда жуда заиф аҳволда. Биз яқиндагина Теҳронда ИИҚК разведка бошлиғи ва унинг ўринбосарини йўқ қилдик," деди у.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

15 Jun 2025 17:36

Наполеон тақдирини ўзгартирган Маренго жанги ҳақида

225 йил аввал, айнан шу куни Наполеон Бонапарт Франция бошқарувга келганидан кейинги биринчи катта синовдан ўтади. У энди оддий генерал эмас, балки давлат раҳбари эди ва жанг майдонидаги ҳар бир қарор унинг бутун келажагини ҳал қилиши мумкин эди.

Ҳозирги Италия ҳудудида жойлашган кичик Маренго қишлоғи яқинида австриялик генерал Мелас 30 минглик армияси билан Наполеоннинг резерв армиясига тўсатдан ҳужум қилади.

Француз қўшинлари тармоқланган, кам сонли ва жангга тайёр эмасди. Австрия армияси катта устунликка эга бўлиб, французлар аввалига шиддат билан чекинишга мажбур бўлишади. Жанг тугаш арафасида, Наполеоннинг ўзи ҳам орқага чекиниш буйруғини берганди.

Лекин соат учлар атрофида, кутилмаганда, жасур генерал Дезе ўз дивизияси билан майдонга етиб келади. У: «Бу жангни биз ютқаздик, лекин бугун яна бир жангда ғалаба қозониш учун вақт бор!» — дейди ва ҳужумга ўтади.

Французлар аянчли ҳолда бўлишса ҳам, Дезенинг отлиқ ва пиёда аскарлари шиддат билан олға юриш қилади. Айнан шу лаҳзада генерал Келлерманнинг отлиқлари австрияликларнинг сафларини ёриб ўтади ва уларнинг тартибини бузади.

Генерал Дезенинг ўзи жангда ҳалок бўлади, лекин унинг ташаббуси бутун жангнинг оқибатини ўзгартиради. Французлар ғалаба қозонади. Австрия армияси орқага чекинади, кўплаб аскарлари ҳалок бўлади ёки асирга олинади. Бу Бонапарт учун фақат ҳарбий эмас, балки сиёсий ғалаба ҳам эди. Энди Францияда уни тўхтата оладиган куч қолмаганди.

Наполеон ва унинг ҳаёт йўли ҳақида Ютюбда ролигимиз бор, Исроил-Эрон мониторингидан чарчаган қалблар учун нимадир янги нарса. Кўрворадиган ери хуллас.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

15 Jun 2025 15:27

Исроил ядро қуролига эгами?

Расмий равишда Исроил ўзида ядро қуроли борлигини ҳеч қачон тасдиқламаган ёки инкор этмаган, аммо баъзи экспертларнинг фикрига кўра, у 1960 йилларнинг охири - 1970 йилларнинг бошидан бери бу қуролга эга. Исроил Ядро қуролини тарқатмаслик тўғрисидаги шартномани ҳам имзоламаган.

Исроил тўлиқ стратегик ядровий триадага эга, яъни унда АҚШ, Россия ва Хитой сингари учта табиий муҳитда ядро қуролини етказиб бериш воситалари бор. Бир қатор баҳоларга кўра, Исроил дунёдаги ядровий каллаклар сони бўйича олтинчи ядровий давлат ҳисобланади. Америка олимлари федерацияси маълумотларига кўра, 2022 йил март ойи ҳолатига кўра, Исроил 90 та жанговар ядровий каллакка эга.

Россия ташқи разведка хизматининг маълумотларига кўра, Исроил 1970-1980 йилларда 20 тагача ядровий заряд, 1993 йилга келиб эса 100 дан 200 гача ядровий заряд ишлаб чиқарган бўлиши мумкин. Турли баҳоларга кўра, 2006 йилда Исроил арсеналида 200 га яқин ядро заряди бўлган. Жумладан, АҚШнинг собиқ президенти Жимми Картернинг 2008 йил май ойида билдирган фикрига кўра, уларнинг сони "150 ёки ундан ортиқ".

Ядровий каллаклар Исроилнинг "Ierixon" ракеталари билан жиҳозлангани тахмин қилинади. Ядровий бомбалар ва ядровий каллакли ракеталарни етказиб бериш учун F-15 ва F-16 самолётларидан ҳам фойдаланиш мумкин.

