Onlíner па-беларуску

31 Jan 2023 16:21

Дарэчы, касцёл у Відзах — адзін з самых высокіх у краіне. Летась мы вымералі яго вышыню з дапамогай лазернага дальнамера, і яна склала 58,5 метра. Гэта амаль як 20-павярховы дом.

Onlíner па-беларуску

28 Jan 2023 13:33

📩 Да нас звярнуўся чытач з пытаннем, ці правільна развітвацца па-беларуску словам «пакуль».
Нагадаем, на Onlíner выходзіць цыкл шпаргалак па беларускай мове, у першых выпусках мы разглядалі менавіта тую лексіку, якая патрэбна ў паўсядзённым карыстанні (па тэгу лёгка знайсці ўсе публікацыі: https://people.onliner.by/tag/shpargalki).

Onlíner па-беларуску

27 Jan 2023 16:16

📖 Многія палічылі першы варыянт памылковым (дзясяты). Нюанс тут вось у чым: раней словы дзявяты, дзясяты, сямнаццаць, васямнаццаць лічыліся выключэннямі, на месцы вылучанай я пісалася літара е. Аднак з 2010 года, пасля ўступлення ў сілу закона «Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі», напісанне прыведзеных вышэй слоў рэгулюецца асноўным правілам.

Onlíner па-беларуску

25 Jan 2023 14:04

Беларус важыў 183 кілаграмы і вырашыў ушыць страўнік. Дапамагло? Чытайце гiсторыю Мiхаiла:

https://people.onliner.by/2023/01/25/183-kilagramy

Onlíner па-беларуску

21 Jan 2023 07:53

Дадзена: дзяўчына 29 гадоў, Мінск узору 2023 года і спробы праявіць ініцыятыву ў знаёмстве з хлопцамі.

Для чысціні эксперыменту мы абралі тры розныя спосабы знаёмства: у грамадскім месцы, у бары і ў дэйтынгавым дадатку. Глядзім, што з гэтага атрымалася.

«Будзь нармальнай пліз. Вельмі не хочацца, каб гісторыя нашай першай сустрэчы трапіла ў калонку анлайнера пра самае трэшавае спатканне».

https://people.onliner.by/2023/01/20/raskrucic-na-kaktejl

Onlíner па-беларуску

18 Jan 2023 16:40

45% удзельнiкаў вiктарыны не памылiлicя. Гэта Бабруйск, дом купчыхі Кацнельсан. Выключна рэдкі для нашай краіны драўляны будынак пачатку XX стагоддзя ў стылі мадэрн. Па легендзе, купчысе (а спадарыня яна была вельмi ж заможная) спадабаўся гэты асабняк у адной з краін Балтыі, яна купiла яго i распарадзілася перавезці ў Бабруйск, дзе дом быў нанова сабраны па частках. Было гэта ў 1912 годзе.

Нават дзiўна, што за столькi гадоў дом-прыгажун не толькi захаваўся, але i амаль не змянiўся вонкава, аб чым сведчаць гiстарычныя фота.

Неўзабаве пасля ўзвядзення асабняка Кацнельсан здала яго ў арэнду паліцэйскай управе, затым у будынку месцiлiся гарадская ўправа, бібліятэка, а зараз — рэкламнае агенцтва.

Onlíner па-беларуску

17 Jan 2023 09:53

The Last of Us атрымала каля 300 узнагарод, увайшла ў разнастайныя рэйтынгі «лепшых з лепшых» і стала адной з самых прадаваных гульняў для PlayStation.

Мы паглядзелі першы эпізод серыяла «Адны з нас» (зрэшты, толькі ён зараз і даступны) і маем падставы спадзявацца, што атрымалі лепшую адаптацыю гульні для тэлевізійных экранаў. Агляд — па спасылцы.

https://people.onliner.by/2023/01/17/hliadzim-seryjal-adny-z-nas

Onlíner па-беларуску

15 Jan 2023 08:52

Дзіўная піраміда ва Уздзе, самы доўгі падвесны мост, 500-гадовая царква-крэпасць і шыкоўны палац з малюнка Напалеона Орды, які ператварыўся ў занядбанку.