2013 йил сентябрь ойи бошида Британиянинг "Bulletin Of The Atomic Research" нашрида чоп этилган ядро қуролларини тарқатиш бўйича икки экспертнинг (Ҳанс М. Кристенсен ва Роберт С. Норрис) мақоласида айтилишича, Исроил ихтиёрида 80 га яқин ядровий заряд мавжуд бўлиб, у 115 дан 190 гача жанговар каллак ишлаб чиқариш учун зарур бўлган парчаланадиган материалларга эга. Мақола муаллифларининг фикрича, 1967 йилдан 2004 йилгача Исроил ҳар йили 2-3 та ядровий заряд ишлаб чиқарган. Қиёмат куни уруши бошлангунга қадар (1973) Исроил ихтиёрида 15 та ядро каллаги бор эди, Ливанга бостириб кириш пайтида (1982) 35 та, Ироқ уруши бошлангунга қадар 56 та, 2003 йилга келиб 78 та, 2004 йилда эса ядровий зарядлар ишлаб чиқариш тўхтатилган.

Шу ўринда Мордехай Вануну кейси ҳақида ҳам ёзмоқчи эдим, аммо у энди бошқа ҳикоя.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

19 Jun 2025 09:53

CNN: АҚШ консулликлари F, М ва J талаба визаларига аризаларни қабул қилишни қайта бошлайди, аммо барча ариза берувчиларнинг ижтимоий тармоқлардаги фаолияти синчковлик билан текширилади.

CNN қўлга киритган ҳужжатда айтилишича, "Текширув АҚШ фуқаролари, маданияти, ҳукумати, институтлари ёки асосий тамойилларига нисбатан душманлик муносабатини намоён этаётган; тан олинган террорчилар ва АҚШ миллий хавфсизлигига бошқа таҳдидларни қўллаб-қувватлаётган, уларга кўмаклашаётган ёки оқлаётган; шунингдек, антисемитик таъқиб ёки зўравонликнинг ноқонуний ҳаракатларини содир этаётган шахсларни аниқлаш мақсадида ариза берувчиларнинг онлайн фаолиятини таҳлил қилишни ўз ичига олади".

АҚШдаги террорчилар рўйхатига ҲАМАС ташкилоти, ҳусийлар ва "Толибон" ҳаракати ҳам киритилган.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

18 Jun 2025 17:26

Наполеон сўнгги ғалабасини қўлга киритган кун

1815 йил 16 июнда Франция императори Наполеон Бонапарт Пруссия армиясини мағлуб этиш ниятида Линьи атрофида жанг бошлайди. Унинг режаси шундай эди: ўзи Блюхер бошчилигидаги пруссларга қарши курашар, маршал Ней эса инглиз қўшинини тўхтатиб, орқадан ҳужум қиларди. Лекин бу режа амалда ишламайди. Ҳарбийлар орасида келишмовчилик ва нотўғри тушунишлар юзага келади.

Жанг бошланганда прусслар 87 минг аскарга эга эди, Наполеонда эса 78 минг аскар бор эди. Тушдан кейин жанг янада қизиб кетади. Француз тўплари прусслар жойлашган уйларни ёқиб, вайрон қилади. Ҳар бир қадам, ҳар бир хона учун жанг бўлади. Наполеон тепадан кузатиб, Нейдан ёрдам кута бошлайди. Лекин унга керакли куч келмайди. Д’Эрлон номли генерал икки фронт орасида қолиб, қаерга ёрдам беришни билмай, вақтни йўқотади.

Кечки еттида Наполеон охирги зарбани бериш учун император гвардиясини жангга ташлайди. Кутилмаганда кучли ёмғир қуя бошлайди. Француз гвардияси прусслар марказини ёриб ўтади. Генерал Блюхер эса шахсан отлиқларини жангга бошлайди, лекин унинг оти ҳалок бўлади ва у оғир тан жароҳати олади. Шунда ҳам у асирга тушмайди ва тирик қолади.

Соат 21:30 га келиб жанг тугайди. Французлар майдонни эгаллайди, лекин прусслар бутунлай мағлуб этилмайди — улар тартиб билан чекинади. Наполеон эса чарчаган армияси билан жангни тўхтатиб, душманни қувишни буюрмайди.

Бу “ғалаба” Франция учун охиргиси бўлади. Икки кундан кейин, Ватерлоо яқинида, Наполеон бутунлай мағлубиятга учрайди. “Кечаги зафар бефойда. Бу биз таниган Наполеон эмас”, — деганди Линьидаги жанг қаҳрамонларидан бири генерал Вандамм.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

18 Jun 2025 09:09

Оламни титратган касалликка қарши илк ҳақиқий умид яратилиши ҳақида

XX асрнинг ўрталарида полиомелит болалар ва ёшлар орасида кенг тарқалган, оғир оқибатларга олиб келадиган вирусли касаллик ҳисобланарди. Бу вирус асаб тизимини зарарлаб, кўп ҳолларда фалажлик, ҳатто ўлимга сабаб бўларди. АҚШда 1952 йилнинг ўзида 58 000 га яқин ҳолат қайд этилган. Уларнинг минглаб нафари ҳаётдан кўз юмган, яна кўпчилиги умрбод ногиронликка учраган.