Калі вы любіце падарожнічаць па Беларусі (таксама як мы), то, напэўна, бывалі ў гэтых месцах або чулі пра іх. Прайдзіце наш чарговы тэст і праверце свае веды.

https://people.onliner.by/2023/01/15/test-dlya-amatarau-vandrovak

Onlíner па-беларуску

13 Jan 2023 16:34

Дарэчы, практычна такі ж касцёл захаваўся ў літоўскім мястэчку Аланта. Пабудаваны ён у 1903 годзе. На фота вышэй злева беларускі касцёл, а справа — літоўскі. Знайшлі 10 адрозненняў? Ну сапраўды, браты-двайняты.

Onlíner па-беларуску

11 Jan 2023 15:01

Калі абыдзецца без пераносаў, то сёлета чакаецца вельмі шмат гучных кінапрэм'ер.

Па спасылцы мы адабралі толькі 20 самых-самых цікавых карцін і адсартавалі іх па даце меркаванай прэм'еры.

https://people.onliner.by/2023/01/11/top-najbolsh-chakanyx-filmau-2023

Onlíner па-беларуску

09 Jan 2023 15:24

Што паставіць на стол у якасці прысмакаў тым, хто не хоча цукру, малака і мукі? Сухафрукты і бананы — гэта няправільныя адказы, вырашыла Алена Каралько і адкрыла бізнес па вырабе незвычайных веганскіх ласункаў.

У новым матэрыяле — пра тое, як пад Мінскам робяць модныя дэсерты без усяго, да чаго вы прывыклі.

https://money.onliner.by/2023/01/09/modnyya-deserty

Onlíner па-беларуску

04 Jan 2023 07:06

Спіс фільмаў студзеня падрыхтавалі, цяпер надышла чарга серыялаў.

Стрымінгавыя сэрвісы не збіраюцца сядзець склаўшы рукі і бадзёра пачынаюць 2023 год з новых праектаў.

https://people.onliner.by/2023/01/04/ne-tolki-the-last-of-us

Onlíner па-беларуску

31 Dec 2022 22:11

✨ З Новым годам, Беларусь! ✨

Onlíner па-беларуску

26 Dec 2022 07:25

«Аватар: Шлях вады» чакалі вельмі доўга — 13 гадоў. Дачакаліся. Але ці варта было?

Агляд фільма — па спасылцы.

https://people.onliner.by/2022/12/26/prygozha-zacyagnuta-nudna-paglyadzeli-film-avatar-shlyax-vady

Onlíner па-беларуску

22 Dec 2022 13:43

Імя Алены Кіш у Сусветнай энцыклапедыі наіўнага мастацтва стаіць побач з Пірасмані і Русо, але ў Беларусі мастачку згадваюць нячаста.

Па спасылцы высвятляем, чым унікальныя працы Алены, на што звярнуць увагу і дзе шукаць беларускі рай (прынамсі, маляваны) зараз.

https://people.onliner.by/2022/12/22/belaruski-raj

Onlíner па-беларуску

31 Jan 2023 16:21

Правільны адказ — Відзы. Мясцовы касцёл быў пабудаваны ў 1914 годзе, а ўжо ў 1916-м ён апынуўся на лініі фронту.

Нямецкія войскі выкарыстоўвалі вежы касцёла ў якасці наглядальнага пункта. З такой вышыні было зручна зазіраць углыб пазіцый рускіх войскаў і карэктаваць артылерыйскі агонь па іх. Пасля немцаў адсюль прагналі, а вежы сур'ёзна пацярпелі ад абстрэлаў.

Пры аднаўленні касцёла было вырашана ўмураваць у цагляныя сцены некалькі снарадаў — як напамін пра тыя баі. На фасадзе можна ўбачыць і сляды ад пападання артылерыі. Гэтыя адтуліны захавалі спецыяльна.

Onlíner па-беларуску

27 Jan 2023 16:17

🗒 Правапіс е, ё ➡️ я

Пішам я замест е, ё
✔️ у першым складзе перад націскам: лясы́, далячы́нь
📎 у т. л. у імёнах, прозвішчах, назвах са славянскай асновай: Сярге́й, Аляхно́віч, Ляво́нпаль
📎 і ў некаторых даўно запазычаных словах: калянда́р, дзяжу́рства

Захоўваецца е
❗️ва ўсіх астатніх ненаціскных складах (акрамя першага): нерухо́мы, цеплыня́
❗️у першым складзе перад націскам пасля г, к, х: геро́й, кефі́р
❗️у словах з неславянскай асновай у першым пераднаціскным складзе: бензі́н, леге́нда, Еўро́па
❗️у словах не і без: не бы́ў, без сме́ху (пры напісанні разам (нялю́бы, бязме́жны) не- і без- становяцца прыстаўкамі ➡️ дзейнічае агульнае правіла)