1955 йил 12 апрель куни АҚШда катта тарихий воқеа бўлади. Шифокор ва вирусолог Джонас Солк инсониятни полиомелит балосидан қутқариши мумкин бўлган вакцинани оммага таништиради. Бу йиллар давомида олиб борилган узлуксиз тадқиқотлар самараси эди. Солк вакцинаси ўлдирилган (инактив) вирус асосида тайёрланган бўлиб, организмнинг вирусга қарши иммунитет ҳосил қилишига мўлжалланганди.

Дастлабки синовларда 1,8 миллион бола қатнашади. Уларнинг бир қисми вакцина олади, қолганлар эса плацебо (самарасиз дори) қабул қилади. Натижалар ҳайратланарли эди. Вакцина самарадорлиги 90–100% оралиғида баҳоланади. Шундан сўнг оммавий эмлаш кампанияси бошланади. Вакцина 3 та асосий дозада берилади, кейинчалик бу миқдорга қайта эмлашлар (ревакцинациялар) ҳам қўшилади.

Бошланғич эмлашлар мактаб ёшидаги болаларга ва юқори хавф гуруҳидаги одамларга қилинади. Кампания бутун дунёда кенг миқёсда қўллаб-қувватланади. Полиомелитга қарши кураш глобал ҳаракатга айланади. Кейинчалик Альберт Сабиннинг оғиз орқали қабул қилинадиган вакцинаси ҳам жорий этилади.

Солк ўз ихтиросидан ҳеч қандай тижорий фойда олмайди. Унинг: «Полиовирусга патент бўлмайди. Офтобга патент борми?» — деган машҳур сўзлари инсониятга хизмат қилишнинг юксак рамзига айланган.

Бугунги кунда полиомелит кўп давлатларда йўқ қилинган. Бу эса илм-фан, тиббиёт ва инсонпарварликнинг буюк ютуғи сифатида тарихга кирган. Ўзимиздаям поликлиникада бепул қилинади бу вакцина чақалоқликдан бошлаб. Болангизни эмлашларини қолдирмай олинг. Зеро, вакцинанинг вақтинчалик оғриғи касаллик туфайли ўлиб кетишдан яхшироқ.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

18 Jun 2025 06:19

Эрон тобора даҳшатлироқ мағлубиятга учрамоқда

Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари ва дронлари Эрон осмонини тўлиқ назорат қилмоқда. Улар ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари, кўчма ракета комплекслари, режим раҳбарларининг ҳаракатларини кузатиб, уларни мунтазам равишда йўқ қилмоқда. Эроннинг Исроилга қарши ракета зарбалари кучсизланмоқда. Ракеталар сони тобора камаймоқда.

Эҳтимол, АҚШ Исроилнинг Эронга қарши ҳужумларига қўшилади. Кеча Трамп Теҳроннинг сўзсиз таслим бўлишини талаб қилди. Бунга Эроннинг кўз ўнгимизда заифлашаётгани сабаб бўлиши мумкин ва ҳал қилувчи зарба бериш америкаликлар учун нисбатан хавфсиз бўлиши мумкин. Ҳар ҳолда улар шундай деб ўйлашмоқда.

Яна нималар рўй бериши мумкин?

Ер остида жуда чуқур жойлашгани сабабли Исроил зарбалари учун имконсиз бўлган ягона - Фордодаги ер ости уранни бойитиш заводини вайрон қилиш, олий раҳбарни йўқ қилиш, ҳарбий ва фуқаролик бошқаруви тизимини издан чиқариш, мудофаа саноатини барбод этиш. Агар Эрон режими шундан кейин ҳам омон қолса, шундоқ ҳам инқироз ҳолатида бўлган энергетика тизимига зарба бериш режалаштирилмоқда.

Назарий жиҳатдан, режим бундай шароитда ҳам ердаги кучлар ҳисобига ўзини сақлаб қолиши мумкин. Аммо вақт ўтиши билан бу партизанлар армиясига айланади, давлат бошқаруви маълум эҳтимол билан қулаб тушади ёки ҳеч бўлмаганда издан чиқади. Ишламай қолган банклар, тўхтаб қолган заводлар, ёқилғи танқислиги ва кучайиб бораётган тартибсизлик билан бир вақтда бу охир ёки охирнинг бошланиши бўлиши мумкин.

Ҳатто шундай бўлмаса ҳам, Эронни энди тинч қўйишмайди. Чунки у кутилганидан заиф бўлиб чиқди, унинг осмони рақиблари томонидан тўлиқ назорат қилинмоқда. Бу шуни англатадики, агар исроилликлар маълум вақтдан сўнг зарба беришни тўхтатсалар ҳам, исталган пайтда уларни қайта бошлашлари мумкин ва буни Исроил йиллар давомида Эроннинг иттифоқчилари, айниқса Суриядаги Ҳизбуллоҳ ва Асаднинг позицияларини мунтазам равишда бомбардимон қилиб кўрсатган. Исроил ўз хужумлари билан уларни шунчалик заифлаштиргандики, 2024 йил декабрь ойида қуролли мухолифат 15 йилдан бери эплай олмаётган ишини 15 кунда амалга ошириб, Асад режимини қулатганди.

Эронда бундай сценарийнинг олдини олиш учун тобора камроқ куч қолмоқда.

Суратда Эроннинг Исроилга жавобан қилаётган хужумларида ишлатилган ракеталар сони камайиб бораётганини кўриш мумкин.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

17 Jun 2025 16:55

Эркинлик тимсоли қай тарзда яралган? Озодлик ҳайкалининг қурилиш тарихи ҳақида

1886 йил 28 октябрь Нью-Йоркда дунёга машҳур Озодлик ҳайкали расман очилган. Франция халқи бу ҳайкални Америка Қўшма Штатларига мустақилликнинг 100 йиллиги муносабати билан совға қилган. Бу рамзий совға икки халқ ўртасидаги дўстлик ва эркинликка бўлган умумий ишончни ифода этарди. Бу ҳайкал қандай яралган?

Озодлик ҳайкалининг асосий муаллифи — француз ҳайкалтароши Фредерик Огюст Бартольди эди. У ҳайкал учун илҳомни Рим мифологиясидаги эркинлик илоҳаси Либертасдан ҳамда маёқ шаклидаги ёруғлик рамзидан олган. Бартольди фигурага аёл қиёфасини беради — у эркинлик илоҳаси, бир қўлида машъал, иккинчи қўлида эса 1776 йилги Мустақиллик декларацияси билан тасвирланган.

Лекин бу лойиҳанинг муҳандислик асослари яна бир буюк франциялик, Гюстав Эйфель (айнан Эйфель минораси муаллифи) томонидан ҳам амалга оширилган. У ҳайкалнинг ички темир конструкциясини лойиҳалаштиради: ҳайкал турли табиат ҳодисалари ва шамолларга чидамли бўлиши керак эди. У жамланма шаклида Францияда тайёрланиб, қисмларга бўлинган ҳолда кемада АҚШга юборилади ва Нью-Йоркдаги Бедлоу оролида қайта йиғилади (ҳозирги Озодлик ороли).

Францияда ҳайкални ясаш харажатлари жамоат маблағлари ҳисобига тўпланади, Америка эса постамент (пойдевор)ни қуриш вазифасини олади. Постамент қурилишида машҳур америкалик публицист Жозеф Пулитцер ўз газетасида кенг жамоатчиликка мурожаат қилиб, маблағ тўплашга ёрдам беради.

Ҳайкалнинг умумий баландлиги 93 метр, тўлиқ мис металлидан ишланган. Тожнинг етти учи — етти қитъа ва денгизнинг етти қисмида эркинлик нури ёйилишини англатади. Ҳайкалнинг оёғи остида эса занжирлар ётган бўлиб, у қуллик ва зулмдан озод бўлиш рамзи.

Озодлик ҳайкали нафақат бадиий ва меъморий мўъжиза, балки Франция ва АҚШ халқлари ҳамкорлигининг, демократик қадриятлар ва инсон озодлигининг абадий рамзига айланди. Бугунга келиб, бу ҳайкални нусхалари дунёнинг кўплаб шаҳарларида учрайди.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

17 Jun 2025 07:02

🕍 Бухоро яхудийлари: Улар ким ва қаердан келганлар?

Бухоро асрлар давомида турли маданият ва халқларни бағрига олган. Ушбу видео тарихимизнинг кам ўрганилган, аммо жуда муҳим саҳифаларидан бири — Бухоро яхудийлари ҳақида.