Пішам я незалежна ад націску
✏️ у некаторых каранях слоў: за́яц, мяккава́ты
✏️ у некаторых суфіксах назоўнікаў і дзеясловаў, у аддзеяслоўных назоўніках: дро́бязь, ка́шляць, ла́янка

Onlíner па-беларуску

26 Jan 2023 16:27

Калі будзеце ў Пінску ці Століне, зірніце пад ногі — некаторыя вуліцы ў гэтых гарадах выбрукаваныя старой шасціграннай пліткай. Сустракаецца яна і ў Брэсцкай крэпасці. Гэта трылінка — тып дарожнага пакрыцця, які выкарыстоўваўся на Палессі ў 1930-х гадах.

Трылінка атрымала сваю назву ад прозвішча інжынера Уладзіслава Трылінскага, які вынайшаў яе. Плітка выраблялася з кавалкаў базальту, залітых бетонным растворам у спецыяльнай форме. Таўшчыня кожнай складала 15—20 см.

Шасцігранныя пліткі аказаліся годнай альтэрнатывай традыцыйным брукаванкам, якія былі не вельмі зручнымі для хады і руху вазоў і машын. Больш гладкая трылінка не дастаўляла такіх нязручнасцяў. Ісці і ехаць па ёй было куды прыемней.

Onlíner па-беларуску

22 Jan 2023 17:20

Дык чаму ж царква трыкутная? На жаль, гісторыя не пакінула нам задакументаванага адказу на гэтае пытанне, таму ўсе версіі маюць права на жыццё. Хаця якія маглі быць масоны ў беларускай глыбінцы :)

Найбольш праўдападобнай і прыгожай нам здаецца версія, паводле якой такое архітэктурнае рашэнне было спробай аб'яднаць розныя кірункі хрысціянства. На гэтых землях жылі праваслаўныя, каталікі і ўніяты. Кожнай галіне вернікаў — свой уваход і агульны для ўсіх алтар.

Каменны будынак царквы ў вёсцы Вялікая Сваротва з'явіўся ў 1823 годзе, а раней на гэтым жа месцы знаходзілася драўляная царква, таксама трыкутная. Пасля вайны больш за 60 гадоў храм стаяў у руінах і быў поўнасцю адноўлены толькі ў 2009-м.

Onlíner па-беларуску

19 Jan 2023 16:23

🤓 Відаць, варта паўтарыць правіла пра нескладовае ў і у складовае

Пішам ў
✔️у пачатку/сярэдзіне слова пасля галосных (у т. л. іншамоўных), тут адно выключэнне ➡️ траур (пасля ўсходу, аўдыязапіс)
✔️пры чаргаванні [л], [в] з [ў] (узяла — узяў, гатовы — гатоў)
✔️на злучок і двукоссе не звяртаем увагі, гэта не знакі прыпынку (за «ўмоўныя» грошы, гарэза-ўнук)

Захоўваецца у
❗️пад націскам (нейкі унікум, аул)
❗️у іншамоўных на -ум, -ус (опіум, страус); у канцы іншамоўных (ток-шоу, Гуанчжоу)
❗️пасля знакаў прыпынку (глянула — упала; спынілася, угледзеўшы…)
❗️на пісьме не выкарыстоўваецца вялікая літара Ў (рака Уша, Ірына Уладзіміраўна)

Onlíner па-беларуску

17 Jan 2023 13:13

Мастацкі музей ажывіў карціны вядомага беларускага пейзажыста Вітольда Бялыніцкага-Бірулі ў дапоўненай рэальнасці.

Паглядзіце, як яны выглядаюць.

https://people.onliner.by/2023/01/17/karcniy-5678

Onlíner па-беларуску

16 Jan 2023 09:38

Распачынаем новую рубрыку — моўныя віктарыны. Некалькі разоў на тыдзень будзем публікаваць кароценькія пытанні, каб вы мелі магчымасць праверыць сябе, успомніць забытае правіла або слова, а магчыма, даведацца нешта новае.

Onlíner па-беларуску

14 Jan 2023 08:26

Аграгарадок Семежава знешне амаль нічым не адрозніваецца ад іншых падобных населеных пунктаў Беларусі. І, магчыма, пра яго ніхто б не чуў у маштабах краіны, калі б не адна яскравая акалічнасць.