🔹 Улар қаердан келган?
🔹 Нега айнан Бухорода яшашган?
🔹 Яҳудийларга қўлланилган 21 тақиқ нималардан иборат эди?
🔹 Улар орасидан қандай таниқли шахслар етишиб чиққан?

📽 Ушбу видеода юқоридаги ва кўплаб бошқа саволларга тарихий манбалар, шахсий тақдирлар ва маданий мерослар асосида жавоб топасиз.

👉 YouTube https://youtu.be/diUusXeUJtY

⏳ Вақтингизни аяманг — бундай видео ҳар куни чиқавермайди!😎

Alimoff

16 Jun 2025 19:08

Нетаняху Эрон олий раҳбари Али Хоманаийни ўлдириш эҳтимолини истисно этмаяпти. Буни Исроил бош вазири ABC News телеканалига берган интервьюсида маълум қилди.

Бинямин Нетаняху Али Хоманаийнинг ўлдирилиши можарони кучайтирмайдими, деган саволга жавоб берар экан, Эрон олий раҳбарига ҳужум, аксинча, урушни тўхтатишини айтди.

"Эрон абадий урушни хоҳлайди ва улар бизни ядро уруши ёқасига олиб келмоқда. Аслида, Исроил бунинг олдини олмоқда, бу тажовузга чек қўймоқда ва биз буни фақат ёвуз кучларга қарши туриш орқалигина амалга ошира оламиз."

Шу билан бирга, Исроил ҳақиқатан ҳам олий раҳбарга ҳужум қиладими, деган саволга Нетаняху Исроил "қилиши керак бўлган ишни қилаётгани"ни айтди. Шунингдек, у Исроил Эроннинг етакчи ядро физикаси бўича олимларини нишонга олганини ва уларни "Гитлернинг ядро жамоаси" деб атаганини маълум қилди.

Бундан ташқари, Нетаняху Эрон ядро дастурини йўқ қилиш бўйича Исроилни қўллаб-қувватлаш Америка манфаатларига мос келади, деб ҳисоблайди.

"Биз шунчаки душман билан жанг қилаётганимиз йўқ. Биз сизнинг душманингизга қарши курашяпмиз. Улар Исроилга ўлим, Америкага ўлим деб бақиришади. Биз шунчаки уларнинг йўлига тўҳаноқмиз" деди Нетаняху.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 17:44

Исроил зарбасидан кейинги Эрон давлат телевидениеси биноси.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 17:37

Исроил Эрон давлат телевидениесига тўғридан-тўғри эфир пайтида ҳужум қилди

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 16:16

Тhe Wall Street Journal: Ўтган ҳафта давомида Эрон урушни тўхтатиш ва музокараларни қайта бошлаш учун воситачилар билан бир неча бор алоқага чиқди. Хабарлар АҚШга ҳам, Исроилга ҳам етказилди.

Дастлаб Теҳрон музокараларни бошлаш шарти сифатида ҳужумларни тўхтатиш зарурлигини таъкидлаган эди. Ҳозир эса у АҚШ Исроил зарбаларига қўшилмаслиги шарти билан музокаралар столига қайтишга тайёрлигини билдирмоқда. Шу билан бирга, ҳозир ҳам эронликлар ядро дастуридан тўлиқ воз кечишни муҳокама қилишдан бош тортмоқда.

Шу орада Исроил кенг кўламли ҳаво кампаниясини давом эттирмоқда, Эроннинг асосий ҳарбий раҳбарларини йўқ қилиб, мамлакат раҳбариятини заифлаштиришга эришди. Бош вазир Нетаняҳу зарбалар Эроннинг ядровий ва ракета дастури тўлиқ йўқ қилинмагунча давом этишини айтиб, гарчи бу эълон қилинган мақсад бўлмаса-да, Эронда режим ўзгариши ҳам уларнинг мақсадига кириши мумкинлигини тан олди.

Нашрнинг ёзишича, ядровий инфратузилмага етказилган зарар ҳозирча чекланган ва экспертларнинг фикрича, мақсадларга эришиш учун Исроилга узоқроқ вақт ҳарбий кампания олиб бориш керак бўлиши мумкин.

Эрон агар музокаралар истиқболи бўлмаса, бомба яратишни тезлаштириши ва урушни кенгайтириши мумкинлиги ҳақида араб дипломатларини огоҳлантирди.

Можаро авж олмоқда ва энди Исроил Эроннинг энергетика инфратузилмасига ҳужум қилмоқда. Нашрнинг ёзишича, эронликлар ҳам Исроилдаги энергетика объектларига ҳужум уюштирган.

Форс кўрфази давлатлари - Саудия Арабистони, Қатар ва Уммон нефть объектларининг беқарорлашуви ва иқтисодий оқибатларидан қўрқиб, АҚШни Исроилга таъсир ўтказишга чақирмоқда. Чуқурроқ ўйлаб кўрилса, бу ҳайратланарли даражадаги иккиюзламачиликдир. Гап бир-икки йил олдин ўз проксилари орқали Амирликлар ва Саудия Арабистонининг нефть инфратузилмасини бомбардимон қилган айнан ўша Эрон ҳақида бормоқда.

Франция президенти Макрон ҳам Эронни музокараларга қайтишга чақирди. Аввалига қўллаб-қувватлашда эҳтиёткор бўлган Президент Трамп энди Исроилнинг ҳаракатларини маъқулламоқда, бироқ масала дипломатик йўл билан ҳал қилинишига ҳам умид билдирди.

Асосий савол ўзгармасдан қолмоқда: АҚШ урушда иштирок этадими ва агар иштирок этса, қачон ва қандай тарзда? Кузатамиз.

Бу орада АҚШнинг USS Nimitz авиаташувчи кемаси Яқин Шарққа йўл олди.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

16 Jun 2025 14:44

ЯНГИ ЖЕЙМС БОНД ЎЙИНИ – 007: FIRST LIGHT! UNCHARTED ВА HITMAN АРАЛАШМАСИМИ? 🕵️‍♂️🌍
Kiber Uz'дагилар Sony тақдимотидан яна бир қизиқарли янгилик – Жеймс Бонд ҳақидаги 007: First Light ўйинини муҳокама қилишди. Учинчи шахсдан, саргузаштларга бой, стелсга урғу берилган ўйин Uncharted ва Hitman'га ўхшатилибди. 🔥 Тажрибасиз Бонднинг илк қадамлари – бу қизиқарли мавзу! Kiber Uz бу ўйинни аллақачон "хоҳишлар рўйхати"га қўшиб қўйган!

Тўлиқ видео: https://youtu.be/1YXfxOA5cFs

Alimoff

16 Jun 2025 05:59

Қизиқ ишлар бўляпти. Эрон ТИВ раҳбари ислом мамлакатларини Исроил тажовузига қарши биргаликда ҳаракат қилишга чақирди

Эрон Ташқи ишлар вазири Аббос Арақчи Ислом ҳамкорлик ташкилоти (ИҲТ) бош котиби Ҳусайн Иброҳим Тоҳа билан Исроилнинг Эронга ҳужумларини муҳокама этди.

Ташқи ишлар вазирлиги томонидан эълон қилинган ёзма баёнотга кўра, Арақчи ва ИҲТ бош котиби Тоҳа телефон орқали суҳбатлашган.

Арақчи ислом мамлакатларини "Исроилнинг минтақа давлатларига нисбатан тобора кучайиб бораётган қонунсизликларига қарши биргаликда чоралар кўришга" даъват этди.

Ўз мамлакати ташқи тажовуздан ўзини ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга эканлигини таъкидлаган Арақчи, "Эрон қуролли кучлари тажовуз тўхтамагунча Эрон халқини ҳимоя қилишга қатъий азм қилганини" айтди.

Тоҳа ҳам Исроилнинг Эронга қарши тажовузидан ташвишланганини билдирди ва ҳужумни қатъиян қоралади. 🥱

Шундан кейин Эроннинг юқори мартабали амалдори Муҳсин Ризойи шундай деб баёнот берибди: "Биз Туркия, Саудия Арабистони, Покистон ва бошқа кўплаб давлатлар билан биргаликда ислом армиясини тузишга ҳаракат қилмоқдамиз."

Ишандик.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

15 Jun 2025 18:02

Reuters таҳлили. Эрон Ҳормуз бўғозини ёпиб қўйишни режалаштирмоқдами?

Исроилнинг Эронга зарбалари жаҳон бозорида нефть нархи бир баррель учун 100 долларга етиши эҳтимолини оширди. Жума куни хабарлар туфайли нефть нархи аллақачон 8 фоиздан зиёд кўтарилиб, бир баррель учун 75 долларга етди.

Теҳрон Яқин Шарқдаги ҳарбий объектларни ёки АҚШ ва унинг Саудия Арабистони ҳамда БАА каби иттифоқчиларининг стратегик инфратузилмасини нишонга олиши мумкин. Бунга нефть ва газ конлари ҳамда портлар киради.