У сярэдзіне 1990-х тут адрадзілі старадаўні і прывабны абрад «Калядныя цары». З часам яго ўнеслі ў спіс нематэрыяльных каштоўнасцей ЮНЕСКА і ў Семежава пацягнуліся аўтобусы з турыстамі. Як абрад выглядае цяпер, глядзіце ў нашым рэпартажы.

https://people.onliner.by/2023/01/14/abrad-tzary

Onlíner па-беларуску

13 Jan 2023 16:33

Правільны адказ — Слабодка. Хто падарожнічаў па Браславах, той не забудзе гэты касцёл. Ён бачны нават з гары Маяк. Касцёл, у абліччы якога змяшаліся рысы гатычнага і раманскага стыляў, быў пабудаваны ў 1901—1906 гадах. У шматлікіх крыніцах сустракаецца цікавы факт: матэрыялы для будаўніцтва веж паднімаліся наверх з дапамогай коней, для якіх былі збудаваны спецыяльныя памосты. А каб коні не баяліся вышыні, ім завязвалі вочы.

Onlíner па-беларуску

10 Jan 2023 17:05

Пачынаем рубрыку «Месца дня». Некалькі разоў на тыдзень будзем публікаваць тут фотазагадкі з варыянтамі адказаў і пытанні для аматараў вандровак па Беларусі. Паехалі!

Onlíner па-беларуску

04 Jan 2023 16:01

Доктар Генры Коттан правёў за сваё жыццё каля 650 аперацый. Ён лічыў, што выдаленне органаў лякуе псіхічныя захворванні пацыентаў.

Праўда, амаль палова з паддоследных памерлі, іншыя засталіся калекамі. Па спасылцы — гісторыя лекара-вар’ята, які здолеў пазбегнуць адказнасці.

https://tech.onliner.by/2023/01/04/genij-ci-varyat-yak-vuchony-genry-kottan-lyachyu-psixichnaxvoryx-vydalennem-ix-organau

Onlíner па-беларуску

03 Jan 2023 07:08

Часта студзень — мёртвы ў плане кінапрэм'ер месяц. Але толькі не гэтым разам. Так, гучных і маштабных навінак не вельмі шмат, але пры жаданні знойдзецца што паглядзець.

Тут і перанесены са снежня «Чабурашка», і новы фільм Гая Рычы, і класічны баявік у стылі 1990-х, і некалькі падарункаў ад стрымінгавых сэрвісаў.

https://people.onliner.by/2023/01/03/haj-rychy-dziacinstva-hroma

Onlíner па-беларуску

30 Dec 2022 09:58

У 2022 годзе выйшла шмат добрых фільмаў, з якіх можна было б скласці рэйтынг нават з 20 карцін. Але ўсё ж мы адабралі дзясятку самых-самых.

Як звычайна, топ заснаваны на асабістым досведзе аўтара і напэўна не супадзе з густамі ўсіх чытачоў.

https://people.onliner.by/2022/12/30/top-10-filmau-2022-goda-yakiya-nelga-prapuskac

Onlíner па-беларуску

24 Dec 2022 10:49

У нядзелю каталікі і пратэстанты адзначаюць адно з самых важных свят — Божае Нараджэнне, але даволі кранальная падзея адбываецца напярэдадні Раства, калі сям'я з першай зоркай сядае за стол, а пасля рушыць у храм.

Называецца такая перадкалядная вячэра вігілія, альбо посная куцця. Мы даведаліся пра яе сэнс, сімволіку і паглядзелі, якія стравы гатуюць у гэты дзень.

https://people.onliner.by/2022/12/24/magu-na-novy-god-pracavac-ale-na-rastvo-nikoli-yak-belarusy-sustrakayuc-bozhae-naradzhenne

Onlíner па-беларуску

20 Dec 2022 18:25

Мінулай вясной мы задумалі цыкл «Поры года»: адпраўляліся ў Нацпарк «Нарачанскі», шукалі адрозненні паміж вясной, летам і восенню.

Сёння закальцоўваем гэты кругаварот прыгажосці ў прыродзе зімовай серыяй. Ні зеляніны, ні вусеняў — затое ёсць трохі кракадзілаў і шмат мокрых ног.

https://people.onliner.by/2022/12/20/zima-5