Бироқ Теҳрон нишонга олиши мумкин бўлган энг таъсирчан нуқта Эрон ва Уммон ўртасидаги тор кема йўли - Ҳормуз бўғозидир. Дунёдаги умумий нефть истеъмолининг тахминан бешдан бир қисми ёки кунига тахминан 20 миллион баррель нефть, конденсат ва ёқилғи шу бўғоз орқали ўтади.

Агар бу сценарий амалга ошса, нефть нархи кескин кўтарилиши, эҳтимол уч хонали рақамга етиши мумкин. Чунки ОПЕК аъзолари - Саудия Арабистони, Эрон, Бирлашган Араб Амирликлари, Қувайт ва Ироқ ўз хом нефтининг асосий қисмини ушбу бўғоз орқали, асосан Осиёга экспорт қилади.

Тўғри, Эроннинг бундай қадами катта эҳтимол билан АҚШ ва унинг минтақавий иттифоқчиларининг жавобини келтириб чиқаради, бу эса можарони кескинлаштириб, Эроннинг ҳарбий салоҳиятини заифлаштиради. Аммо бурчакка қисилган Теҳрон энди бўғоздаги ҳужумни тўхтатувчи омил сифатида кўриши мумкин.

У кичик тезюрар қайиқлардан фойдаланиб, бу тор кема йўлидан ўтаётган танкерлар ва бошқа кемаларни тўхтатиб қўйиши ёки эгаллаб олиши мумкин. Сўнгги йилларда Эрон Ислом инқилоби қўриқчилари корпуси бу ҳудудда бир нечта Ғарб танкерларини, жумладан, 2024 йил июлида Британия байроғи остидаги нефть танкерини қўлга олганди.

Саудия Арабистони ва БАА илгари Ҳормуз бўғозини четлаб ўтиш йўлларини топишга, жумладан, кўпроқ нефть қувурларини қуришга ҳаракат қилган. Дунёдаги энг йирик нефть экспортчиси бўлган Саудия Арабистони ўзининг хом нефтининг бир қисмини шарқдаги Абқайқ нефть конидан ғарбдаги Қизил денгиздаги Янбу порт шаҳрига борадиган Қизил денгиз қувури орқали жўнатади.

Saudi Aramco томонидан бошқариладиган қувурнинг ўтказувчанлик қобилияти кунига 5 миллион баррелни ташкил этади ва 2019 йилда уни вақтинча яна кунига 2 миллион баррелга оширишга эришди. Бу қувур асосан "Aramcо"нинг ғарбий нефтни қайта ишлаш заводларига етказиб бериш учун ишлатилади.

Kpler таҳлилчиларининг маълумотларига кўра, Саудия Арабистони 2024 йилда ғарбий соҳилдаги портларидан кунига 1,5 миллион баррель нефть, жумладан, кунига 839 минг баррель хом нефть экспорт қилган.

Апрель ойида суткасига 3,3 млн баррель хом нефть қазиб олган БАА ҳам ўзининг қуруқликдаги нефть конларини Ҳормуз бўғозининг шарқида жойлашган Фужайра нефть терминали билан боғлайдиган, қуввати суткасига 1,5 млн баррель бўлган қувурга эга.

Бироқ ҳатто ғарбий йўналиш ҳам Ямандаги Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган ҳусийлар ҳужумига учраши мумкин, улар сўнгги йилларда Сувайш канали орқали кема қатновини жиддий равишда издан чиқарган.
Форс кўрфазида фақат қирғоқ чизиғига эга бўлган Ироқ ва Қувайт учун Ҳормуз бўғозидан нефтни олиб чиқиш янада қийинроқ бўлади.

Бироқ, хом нефть нархини ушлаб туриши мумкин бўлган омил шундаки, Яқин Шарқдаги кескинликнинг кучайиши глобал нефть таъминотининг мўл-кўллиги даврида содир бўлмоқда. АҚШ, Бразилия, Канада, Аргентина ва ОПЕКга аъзо бўлмаган бошқа мамлакатларда қазиб олишнинг ўсиши сўнгги йилларда Яқин Шарқнинг жаҳон бозоридаги улушини камайтирди. Бу таъминотдаги ҳар қандай узилишларни тўлиқ қопламаса-да, юмшатишга ёрдам бериши мумкин.

🌟@nurbekalimov

Alimoff

15 Jun 2025 15:38

“Янги Ўзбекистон” университети президенти Волфганг А.Ҳеррманн ҳақида

Мюнхен техника университети (ТУМ) бугунги кунда Германияда 1 ўринда, дунёда эса 26 ўринда туради. 1868 йилда асос солинган бу олийгоҳни Волфганг А. Ҳеррманн 24 йил давомида бошқарган.

Бугун Германия ҳаёти блоги асосчиси Мюнхен техника университетидан тайёрлаган видеосини эълон қилди. Унда Ҳерманн ҳозирда “Янги Ўзбекистон” университети президенти эканини айтган.

Ҳеррманн ТУМ университетида фаолиятини бошлаганидан бери уни янада мустақил бўлишини таъминлай олган.

Жумладан, университет бошқарув тизимини ўзгартирди, илк маротаба конституция ва бошқарув кенгашини таъсис этди. Бу тажриба эса кейинчалик бошқа олийгоҳларга ҳам татбиқ этилган.

Бундан ташқари, профессор ўқитувчилар сонини кўпайтирди. Европанинг энг кучли университетлари билан “EuroTech Universities” консорциумига кириб, Брюсселда ваколатхона очди. Унинг даврида талабалар сони – 18,000 дан 32,500 га ўсди. Шундан 30–40% чет эллик бўлди.

Ҳеррманн кучли бошқарувчи эканини рақамлар айтиб турибди. У “Янги Ўзбекистон”ни ҳам дунёдаги топ-100 университетлар қаторига олиб чиқара олади.

Alimoff

15 Jun 2025 15:06

Эрон ва Исроил ўртасидаги зиддият давом этмоқда.

Кеча уйқуга ётишимдан олдин тунда нима бўлишини эртага биламиз дегандим. Так вот, ўша эрта келди ва биз билдик.

Исроил тажовузига жавобан Ислом инқилоби қўриқчилари корпуси "Содиқ ваъда 3" операцияси доирасида яҳудий давлати томон яна 70 та баллистик ракета ва ўнлаб камикадзе дронларини йўллади. Уларнинг аксариятини ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари бартараф этишга эришди, қолганлари ҳаво мудофаасини ёриб ўтди. Ракеталар қирғоқбўйи порт инфратузилмаси ва Хайфа шаҳридаги нефтни қайта ишлаш заводига зарба берди.

ИИҚК нинг таъкидлашича, бу завод Исроил самолётлари учун ёқилғи ишлаб чиқарган. Шунингдек, илмий-тадқиқот маркази ва бир нечта ҳарбий объектлар ҳам зарбага учради. Бундан ташқари, Тел-Авив шаҳри ва унинг атрофидаги турар-жой бинолари ҳам зарар кўрди. Ҳужум оқибатида Исроилда ўн киши ҳалок бўлди, икки юздан ортиқ киши жароҳат олди.

Исроилга қарши зарбаларга Яман қуролли кучлари ҳам қўшилди. Фаластин ва Эронни қўллаб-қувватлаш мақсадида Яман ҳарбийлари яҳудий давлати томон "Palestine 2" номли бир нечта гипертовушли баллистик ракеталарни учиришди. Операция ИИҚК билан ҳамкорликда амалга оширилди.

Эътиборли жиҳати шундаки, ракеталар учирилиши Исроилнинг Яман Қуролли кучлари Бош штаби раҳбари Муҳаммад Абдул Карим Ал-Гаммарийга қилинган муваффақиятсиз суиқасдидан сўнг содир бўлди.

Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари, ўз навбатида, ҳарбий қисмлар, мудофаа вазирлиги биноси, ядровий дастур объектлари, бир нечта нефтни қайта ишлаш заводлари, "Жанубий Парс" газ кони, қурол-яроғ омборлари, баллистик ракеталарни учириш қурилмалари ва бошқа нишонларга зарба берди.

Ҳужумларнинг бир қисми яна турар-жой биналарига ҳам йўналтирилди. Уч кун ичида Исроил тажовузи натижасида Эронда 215 киши ҳалок бўлди, 700 дан ортиқ киши жароҳат олди. Америка оммавий ахборот воситалари Оқ уйдаги манбаларига таяниб, Исроил АҚШдан Эроннинг ядровий дастурини йўқ қилиш учун урушга қўшилишни сўраб бир неча бор мурожаат қилганини хабар қилди.

Шу орада номаълум шахслар Ироқдаги АҚШ Қуролли кучларининг "Айн Ал-Асад" ҳарбий базаси томон бир нечта камикадзе дронларини йўллади. Таҳдидлар ҳаво ҳужумидан мудофаа кучлари томонидан бартараф этилди. Зарбалар учун ҳеч ким жавобгарликни ўз зиммасига олмади.

Шундан сўнг Доналд Трамп ижтимоий тармоқда хабар жойлади. Унда у, агар Теҳрон Америка объектларига ҳужум қилса, АҚШ Эронга қарши кампанияга қўшилишини маълум қилди.

🌟@nurbekalimov